Paul Bloom: The origins of pleasure
პოლ ბლუმი: სიამოვნების წარმომავლობა
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ჰიტლერის შემდეგ, მეორე მსოფლიო ომის დროს.
ის ევროპაში დადიოდა,
საკუთარი კოლექციისთვის.
მას ვერმეერის რომელიმე ნამუშევარი უნდოდა.
მას კი არცერთი.
შესანიშნავი ვერმეერის ნახატი მიჰყიდა,
შესაბამის თანხად.
ხელოვნების ნიმუში იყო.
ნიურნბერგში გაასამართლეს
ვინც მას ისინი მიჰყიდა
"მე ნაცისტისთვის
მე გამყალბებელი ვარ."
ვიდრე ის,
ეს ჩემთვის მუშაობის ერთადერთი საშუალებაა.
მას ღალატის ბრალდება მოეხსნა
დაკითხვის დროს არის გამოსახული.
საშინელი კაცი იყო.
საშინელი კაცი იყო.
მას აღწერდნენ,
სიმპათიით განიმსჭვალებოდით,
რომ მისი საყვარელი ნახატი,
თითქოს პირველად აღმოაჩინა,
სასამართლოზე გაუჩერებლივ ლაპარაკისას,
საუკეთესო ნაშრომად მიიჩნეოდა.
არამედ აი ეს ნახატი იყო.
და გატანილ იქნა მუზეუმიდან.
წარმომავლობას ამხელა მნიშვნელობა?
მნიშვნელოვანია წარმომავლობა,
სტატუსი გვაღელვებს.
ვიდრე ყალბი.
რომ ეს გარკვეულ როლს ასრულებს,
სხვა ფაქტორიც არსებობს.
ბუნებრივი ესენციალისტები არიან.
ვგრძნობთ, ან გვესმის,
ჩვენი წარმოდგენებით იმაზე,
საიდან მოდის,
როგორიც ხელოვნებაა,
უმარტივესი სიამოვნების სახეებიც იცვლება,
ჩვენი წარმოდგენების მიხედვით.
და არა ძროხის.
თუ ეს უცნაურად შეფერილი ტოფუა.
თუ რას ფიქრობთ როცა მას ჭამთ.
სტაფილო და დავალევინოთ რძე,
რომ ისინი უფრო გემრიელია.
რომ ისინი მაკდონალდსისაა.
რომ მაკდონალდსის საჭმელი გემრიელია
მათ უფრო გემრიელად აღიქვამენ.
ზრდასრულებს ღვინისგან მეტი სიამოვნება
შეიძლება ასეულობით კვლევა,
რომ ძვირიან რამეს სვამთ,
ნეირომეცნიერული ხერხებით იქნა გაკეთებული.
სკანერზე
ინფორმაციას ხედავენ.
და ჯილდოსთან დაკავშირებული ნაწილები,
ან უფრო მოგწონთ,
რომლებიც ზოგიერთ ჩემ კვლევაში გამოვიყენე
რომ ეს საკმაოდ მიმზიდველი ადამიანებია
ისინი თქვენთვის,
ან რომანტიულად გაღელვებენ,
თუ ვის ფიქრობთ რომ უყურებთ.
ეს ყველაფერს შეცვლის.
ბევრად ახალგაზრდები,
ვიდრე თქვენ გეგონათ.
როგორც წესი ვნებას აქვეითებს.
ყველაზე გამამხნევებელი აღმოჩენა
ფიზიკურ გარეგნობას აქვს მნიშვნელობა.
ის უფრო ლამაზი გეჩვენებათ.
რომ ბედნიერ ქორწინებაში მყოფები
ვიდრე სხვა ფიქრობს ამას.
რომლებიც მათ ყველაზე მეტად უყვართ
ტრაგიკულად სრულდება.
თავის საყვარელ ადამიანებს კლავენ,
კაპგრის სინდრომიანი ქალი,
და სექსუალურად შეუძლო შეყვარებულზე"
"მან ბედნიერად განაცხადა,
რომელიც მდიდარი,
და არისტოკრატული იყო."
არის მისი პირდაპირი გამოყენება.
გოლფის ჯოხით გოლფი ითამაშოთ
ვერაფერში გამოიყენებთ,
უფრო მეტი ფასი აქვს,
ბრიტნი სპირსის ნაღეჭია
საკმაოდ პერსპექტიული ბაზარი.
ფეხსაცმელი ყველაზე ფასეულია.
10 მილიონ დოლარს იხდიდა
ჯორჯ ბუშს რომ ესროლეს.
არ ვრცელდება
მასთან დაკავშირებული ისტორიის გამო აქვს.
თქვენი ბავშვის ფეხსაცმელი.
ვეღარ ჩაანაცვლებთ.
ან შეიგრძნობა,
და გილ დიზენდრუკთან ერთად,
და რა ისტორია სძენს ნივთებს
მათი საყვარელი ცნობილი ადამიანი,
არა საყვარელ პიროვნებას ეცვა.
რატომაც მოგვწონს ის ნივთი.
"შეგიძლიათ ის გადაყიდოთ, იტრაბახოთ,
კლუნის ტილები"
მომწონს მისი ნამუშევრები
და მინდა ორიგინალით ვიტრაბახო,
რასაც განსაკუთრებული ისტორია აქვს.
"ხელოვნების ინსტიქტი"
მისი შექმნისას გაწეულ ძალისხმევაშია."
მაგრამ განსხვავებული ისტორია აქვთ.
შემოქმედებითი აქტივობის შედეგია,
ხელოვნების მიმართ
ვინაა მართალი,
ჯეკსონ პოლოკის ნამუშევარი,
შეგნებულად მოვიტანე,
ახალგაზრდა ამერიკელი ხელოვანი,
სტილში ხატავს
რომ ის ძალიან ახალგაზრდა ხელოვანია.
სამი წლის ასაკში შექმნა.
სახლში მოწვევით,
ორი მაგალითი მოვიყვანო.
ჯინ ვაინგარტენმა
რამდენად მოეწონებოდა ხალხს ჯოშუა ბელი,
რომ ჯოშუა ბელს უსმენენ?
თავისი მილიონ დოლარიანი ვიოლინოთი
ნამდვილი სიამოვნების მისაღებად,
20 დოლარით მეტი გამოიმუშავა,
რამდენიმე კვირის წინ მოუსმინა
რომ ის მიწისქვეშაში დგას.
4 წუთისა და 33 წამის მანძლზე
სხვა ტიპის სიჩუმეებისგან.
ტკივილის შემთხვევაშიც ასეა.
და დენ ვეგნერმა ჩაატარეს.
ვიღაც იწვევს ამ შოკებს,
ის უბრალოდ ღილაკებს აჭერს.
რადგან მას ეჩვევით.
მეოთხე, მეხუთე
იცის რომ მათ შოკს აღებინებს.
რომ ვიღაც შეგნებულად გიკეთებთ ამას
თვისება აქვთ,
დაბალი ხარისხის ტკივილს ეძებენ,
ABOUT THE SPEAKER
Paul Bloom - PsychologistPaul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality.
Why you should listen
In Paul Bloom’s last book, How Pleasure Works, he explores the often-mysterious enjoyment that people get out of experiences such as sex, food, art, and stories. His latest book, Just Babies, examines the nature and origins of good and evil. How do we decide what's fair and unfair? What is the relationship between emotion and rationality in our judgments of right and wrong? And how much of morality is present at birth? To answer these questions, he and his colleagues at Yale study how babies make moral decisions. (How do you present a moral quandary to a 6-month-old? Through simple, gamelike experiments that yield surprisingly adult-like results.)
Paul Bloom is a passionate teacher of undergraduates, and his popular Introduction to Psychology 110 class has been released to the world through the Open Yale Courses program. He has recently completed a second MOOC, “Moralities of Everyday Life”, that introduced moral psychology to tens of thousands of students. And he also presents his research to a popular audience though articles in The Atlantic, The New Yorker, and The New York Times. Many of the projects he works on are student-initiated, and all of them, he notes, are "strongly interdisciplinary, bringing in theory and research from areas such as cognitive, social, and developmental psychology, evolutionary theory, linguistics, theology and philosophy."
He says: "A growing body of evidence suggests that humans do have a rudimentary moral sense from the very start of life."
Paul Bloom | Speaker | TED.com