TEDGlobal 2011
Paul Bloom: The origins of pleasure
Paul Bloom: De oorsprong van genot
Filmed:
Readability: 3.7
2,137,903 views
Waarom vinden we een origineel schilderij beter dan een vervalsing? Psycholoog Paul Bloom stelt dat mensen essentialisten zijn -- dat onze aannames betreffende de historie van een object onze perceptie ervan veranderen, niet slechts als illusie, maar als een diep kenmerk van wat genot (en pijn) is.
Paul Bloom - Psychologist
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality. Full bio
Paul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm going to talk today
0
0
2000
Ik ga het vandaag hebben
00:17
about the pleasures of everyday life.
1
2000
2000
over de genietingen van alledag.
00:19
But I want to begin with a story
2
4000
2000
Maar ik wil beginnen met een verhaal
00:21
of an unusual and terrible man.
3
6000
2000
van een ongewone en vreselijke man.
00:23
This is Hermann Goering.
4
8000
2000
Dit is Hermann Goering.
00:25
Goering was Hitler's second in command in World War II,
5
10000
3000
Goering was Hitlers tweede man in de Tweede Wereldoorlog,
00:28
his designated successor.
6
13000
2000
zijn gedoodverfde opvolger.
00:30
And like Hitler,
7
15000
2000
Net als Hitler
00:32
Goering fancied himself a collector of art.
8
17000
2000
zag Goering zichzelf graag als kunstverzamelaar.
00:34
He went through Europe, through World War II,
9
19000
2000
Gedurende de oorlog trok hij door Europa,
00:36
stealing, extorting and occasionally buying
10
21000
3000
terwijl hij diverse schilderijen stal, afperste,
00:39
various paintings for his collection.
11
24000
2000
en soms ook kocht, voor zijn collectie.
00:41
And what he really wanted was something by Vermeer.
12
26000
3000
Wat hij bovenal wilde, was iets van Vermeer.
00:44
Hitler had two of them, and he didn't have any.
13
29000
3000
Hitler had er twee, en hij had er helemaal geen.
00:47
So he finally found an art dealer,
14
32000
2000
Uiteindelijk vond hij een kunsthandelaar,
00:49
a Dutch art dealer named Han van Meegeren,
15
34000
3000
de Nederlander Han van Meegeren,
00:52
who sold him a wonderful Vermeer
16
37000
2000
die hem een fantastische Vermeer verkocht
00:54
for the cost of what would now be 10 million dollars.
17
39000
3000
voor omgerekend 10 miljoen huidige dollar.
00:57
And it was his favorite artwork ever.
18
42000
3000
Dit was zijn favoriete kunstwerk.
01:00
World War II came to an end,
19
45000
2000
De Tweede Wereldoorlog kwam ten einde,
01:02
and Goering was captured, tried at Nuremberg
20
47000
3000
en Goering werd gevangengezet, berecht in Neurenberg
01:05
and ultimately sentenced to death.
21
50000
3000
en uiteindelijk ter dood veroordeeld.
01:08
Then the Allied forces went through his collections
22
53000
2000
Toen gingen de geallieerden door zijn collecties,
01:10
and found the paintings
23
55000
2000
vonden de schilderijen
01:12
and went after the people who sold it to him.
24
57000
2000
en gingen achter de handelaren aan.
01:14
And at some point the Dutch police came into Amsterdam
25
59000
3000
Op een dag kwam de Nederlandse politie naar Amsterdam
01:17
and arrested Van Meegeren.
26
62000
2000
en arresteerde Van Meegeren.
01:19
Van Meegeren was charged with the crime of treason,
27
64000
3000
Van Meegeren werd beschuldigd van landverraad,
01:22
which is itself punishable by death.
28
67000
3000
waarop eveneens de doodstraf stond.
01:25
Six weeks into his prison sentence,
29
70000
2000
Na zes weken in de gevangenis
01:27
van Meegeren confessed.
30
72000
2000
bekende Van Meegeren.
01:29
But he didn't confess to treason.
31
74000
2000
Maar hij bekende geen landverraad.
01:31
He said, "I did not sell a great masterpiece
32
76000
3000
Hij zei: "Ik heb geen meesterwerk verkocht
01:34
to that Nazi.
33
79000
2000
aan die Nazi.
01:36
I painted it myself; I'm a forger."
34
81000
3000
Ik heb het zelf geschilderd; ik ben vervalser."
01:39
Now nobody believed him.
35
84000
3000
Niemand geloofde hem.
01:42
And he said, "I'll prove it.
36
87000
2000
Hij zei: "Ik zal het bewijzen".
01:44
Bring me a canvas and some paint,
37
89000
2000
Breng me een doek en verf,
01:46
and I will paint a Vermeer much better
38
91000
2000
dan schilder ik een nog mooiere Vermeer
01:48
than I sold that disgusting Nazi.
39
93000
2000
dan ik aan die walgelijke Nazi verkocht heb."
01:50
I also need alcohol and morphine, because it's the only way I can work."
40
95000
3000
Ik heb ook alcohol en morfine nodig, anders kan ik niet werken."
01:53
(Laughter)
41
98000
2000
(Gelach)
01:55
So they brought him in.
42
100000
2000
Dus ze brachten het hem.
01:57
He painted a beautiful Vermeer.
43
102000
3000
Hij schilderde een prachtige Vermeer,
02:00
And then the charges of treason were dropped.
44
105000
3000
en de beschuldigingen van verraad werden ingetrokken.
02:03
He had a lesser charge of forgery,
45
108000
2000
Hij werd berecht voor vervalsing,
02:05
got a year sentence
46
110000
2000
kreeg een jaar cel
02:07
and died a hero to the Dutch people.
47
112000
3000
en stierf als een held voor de Nederlanders.
02:11
There's a lot more to be said about van Meegeren,
48
116000
3000
Er is nog een hoop te zeggen over Van Meegeren,
02:14
but I want to turn now to Goering,
49
119000
2000
maar ik wil nu even terug naar Goering,
02:16
who's pictured here being interrogated at Nuremberg.
50
121000
3000
die je hier ziet terwijl hij berecht wordt in Neurenberg.
02:19
Now Goering was, by all accounts, a terrible man.
51
124000
2000
Goering was in alle opzichten een vreselijke man.
02:21
Even for a Nazi, he was a terrible man.
52
126000
3000
Zelfs voor een Nazi was hij een vreselijke man.
02:24
His American interrogators described him
53
129000
3000
Zijn Amerikaanse ondervragers beschreven hem
02:27
as an amicable psychopath.
54
132000
2000
als een vriendelijke psychopaat.
02:29
But you could feel sympathy
55
134000
2000
Maar je zou sympathie kunnen voelen
02:31
for the reaction he had
56
136000
2000
voor zijn reactie
02:33
when he was told that his favorite painting
57
138000
2000
toen hem verteld werd dat zijn favoriete schilderij
02:35
was actually a forgery.
58
140000
2000
een vervalsing was.
02:37
According to his biographer,
59
142000
2000
Zijn biograaf beschrijft:
02:39
"He looked as if for the first time
60
144000
2000
"Hij keek alsof hij voor het eerst
02:41
he had discovered there was evil in the world."
61
146000
2000
ontdekte dat er kwaad bestond in de wereld."
02:43
(Laughter)
62
148000
3000
(Gelach)
02:46
And he killed himself soon afterwards.
63
151000
3000
En hij pleegde kort daarna zelfmoord.
02:49
He had discovered after all
64
154000
2000
Hij had uiteindelijk ontdekt
02:51
that the painting he thought was this
65
156000
2000
dat dit schilderij
02:53
was actually that.
66
158000
3000
in feite dit was.
02:56
It looked the same,
67
161000
2000
Het zag er hetzelfde uit
02:58
but it had a different origin, it was a different artwork.
68
163000
2000
maar het had een andere herkomst, het was een ander werk.
03:00
It wasn't just him who was in for a shock.
69
165000
2000
Hij was niet de enige die dit te verwerken kreeg.
03:02
Once van Meegeren was on trial, he couldn't stop talking.
70
167000
3000
Toen Van Meegeren terecht stond, stopte hij niet meer met praten.
03:05
And he boasted about all the great masterpieces
71
170000
2000
Hij vertelde trots over alle grote meesterwerken
03:07
that he himself had painted
72
172000
2000
die hijzelf had geschilderd
03:09
that were attributed to other artists.
73
174000
2000
maar die werden toegeschreven aan andere kunstenaars.
03:11
In particular, "The Supper at Emmaus"
74
176000
2000
In het bijzonder "Het avondmaal te Emmaüs",
03:13
which was viewed as Vermeer's finest masterpiece, his best work --
75
178000
3000
dat gezien werd als Vermeers grootste meesterwerk --
03:16
people would come [from] all over the world to see it --
76
181000
3000
mensen kwamen van over de hele wereld om het te zien --
03:19
was actually a forgery.
77
184000
2000
was in feite een vervalsing.
03:21
It was not that painting, but that painting.
78
186000
2000
Het was niet dit schilderij, maar dit.
03:23
And when that was discovered,
79
188000
2000
En toen dat ontdekt werd,
03:25
it lost all its value and was taken away from the museum.
80
190000
3000
verloor het al zijn waarde en werd uit het museum verwijderd.
03:28
Why does this matter?
81
193000
2000
Waarom doet dit ertoe?
03:30
I'm a psychologists -- why do origins matter so much?
82
195000
3000
Jullie psychologen, waarom is afkomst zo belangrijk?
03:33
Why do we respond so much
83
198000
2000
Waarom hechten we zoveel waarde
03:35
to our knowledge of where something comes from?
84
200000
3000
aan de wetenschap waar iets vandaan komt?
03:38
Well there's an answer that many people would give.
85
203000
2000
Er is een antwoord dat veel mensen zouden geven.
03:40
Many sociologists like Veblen and Wolfe
86
205000
3000
Veel sociologen, zoals Veblen en Wolfe,
03:43
would argue that the reason why we take origins so seriously
87
208000
3000
zouden redeneren dat de reden waarom we dit zo serieus nemen,
03:46
is because we're snobs, because we're focused on status.
88
211000
3000
is omdat we snobs zijn, omdat we gericht zijn op status.
03:49
Among other things,
89
214000
2000
Onder andere,
03:51
if you want to show off how rich you are, how powerful you are,
90
216000
2000
als je wil laten zien hoe rijk je bent, hoe machtig je bent,
03:53
it's always better to own an original than a forgery
91
218000
2000
is het beter om een origineel te bezitten dan een vervalsing
03:55
because there's always going to be fewer originals than forgeries.
92
220000
3000
omdat er altijd minder originelen dan vervalsingen zullen zijn.
03:59
I don't doubt that that plays some role,
93
224000
2000
Ik betwijfel niet dat dit een rol speelt,
04:01
but what I want to convince you of today
94
226000
2000
maar waarvan ik jullie vandaag wil overtuigen
04:03
is that there's something else going on.
95
228000
2000
is dat er nog iets anders aan de hand is.
04:05
I want to convince you
96
230000
2000
Ik wil je laten zien
04:07
that humans are, to some extent, natural born essentialists.
97
232000
3000
dat mensen, tot op zekere hoogte, geboren essentialisten zijn.
04:10
What I mean by this
98
235000
2000
Daarmee bedoel ik
04:12
is we don't just respond to things as we see them,
99
237000
2000
dat we niet enkel reageren op dingen zoals we ze zien,
04:14
or feel them, or hear them.
100
239000
2000
voelen, of horen.
04:16
Rather, our response is conditioned on our beliefs,
101
241000
3000
Veel meer is onze respons afhankelijk van onze overtuigingen
04:19
about what they really are, what they came from,
102
244000
3000
over wat ze werkelijk zijn, waar vandaan ze komen,
04:22
what they're made of, what their hidden nature is.
103
247000
3000
waarvan ze gemaakt zijn, wat hun verborgen natuur is.
04:25
I want to suggest that this is true,
104
250000
2000
Ik wil suggereren dat dit niet slechts waar is
04:27
not just for how we think about things,
105
252000
2000
voor hoe we over dingen denken,
04:29
but how we react to things.
106
254000
2000
maar ook voor hoe we op dingen reageren.
04:31
So I want to suggest that pleasure is deep --
107
256000
2000
Ik wil dus suggereren dat genot diep gaat --
04:33
and that this isn't true
108
258000
2000
en dat dit niet enkel waar is
04:35
just for higher level pleasures like art,
109
260000
3000
voor de hogere genietingen als kunst,
04:38
but even the most seemingly simple pleasures
110
263000
3000
maar zelfs de ogenschijnlijk eenvoudigste genietingen
04:41
are affected by our beliefs about hidden essences.
111
266000
3000
worden beïnvloed door onze overtuigingen over verborgen essentie.
04:44
So take food.
112
269000
2000
Neem eten.
04:46
Would you eat this?
113
271000
2000
Zou je dit eten?
04:48
Well, a good answer is, "It depends. What is it?"
114
273000
3000
Wel, een goed antwoord zou zijn: "Ligt eraan, wat is het?"
04:51
Some of you would eat it if it's pork, but not beef.
115
276000
2000
Sommigen zouden het eten als het varken is, maar geen rund.
04:53
Some of you would eat it if it's beef, but not pork.
116
278000
3000
Sommigen zouden het eten als het rund is, maar geen varken.
04:56
Few of you would eat it if it's a rat
117
281000
2000
Weinigen zouden het eten als het een rat is
04:58
or a human.
118
283000
2000
of een mens.
05:00
Some of you would eat it only if it's a strangely colored piece of tofu.
119
285000
3000
Sommigen zouden het alleen eten als het een vreemd gekleurd stuk tofu is.
05:04
That's not so surprising.
120
289000
2000
Dat is niet zo verrassend.
05:06
But what's more interesting
121
291000
2000
Wat interessanter is:
05:08
is how it tastes to you
122
293000
2000
hoe het je smaakt,
05:10
will depend critically on what you think you're eating.
123
295000
3000
zal sterk afhangen van wat je denkt dat je eet.
05:13
So one demonstration of this was done with young children.
124
298000
3000
Eén demonstratie hiervan is gedaan met jonge kinderen.
05:16
How do you make children
125
301000
2000
Hoe laat je kinderen
05:18
not just be more likely to eat carrots and drink milk,
126
303000
3000
niet alleen worteltjes eten en melk drinken,
05:21
but to get more pleasure from eating carrots and drinking milk --
127
306000
3000
maar meer genot beleven aan worteltjes en melk --
05:24
to think they taste better?
128
309000
2000
denken dat ze beter smaken?
05:26
It's simple, you tell them they're from McDonald's.
129
311000
3000
Da's simpel, je vertelt ze dat ze van McDonald's zijn.
05:29
They believe McDonald's food is tastier,
130
314000
2000
Ze geloven dat McDonald's-eten lekkerder is,
05:31
and it leads them to experience it as tastier.
131
316000
3000
en dat maakt dat ze het lekkerder vinden.
05:34
How do you get adults to really enjoy wine?
132
319000
2000
Hoe laat je volwassenen echt van wijn genieten?
05:36
It's very simple:
133
321000
2000
Heel simpel:
05:38
pour it from an expensive bottle.
134
323000
2000
schenk het uit een dure fles.
05:40
There are now dozens, perhaps hundreds of studies showing
135
325000
3000
Er zijn nu tientallen, misschien honderden studies die aantonen
05:43
that if you believe you're drinking the expensive stuff,
136
328000
2000
dat als je gelooft dat je iets duurs drinkt,
05:45
it tastes better to you.
137
330000
2000
het beter smaakt.
05:47
This was recently done with a neuroscientific twist.
138
332000
3000
Hier werd recentelijk een neurologische draai aan gegeven.
05:50
They get people into a fMRI scanner,
139
335000
2000
Ze leggen mensen in een FMRI scanner,
05:52
and while they're lying there, through a tube,
140
337000
2000
en terwijl ze daar liggen, krijgen ze door een buisje
05:54
they get to sip wine.
141
339000
2000
wijn te proeven.
05:56
In front of them on a screen is information about the wine.
142
341000
3000
Vóór hen op een scherm staat informatie over de wijn.
05:59
Everybody, of course,
143
344000
2000
Uiteraard drinkt
06:01
drinks exactly the same wine.
144
346000
2000
iedereen dezelfde wijn.
06:03
But if you believe you're drinking expensive stuff,
145
348000
3000
Maar als je denkt dat je dure wijn drinkt,
06:06
parts of the brain associated with pleasure and reward
146
351000
3000
lichten genots- en beloningscentra in de hersenen
06:09
light up like a Christmas tree.
147
354000
2000
op als een kerstboom.
06:11
It's not just that you say it's more pleasurable, you say you like it more,
148
356000
3000
Niet alleen zeg je dat het aangenamer is, dat je het lekkerder vindt,
06:14
you really experience it in a different way.
149
359000
3000
maar je ervaart het werkelijk anders.
06:17
Or take sex.
150
362000
3000
Of neem seks.
06:20
These are stimuli I've used in some of my studies.
151
365000
3000
Dit zijn stimuli die ik in wat studies gebruikt heb.
06:23
And if you simply show people these pictures,
152
368000
3000
Als je aan mensen enkel deze foto's laat zien,
06:26
they'll say these are fairly attractive people.
153
371000
2000
zegt men dat dit redelijk aantrekkelijke mensen zijn.
06:28
But how attractive you find them,
154
373000
3000
Maar hoe aantrekkelijk je ze vindt,
06:31
how sexually or romantically moved you are by them,
155
376000
3000
hoe seksueel of romantisch aangedaan je door hen bent,
06:34
rests critically on who you think you're looking at.
156
379000
3000
berust doorslaggevend op waarnaar je denkt te kijken.
06:37
You probably think the picture on the left is male,
157
382000
3000
Je denkt waarschijnlijk dat degene links mannelijk is,
06:40
the one on the right is female.
158
385000
2000
en degene rechts vrouwelijk.
06:42
If that belief turns out to be mistaken, it will make a difference.
159
387000
3000
Als dat geloof ongegrond blijkt, zal dat verschil uitmaken.
06:45
(Laughter)
160
390000
2000
(Gelach)
06:47
It will make a difference if they turn out to be
161
392000
2000
Het zal verschil maken als ze veel jonger
06:49
much younger or much older than you think they are.
162
394000
3000
of veel ouder blijken dan je had gedacht.
06:52
It will make a difference if you were to discover
163
397000
2000
Het zal verschil maken als je zou ontdekken
06:54
that the person you're looking at with lust
164
399000
2000
dat de persoon waar je lustvol naar kijkt,
06:56
is actually a disguised version of your son or daughter,
165
401000
2000
in feite een vermomde versie van je zoon of dochter is,
06:58
your mother or father.
166
403000
2000
je moeder of vader.
07:00
Knowing somebody's your kin typically kills the libido.
167
405000
3000
Weten dat iemand familie is, smoort doorgaans het libido.
07:03
Maybe one of the most heartening findings
168
408000
2000
Wellicht een van de meest opbeurende bevindingen
07:05
from the psychology of pleasure
169
410000
2000
uit de psychologie van het genot, is dat er
07:07
is there's more to looking good than your physical appearance.
170
412000
3000
meer komt kijken bij er goed uitzien, dan je fysieke uiterlijk.
07:10
If you like somebody, they look better to you.
171
415000
3000
Als je iemand leuk vindt, lijkt hij mooier.
07:13
This is why spouses in happy marriages
172
418000
3000
Daarom vinden partners in gelukkige huwelijken
07:16
tend to think that their husband or wife
173
421000
2000
hun echtgenoot of echtgenote
07:18
looks much better than anyone else thinks that they do.
174
423000
3000
er veel beter uitzien dan andere mensen vinden.
07:21
(Laughter)
175
426000
2000
(Gelach)
07:23
A particularly dramatic example of this
176
428000
3000
Een bijzonder dramatisch voorbeeld hiervan
07:26
comes from a neurological disorder known as Capgras syndrome.
177
431000
3000
is de neurologische afwijking bekend als Capgras-waan.
07:29
So Capgras syndrome is a disorder
178
434000
3000
Capgras-waan is een afwijking
07:32
where you get a specific delusion.
179
437000
2000
waarbij je aan bepaalde waanbeelden lijdt.
07:34
Sufferers of Capgras syndrome
180
439000
2000
Mensen met Capgras-waan
07:36
believe that the people they love most in the world
181
441000
2000
denken dat de mensen die ze het meest liefhebben,
07:38
have been replaced by perfect duplicates.
182
443000
2000
vervangen zijn door perfecte dubbelgangers.
07:40
Now often, a result of Capgras syndrome is tragic.
183
445000
3000
Vaak is het resultaat hiervan tragisch.
07:43
People have murdered those that they loved,
184
448000
2000
Mensen hebben hun dierbaren vermoord,
07:45
believing that they were murdering an imposter.
185
450000
3000
in de waan dat het een bedrieger was.
07:48
But there's at least one case
186
453000
2000
Maar er is minstens een geval
07:50
where Capgras syndrome had a happy ending.
187
455000
2000
waarbij Capgras-waan een gelukkige afloop had.
07:52
This was recorded in 1931.
188
457000
2000
Dit werd in 1931 opgetekend.
07:54
"Research described a woman with Capgras syndrome
189
459000
3000
"Onderzoek beschrijft een vrouw met Capgras-waan
07:57
who complained about her poorly endowed and sexually inadequate lover."
190
462000
3000
die klaagde over haar klein geschapen en seksueel tekortschietende minnaar".
08:00
But that was before she got Capgras syndrome.
191
465000
3000
Maar dat was voordat ze Capgras-waan kreeg.
08:03
After she got it, "She was happy to report
192
468000
2000
Nadat ze het kreeg, "deelde ze blij mee
08:05
that she has discovered that he possessed a double
193
470000
3000
dat ze had ontdekt dat hij een dubbelganger had
08:08
who was rich, virile, handsome and aristocratic."
194
473000
2000
die rijk, potent, knap en aristocratisch was."
08:10
Of course, it was the same man,
195
475000
2000
Het was uiteraard dezelfde man,
08:12
but she was seeing him in different ways.
196
477000
2000
maar ze zag hem op verschillende manieren.
08:14
As a third example,
197
479000
2000
Als derde voorbeeld:
08:16
consider consumer products.
198
481000
2000
consumentenproducten.
08:18
So one reason why you might like something is its utility.
199
483000
3000
Eén reden om iets te waarderen, is de bruikbaarheid.
08:21
You can put shoes on your feet; you can play golf with golf clubs;
200
486000
3000
Schoenen kun je dragen; je kunt golf spelen met golfclubs;
08:24
and chewed up bubble gum doesn't do anything at all for you.
201
489000
3000
en uitgekauwde kauwgum is nergens goed voor.
08:27
But each of these three objects has value
202
492000
2000
Maar elk van deze drie objecten heeft meer waarde
08:29
above and beyond what it can do for you
203
494000
2000
dan wat het voor je kan doen,
08:31
based on its history.
204
496000
2000
vanwege zijn historie.
08:33
The golf clubs were owned by John F. Kennedy
205
498000
3000
De golfclubs waren eigendom van John F. Kennedy
08:36
and sold for three-quarters of a million dollars at auction.
206
501000
3000
en werden geveild voor 750.000 dollar.
08:39
The bubble gum was chewed up by pop star Britney Spears
207
504000
3000
De kauwgum werd gekauwd door popster Britney Spears
08:42
and sold for several hundreds of dollars.
208
507000
2000
en verkocht voor een paar honderd dollar.
08:44
And in fact, there's a thriving market
209
509000
2000
In feite is er een bloeiende markt
08:46
in the partially eaten food of beloved people.
210
511000
3000
voor gedeeltelijk gegeten voedsel van geliefde mensen.
08:49
(Laughter)
211
514000
2000
(Gelach)
08:51
The shoes are perhaps the most valuable of all.
212
516000
3000
De schoenen zijn wellicht het waardevolst van allemaal.
08:54
According to an unconfirmed report,
213
519000
2000
Volgens een onbevestigd bericht
08:56
a Saudi millionaire offered 10 million dollars
214
521000
2000
heeft een Saoedische miljonair 10 miljoen dollar
08:58
for this pair of shoes.
215
523000
2000
geboden voor deze schoenen.
09:00
They were the ones thrown at George Bush
216
525000
3000
Deze werden enkele jaren geleden naar George Bush
09:03
at an Iraqi press conference several years ago.
217
528000
2000
gegooid op een Iraakse persconferentie.
09:05
(Applause)
218
530000
2000
(Applaus)
09:07
Now this attraction to objects
219
532000
2000
Deze aantrekkingskracht van objecten
09:09
doesn't just work for celebrity objects.
220
534000
2000
werkt niet alleen voor beroemde objecten.
09:11
Each one of us, most people,
221
536000
2000
Ieder van ons, de meeste mensen,
09:13
have something in our life that's literally irreplaceable,
222
538000
3000
hebben iets in hun leven dat onvervangbaar is,
09:16
in that it has value because of its history --
223
541000
3000
vanwege zijn historie --
09:19
maybe your wedding ring, maybe your child's baby shoes --
224
544000
3000
misschien je trouwring, misschien de babyschoenen van je kind --
09:22
so that if it was lost, you couldn't get it back.
225
547000
3000
zodat als die verloren gingen, je ze nooit terug kon krijgen.
09:25
You could get something that looked like it or felt like it,
226
550000
2000
Je zou iets kunnen krijgen dat er zo uitziet, of zo aanvoelt,
09:27
but you couldn't get the same object back.
227
552000
3000
maar nooit precies hetzelfde voorwerp.
09:30
With my colleagues George Newman and Gil Diesendruck,
228
555000
3000
Met mijn collega's George Newman en Gil Dieseldruck,
09:33
we've looked to see what sort of factors, what sort of history, matters
229
558000
3000
keek ik naar welke factoren, welke geschiedenis, een rol speelt
09:36
for the objects that people like.
230
561000
2000
bij de objecten waarvan mensen houden.
09:38
So in one of our experiments,
231
563000
2000
In een van onze experimenten
09:40
we asked people to name a famous person who they adored,
232
565000
3000
vroegen we mensen een beroemdheid te noemen die ze bewonderden,
09:43
a living person they adored.
233
568000
2000
een levende persoon.
09:45
So one answer was George Clooney.
234
570000
2000
Eén antwoord was George Clooney.
09:47
Then we asked them,
235
572000
2000
Toen vroegen we ze,
09:49
"How much would you pay for George Clooney's sweater?"
236
574000
2000
"Hoeveel zou je betalen voor George Clooney's trui?"
09:51
And the answer is a fair amount --
237
576000
2000
En het antwoord is: behoorlijk wat --
09:53
more than you would pay for a brand new sweater
238
578000
3000
meer dan je zou betalen voor een nieuwe trui
09:56
or a sweater owned by somebody who you didn't adore.
239
581000
3000
of een trui van iemand die je niet bewondert.
09:59
Then we asked other groups of subjects --
240
584000
2000
Toen vroegen we andere groepen --
10:01
we gave them different restrictions
241
586000
2000
we gaven ze verschillende restricties
10:03
and different conditions.
242
588000
2000
en verschillende voorwaarden.
10:05
So for instance, we told some people,
243
590000
2000
We zeiden tegen sommige mensen:
10:07
"Look, you can buy the sweater,
244
592000
2000
"Je mag de trui kopen,
10:09
but you can't tell anybody you own it,
245
594000
2000
maar je mag niemand vertellen dat je hem bezit
10:11
and you can't resell it."
246
596000
2000
en je mag hem niet verder verkopen".
10:13
That drops the value of it,
247
598000
2000
Dat deed de waarde dalen,
10:15
suggesting that that's one reason why we like it.
248
600000
3000
wat suggereert dat dat een reden is waarom we ervan houden.
10:18
But what really causes an effect
249
603000
2000
Maar wat echt effect heeft,
10:20
is you tell people, "Look, you could resell it, you could boast about it,
250
605000
3000
is wanneer je zegt: " Je mag hem verder verkopen, erover opscheppen,
10:23
but before it gets to you,
251
608000
2000
maar vóór je hem krijgt,
10:25
it's thoroughly washed."
252
610000
2000
wordt hij grondig gewassen."
10:27
That causes a huge drop in the value.
253
612000
3000
Dat zorgt voor een groot waardeverlies.
10:30
As my wife put it, "You've washed away the Clooney cooties."
254
615000
3000
Zoals mijn vrouw zei: "Je hebt Clooney's luizen eruit gewassen."
10:33
(Laughter)
255
618000
2000
(Gelach)
10:35
So let's go back to art.
256
620000
2000
Terug naar de kunst.
10:37
I would love a Chagall. I love the work of Chagall.
257
622000
2000
Ik zou een Chagall het einde vinden. Ik hou van zijn werk.
10:39
If people want to get me something at the end of the conference,
258
624000
2000
Als mensen me iets willen geven aan het eind van de conferentie,
10:41
you could buy me a Chagall.
259
626000
2000
kun je een Chagall voor me kopen.
10:43
But I don't want a duplicate,
260
628000
2000
Maar ik wil geen kopie,
10:45
even if I can't tell the difference.
261
630000
2000
zelfs al kan ik geen verschil zien.
10:47
That's not because, or it's not simply because,
262
632000
2000
Dat is niet omdat, of niet enkel omdat
10:49
I'm a snob and want to boast about having an original.
263
634000
3000
ik een snob ben en wil opscheppen over mijn origineel.
10:52
Rather, it's because I want something that has a specific history.
264
637000
3000
Nee, het is omdat ik prijs stel op iets met een specifieke geschiedenis.
10:55
In the case of artwork,
265
640000
2000
In het geval van kunstwerken
10:57
the history is special indeed.
266
642000
2000
is die geschiedenis erg bijzonder.
10:59
The philosopher Denis Dutton
267
644000
2000
De filosoof Denis Dutton
11:01
in his wonderful book "The Art Instinct"
268
646000
2000
poneert, in zijn fantastische boek "Het Kunstinstinct":
11:03
makes the case that, "The value of an artwork
269
648000
2000
"De waarde van een kunstwerk
11:05
is rooted in assumptions about the human performance underlying its creation."
270
650000
3000
is geworteld in aannames over de menselijke actie achter zijn creatie."
11:08
And that could explain the difference
271
653000
2000
Dat zou het verschil kunnen uitleggen
11:10
between an original and a forgery.
272
655000
2000
tussen een origineel en een vervalsing.
11:12
They may look alike, but they have a different history.
273
657000
2000
Ze mogen op elkaar lijken, maar ze hebben een andere geschiedenis.
11:14
The original is typically the product of a creative act,
274
659000
3000
Het origineel is doorgaans het product van een creatieve handeling,
11:17
the forgery isn't.
275
662000
2000
de vervalsing niet.
11:19
I think this approach can explain differences
276
664000
3000
Ik denk dat deze insteek de verschillen kan verklaren
11:22
in people's taste in art.
277
667000
2000
tussen de verschillen in smaak.
11:24
This is a work by Jackson Pollock.
278
669000
2000
Dit is een werk van Jackson Pollock.
11:26
Who here likes the work of Jackson Pollock?
279
671000
3000
Wie houdt er van het werk van Pollock?
11:30
Okay. Who here, it does nothing for them?
280
675000
2000
Okee. Wie vindt het niets bijzonders?
11:32
They just don't like it.
281
677000
3000
Houdt er niet van.
11:35
I'm not going to make a claim about who's right,
282
680000
2000
Ik ga geen uitspraken doen over wie er gelijk heeft,
11:37
but I will make an empirical claim
283
682000
2000
maar ik wil wel een empirische claim maken
11:39
about people's intuitions,
284
684000
2000
over de intuïtie van mensen.
11:41
which is that, if you like the work of Jackson Pollock,
285
686000
2000
Namelijk, als je van Jackson Pollocks werk houdt,
11:43
you'll tend more so than the people who don't like it
286
688000
3000
zal je, meer dan de mensen die er niet van houden,
11:46
to believe that these works are difficult to create,
287
691000
3000
geloven dat deze werken moeilijk te maken zijn,
11:49
that they require a lot of time and energy
288
694000
2000
dat ze veel tijd en energie kosten
11:51
and creative energy.
289
696000
2000
en creatieve energie.
11:53
I use Jackson Pollock on purpose as an example
290
698000
3000
Ik gebruik Jackson Pollock expres als voorbeeld
11:56
because there's a young American artist
291
701000
2000
omdat er een jonge Amerikaanse kunstenaar is
11:58
who paints very much in the style of Jackson Pollock,
292
703000
2000
die schildert in een soortgelijke stijl als Pollock,
12:00
and her work was worth
293
705000
2000
en haar werk was
12:02
many tens of thousands of dollars --
294
707000
2000
vele tienduizenden dollars waard --
12:04
in large part because she's a very young artist.
295
709000
2000
grotendeels omdat ze een zeer jonge kunstenaar is.
12:06
This is Marla Olmstead
296
711000
2000
Dit is Marla Olmstead
12:08
who did most of her work when she was three years old.
297
713000
2000
die haar meeste werk maakte toen ze 3 jaar oud was.
12:10
The interesting thing about Marla Olmstead
298
715000
2000
Het interessante over Marla Olmstead
12:12
is her family made the mistake
299
717000
2000
is dat haar familie de fout maakte
12:14
of inviting the television program 60 Minutes II into their house
300
719000
4000
om het televisieprogramma 60 Minutes II uit te nodigen
12:18
to film her painting.
301
723000
2000
om haar te filmen tijdens het schilderen.
12:20
And they then reported that her father was coaching her.
302
725000
3000
En toen berichtten ze dat haar vader haar coachte.
12:23
When this came out on television,
303
728000
2000
Toen dit uitgezonden werd op televisie,
12:25
the value of her art dropped to nothing.
304
730000
3000
zakte de waarde van haar kunst naar het nulpunt.
12:28
It was the same art, physically,
305
733000
2000
Het was fysiek dezelfde kunst,
12:30
but the history had changed.
306
735000
3000
maar de geschiedenis was veranderd.
12:33
I've been focusing now on the visual arts,
307
738000
2000
Ik focus me nu op de beeldende kunst,
12:35
but I want to give two examples from music.
308
740000
2000
maar ik wil twee voorbeelden geven uit de muziek.
12:37
This is Joshua Bell, a very famous violinist.
309
742000
2000
Dit is Joshua Bell, een heel beroemde violist.
12:39
And the Washington Post reporter Gene Weingarten
310
744000
3000
Washington Post-verslaggever Gene Weingarten
12:42
decided to enlist him for an audacious experiment.
311
747000
3000
besloot hem te strikken voor een gewaagd experiment.
12:45
The question is: How much would people like Joshua Bell,
312
750000
2000
De vraag is: hoe zouden mensen Joshua Bell vinden,
12:47
the music of Joshua Bell,
313
752000
2000
de muziek van Joshua Bell,
12:49
if they didn't know they were listening to Joshua Bell?
314
754000
3000
als ze niet wisten dat ze naar Joshua Bell luisterden?
12:53
So he got Joshua Bell to take his million dollar violin
315
758000
3000
Dus hij liet Joshua Bell met zijn peperdure viool
12:56
down to a Washington D.C. subway station
316
761000
3000
in een hoek gaan staan van een metrostation in Washington D.C.
12:59
and stand in the corner and see how much money he would make.
317
764000
3000
om te zien hoeveel geld hij zou verdienen.
13:02
And here's a brief clip of this.
318
767000
2000
Hier is een korte clip daarvan.
13:04
(Violin music)
319
769000
7000
(Vioolmuziek)
13:11
After being there for three-quarters of an hour,
320
776000
2000
Na daar 3 kwartier gestaan te hebben,
13:13
he made 32 dollars.
321
778000
3000
had hij 32 dollar.
13:16
Not bad. It's also not good.
322
781000
2000
Niet slecht. Maar ook niet goed.
13:18
Apparently to really enjoy the music of Joshua Bell,
323
783000
3000
Schijnbaar moet je weten dat je naar Joshua Bell luistert
13:21
you have to know you're listening to Joshua Bell.
324
786000
3000
om zijn muziek echt te kunnen waarderen.
13:24
He actually made 20 dollars more than that,
325
789000
2000
Hij verdiende 20 dollar meer dan dat,
13:26
but he didn't count it.
326
791000
2000
maar hij telde het niet mee.
13:28
Because this woman comes up --
327
793000
2000
Want een vrouw komt langs --
13:30
you see at the end of the video -- she comes up.
328
795000
2000
je ziet het aan het eind van de video -- ze komt langs.
13:32
She had heard him at the Library of Congress a few weeks before
329
797000
2000
Ze had hem een paar weken geleden zien optreden bij de Library of Congress
13:34
at this extravagant black-tie affair.
330
799000
3000
tijdens een extravagante galashow.
13:37
So she's stunned that he's standing in a subway station.
331
802000
3000
Dus ze is geschokt dat hij in een metrostation staat.
13:40
So she's struck with pity.
332
805000
2000
Ze heeft acuut medelijden.
13:42
She reaches into her purse and hands him a 20.
333
807000
2000
Ze graait in haar portemonnee en geeft hem een briefje van 20.
13:44
(Laughter)
334
809000
2000
(Gelach)
13:46
(Applause)
335
811000
2000
(Applaus)
13:48
The second example from music
336
813000
2000
Het tweede voorbeeld uit de muziek
13:50
is from John Cage's modernist composition,
337
815000
2000
is van John Cage's modernistische compositie
13:52
"4'33"."
338
817000
2000
4'33"
13:54
As many of you know,
339
819000
2000
Zoals velen van jullie zullen weten
13:56
this is the composition where the pianist sits at a bench,
340
821000
3000
is dit de compositie waar de pianist gaat zitten,
13:59
opens up the piano
341
824000
2000
de pianoklep opent
14:01
and sits and does nothing for four minutes and 33 seconds --
342
826000
2000
en en vervolgens gedurende 4 minuten en 33 seconden niets doet --
14:03
that period of silence.
343
828000
2000
die periode van stilte.
14:05
And people have different views on this.
344
830000
2000
Mensen hebben verschillende meningen hierover.
14:07
But what I want to point out
345
832000
2000
Maar waar ik op wilde wijzen,
14:09
is you can buy this from iTunes.
346
834000
2000
is dat je dit kunt kopen bij iTunes.
14:11
(Laughter)
347
836000
2000
(Gelach)
14:13
For a dollar 99,
348
838000
2000
Voor één negenennegentig
14:15
you can listen to that silence,
349
840000
2000
kun je luisteren naar díe stilte,
14:17
which is different than other forms of silence.
350
842000
3000
die anders is dan andere vormen van stilte.
14:20
(Laughter)
351
845000
2000
(Gelach)
14:22
Now I've been talking so far about pleasure,
352
847000
3000
Ik heb tot nu toe gesproken over genot,
14:25
but what I want to suggest
353
850000
2000
maar wat ik wil suggereren,
14:27
is that everything I've said applies as well to pain.
354
852000
3000
is dat alles wat ik zei eveneens geldt voor pijn.
14:30
And how you think about what you're experiencing,
355
855000
2000
Hoe je denkt over wat je ervaart,
14:32
your beliefs about the essence of it,
356
857000
2000
je geloof over de essentie ervan,
14:34
affect how it hurts.
357
859000
2000
beïnvloedt de pijn.
14:36
One lovely experiment
358
861000
2000
Een leuk experiment
14:38
was done by Kurt Gray and Dan Wegner.
359
863000
2000
is gedaan door Kurt Gray en Dan Wegner.
14:40
What they did was they hooked up Harvard undergraduates
360
865000
2000
Ze verbonden Harvard-bachelorstudenten
14:42
to an electric shock machine.
361
867000
2000
met een elektrische schokmachine.
14:44
And they gave them a series of painful electric shocks.
362
869000
3000
Ze dienden ze een serie elektrische schokken toe.
14:47
So it was a series of five painful shocks.
363
872000
3000
Een serie van vijf pijnlijke schokken.
14:50
Half of them are told that they're being given the shocks
364
875000
2000
De helft wordt verteld dat ze de schokken krijgen
14:52
by somebody in another room,
365
877000
2000
van iemand in een andere kamer,
14:54
but the person in the other room doesn't know they're giving them shocks.
366
879000
3000
maar dat die persoon niet weet dat hij hen schokken toedient.
14:57
There's no malevolence, they're just pressing a button.
367
882000
2000
Er is geen kwade wil, ze drukken slechts op een knop.
14:59
The first shock is recorded as very painful.
368
884000
3000
De eerste schok wordt ervaren als erg pijnlijk.
15:02
The second shock feels less painful, because you get a bit used to it.
369
887000
3000
De tweede schok voelt minder pijnlijk, want het went.
15:05
The third drops, the fourth, the fifth.
370
890000
2000
De derde minder, de vierde, de vijfde.
15:07
The pain gets less.
371
892000
3000
De pijn wordt minder.
15:10
In the other condition,
372
895000
2000
In de andere opstelling,
15:12
they're told that the person in the next room
373
897000
2000
wordt hen verteld dat de persoon in de andere kamer
15:14
is shocking them on purpose -- knows they're shocking them.
374
899000
3000
ze expres schokken toedient -- weten dat ze hen pijn doen.
15:17
The first shock hurts like hell.
375
902000
2000
De eerste schok doet enorm pijn.
15:19
The second shock hurts just as much,
376
904000
2000
De tweede schok doet net zoveel pijn,
15:21
and the third and the fourth and the fifth.
377
906000
2000
en de derde en vierde en vijfde.
15:23
It hurts more
378
908000
2000
Het doet meer pijn als
15:25
if you believe somebody is doing it to you on purpose.
379
910000
3000
als je gelooft dat iemand het je opzettelijk aandoet.
15:28
The most extreme example of this
380
913000
3000
Het meest extreme voorbeeld hiervan
15:31
is that in some cases,
381
916000
2000
is dat in sommige gevallen,
15:33
pain under the right circumstances
382
918000
2000
pijn onder de juiste omstandigheden
15:35
can transform into pleasure.
383
920000
2000
kan veranderen in genot.
15:37
Humans have this extraordinarily interesting property
384
922000
3000
Mensen hebben de buitengewoon interessante eigenschap
15:40
that will often seek out low-level doses of pain
385
925000
2000
om vaak lage doses pijn op te zoeken
15:42
in controlled circumstances
386
927000
2000
in gecontroleerde omstandigheden
15:44
and take pleasure from it --
387
929000
2000
en daar genot aan te beleven --
15:46
as in the eating of hot chili peppers
388
931000
2000
zoals bij het eten van hete pepers
15:48
and roller coaster rides.
389
933000
3000
en achtbaanritten.
15:51
The point was nicely summarized
390
936000
2000
Dit punt is mooi samengevat
15:53
by the poet John Milton
391
938000
2000
door de dichter John Milton
15:55
who wrote, "The mind is its own place,
392
940000
2000
die schreef: "De geest is los van alles,
15:57
and in itself can make a heaven of hell,
393
942000
2000
en kan op zich van de hel een hemel
15:59
a hell of heaven."
394
944000
2000
en van de hemel een hel maken".
16:01
And I'll end with that. Thank you.
395
946000
2000
Daarmee eindig ik. Dank je wel.
16:03
(Applause)
396
948000
7000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Bloom - PsychologistPaul Bloom explores some of the most puzzling aspects of human nature, including pleasure, religion, and morality.
Why you should listen
In Paul Bloom’s last book, How Pleasure Works, he explores the often-mysterious enjoyment that people get out of experiences such as sex, food, art, and stories. His latest book, Just Babies, examines the nature and origins of good and evil. How do we decide what's fair and unfair? What is the relationship between emotion and rationality in our judgments of right and wrong? And how much of morality is present at birth? To answer these questions, he and his colleagues at Yale study how babies make moral decisions. (How do you present a moral quandary to a 6-month-old? Through simple, gamelike experiments that yield surprisingly adult-like results.)
Paul Bloom is a passionate teacher of undergraduates, and his popular Introduction to Psychology 110 class has been released to the world through the Open Yale Courses program. He has recently completed a second MOOC, “Moralities of Everyday Life”, that introduced moral psychology to tens of thousands of students. And he also presents his research to a popular audience though articles in The Atlantic, The New Yorker, and The New York Times. Many of the projects he works on are student-initiated, and all of them, he notes, are "strongly interdisciplinary, bringing in theory and research from areas such as cognitive, social, and developmental psychology, evolutionary theory, linguistics, theology and philosophy."
He says: "A growing body of evidence suggests that humans do have a rudimentary moral sense from the very start of life."
Paul Bloom | Speaker | TED.com