TED2013
Hyeonseo Lee: My escape from North Korea
ჰიონსო ლი: ჩემი გაქცევა ჩრდილოეთ კორეიდან
Filmed:
Readability: 3.9
13,915,716 views
ბავშვობაში, ჩრდილოეთ კორეაში მოზარდი ჰიონსო ლი ფიქრობდა რომ მისი ქვეყანა იყო "საუკეთესო პლანეტაზე". მას ამაში ეჭვი არ შეპარვია 90-იანი წლების შიმშილობამდე. ის გაიქცა ქვეყნიდან 14 წლის ასაკში, რომ დაეწყო ცხოვრება მალვაში, როგორც ლტოლვილს ჩინეთში. ეს არის შემაძრწუნებელი ისტორია, პირადი ამბავი გადარჩენის და იმედის -- და მძაფრი მოგონება მათი, ვინც მუდმივი საფრთხის წინაშეა, მაშინაც კი როცა საზღვარი შორს აქვთ მოტოვებული.
Hyeonseo Lee - Activist
As a child growing up in North Korea, Hyeonseo Lee thoght her country was the "best on the planet." It wasn't until the famine of the 90s that she began to wonder. She escaped the country at 17-years-old to begin a life in hiding as a refugee in China. Hers is a harrowing, personal tale of survival and hope -- and a powerful reminder of those who face constant danger, even when the border is far behind. Full bio
As a child growing up in North Korea, Hyeonseo Lee thoght her country was the "best on the planet." It wasn't until the famine of the 90s that she began to wonder. She escaped the country at 17-years-old to begin a life in hiding as a refugee in China. Hers is a harrowing, personal tale of survival and hope -- and a powerful reminder of those who face constant danger, even when the border is far behind. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
When I was little,
0
357
1351
პატარა რომ ვიყავი,
00:17
I thought my country was the best on the planet,
1
1708
3362
ვფიქრობდი რომ ჩემი ქვეყანა იყო საუკეთესო
პლანეტაზე,
პლანეტაზე,
და გავიზარდე სიმღერით
"არაფერი გვაქვს შესაშური."
"არაფერი გვაქვს შესაშური."
00:20
and I grew up singing a song called "Nothing To Envy."
2
5070
3375
00:24
And I was very proud.
3
8445
2635
მე ვიყავი ძალიან ამაყი.
00:26
In school, we spent a lot of time
4
11080
1788
სკოლაში ჩვენ დიდ დროს ვუთმობდით
00:28
studying the history of Kim Il-Sung,
5
12868
1761
გვესწავლა კიმ II-სუნგის ისტორია,
00:30
but we never learned much about the outside world,
6
14629
3942
მაგრამ არასდროს გვისწავლია მეტი
დანარჩენ მსოფლიოზე,
დანარჩენ მსოფლიოზე,
00:34
except that America, South Korea, Japan are the enemies.
7
18571
4950
გარდა იმისა, რომ ამერიკა, სამხრეთ კორეა,
იაპონია არიან მტრები.
იაპონია არიან მტრები.
00:39
Although I often wondered about the outside world,
8
23521
3214
თუმცა მე ხშირად ვოცნებობდი გარე მსოფლიოზე,
00:42
I thought I would spend my entire life in North Korea,
9
26735
4148
მე ვფიქრობდი, რომ მთელი ცხოვრება უნდა
გამეტარებინა ჩრდილოეთ კორეაში,
გამეტარებინა ჩრდილოეთ კორეაში,
00:46
until everything suddenly changed.
10
30883
3704
სანამ უეცრად ყველაფერი არ შეიცვალა.
00:50
When I was seven years old, I saw my first public execution,
11
34587
4760
7 წლის ასაკში, მე პირველად ვნახე სახალხო
სიკვდილით დასჯა,
სიკვდილით დასჯა,
00:55
but I thought my life in North Korea was normal.
12
39347
3258
მაგრამ ვფიქრობდი, რომ ჩემი ცხოვრება
ჩრდილოეთ კორეაში იყო ნირმალური.
ჩრდილოეთ კორეაში იყო ნირმალური.
00:58
My family was not poor,
13
42605
2112
ჩემი ოჯახი არ იყო ღარიბი,
01:00
and myself, I had never experienced hunger.
14
44717
3533
და მე არასდროს განმიცდია შიმშილი.
01:04
But one day, in 1995, my mom brought home a letter
15
48250
4503
მაგრამ 1995 წლის ერთ დღეს,
დედამ სახლში მოიტანა
დედამ სახლში მოიტანა
01:08
from a coworker's sister.
16
52753
2063
წერილი მისი თანამშრომლის დისგან.
01:10
It read, "When you read this, all five family members
17
54816
5134
ის იკითხებოდა, "როცა თქვენ ამას
წაიკითხავთ, ჩვენი ოჯახის ხუთივე წევრი
წაიკითხავთ, ჩვენი ოჯახის ხუთივე წევრი
01:15
will not exist in this world,
18
59950
2740
იქნება გარდაცვლილი, იმიტომ რომ
01:18
because we haven't eaten for the past two weeks.
19
62690
4151
ჩვენ არ გვიჭამია უკვე ორი კვირაა.
01:22
We are lying on the floor together,
20
66841
2472
ჩვენ ვწევართ ერთად იატაკზე,
01:25
and our bodies are so weak we are ready to die."
21
69313
8711
და ჩვენი სხეულები ისე არის დაუძლურებული,
განწირულები ვართ სიკვდილისათვის."
განწირულები ვართ სიკვდილისათვის."
01:33
I was so shocked.
22
78024
3307
მე ვიყავი შოკირებული.
01:37
This was the first time I heard
23
81331
2146
ეს იყო პირველი შემთხვევა, როცა გავიგე,
01:39
that people in my country were suffering.
24
83477
4237
რომ ჩემს ქვეყანაში ადამიანები
იტანჯებოდნენ.
იტანჯებოდნენ.
01:43
Soon after, when I was walking past a train station,
25
87714
3310
მალევე, როცა მე მივდიოდი რკინიგზის
სადგურთან,
სადგურთან,
01:46
I saw something terrible
26
91024
1385
დავინახე რაღაც საშინელება,
01:48
that I can't erase from my memory.
27
92409
3824
რომელიც არ შემიძლია ამოვშალო
მეხსიერებიდან.
მეხსიერებიდან.
01:52
A lifeless woman was lying on the ground,
28
96233
3168
უსიცოცხლო ქალი ეგდო მიწაზე,
01:55
while an emaciated child in her arms
29
99401
3189
მისუსტებული ბავშვი მის ხელებში
01:58
just stared helplessly at his mother's face.
30
102590
4410
უმწეოდ მიშტერებოდა დედას სახეზე.
02:02
But nobody helped them, because they were so focused
31
107000
4240
მაგრამ არავინ ეხმარებოდა მათ,
რადგან ყველანი
რადგან ყველანი
02:07
on taking care of themselves and their families.
32
111240
4625
ფოკუსირებული იყვნენ ეზრუნათ
საკუთარ თავზე და ოჯახებზე.
საკუთარ თავზე და ოჯახებზე.
დიდი შიმშილობა დაატყდა თავს
ჩრდილოეთ კორეას 1990-იანი წლების შუაში.
ჩრდილოეთ კორეას 1990-იანი წლების შუაში.
02:11
A huge famine hit North Korea in the mid-1990s.
33
115865
4117
02:15
Ultimately, more than a million North Koreans
34
119982
2735
ჯამში, მილიონ ჩრდილოეთ კორეელზე
მეტი გარდაიცვალა
მეტი გარდაიცვალა
02:18
died during the famine, and many only survived
35
122717
3317
შიმშილობის პერიოდში და ბევრი გადარჩა
02:21
by eating grass, bugs and tree bark.
36
126034
5649
მხოლოდ ბალახის, ხოჭოების და
ხის ქერქის ჭამით.
ხის ქერქის ჭამით.
ელექტროენერგიის გათიშვაც უფრო და უფრო
ხშირი გახდა,
ხშირი გახდა,
02:27
Power outages also became more and more frequent,
37
131683
3284
02:30
so everything around me was completely dark at night
38
134967
4357
ჩემს ირგვლივ ყველაფერი იყო სრულიად ბნელი,
02:35
except for the sea of lights in China,
39
139324
2552
გარდა სინათლისა რომელსაც ვხედავდი ჩინეთში,
02:37
just across the river from my home.
40
141876
2480
ჩემი სახლიდან მდინარის მოპირდაპირე მხარეს.
02:40
I always wondered why they had lights but we didn't.
41
144356
5324
მე ყოველთვის მაინტერესებდა, რატომ
ქონდათ სინათლე მათ და არ გვქონდა ჩვენ.
ქონდათ სინათლე მათ და არ გვქონდა ჩვენ.
02:45
This is a satellite picture showing North Korea at night
42
149680
4344
ეს არის სურათი სატელიტიდან, სადაც ჩანს
02:49
compared to neighbors.
43
154024
3412
ჩრდილოეთ კორეა მის მეზობლებთან შედარებით.
02:53
This is the Amrok River,
44
157436
1943
ეს არის მდინარე ამროკი,
02:55
which serves as a part of the border
45
159379
2371
რომელიც არის საზღვრის ნაწილი
02:57
between North Korea and China.
46
161750
2684
ჩრდილოეთ კორეასა და ჩინეთს შორის.
03:00
As you can see, the river can be very narrow
47
164434
2464
როგორც ხედავთ, მდინარე ვიწროა
გარკვეულ ადგილებში,
გარკვეულ ადგილებში,
03:02
at certain points, allowing North Koreans to secretly cross.
48
166898
5996
რაც მისი მალულად გადაკვეთის საშუალებას
აძლევს ჩრდილოეთ კორეელებს.
აძლევს ჩრდილოეთ კორეელებს.
03:08
But many die.
49
172894
1624
მაგრამ ბევრი იღუპება.
03:10
Sometimes, I saw dead bodies floating down the river.
50
174518
7466
ზოგჯერ, მე ვხედავ მკვდარ სხეულებს,
მოტივტივეს მდინარეზე.
მოტივტივეს მდინარეზე.
03:17
I can't reveal many details [about] how I left North Korea,
51
181984
4940
მე არ შემიძლია გავაცხადო ბევრი დეტალი,
თუ როგორ დავტოვე ჩრდილოეთ კორეა,
თუ როგორ დავტოვე ჩრდილოეთ კორეა,
03:22
but I only can say that during the ugly years of the famine
52
186924
4263
მე მხოლოდ ის შემიძლია ვთქვა, რომ
შიმშილობის საშინელ წლებში
შიმშილობის საშინელ წლებში
03:27
I was sent to China to live with distant relatives.
53
191187
5303
გამგზავნეს ჩინეთში შორეულ ნათესავებთან
საცხოვრებლად.
საცხოვრებლად.
03:32
But I only thought
54
196490
1700
ვფიქრობდი, რომ ვიქნებოდი
03:34
that I would be separated from my family for a short time.
55
198190
4287
ჩემი ოჯახისგან განცალკევებული
მხოლოდ მოკლე დროით.
მხოლოდ მოკლე დროით.
03:38
I could have never imagined
56
202477
1692
მე ვერასდროს წარმოვიდგენდი,
03:40
that it would take 14 years to live together.
57
204169
4493
თუ ეს გასტანდა 14 წელიწადს.
03:44
In China, it was hard living as a young girl without my family.
58
208662
4424
ჩინეთში რთული იყო ცხოვრება ახალგაზრდა
გოგოსთვის ოჯახის გარეშე.
გოგოსთვის ოჯახის გარეშე.
03:48
I had no idea what life was going to be like
59
213086
3343
მე არ ვიცი ცხოვრება, რომელიც
მსგავსი იქნება ჩრდილოეთ კორეელი
ლტოლვილის ცხოვრებისა,
ლტოლვილის ცხოვრებისა,
03:52
as a North Korean refugee,
60
216429
1837
03:54
but I soon learned it's not only extremely difficult,
61
218266
3536
მე მალე ვისწავლე, რომ ეს მხოლოდ
ძალზე ძნელი კი არ იყო,
ძალზე ძნელი კი არ იყო,
03:57
it's also very dangerous,
62
221802
2647
აგრეთვე იყო ძალიან საშიშიც,
04:00
since North Korean refugees are considered in China
63
224449
4890
რადგან ჩრდილოეთ კორეელი ლტოლვილები
04:05
as illegal migrants.
64
229339
2839
ჩინეთში ითვლებიან, როგორც არალეგალი
ემიგრანტები.
ემიგრანტები.
04:08
So I was living in constant fear
65
232178
2274
ასე რომ, მე ვცხოვრობდი მუდმივ შიშში,
04:10
that my identity could be revealed,
66
234452
2543
რომ შეიძლებოდა ჩემი ვინაობა
გამოაშკარავებულიყო
გამოაშკარავებულიყო
04:12
and I would be repatriated to a horrible fate
67
236995
3137
და რეპატრირებული ვყოფილიყავი
საშინელ ბედში,
საშინელ ბედში,
04:16
back in North Korea.
68
240132
2756
უკან ჩრდილოეთ კორეაში.
04:18
One day, my worst nightmare came true,
69
242888
2712
ერთ დღეს, ჩემი უსაშინლესი კოშმარი
გადაიქცა სინამდვილედ,
გადაიქცა სინამდვილედ,
04:21
when I was caught by the Chinese police
70
245600
2838
როდესაც მე დამიჭირა ჩინეთის პოლიციამ
04:24
and brought to the police station for interrogation.
71
248438
3999
და წამიყვანა პოლიციის განყოფილებაში
დასაკითხად.
დასაკითხად.
04:28
Someone had accused me of being North Korean,
72
252437
3438
ვიღაცამ დამადანაშაულა ჩრდილოეთ
კორეელობაში,
კორეელობაში,
04:31
so they tested my Chinese language abilities
73
255875
3685
მათ შეამოწმეს ჩემი ჩინური ენის ცოდნა
04:35
and asked me tons of questions.
74
259560
3323
და დამისვეს უამრავი კითხვა.
04:38
I was so scared,
75
262883
2273
მე ისეთი შეშინებული ვიყავი,
04:41
I thought my heart was going to explode.
76
265156
3008
მეგონა რომ ჩემი გული აფეთქდებოდა.
04:44
If anything seemed unnatural, I could be imprisoned
77
268164
3498
თუ რამე არაბუნებრივად მოეჩვენებოდათ,
მე ვიქნებოდი დაპატიმრებული და
რეპატრირებული.
რეპატრირებული.
04:47
and repatriated.
78
271662
2184
04:49
I thought my life was over,
79
273846
2447
მეგონა რომ ჩემი სიცოცხლე დასრულებულდა,
04:52
but I managed to control all the emotions inside me
80
276293
3239
მაგრამ მე მოვახერხე ჩემი ემოციების
გაკონტროლება
გაკონტროლება
04:55
and answer the questions.
81
279532
1958
და ვუპასუხე კითხვებს.
04:57
After they finished questioning me,
82
281490
2172
ჩემი დაკითვის დასრულების შემდეგ,
04:59
one official said to another,
83
283662
2125
ერთმა სამართალდამცავმა უთხრა მეორეს,
05:01
"This was a false report.
84
285787
2078
„ეს შეტყობინება იყო ტყუილი.
05:03
She's not North Korean."
85
287865
1932
ის არ არის ჩრდილოეთ კორეელი.”
05:05
And they let me go. It was a miracle.
86
289797
4222
და მათ დამრთეს წასვლის ნება.
ეს იყო სასწაული.
ეს იყო სასწაული.
05:09
Some North Koreans in China seek asylum
87
294019
2871
ზოგიერთი ჩრდილოეთ კორეელი ჩინეთში
05:12
in foreign embassies,
88
296890
2323
ეძებს თავშესაფარს უცხოეთის საელჩოებში,
05:15
but many can be caught by the Chinese police
89
299213
3316
მაგრამ ბევრი მათგანი შეიძლება
ჩინეთის პოლიციამ
ჩინეთის პოლიციამ
05:18
and repatriated.
90
302529
1460
დაიჭიროს და დაარეპორტოს.
05:19
These girls were so lucky.
91
303989
2177
ეს გოგოები იყვნენ იღბლიანები. მიუხედავად
05:22
Even though they were caught,
92
306166
1616
იმისა რომ ისინი იყვნენ დაჭერილები,
05:23
they were eventually released
93
307782
1354
ისინი საბოლოოდ გათავისუფლდნენ
05:25
after heavy international pressure.
94
309136
3348
ძლიერი საერთაშორისო ზეწოლის შედეგად.
05:28
These North Koreans were not so lucky.
95
312484
3341
ეს ჩრდილოეთ კორეელები არ აღმოჩნდნენ
ისეთი იღბლიანები.
ისეთი იღბლიანები.
05:31
Every year, countless North Koreans are caught in China
96
315825
3915
ყოველ წელს, უამრავ ჩრდილოეთ კორეელს
იჭერენ ჩინეთში
იჭერენ ჩინეთში
05:35
and repatriated to North Korea,
97
319740
2712
და არეპორტებენ ჩრდილოეთ კორეაში,
05:38
where they can be tortured, imprisoned
98
322452
3534
სადაც ისინი შეიძლება იყვნენ ნაწამები,
05:41
or publicly executed.
99
325986
2791
დაპატიმრებული ან საჯაროდ დახვრეტილი.
05:44
Even though I was really fortunate to get out,
100
328777
3104
მიუხედავად იმისა, რომ მე ნამდვილად
გამიმართლა გამოღწევაში,
გამიმართლა გამოღწევაში,
05:47
many other North Koreans have not been so lucky.
101
331881
3058
ბევრ ჩრდილოეთ კორეელს ასე არ გაუმართლა.
05:50
It's tragic that North Koreans have to hide their identities
102
334939
3801
ტრაგედიაა, რომ ჩრდილოეთ კორეელებს
უწევთ დამალონ თავიანთი ვინაობა
უწევთ დამალონ თავიანთი ვინაობა
05:54
and struggle so hard just to survive.
103
338740
4194
და იბრძოლონ მხოლოდ გადარჩენისათვის.
05:58
Even after learning a new language and getting a job,
104
342934
3038
ახალი ენის სწავლით და სამსახურის
მიღების შემდეგაც,
მიღების შემდეგაც,
06:01
their whole world can be turned upside down in an instant.
105
345972
3881
მათი ცხოვრება შეიძლება მყისიერად
შეიცვალოს.
შეიცვალოს.
06:05
That's why, after 10 years of hiding my identity,
106
349853
3736
სწორედ ამიტომ, ჩემი ვინაობის 10 წლიანი
მალვის შემდეგ,
მალვის შემდეგ,
06:09
I decided to risk going to South Korea,
107
353589
4282
მე გადავწყვიტე გამერისკა წასვლა
სამხრეთ კორეაში
სამხრეთ კორეაში
06:13
and I started a new life yet again.
108
357871
3075
და დავიწყე ახალი ცხოვრება კიდევ ერთხელ.
06:16
Settling down in South Korea was a lot more challenging
109
360946
3143
დამკვიდრება სამხრეთ კორეაში იყო
ბევრად უფრო რთული,
ბევრად უფრო რთული,
06:19
than I had expected.
110
364089
2060
ვიდრე მე მოველოდი.
06:22
English was so important in South Korea,
111
366149
3429
ინგლისური ისეთი მნიშვნელოვანი იყო
სამხრეთ კორეაში,
სამხრეთ კორეაში,
06:25
so I had to start learning my third language.
112
369578
3283
რომ მე უნდა დამეწყო მესამე ენის შესწავლა.
06:28
Also, I realized there was a wide gap
113
372861
3177
ასევე, მე გავაცნობიერე რომ იყო
დიდი უფსკრული
დიდი უფსკრული
06:31
between North and South.
114
376038
1983
ჩრდილოეთსა და სამხრეთს შორის.
06:33
We are all Korean, but inside,
115
378021
2177
ჩვენ ყველა ვართ კორეელები,
მაგრამ შინაგანად,
მაგრამ შინაგანად,
06:36
we have become very different
116
380198
1840
ჩვენ გავხდით ძალიან განსხვავებულები
06:37
due to 67 years of division.
117
382038
3592
67 წლიანი გაყოფის შემდეგ.
მე გავიარე იდენტობის კრიზისი.
06:41
I even went through an identity crisis.
118
385630
4039
06:45
Am I South Korean or North Korean?
119
389669
3240
სამხრეთ კორეელი ვარ თუ ჩრდილოეთ კორეელი?
06:48
Where am I from? Who am I?
120
392909
2959
საიდან ვარ მე? ვინ ვარ მე?
06:51
Suddenly, there was no country
121
395868
2036
მოულიდნელად, არ არსებობდა ქვეყანა,
06:53
I could proudly call my own.
122
397904
5411
რომელსაც მე ამაყად დავარქმევდი ჩემსას.
06:59
Even though adjusting to life in South Korea was not easy,
123
403315
3991
მიუხედავად იმისა, რომ მორგება ცხოვრებაზე
სამხრეთ კორეაში არ იყო ადვილი,
სამხრეთ კორეაში არ იყო ადვილი,
07:03
I made a plan.
124
407306
1176
მე შევიმუშავე გეგმა.
07:04
I started studying for the university entrance exam.
125
408482
3453
დავიწყე მზადება უნივერსიტეტის
მისაღები გამოცდისათვის.
მისაღები გამოცდისათვის.
07:07
Just as I was starting to get used to my new life,
126
411935
4015
როგორც კი მე დავიწყე ჩემს ახალ
ცხოვრებასთან შეგუება,
ცხოვრებასთან შეგუება,
07:11
I received a shocking phone call.
127
415950
2543
მე მივიღე შოკისმომგვრელი ზარი.
ჩრდილოეთ კორეის ხელისუფლებამ
07:14
The North Korean authorities
128
418493
1421
07:15
intercepted some money that I sent to my family,
129
419914
2712
ჩამოჭრა ფული, რომელიც მე გავუგზავნე
ჩემს ოჯახს,
ჩემს ოჯახს,
07:18
and, as a punishment, my family was going
130
422626
2732
და როგორც სასჯელი, ჩემი ოჯახი
07:21
to be forcibly removed
131
425358
2337
გადასახლებული იქნებოდა
07:23
to a desolate location in the countryside.
132
427695
3468
იზოლირებულ ადგილას ქალაქგარეთ.
07:27
They had to get out quickly,
133
431163
2720
ისინი უნდა გასულიყვნენ სწრაფად,
07:29
so I started planning how to help them escape.
134
433883
3565
ამიტომ მე დავიწყე დაგეგმვა, როგორ
დავხმარებოდი მათ გაქცევაში.
დავხმარებოდი მათ გაქცევაში.
07:33
North Koreans have to travel incredible distances
135
437448
3482
ჩრდილოეთ კორეელებს უწევთ გაიარონ
წარმოუდგენელი მანძილი
წარმოუდგენელი მანძილი
07:36
on the path to freedom.
136
440930
2629
თავისუფლებისაკენ მიმავალ გზაზე.
07:39
It's almost impossible to cross the border
137
443559
2823
თითქმის შეუძლებელია გადაკვეთო საზღვარი
07:42
between North Korea and South Korea,
138
446382
2858
ჩრდილოეთ კორეასა და სამხრეთ კორეას შორის,
07:45
so, ironically, I took a flight back to China
139
449240
3466
ასე რომ, მე მომიწია გადავფრენილიყავი
უკან ჩინეთში
უკან ჩინეთში
07:48
and I headed toward the North Korean border.
140
452706
3622
და გავემართე ჩრდილოეთ კორეის საზღვრისაკენ.
07:52
Since my family couldn't speak Chinese,
141
456328
2864
რადგან ჩემი ოჯახი არ საუბრობდა ჩინურად,
07:55
I had to guide them,
142
459192
2216
მე მომიწია მათი გაძღოლა,
07:57
somehow, through more than 2,000 miles in China
143
461408
3803
2000 მილის მანძილზე ჩინეთში
08:01
and then into Southeast Asia.
144
465211
3263
და შემდეგ სამხრეთ აზიაში.
08:04
The journey by bus took one week,
145
468474
2542
ავტობუსით მგზავრობამ გასტანა ერთი კვირა,
08:06
and we were almost caught several times.
146
471016
3015
ჩვენ რამდენიმეჯერ ლამის დაგვიჭირეს.
08:09
One time, our bus was stopped
147
474031
2641
ერთხელ, ჩვენი ავტობუსი გააჩერეს
08:12
and boarded by a Chinese police officer.
148
476672
4459
და ამოვიდა ჩინელი პოლიციის ოფიცერი. მან გამოართვა
08:17
He took everyone's I.D. cards,
149
481131
2103
ყველას პირადობის დამადასტურებელი მოწმობები
08:19
and he started asking them questions.
150
483234
2633
და დაიწყო შეკითხვების დასმა.
08:21
Since my family couldn't understand Chinese,
151
485867
3595
რადგან ჩემს ოჯახს არ ესმოდა ჩინური,
08:25
I thought my family was going to be arrested.
152
489462
4134
ვფიქრობდი მათ დააპატიმრებდნენ.
08:29
As the Chinese officer approached my family,
153
493596
2981
როგორც კი ჩინელი ოფიცერი მოუახლოვდა
ჩემს ოჯახს,
ჩემს ოჯახს,
08:32
I impulsively stood up, and I told him
154
496577
2509
მე იმპულსურად წამოვდექი და ვუთხარი მას,
08:34
that these are deaf and dumb people
155
499086
2667
რომ ისინი იყვნენ ყრუ-მუნჯები
08:37
that I was chaperoning.
156
501753
2205
რომლებსაც მე ვმეთვალყურეობდი.
08:39
He looked at me suspiciously,
157
503958
2174
მან შემომხედა საეჭვოდ,
08:42
but luckily he believed me.
158
506132
3884
მაგრამ საბედნიეროდ დამიჯერა მე.
08:45
We made it all the way to the border of Laos,
159
510016
3111
ჩვენ ვიქცეოდით ასე მთელი გზა
ლაოსის საზღვრამდე,
ლაოსის საზღვრამდე,
08:49
but I had to spend almost all my money
160
513127
4627
მაგრამ მე თითქმის მთელი ჩემი ფული
დავხარჯე საზღვრის დაცვის
მოქრთამისათვის ლაოსში.
მოქრთამისათვის ლაოსში.
08:53
to bribe the border guards in Laos.
161
517754
2744
08:56
But even after we got past the border,
162
520498
2853
მაგრამ როგორც კი ჩვენ გავცდით საზღვარს,
08:59
my family was arrested and jailed
163
523351
2905
ჩემი ოჯახი დაკავებული და
დაპატიმრებული იქნა
დაპატიმრებული იქნა
09:02
for illegal border crossing.
164
526256
2509
საზღვრის უკანონო გადაკვეთისათვის.
09:04
After I paid the fine and bribe,
165
528765
2216
მას შემდეგ რაც მე გადავიხადე
ჯარიმა და ქრთამი,
ჯარიმა და ქრთამი,
09:06
my family was released in one month,
166
530981
3589
ჩემი ოჯახი გაათავისუფლეს ერთ თვეში,
09:10
but soon after, my family was arrested and jailed again
167
534570
3816
მაგრამ მალევე, ისინი ისევ დააკავეს და
დააპატიმრეს
დააპატიმრეს
09:14
in the capital of Laos.
168
538386
2439
ლაოსის დედაქალაქში.
09:16
This was one of the lowest points in my life.
169
540825
4568
ეს იყო ერთერთი ყველაზე რთული
წერტილი ჩემს ცხოვრებაში.
წერტილი ჩემს ცხოვრებაში.
09:21
I did everything to get my family to freedom,
170
545393
5389
მე გავაკეთე ყველაფერი ჩემი
ოჯახის თავისუფლებისათვის,
ოჯახის თავისუფლებისათვის,
09:26
and we came so close,
171
550782
2374
და ჩვენ ვიყავით ძალიან ახლოს,
09:29
but my family was thrown in jail
172
553156
2297
მაგრამ ჩემი ოჯახი გადაყვანილ იქნა
საპატიმროში
საპატიმროში
09:31
just a short distance from the South Korean embassy.
173
555453
3544
სამხრეთ კორეის საელჩოსთან.
09:34
I went back and forth between the immigration office
174
558997
3026
მე დავდიოდი წინ და უკან საემიგრაციოსა
09:37
and the police station,
175
562023
1731
და პოლიციის ოფისს შორის,
09:39
desperately trying to get my family out,
176
563754
3028
სასოწარკვეთილი ვცდილობდი
ჩემი ოჯახის გათავისუფლებას,
ჩემი ოჯახის გათავისუფლებას,
09:42
but I didn't have enough money
177
566782
1452
მაგრამ არ მქონდა საკმარისი
09:44
to pay a bribe or fine anymore.
178
568234
2627
ფული რომ კიდევ გადამეხადა
ქრთამი და ჯარიმა.
ქრთამი და ჯარიმა.
09:46
I lost all hope.
179
570861
1794
მე დავკარგე ყველა იმედი.
09:48
At that moment, I heard one man's voice ask me,
180
572655
3701
იმ მომენტში, მე მომესმა კაცის ხმა,
რომელიც მეკითხებოდა,
რომელიც მეკითხებოდა,
09:52
"What's wrong?"
181
576356
1491
„რა ხდება”?
09:53
I was so surprised
182
577847
1597
მე ვიყავი გაოცებული,
09:55
that a total stranger cared enough to ask.
183
579444
3933
რომ სრულიად უცხო მეკითხებოდა.
09:59
In my broken English, and with a dictionary,
184
583377
2554
ჩემი დამტვრეული ინგლისურით და
ლექსიკონის დახმარებით,
ლექსიკონის დახმარებით,
10:01
I explained the situation, and without hesitating,
185
585931
3954
მე ავუხსენი სიტუაცია,
ყოყმანის გარეშე კაცი მივიდა ბანკომატთან
10:05
the man went to the ATM
186
589885
2053
10:07
and he paid the rest of the money for my family
187
591938
2995
და გადაიხადა დარჩენილი ფული ჩემი ოჯახის
10:10
and two other North Koreans to get out of jail.
188
594933
4064
და კიდევ ორი ჩრდილოეთ კორეელის
ციხიდან გასათავისუფლებლად.
ციხიდან გასათავისუფლებლად.
10:14
I thanked him with all my heart, and I asked him,
189
598997
3404
მე მადლობა გადავუხადე მას მთელი გულით
და ვკითხე,
და ვკითხე,
10:18
"Why are you helping me?"
190
602401
2374
„რატომ მეხმარებით მე?”
10:20
"I'm not helping you," he said.
191
604775
2295
„მე თქვენ არ გეხმარებით” თქვა მან
10:22
"I'm helping the North Korean people."
192
607070
3251
„მე ვეხმარები ჩრდილოეთ კორეელ ხალხს.”
10:26
I realized that this was a symbolic moment in my life.
193
610321
4498
მე გავაცნობიერე რომ ეს იყო სიმბოლური
მომენტი ჩემს ცხოვრებაში.
მომენტი ჩემს ცხოვრებაში.
10:30
The kind stranger symbolized new hope for me
194
614819
3589
კეთილმა უცნობმა შექმნა ახალი იმედი ჩემთვის
10:34
and the North Korean people when we needed it most,
195
618408
3398
და ჩრდილოეთ კორეელი ხალხისათვის,
როცა ჩვენ ასე ძალიან გვჭირდებოდა ის,
როცა ჩვენ ასე ძალიან გვჭირდებოდა ის,
10:37
and he showed me the kindness of strangers
196
621806
3251
მან დამანახა მე რომ უცხოების სიკეთე
10:40
and the support of the international community
197
625057
2610
და საერთაშორისო საზოგადოების მხარდაჭერა
10:43
are truly the rays of hope we North Korean people need.
198
627667
5221
არის ნამდვილად იმედის სხივი, რომელიც
ჩვენ, ჩრდილოეთ კორეელ ხალხს გვჭირდება.
ჩვენ, ჩრდილოეთ კორეელ ხალხს გვჭირდება.
10:48
Eventually, after our long journey,
199
632888
2486
საბოლოოდ, გრძელი მგზავრობის შემდეგ,
10:51
my family and I were reunited in South Korea,
200
635374
3397
მე და ჩემი ოჯახი გავერთიანდით
სამხრეთ კორეაში,
სამხრეთ კორეაში,
10:54
but getting to freedom is only half the battle.
201
638771
3454
მაგრამ თავისუფლების მოპოვება არის
ბრძოლის მხოლოდ ნახევარი.
ბრძოლის მხოლოდ ნახევარი.
10:58
Many North Koreans are separated from their families,
202
642225
3623
ბევრი ჩრდილოეთ კორეელი გამიჯნული არის
თავიანთ ოჯახს,
თავიანთ ოჯახს,
11:01
and when they arrive in a new country,
203
645848
2813
და როცა ისინი ჩამოდიან ახალ ქვეყანაში,
11:04
they start with little or no money.
204
648661
3644
ისინი იწყებენ ცოტა ფულით ან
საერთოდ უფულოდ.
საერთოდ უფულოდ.
11:08
So we can benefit from the international community
205
652305
3026
ასე რომ, ჩვენ შეგვიძლია ვისარგებლოთ
საერთაშორისო საზოგადოების
საერთაშორისო საზოგადოების
11:11
for education, English language training,
206
655331
3005
დახმარებით განათლებისათვის,
ინგლისური ენის სწავლისათვის,
ინგლისური ენის სწავლისათვის,
11:14
job training, and more.
207
658336
2363
სამუშაო ტრენინგისათვის და სხვა.
11:16
We can also act as a bridge
208
660699
2114
ჩვენ შეგვიძლია ვიყოთ ხიდი
11:18
between the people inside North Korea
209
662813
2125
ხალხისათვის ჩრდილოეთ კორეასა
11:20
and the outside world,
210
664938
1980
და დანარჩენ მსოფლიოს შორის,
11:22
because many of us stay in contact
211
666918
2724
იმიტომ რომ ბევრი ჩვენთაგანი
ინარჩუნებს კონტაქტს ოჯახებთან
და ჩვენ შეგვიძლია
და ჩვენ შეგვიძლია
11:25
with family members still inside,
212
669642
2769
11:28
and we send information and money
213
672411
2182
გავაგზავნოთ ინფორმაცია და ფული,
11:30
that is helping to change North Korea from inside.
214
674593
4568
რომელიც დაეხმარება ჩრდილოეთ კორეას
შეიცვალოს შიგნიდან.
შეიცვალოს შიგნიდან.
11:35
I've been so lucky, received so much help
215
679161
3037
ისეთი იღბლიანი ვიყავი, იმდენი დახმარება
11:38
and inspiration in my life,
216
682198
2205
და შთაგონება მიმიღია ცხოვრებაში,
11:40
so I want to help give aspiring North Koreans
217
684403
3344
მინდა დავეხმარო
11:43
a chance to prosper
218
687747
2776
და მივცე მისწრაფება ჩრდილოეთ კორეელებს,
11:46
with international support.
219
690523
3038
მიაღწიონ წარმატებას საერთაშორისო
მხარდარდაჭერით. დარწმუნებული ვარ
მხარდარდაჭერით. დარწმუნებული ვარ
11:49
I'm confident that you will see more and more
220
693561
2486
11:51
North Koreans succeeding all over the world,
221
696047
2757
რომ თქვენ ნახავთ უფრო მეტ და მეტ
ჩრდილოეთ კორეელს
ჩრდილოეთ კორეელს
11:54
including the TED stage.
222
698804
2351
წარმატებულს მთელს მსოფლიოში,
მათ შორის ტედის სცენაზეც.
11:57
Thank you.
223
701155
2622
11:59
(Applause)
224
703777
9722
მადლობა.
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Hyeonseo Lee - ActivistAs a child growing up in North Korea, Hyeonseo Lee thoght her country was the "best on the planet." It wasn't until the famine of the 90s that she began to wonder. She escaped the country at 17-years-old to begin a life in hiding as a refugee in China. Hers is a harrowing, personal tale of survival and hope -- and a powerful reminder of those who face constant danger, even when the border is far behind.
Why you should listen
Hyeonseo Lee grew up in North Korea but escaped to China in 1997. In 2008, when she was 28-years-old, she came to Seoul, South Korea, where she struggled to adjust to life in the bustling city. North Korean defectors often have a hard time in South Korea, she noted in the Wall Street Journal: "We defectors have to start from scratch. Prejudice against North Koreans and icy stares were other obstacles that were hard to cope with."
Now a student at Hankuk University of Foreign Studies, she has become an advocate for fellow refugees, even helping close relatives leave North Korea after they were targeted. Her dream? As she told the Korea Times, she'd like to work at the UN or an NGO that advocates for the human rights of North Koreans, including their right to be treated as political refugees.
She has a new book called The Girl with Seven Names.
Hyeonseo Lee | Speaker | TED.com