ABOUT THE SPEAKER
Jane McGonigal - Game Designer
Reality is broken, says Jane McGonigal, and we need to make it work more like a game. Her work shows us how.

Why you should listen

Jane McGonigal asks: Why doesn't the real world work more like an online game? In the best-designed games, our human experience is optimized: We have important work to do, we're surrounded by potential collaborators, and we learn quickly and in a low-risk environment. In her work as a game designer, she creates games that use mobile and digital technologies to turn everyday spaces into playing fields, and everyday people into teammates. Her game-world insights can explain--and improve--the way we learn, work, solve problems, and lead our real lives. She served as the director of game R&D at the Institute for the Future, and she is the founder of Gameful, which she describes as "a secret headquarters for worldchanging game developers."

Several years ago she suffered a serious concussion, and she created a multiplayer game to get through it, opening it up to anyone to play. In “Superbetter,” players set a goal (health or wellness) and invite others to play with them--and to keep them on track. While most games, and most videogames, have traditionally been about winning, we are now seeing increasing collaboration and games played together to solve problems.

More profile about the speaker
Jane McGonigal | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2012

Jane McGonigal: The game that can give you 10 extra years of life

جەین ماکگۆنیگاڵ: ئەو یاریەی کە دەتوانێت ١٠ ساڵ تەمەنت درێژ بکات

Filmed:
7,068,050 views

کاتێ دیزاین کەری یاری جەین ماکگۆنیگاڵ هەستی کرد لە جێگەدا کەوتوە بە هۆی نەخۆشیەکی بکوژی وەک هەژانی مێشکەوە، بیرۆکەیەکی زۆر زیرەکانەی بۆ هات بۆ ئەوەی باشتر ببێت، هەستا بە تەماشا کردنی لێکۆڵینەوە زانستیەکان و یاریەکی چارەسەری دروست کرد کە بوە هۆی ئەوەی زۆر باشتر بێت. لەم قسە کردنە سەرنجڕاکێشەدا ماکگۆنیگاڵ ئەوە باس دەکات کە چۆن یاریەک یارمەتی باشبوون دەدات... وە پەیمانی ئەوە دەدات کە حەوت خولەک و نیو زیاد بکات بۆ ژیانتان
- Game Designer
Reality is broken, says Jane McGonigal, and we need to make it work more like a game. Her work shows us how. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm a gamer, so I like to have goals.
0
598
4032
من یاری دەکەم، بۆیە ئارەزو بە بونی ئامانجیش دەکەم
00:20
I like special missions and secret objectives.
1
4630
4528
ئارەزوو بەو جۆرە پەیامانە دەکەم کە پەیامی تایبەت و ئامانجی شاراوەیان تێدایە
00:25
So here's my special mission for this talk:
2
9158
3160
ئەمەش پەیامە تایبەتەکەی منە بۆ ئەم گفتوگۆیە
00:28
I'm going to try to increase the life span
3
12318
2947
هەوڵ دەدەم ماوەی ژیانی
00:31
of every single person in this room
4
15265
2333
یەک بە یەکی ئێوە زیاد بکەم
00:33
by seven and a half minutes.
5
17598
2256
بە تەنها حەوت خولەک و نیو
00:35
Literally, you will live seven and half minutes longer
6
19854
3272
بەجۆرێکیتر، دەکرێ حەوت خولەک و نیو زیاتر
00:39
than you would have otherwise,
7
23126
1280
لە ژیانی خۆت بژیت
00:40
just because you watched this talk.
8
24406
1664
تەنها لەبەرئەوەی تەماشای ئەم گفتوگۆیەت کردوە
00:41
Okay, some of you are looking a little bit skeptical.
9
26070
3456
باشە، هەندێکتان دودڵ دیارن لەم بارەیەوە
00:45
That's okay, because check it out --
10
29526
1663
بەڵام کێشە نییە، سەیرکەن
00:47
I have math to prove that it is possible.
11
31189
2513
من لێرەدا بە شێوەیەکی بیرکاریانە دەیسەلمێنم بۆتان
00:49
And it won't make a lot of sense now.
12
33702
1873
ئەمە لە ئێستادا مانایەکی وەهای نییە
00:51
I'll explain it all later,
13
35575
1449
دواتر بۆتان ڕوندەکەمەوە
00:52
just pay attention to the number at the bottom:
14
37024
1952
تەنها تێبینی دواهەمین ژمارە بکەن
00:54
plus-7.68245837 minutes
15
38976
3261
کۆ - ٧.٦٨٢٤٥٨٣٧ خولەک
00:58
that will be my gift to you if I'm successful in my mission.
16
42237
3968
ئەو چەند خولەکەش دەبێتە دیاری من بۆتان ئەگەر لەم ئەرکەمدا سەرکەوتوبم
01:02
Now, you have a secret mission too.
17
46205
2729
ئێستا، ئێوە ئەرکێکی نهێنیتان هەیە بیکەن
01:04
Your mission is to figure out how you want to spend your
18
48934
4000
ئەرکی ئێوە ئەوەیە بیربکەنەوە کە ئایا چۆن دەتانەوێ
01:08
extra seven and a half minutes.
19
52934
2064
ئەو ٧ خولەک و نیوەی داهاتوتان بەسەر بەرن
01:10
And I think you should do something unusual with them,
20
54998
2337
لەوبڕوایەدام کە دەبێ شتێکی نا ئاسای تێدابکەم
01:13
because these are bonus minutes. You weren't going to have them anyway.
21
57335
2983
لەبەرئەوەی ئەو چرکە ساتانە وەک پاداشت وان، هەروا ئاسان کەت بە دەست ناهێنرێت
01:16
Now, because I'm a game designer, you might be thinking to yourself,
22
60318
4384
وە هەرلەبەر ئەمەشە کە من دیزاینەرێکی یاریم، لەوانەیە بیر بکەنەوە و بڵێن
01:20
I know what she wants us to do with those minutes,
23
64702
2296
دەزانم ئەم خانمە دەیەوێت چی بکەن لەو چەند چرکەیەدا
01:22
she wants us to spend them playing games.
24
66998
2520
دەیەوێت بە یاری کردنەوە بەسەریان ببەین
01:25
Now this is a totally reasonable assumption,
25
69518
2704
ئەمەش کە لێرەدا دراوە پێتان بە تەواوی گریمانەیەکی ڕێتێچو دەردەچێت
01:28
given that I have made quite a habit of encouraging people
26
72222
2616
لەبەرئەوەی هاندانی خەڵکی بۆتە خویەک لەلای من
01:30
to spend more time playing games.
27
74838
1816
بۆ بەسەر بردنی کاتێکی زیاتر بە یاری کردنەوە
01:32
For example, in my first TEDTalk,
28
76654
1823
بۆ نمونە لە یەکەمین گفتوگۆمدا بۆ TED
01:34
I did propose that we should spend 21 billion hours a week
29
78477
4553
پێشنیاری ئەوەم کرد کە دەبێ ، هەفتانە ٢١ بلوێن کاتژمێر
01:38
as a planet playing video games.
30
83030
2216
لەسەر هەموو گۆی زەوی یاری ڤیدیۆیی بکرێت
01:41
Now, 21 billion hours, it's a lot of time.
31
85246
2904
بەڵام ٢١ بلێۆن کاتژمێر ماوەیەکی زۆرە
01:44
It's so much time, in fact, that the number one unsolicited comment
32
88150
4817
ئەوە کاتێکی زۆر زۆرە. وە تاکە لێدوانیش کە خەڵکی دەیاندا لەسەر
01:48
that I have heard from people all over the world
33
92967
2302
ئەو پێشنیارەم لە سەرانسەری جیهاندا
01:51
since I gave that talk, is this:
34
95269
1881
لەو کاتەی قسەکەم کردبوو دەیان وت :
01:53
Jane, games are great and all, but on your deathbed,
35
97150
4105
جەین، یاری و گەمە کردن شتێکی خۆشە، بەڵام ئایا کاتێ تۆ لەسەر جێگای مردنەکەتی
01:57
are you really going to wish you spent more time playing Angry Birds?
36
101255
3750
ئەوەی کە تۆ خواستی بۆ دەخوازیت ئەوەیە کە کاتی زیاتر
بە یاری "ئەنگری بێردس" باڵندە توڕەکانەوە بەسەر بەریت ؟
02:00
This idea is so pervasive -- that games are a waste of time
37
105005
4609
ئەم بیرۆکەیە زۆر بڵاوە، کە یاری کردن تەنها بەفیڕۆدانی کاتە
02:05
that we will come to regret -- that I hear it literally everywhere I go.
38
109614
3553
ڕۆژێک پەشیمان دەبینەوە ، ئەمانە ئەو شتانەن کە بچم بۆ هەرکوێیەک دەیان بیستم
02:09
For example, true story: Just a few weeks ago,
39
113167
2823
بۆ نمونە، چیرۆکێکی ڕاستەقینە: چەند هەفتەیەک لەمەوپێش
02:11
this cab driver, upon finding out that a friend and I were in town
40
115990
3888
ئەم شۆفێری تەکسییە، من و هاوڕێیەکمی لە ناو شارەوە دەگواستەوە
02:15
for a game developer's conference,
41
119878
1656
بۆ کۆنفرانسی گەشەپێدانی گەمەو یاری
02:17
turned around and said -- and I quote --
42
121534
2265
ڕوی تێکردم و وتی ، منیش قسەکەیم لای خۆم نووسی
02:19
"I hate games. Waste of life. Imagine getting to the end of your life
43
123799
5743
'' من ڕقم لە یاریکردنە چونکە بەفیڕۆدانی کاتە، بیهێنە بەرچاوت بگەیتە کۆتای ژیانت و ئەو هەموو کاتەت پێوە بەسەربردبێت
02:25
and regretting all that time."
44
129542
2562
ئەوە هەموو ژیانت بێت ''
02:28
Now, I want to take this problem seriously.
45
132104
3090
باشە، ئێستا دەمەوێ ئەم کێشەیە بە جدی وەربگرم
02:31
I mean, I want games to be a force for good in the world.
46
135194
2420
مەبەستم ئەوەیە کە دەمەوێت یاری ببێتە هێزێکی چاکەکاری لە جیهاندا
02:33
I don't want gamers to regret the time they spent playing,
47
137614
2920
نامەوێت یاریزانەکان پەشیمان بن لەو ساتانەی کە بە یاریەوە بەسەریان بردوە
02:36
time that I encouraged them to spend.
48
140534
2050
مەبەستم ئەو کاتانەیە کە من داوام لێکردوون بەسەری بەرن
02:38
So I have been thinking about this question a lot lately.
49
142584
3126
بۆیە کاتێکی زۆرم بەسەر برد بۆ بیرکردنەوەم لەم پرسیارە
02:41
When we're on our deathbeds, will we regret
50
145710
3520
ئایا کاتێ دەگەینە کۆتای ژیانمان، پەشیمان دەبینەوە
02:45
the time we spent playing games?
51
149230
1952
لەو کاتانەی کە بە یارییەوە بەسەرمان بردوە ؟
02:47
Now, this may surprise you, but it turns out
52
151182
2968
ئێستا، لەوانەیە سەرتان بسوڕمێت، بەڵام دەرکەوتوە
02:50
there is actually some scientific research on this question.
53
154150
3624
چەند توێژینەوەیەکی زانستی هەن لەسەر ئەو پرسیارە
02:53
It's true. Hospice workers,
54
157774
2184
ئەوە ڕاستیە، ئەوانەی لە خەڵوەتگە پیریەکان کار دەکەن
02:55
the people who take care of us at the end of our lives,
55
159958
2856
مەبەستم لەو کەسانەیە کە گرنگیمان پێدەدەن لە کۆتای ژیانماندا
02:58
recently issued a report on the most frequently expressed regrets
56
162814
4863
ڕاپۆرتێکیان دەرکردوە، سەبارەت بەو شتانەی کە خەڵکی لێی پەشیمانن
03:03
that people say when they are literally on their deathbeds.
57
167677
4032
کاتێ لەسەر جێگای مردنن واتە لە کۆتای ژیانیاندان
03:07
And that's what I want to share with you today --
58
171709
2249
هەرئەوەشە کە دەمەویت ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوەدا باسی بکەم
03:09
the top five regrets of the dying.
59
173958
4852
هەرە پێنج بەهێزترین پەشیمانی ئەو کەسانەی لە سەرە مەرگدان
03:14
Number one: I wish I hadn't worked so hard.
60
178810
6988
ژمارە یەک : خۆزگە زۆر بە سەختی کارم نەکردایە
03:21
Number two: I wish I had stayed in touch with my friends.
61
185798
5953
ژمارە دوو : خۆزگە پەیوەندیم لەگەڵ هاوڕێکانم بمایە
03:27
Number three: I wish I had let myself be happier.
62
191751
5853
ژمارە سێ : خۆزگە خۆم زیاتر دڵخۆش بکردایە
03:33
Number four: I wish I'd had the courage to express my true self.
63
197604
6403
ژمارە چوار : خۆزگە ئازایەتی ئەوەم هەبوایە کە خۆم وەک کەسایەتی ڕاستەقینەی خۆم دەربڕیایە
03:39
And number five: I wish I'd lived a life true to my dreams,
64
204007
3404
ژمارە پێنج : خۆزگە ئەو ژیانە دەژیام کە خۆم خەونم پێوە دەدی
03:43
instead of what others expected of me.
65
207411
4726
نەک ئەوەی کەسانی تر چاوەڕێیان دەکرد لێم
03:48
Now, as far as I know, no one ever told one of the hospice workers,
66
212137
3189
وە ئێستاش هیچ کەس بەوانەی نەوتوە کە لەو خەڵوەتگایانەدا کار دەکەن
03:51
I wish I'd spent more time playing video games,
67
215326
2799
کە خۆزگە کاتی زیاترم بە یاری کردنی گەمەی ڤیدێۆییەوە بەسەر ببردایە
03:54
but when I hear these top five regrets of the dying,
68
218125
3185
بەڵام کاتێ ئەم پێنج یەکەمین پەشیمانە دەبینم ناتوانم
03:57
I can't help but hear five deep human cravings
69
221310
2816
بیر لە پێنج خۆشی تر نەکەمەوە
04:00
that games actually help us fulfill.
70
224126
2024
کە یاری کردن دەتوانێ بمداتێ
04:02
For example, I wish I hadn't worked so hard.
71
226150
2695
بۆ نمونە، ئەوەی کە دەڵێت خۆزگە زۆر قورس و سەخت کارم نەکردایە
04:04
For many people, this means, I wish I'd spent more time
72
228845
2297
بۆ زۆرێک لە کەسان ئەمە بەواتای ئەوە دێت کە خۆزگە کاتی زیاترم
04:07
with my family, with my kids when they were growing up.
73
231142
2712
لەگەڵ خێزانەکەم و منداڵەکانم بەسەر ببردایە، لە کاتی گەورەبونیاندا
04:09
Well, we know that playing games together has tremendous
74
233854
3244
هەمومان پێکەوە دەزانین کە یاری کردن سودی
04:12
family benefits.
75
237098
1364
سەرسورهێنەری هەیە بۆ خێزان
04:14
A recent study from Brigham Young University
76
238462
2304
توێژینەوەیەکی زانکۆی بڕگهام یەنگ
04:16
School of Family life reported that parents who
77
240766
2696
کۆلێژی "خێزانی" دەریخستوە کە ئەو دایک و باوکانەی کە
04:19
spend more time playing video games with their kids
78
243462
2360
کاتی زۆرتر بە یاریە ڤیدێۆییەکانەوە لەگەڵ منداڵەکانیان بەسەر دەبەن
04:21
have much stronger real-life relationships with them.
79
245822
5076
پەیوەندیەکی پتەوتر و باشتریان دەبێت وەک لە کەسانی تر
04:26
I wish I'd stayed in touch with my friends.
80
250898
1918
خۆزگە پەیوەندیم بە هاوڕێکانمەوە بمایە
04:28
Well, hundreds of millions of people
81
252816
1990
باشە، سەدان هەزاران کەس هەن کە
04:30
use social games like FarmVille or Words With Friends
82
254806
3250
یاری کۆمەڵایەتی وەک (فارم ڤالێ) یاخود (وۆرد ) لەگەڵ هاوڕێکانیان بەکاردەهێنن
04:33
to stay in daily contact with real-life friends and family.
83
258056
3113
بۆ ئەوەی پەیوەندیان هەبێت لەگەڵ هاوڕێ ڕاستەقینەکان و خیزانەکانیان
04:37
A recent study from [University of Michigan] showed
84
261169
4215
توێژینەوەیەکی تری ئەم دواییانەی زانکۆی میگان دەری خستوە
04:41
that these games are incredibly powerful
85
265384
3358
کە یاریەکان ئامێرێکی زۆر بەهێزن
04:44
relationship-management tools.
86
268742
2103
بۆ پتەو کردنی پەیوەندییەکان
04:46
They help us stay connected with people in our social network
87
270845
4233
یارمەتیمان دەدەن لە پەیوەندیدا بمێنینەوە لەگەڵ خەڵکی لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکاندا
04:50
that we would otherwise grow distant from,
88
275078
2184
ئەوانەی کە نەمان دەناسین و پێیان نەدەگەیشتین
04:53
if we weren't playing games together.
89
277262
2033
ئەگەر بەهۆی یاریکردنەوە نەبوایە
04:55
I wish I'd let myself be happier.
90
279295
2375
خۆزگە بمتوانیایە زیاتر دڵخۆش ببم
04:57
Well, here I can't help but think of the groundbreaking clinical trials
91
281670
3168
لێرەشدا تەنها بیر لەو توێژینەوە و ئەزمونانە دەکەمەوە
05:00
recently conducted at East Carolina University
92
284838
2856
کە لە زانکۆی کارۆلینای رۆژهەڵات کراوە
05:03
that showed that online games can outperform
93
287694
3184
دەریان خستوە کە یاریەکانی سەر تۆڕی ئینتەرنێت بەسەر
05:06
pharmaceuticals for treating clinical anxiety and depression.
94
290878
3464
چارەسەرە دەرمانییەکاندا زاڵ بووە لە چارەسەری نەخۆشیەکانی دوودڵی و خەمۆکی
05:10
Just 30 minutes of online game play a day
95
294342
3529
تەنها بە بەسەر بردنی ٣٠ خولەک لە یاریەکانی سەر تۆڕی ئینتەرنێت
05:13
was enough to create dramatic boosts in mood
96
297871
2895
بەس بوو بۆ ئەوەی ذل خۆشیەکی زۆر باش و
05:16
and long-term increases in happiness.
97
300766
2967
درێژ خایەن بدەنە ئەو کەسانەی یاریەکە دەکەن
05:19
I wish I'd had the courage to express my true self.
98
303733
4208
خۆزگە بمتوانیایە کەسێتی خۆم دەرببرم وەک ئەوەی کە هەم
05:23
Well, avatars are a way to express our true selves,
99
307941
3921
باشە، کارەکتەرە کارتۆنیەکان باشترین ڕێگەن بۆ ئەوەی دەربڕینی خۆمانی پێبکەین
05:27
our most heroic, idealized version of who we might become.
100
311862
3024
باشترین شێوەیە کە هیوادارین خۆمانی پێ ببینین
05:30
You can see that in this alter ego portrait by Robbie Cooper
101
314886
3792
دەتوانین زۆرباش ئەوە ببینین لەو وێنە کارتۆنییەی ( ڕۆبی کۆپەر) دروستی کردوە
05:34
of a gamer with his avatar.
102
318678
2312
بۆ یاریزانەکان
05:36
And Stanford University has been doing research for five years now
103
320990
3864
هەروەها زانکۆی ستانفۆرد ئێستا بۆ ماوەی ٥ ساڵ دەچێت توێژینەوە دەکات
05:40
to document how playing a game with an idealized avatar
104
324854
3688
لەسەر چۆنیەتی یاری کردن بە کارەکتەرێکی نمونەیی
05:44
changes how we think and act in real life,
105
328542
2749
بیرکردنەوە و کردەوەمان لە ژیانی ڕاستەقینەماندا دەگۆڕێت
05:47
making us more courageous, more ambitious,
106
331291
3300
وامان لێدەکات ئازاتر و بەپەرۆشتر بین
05:50
more committed to our goals.
107
334591
3949
بڕوامان بە ئامانجەکانمان زیتر ببێت
05:54
I wish I'd led a life true to my dreams,
108
338540
1850
خۆزگە لەو ژیانە بژیامایە کە خۆم خەونم پێوە دەدی
05:56
and not what others expected of me.
109
340390
2008
نەک ئەوەی خەڵک لێی چاوەڕوان دەکردم
05:58
Are games doing this yet? I'm not sure,
110
342398
1736
ئایا یاری دەتوانێت ئەوە بکات ؟ دڵنیا نیم
06:00
so I've left a question mark, a Super Mario question mark.
111
344134
2612
کەواتە، هەربۆیە نیشانەی پرسیارم داناوە، بۆ یاری سوپەر ماریۆ
06:02
And we're going to come back to this one.
112
346746
2044
دەگەڕێینەوە سەر ئەم دانەیان
06:04
But in the mean time, perhaps you're wondering,
113
348790
3488
بەڵام لە ئێستادا لەوانەیە پرسیاری ئەوە بکەن
06:08
who is this game designer to be talking to us
114
352278
3766
ئەم دیزاینەری یاریە چییە هاتوە قسەمان بۆ دەکات
06:11
about deathbed regrets?
115
356044
1240
دەربارەی کۆتاییەکانی ژیان ؟
06:13
And it's true, I've never worked in a hospice,
116
357284
3390
ئەوەش ڕاستە، من هەرگیز وەک یارمەتیدەرێکی پزیشکی کارم نەکردوە
06:16
I've never been on my deathbed.
117
360674
2495
وە هەرگیز نەکەوتومەتە کۆتاییەکانی ژیانمەوە
06:19
But recently I did spend three months in bed, wanting to die.
118
363169
6298
بەڵام لەم دواییانەدا سێ مانگم لە ناو جێگادا بەسەر برد لە چاوەڕوانی مەرگدا بوم
06:25
Really wanting to die.
119
369467
2430
بەڕاستی دەمویست بمرم
06:27
Now let me tell you that story.
120
371897
1792
با ئێستاش ئەم چیرۆکەتان بۆ بگێڕمەوە
06:29
It started two years ago, when I hit my head and got a concussion.
121
373689
3657
دوو ساڵ لەمەوبەر دەستی پێکرد، کاتێ سەرم توشی پێکان بوو هەروەها توشی لەرانەوەی مێشک بووم
06:33
Now the concussion didn't heal properly,
122
377346
2079
تا ئێستاش بە تەواوی چارەسەر نەکراوم
06:35
and after 30 days I was left with symptoms like nonstop headaches,
123
379425
3898
هەربۆیە دوای ٣٠ ڕۆژ توشی کاریگەری لاوەکی بووم وەک سەرئێشەی بەردەوام
06:39
nausea, vertigo, memory loss, mental fog.
124
383323
2762
دڵ تێکەڵهاتن، سەرگێژ خواردن، بیرچونەوە .
06:41
My doctor told me that in order to heal my brain,
125
386085
2988
پزیشکەکەم پێی وتم بۆ ئەوەی مێشکم چارەسەر بکەم و بەرەو باشتر بڕۆم
06:44
I had to rest it.
126
389073
1368
دەبێ پشوی پێبدەم
06:46
So I had to avoid everything that triggered my symptoms.
127
390441
2249
دەبوایە دوربکەومەوە لە هەموو شتێ کە دەبونە هۆی دروست بونی ئەو کاریگەریە لاوەکیانە
06:48
For me that meant no reading, no writing, no video games,
128
392690
2983
ئەوەش بۆ من مانای ئەوە بوو، نە خوێندنەوە ، نە نوسین ، نە یاری ئەلکترۆنی
06:51
no work or email, no running, no alcohol, no caffeine.
129
395673
2733
نە کارکردن، نە ئیمەیڵ، نە ڕاکردن ، نە کحول ، نە کافایین
06:54
In other words -- and I think you see where this is going --
130
398406
2451
چەند وشەیەکی تریش، وابزانم دەزانن ئەمە مانای چییە
06:56
no reason to live.
131
400857
2421
چیتر هۆیەک نیە بۆی بۆ ئەوەی بژیت
06:59
Of course it's meant to be funny,
132
403278
1955
شتێکی پێکەنیناوی دیارە وانییە
07:01
but in all seriousness, suicidal ideation is quite common
133
405233
4425
بەڵام لەبەرئەوەی زۆر ڕاست نەبوو، مەیلی خۆکوشتن زۆر بەربڵاوە
07:05
with traumatic brain injuries.
134
409658
1585
لە کاتی هەبوونی کێشەو نەخۆشی
07:07
It happens to one in three, and it happened to me.
135
411243
3462
بەشێوەیەک کە لە سێ کەس کەسێک توش دەبوو ، ئەوە لە منیشدا توشبوو
07:10
My brain started telling me, Jane, you want to die.
136
414705
5048
مێشکم دەستی بەوە کرد کە پێم بڵێ ، جەین تۆ دەتەوێت بمریت
07:15
It said, you're never going to get better.
137
419753
3010
پێی دەوتم تۆ هەرگیز باشتر نابیت
07:18
It said, the pain will never end.
138
422763
3842
وە دەیگوت ئازارەکەت هەرگیز کۆتایی نایەت
07:22
And these voices became so persistent and so persuasive
139
426605
4321
ئەم دەنگانەی مێشکم وەها کاریگەر و بەردەوام بوون
07:26
that I started to legitimately fear for my life,
140
430926
6076
وایان لێدەکردم خەمی ژیانم بێت و بترسم لەسەری
07:32
which is the time that I said to myself after 34 days --
141
437002
4055
هەر ئەوکاتەش بوو کە ئیتر دوای ٣٤ ڕۆژ
07:36
and I will never forget this moment --
142
441057
1912
هەرگیز ئەو ساتەم بیرناچێتەوە
07:38
I said, I am either going to kill myself
143
442969
3137
وتم دوای ٣٤ ڕۆژ یا ئەوەتا خۆم دەکوژم
07:42
or I'm going to turn this into a game.
144
446106
2958
یاخود هەموو ئەمە دەکەمە یاریەکی ڤیدێۆی
07:44
Now, why a game?
145
449064
1425
باشە ، بۆ یاری ؟
07:46
I knew from researching the psychology of games for more than a decade
146
450489
3625
لە توێژینەوەیەکی فیسۆلۆجی یاریدا بۆ زیاتر لە ماوەی دەیەک زانیم
07:50
that when we play a game -- and this is in the scientific literature --
147
454114
3810
کە کاتێ یاری دەکەین، ئەمەش ڕاستیەکی زانستییە
07:53
we tackle tough challenges with more creativity,
148
457924
3045
چارەسەری کێشەکان و بەرەنگارییان دەکەین بە شێوەیەکی زیرەکانەتر و داهێنەرانەتر
07:56
more determination, more optimism,
149
460969
1929
بە هیوایەکی زیاترەوە، بە نەخشەیەکی زیاترەوە
07:58
and we're more likely to reach out to others for help.
150
462898
2480
وە ئەگەری زیاترە داوای یارمەتی لە خەڵکی تر بکەین
08:01
And I wanted to bring these gamer traits to my real-life challenge,
151
465378
2609
منیش دەمویست ئەم ڕوخسارانەی یاری بخەمە ژیانی ڕاستیمەوە
08:03
so I created a role-playing recovery game
152
467987
2350
هەربۆیە یاریەکی چارەسەرکارم دروست کرد
08:06
called Jane the Concussion Slayer.
153
470337
1976
ناوم نا، جەین بکوژی لەرینەوە
08:08
Now this became my new secret identity,
154
472313
2664
ئەمە بوو بە ناسنەمەی نهێنی تازەم
08:10
and the first thing I did as a slayer
155
474977
1968
وە یەکەم شت وەک بکوژێک کە کردم لە یاریەکەدا ئەوەبوو
08:12
was call my twin sister -- I have an identical twin sister named Kelly --
156
476945
3632
پەیوەندیم بە خوشکە دوانەکەمەوە کرد، خوشکێکی دوانەم هەیە ناوی کێلیە
08:16
and tell her, I'm playing a game to heal my brain,
157
480577
3688
پێموت من یاری دەکەم بۆ ئەوەی چارەسەری مێشکم بکەم
08:20
and I want you to play with me.
158
484265
2139
وە دەمەوێت یاریم لەگەڵ بکەیت
08:22
This was an easier way to ask for help.
159
486404
3846
ئەوەش شێوەیەکی ئاسانتربوو بۆ داوا کردنی یارمەتی
08:26
She became my first ally in the game,
160
490250
2615
ئەو بوو بە یەکەمین لایەنگرم لە یاریەکەدا
08:28
my husband Kiyash joined next,
161
492865
1848
دواتر کایشی مێردیشم بەشدار بوو
08:30
and together we identified and battled the bad guys.
162
494713
3712
وە پێکەوە یەکمان گرت و دژی خراپەکان شەڕمان دەکرد
08:34
Now this was anything that could trigger my symptoms
163
498425
2824
ئەمە تاکە شت بوو کە بتوانێت کاریگەریە لاوەکیەکانی سەرم
08:37
and therefore slow down the healing process,
164
501249
2417
کەم ببێتەوە و هێواشتر کارم تێبکات
08:39
things like bright lights and crowded spaces.
165
503666
1999
شتی وەک تیشکی بەهێز و شوێنی قەرەباڵخ و
08:41
We also collected and activated power-ups.
166
505665
3360
هەستاین بە یەک خستن و چالاک کردنی بەرزبونەوەی وزەکان
08:44
This was anything I could do on even my worst day
167
509025
2768
ئەمە تاکە شت بوو کە دەمتوانی بیکەم، تەنانەت لە خراپترین ڕۆژەکانیشمدا
08:47
to feel just a little bit good,
168
511793
2664
تەنها بۆ ئەوەی تۆزێ هەست بە باشی بکەم
08:50
just a little bit productive.
169
514457
1511
هەست بکەم زیاتر بەرهەم هێنم
08:51
Things like cuddling my dog for 10 minutes,
170
515968
2674
شتی وەک ئەوەی سەگەکەم لە باوەش بگرم ڕۆژانە بۆ ماوەی ١٠ خولەک
08:54
or getting out of bed and walking around the block just once.
171
518642
3567
یان لە پێخەفەکەم بێمە دەرەوە پیاسەیەک بکەم بە دەوری گەڕەکەکەمدا بۆ تەنها جارێک
08:58
Now the game was that simple:
172
522209
1634
یاریەکەم بەم جۆرە ئاسانبوو :
08:59
Adopt a secret identity, recruit your allies,
173
523843
2854
پێناسێکی نهێنی بۆ خۆم دروست بکەم، پاشان لایەنگرەکانم هەڵبژێرم
09:02
battle the bad guys, activate the power-ups.
174
526697
3007
شەڕ لەگەڵ خراپەکان بکەم، بەرزبونەوەی وزەکان وەربگرم
09:05
But even with a game so simple,
175
529704
2169
بەڵام تەنانەت لە یاری کردنی گەمەیەکی ئاوا ئاساندا
09:07
within just a couple days of starting to play,
176
531873
2329
دوای چەند ڕۆژێک یاری پێکردنی
09:10
that fog of depression and anxiety
177
534202
2784
هەموو تەمژ و خەمۆکی و دڵ تێکچونەکەم
09:12
went away. It just vanished. It felt like a miracle.
178
536986
4007
نەما، بەتەواوی لەناوچوو ، شتێکی زۆر سەرسوڕهێنەر بوو
09:16
Now it wasn't a miracle cure for the headaches
179
540993
2512
بەڵام چارەسەرێکی سەرسوڕهێنەر نەبوو بۆ سەرئێشە
09:19
or the cognitive symptoms.
180
543505
1200
یاخود کاریگەریە لاوەکیەکانی تر
09:20
That lasted for more than a year,
181
544705
1643
کە بۆماوەی زیاد لە ساڵێک بەردەوام بوون
09:22
and it was the hardest year of my life by far.
182
546348
2798
ئەوەش سەختترین ساڵی ژیانم بووە تا ئێستا
09:25
But even when I still had the symptoms,
183
549146
2274
تەنانەت لەو کاتانەشدا کە کاریگەریە لاوەکیەکانم هەبوون
09:27
even while I was still in pain, I stopped suffering.
184
551420
4293
تەنانەت لەو کاتانەی کە ئازارم مابوو، وەستام لە چەوساندنەوە
09:31
Now what happened next with the game surprised me.
185
555713
3072
ئەوەی دواتر لە یاریەکەدا ڕوویدا توشی سەرسوڕمانی کردم
09:34
I put up some blog posts and videos online,
186
558785
2499
چەند بلۆکێکم دانا بۆ یاریەکە لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت
09:37
explaining how to play.
187
561284
1445
ڕونکردنەوەشم دا لەسەر چۆنیەتی یاریکردن
09:38
But not everybody has a concussion, obviously,
188
562729
2555
بەڵام خۆ هەموو کەسێک توشی ئەو نەخۆشیەی من نەبون بێگومان
09:41
not everyone wants to be "the slayer,"
189
565284
2256
خۆ هەمویان نەیان دەویست ببنە لەناوبەرێک یان بکوژێک لە یاریەکەدا
09:43
so I renamed the game SuperBetter.
190
567540
2340
هەرلەبەر ئەمەش یاریەکەم ناونا زۆر باشتر
09:45
And soon I started hearing from people all over the world
191
569880
3073
هەروەها بیستمەوە لەو کەسانەی کە لە سەرتاسەری جیهاندا
09:48
who were adopting their own secret identity,
192
572953
2611
یاریەکەیان دەکرد ، پێناسێکی نهێنیان بۆ خۆیان دروست دەکرد
09:51
recruiting their own allies, and they were getting "super better"
193
575564
3223
لایەنگری خۆیان بەدەستهێنابوو لەکاتی یاریکردن بە گەمەی، زۆر باشتر
09:54
facing challenges like cancer and chronic pain,
194
578787
3698
وایان لێهاتبوو کە توانیویانە ڕوبەروی کێشەو ئازار و
09:58
depression and Crohn's disease.
195
582485
2422
دوودڵی و ئەو نەخۆشیە درێژ خایەنەکانیان ببنەوە
10:00
Even people were playing it for terminal diagnoses like ALS.
196
584907
4537
تەنانەت خەڵک بۆ چارەسەربونی نەخۆشیە هەمیشەییەکان وەکو( ئەی ئێڵ ئێس ) بەکاریان هێناوە
10:05
And I could tell from their messages and their videos
197
589444
3641
دەتوانم لەسەر نامەو ڤیدێۆکانیانەوە بڵێم
10:08
that the game was helping them in the same ways
198
593085
2838
کە یاریەکەم یارمەتی داون هەر بەهەمان شێوەی
10:11
that it helped me.
199
595923
1032
کە یارمەتی منیدا
10:12
They talked about feeling stronger and braver.
200
596955
2704
باسی ئەوەیان کردبوو کە چۆن بەهێزتر و ئازاتر بوون
10:15
They talked about feeling better understood by their friends and family.
201
599659
4345
باسی ئەوەیان کردبوو کە چۆن هاوڕێ و خێزانەکانیان باشتر لێیان تێگەیشتون
10:19
And they even talked about feeling happier,
202
604004
2615
تەنانەت وتبوشیان کە دڵخۆشترن
10:22
even though they were in pain, even though they were tackling
203
606619
3473
لەگەڵ ئەوەشدا کە لە ئازاردا بوون و بەرەنگاری سەختترین
10:25
the toughest challenge of their lives.
204
610092
2083
ڕوبەڕوبونەوەکانی ژیان بونەتەوە
10:28
Now at the time, I'm thinking to myself, what is going on here?
205
612175
4288
لەو کاتەدا بیرم کردەوە بەخۆمم وت، باشە ئەمە چیە؟ چی ڕوودەدات لێرە ؟
10:32
I mean, how could a game so trivial intervene so powerfully
206
616463
4724
مەبەستم ئەوەبوو باشە چۆن یاریەک توانای ئەوەی هەیە گۆڕانکاری وا کاریگەرو بەهێز دروست بکات
10:37
in such serious, and in some cases life-and-death, circumstances?
207
621187
4144
لە بابەتێکی ئاوەها گرنگدا ، یان لە هەندێک بابەتی مردن و ژیاندا ؟
10:41
I mean, if it hadn't worked for me,
208
625331
1536
مەبەستم ئەوەیە بڵێم ئەگەر یاریەکە کاریگەری نەبوایە لەسەر من
10:42
there's no way I would have believed it was possible.
209
626867
2120
ئەوا بە هیچ جۆرێک باوەڕم نەدەکرد وەها کاریگەری هەبێت
10:44
Well, it turns out there's some science here too.
210
628987
2609
دەرکەوت لێرەشدا زانست بونی هەیە
10:47
Some people get stronger and happier after a traumatic event.
211
631596
5695
بەپێی زانست هەندێک کەس بەهێزتر و دڵخۆشتر دەبن لەدوای ڕوداوێکی بریندار کەر
10:53
And that's what was happening to us.
212
637291
2160
ئەمەش بوو کە بەسەر ئێمەدا ڕوویدا
10:55
The game was helping us experience
213
639451
1815
یاریەکە یارمەتی ئێمەی دەدا ئەزمونێک وەربگرین
10:57
what scientists call post-traumatic growth,
214
641266
3713
کە زاناکان بە گەشەی دوای برینداربوون ناوی دەبەن
11:00
which is not something we usually hear about.
215
644979
1656
ئەوەش شتێکی وا بەربڵاو نیە کە لەسەری ببیستین
11:02
We usually hear about post-traumatic stress disorder.
216
646635
3169
هەمیشە لەسەر دودڵی و ناڕێکی لەدوای بریندار بوون دەبیستین
11:05
But scientists now know that a traumatic event
217
649804
2904
بەڵام لە ئێستادا زاناکان ئەوە دەزانن کە ڕوداوێکی بریندارکەر
11:08
doesn't doom us to suffer indefinitely.
218
652708
2679
نامان گەیەنەتە داهاتویەکی چاوەڕوان نەکراو و نادیار
11:11
Instead, we can use it as a springboard
219
655387
2297
بەڵام لە جیاتی ئەوە دەتوانین وەکو خاڵێکی بازدان بەکاری بهێنین
11:13
to unleash our best qualities and lead happier lives.
220
657684
3623
بە باشترین کوالێتی و دڵخۆشترین شێوە بژین
11:17
Here are the top five things that people with
221
661307
2480
ئەمە ئەو پێنج یەکەمین شتانەن کە خەڵکی
11:19
post-traumatic growth say:
222
663787
1551
پاش توشبوون دەیڵێن
11:21
My priorities have changed. I'm not afraid to do what makes me happy.
223
665338
4666
کارەکانی ڕۆژانەم گۆڕاوە، ناترسم لەوەی هەرشتێ بکەم کە دڵ خۆش دەبم پێی
11:25
I feel closer to my friends and family.
224
670004
3200
هەست دەکەم نزیکترم لە هاوڕێکانم و خێزانەکەمەوە
11:29
I understand myself better. I know who I really am now.
225
673204
3967
باشتر لە خۆم تێدەگەم و دەزانم کێم ئێستا
11:33
I have a new sense of meaning and purpose in my life.
226
677171
3709
ئامانجێکی تازەم هەیە لە ژیاندا
11:36
I'm better able to focus on my goals and dreams.
227
680880
3280
زۆر باشتر دەتوانم جەخت لەسەر ئامانجەکان و خەونەکانی ژیانم بکەمەوە
11:40
Now, does this sound familiar?
228
684160
2015
باشە، ئەمە لەوە دەچێت کە پێشتر بیستبێتان ؟
11:42
It should, because the top five traits of post-traumatic growth
229
686175
4416
دەبێ وابێت لەبەر ئەوەی وتەی پێنج یەکەمین گەشەی دوای برینداری
11:46
are essentially the direct opposite of the top five regrets of the dying.
230
690591
5507
پێچەوانەی وتەی پێنج یەکەمین ووشەی خۆزگەکانی پێش مردنن
11:51
Now this is interesting, right?
231
696098
1733
ئێستا ئەمە سەرنج ڕاکێشە، وانیە ؟
11:53
It seems that somehow, a traumatic event can unlock our ability
232
697831
4312
لەوەدەچێت ڕوداوێکی دڵتەزێن توانای ئەوەی هەبێت
11:58
to lead a life with fewer regrets.
233
702143
2648
ژیانێکی کەمتر لە پەشیمانیت پێبدات
12:00
But how does it work?
234
704791
1320
بەڵام چۆن ؟
12:02
How do you get from trauma to growth?
235
706111
2320
چۆن دەتوانین ئازار و پێکان بکەینە گەشە؟
12:04
Or better yet, is there a way to get all the benefits
236
708431
3000
بەڵام ئەی باشە ڕێگەیەکی تر نیە، بۆ ئەوەی بتوانین سودەکانی
12:07
of post-traumatic growth without the trauma,
237
711431
2521
گەشەی دوای برینداربونمان دەست بکەوێت
12:09
without having to hit your head in the first place?
238
713952
2400
بێئەوەی سەرمان توشی پێکان بکەین ؟
12:12
That would be good, right?
239
716352
1560
شتێکی زۆر باشە ئەگەر وابێت، وانیە ؟
12:13
I wanted to understand the phenomenon better,
240
717912
2399
دەمویست لەم ڕوداوە باشتر تێبگەم
12:16
so I devoured the scientific literature, and here's what I learned.
241
720311
3024
هەرلەبەر ئەوەش مێژوی زانستم خوێندەوە و ئەوەش کە فێری بووم ئەمەبوو
12:19
There are four kinds of strength, or resilience,
242
723335
3408
چوار جۆر لە گونجاندن یان هێز هەیە
12:22
that contribute to post-traumatic growth,
243
726743
2768
هەیە یارمەتی گەشە دەدات دوای پێکان و برینداربوون
12:25
and there are scientifically validated activities
244
729511
2971
هەندێک چالاکی زانستی دەریخستوە
12:28
that you can do every day to build up these four kinds of resilience,
245
732482
4121
کە دەتوانیت ڕۆژانە بیکەیت بۆ دروست کردنی ئەو چوار هێزە
12:32
and you don't need a trauma to do it.
246
736603
1989
هەروەها پێویست بەوە ناکات خۆت توشی پێکان و بریندار بوون بکەیت
12:34
Now, I could tell you what these four types of strength are,
247
738592
2208
ئێستا دەتوانم پێتان بڵێم ئەو چوار جۆرەی هێزانە کامانەن
12:36
but I'd rather you experience them firsthand.
248
740800
2576
بەڵام لە سەرەتادا پێم باشترە ئەزموون بکەن
12:39
I'd rather we all start building them up together right now.
249
743376
3072
پێشم باشە هەرلە ئێستاوە دەست بکەین بە دروست کردنی ئەو هێزانە
12:42
So here's what we're going to do.
250
746448
1336
ئەوەی ئێستاش دەبێ بیکەن ئەمەیە
12:43
We're going to play a quick game together.
251
747784
1819
پێکەوە یاریەکی خێرا دەکەین
12:45
This is where you earn those seven and a half minutes
252
749603
2373
لێرەدا دەتوانن ئەو حەوت خولەک و نیوەی شایەنتانە بە دەستی بهێنن
12:47
of bonus life that I promised you earlier.
253
751976
1792
لەو ماوەی ئەو ژیانەی کە پێشتر پەیمانم پێدابوون
12:49
All you have to do is successfully complete
254
753768
2832
تاکە شت کەدەبێ بیکەن ئەوەیە بە سەرکەوتویی
12:52
the first four SuperBetter quests.
255
756600
2254
چوار یەکەمین داواکاری یاری (زۆر باشترین) ببڕین
12:54
And I feel like you can do it. I have confidence in you.
256
758854
2776
وا هەستیش دەکەم کە دەتوانین بیکەین، بڕوام پێتانە
12:57
So, everybody ready? This is your first quest. Here we go.
257
761630
3370
باشە، هەمووتان ئامادەن؟ ئەمە یەکەمین داواکاریە با دەست پێبکەین
13:00
Pick one: Stand up and take three steps,
258
765000
3096
یەکێک لەمانە هەڵبژێرە، یان هەستە سەرپێو سێ هەنگاو بڕۆ
13:03
or make your hands into fists, raise them over your head
259
768096
2721
یان دەستتان دابخەن و بۆ سەرەوە بەرزی بکەنەوە
13:06
as high as you can for five seconds. Go!
260
770817
1911
تا ئەوەندەی دەتوانن بەرزی بکەنەوە، دەست پێبکەن
13:08
All right, I like the people doing both. You are overachievers.
261
772728
4544
زۆر باشە ، ئەو کەسانەم بەدڵە کە هەردووکیان کرد
13:13
Very good. (Laughter)
262
777272
1993
زۆر باشە، پێکەنین
13:15
Well done, everyone. Now that is worth plus-one
263
779265
2160
دەستتان خۆشبێت، هەمووتان، ئەوە یەکسانە بە کۆ-یەک
13:17
physical resilience, which means that your body can
264
781425
2551
لە هێزی فیزیایی دا، ئەوەش مانای ئەوەیە کە لەشی تۆ دەتوانێت
13:19
withstand more stress and heal itself faster.
265
783976
2661
بەرەنگاربونەوەی دوودڵی زیاتری هەبێت وە خێراتر چارەسەری خۆی بکات
13:22
Now we know from the research that the number one thing
266
786637
2365
لەم گەڕانەدا ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت کە شتی ژمارە یەک ئەوەیە
13:24
you can do to boost your physical resilience is to not sit still.
267
789002
3950
تەنها پێویستمان بە ئەوەیە کە دانەنیشین بەڵکو بجوڵێین
13:28
That's all it takes.
268
792952
1224
تەنها ئەوەندەی دەوێت و هیچیتر
13:30
Every single second that you are not sitting still,
269
794176
2781
هەموو خولەکێک کە دانانیشیت
13:32
you are actively improving the health of your heart,
270
796957
3231
تۆ بە چالاکانەو تەندروستی دڵت بەرەو باشتر دەبەیت
13:36
and your lungs and brains.
271
800188
1140
هەروەها مێشک و سیەکانیشت
13:37
Everybody ready for your next quest?
272
801328
1831
هەموو ئامادەن بۆ داواکاری دووەم ؟
13:39
I want you to snap your fingers exactly 50 times,
273
803159
3169
دەمەوێت پەنجەکانتان لێک بدەن بۆ ماوەی ٥٠ جاری تەواو
13:42
or count backwards from 100 by seven, like this: 100, 93 ...
274
806328
3696
یاخود لە ١٠٠ وە بە پێچەوانەوە بیژمێرن ئاوا ١٠٠ - ٩٩
13:45
Go!
275
810024
1400
دەست پێبکەن
13:47
(Snapping)
276
811424
2433
(چەقەنە لێدان )
13:49
Don't give up.
277
813857
1647
دەست هەڵمەگرن
13:51
(Snapping)
278
815504
2459
(چەقەنە لێدان )
13:53
Don't let the people counting down from 100
279
817963
2101
مەهێڵن ئە کەسانەی لە ژمارە ١٠٠ دەژمێرن
13:55
interfere with your counting to 50.
280
820064
1336
تێکەڵ بێت لەگەڵ ئەوەی تا ٥٠ دەژمێریت
13:57
(Laughter)
281
821400
5629
(پێکەنین)
14:02
Nice. Wow. That's the first time I've ever seen that.
282
827029
3179
جوانە، ئەمە یەکەم جارمە شتی ئاوەها ببینم
14:06
Bonus physical resilience. Well done, everyone.
283
830208
2449
چالاکی جەستەیی، زۆر چاکە، هەمووتان
14:08
Now that's worth plus-one mental resilience,
284
832657
2843
ئەمەش شایەنی پلە یەکیتری هێزی مێشکیە
14:11
which means you have more mental focus, more discipline,
285
835500
2388
ئەمەش مانای ئەوەیە ئێستا ئێوە مێشکتان باشتر تەرکیز دەکات
14:13
determination and willpower.
286
837888
1872
هێزێکی زیاتر و توانایەکی زیاتر
14:15
We know from the scientific research that willpower
287
839760
2528
لە توێژینەوەکاندا دەرکەوتوە کە هێزی ئیرادەی وەک
14:18
actually works like a muscle.
288
842288
1616
هێزی ماسولکە هێز دەدات بە مرۆڤ
14:19
It gets stronger the more you exercise it.
289
843904
2473
وەک ماسولکە تا مەشقی پێبکەیت بەهێزتر دەبێت
14:22
So tackling a tiny challenge without giving up,
290
846377
3495
کەواتە بەرەنگاربونەوە و ڕوبەڕوبونەوەیەک بێئەوەی دەست هەڵبگریت
14:25
even one as absurd as snapping your fingers exactly 50 times
291
849872
3665
تەنانەت چالاکیەکی سەرەتای وەک چەقەنە لێدان بۆ ماوەی ٥٠ جار
14:29
or counting backwards from 100 by seven
292
853537
1800
یان ژماردن لە ١٠٠ وە بەرەو یەک
14:31
is actually a scientifically validated way to boost your willpower.
293
855337
3679
لەڕاستیدا ڕێگەیەکی زانستیانەی باوەڕپێکراوە بۆ ئەوەی هێزی ئیرادەت زۆرتر بکەیت
14:34
So good job. Quest number three.
294
859016
2000
دەستتان خۆش کارێکی باشتان کرد، داواکاری ژمارە سێ
14:36
Pick one: Now because of the room we're in,
295
861016
1561
یەکێکیان هەڵبژێرن: لەبەر ئەم هۆڵەی ئێمەی تێداین
14:38
fate's really determined this for you, but here are the two options.
296
862577
2664
ئەوەی دەمانەوێت ناتوانین بیکەین بەڵام دوو هەڵبژاردن هەیە
14:41
If you're inside, find a window and look out of it.
297
865241
2839
ئەگەر لە ژورەوەیت پەنجەرەیەک بدۆزەرەوە و سەیری دەرەوەی لێوە بکە
14:43
If you're outside, find a window and look in.
298
868080
2384
ئەگەر لە دەریشەوەیت پەنجەرەیەک بدۆزەرەوە و سەیری ناوەوەی لێوە بکە
14:46
Or do a quick YouTube or Google image search for
299
870464
2904
یاخود بە گۆگڵ یان یوتیوب بەدوایدا بگەڕێ
14:49
"baby [your favorite animal.]"
300
873368
1496
وێنەی ئەو ئاژەڵەی کە زۆر بەدڵتە
14:50
Now, you could do this on your phones,
301
874864
1403
ئێستا دەتوانن لەسەر مۆبایلەکانتان ئەنجامی بدەن
14:52
or you could just shout out some baby animals,
302
876267
1525
یان هەرئێستا ناوی چەند بەچکە ئاژەڵێک بڵێن هەر ئێستا بە دەنگی بەرز
14:53
I'm going to find some and put them on the screen for us.
303
877792
1673
هەندێکیان دەدۆزمەوە و لەسەر شاشەکە دای دەنێم
14:55
So, what do we want to see?
304
879465
1112
کەواتە، دەتانەوێت چی ببینن؟
14:56
Sloth, giraffe, elephant, snake. Okay, let's see what we got.
305
880577
5175
کۆلا، زەرافە، فیل، مار، باشە با سەیربکەین بزانین چیمان دەست دەکەوێت
15:01
Baby dolphin and baby llamas. Everybody look.
306
885752
4985
بەچکەی دۆلفینن. هەمووتان سەیربکەن
15:06
Got that?
307
890737
2280
دەیبینن ؟
15:08
Okay, one more. Baby elephant.
308
893017
4050
باشە، یەک دانەی تر، بەچکەی فیل.
15:12
We're clapping for that?
309
897067
1223
چەپڵە لێدەدەین بۆ ئەمە
15:14
That's amazing.
310
898290
1960
ئەمە سەرسورهێنەرە
15:16
All right, now what we're just feeling there
311
900250
1398
باشە، ئەوەی لێرەدا هەستمان پێکرد
15:17
is plus-one emotional resilience,
312
901648
1745
خاڵێکی تر بوو بەرامبەر چالاکی هەستەوەری
15:19
which means you have the ability to provoke powerful,
313
903393
2626
ئەوەش مانای ئەوەیە کە ئێوە توانای ئەوەتان هەیە هەستی زۆر بەهێزی
15:21
positive emotions like curiosity or love,
314
906019
2829
پۆزەتیڤی وەک خۆشەویستی یان زانینتان هەبێت
15:24
which we feel when we look at baby animals,
315
908848
1472
لە کاتێکدا سەیری بەچکەی ئاژەڵەکە دەکەیت
15:26
when you need them most.
316
910320
1452
ئەو ئاژەڵانەی کە زۆر بەدڵتانن
15:27
And here's a secret from the scientific literature for you.
317
911772
2348
ئەمەش نهێنیەکی تری زانستیە بۆ ئێوە
15:30
If you can manage to experience three positive emotions
318
914120
4210
ئەگەر بتوانیت بەرامبەر سێ هەستی باش
15:34
for every one negative emotion over the course of an hour,
319
918330
3609
یەک هەستی خراپ وەربگریت، لە ماوەی کاتژمێریک
15:37
a day, a week, you dramatically improve
320
921939
3221
ڕۆژێک ، هەفتەیەکدا ، تۆ دەتوانیت
15:41
your health and your ability to successfully tackle
321
925160
2656
تەندروستیت بەرەو باشتر ببەیت، باشتر و سەرکەوتوانەتر
15:43
any problem you're facing.
322
927816
1712
ڕوبەڕوی هەرکێشەیەک ببیت کە دێتەڕێت
15:45
And this is called the three-to-one positive emotion ratio.
323
929528
3008
ئەمەش ناو دەبرێت بە ڕێژەی هەستی سێ بە یەک
15:48
It's my favorite SuperBetter trick, so keep it up.
324
932536
2511
ئەوەش خوازراوترین فێلی یاریەکەمە، لەبیری مەکەن
15:50
All right, pick one, last quest:
325
935047
2537
باشە، دواهەمین، یەکێک هەڵبژێرن:
15:53
Shake someone's hand for six seconds,
326
937584
1856
تەوقە لەگەڵ یەکتر بکەن بۆ ماوەی ٦ چرکە
15:55
or send someone a quick thank you
327
939440
1424
یاخود سوپاسێکی کورت بنێرە بۆ کەسێک
15:56
by text, email, Facebook or Twitter. Go!
328
940864
1816
بە ئیمەیڵ، نامە، فەیسبوک، تویتەر، دەست پێبکەن
15:58
(Chatting)
329
942680
5389
(قسەکردن)
16:03
Looking good, looking good.
330
948069
1827
زۆر چاکە، چاکە
16:05
Nice, nice.
331
949896
2819
جوانە، جوانە
16:08
Keep it up. I love it!
332
952715
3480
بەردەوام بن، بەدڵمە
16:12
All right, everybody, that is plus-one social resilience,
333
956195
3593
باشە، ئەمەش خاڵێکە لە بەرامبەر چالاکی کۆمەڵایەتیدا
16:15
which means you actually get more strength from your friends,
334
959788
3247
ئەمەش مانای ئەوەیە پەیوەندیت بەهێزتر کردوە لەگەڵ هاوڕێکانت
16:18
your neighbors, your family, your community.
335
963035
1953
دراوسێکانتان، خێزانەکانتان، کۆمەڵگاکەتان
16:20
Now, a great way to boost social resilience is gratitude.
336
964988
3312
ئێستا، باشترین ڕێگە بۆ بەهێز کردنی چالاکی کۆمەڵایەتی سوپاسگوزاریە
16:24
Touch is even better.
337
968300
1656
دەست بەرکەوتن هەبێ چاکترە
16:25
Here's one more secret for you:
338
969956
1551
ئەمەش نهێنیەکیتر بۆ ئێوە:
16:27
Shaking someone's hand for six seconds
339
971507
2074
تەوقە کردن لەگەڵ کەسێک بۆ ماوەی ٦ چرکە
16:29
dramatically raises the level of oxytocin in your bloodstream,
340
973581
3231
ڕێژەی ئۆکسیتۆن لە سوڕی خوێندا بەرز دەکاتەوە
16:32
now that's the trust hormone.
341
976812
1441
کە ئەوەش هۆڕمۆنی باوەڕ پێکردنە
16:34
That means that all of you who just shook hands
342
978253
2391
ئەمەش مانای ئەوەیە کە ئێستا ئێوە تەوقەتان کرد
16:36
are biochemically primed to like and want to help each other.
343
980644
3695
هەستی ئەوەتان لا دروست بوە کە دەتانەویت یارمەتی یەکتر بدەن
16:40
This will linger during the break,
344
984339
2552
ئەمەش لە کاتی پشوەکەدا درێژ خایەنتر دەبیت
16:42
so take advantage of the networking opportunities.
345
986891
2410
لەبەرئەوە هەوڵبدە سود لە هەڵەکانی تۆڕی ئنتەرنێت وەربگرە
16:45
(Laughter)
346
989301
1201
(پێکەنین)
16:46
Okay, well you have successfully completed your four quests,
347
990502
2630
باشە، ئێستا چوار داواکاریەکەی لێتان کرابوو بە سەرکەوتویی ئەنجامتان دا
16:49
so let's see if I've successfully completed my mission
348
993132
2376
کەواتە با سەیر بکەین بزانین منیش ئامانجەکەم بە سەرکەوتوی پێکاوە
16:51
to give you seven and a half minutes of bonus life.
349
995508
2351
لەوەی حەوت خولەک و نیوتان لە ژیان پێببەخشم
16:53
And here's where I get to share one more little bit of science with you.
350
997859
2424
لێرەشدا دەمەوێت هەندێک زانیاری ترتان لەگەڵ بەش بکەم
16:56
It turns out that people who regularly
351
1000283
2392
دەرکەوتوە ئەو کەسانەی بەشێوەیەکی ڕێک
16:58
boost these four types of resilience --
352
1002675
1801
ئەم چوار جۆرە چالاکیە دەکەن دەبنە هۆی زیاد کردنی
17:00
physical, mental, emotional and social --
353
1004476
2769
توانای جەستەیی، هێز، هەستی و کۆمەڵایەتی
17:03
live 10 years longer than everyone else.
354
1007245
2697
١٠ ساڵ زیاتر لە خەڵکی کە دەژیت
17:05
So this is true.
355
1009942
1086
کەواتە ئەمە ڕاستە
17:06
If you are regularly achieving the three-to-one
356
1011028
2271
ئەگەر بە چاکی هەستی باشی سێ بۆ یەک
17:09
positive emotion ratio,
357
1013299
1536
پەیڕەوی بکەیت
17:10
if you are never sitting still for more than an hour at a time,
358
1014835
2779
ئەگەر بۆ ماوەی کاتژمێرێک بە بەردەوامی دانەنیشیت
17:13
if you are reaching out to one person you care about every single day,
359
1017614
4241
ئەگەر هەموو ڕۆژێک پەیوەندی بکەی بەو کەسەی گرنگی پێدەدەیت
17:17
if you are tackling tiny goals to boost your willpower,
360
1021855
4127
ئەگەر ئامانجێکی بچوکیش بپێکیت بۆ ئەوەی هێزی ئیرادەت کەم بکەیتەوە
17:21
you will live 10 years longer than everyone else,
361
1025982
2351
ئەوا ١٠ ساڵ زۆرتر لە خەڵکی تر دەژیت
17:24
and here's where that math I showed you earlier comes in.
362
1028333
2386
لێرەشدا ئەو ژمێریاریە بیرکاریەی پێشتر نیشانم دان ڕۆڵی خۆی دەبینێت
17:26
So, the average life expectancy in the U.S. and the U.K. is 78.1 years,
363
1030719
4376
کەواتە، ڕێژەی ژیانی ئاسایی لە وویلایەتە یەکگرتوەکان و بەریتانیا ٨٧.١ ساڵە
17:30
but we know from more than 1,000 peer-reviewed scientific studies
364
1035095
3128
وە دەشزانین بەپێی ١،٠٠٠ توێژینەوەی زانستی
17:34
that you can add 10 years of life to that by boosting
365
1038223
2079
دەتوانیت ١٠ ساڵ بخەیتە سەر ژیانت
17:36
your four types of resilience.
366
1040302
1272
بە زیاد کردنی ئەو چوار چالاکییەی باسمان کرد
17:37
So every single year that you are
367
1041574
1969
کەواتە هەموو ساڵێک کە تۆ
17:39
boosting your four types of resilience,
368
1043543
1455
ئەو چوار چالاکیە زیاد دەکەیت
17:40
you're actually earning .128 more years of life
369
1044998
2273
لە ڕاستیدا ١٢٨ ساڵت زیاتر دەست دەکەوێت
17:43
or 46 more days of life, or 67,298 more minutes of life,
370
1047271
4976
یان ٤٦ ڕۆژی زیاتر یان ٦٧،٢٩٨ خولەکی زیاترت لە ژیان دەست دەکەوێت
17:48
which means every single day, you are earning 184 minutes of life,
371
1052247
4314
ئەمەش مانای ئەوەیە کە تۆ هەموو ڕۆژێک ١٨٤ خولەک لە ژیانت بۆ دەگەڕێتەوە
17:52
or every single hour that you are boosting your four types of resilience,
372
1056561
2958
یان لە هەر کاتژمێرێکدا کە ڕێژەی ئەو چوار چالاکیەت زیاد دەکەیت
17:55
like we just did together, you are earning 7.68245837
373
1059519
3808
هەروەک ئەوانەی کە ئێستا پێکەوە کردمان ئەو کاتەی کە دەستت دەکەوێت دەکاتە ٧،٦٨٢٤٥٨٣٧
17:59
more minutes of life.
374
1063327
1015
خولەکی زیاتر لە ژیان
18:00
Congratulations, those seven and a half minutes
375
1064342
1959
پیرۆزە، کەواتە ئەو حەوت خولەک و نیوەی باسمان کرد
18:02
are all yours. You totally earned them.
376
1066301
1704
هەمووی هی خۆتانەو بەڕاستی شایەنتانە
18:03
(Applause)
377
1068005
1235
چەپڵە لێدان
18:05
Yeah! Awesome.
378
1069240
4056
وایە! زۆر جوانە
18:09
Wait, wait, wait.
379
1073296
2766
بوەستن، بوەستن، بوەستن
18:11
You still have your special mission,
380
1076062
1630
هێشتا ئامانجە تایبەتیەکەمان ماوە
18:13
your secret mission.
381
1077692
1112
کارە نهێنیەکەتان
18:14
How are you going to spend these seven and a half
382
1078804
1720
ئەویش ئەوەیە، ئەو حەوت خولەک و نیوە
18:16
minutes of bonus life?
383
1080524
1344
ژیانتان چۆن بەسەر دەبەن ؟
18:17
Well, here's my suggestion.
384
1081868
1344
باشە، ئەمە پێشنیاری منە
18:19
These seven and a half bonus minutes are kind of like genie's wishes.
385
1083212
3769
ئەو حەوت خولەک و نیوە خۆزگەیەکە لە فریشتەی خۆزگەکانەوە
18:22
You can use your first wish to wish for a million more wishes.
386
1086981
3744
وەک ئەوە وایە کە خۆزگەی یەکەمت کە داوای ئەکەیت ئەوە بێت بتوانی داوای ملیۆنێک خۆزگەی تر بکەی
18:26
Pretty clever, right?
387
1090725
1023
زۆر زیرەکانەیە وانیە ؟
18:27
So, if you spend these seven and a half minutes today
388
1091748
3480
کەواتە، تۆ ئەگەر ئەمڕۆ ئەو حەوت خولەک و نیوەت
18:31
doing something that makes you happy,
389
1095228
2664
لە شتێکدا بەسەر بردوە کە دڵخۆشت بکات
18:33
or that gets you physically active,
390
1097892
2136
یاخود جەستەی چالاک بکات
18:35
or puts you in touch with someone you care about,
391
1100028
2737
یاخود بخاتە پەیوەندیەوە لەگەڵ کەسێک کە گرنگی پێدەدەیت
18:38
or even just tackling a tiny challenge,
392
1102765
2711
یاخود بەرەنگاری هەر ڕوبەڕونەوەیەک بکەیت
18:41
you are going to boost your resilience,
393
1105476
1928
ئەوا تۆ چالاکیەکانت زیاتر دەکەیت
18:43
so you're going to earn more minutes.
394
1107404
1651
کەواتە تۆ خولەکی زیاتر بە دەست دەهێنیت
18:44
And the good news is, you can keep going like that.
395
1109055
2592
هەواڵە باشەکەش ئەوەیە، تۆ دەتوانیت لەسەر ئەوانە بەردەوام بیت
18:47
Every hour of the day, every day of your life,
396
1111647
2749
هەموو کاتژمێرێکی ڕۆژەکەت، هەموو ڕۆژێکی ژیانت
18:50
all the way to your deathbed,
397
1114396
1432
هەموو تەمەنت تا دەگاتە مردن
18:51
which will now be 10 years later than it would have otherwise.
398
1115828
2296
کە دەکاتە ١٠ ساڵ زیاتر لە کاتەکەی خۆی
18:54
And when you get there, more than likely,
399
1118124
3521
وە کاتێکیش دەگەیتە مردنت
18:57
you will not have any of those top five regrets,
400
1121645
3719
هیچ کام لەو پێنج پەشیمانیەت نابێت
19:01
because you will have built up the strength and resilience
401
1125364
2815
لەبەرئەوەی ئەو هێزەو ئیرادەیەت بۆ خۆت پەیدا کردوە
19:04
to lead a life truer to your dreams.
402
1128179
3040
تاوەکو بتوانیت خەونەکانت بهێنیتەدی
19:07
And with 10 extra years, you might even have enough time
403
1131219
4180
لەوانەیە لە ١٠ ساڵی داهاتودا کاتی باشت هەبێت
19:11
to play a few more games.
404
1135399
1631
بۆ ئەوەی چەند یاریەک بکەیت
19:12
Thank you.
405
1137030
1157
سوپاس
19:14
(Applause)
406
1138187
10955
(چەپڵە)
Translated by Hiwa Foundation
Reviewed by Hiwa Foundation II

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jane McGonigal - Game Designer
Reality is broken, says Jane McGonigal, and we need to make it work more like a game. Her work shows us how.

Why you should listen

Jane McGonigal asks: Why doesn't the real world work more like an online game? In the best-designed games, our human experience is optimized: We have important work to do, we're surrounded by potential collaborators, and we learn quickly and in a low-risk environment. In her work as a game designer, she creates games that use mobile and digital technologies to turn everyday spaces into playing fields, and everyday people into teammates. Her game-world insights can explain--and improve--the way we learn, work, solve problems, and lead our real lives. She served as the director of game R&D at the Institute for the Future, and she is the founder of Gameful, which she describes as "a secret headquarters for worldchanging game developers."

Several years ago she suffered a serious concussion, and she created a multiplayer game to get through it, opening it up to anyone to play. In “Superbetter,” players set a goal (health or wellness) and invite others to play with them--and to keep them on track. While most games, and most videogames, have traditionally been about winning, we are now seeing increasing collaboration and games played together to solve problems.

More profile about the speaker
Jane McGonigal | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee