ABOUT THE SPEAKER

Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com

TED2013

Elon Musk: The mind behind Tesla, SpaceX, SolarCity ...

Илон Маск: Tesla, SpaceX, SolarCity-ийн гол санаа

Filmed: 2013-02-28

Readability: 4.1

6,155,263 views

Шинийг эрэлхийлэгч Илон Маск агуу төлөвлөгөөтэй залуу. PayPal, Tesla Motors болон SpaceX компаниудын үүсгэн байгуулагч тэрээр TED-ийн зохион байгуулагч Крис Андерсонтой өөрийн төслүүдээсээ хуваалцаж байна. Үүнд өргөн хэрэглээний цахилгаан автомашин, нарны эрчим хүчний түрээсийн компани болон дахин ашиглагдах пуужин хүртэл багтана.

Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX). Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16

Chris Anderson: Elon, what kind of crazy dream

0

354

3132

Крис Андерсон: Илон, ямар гээчийн
том мөрөөдөл

00:19

would persuade you to think of trying

1

3486

2156

чамайг автомашины салбарт татаж,

00:21

to take on the auto industry and build an all-electric car?

2

5642

3358

бүхэлдээ цахилгаанаар ажилладаг
машин бүтээхэд хүргэв?

00:24

Elon Musk: Well, it goes back to when I was in university.

3

9000

3402

Илон Маск: Намайг их сургуульд
байхад үеэс үүдэлтэй.

00:28

I thought about, what are the problems that are most likely

4

12402

2152

Дэлхий болон хүмүүсийн ирээдүйд

00:30

to affect the future of the world or the future of humanity?

5

14554

3072

хүчтэй нөлөө үзүүлэх асуудлуудын
талаар боддог байлаа.

00:33

I think it's extremely important that we have sustainable transport

6

17626

3492

Миний бодлоор бидэнд найдвартай унаа,

бас тогтвортой эрчим хүчний
үйлдвэрлэл хэрэгтэй.

00:37

and sustainable energy production.

7

21118

2359

00:39

That sort of overall sustainable energy problem

8

23477

2045

Тогтвортой эрчим хүчний асуудал бол

00:41

is the biggest problem that we have to solve this century,

9

25522

2499

байгаль орчноос тусдаа,

энэ зуунд бидний шийдвэрлэх шаардлагатай
хамгийн том асуудал.

00:43

independent of environmental concerns.

10

28021

2205

00:46

In fact, even if producing CO2 was good for the environment,

11

30226

2917

Нүүрстөрөгчийн давхар исэл байгаль орчинд
сайн нөлөөтэй байгаад ч

00:49

given that we're going to run out of hydrocarbons,

12

33143

3080

нүүрстөрөгч хүртэл
хэзээ нэг цагт дуусах учраас

00:52

we need to find some sustainable means of operating.

13

36223

4055

бидэнд тогтвортой арга шийдэл хэрэгтэй.

00:56

CA: Most of American electricity comes from

14

40278

4010

КА: Америкийн цахилгааны ихэнхийг
хатуу түлш шатааж гаргаж авдаг.

01:00

burning fossil fuels.

15

44288

1662

01:01

How can an electric car that plugs into that electricity help?

16

45950

4615

Харин цахилгаанаар ажилладаг
машин яагаад илүү дээр гарц гэж?

01:06

EM: Right. There's two elements to that answer.

17

50565

2959

ИМ: Зөв л дөө. Үүнд хоёр хариулт байна.

01:09

One is that, even if you take the same source fuel

18

53524

2960

Нэгт, яг адилхан эх үүсвэрээс түлш авч
эрчим хүч үйлдвэрлэн

01:12

and produce power at the power plant

19

56484

1989

цахилгаан машинуудыг
цэнэглэж байгаа ч гэсэн

01:14

and use it to charge electric cars, you're still better off.

20

58473

2894

энэ нь илүү дээр.

01:17

So if you take, say, natural gas,

21

61367

1979

Нүүрстөрөгчөөс гаргадаг

01:19

which is the most prevalent hydrocarbon source fuel,

22

63346

2608

хамгийн түгээмэл түлш болох байгалийн хийг

01:21

if you burn that in a modern

23

65954

2998

General Electric компаны
хамгийн сүүлийн үеийн

01:24

General Electric natural gas turbine,

24

68952

2195

байгалийн хийн турбинд шатаахад

01:27

you'll get about 60 percent efficiency.

25

71147

1838

60 хувийн үр ашигтай.

01:28

If you put that same fuel in an internal combustion engine car,

26

72985

2711

Харин үүнийг дотоод шаталтын
хөдөлгүүртэй машинд хийхэд

01:31

you get about 20 percent efficiency.

27

75696

1900

20 орчим хувийн үр ашигтай.

01:33

And the reason is, in the stationary power plant,

28

77596

1580

Учир нь суурин эрчим хүчний үйлдвэрт

01:35

you can afford to have something that weighs a lot more,

29

79176

2368

жин, багтаамжаараа илүү

01:37

is voluminous,

30

81544

1715

зүйл бий болгох боломжтой.

01:39

and you can take the waste heat

31

83259

1454

Хаягдлыг ашиглан

уурын турбин ажиллуулж

01:40

and run a steam turbine and generate

32

84713

1369

хоёрдагч эрчим хүчний эх үүсвэртэй болно.

01:41

a secondary power source.

33

86082

1784

01:43

So in effect, even after you've taken transmission loss into account and everything,

34

87866

3786

Дамжуулалтын алдагдлыг тооцож үзэн,
бас яг ижил түлшний эх үүсвэр ашигласан ч

01:47

even using the same source fuel, you're at least twice as better off

35

91652

3404

цахилгаан машин цэнэглэсний дараа

01:50

charging an electric car, then burning it at the power plant.

36

95056

2472

үйлдвэрт шатаах нь хоёр дахин илүү.

01:53

CA: That scale delivers efficiency.

37

97528

2111

КА: Энэ илүү үр ашигтай.

01:55

EM: Yes, it does.

38

99639

1739

ИМ: Тэгэлгүй яахав.

01:57

And then the other point is, we have to have sustainable means

39

101378

3018

Нөгөө талаас эрчим хүч, цахилгаан

тогтвортой үйлдвэрлэх арга зам
зайлшгүй шаардлагатай.

02:00

of power generation anyway, electricity generation.

40

104396

2403

02:02

So given that we have to solve sustainable electricity generation,

41

106799

3069

Нэгэнт цахилгааны тогтвортой үйлдвэрлэлийн
асуудлыг шийдэх хэрэгтэй тул

02:05

then it makes sense for us to have electric cars

42

109868

3465

цахилгаан машин бол

02:09

as the mode of transport.

43

113333

2575

хамгийн тохиромжтой
тээврийн хэрэгсэл.

02:11

CA: So we've got some video here

44

115908

1435

КА: Энд Тесла машиныг угсарч байгаа

02:13

of the Tesla being assembled,

45

117343

2491

хэдэн бичлэг байна.

02:15

which, if we could play that first video --

46

119834

2714

Эхний бичлэгийг тавихгүй юу?

02:18

So what is innovative about this process in this vehicle?

47

122548

4944

Энэ үйл явцад ямар шинэлэг зүйл байгаа вэ?

02:23

EM: Sure. So, in order to accelerate the advent of electric transport,

48

127492

3576

ИМ: Тэгэлгүй яахав.
Цахилгаан тээврийн хэрэгслийг

бүтээх явцыг түргэсгэх тухай ярихаас өмнө

02:26

and I should say that I think, actually,

49

131068

2070

бүх тээврийн хэрэгсэл цахилгаан
болно гэдгийг хэлэх хэрэгтэй.

02:29

all modes of transport will become fully electric

50

133138

2458

02:31

with the ironic exception of rockets.

51

135596

5067

Пуужингаас бусад нь.
(Инээд)

02:36

There's just no way around Newton's third law.

52

140663

2757

Ньютоны гуравдугаар хуулийг
зөрчих ямар ч боломжгүй.

02:39

The question is how do you accelerate

53

143420

3452

Гол нь цахилгаан машин бүтээх явцыг

хэрхэн түргэсгэх вэ гэдэг л байна.

02:42

the advent of electric transport?

54

146872

1580

02:44

And in order to do that for cars, you have to come up with

55

148452

2448

Машины хувьд энерги зарцуулалт

02:46

a really energy efficient car,

56

150900

2327

илүү үр ашигтай болох ёстой.

02:49

so that means making it incredibly light,

57

153227

1857

Энэ гайхалтай хөнгөн болгоно гэсэн үг.

Энэ машин бол эх бие болон

02:50

and so what you're seeing here

58

155084

1026

02:52

is the only all-aluminum body and chassis car

59

156110

2746

явах эд ангийг нь дан
хөнгөн цагаанаар хийсэн

02:54

made in North America.

60

158856

1586

Хойд Америкийн цорын ганц машин.

02:56

In fact, we applied a lot of rocket design techniques

61

160442

2688

Үнэндээ энэ машин маш том зайтай ч гэсэн

02:59

to make the car light despite having a very large battery pack.

62

163130

3617

илүү хөнгөн болгохын тулд пуужингийн
зохион бүтээх техник их ашигласан.

03:02

And then it also has the lowest drag coefficient

63

166747

2160

Мөн адил хэмжээтэй машинууд дотроо

03:04

of any car of its size.

64

168907

1368

хамгийн бага үрэлтийн
коэффициенттэй.

03:06

So as a result, the energy usage is very low,

65

170275

3665

Үүний үр дүнд энерги зарцуулалт
маш бага болж

03:09

and it has the most advanced battery pack,

66

173940

2216

өрсөлдөхүйц үзүүлэлт бүхий

03:12

and that's what gives it the range that's competitive,

67

176156

2584

хамгийн сүүлийн үеийн зайтай болсон.

03:14

so you can actually have on the order of a 250-mile range.

68

178740

2939

400 гаруй км зам туулах чадвартай.

03:17

CA: I mean, those battery packs are incredibly heavy,

69

181679

3589

КА: Өөрөөр хэлбэл тооцооллоор

энэ зай маш хүнд боловч

03:21

but you think the math can still work out intelligently --

70

185268

3271

хөнгөн эх биетэй хослуулсан учраас

03:24

by combining light body, heavy battery,

71

188539

2136

энергиэ гайхалтай үр ашигтай зарцуулна.

03:26

you can still gain spectacular efficiency.

72

190675

2273

ИМ: Яг тийм. Зайны хүнд жингийн
дутагдлыг нөхөхийн тулд

03:28

EM: Exactly. The rest of the car has to be very light

73

192948

1832

03:30

to offset the mass of the pack,

74

194780

1761

бусад хэсэг нь хөнгөн байх ёстой.

03:32

and then you have to have a low drag coefficient so that you have good highway range.

75

196541

3029

Хурдны үзүүлэлтийг сайжруулахын тулд
үрэлтийн коэффициент бага байна.

03:35

And in fact, customers of the Model S

76

199570

3725

S загварын хэрэглэгчид

03:39

are sort of competing with each other

77

203295

1079

өндөр үзүүлэлт гаргах гэж

03:40

to try to get the highest possible range.

78

204374

3019

хоорондоо бүр өрсөлддөг.

03:43

I think somebody recently got 420 miles out of a single charge.

79

207393

3530

Миний сонссоноор нэг удаагийн
цэнэглэлтээр 676 км явсан.

03:46

CA: Bruno Bowden, who's here, did that,

80

210923

3088

КА: Энд байгаа Бруно Баудэн
дээд амжилтыг эвдсэн.

03:49

broke the world record.EM: Congratulations.

81

214011

2590

ИМ: Баяр хүргэе!

КА: Энэ сайн мэдээ.
Харин муу мэдээ гэвэл

03:52

CA: That was the good news. The bad news was that

82

216601

1612

03:54

to do it, he had to drive at 18 miles an hour constant speed

83

218213

2814

тогтмол 30 км/ц хурдтай явснаас болоод

03:56

and got pulled over by the cops. (Laughter)

84

221027

3912

цагдаа зогсоосон.
(Инээд)

04:00

EM: I mean, you can certainly drive --

85

224939

3890

ИМ: Ердийн нөхцөлд

100 км/ц хурдтай явбал

04:04

if you drive it 65 miles an hour,

86

228829

2638

400 км туулна.

04:07

under normal conditions,

87

231467

1964

04:09

250 miles is a reasonable number.

88

233431

1884

Энэ бол боломжтой үзүүлэлт.

04:11

CA: Let's show that second video

89

235315

1138

КА: Тесла машин мөсөн дээр явдаг

04:12

showing the Tesla in action on ice.

90

236453

2846

дараагийн бичлэгийг үзэцгээе.

04:15

Not at all a dig at The New York Times, this, by the way.

91

239299

2668

Нью-Йорк Таймс-тай огт холбоогүй шүү.

04:17

What is the most surprising thing about the experience

92

241967

2415

Ийм машиныг жолоодоход юу хамгийн их

04:20

of driving the car?

93

244382

1508

гайхшрал төрүүлсэн бэ?

04:21

EM: In creating an electric car,

94

245890

1478

ИМ: Цахилгаан машин бүтээх үед

04:23

the responsiveness of the car is really incredible.

95

247368

2398

түүний мэдрэг чанар нь
маш өндөр байсан.

04:25

So we wanted really to have people feel as though

96

249766

2687

Бидний хүссэн зүйл бол
хүмүүсийг машинтайгаа

04:28

they've almost got to mind meld with the car,

97

252453

2103

бодол санаагаараа нэгдмэл байлгах.

04:30

so you just feel like you and the car are kind of one,

98

254556

3174

Машинтайгаа яг л нэг хүн шиг байж

04:33

and as you corner and accelerate, it just happens,

99

257730

4046

хурдаа авах үед нь үүнийг
мэдрүүлэхийг зорьсон.

Машиных нь мэдрэхүй хөгжсөн юм шиг.

04:37

like the car has ESP.

100

261776

1834

04:39

You can do that with an electric car because of its responsiveness.

101

263610

2496

Цахилгаан машины мэдрэгч нь
үүнийг боломжтой болгоно.

04:42

You can't do that with a gasoline car.

102

266106

2127

Бензинээр явдаг машинд энэ боломжгүй.

04:44

I think that's really a profound difference,

103

268233

1982

Энэ маш том ялгаа нь гэж боддог.

04:46

and people only experience that when they have a test drive.

104

270215

2787

Хүмүүс ч туршилтаар унаж үзэхдээ ойлгодог.

04:48

CA: I mean, this is a beautiful but expensive car.

105

273002

4294

КА: Энэ маш сайхан боловч үнэтэй машин.

04:53

Is there a road map where this becomes

106

277296

3575

Ер нь хэрэглээнд өргөнөөр
нэвтрэх болов уу?

04:56

a mass-market vehicle?

107

280871

1579

ИМ: Тэгэлгүй яахав. Tesla компаны зорилго

04:58

EM: Yeah. The goal of Tesla has always been

108

282450

2560

05:00

to have a sort of three-step process,

109

285010

2272

гурван шатлал бүхий үйл явц байсаар ирсэн.

05:03

where version one was an expensive car at low volume,

110

287282

3766

Эхний шат цөөн тооны өндөр үнэтэй,

05:06

version two is medium priced and medium volume,

111

291048

3065

хоёр дахь нь арай илүү тооны
дундаж үнэтэй,

гурав дах нь хямд үнэтэй
олон тооны машин үйлдвэрлэх.

05:10

and then version three would be low price, high volume.

112

294113

2289

05:12

So we're at step two at this point.

113

296402

1683

Одоо хоёр дах үе дээрээ явж байна.

05:13

So we had a $100,000 sports car, which was the Roadster.

114

298085

2950

Бид 100 мянган долларын спорт загварын
Роудстер машин хийж байсан.

05:16

Then we've got the Model S, which starts at around 50,000 dollars.

115

301035

2999

Дараа нь 50 мянган доллараас
дээш үнэтэй S загварыг гаргасан.

05:19

And our third generation car, which should hopefully

116

304034

2104

3-4 жилийн дараа гаргах

05:22

be out in about three or four years

117

306138

1729

гурав дах үеийн машин

05:23

will be a $30,000 car.

118

307867

2655

30 мянган долларын үнэтэй байна.

05:26

But whenever you've got really new technology,

119

310522

2482

Шинэ технологи нэвтрүүлж

05:28

it generally takes about three major versions

120

313004

2094

хэрэглээнд өргөнөөр нэвтрүүлэхийн тулд

05:30

in order to make it a compelling mass-market product.

121

315098

3220

ихэвчлэн ялгаатай гурван загвар гаргадаг.

05:34

And so I think we're making progress in that direction,

122

318318

2724

Бид ахицтай ажиллаж

зорилгодоо хүрнэ гэсэн итгэлтэй байгаа.

05:36

and I feel confident that we'll get there.

123

321042

2272

05:39

CA: I mean, right now, if you've got a short commute,

124

323314

1909

КА: Хэрвээ гэр, ажил хоёр чинь
ойрхон бол

05:41

you can drive, you can get back, you can charge it at home.

125

325223

3748

явж ирээд гэртээ цэнэглэнэ.

05:44

There isn't a huge nationwide network of charging stations now that are fast.

126

328971

4247

Харин орон даяар цэнэглэх зогсоол
тийм ч олон байхгүй.

05:49

Do you see that coming, really, truly,

127

333218

2840

Олон байгуулагдана гэж

05:51

or just on a few key routes?

128

336058

2253

итгэлтэй хэлж чадах уу?

05:54

EM: There actually are far more charging stations

129

338311

2875

ИМ: Яг үнэндээ хүмүүсийн бодож байгаагаас

05:57

than people realize,

130

341186

2225

хамаагүй олон цэнэглэх газар бий.

05:59

and at Tesla we developed something

131

343411

2359

Tesla компани "Хурдан Цэнэглэх технологи"

06:01

called a Supercharging technology,

132

345770

2208

гэх зүйл шинээр хөгжүүлж байгаа юм.

06:03

and we're offering that if you buy a Model S

133

347978

3312

Та S Загварын машин худалдаж авбал

насан туршдаа үнэгүй үйлчлүүлэх эрхтэй.

06:07

for free, forever.

134

351290

1465

06:08

And so this is something that maybe a lot of people don't realize.

135

352755

2655

Үүнийг тийм ч олон хүн мэддэггүй.

06:11

We actually have California and Nevada covered,

136

355410

2830

Калифорни, Невада муж,

06:14

and we've got the Eastern seaboard

137

358240

2274

мөн зүүн эрэгт Бостоноос
Вашингтон хүртэл газрыг

06:16

from Boston to D.C. covered.

138

360514

2252

хамарсан байгаа.

06:18

By the end of this year, you'll be able to drive

139

362766

1382

Оны сүүл гэхэд хүмүүс

06:20

from L.A. to New York

140

364148

2143

ердийнхөөс тав дахин хурдан цэнэглэдэг

06:22

just using the Supercharger network,

141

366291

1602

энэхүү сүлжээг ашиглан

06:23

which charges at five times the rate of anything else.

142

367893

4217

Лос Анжелосоос Нью-Йорк хүртэл
явах боломжтой болно.

06:28

And the key thing is to have a ratio of drive to stop,

143

372110

4426

Хамгийн гол нь туулсан зам болон

06:32

to stop time, of about six or seven.

144

376536

2999

нийт зогссон тооны харьцааг
6-7 байлгах хэрэгтэй.

06:35

So if you drive for three hours,

145

379535

2230

Жишээ нь, 3 цаг явсан бол

06:37

you want to stop for 20 or 30 minutes,

146

381765

1638

20-30 минут зогсоно.

06:39

because that's normally what people will stop for.

147

383403

2497

Учир нь ердийн үед ийм
хугацаатай зогсолт хийдэг.

06:41

So if you start a trip at 9 a.m.,

148

385900

2120

Та өглөө есөн цагт аяллаа эхэлсэн байхад

06:43

by noon you want to stop to have a bite to eat,

149

388020

2538

үд дунд хоол идэх, бие засах өрөө орох,

06:46

hit the restroom, coffee, and keep going.

150

390558

1739

кофе уухаар зогсоод цааш явна.

06:48

CA: So your proposition to consumers is, for the full charge, it could take an hour.

151

392297

3357

КА: Хэрэглэгчдэд машинаа бүрэн цэнэглэхэд
нэг цаг шаардлагатай гэсэн үг үү?

06:51

So it's common -- don't expect to be out of here in 10 minutes.

152

395654

3976

Энэ байдаг л зүйл, аравхан минут болоод
хөдөлнө гэж бодсоны хэрэггүй гэж үү?

Нэг цаг хүлээх хэрэгтэй ч
сайн мэдээ гэвэл

06:55

Wait for an hour, but the good news is,

153

399630

1967

та эх дэлхийгээ аврахад
хувь нэмрээ оруулна.

06:57

you're helping save the planet,

154

401597

1439

06:58

and by the way, the electricity is free. You don't pay anything.

155

403036

2693

Нэмж хэлэхэд цахилгаанаар
цэнэглэхэд үнэгүй.

07:01

EM: Actually, what we're expecting is for people

156

405729

1864

ИМ: Үнэндээ хүмүүс нэг цаг биш,

07:03

to stop for about 20 to 30 minutes, not for an hour.

157

407593

3525

20-30 минут л зогсоно.

07:07

It's actually better to drive for about maybe 160, 170 miles

158

411118

7728

Болж өгвөл 255-270 орчим км яваад

хагас цаг зогсоод

07:14

and then stop for half an hour

159

418846

2098

цааш хөдлөх нь тохиромжтой.

07:16

and then keep going.

160

420944

1365

07:18

That's the natural cadence of a trip.

161

422309

3282

Энэ аливаа аяллын ердийн хэмнэл.

07:21

CA: All right. So this is only one string to your energy bow.

162

425591

4381

КА: Тэгэхээр энэ бол чиний
ажлын нэгээхэн хэсэг.

07:25

You've been working on this solar company SolarCity.

163

429972

2642

Чи бас SolarCity нарны эрчим хүчний
компанид ажилладаг.

07:28

What's unusual about that?

164

432614

2512

Ямар онцлогтой вэ?

07:31

EM: Well, as I mentioned earlier,

165

435126

2360

ИМ: Миний түрүүн хэлсэнчлэн,

07:33

we have to have sustainable electricity production

166

437486

3640

тогтвортой цахилгааны эх үүсвэр,

мөн хэрэглээ хэрэгтэй.

07:37

as well as consumption,

167

441126

1648

07:38

so I'm quite confident that the primary means

168

442774

3822

Цахилгаан гаргах хамгийн гол арга бол

07:42

of power generation will be solar.

169

446596

2481

нарны эрчим хүч байна гэдэгт би итгэдэг.

07:44

I mean, it's really indirect fusion, is what it is.

170

449077

2335

Энэ бол шууд бус хайлшийн арга.

07:47

We've got this giant fusion generator in the sky called the sun,

171

451412

3234

Тэнгэрт бидэнд нар гэдэг хайлшийн
аварга том эх үүсвэр байна.

07:50

and we just need to tap a little bit of that energy

172

454646

2892

Тэр энергиэс бага зэргийг л хүн төрөлхтний

07:53

for purposes of human civilization.

173

457538

2876

соёл иргэншлийн төлөө ашиглана.

07:56

What most people know but don't realize they know

174

460414

2006

Дэлхий аль хэдийн, бүхэлдээ
нарны эрчим хүчээр

07:58

is that the world is almost entirely solar-powered already.

175

462420

3354

ажилладаг гэдгийг ихэнх хүмүүс
мэддэг ч үүнийг ухаараагүй байдаг.

08:01

If the sun wasn't there, we'd be a frozen ice ball

176

465774

3240

Хэрвээ нар байгаагүй бол
бид Кэлвиний -270 хэмийн хүйтэнд

08:04

at three degrees Kelvin,

177

469014

2162

зүгээр нэг хөлдүү мөсөн
бөмбөлөг байх байсан.

08:07

and the sun powers the entire system of precipitation.

178

471176

3798

Хур тунадасны систем
бүхэлдээ нарны хүчээр ажилладаг.

08:10

The whole ecosystem is solar-powered.

179

474974

2656

Экологийн систем бас
нарны хүчээр ажилладаг.

08:13

CA: But in a gallon of gasoline, you have,

180

477630

2351

КА: Хэдэн мянган жилийн хэмжээтэй

08:15

effectively, thousands of years of sun power

181

479981

2264

тэнцэх нарны эрчим хүчийг

08:18

compressed into a small space,

182

482245

2065

3,8 литр шатахуунд багтаасан байдаг.

08:20

so it's hard to make the numbers work right now on solar,

183

484310

2979

Тиймээс яг одоо тооцооллоор нарны
эрчим хүчний тухай ярих,

08:23

and to remotely compete with, for example, natural gas,

184

487289

3089

мөн байгалийн хийтэй
өрсөлдөхөд хэцүү.

08:26

fracked natural gas. How are you going to build a business here?

185

490378

3444

Яаж үүнийг бизнес болгох вэ?

08:29

EM: Well actually, I'm confident that solar

186

493822

3309

ИМ: Нарны эрчим хүч бүгдийг нь
дийлнэ гэдэгт би итгэлтэй байна.

08:33

will beat everything, hands down, including natural gas.

187

497131

3916

Байгалийн хийг ч мөн адил.

08:36

(Applause)CA: How?

188

501047

2387

(Алга ташилт)
КА: Яаж тэр вэ?

08:39

EM: It must, actually. If it doesn't, we're in deep trouble.

189

503434

3573

ИМ: Тэгэх ёстой.
Үгүй бол бид том асуудалд орно.

08:42

CA: But you're not selling solar panels to consumers.

190

507007

3034

КА: Гэхдээ танайх хэрэглэгчдэд
нарны зай зардаггүй шүү дээ.

08:45

What are you doing?

191

510041

1151

Юу хийдэг вэ?

08:47

EM: No, we actually are. You can buy a solar system

192

511192

3248

ИМ: Үгүй ээ, бид зарж байгаа.
Манайхаас нарны зай худалдаж авах эсвэл

08:50

or you can lease a solar system.

193

514440

1542

түрээслэх боломжтой.

08:51

Most people choose to lease.

194

515982

1990

Ихэнх хүмүүс түрээслэхийг илүүд үздэг.

08:53

And the thing about solar power is that

195

517972

2066

Нарны эрчим хүчний онцлог нь

08:55

it doesn't have any feed stock or operational costs,

196

520038

2751

тэжээл өгөх эсвэл ашиглалтын зардал
гаргах шаардлагагүй.

08:58

so once it's installed, it's just there.

197

522789

3225

Нэг суурилуулсан бол тэндээ байж л байна.

09:01

It works for decades. It'll work for probably a century.

198

526014

4501

Хэдэн арван жил ажиллана.
Зуун жил ч ажиллаж магадгүй.

09:06

So therefore, the key thing to do is to get the cost

199

530515

2938

Хамгийн гол нь анхны суурилуулалт,

09:09

of that initial installation low,

200

533453

1975

санхүүжилтийн зардлыг

09:11

and then get the cost of the financing low,

201

535428

2635

бага байлгах хэрэгтэй.

09:13

because that interest -- those are the two factors that drive the cost of solar.

202

538063

3624

Учир нь энэ хоёр хүчин зүйлээс
нарны зайны зардал шалтгаалдаг.

09:17

And we've made huge progress in that direction,

203

541687

3416

Бидний ажил их ахицтай байгаа.

09:21

and that's why I'm confident we'll actually beat natural gas.

204

545103

3568

Тийм болохоор би байгалийн хийнээс давуу
болно гэсэн итгэлтэй байна.

09:24

CA: So your current proposition to consumers is,

205

548671

2777

КА: Хэрэглэгчдэд хэлэх зүйл чинь

09:27

don't pay so much up front.

206

551448

2216

урьдчилж ихийг төлсний
хэрэггүй гэсэн үг үү?

09:29

EM: Zero.CA: Pay zero up front.

207

553664

2680

ИМ: Юу ч төлөхгүй.
КА: Урьдчилгаа төлөхгүй.

09:32

We will install panels on your roof.

208

556344

2639

ИМ: Бид дээвэр дээр чинь
хавтан суурилуулна.

09:34

You will then pay, how long is a typical lease?

209

558983

3601

Дараа нь төлбөрөө төлнө.
Түрээсийн хугацаа хэр урт байдаг вэ?

09:38

EM: Typical leases are 20 years,

210

562584

3244

ИМ: Ихэвчлэн 20 жил байдаг.

09:41

but the value proposition is, as you're sort of alluding to, quite straightforward.

211

565828

4663

Гэхдээ гол давуу тал нь тодорхой.

09:46

It's no money down, and your utility bill decreases.

212

570491

4150

Урьдчилгаа байхгүй, мөн
хэрэглээний төлбөр багасна.

09:50

Pretty good deal.

213

574641

1880

Маш ашигтай санал.

09:52

CA: So that seems like a win for the consumer.

214

576521

1913

КА: Хэрэглэгчийн хувьд оносон шийдвэр.

09:54

No risk, you'll pay less than you're paying now.

215

578434

2455

Ямар ч эрсдэлгүй,
бас одооныхоосоо багыг төлнө.

09:56

For you, the dream here then is that --

216

580889

2395

Харин та нарын тухайд гэвэл

09:59

I mean, who owns the electricity from those panels for the longer term?

217

583284

4775

урт хугацаанд тэдгээр хавтангийн
цахилгаан хэнийх болох вэ?

10:03

I mean, how do you, the company, benefit?

218

588059

3182

Компанид ямар ашигтай вэ?

10:07

EM: Well, essentially,

219

591241

3542

ИМ: Ерөнхийдөө

10:10

SolarCity raises a chunk of capital

220

594783

5887

SolarCity их хэмжээний хөрөнгийг

компани эсвэл банкнаас босгодог.

10:16

from say, a company or a bank.

221

600670

3670

10:20

Google is one of our big partners here.

222

604340

2213

Google компани манай том хамтрагчдын нэг.

10:22

And they have an expected return on that capital.

223

606553

2424

Тухайн хөрөнгө оруулалтаас тэд
ашиг хүртэнэ.

10:24

With that capital, SolarCity purchases and installs the panel on the roof

224

608977

4386

SolarCity тэр мөнгөөр хавтан
худалдаж авч дээвэр дээр суурилуулдаг.

10:29

and then charges the homeowner or business owner

225

613363

3446

Тэгээд өрх болон компаниудаас
түрээсийн төлбөр авдаг нь

10:32

a monthly lease payment, which is less than the utility bill.

226

616809

3710

одоогийн хэрэглээний төлбөрөөс бага.

10:36

CA: But you yourself get a long-term commercial benefit from that power.

227

620519

3513

КА: Та нар өөрсдөө тэр эрчим хүчнээс
урт хугацааны арилжааны ашиг хүртэнэ.

10:39

You're kind of building a new type of distributed utility.

228

624032

3764

Танайх шинэ төрлийн цахилгаан түгээх
сүлжээ бүтээж байгаа гэж ойлголоо.

10:43

EM: Exactly. What it amounts to

229

627796

1675

ИМ: Яг зөв.

10:45

is a giant distributed utility.

230

629471

3341

Энэ бол асар том цахилгаан
түгээх сүлжээ болно.

10:48

I think it's a good thing, because utilities

231

632812

2883

Үүнийг сайн зүйл гэж бодож байна.

Учир нь цахилгаан түгээлт
үргэлж монопольчлогдсон байсан.

10:51

have been this monopoly, and people haven't had any choice.

232

635695

2837

Хүмүүст цахилгаанаа сонгох
сонголт байгаагүй.

10:54

So effectively it's the first time

233

638532

2095

Энэ монопольтой үүсгэж буй
анхны өрсөлдөөн бол бидний сүлжээ.

10:56

there's been competition for this monopoly,

234

640627

3265

Учир нь тэд эрчим хүчний шугамыг
тэр чигээр нь эзэмшдэг байсан бол

10:59

because the utilities have been the only ones

235

643892

3000

11:02

that owned those power distribution lines, but now it's on your roof.

236

646892

2647

одоо таны дээвэр дээр байрлах болно.

11:05

So I think it's actually very empowering

237

649539

1891

Ингэснээр өрх болон байгууллагуудад
илүү эрх мэдэл олгоно.

11:07

for homeowners and businesses.

238

651430

2637

КА: Чи ирэх 10, 20 эсвэл

11:09

CA: And you really picture a future

239

654067

1358

11:11

where a majority of power in America,

240

655425

3919

амьдралын чинь хугацаанд Америкийн
цахилгааны эх үүсвэрийн

11:15

within a decade or two, or within your lifetime, it goes solar?

241

659344

4702

дийлэнхийг нарнаас авна
гэж бодож байна уу?

11:19

EM: I'm extremely confident that solar will be at least a plurality of power,

242

664046

5798

ИМ: Нарны зайг дор хаяж олонх,

бүр дийлэнх болно гэдэгт итгэлтэй байна.

11:25

and most likely a majority,

243

669844

2112

11:27

and I predict it will be a plurality in less than 20 years.

244

671956

5260

20 жил хүрэхгүй хугацаанд олонх болно.

11:33

I made that bet with someone —CA: Definition of plurality is?

245

677216

3468

Би нэг хүнтэй мөрий тавьсан.
КА: Олонх гэдэг нь хэд вэ?

11:36

EM: More from solar than any other source.

246

680684

1746

КА: Нарны эрчим хүч бусад аль ч
эрчим хүчний төрлөөс их болно.

11:38

CA: Ah. Who did you make the bet with?

247

682430

3758

КА: Хэнтэй мөрийцсөн юм бэ?

11:42

EM: With a friend who will remain nameless.

248

686188

3400

ИМ: Нэрийг нь хэлэхгүй өнгөрөх
нэг найзтайгаа.

11:45

CA: Just between us. (Laughter)

249

689588

4320

КА: Ганцхан надад л хэлчих.
(Инээд)

11:49

EM: I made that bet, I think, two or three years ago,

250

693908

2792

ИМ: 2 билүү 3 жилийн өмнө мөрийцсөн.

11:52

so in roughly 18 years,

251

696700

1803

Тэгэхээр бараг 18 жилийн дараа.

11:54

I think we'll see more power from solar than any other source.

252

698503

3557

Нарны зай бусад эх үүсвэрээс
илүү түгээмэл болно.

11:57

CA: All right, so let's go back to another bet that you made

253

702060

1769

КА: Одоо харин чиний өөртэйгээ

11:59

with yourself, I guess, a kind of crazy bet.

254

703829

2216

тавьсан галзуу гэмээр мөрийний тухай ярья.

12:01

You'd made some money from the sale of PayPal.

255

706045

4777

Чи PayPal компаниа зарж
тодорхой хэмжээний мөнгөтэй болсон.

12:06

You decided to build a space company.

256

710822

2436

Тэгээд сансрын компани
байгуулахаар шийдсэн.

12:09

Why on Earth would someone do that?

257

713258

2073

Яахаараа ийм зүйл хийх болов оо?

12:11

(Laughter)

258

715331

2180

(Инээд)

12:13

EM: I got that question a lot, that's true.

259

717511

2813

ИМ: Надад энэ асуултыг олон хүн тавьдаг.

12:16

People would say, "Did you hear the joke about the guy

260

720324

2259

Хүмүүс хэлэхдээ: "Сансрын салбараас

12:18

who made a small fortune in the space industry?"

261

722583

2901

багахан хөрөнгөтэй болсон залуугийн тухай
наргиаг сонссон уу?"

12:21

Obviously, "He started with a large one," is the punchline.

262

725484

4248

"Мэдээж тэр маш их хөрөнгөөр эхэлсэн"
гэдэг.

12:25

And so I tell people, well, I was trying to figure out

263

729732

2546

Би харин тэдэнд: "Би маш их хөрөнгийг

12:28

the fastest way to turn a large fortune into a small one.

264

732278

2287

бага болгох арга хайж байсан" гэж хэлдэг.

12:30

And they'd look at me, like, "Is he serious?"

265

734565

3041

Хүмүүс над руу "Нээрээ юу?"
гэсэн харцаар хардаг.

12:33

CA: And strangely, you were. So what happened?

266

737606

5062

КА: Хачирхалтай нь, чи үнэхээр тэгсэн
юм шиг байна. Тэгээд юу болсон бэ?

12:38

EM: It was a close call. Things almost didn't work out.

267

742668

3182

ИМ: Балрах шахсан.
Яг бүтэлгүйтэх гэж байсан.

12:41

We came very close to failure,

268

745850

1750

Бүтэлгүйтэхэд тун ойрхон байсан.

12:43

but we managed to get through that point in 2008.

269

747600

3134

Гэхдээ 2008 оны тэр үеийг давсан.

12:46

The goal of SpaceX is to try to advance rocket technology,

270

750734

6150

SpaceX-ийн гол зорилго нь пуужингийн
технологийг хөгжүүлэх.

12:52

and in particular to try to crack a problem

271

756884

1954

Мөн хүн төрөлхтний
сансраар аялах амин чухал

12:54

that I think is vital

272

758838

1584

асуудлыг шийдвэрлэх буюу

12:56

for humanity to become a space-faring civilization,

273

760422

2027

12:58

which is to have a rapidly and fully reusable rocket.

274

762449

4884

буцаагаад бүрэн ашиглах
боломжтой пуужин бүтээх.

13:03

CA: Would humanity become a space-faring civilization?

275

767333

3091

КА: Хүн төрөлхтөн сансраар
аялдаг болно гэж үү?

13:06

So that was a dream of yours, in a way, from a young age?

276

770424

4014

Энэ чиний багын мөрөөдөл байсан уу?

13:10

You've dreamed of Mars and beyond?

277

774438

3379

Чи Ангараг гариг болон түүнээс цааш
явж үзэхийг мөрөөддөг байсан уу?

13:13

EM: I did build rockets when I was a kid,

278

777817

2136

ИМ: Би багадаа пуужин хийдэг байсан ч

ийм ажил хийнэ гэж бодож байгаагүй.

13:15

but I didn't think I'd be involved in this.

279

779953

1396

13:17

It was really more from the standpoint of

280

781349

1985

Ирээдүйгээ урамтай, сэтгэл хөдөлгөм

13:19

what are the things that need to happen in order for

281

783334

3870

болгохын тулд яах ёстой вэ гэсэн

13:23

the future to be an exciting and inspiring one?

282

787204

2820

өнцгөөс харсан алхам байсан.

13:25

And I really think there's a fundamental difference,

283

790024

4089

Ирээдүйг бодоод үзэхэд

бид сансраар аялж,

13:30

if you sort of look into the future,

284

794113

1396

13:31

between a humanity that is a space-faring civilization,

285

795509

3457

од гаригуудыг судалдаг

13:34

that's out there exploring the stars, on multiple planets,

286

798966

3115

хүн төрөлхтөн болох нь

13:37

and I think that's really exciting,

287

802081

2212

үүрд Дэлхий дээр үлдэж

13:40

compared with one where we are forever confined to Earth

288

804293

3171

мөхлөө хүлээхээс

13:43

until some eventual extinction event.

289

807464

2288

илүү гайхалтай гэж бодсон.

13:45

CA: So you've somehow slashed the cost of building

290

809752

1752

КА: Чиний тооцоолсноор пуужин бүтээх

13:47

a rocket by 75 percent, depending on how you calculate it.

291

811504

3344

зардлыг 75 хувиар бууруулна гэсэн байна.

13:50

How on Earth have you done that?

292

814848

2279

Яаж энийг хийж чадав аа?

13:53

NASA has been doing this for years. How have you done this?

293

817127

3111

НАСА энийг олон жил хийж байна.
Харин та нар яаж хийчих вэ?

13:56

EM: Well, we've made significant advances

294

820238

2401

ИМ: Бид нислэгийн бүхээг,

13:58

in the technology of the airframe, the engines,

295

822639

2763

хөдөлгүүр, электрон техник,

14:01

the electronics and the launch operation.

296

825402

3221

хөөргөлтийн тал дээр
тодорхой ахиц гаргасан.

14:04

There's a long list of innovations

297

828623

2721

Бидний хийсэн шинэчлэлийг
жагсаавал

14:07

that we've come up with there

298

831344

2168

маш урт жагсаалт болно.

14:09

that are a little difficult to communicate in this talk, but --

299

833512

5675

Яг энэ ярилцлаганы үеэр бүгдийг нь
тайлбарлахад хэцүү.

14:15

CA: Not least because you could still get copied, right?

300

839187

3413

КА: Ядаж л та нарын ажлыг
хуулбарлаж мэдэх үү?

Оюуны өмчид бүртгүүлээгүй байгаа.
Надад маш сонирхолтой байна.

14:18

You haven't patented this stuff. It's really interesting to me.

301

842600

2615

14:21

EM: No, we don't patent.CA: You didn't patent because you think it's

302

845215

2240

ИМ: Тийм ээ, бүртгүүлээгүй.

14:23

more dangerous to patent than not to patent.

303

847455

2748

КА: Учир нь бүртгүүлэх нь
бүртгүүлэхгүй байхаас илүү аюултай юу?

14:26

EM: Since our primary competitors are national governments,

304

850203

2696

ИМ: Бидний гол өрсөлдөгч бол
засгийн газар болохоор

14:28

the enforceability of patents is questionable.(Laughter) (Applause)

305

852899

4469

оюуны өмчөө хамгаалуулна гэдэг хэцүү.
(Инээд) (Алга ташилт)

14:33

CA: That's really, really interesting.

306

857368

3419

КА: Энэ үнэхээр сонирхол татаж байна.

14:36

But the big innovation is still ahead,

307

860787

2629

Гэхдээ гол шинэчлэл чинь
хийгдээгүй байгаа.

14:39

and you're working on it now. Tell us about this.

308

863416

2739

Одоо үүн дээр ажиллаж байгаа.
Энэ тухайгаа ярихгүй юу.

14:42

EM: Right, so the big innovation—

309

866155

1689

ИМ: Тийм ээ, гол шинэчлэл.

14:43

CA: In fact, let's roll that video and you can talk us through it, what's happening here.

310

867844

4237

КА: Одоо гаргах бичлэг дээр
тайлбарлаж өгөхгүй юу?

14:47

EM: Absolutely. So the thing about rockets is that

311

872081

4074

ИМ: Тэгэлгүй яахав.

Пуужин бол нөхөн сэргээгддэггүй.

14:52

they're all expendable.

312

876155

1542

14:53

All rockets that fly today are fully expendable.

313

877697

2262

Одоогийн бүх пуужин
нөхөн сэргээгдэх боломжгүй.

Сансрын хөлөг дахин ашиглагддаг
пуужин хийх оролдлого байсан.

14:55

The space shuttle was an attempt at a reusable rocket,

314

879959

2134

14:57

but even the main tank of the space shuttle was thrown away every time,

315

882093

2926

Гэвч гол танк нь хүртэл хаягддаг.

15:00

and the parts that were reusable

316

885019

2096

Дахин ашиглаглах хэсгүүдийг 10000 хүн

15:03

took a 10,000-person group nine months to refurbish for flight.

317

887115

5056

9 сарын турш дараагийн нислэгт бэлддэг.

15:08

So the space shuttle ended up costing a billion dollars per flight.

318

892171

3586

Ингээд сансрын хөлгийн нэг л нислэгийн
зардал хэдэн тэрбум долларт хүрсэн.

15:11

Obviously that doesn't work very well for —

319

895757

2182

Мэдээж энэ тийм ч бүтэмжтэй болоогүй.

15:13

CA: What just happened there? We just saw something land?

320

897939

3220

КА: Сая юу болоод өнгөрсөн бэ?
Нэг юм газардах шиг боллоо.

15:17

EM: That's right. So it's important that the rocket stages

321

901159

4331

ИМ: Тэгсэн. Пуужингийн хэсгүүд

15:21

be able to come back, to be able to return to the launch site

322

905490

3365

хөөрсөн газартаа буцаж ирээд

15:24

and be ready to launch again within a matter of hours.

323

908855

3017

хэдхэн цагийн дотор дахиад нисэхэд
бэлэн болсон байх нь чухал.

15:27

CA: Wow. Reusable rockets.EM: Yes. (Applause)

324

911872

4683

КА: Хөөх. Дахин ашиглагддаг пуужин.
ИМ: Тийм ээ. (Алга ташилт)

15:32

And so what a lot of people don't realize is,

325

916555

3208

Ихэнх хүмүүсийн мэддэггүй зүйл бол

15:35

the cost of the fuel, of the propellant, is very small.

326

919763

2598

пуужингийн түлшний зардал маш бага.

15:38

It's much like on a jet.

327

922361

1704

Тийрэлтэт хөдөлгүүртэй төстэй.

15:39

So the cost of the propellant is about .3 percent

328

924065

3516

Түлшний өртөг пуужингийн өртгийн
0.3 хувьтай тэнцдэг.

15:43

of the cost of the rocket.

329

927581

1902

Пуужинг үр дүнтэй дахин ашиглаж чадвал

15:45

So it's possible to achieve, let's say,

330

929483

2152

15:47

roughly 100-fold improvement in the cost of spaceflight

331

931635

2840

сансрын нислэгийн зардлыг

15:50

if you can effectively reuse the rocket.

332

934475

3080

ойролцоогоор зуу дахин хэмнэх боломжтой.

15:53

That's why it's so important.

333

937555

1440

Ийм болохоор энэ маш чухал.

15:54

Every mode of transport that we use,

334

938995

2222

Онгоц, галт тэрэг, автомашин,
унадаг дугуй,

15:57

whether it's planes, trains, automobiles, bikes, horses,

335

941217

2930

морь гээд пуужингаас бусад

16:00

is reusable, but not rockets.

336

944147

2336

бүх төрлийн тээврийн хэрэгсэл
дахин ашиглагддаг.

Хүн төрөлхтөн сансарт нисдэг болохын тулд
энэ асуудлыг шийдэх хэрэгтэй.

16:02

So we must solve this problem in order to become a space-faring civilization.

337

946483

3288

16:05

CA: You asked me the question earlier

338

949771

1467

КА: Хэрвээ аяллынхаа дараа

16:07

of how popular traveling on cruises would be

339

951238

3795

хөлөгт онгоцоо шатаадаг бол ийм аялал хэр
эрэлттэй байх вэ? гэж түрүүн асуусан.

16:10

if you had to burn your ships afterward.EM: Certain cruises are apparently highly problematic.

340

955033

6135

ИМ: Зарим хөлөгт онгоцны аялал
маш асуудалтай.

16:17

CA: Definitely more expensive.

341

961168

2195

КА: Ямар ч байсан их үнэтэй.

16:19

So that's potentially absolutely disruptive technology,

342

963363

3971

Тэгэхээр энэ муу технологи

зарим талаараа хүмүүсийг
олноор нь Ангараг гариг дээр аваачих

16:23

and, I guess, paves the way for your dream to actually take,

343

967334

4173

16:27

at some point, to take humanity to Mars at scale.

344

971507

3797

чиний мөрөөдлийн эхлэл болсон байх.

Ангараг дээр суурин газар
байгуулахыг хүсч байна уу?

16:31

You'd like to see a colony on Mars.

345

975304

2282

16:33

EM: Yeah, exactly. SpaceX, or some combination

346

977601

3537

ИМ: Тийм ээ. SpaceX эсвэл

аль нэг компани, засгийн газар хамтдаа

16:37

of companies and governments, needs to make progress

347

981138

3033

16:40

in the direction of making life multi-planetary,

348

984171

2959

гариг дамжин амьдрах,

16:43

of establishing a base on another planet,

349

987130

3632

өөр буюу хамгийн боломжит гариг болох

16:46

on Mars -- being the only realistic option --

350

990762

2345

Ангараг дээр бааз байгуулах,

16:49

and then building that base up

351

993107

1382

мөн жинхэнэ гариг дамжсан

16:50

until we're a true multi-planet species.

352

994489

2949

төрөл зүйл болохын төлөө
зүтгэх хэрэгтэй байна.

16:53

CA: So progress on this "let's make it reusable,"

353

997438

2973

КА: Энэ "дахин ашигладаг больё" төсөл
хэр байгаа вэ?

16:56

how is that going? That was just a simulation video we saw.

354

1000411

3819

Сая үзсэн бичлэг зөвхөн загварчлал байсан.

Хэр ахицтай явж байна?

17:00

How's it going?

355

1004230

1105

17:01

EM: We're actually, we've been making some good progress recently

356

1005335

3164

ИМ: Сүүлийн үед "Дэвхрэгний туршилт" гэдэг

17:04

with something we call the Grasshopper Test Project,

357

1008499

2584

төсөл дээр дажгүй ахиц гарсан.

17:06

where we're testing the vertical landing portion of the flight,

358

1011083

4176

Бид эгц доош буух нилээн ажиллагаа ихтэй
хэсгийг туршиж байгаа.

17:11

the sort of terminal portion which is quite tricky.

359

1015259

2749

Яг л зогсоол шиг.

17:13

And we've had some good tests.

360

1018008

3036

Зарим амжилттай туршилтыг хийсэн.

17:16

CA: Can we see that?EM: Yeah.

361

1021044

2061

КА: Харж болох уу?
ИМ: Болно.

17:19

So that's just to give a sense of scale.

362

1023105

1643

Баримжаа өгөх зорилготой.

17:20

We dressed a cowboy as Johnny Cash

363

1024748

1440

Үзүүлэнгийн ковбойг Жонни Кэш шиг

17:22

and bolted the mannequin to the rocket. (Laughter)

364

1026188

3855

хувцаслаад пуужинд бэхэлсэн.
(Инээд)

17:25

CA: All right, let's see that video then,

365

1030043

1952

КА: За тэгвэл бичлэгийг нь үзье.

17:27

because this is actually amazing when you think about it.

366

1031995

2031

Төсөөлөхөд их гайхалтай санагдаж байна.

17:29

You've never seen this before. A rocket blasting off and then --

367

1034026

5707

Та нар хэзээ ч харж байгаагүй.
Пуужин хөөрөөд, харин дараа нь...

17:35

EM: Yeah, so that rocket is about the size

368

1039733

1918

ИМ: Энэ пуужин 12 давхар барилгатай
ойролцоо хэмжээтэй.

17:37

of a 12-story building.

369

1041651

2626

17:40

(Rocket launch)

370

1044277

5970

(Пуужингийн хөөрөлт)

17:50

So now it's hovering at about 40 meters,

371

1055098

3973

40 орчим метрийн өндөрт эргэлдэж,

17:54

and it's constantly adjusting

372

1059071

1876

энэ хугацаандаа
зогсолтгүй хөдөлгүүрийн өнцөг,

17:56

the angle, the pitch and yaw of the main engine,

373

1060947

2961

дээш доош хөдөлгөөн, хазайлт болон
эргэлтийг

17:59

and maintaining roll with coal gas thrusters.

374

1063908

3631

хүйтэн хийн түлхэлттэй
тохируулж байдаг.

18:09

CA: How cool is that? (Applause)

375

1074046

6313

КА: Ямар гайхалтай юм бэ.
(Алга ташилт)

18:16

Elon, how have you done this?

376

1080359

4674

Элон,

чи яаж үүнийг хийв ээ?

18:20

These projects are so -- Paypal, SolarCity,

377

1085033

5314

PayPal, SolarCity,
Tesla, SpaceX төслүүд

18:26

Tesla, SpaceX, they're so spectacularly different,

378

1090347

2678

бүгд хоорондоо тэс ондоо,

18:28

they're such ambitious projects at scale.

379

1093025

2585

бас эрсдэлтэй, асар том төслүүд.

18:31

How on Earth has one person

380

1095610

2464

Яаж ганц хүн
ийм том шинэчлэл хийж чадав?

18:33

been able to innovate in this way?

381

1098074

2475

18:36

What is it about you?

382

1100549

1837

Чиний юу тийм онцгой юм бэ?

18:38

EM: I don't know, actually.

383

1102386

5396

ИМ: Би өөрөө ч мэдэхгүй байна.

18:43

I don't have a good answer for you.

384

1107782

2240

Тодорхой хариулт алга.

18:45

I work a lot. I mean, a lot.

385

1110022

3635

Би их ажилладаг, бүр маш их.

18:49

CA: Well, I have a theory.EM: Okay. All right.

386

1113657

2313

КА: Надад нэг таамаглал байна.
ИМ: За.

18:51

CA: My theory is that you

387

1115970

3564

КА: Миний бодлоор

18:55

have an ability to think at a system level of design

388

1119534

4156

чамд загварыг системтэйгээр бодож,

18:59

that pulls together design, technology and business,

389

1123690

3643

загвар, технологи, бизнесийг нэгтгэж

19:03

so if TED was TBD, design, technology and business,

390

1127333

3476

TED биш TBD (ТБЗ) -- технологи,
бизнес, загвар болгодог.

19:06

into one package,

391

1130809

2497

Тэдгээрийг нэг багц болгож,

19:09

synthesize it in a way that very few people can and --

392

1133306

2359

маш ховор аргаар боловсруулж,

19:11

and this is the critical thing -- feel so damn confident

393

1135665

4094

хамгийн гол нь өөртөө
гайхалтай итгэлтэйгээр

19:15

in that clicked-together package that you take crazy risks.

394

1139759

4616

галзуу эрсдэл хийж чаддаг.

19:20

You bet your fortune on it, and you seem to have done that multiple times.

395

1144375

4879

Чи бүх хөрөнгөөрөө хэд хэдэн
удаа мөрий тавьсан.

19:25

I mean, almost no one can do that.

396

1149254

2097

Бараг хэн ч энийг хийж чадахгүй.

19:27

Is that -- could we have some of that secret sauce?

397

1151351

3272

Нууц жороо өгч болох уу?

19:30

Can we put it into our education system? Can someone learn from you?

398

1154623

3424

Боловсролын системдээ нэвтрүүлье.
Чамаас суралцаж болох уу?

19:33

It is truly amazing what you've done.

399

1158047

1739

Чиний хийсэн бүхэн маш гайхалтай.

19:35

EM: Well, thanks. Thank you.

400

1159786

2009

ИМ: Их баярлалаа.

19:37

Well, I do think there's a good framework for thinking.

401

1161795

4810

Юмыг эргэцүүлж бодох нэг сайн арга байдаг.

19:42

It is physics. You know, the sort of first principles reasoning.

402

1166605

2624

Энэ яг физикийн үндсэн зарчим шиг.

19:45

Generally I think there are -- what I mean by that is,

403

1169229

4738

Миний бодлоор

19:49

boil things down to their fundamental truths

404

1173983

3375

бусадтай адилхан бодохын оронд

аливаа юмыг энгийн ухагдахуун хүртэл

19:53

and reason up from there,

405

1177358

1391

19:54

as opposed to reasoning by analogy.

406

1178749

2586

задлах хэрэгтэй.

19:57

Through most of our life, we get through life

407

1181335

2214

Бид ихэнх амьдралынхаа турш

юмс үзэгдлийн төстэй байдлыг хайж,
сэтгэдэг.

19:59

by reasoning by analogy,

408

1183549

1088

20:00

which essentially means copying what other people do with slight variations.

409

1184637

3538

Бусдын хийдгээс багахан зэрэг
өөрөөр хийж байдаг гэсэн үг.

20:04

And you have to do that.

410

1188175

1480

Тэгэх ч ёстой.

20:05

Otherwise, mentally, you wouldn't be able to get through the day.

411

1189655

4574

Үгүй бол сэтгэлгээний хувьд
өдрийг давахад хэцүү.

20:10

But when you want to do something new,

412

1194229

2144

Харин ямар нэг өөр юм хиймээр санагдвал

20:12

you have to apply the physics approach.

413

1196373

3732

физикийн аргаар хандах хэрэгтэй.

20:16

Physics is really figuring out how to discover

414

1200105

2248

Физик бол жишээ нь онолын механик шиг

20:18

new things that are counterintuitive, like quantum mechanics.

415

1202353

2645

ойлгомжтой зүйлээс тэс өөр
шинэ арга нээхийг хэлнэ.

20:20

It's really counterintuitive.

416

1204998

1903

Шал өөрөөр.

20:22

So I think that's an important thing to do,

417

1206901

2521

Энэ маш чухал.

20:25

and then also to really pay attention to negative feedback,

418

1209422

4558

Мөн эсрэг саналыг анхааралтай хүлээн авах,

20:29

and solicit it, particularly from friends.

419

1213980

2121

ялангуяа найзуудаасаа асуух хэрэгтэй.

20:32

This may sound like simple advice,

420

1216101

3466

Маш энгийн юм шиг боловч,

20:35

but hardly anyone does that,

421

1219567

2422

ихэнх хүмүүс үүнийг хэрэгжүүлдэггүй.

20:37

and it's incredibly helpful.

422

1221989

2352

Энэ маш тустай зөвлөгөө.

20:40

CA: Boys and girls watching, study physics.

423

1224341

3362

КА: Ноёд, хатагтай нар аа,
физик сурцгаагаарай.

20:43

Learn from this man.

424

1227703

1284

Энэ хүнээс суралцацгаа.

20:44

Elon Musk, I wish we had all day, but thank you so much for coming to TED.

425

1228987

3490

Элон Маск, бидэнд бүтэн өдөр байсан ч
болоосой. Хүрэлцэн ирсэнд их баярлалаа.

20:48

EM: Thank you. CA: That was awesome. That was really, really cool.

426

1232477

3410

ИМ: Баярлалаа.
КА: Маш гайхалтай байлаа. Үнэхээр мундаг.

20:51

Look at that. (Applause)

427

1235887

2261

Хараач.
(Алга ташилт)

20:54

Just take a bow. That was fantastic.

428

1238148

4827

Бахархмаар, үнэхээр гайхалтай.

20:58

Thank you so much.

429

1242975

1461

Маш их баярлалаа.

Translated by Tuya Bat
Reviewed by Sundari Enkhtugs

ABOUT THE SPEAKER

Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Илон Маск: Tesla, SpaceX, SolarCity-ийн гол санаа | TED Talk | TED.com