Olga Yurkova: Inside the fight against Russia's fake news empire
Olga Yurkova: ရုရှားရဲ့ သတင်းတု အင်ပါယာအား အတွင်းမှ တန်ပြန်တိုက်ထုတ်ခြင်း
TED Fellow Olga Yurkova is a journalist and cofounder of StopFake.org, an independent Ukrainian organization that trains an international cohort of fact-checkers in an effort to curb propaganda and misinformation in the media. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Sloviansk city in eastern Ukraine.
ယူကရိန်းစစ်တပ်က ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
in Lenin Square.
လီနင်ရင်ပြင်မှာ စုရုံးစေခဲ့ပါတယ်။
the public crucifixion
စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့သားအတွက်
ပြုလုပ်စီစဥ်ခဲ့ကြပါတယ်။
to Russia's First TV channel.
"First TV လိုင်းကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
လုံးဝမဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။
သွားလည်ခဲ့တယ်။
အဲဒီနေရာမှာ လုံးဝမရှိပါဘူး။
pro-Russia militant in Donbass.
ထောက်ခံသူ လက်နက်ကိုင်တစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ်။
from Russian propaganda and fake news
သတင်းတုတွေရဲ့ဒဏ်ကို ခံနေရတာ
the only player in this space.
က လုပ်နေတာ မဟုတ်ပါဘူး။
all around the world.
ခံစားနေကြရပါတယ်။
အားလုံးသိပါတယ်။
မြင်ကြတယ်၊ ဖတ်မိကြတယ်။
ပတ်သက်တာတစ်ခုက
what is fake and what is real,
အစစ်လဲဆိုတာကို မသိကြပေမဲ့
we get from the press and social media.
တွေကရတဲ့ အချက်အလက်တွေအပေါ်ကို အခြေခံတယ်။
stop believing anyone at all
ယုံကြည်မှုတွေက ရပ်တန့်သွားပြီး
to populists in elections,
ကြိုက်ဝါဒီတွေရဲ့ သားကောင် အလွယ်တကူဖြစ်လာကာ
ဆိုးကျိုးပေးရုံသာမက
ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
အမှတ်အသားမပါတဲ့ စစ်သားတစ်စုဟာ
with fake news about Ukraine.
သတင်းတုတွေ စဖြန့်တော့တာပါပဲ။
to investigate this fake news.
ဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခု လုပ်လိုက်ပါတယ်။
"StopFake"လို့ ခေါ်ပါတယ်။
ရိုးရိုးလေးပါ။
check it with verifiable proof
အဲ့တာကို အတည်ပြုနိုင်တဲ့ သက်သေတွေဖြစ်တဲ့
and other strong evidence.
သက်သေအထောက်အထားတွေနဲ့ စစ်ဆေးတာပဲ
we put it on our website.
ဒါကို ကျွန်မတို့ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ တင်တယ်။
သတင်းအချက်အလက်တွေဆုံရပ် အနေနဲ့
in all its phases.
ဝါဒဖြန့်မှုတွေကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး သုံးသပ်ပေးပါတယ်။
we have millions of views,
ဘာသာစကား ၁၁မျိုးနဲ့ ကြည့်ရှုသူ သန်းချီရှိနေပါပြီ။
ဘယ်လိုခွဲခြားနည်း သင်ပေးထားတယ်။
all around the world.
စစ်ဆေးသူတွေကို သင်ကြားပေးပါတယ်။
more than 1,000 fakes about Ukraine.
တစ်ထောင်ကျော်ကို ဖော်ထုတ်ပြီးပါပြီ။
ဖန်တီးထားတဲ့
as a result of a coup d'état.
တစ်ယောက် အုပ်ချုပ်တဲ့ နိုင်ငံတစ်ခု၊စတာပေါ့
ကျွန်မတို့ သက်သေပြခဲတယ်၊
တမင်တကာ လုပ်ရပ်တစ်ခုပါ။
in information warfare,
သတင်းတုတွေက အစွမ်းထက် လက်နက်တစ်ခုပါ။
တစ်ခုခုတော့ ရှိတယ်။
စမတ်ဖုန်းတွေ ရှိတယ်။
it's often automatic.
မြင်တွေ့လိုက်တဲ့အခါ အလိုအလျောက်ဆိုသလို
not be a part of fake news?
မဖြစ်ဖို့ဘယ်လိုလုပ်နိင်လဲ
too emotional, too clickbait,
ထိရှကာ၊ နှိပ်ပြီး ဖတ်ချင်စရာကောင်းနေရင်
မမှန်ဖို့ များနေပါပြီ။
အရမ်းပျင်းဖို့ကောင်းပါတယ်။
အမြဲတမ်း ဆွဲဆောင်တတ်ပါတယ်။
ဖန်တီးထားတယ်။
အင်မတန် ၏ရိုးရှင်းပါတယ်။
တိုက်စစ်ဆေးကြည့်ပါ။
license plates, experts and offers.
ကျွမ်းကျင်သူတွေ စာရေးသူတွေကို ဂူဂဲလ်မှာ ရှာပါ။
သေချာစစ်ဆေးပါ။
to stop this culture of fake news.
ရပ်တန့်ဖို့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းပါ။
is not only about fake news.
သတင်းတုကိစ္စနဲ့တင် ပြီးသွားတာ မဟုတ်ပါဘူး။
ယုံကြည်မှုအပေါ် အခြေခံတယ်။
သိပ္ပံအပေါ်မှာ
အပေါ်မှာ ယုံကြည်ကြတယ်။
ယုံကြည်ကြတယ်။
to rebuild trust,
နည်းလမ်းရှာဖို့က ကျွန်မတို့ကိုယ်တိုင်ပါ။
ဒါကို ဖျက်ဆီးလိုက်လို့ပါ
ပြန်မေးကြည့်ပါ။
ဘာတွေ ဆုံးရှုံလိုက်ရပြီလဲ။
ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရပြီလဲ။
ABOUT THE SPEAKER
Olga Yurkova - Journalist, editorTED Fellow Olga Yurkova is a journalist and cofounder of StopFake.org, an independent Ukrainian organization that trains an international cohort of fact-checkers in an effort to curb propaganda and misinformation in the media.
Why you should listen
Olga Yurkova edits the Context and Opinions sections of StopFake.org. She teaches different audiences how propaganda works and how to identify fake news, consulting a range of organizations and public structures and collaborating with mainstream media as a journalist.
Yurkova explores propaganda methods and finds out new ways to overcome these new challenges. In June 2017, she and her colleagues Maarten Schenk and Jordy Nijenhuis launched a project called Forbidden Facts, which explains how fake news spreads online through clickbait headlines on Facebook that reach out to skeptical audiences.
Yurkova has 15 years of experience in journalism. She headed the local multimedia newsroom in Ternopil city for six years, becoming the market leader during that time. She then ran the Donbas and Crimea department at the national multimedia newsroom Nova Informacia for three years. She has been working as a new media trainer since 2012.
For fighting propaganda, Yurkova was included into the list of New Europe 100 and was named a TED Fellow in 2018.
Olga Yurkova | Speaker | TED.com