TEDGlobal 2009
Stefana Broadbent: How the Internet enables intimacy
Stefana Broadbent: အင်တာနက်က ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုကို အထောက်အကူပြုပုံ။
Filmed:
Readability: 4.1
1,394,067 views
IM သတင်းတိုပို့ခြင်း၊ Facebook တို့ဟာ လူသားတွေရဲ့ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုကို ဖျက်စီးနေတယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ ပူပန်မိတြတယ်။ ဒါပေမဲ့ Stefana Broadbent ရဲ့ သုသေသနမှာကတော့ ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာဟာ ပိုနက်ရှိုင်းတဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးကို ဘယ်လိုလုပ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာ၊အကွာအဝေးနဲ့ အလုပ်ခွင်က စည်မျဉ်းတွေ အတားအဆီးတွေကို ကျော်ဖြတ်ြပီး ချစ်ခြင်းမေတ္တာ ဆောင်ကြဉ်းပေးပုံကို ပြဆိုပါတယ်။
Stefana Broadbent - Tech anthropologist
Stefana Broadbent watches us while we communicate, work and go about our daily lives. She is one of a new class of ethnographers who study the way our social habits and relationships function and mutate in the digital age. Full bio
Stefana Broadbent watches us while we communicate, work and go about our daily lives. She is one of a new class of ethnographers who study the way our social habits and relationships function and mutate in the digital age. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I believe that there are new, hidden tensions
0
0
4000
အများပြည်သူနဲ့ အဖွဲအစည်းတွေ
ကြားမှာ ဖုံးကွယ်ထားတဲ့
ကြားမှာ ဖုံးကွယ်ထားတဲ့
00:19
that are actually happening between people and institutions --
1
4000
3000
တင်းမာမှုတွေ တကယ်ပဲ
ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ ထင်မိတယ်။
ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ ထင်မိတယ်။
00:22
institutions that are the institutions that people
2
7000
2000
အဖွဲအစည်းတွေဆိုတာက
လူများရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ
လူများရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ
00:24
inhabit in their daily life:
3
9000
2000
မှီတင်းနေထိုင်ရတဲ့ အဖွဲအစည်းတွေပေါ့၊
00:26
schools, hospitals, workplaces,
4
11000
3000
ကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေ၊ အလုပ်ခွင်တွေ၊
00:29
factories, offices, etc.
5
14000
3000
စက်ရုံတွေ၊ ရုံး စတာတွေပေါ့။
00:32
And something that I see happening
6
17000
3000
ကျွန်မမြင်နေရတဲ့ ဖြစ်ပျက်မှုက
00:35
is something that I would like to call
7
20000
2000
ကျွန်မခေါ်လိုက်ချင်တဲ့ "ရင်းနှီးမှု
00:37
a sort of "democratization of intimacy."
8
22000
2000
ဒီမိုကရေစီကျင်သုံးခြင်း "ဆိုတာမျိုးပါ။
00:39
And what do I mean by that?
9
24000
2000
ဒါနဲ့ ကျွန်မ ဘာဆိုလိုတာတာလဲ။
00:41
I mean that what people are doing
10
26000
2000
ဆိုလိုတာက လူတွေလုပ်နေတာတွေဟာ
00:43
is, in fact, they are sort of, with their communication channels,
11
28000
4000
တကယ်တော့ သူတို့ရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး
လမ်းကြောင်းလိုမျိုးတွေပါ။
လမ်းကြောင်းလိုမျိုးတွေပါ။
00:47
they are breaking an imposed isolation
12
32000
4000
သူတို့တွေဟာ ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေက
သူတို့အပေါ် ပြဌာန်းထားတဲ့
သူတို့အပေါ် ပြဌာန်းထားတဲ့
00:51
that these institutions are imposing on them.
13
36000
4000
ထီးတည်းဖြစ်မှုကို ချိုးဖျက်နေတာပါ။
00:55
How are they doing this? They're doing it
14
40000
2000
ဒါကို သူတို့ ဘယ်လို လုပ်နေကြလဲ။
00:57
in a very simple way, by calling their mom from work,
15
42000
2000
အရမ်းရိုးရှင်းတဲ့နည်းနဲ့ လုပ်နေတာပါ။
00:59
by IMing from their office to their friends,
16
44000
4000
အလုပ်ကနေ သူတို့အမေကို ဖုန်းခေါ်တာ၊
ရုံးကနေ မိတ်ဆွေတွေကို သတင်းတိုပို့တာ၊
ရုံးကနေ မိတ်ဆွေတွေကို သတင်းတိုပို့တာ၊
01:03
by texting under the desk.
17
48000
2000
စားပွဲအောက်မှာ စာရိုက်တာတို့ပါ။
01:05
The pictures that you're seeing behind me
18
50000
2000
ကျွန်မနောက်မှာ မြင်နေရတဲ့
ပုံတွေကတော့
ပုံတွေကတော့
01:07
are people that I visited in the last few months.
19
52000
3000
လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က
ကျွန်မသွားလည်ခဲ့တဲ့ သူတွေပါ။
ကျွန်မသွားလည်ခဲ့တဲ့ သူတွေပါ။
01:10
And I asked them to come along with the person they communicate with most.
20
55000
4000
သူတို့တွေကို သူတို့နဲ့ အဆက်အသွယ်
အများဆုံးလုပ်တဲ့သူနဲ့ လာဖို့ ပြောထားတယ်။
အများဆုံးလုပ်တဲ့သူနဲ့ လာဖို့ ပြောထားတယ်။
01:14
And somebody brought a boyfriend, somebody a father.
21
59000
3000
တစ်ယောက်က သူ့ကောင်လေးခေါ်ခဲ့တယ်၊
တစ်ယောက်က သူ့အဖေ။
တစ်ယောက်က သူ့အဖေ။
01:17
One young woman brought her grandfather.
22
62000
3000
အမျိုးသမီးငယ်တစ်ယောက်က
သူ့အဖိုးကိုခေါ်လာတယ်။
သူ့အဖိုးကိုခေါ်လာတယ်။
01:20
For 20 years, I've been looking at how people use
23
65000
2000
အနှစ် ၂၀ လုံး လူတွေလမ်းကြောင်းတွေကို
01:22
channels such as email, the mobile phone, texting, etc.
24
67000
4000
အီးမေးလ်၊ ဖိုဘိုင်းဖုန်း၊ စာရိုက်တာမျိုး
နဲ့ ဘယ်လိုသုံးလဲ ဆိုတာကြည့်နေခဲ့တယ်။
နဲ့ ဘယ်လိုသုံးလဲ ဆိုတာကြည့်နေခဲ့တယ်။
01:26
What we're actually going to see is that, fundamentally,
25
71000
2000
တကယ် ကျွန်မတို့တွေ့ရမှာက အခြေခံအားဖြင့်
01:28
people are communicating on a regular basis
26
73000
3000
လူတွေဟာ သူတို့အရင်းနှီးဆုံး နယ်ပယ်ရဲ့
၅ ယောက်၊ ၆ယောက်၊
၅ ယောက်၊ ၆ယောက်၊
01:31
with five, six, seven of their most intimate sphere.
27
76000
4000
၇ယောက်နဲ့ ပုံမှန် ဆက်သွယ်နေကြတာပါ။
01:35
Now, lets take some data. Facebook.
28
80000
2000
ကဲ အချက်အလက်တွေ ကြည့်ရအောင်၊
Facebook ပါ။
Facebook ပါ။
01:37
Recently some sociologists from Facebook --
29
82000
2000
မကြာခင်က Facebook က လူမှုရေးပညာရှင်တွေက
01:39
Facebook is the channel that you would expect
30
84000
2000
Facebook ဟာ လမ်းကြောင်းအားလုံးထဲမှာ
01:41
is the most enlargening of all channels.
31
86000
3000
အကြီးမားဆုံး ကျယ်ပြန့်နေတဲ့
လမ်းကြောင်းလို့ မျှော်လင့်မိကြမယ်။
လမ်းကြောင်းလို့ မျှော်လင့်မိကြမယ်။
01:44
And an average user,
32
89000
2000
သာမန် သုံးစွဲသူဖြစ်တဲ့
01:46
said Cameron Marlow,
33
91000
3000
Cameron Marlow ပြောတာက
01:49
from Facebook, has about 120 friends.
34
94000
3000
Facebook ကနေ မိတ်ဆွေ ၁၂၀ ရှိတယ်။
01:52
But he actually talks to,
35
97000
2000
ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်း နှစ်ဦးနှစ်ဖက်
အပြန်အလှန်
အပြန်အလှန်
01:54
has two-way exchanges with, about four to six people
36
99000
3000
ပုံမှန် ပြောတာက ၄ ယောက်နဲ့
၆ ယောက်ကြားမှာပါ။
၆ ယောက်ကြားမှာပါ။
01:57
on a regular base, depending on his gender.
37
102000
2000
လိင်အပေါ်လည်း မူတည်သေးတယ်။
01:59
Academic research on instant messaging
38
104000
2000
ချက်ချင်းစာပို့ခြင်းဆိုင်ရာ ပညာရေး
02:01
also shows 100 people on buddy lists,
39
106000
3000
လေ့လာချက်မှာ အပေါင်းအသင်း
စာရင်း ၁၀၀ ဆိုပေမဲ့
စာရင်း ၁၀၀ ဆိုပေမဲ့
02:04
but fundamentally people chat with two, three, four --
40
109000
3000
အခြေခံအားဖြင့်တော့ စကားစမြည်ပြောတာက
သုံးလေးယောက်ပဲ၊
သုံးလေးယောက်ပဲ၊
02:07
anyway, less than five.
41
112000
2000
၅ ယောက်ထက် နည်းတယ်လို့ ပြတယ်။
02:09
My own research on cellphones and voice calls
42
114000
4000
ဆဲလ်ဖုန်းနဲ့ အသံခေါ်ဆိုမှုဆိုင်ရာ
ကျွန်မ ကိုယ်ပိုင်သုသေသနမှာ ပြဆိုတာက
ကျွန်မ ကိုယ်ပိုင်သုသေသနမှာ ပြဆိုတာက
02:13
shows that 80 percent of the calls
43
118000
2000
ခေါ်ဆိုမှု ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ
02:15
are actually made to four people. 80 percent.
44
120000
3000
တကယ်တမ်းက လူ ၄ ယောက်ကိုပဲ
ခေါ်တာပါ။ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းနော်။
ခေါ်တာပါ။ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းနော်။
02:18
And when you go to Skype, it's down to two people.
45
123000
3000
ပြီး Skype မှာလိုက်ကြည့်တော့
၂ ယောက်ထိကျသွားတယ်။
၂ ယောက်ထိကျသွားတယ်။
02:21
A lot of sociologists actually are quite disappointed.
46
126000
2000
လူမှု ပညာရှင်တွေ နည်းနည်းစိတ်ပျက်သွားတယ်။
02:23
I mean, I've been a bit disappointed sometimes
47
128000
3000
ဆိုလိုတာက ဒီအချက်တွေနဲ့
ဒီဖြန့်ကျက်မှုကိုတွေ့တော့
ဒီဖြန့်ကျက်မှုကိုတွေ့တော့
02:26
when I saw this data and all this deployment, just for five people.
48
131000
4000
တစ်ခါတစ်ခါ ကျွန်မ နည်းနည်း
စိတ်ပျက်မိတယ်၊ ၅ ယောက်အတွက်ပဲလေ။
စိတ်ပျက်မိတယ်၊ ၅ ယောက်အတွက်ပဲလေ။
02:30
And some sociologists actually feel that
49
135000
2000
တချို့လူမှုရေးပညာရှင်တွေက
02:32
it's a closure, it's a cocooning,
50
137000
5000
ချောင်ပိတ်မိသလို ခံစားမိတယ်။
ဒါဟာ အိမ်တွင်းပုန်းခြင်းပါ၊
ဒါဟာ အိမ်တွင်းပုန်းခြင်းပါ၊
02:37
that we're disengaging from the public.
51
142000
2000
ကျွန်မတို့ဟာ လူအများကနေ
ဖယ်ခွာနေတယ်ပေါ့။
ဖယ်ခွာနေတယ်ပေါ့။
02:39
And I would actually, I would like to show you that
52
144000
2000
ကျွန်မလေ ဘယ်သူကဒါကို လုပ်နေလဲ၊
02:41
if we actually look at who is doing it,
53
146000
2000
ဘယ်ကနေလုပ်နေတာလဲဆိုတာ
ကြည့်လို့ရ၊ မရ
ကြည့်လို့ရ၊ မရ
02:43
and from where they're doing it,
54
148000
2000
ရှိ၊မရှိ ဆိုတာ တကယ်ပဲ ပြချင်ပါတယ်။
02:45
actually there is an incredible social transformation.
55
150000
3000
တကယ်ပဲ မယုံနိုင်စရာ
လူမှုရေးပြောင်းလဲမှုပါ။
လူမှုရေးပြောင်းလဲမှုပါ။
02:48
There are three stories that I think are quite good examples.
56
153000
2000
နမူနာကောင်းလို့ထင်တဲ့
အဖြစ်မျိုး သုံးခုရှိတယ်။
အဖြစ်မျိုး သုံးခုရှိတယ်။
02:50
The first gentleman, he's a baker.
57
155000
2000
ပထမ လူကြီးမင်းက မုန့်ဖုတ်သမားပါ။
02:52
And so he starts working every morning at four o'clock in the morning.
58
157000
3000
ဒီလိုနဲ့ မနက်တိုင်း ၄ နာရီမှာဆို
သူအလုပ်စလုပ်တယ်။
သူအလုပ်စလုပ်တယ်။
02:55
And around eight o'clock he sort of sneaks away from his oven,
59
160000
3000
နောက်ပြီး ၈ နာရီလောက်မှာ ဖိုကနေ လစ်ထွက်၊
02:58
cleans his hands from the flour
60
163000
2000
ဂျုံမှုန့်တွေ ဘာတွေ လက်က သန့်စင်ပြီး
03:00
and calls his wife.
61
165000
2000
သူ့ဇနီးကို ဖုန်းဆက်တယ်။
03:02
He just wants to wish her a good day, because that's the start of her day.
62
167000
3000
နေ့အစပဲမို့ သူမကို သာယာတဲ့
နေ့လေးဖြစ်ဖို့ ဆုမွန်ချွေချင်တာပေါ့
နေ့လေးဖြစ်ဖို့ ဆုမွန်ချွေချင်တာပေါ့
03:05
And I've heard this story a number of times.
63
170000
3000
ပြီး ဒီဇာတ်လမ်းကိုတော့
ကြိမ်ပေါင်းများစွာ ကြားဖူးတယ်။
ကြိမ်ပေါင်းများစွာ ကြားဖူးတယ်။
03:08
A young factory worker who works night shifts,
64
173000
3000
ညဖက်အလုပ်ဆင်းတဲ့ စက်ရုံအလုပ်သမားလေး၊
03:11
who manages to sneak away from the factory floor,
65
176000
3000
စက်ရုံကနေ လစ်ထွက်နိုင်အောင်လုပ်၊
03:14
where there is CCTV by the way,
66
179000
2000
ပြောရဦးမယ် အဲဒီမှာ CCTV တပ်ထားတယ်။
03:16
and find a corner, where at 11 o'clock at night
67
181000
2000
ချောင်တစ်ချောင်ကိုရှာ၊ အဲဒီကည ၁၁ နာရီ
03:18
he can call his girlfriend and just say goodnight.
68
183000
3000
ဆိုတော့ သူ့ရည်းစားကို ဖုန်းနဲ့
ကောင်းသောညလို့ နှုတ်ဆက်ရုံပေါ့။
ကောင်းသောညလို့ နှုတ်ဆက်ရုံပေါ့။
03:21
Or a mother who, at four o'clock,
69
186000
2000
ဒါမှမဟုတ် မိခင်တစ်ယောက် ၄ နာရီမှာ
03:23
suddenly manages to find a corner in the toilet
70
188000
3000
ဗြုန်းစားကြီး ရေအိမ်ထဲမှာ ချောင်တွေ့ပြီး
အိမ်က ကလေးတွေ
အိမ်က ကလေးတွေ
03:26
to check that her children are safely home.
71
191000
4000
ဘေးကင်းရဲ့လားလို့ မေးကြည့်တာပေါ့။
03:30
Then there is another couple, there is a Brazilian couple.
72
195000
2000
ပြီး နောက်အတွဲတစ်တွဲ၊ ဘရာဇီးမောင်နှံပါ။
03:32
They've lived in Italy for a number of years.
73
197000
2000
အီတလီမှာနေတာ နှစ်အတော်ကြာပြီ။
03:34
They Skype with their families a few times a week.
74
199000
3000
သူတို့ဟာ Skype နဲ့ မိသားစုတွေကို တစ်ပတ်
တစ်ကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ် ဆက်သွယ်တယ်။
တစ်ကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ် ဆက်သွယ်တယ်။
03:37
But once a fortnight, they actually put the computer on their dining table,
75
202000
4000
ဒါပေမဲ့ တစ်ပတ်ခြားကျရင် သူတို့ဟာ
ထမင်းစားခန်းမှာ ကွန်ပြူတာကိုတပ်၊
ထမင်းစားခန်းမှာ ကွန်ပြူတာကိုတပ်၊
03:41
pull out the webcam and actually have dinner
76
206000
2000
ဝက်ဘ်ကမ်ထုတ်ကာ Sao Paulo က
03:43
with their family in Sao Paulo. And they have a big event of it.
77
208000
3000
မိသားစုနဲ့အတူ တကယ်ပဲ ညစာစားတယ်။
ပွဲကြီးပးွဲကောင်းကြီးပေါ့။
ပွဲကြီးပးွဲကောင်းကြီးပေါ့။
03:46
And I heard this story the first time a couple of years ago
78
211000
3000
ပြီးတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နစ် နှစ်နှစ်က
ဒီဇာတ်လမ်းကို
ဒီဇာတ်လမ်းကို
03:49
from a very modest family
79
214000
2000
ဆွစ်ဇာလန်မှာနေတဲ့ ကိုဆိုဗိုလူမျိုးတွေရဲ့
03:51
of immigrants from Kosovo in Switzerland.
80
216000
3000
ရိုးရိုးလေး ရွှေ့ပြောင်း မိသားစုထံမှ
ပထမဆုံးကြားဖူးတယ်၊
ပထမဆုံးကြားဖူးတယ်၊
03:54
They had set up a big screen in their living room,
81
219000
3000
ဧည့်ခန်းထဲမှာ ဖန်ပြင်အကြီးကြီး
တပ်ပြီး မနက်တိုင်း
တပ်ပြီး မနက်တိုင်း
03:57
and every morning they had breakfast with their grandmother.
82
222000
3000
သူတို့အဖွားနဲ့ မနက်စာစားကြတယ်။
04:00
But Danny Miller, who is a very good anthropologist
83
225000
3000
ဒါပေမဲ့ Danny Miller ဆိုတဲ့
အရမ်းတော်တဲ့ မနုဿဗေဒပညာရှင် ကျတော့
အရမ်းတော်တဲ့ မနုဿဗေဒပညာရှင် ကျတော့
04:03
who is working on Filipina migrant women
84
228000
5000
သူ့ကလေးတွေကို ဖိလိပိုင်နိုင်ငံမှာ
ထားရစ်ခဲ့တဲ့ ရွှေ့ပြာင်း လုပ်သမ Filipina
ထားရစ်ခဲ့တဲ့ ရွှေ့ပြာင်း လုပ်သမ Filipina
04:08
who leave their children back in the Philippines,
85
233000
3000
ထံမှ သိလာရတာက အလုပ်လုပ်နေတဲ့ သူဟာ
04:11
was telling me about how much parenting is going on
86
236000
3000
Skype ကနေပြီး ကလေးတွေကို ထိန်းကျောင်း
ပေးနေပုံ၊
ပေးနေပုံ၊
04:14
through Skype,
87
239000
2000
အဲဒီလိုမိခင်တွေဟာ Skype ကနေ
04:16
and how much these mothers are engaged with their children through Skype.
88
241000
4000
သူတို့ကလေးတွေနဲ့ ဘယ်လောက်တောင်
ထိတွေ့မှုရှိကြောင်း ပြောပြတယ်။
ထိတွေ့မှုရှိကြောင်း ပြောပြတယ်။
04:20
And then there is the third couple. They are two friends.
89
245000
3000
နောက်ပြီးတော့ တတိယ အတွဲပါ။
သူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်ပါ။
သူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်ပါ။
04:23
They chat to each other every day, a few times a day actually.
90
248000
4000
သူတို့နေ့တိုင်း အချင်းချင်း စကားပြောတယ်၊
တကယ်က တစ်နေ့အကြိမ်နည်းနည်းပါ။
တကယ်က တစ်နေ့အကြိမ်နည်းနည်းပါ။
04:27
And finally, finally, they've managed to put
91
252000
2000
နောက်ဆုံး၊ နောက်ဆုံးမှာ အလုပ်က
ကွန်ပြူတာမှာ
ကွန်ပြူတာမှာ
04:29
instant messaging on their computers at work.
92
254000
2000
ချက်ချင်းစာတိုပို့နိုင်တဲ့ စနစ်ကို
တပ်ဆင်ထားနိုင်ခဲ့တယ်။
တပ်ဆင်ထားနိုင်ခဲ့တယ်။
04:31
And now, obviously, they have it open.
93
256000
2000
အခုတော့ ဒါကိုပြောင် ဖွင့်ထားနိုင်ကြပြီ။
04:33
Whenever they have a moment they chat to each other.
94
258000
2000
အချိန်ရတိုင်း အချင်းချင်း စကားပြောတာပေါ့။
04:35
And this is exactly what we've been seeing
95
260000
2000
ဒါဟာ ကျွန်မတို့ တွေ့နေရတဲ့
ဆယ်ကျော်သက်တွေ၊
ဆယ်ကျော်သက်တွေ၊
04:37
with teenagers and kids doing it in school, under the table,
96
262000
3000
ကလေးတွေ ကျောင်းမှာ၊ စားပွဲအောက်မှာ၊
လုပ်နေတာနဲ့ အတူတူပါပဲ၊
လုပ်နေတာနဲ့ အတူတူပါပဲ၊
04:40
and texting under the table to their friends.
97
265000
3000
စားပွဲအောက်ကနေ သူငယ်ချင်းတွေဆီ
စာရိုက်ပို့တာလေ။
စာရိုက်ပို့တာလေ။
04:43
So, none of these cases are unique.
98
268000
2000
ဒီတော့ ဒီဖြစ်ရပ်တွေဟာ မဆန်းပါဘူး။
04:45
I mean, I could tell you hundreds of them.
99
270000
2000
ဆိုလိုတာက ဒါတွေကို ရာနဲ့ချီ ပြောလို့ရတယ်။
04:47
But what is really exceptional is the setting.
100
272000
3000
ဒါပေမဲ့ ထူးခြားတာက နောက်ခံဝန်းကျင်ပါ။
04:50
So, think of the three settings I've talked to you about:
101
275000
3000
ဒီတော့ ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့
နေရာ သုံးမျိုးကို စဉ်းစာလိုက်ပါ။
နေရာ သုံးမျိုးကို စဉ်းစာလိုက်ပါ။
04:53
factory, migration, office.
102
278000
3000
စက်ရုံ၊ ရွေ့ပြောင်းခြင်း၊ ရုံးပါ။
04:56
But it could be in a school, it could be an administration,
103
281000
3000
ကျောင်းမှာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊
စီမံအုပ်ချုပ်မှုမှာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊
စီမံအုပ်ချုပ်မှုမှာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊
04:59
it could be a hospital.
104
284000
2000
ဆေးရုံမှာ ဖြစ်နိုင်တယ်။
05:01
Three settings that, if we just step back 15 years,
105
286000
2000
၁၅ နှစ် နောက်ပြန်လျက်
05:03
if you just think back 15 years,
106
288000
3000
အဲဒီဝန်းကျင် သုံးမျိုးကို
၁၅ နှစ် နောက်ပြန်ပြီး ကြည့်ကြည့်ရင်၊
၁၅ နှစ် နောက်ပြန်ပြီး ကြည့်ကြည့်ရင်၊
05:06
when you clocked in,
107
291000
2000
အလုပ်တက်ချိန် မှတ်တဲ့အခါ၊
05:08
when you clocked in to an office,
108
293000
2000
ရုံးတက်ချိန်ကို မှတ်လိုက်တဲ့အခါ၊
05:10
when you clocked in to a factory,
109
295000
2000
စက်ရုံတက်ချိန် မှတ်လိုက်တဲ့အခါ၊
05:12
there was no contact for the whole duration of the time,
110
297000
3000
တစ်ချိန်လုံး အဆက်အသွယ်မရှိပါဘူး၊
05:15
there was no contact with your private sphere.
111
300000
3000
ကိုယ့်သီးသန့် ဝန်းကျင်နဲ့ အဆက်အသွယ်
မရှိပါဘူး။
မရှိပါဘူး။
05:18
If you were lucky there was a public phone hanging in the corridor or somewhere.
112
303000
4000
ကံကောင်းရင် စင်္ကြံလမ်း(သို့)တစ်နေရာမှာ
အများသုံးဖုန်း ချိတ်ထားနိုင်တယ်။
အများသုံးဖုန်း ချိတ်ထားနိုင်တယ်။
05:22
If you were in management, oh, that was a different story.
113
307000
3000
စီမံခန့်ခွဲမှုကဆိုရင်တော့ အို၊
ဇာတ်လမ်းသစ်တစ်ပုဒ်ပေါ့။
ဇာတ်လမ်းသစ်တစ်ပုဒ်ပေါ့။
05:25
Maybe you had a direct line.
114
310000
2000
တိုက်ရိုက်လိုင်း တစ်လိုင်းရှိနိုင်တာပေါ့။
05:27
If you were not, you maybe had to go through an operator.
115
312000
3000
မဟုတ်ရင်တော့ အော်ပရေတာက
တဆင့် သွားပေတော့။
တဆင့် သွားပေတော့။
05:30
But basically, when you walked into those buildings,
116
315000
3000
ဒါပေမဲ့ အခြေခံအားဖြင့်
ဒီအဆောက်အဦတွေထဲ ဝင်လိုက်ရင်
ဒီအဆောက်အဦတွေထဲ ဝင်လိုက်ရင်
05:33
the private sphere was left behind you.
117
318000
3000
ကိုယ်ရေးဝန်းကျင်က နောက်မှာ ကျန်ခဲ့တယ်လေ။
05:36
And this has become such a norm of our professional lives,
118
321000
5000
ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း
ဘဝတွေရဲ့ စံလိုမျိုးဖြစ်လာပြီလေ။
ဘဝတွေရဲ့ စံလိုမျိုးဖြစ်လာပြီလေ။
05:41
such a norm and such an expectation.
119
326000
2000
ဒီလို စံ၊ ဒီလို မျှော်လင့်ချက်ပါ။
05:43
And it had nothing to do with technical capability.
120
328000
3000
ဒါဟာ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်မှုနဲ့
ဘာမှကို မပတ်သက်ပါဘူး။
ဘာမှကို မပတ်သက်ပါဘူး။
05:46
The phones were there. But the expectation was once you moved in there
121
331000
3000
အဲဒီမှာ ဖုန်းတွေရှိပေမယ့် အဲဒီကို
ဝင်သွားတာနဲ့ မျှော်လင့်ချက်က
ဝင်သွားတာနဲ့ မျှော်လင့်ချက်က
05:49
your commitment was fully to the task at hand,
122
334000
3000
လက်တစ်ကမ်းက တာဝန်မှာ၊
05:52
fully to the people around you.
123
337000
3000
အနီးကလူတွေကို အပြည့်အဝ
နှစ်မြှပ်ထားလိုက်တာပါ။
နှစ်မြှပ်ထားလိုက်တာပါ။
05:55
That was where the focus had to be.
124
340000
2000
အာရုံစိုက်ဖို့လိုတဲ့နေရာပါ။
05:57
And this has become such a cultural norm
125
342000
3000
ပြီးတော့ ဒါက ယဉ်ကျေးမှု
စံလိုမျိုး ဖြစ်လာပြီး
စံလိုမျိုး ဖြစ်လာပြီး
06:00
that we actually school our children for them to be capable to do this cleavage.
126
345000
4000
တကယ်ပဲ ကျွန်မတို့ကလေးတွေကို လစ်ဟင်းမှုကို
ဖြည့်ဆည်းနိုင်စွမ်းရှိဖို့ ထိန်းလာရတယ်။
ဖြည့်ဆည်းနိုင်စွမ်းရှိဖို့ ထိန်းလာရတယ်။
06:04
If you think nursery, kindergarten, first years of school
127
349000
2000
မူကြို၊ သူငယ်တန်း၊ မူလတန်းကျောင်တွေဟာ
06:06
are just dedicated to take away the children,
128
351000
3000
ကလေးတွေကို ထိန်းပေးဖို့၊
သူတို့မိသားစုတွေကနေ နာရီကြာကြာ
သူတို့မိသားစုတွေကနေ နာရီကြာကြာ
06:09
to make them used to staying long hours away from their family.
129
354000
4000
နေတတ်အောင်လုပ်ဖို့
ရည်စူးတယ်လို့တွေးမိရင်ပေါ့။
ရည်စူးတယ်လို့တွေးမိရင်ပေါ့။
06:13
And then the school enacts perfectly well.
130
358000
2000
ပြီး ကျောင်းက ဥပေဒအပြည့်စုံ ပြဌာန်းတယ်။
06:15
It mimics perfectly all the rituals that we will find in offices:
131
360000
3000
ဒါက ရုံးတွေမှာတွေ့ရမယ့် ကျင့်ထုံး
အားလုံးကို လုံးဝ တုယူတာပါ။
အားလုံးကို လုံးဝ တုယူတာပါ။
06:18
rituals of entry, rituals of exit,
132
363000
3000
အဝင်ကျင့်ထုံး၊ အထွက်ကျင့်ထုံး၊
06:21
the schedules, the uniforms in this country,
133
366000
4000
လုပ်ငန်းစဉ်တွေ၊ ဒီနိုင်ငံက ယူနီဖောင်း၊
06:25
things that identify you, team-building activities,
134
370000
3000
သက်သေခံတဲ့အရာတွေ၊
အသင်းဖွဲ့ခြင်း လှုပ်ရှားမှုတွေ၊
အသင်းဖွဲ့ခြင်း လှုပ်ရှားမှုတွေ၊
06:28
team building that will allow you to basically
135
373000
3000
ကြုံရာ ကလေးအုပ်စုတစ်စုနဲ့ အခြေခံအားဖြင့်
06:31
be with a random group of kids, or a random group of people
136
376000
3000
သင့်ကိုပါဝင်ခွင့်ပြုမယ့်
အသင်းဖွဲ့ခြင်း ဒါမှမဟုတ်
အသင်းဖွဲ့ခြင်း ဒါမှမဟုတ်
06:34
that you will have to be with for a number of time.
137
379000
3000
သင် ကြိမ်ဖန်များစွာ ရှိဖို့လိုတဲ့
ကြုံရာလူစုပေါ့။
ကြုံရာလူစုပေါ့။
06:37
And of course, the major thing:
138
382000
2000
ပြီး တကယ်တမ်း အဓိက အရာက ဂရုပြုတတ်အောင်
06:39
learn to pay attention,
139
384000
2000
အာရုံစိုက်တတ်အောင်၊
06:41
to concentrate and focus your attention.
140
386000
3000
ကိုယ့်အာရုံမှာ မြဲအောင် သင်ယူဖို့ပါ။
06:44
This only started about 150 years ago.
141
389000
2000
ဒါ စခဲ့တာ နှစ် ၁၅၀ လောက်ကပါပဲ။
06:46
It only started with the birth of modern bureaucracy,
142
391000
3000
ခေတ်သစ် ဗြူရိုကရေစီနဲ့ စခဲ့ပြီး
06:49
and of industrial revolution.
143
394000
2000
နောက်တော့ စက်မှုတော်လှန်ရေးပါ။
06:51
When people basically had to go somewhere else to work
144
396000
3000
အဓိကကတော့ လူတွေ အခြားတစ်နေရာရာကို
အလုပ်သွားလုပ်ဖို့နဲ့
အလုပ်သွားလုပ်ဖို့နဲ့
06:54
and carry out the work.
145
399000
2000
တာဝန်ထမ်းဆောင်တဲ့ အခါပေါ့။
06:56
And when with modern bureaucracy there was a very rational approach,
146
401000
3000
ခေတ်သစ် ဗြူရိုကရေစီထဲမှာ
ယုတ္တိတန်တဲ့ ချဉ်းကပ်နည်းရှိတယ်
ယုတ္တိတန်တဲ့ ချဉ်းကပ်နည်းရှိတယ်
06:59
where there was a clear distinction between the private sphere
147
404000
2000
အဲဒီမှာ သီးသန့်ပိုင်နက်နဲ့
အများပိုင်နက်
အများပိုင်နက်
07:01
and the public sphere.
148
406000
2000
အကြားမှာ ပြတ်သားတဲ့ ခြားနားချက် ရှိတယ်။
07:03
So, until then, basically people were living on top of their trades.
149
408000
4000
ဒီတော့ ဒီမတိုင်ခင်က ပင်ကိုအားဖြင့်
သူတို့လုပ်ငန်းတွေရဲ့အထက်မှာ နေခဲ့တယ်။
သူတို့လုပ်ငန်းတွေရဲ့အထက်မှာ နေခဲ့တယ်။
07:07
They were living on top of the land they were laboring.
150
412000
3000
သူတို့အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြေကြီး
အထက်မှာ နေနေခဲ့တယ်။
အထက်မှာ နေနေခဲ့တယ်။
07:10
They were living on top of the workshops where they were working.
151
415000
3000
သူတို့အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အလုပ်ရုံတွေ
အထက်မှာ နေနေခဲ့တယ်။
အထက်မှာ နေနေခဲ့တယ်။
07:13
And if you think, it's permeated our whole culture,
152
418000
2000
တွေးကြည့်ရင် ဒါဟာ ယဉ်ကျေးမှု တစ်ခုလုံးကို
07:15
even our cities.
153
420000
2000
စိမ့်ဝင်လိုက်တယ်။ မြို့ကြီးတွေတောင်ပေါ့။
07:17
If you think of medieval cities, medieval cities the boroughs
154
422000
3000
အလယ်ခေတ် မြို့ကြီးတွေကို
တွေးမိရင် ခရိုင်မြို့ကြီးအားလုံးမှာ
တွေးမိရင် ခရိုင်မြို့ကြီးအားလုံးမှာ
07:20
all have the names of the guilds and professions that lived there.
155
425000
3000
အစည်းအရုံးတွေနဲ့ အဲဒီမှာနေတဲ့
အတတ်ပညာရှင်တွေရဲ့ အမည်တွေရှိတယ်။
အတတ်ပညာရှင်တွေရဲ့ အမည်တွေရှိတယ်။
07:23
Now we have sprawling residential suburbias
156
428000
3000
အခုအခါ ကျွန်မတို့မှာ ကုန်ထုတ်လုပ်တဲ့
အပိုင်းတွေ၊
အပိုင်းတွေ၊
07:26
that are well distinct from production areas
157
431000
3000
ကုန်သွယ်တဲ့အပိုင်းတွေနဲ့
တော်တော် ခြားနားတဲ့
တော်တော် ခြားနားတဲ့
07:29
and commercial areas.
158
434000
3000
ပျံ့ကျဲနေတဲ့ လူနေဆင်ခြေဖုံး
အရပ်တွေ ရှိပါတယ်။
အရပ်တွေ ရှိပါတယ်။
07:32
And actually, over these 150 years,
159
437000
2000
တကယ်တော့ ဒီနှစ် ၁၅၀ ကျော်မှာ
ပေါ်ထွန်းလာတဲ့
ပေါ်ထွန်းလာတဲ့
07:34
there has been a very clear class system that also has emerged.
160
439000
3000
အရမ်းသိသာတဲ့ လူတန်းစားစနစ်
တစ်ရပ် ရှိလာပါပြီ။
တစ်ရပ် ရှိလာပါပြီ။
07:37
So the lower the status of the job
161
442000
4000
ဒီတော့ အလုပ်နဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ် ရဲ့
အခြေအနေ ပိုနိမ့်ကျလေ၊
အခြေအနေ ပိုနိမ့်ကျလေ၊
07:41
and of the person carrying out, the more removed
162
446000
2000
သူရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနယ်ပယ်ကနေ ပိုဝေးရာသို့
07:43
he would be from his personal sphere.
163
448000
3000
ဖယ်ရှာခံရလေ ဖြစ်မှာပါ။
07:46
People have taken this amazing possibility
164
451000
3000
လူတွေဟာ တစ်နေ့လုံး ဒါမှမဟုတ်
အခြေအနေမျိုးစုံမှာ
အခြေအနေမျိုးစုံမှာ
07:49
of actually being in contact all through the day
165
454000
2000
တကယ့် ဆက်သွယ်မှုရဲ့ အံ့ဖွယ်
07:51
or in all types of situations.
166
456000
2000
ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဆုပ်ကိုင်ကြပါတယ်။
07:53
And they are doing it massively.
167
458000
2000
ဒါကို လွန်လွန်ကဲကဲ လုပ်နေပါတယ်။
07:55
The Pew Institute, which produces good data
168
460000
2000
ဥပမာ အချက်အလက်ကောင်းတွေကို ပုံမှန်
07:57
on a regular basis on, for instance, in the States,
169
462000
3000
ထုတ်လုပ်တဲ့ U.S. မှာရှိတဲ့ Pew Institute
ပြောတာက...
ပြောတာက...
08:00
says that -- and I think that this number is conservative --
170
465000
2000
ဒီအရေအတွက်ဟာ ခန့်မှန်းခြေလောက်ပဲ ထင်တယ်
08:02
50 percent of anybody with email access at work
171
467000
4000
အလုပ်မှာ အီးမေးလ်ရတဲ့ လူ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ
08:06
is actually doing private email from his office.
172
471000
3000
သူတို့ရုံးကနေ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ
အီးမေးလ်တွေ သုံးနေကြတယ်။
အီးမေးလ်တွေ သုံးနေကြတယ်။
08:09
I really think that the number is conservative.
173
474000
4000
တကယ်က ဒီအရေအတွက်ဟာ
ခန့်မှန်းခြေလောက်ပဲလို့ ကျွန်မထင်တယ်။
ခန့်မှန်းခြေလောက်ပဲလို့ ကျွန်မထင်တယ်။
08:13
In my own research, we saw that the peak for private email
174
478000
2000
ကိုယ်ပိုင်လေ့လာချက်မှာ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ
08:15
is actually 11 o'clock in the morning, whatever the country.
175
480000
4000
အီးလ်မေး အသုံးအများဆုံးအချိန်က မနက်
၁၁ နာရီပါ၊ ဘယ်နိုင်ငံဖြစ်ဖြစ်ပါ။
၁၁ နာရီပါ၊ ဘယ်နိုင်ငံဖြစ်ဖြစ်ပါ။
08:19
75 percent of people admit doing private
176
484000
3000
၇၅ ရာခိုင်နှုန်းက သူတို့
မိုဘိုင်းဖုန်းတွေနဲ့
မိုဘိုင်းဖုန်းတွေနဲ့
08:22
conversations from work on their mobile phones.
177
487000
3000
အလုပ်ကနေ ကိုယ်ရေးကိုယ်တွေ
ပြောကြတယ်လို့ ဝန်ခံကြတယ်။
ပြောကြတယ်လို့ ဝန်ခံကြတယ်။
08:25
100 percent are using text.
178
490000
3000
၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းက စာရိုက်ပို့ကြတယ်။
08:28
The point is that this re-appropriation of the personal sphere
179
493000
4000
ပြောချင်တာက ကိုယ်ပိုင် ပိုင်နက်ကို
ပြန်လည်သိမ်းယူမှုဟာ
ပြန်လည်သိမ်းယူမှုဟာ
08:32
is not terribly successful with all institutions.
180
497000
3000
အဖွဲ့အစည်းအားလုံးမှာ စိုးရိမ်စရာကြီး
မဟုတ်သေးဘူးဆိုတာပါ။
မဟုတ်သေးဘူးဆိုတာပါ။
08:35
I'm always surprised the U.S. Army
181
500000
2000
အမြဲပဲ အံ့သြမိတာက U.S. စစ်တပ်က
08:37
sociologists are discussing of the impact
182
502000
2000
လူမှုရေးပညာရှင်တွေဟာ ဥပမာ Iraq မှာရှိတဲ့
08:39
for instance, of soldiers in Iraq
183
504000
2000
စစ်သားတွေ သူတို့မိသားစုတွေနဲ့
08:41
having daily contact with their families.
184
506000
3000
နေ့စဉ်ဆက်သွယ်တာရဲ့ သက်ရောက်မှုကို
ဆွေးနွေးနေတယ်ဆိုတာပါ။
ဆွေးနွေးနေတယ်ဆိုတာပါ။
08:44
But there are many institutions that are actually blocking this access.
185
509000
6000
ဒါပေမဲ့ ဒီအခွင့်ကိုပိတ်ဆို့နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်း
တော်တော်များများရှိတယ်။
တော်တော်များများရှိတယ်။
08:50
And every day, every single day,
186
515000
2000
ပြီးတော့ နေ့တိုင်း၊ နေ့တိုင်းပါပဲ
08:52
I read news that makes me cringe,
187
517000
2000
ကျွန်မကို တွန့်သွားစေတဲ့ သတင်းကိုဖတ်ရတယ်၊
08:54
like a $15 fine
188
519000
2000
Texas မှာ ကလေးတွေ
08:56
to kids in Texas,
189
521000
2000
သူတို့မိုဘိုင်းကို ထုတ်သုံးတိုင်း
08:58
for using, every time they take out their mobile phone in school.
190
523000
3000
၁၅ ဒေါ်လာ ဒဏ်ရိုက်တာမျိုးပေါ့။
09:01
Immediate dismissal to bus drivers in New York,
191
526000
4000
New Yorkကျတော့ လက်ထဲမှာ ဖုန်းတွေ့ရင်
ဘတ်စ်ကားမောင်းသူကို
ဘတ်စ်ကားမောင်းသူကို
09:05
if seen with a mobile phone in a hand.
192
530000
2000
ချက်ချင်း အလုပ်ကထုတ်ပစ်တာတို့ပေါ့။
09:07
Companies blocking access to IM or to Facebook.
193
532000
6000
ကုမ္ပဏီတွေဟာ ချက်ချင်းပို့စာတိုစနစ်နဲ့
Facebook သုံးစွဲတာကို ပိတ်နေကြတယ်။
Facebook သုံးစွဲတာကို ပိတ်နေကြတယ်။
09:13
Behind issues of security and safety,
194
538000
3000
လုံခြုံမှုနဲ့ ဘေးကင်းမှု ကိစ္စတွေရဲ့
နောက်ကွယ်ကနေ ဒါဟာ
နောက်ကွယ်ကနေ ဒါဟာ
09:16
which have always been the arguments for social control,
195
541000
3000
အမြဲတမ်းတော့ လူမှုရေး ထိန်းချုပ်မှုအတွက်
အကြောင်းပြချက်တွေပါ၊
အကြောင်းပြချက်တွေပါ၊
09:19
in fact what is going on is that
196
544000
2000
တကယ် ဖြစ်ပျက်နေတာက ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ
09:21
these institutions are trying to decide
197
546000
4000
တကယ်တမ်း ဘယ်သူက သူတို့ရဲ့
အာရုံစိုက်မှုကို သတ်မှတ်ဖို့
အာရုံစိုက်မှုကို သတ်မှတ်ဖို့
09:25
who, in fact, has a right to self determine their attention,
198
550000
3000
အခွင့်ရှိလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ဖို့
ကြိုးစားနေတာဖြစ်ပြီး၊
ကြိုးစားနေတာဖြစ်ပြီး၊
09:28
to decide, whether they should, or not, be isolated.
199
553000
4000
သူတို့တွေကို ခွဲခြားထားဖို့ သင့်၊
မသင့် ဆုံးဖြတ်ဖို့ပါ။
မသင့် ဆုံးဖြတ်ဖို့ပါ။
09:32
And they are actually trying to block, in a certain sense,
200
557000
6000
တကယ်တမ်းက အနှစ်သာရအရ ပြောရရင်၊
ရင်းနှီးမှုရဲ့ ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့
ရင်းနှီးမှုရဲ့ ပိုကျယ်ပြန့်တဲ့
09:38
this movement of a greater possibility of intimacy.
201
563000
7000
ဖြစ်နိုင်ခြေကို ပိတ်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတာပါ။
ABOUT THE SPEAKER
Stefana Broadbent - Tech anthropologistStefana Broadbent watches us while we communicate, work and go about our daily lives. She is one of a new class of ethnographers who study the way our social habits and relationships function and mutate in the digital age.
Why you should listen
Stefana Broadbent, a cognitive scientist, has spent decades observing people as they use technology, both at home and at work and everything in between. She looks at the way we use digital channels to forge relationships, to perform our jobs, to engage as citizens, to learn and care for others.
Using traditional and evolving ethnographic practices in her research, now at If You Want To and formerly as Head of Collective Intelligence at NESTA and a Lecturer in Digital Anthropology at University College London, she has made some surprising findings. Did you know, for instance, that the majority of our digital interactions are still with 4 or 5 of our closest ties? Or that one the most significant transformation in our working life has been the possibility of keeping in touch with our loved ones from our workplace?
Stefana Broadbent | Speaker | TED.com