TED2003
Dan Dennett: The illusion of consciousness
Dan Dennett over ons bewustzijn
Filmed:
Readability: 3.2
3,868,782 views
De filosoof Dan Dennett maakt op verbluffende wijze duidelijk dat we niet enkel ons eigen bewustzijn niet begrijpen, maar dat onze hersenen ons vaak ook actief voor de gek houden.
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
So I'm going to speak about a problem that I have
0
1000
3000
Ik ga het dus hebben over een probleem waar ik mee zit
00:29
and that's that I'm a philosopher.
1
4000
3000
namelijk dat ik filosoof ben.
00:32
(Laughter)
2
7000
2000
(Gelach)
00:34
When I go to a party and people ask me what do I do
3
9000
3000
Als ik naar een feest ga en mensen mij vragen wat ik doe
00:37
and I say, "I'm a professor," their eyes glaze over.
4
12000
5000
en ik hen vertel 'ik ben een professor', dan krijgen ze een glazige blik in hun ogen.
00:42
When I go to an academic cocktail party
5
17000
2000
Als ik naar een academische cocktailparty ga
00:44
and there are all the professors around, they ask me what field I'm in
6
19000
4000
waar allerlei professoren rondlopen, dan vragen ze wat mijn studiegebied is
00:48
and I say, "philosophy" -- their eyes glaze over.
7
23000
3000
ik zeg dan filosofie -- en ze krijgen een glazige blik in hun ogen.
00:51
(Laughter)
8
26000
2000
(Gelach)
00:53
When I go to a philosopher's party
9
28000
3000
Als ik naar een filosofenfeestje ga
00:56
(Laughter)
10
31000
3000
(Gelach)
00:59
and they ask me what I work on and I say, "consciousness,"
11
34000
4000
en ze me vragen aan welk onderwerp ik werk en ik hen zeg: "Bewustzijn"
01:03
their eyes don't glaze over -- their lips curl into a snarl.
12
38000
5000
dan krijgen hun ogen geen glazige blik, maar hun lippen krullen samen in een grauw.
01:08
(Laughter)
13
43000
1000
(Gelach)
01:09
And I get hoots of derision and cackles and growls
14
44000
6000
En ik word onthaald op luidkeels gespot, gekakel en gegrom
01:15
because they think, "That's impossible! You can't explain consciousness."
15
50000
5000
omdat zij denken, "Dat is onmogelijk! Je kunt bewustzijn niet uitleggen."
01:20
The very chutzpah of somebody thinking
16
55000
2000
Het feit dat iemand de branie heeft om te denken
01:22
that you could explain consciousness is just out of the question.
17
57000
4000
dat je bewustzijn zou kunnen verklaren is gewoonweg ondenkbaar.
01:26
My late, lamented friend Bob Nozick, a fine philosopher,
18
61000
4000
Wijlen mijn vriend Bob Nozick, een goed filosoof,
01:30
in one of his books, "Philosophical Explanations,"
19
65000
4000
becommentarieerd in één van zijn boeken, "Filosofische verklaringen",
01:34
is commenting on the ethos of philosophy --
20
69000
5000
de ethos van de filosofie --
01:39
the way philosophers go about their business.
21
74000
2000
de manier waarop filosofen hun activiteiten bedrijven.
01:41
And he says, you know, "Philosophers love rational argument."
22
76000
4000
En hij zegt: "Filosofen houden van het rationele argument."
01:45
And he says, "It seems as if the ideal argument
23
80000
2000
En hij gaat verder: "Het lijkt alsof het ideale argument
01:47
for most philosophers is you give your audience the premises
24
82000
6000
voor de meeste filosofen er uit bestaat dat je het publiek de voorwaarden geeft
01:53
and then you give them the inferences and the conclusion,
25
88000
5000
en dat je hen dan de gevolgtrekkingen en de conclusie geeft,
01:58
and if they don't accept the conclusion, they die.
26
93000
4000
en als ze die conclusie niet aanvaarden, dan sterven ze.
02:02
Their heads explode." The idea is to have an argument
27
97000
3000
Hun hoofd ontploft." Het gaat er om een argument te hebben
02:05
that is so powerful that it knocks out your opponents.
28
100000
4000
dat zo sterk is dat het je tegenstanders neerslaat.
02:09
But in fact that doesn't change people's minds at all.
29
104000
3000
Maar in feite verandert dat de gedachten helemaal niet bij mensen.
02:12
It's very hard to change people's minds
30
107000
1000
Het is zeer moeilijk om mensen op andere gedachten te brengen
02:13
about something like consciousness,
31
108000
2000
over zaken zoals bewustzijn
02:15
and I finally figured out the reason for that.
32
110000
5000
en ik heb eindelijk de reden daarvoor gevonden.
02:20
The reason for that is that everybody's an expert on consciousness.
33
115000
4000
De reden is dat iedereen een expert is inzake bewustzijn.
02:24
We heard the other day that everybody's got a strong opinion about video games.
34
119000
4000
We hoorden gisteren hoe iedereen een sterke mening heeft over video games.
02:28
They all have an idea for a video game, even if they're not experts.
35
123000
3000
Ze hebben allemaal een idee over video games, ook al zijn ze geen expert.
02:31
But they don't consider themselves experts on video games;
36
126000
3000
Maar ze wanen zich ook geen expert in video games,
02:34
they've just got strong opinions.
37
129000
1000
ze hebben enkel een sterke mening.
02:35
I'm sure that people here who work on, say, climate change
38
130000
5000
Ik ben er zeker van dat mensen die werken aan, neem nu, klimaatverandering
02:40
and global warming, or on the future of the Internet,
39
135000
5000
en de opwarming van de aarde, of de toekomst van het internet,
02:45
encounter people who have very strong opinions
40
140000
2000
mensen ontmoeten met sterke meningen
02:47
about what's going to happen next.
41
142000
3000
over wat er te gebeuren staat.
02:50
But they probably don't think of these opinions as expertise.
42
145000
4000
Maar ze beschouwen die opinies wellicht niet als expertise.
02:54
They're just strongly held opinions.
43
149000
2000
Het zijn enkel vastberaden opinies.
02:56
But with regard to consciousness, people seem to think,
44
151000
4000
Maar als het over bewustzijn gaat, schijnen mensen te denken,
03:00
each of us seems to think, "I am an expert.
45
155000
3000
ieder van ons schijnt te denken, "Ik ben een expert.
03:03
Simply by being conscious, I know all about this."
46
158000
3000
Simpelweg door bewust te zijn weet ik hier alles over."
03:06
And so, you tell them your theory and they say,
47
161000
2000
En dus vertel je hen je theorie en dan zeggen ze:
03:08
"No, no, that's not the way consciousness is!
48
163000
1000
"Nee, nee, dat is niet hoe bewustzijn werkt!
03:09
No, you've got it all wrong."
49
164000
2000
Nee, jij zit er helemaal naast."
03:11
And they say this with an amazing confidence.
50
166000
4000
En dat zeggen ze met verbazingwekkend veel vertrouwen.
03:15
And so what I'm going to try to do today
51
170000
2000
En dus wat ik vandaag ga proberen
03:17
is to shake your confidence. Because I know the feeling --
52
172000
3000
is uw vertrouwen te doen wankelen. Want ik ken het gevoel --
03:20
I can feel it myself.
53
175000
2000
ik kan het zelf ook voelen.
03:22
I want to shake your confidence that you know your own innermost minds --
54
177000
6000
Ik wil uw vertrouwen in uw kennis van uw diepste gedachten --
03:28
that you are, yourselves, authoritative about your own consciousness.
55
183000
5000
uw idee dat u zelf een authoriteit van uw eigen bewustzijn bent, een deuk geven.
03:33
That's the order of the day here.
56
188000
3000
Dat staat er op het programma.
03:36
Now, this nice picture shows a thought-balloon, a thought-bubble.
57
191000
3000
Nu, deze leuke foto toont u een gedachtenballon. Een gedachtenbubbel.
03:39
I think everybody understands what that means.
58
194000
2000
Ik denk dat iedereen begrijpt wat dat betekent.
03:41
That's supposed to exhibit the stream of consciousness.
59
196000
3000
Het moet de stroom van uw bewuste gedachten voorstellen.
03:44
This is my favorite picture of consciousness that's ever been done.
60
199000
2000
Dit is mijn favoriete voorstelling van bewustzijn dat ooit gemaakt is.
03:46
It's a Saul Steinberg of course -- it was a New Yorker cover.
61
201000
3000
Dit is van Saul Steinberg natuurlijk -- het was een cover voor New Yorker.
03:49
And this fellow here is looking at the painting by Braque.
62
204000
5000
En deze kerel hier bekijkt een schilderij van Braque.
03:54
That reminds him of the word baroque, barrack, bark, poodle,
63
209000
4000
En dat doet hem denken aan het woord barok, barrak, geblaf, poedel
03:58
Suzanne R. -- he's off to the races.
64
213000
2000
Suzanne R. -- hij verliest er zichzelf helemaal in.
04:00
There's a wonderful stream of consciousness here
65
215000
4000
Er staat hier een prachtige gedachtenstroom
04:04
and if you follow it along, you learn a lot about this man.
66
219000
4000
en als je hem volgt, leer je veel over deze man.
04:08
What I particularly like about this picture, too,
67
223000
2000
Wat ik ook ze leuk vind aan deze tekening
04:10
is that Steinberg has rendered the guy
68
225000
2000
is dat Steinberg de man weergeeft
04:12
in this sort of pointillist style.
69
227000
3000
in een soort pointillistische stijl.
04:15
Which reminds us, as Rod Brooks was saying yesterday:
70
230000
3000
Wat er ons aan herinnert, zoals Red Brooks gisteren zei,
04:18
what we are, what each of us is -- what you are, what I am --
71
233000
4000
dat wat wij zijn, wat ieder van ons is -- wat u bent, wat ik ben --
04:22
is approximately 100 trillion little cellular robots.
72
237000
6000
neerkomt op zo'n 100 biljoen kleine cellulaire robots.
04:28
That's what we're made of.
73
243000
2000
Daarvan zijn wij gemaakt.
04:30
No other ingredients at all. We're just made of cells, about 100 trillion of them.
74
245000
4000
Helemaal geen andere ingrediënten. We zijn enkel van cellen gemaakt, zo'n 100 biljoen.
04:34
Not a single one of those cells is conscious;
75
249000
2000
Niet één van die cellen heeft bewustzijn,
04:36
not a single one of those cells knows who you are, or cares.
76
251000
5000
niet één van die cellen weet wie jij bent, of kan het wat schelen.
04:41
Somehow, we have to explain
77
256000
2000
Op één of andere manier moeten we verklaren
04:43
how when you put together teams, armies, battalions
78
258000
4000
hoe het komt dat als je teams, legers, battaljons
04:47
of hundreds of millions of little robotic unconscious cells --
79
262000
4000
van honderden miljoenen kleine onbewuste robotcellen --
04:51
not so different really from a bacterium, each one of them --
80
266000
4000
niet echt verschillend van een bacterie, stuk voor stuk -- samen zet
04:55
the result is this. I mean, just look at it.
81
270000
4000
het resultaat dan dit is. Ik bedoel, bekijk het eens.
04:59
The content -- there's color, there's ideas, there's memories,
82
274000
4000
De inhoud - er zijn kleuren, ideeën, herinneringen,
05:03
there's history. And somehow all that content of consciousness
83
278000
4000
geschiedenis. En ergens komt al de inhoud van dat bewustzijn
05:07
is accomplished by the busy activity of those hoards of neurons.
84
282000
5000
voort uit de drukke activiteiten van die horden neuronen.
05:12
How is that possible? Many people just think it isn't possible at all.
85
287000
4000
Hoe kan dat? Vele mensen denken dat het helemaal niet kan.
05:16
They think, "No, there can't be any
86
291000
2000
Zij denken, "Nee, er kan geen
05:18
sort of naturalistic explanation of consciousness."
87
293000
4000
soort van naturalistische verklaring voor bewustzijn bestaan."
05:22
This is a lovely book by a friend of mine named Lee Siegel,
88
297000
3000
Dit is en prachtig boek van een vriend van me, Lee Siegel,
05:25
who's a professor of religion, actually, at the University of Hawaii,
89
300000
3000
die eigenlijk hoogleraar in de religie is, aan de Universiteit van Hawaii,
05:28
and he's an expert magician, and an expert
90
303000
2000
en hij is een geweldig goochelaar en een expert
05:30
on the street magic of India, which is what this book is about,
91
305000
4000
in de straatgoochelkunst in India, waar het in dit boek over gaat,
05:34
"Net of Magic."
92
309000
2000
"Net van Magie."
05:36
And there's a passage in it which I would love to share with you.
93
311000
3000
En er staat een pasage in die ik graag met u zou willen delen.
05:39
It speaks so eloquently to the problem.
94
314000
6000
Het kaart het probleem op een eloquente wijze aan.
05:45
"'I'm writing a book on magic,' I explain, and I'm asked, 'Real magic?'
95
320000
5000
" 'Ik schrijf een boek over magie', vertel ik en ze vragen me, 'Echte magie?'
05:50
By 'real magic,' people mean miracles,
96
325000
2000
Met echt magie bedoelen mensen wonderen,
05:52
thaumaturgical acts, and supernatural powers.
97
327000
2000
betoveringen van wonderdoeners en bovennatuurlijke krachten.
05:54
'No,' I answer. 'Conjuring tricks, not real magic.'
98
329000
4000
'Nee,' antwoord ik, 'goocheltrucs, geen echte magie.'
05:58
'Real magic,' in other words, refers to the magic that is not real;
99
333000
4000
Anders gezegd: echte magie verwijst naar magie die niet echt is,
06:02
while the magic that is real, that can actually be done, is not real magic."
100
337000
5000
maar de magie die echt is, die je effectief kan uitvoeren, is geen echte magie."
06:07
(Laughter)
101
342000
4000
(Gelach)
06:11
Now, that's the way a lot of people feel about consciousness.
102
346000
4000
Zo denken veel mensen over bewustzijn.
06:15
(Laughter)
103
350000
1000
(Gelach)
06:16
Real consciousness is not a bag of tricks.
104
351000
2000
Echt bewustzijn is geen trukendoos.
06:18
If you're going to explain this as a bag of tricks,
105
353000
2000
Als je gaat vertellen dat het een trukendoos is
06:20
then it's not real consciousness, whatever it is.
106
355000
3000
dan is het geen echt bewustzijn, wat het ook is.
06:23
And, as Marvin said, and as other people have said,
107
358000
6000
En, zoals Marvin zei, en zoals anderen hebben gezegd,
06:29
"Consciousness is a bag of tricks."
108
364000
3000
"Het bewustzijn is een trukendoos."
06:32
This means that a lot of people are just left completely dissatisfied
109
367000
5000
Dat betekent dat veel mensen gewoon totaal ontevreden
06:37
and incredulous when I attempt to explain consciousness.
110
372000
3000
en niet overtuigd blijven als ik bewustzijn probeer te verklaren.
06:40
So this is the problem. So I have to
111
375000
3000
Dat is dus het probleem. Dus ik moet proberen
06:43
do a little bit of the sort of work
112
378000
3000
om te werk te gaan op een manier
06:46
that a lot of you won't like,
113
381000
4000
die velen onder u niet leuk zullen vinden,
06:50
for the same reason that you don't like to see
114
385000
2000
om dezelfde reden dat je niet graag wordt verteld
06:52
a magic trick explained to you.
115
387000
2000
hoe een goocheltruc in elkaar steekt.
06:54
How many of you here, if somebody -- some smart aleck --
116
389000
4000
Hoeveel onder u, als iemand -- een wijsneus --
06:58
starts telling you how a particular magic trick is done,
117
393000
3000
je begint te vertellen hoe een bepaalde goocheltruc werkt,
07:01
you sort of want to block your ears and say, "No, no, I don't want to know!
118
396000
3000
dan wil je gewoon je oren sluiten en zeggen, "Nee, nee, ik wil het niet weten!
07:04
Don't take the thrill of it away. I'd rather be mystified.
119
399000
3000
Neem de spanning niet weg. Ik word liever betoverd.
07:07
Don't tell me the answer."
120
402000
3000
Vertel me het antwoord niet."
07:10
A lot of people feel that way about consciousness, I've discovered.
121
405000
3000
Vele mensen denken zo over bewustzijn, heb ik ontdekt.
07:13
And I'm sorry if I impose some clarity, some understanding on you.
122
408000
6000
En het spijt me als ik u een beetje verheldering en inzicht opdring.
07:19
You'd better leave now if you don't want to know some of these tricks.
123
414000
5000
U kunt beter nu vertekken als u deze trucjes niet wilt leren kennen.
07:24
But I'm not going to explain it all to you.
124
419000
4000
Maar ik ga het niet allemaal aan u uitleggen.
07:28
I'm going to do what philosophers do.
125
423000
3000
Ik ga doen wat filosofen doen.
07:31
Here's how a philosopher explains the sawing-the-lady-in-half trick.
126
426000
6000
Weet hoe een filosoof uitlegt hoe een goochelar iemand in tweeën zaagt?
07:37
You know the sawing-the-lady-in-half trick?
127
432000
2000
U kent die truc waarbij ze een dame in tweeën zagen?
07:39
The philosopher says, "I'm going to explain to you how that's done.
128
434000
4000
De filosoof zegt, "Ik ga u vertellen hoe het in elkaar zit.
07:43
You see, the magician doesn't really saw the lady in half."
129
438000
5000
Weet u, de goochelaar zaagt die dame niet echt in tweeën."
07:48
(Laughter)
130
443000
2000
(Gelach)
07:50
"He merely makes you think that he does."
131
445000
4000
"Hij laat u enkel denken dat hij dat doet."
07:54
And you say, "Yes, and how does he do that?"
132
449000
1000
En dan zegt u: "Ja, en hoe doe hij dat?"
07:55
He says, "Oh, that's not my department, I'm sorry."
133
450000
2000
En hij zegt: "Oh, dat is mijn gebied niet, sorry."
07:57
(Laughter)
134
452000
5000
(Gelach)
08:02
So now I'm going to illustrate how philosophers explain consciousness.
135
457000
3000
Ik ga u nu dus illustreren hoe filosofen bewustzijn verklaren.
08:05
But I'm going to try to also show you
136
460000
3000
Maar ik ga u ook proberen te tonen
08:08
that consciousness isn't quite as marvelous --
137
463000
3000
dat bewustzijn niet zo fantastisch is --
08:11
your own consciousness isn't quite as wonderful --
138
466000
2000
uw eigen bewustzijn is niet zo wonderbaarlijk --
08:13
as you may have thought it is.
139
468000
2000
als u misschien wel gedacht had.
08:15
This is something, by the way, that Lee Siegel talks about in his book.
140
470000
4000
Dit is trouwens iets waar Lee Siegel het in zijn boek over heeft.
08:19
He marvels at how he'll do a magic show, and afterwards
141
474000
4000
Hij is verbaasd dat als hij een goochelshow doet, nadien
08:23
people will swear they saw him do X, Y, and Z. He never did those things.
142
478000
4000
mensen zullen zweren dat ze hem X, Y en Z zagen doen. Hij deed die dingen nooit.
08:27
He didn't even try to do those things.
143
482000
2000
Hij probeerde die dingen zelfs niet te doen.
08:29
People's memories inflate what they think they saw.
144
484000
4000
Herinneringen blazen de dingen, die mensen denken gezien te hebben, op.
08:33
And the same is true of consciousness.
145
488000
3000
En dat geldt ook voor bewustzijn.
08:36
Now, let's see if this will work. All right. Let's just watch this.
146
491000
7000
Goed, laten we eens zien of dit werkt. Goed. Laten we hier maar naar kijken.
08:43
Watch it carefully.
147
498000
1000
Kijk er aandachtig naar.
08:56
I'm working with a young computer-animator documentarian
148
511000
3000
Ik werk met een jonge computeranimator, documentairemaker
08:59
named Nick Deamer, and this is a little demo that he's done for me,
149
514000
5000
Nick Deamer genaamd, en dit is een demo die hij voor me deed,
09:04
part of a larger project some of you may be interested in.
150
519000
3000
een onderdeel van een groter project dat sommigen misschien interesseert.
09:07
We're looking for a backer.
151
522000
3000
We zoeken nog ondersteuning.
09:10
It's a feature-length documentary on consciousness.
152
525000
4000
Het is een documentaire over bewustzijn.
09:14
OK, now, you all saw what changed, right?
153
529000
2000
OK, goed, u heeft allen gezien wat er veranderd is, niet?
09:20
How many of you noticed that every one of those squares changed color?
154
535000
5000
Hoeveel mensen bespeurden dat elk van die vierkanten van kleur veranderde?
09:25
Every one. I'll just show you by running it again.
155
540000
4000
Allemaal. Ik zal het nog eens tonen zodat je het kan zien.
09:34
Even when you know that they're all going to change color,
156
549000
5000
Zelfs als je weet dat ze van kleur gaan veranderen
09:39
it's very hard to notice. You have to really concentrate
157
554000
4000
is het moeilijk op te merken. Je moet je echt concentreren
09:43
to pick up any of the changes at all.
158
558000
3000
om ook maar iets te zien veranderen.
09:46
Now, this is an example -- one of many --
159
561000
5000
Wel, dit is een voorbeeld -- één van velen --
09:51
of a phenomenon that's now being studied quite a bit.
160
566000
2000
van een fenomeen dat nu behoorlijk veel wordt onderzocht.
09:53
It's one that I predicted in the last page or two of my
161
568000
4000
Ik heb dit voorspeld in de laatste pagina's van mijn
09:57
1991 book, "Consciousness Explained,"
162
572000
2000
boek uit 1991, "Bewustzijn verklaard",
09:59
where I said if you did experiments of this sort,
163
574000
3000
waarin ik zei dat als je dit soort experimenten deed,
10:02
you'd find that people were unable to pick up really large changes.
164
577000
3000
je mensen zou vinden die echt grote veranderingen niet zouden opmerken.
10:05
If there's time at the end,
165
580000
2000
Als er aan het eind nog tijd overblijft
10:07
I'll show you the much more dramatic case.
166
582000
3000
zal ik u een veel schokkender voorbeeld tonen.
10:10
Now, how can it be that there are all those changes going on,
167
585000
5000
Hoe kan het toch dat er zoveel veranderingen zijn
10:15
and that we're not aware of them?
168
590000
3000
en dat we ons er niet van bewust zijn?
10:18
Well, earlier today, Jeff Hawkins mentioned the way your eye saccades,
169
593000
5000
Eerder vandaag bracht Jeff Hawkins aan de orde dat je oog oogsprongen maakt
10:23
the way your eye moves around three or four times a second.
170
598000
3000
dat je oog drie of vier keer per seconde ronddraait.
10:26
He didn't mention the speed. Your eye is constantly in motion,
171
601000
3000
Hij zei niets over de snelheid. Je oog beweegt constant,
10:29
moving around, looking at eyes, noses, elbows,
172
604000
3000
gaat rond, kijkt naar ogen, neuzen, ellebogen,
10:32
looking at interesting things in the world.
173
607000
2000
kijkt naar interessante dingen in de wereld.
10:34
And where your eye isn't looking,
174
609000
2000
En waar je oog niet naar kijkt
10:36
you're remarkably impoverished in your vision.
175
611000
3000
daar heb je een verbazend beperkt zicht.
10:39
That's because the foveal part of your eye,
176
614000
3000
Dat komt doordat de fovea centralis in je oog,
10:42
which is the high-resolution part,
177
617000
2000
dat is het hoge resolutie gedeelte,
10:44
is only about the size of your thumbnail held at arms length.
178
619000
3000
niet groter is dan de dikte van je duimnagel.
10:47
That's the detail part.
179
622000
2000
Dat is het gedeelte voor details.
10:49
It doesn't seem that way, does it?
180
624000
3000
Maar zo lijkt het niet, hè?
10:52
It doesn't seem that way, but that's the way it is.
181
627000
2000
Zo lijkt het niet te zijn, maar zo is het wel.
10:54
You're getting in a lot less information than you think.
182
629000
4000
Je krijgt veel minder informatie binnen dan je denkt.
10:58
Here's a completely different effect. This is a painting by Bellotto.
183
633000
6000
Hier heb je een heel ander effect. Dit is een schilderij van Bellotto.
11:04
It's in the museum in North Carolina.
184
639000
2000
Het hangt in het museum in North Carolina.
11:06
Bellotto was a student of Canaletto's.
185
641000
3000
Bellotto was een student van Canaletto.
11:09
And I love paintings like that --
186
644000
1000
En ik houd van zulke schilderijen --
11:10
the painting is actually about as big as it is right here.
187
645000
4000
het schilderij is ongeveer zo groot als je hier ziet.
11:14
And I love Canalettos, because Canaletto has this fantastic detail,
188
649000
3000
En ik houd van Canaletto's, omdat hij zo'n fantastisch gevoel voor detail heeft,
11:17
and you can get right up
189
652000
3000
je kunt er dicht bovenop kijken
11:20
and see all the details on the painting.
190
655000
3000
en alle details op het schilderij zien.
11:23
And I started across the hall in North Carolina,
191
658000
5000
Ik begon aan de overkant van de zaal in North Carolina,
11:28
because I thought it was probably a Canaletto,
192
663000
2000
omdat ik dacht dat het wellicht een Canaletto was
11:30
and would have all that in detail.
193
665000
2000
en vele details zou hebben.
11:32
And I noticed that on the bridge there, there's a lot of people --
194
667000
3000
En ik merkte dat er op de brug hier veel mensen waren --
11:35
you can just barely see them walking across the bridge.
195
670000
3000
je kunt ze nauwelijks over de brug zien wandelen.
11:38
And I thought as I got closer
196
673000
1000
En terwijl ik dichter kwam, dacht ik
11:39
I would be able to see all the detail of most people,
197
674000
3000
dat ik vele details van de meesten zou kunnen zien,
11:42
see their clothes, and so forth.
198
677000
2000
hun kleren zou zien, enzovoorts.
11:44
And as I got closer and closer, I actually screamed.
199
679000
4000
En toen ik dichter en dichterbij kwam, gaf ik een gil,
11:48
I yelled out because when I got closer,
200
683000
2000
Ik riep het uit, want toen ik dichterbij kwam
11:50
I found the detail wasn't there at all.
201
685000
4000
ontdekte ik dat er helemaal geen details waren.
11:54
There were just little artfully placed blobs of paint.
202
689000
4000
Er waren enkel kunstig geplaatste verfvlekken.
11:58
And as I walked towards the picture,
203
693000
3000
Terwijl ik naar het schilderij wandelde
12:01
I was expecting detail that wasn't there.
204
696000
3000
verwachtte ik de details die er niet waren.
12:04
The artist had very cleverly suggested people and clothes
205
699000
5000
De kunstenaar had heel slim mensen en kleding
12:09
and wagons and all sorts of things,
206
704000
3000
en wagentjes en andere dingen gesuggereerd
12:12
and my brain had taken the suggestion.
207
707000
3000
en mijn hersenen hadden die suggestie geaccepteerd.
12:15
You're familiar with a more recent technology, which is -- There,
208
710000
6000
U bent vertrouwd met een recentere technologie, die -- hier is.
12:21
you can get a better view of the blobs.
209
716000
2000
Je kunt de vlakken beter zien.
12:23
See, when you get close
210
718000
2000
Zie je, als je dichtbij komt
12:25
they're really just blobs of paint.
211
720000
5000
zijn het gewoon verfvlekken.
12:30
You will have seen something like this -- this is the reverse effect.
212
725000
6000
U zal zoiets al gezien hebben -- dit is het omgekeerde effect.
12:44
I'll just give that to you one more time.
213
739000
3000
Ik zal het u nog een keer tonen.
12:47
Now, what does your brain do when it takes the suggestion?
214
742000
7000
Wat doet je brein nu als het de suggestie aanneemt?
12:54
When an artful blob of paint or two, by an artist,
215
749000
5000
Als een paar kunstige verfplekken van een kunstenaar
12:59
suggests a person -- say, one of
216
754000
6000
een persoon suggereren -- neem nu één van
13:05
Marvin Minsky's little society of mind --
217
760000
2000
Marvin Minsky's kleine gemeenschap van de geest --
13:07
do they send little painters out to fill in all the details in your brain somewhere?
218
762000
5000
sturen ze dan kleine schilders om alle details in je brein ergens op te vullen?
13:12
I don't think so. Not a chance. But then, how on Earth is it done?
219
767000
5000
Ik denk het niet. Helemaal niet. Maar hoe gebeurt het dan in vredesnaam?
13:17
Well, remember the philosopher's explanation of the lady?
220
772000
5000
Wel, herinnert u zich de uitleg van de filosoof over die dame nog?
13:22
It's the same thing.
221
777000
3000
Dit is hetzelfde.
13:25
The brain just makes you think that it's got the detail there.
222
780000
3000
Je hersenen laten je gewoon denken dat het de details heeft.
13:28
You think the detail's there, but it isn't there.
223
783000
3000
Je denkt dat het detail er is, maar het is er niet.
13:31
The brain isn't actually putting the detail in your head at all.
224
786000
3000
Je hersenen brengen het detail helemaal niet in je gedachten.
13:34
It's just making you expect the detail.
225
789000
3000
Ze laten je het gewoon veronderstellen.
13:37
Let's just do this experiment very quickly.
226
792000
3000
Laten we even snel dit experiment doen.
13:40
Is the shape on the left the same as the shape on the right, rotated?
227
795000
5000
Is de figuur links dezelfde als die rechts, verdraaid?
13:45
Yes.
228
800000
2000
Ja.
13:47
How many of you did it by rotating the one on the left
229
802000
2000
Wie onder u vond het door de linker in gedachten
13:49
in your mind's eye, to see if it matched up with the one on the right?
230
804000
3000
te roteren om te zien of het dezelfde is als de rechter?
13:52
How many of you rotated the one on the right? OK.
231
807000
4000
Wie roteerde de rechter? OK.
13:56
How do you know that's what you did?
232
811000
2000
Hoe weet u dat dat was wat u deed?
13:58
(Laughter)
233
813000
3000
(Gelach)
14:01
There's in fact been a very interesting debate
234
816000
2000
Er was een heel interessant debat
14:03
raging for over 20 years in cognitive science --
235
818000
3000
in de cognitieve wetenschap dat meer dan 20 jaar duurde --
14:06
various experiments started by Roger Shepherd,
236
821000
2000
Roger Sheperd startte vele experimenten
14:08
who measured the angular velocity of rotation of mental images.
237
823000
5000
om de hoekrotatiesnelheid van mentale beelden te meten.
14:13
Yes, it's possible to do that.
238
828000
2000
Ja, dat kun je doen.
14:15
But the details of the process are still in significant controversy.
239
830000
7000
Maar de details van het proces zijn nog steeds behoorlijk controversieel.
14:22
And if you read that literature, one of the things
240
837000
3000
En als je die literatuur leest is één van de zaken
14:25
that you really have to come to terms with is
241
840000
3000
die je echt moet accepteren dat
14:28
even when you're the subject in the experiment, you don't know.
242
843000
2000
zelfs wanneer je het experiment ondergaat, je het niet weet.
14:30
You don't know how you do it.
243
845000
2000
Je weet niet hoe je het doet.
14:32
You just know that you have certain beliefs.
244
847000
3000
Je weet enkel dat je bepaalde zaken gelooft.
14:35
And they come in a certain order, at a certain time.
245
850000
3000
En die hebben een bepaalde volgorde op een bepaald moment.
14:38
And what explains the fact that that's what you think?
246
853000
2000
En hoe verklaar je dat dat hetgene is dat je denkt?
14:40
Well, that's where you have to go backstage and ask the magician.
247
855000
4000
Dat moet je aan de goochelaar in de coulissen vragen.
14:44
This is a figure that I love: Bradley, Petrie, and Dumais.
248
859000
4000
Dit is een beeld waar ik van houd: Bradley, Petrie en Dumais.
14:48
You may think that I've cheated,
249
863000
2000
U denkt dat ik vals speel,
14:50
that I've put a little whiter-than-white boundary there.
250
865000
5000
dat ik een kleine, witter dan witte lijst daar heb geplaatst.
14:55
How many of you see that sort of boundary,
251
870000
2000
Wie van u ziet een soort lijst,
14:57
with the Necker cube floating in front of the circles?
252
872000
3000
terwijl de Necker kubus voor de cirkels zweeft?
15:00
Can you see it?
253
875000
2000
Ziet u het?
15:02
Well, you know, in effect, the boundary's really there, in a certain sense.
254
877000
5000
Wel, weet u, eigenlijk is die lijst daar echt, in zekere zin.
15:07
Your brain is actually computing that boundary,
255
882000
3000
Uw hersenen berekenen effectief die lijst,
15:10
the boundary that goes right there.
256
885000
5000
die komt precies daar.
15:15
But now, notice there are two ways of seeing the cube, right?
257
890000
2000
Maar goed, ziet u dat u de kubus op twee manieren kan zien?
15:17
It's a Necker cube.
258
892000
2000
Het is een Necker kubus.
15:19
Everybody can see the two ways of seeing the cube? OK.
259
894000
4000
Iedereen ziet dat je hem op twee manieren kunt zien? OK.
15:23
Can you see the four ways of seeing the cube?
260
898000
4000
Kunt u de kubus op vier manieren zien?
15:27
Because there's another way of seeing it.
261
902000
2000
Want je kunt er op een andere manier naar kijken.
15:29
If you're seeing it as a cube floating in front of some circles,
262
904000
3000
Als je er naar kijkt als een kubus die zweeft voor een paar cirkels,
15:32
some black circles, there's another way of seeing it.
263
907000
3000
zwarte cirkels, dan is er een andere manier om hem te bekijken.
15:35
As a cube, on a black background,
264
910000
2000
Als een kubus, op een zwarte achtergrond,
15:37
as seen through a piece of Swiss cheese.
265
912000
2000
zoals je hem zou zien door een stuk Zwitserse kaas.
15:39
(Laughter)
266
914000
3000
(Gelach)
15:42
Can you get it? How many of you can't get it? That'll help.
267
917000
6000
Zie je het? Wie ziet het niet? Dit zal helpen.
15:48
(Laughter)
268
923000
2000
(Gelach)
15:50
Now you can get it. These are two very different phenomena.
269
925000
5000
Nu ziet u het. Dit zijn twee zeer verschillende fenomenen.
15:55
When you see the cube one way, behind the screen,
270
930000
6000
Als je de kubus zo bekijkt, achter het scherm,
16:01
those boundaries go away.
271
936000
2000
gaan die lijsten weg.
16:03
But there's still a sort of filling in, as we can tell if we look at this.
272
938000
5000
Maar er wordt toch nog ingevuld, zoals je hierop kan zien.
16:08
We don't have any trouble seeing the cube, but where does the color change?
273
943000
4000
We kunnen de kubus zo zien, maar waar verandert de kleur?
16:12
Does your brain have to send little painters in there?
274
947000
3000
Moeten je hersenen kleine schilders uitsturen?
16:15
The purple-painters and the green-painters
275
950000
2000
De paars-schilders en de groen-schilders
16:17
fight over who's going to paint that bit behind the curtain? No.
276
952000
3000
die gaan vechten over wie het stuk achter het gordijn doet? Nee.
16:20
Your brain just lets it go. The brain doesn't need to fill that in.
277
955000
4000
Je hersenen laten het gewoon zo. Je hersenen hoeven dat niet in te vullen.
16:29
When I first started talking about
278
964000
3000
Toen ik begon te spreken over
16:32
the Bradley, Petrie, Dumais example that you just saw --
279
967000
4000
het Bradley, Petrie, Dumais voorbeeld dat u zojuist zag --
16:36
I'll go back to it, this one --
280
971000
4000
ik zal terug naar deze gaan --
16:40
I said that there was no filling-in behind there.
281
975000
7000
heb ik u gezegd dat er niets werd ingevuld daar.
16:47
And I supposed that that was just a flat truth, always true.
282
982000
3000
En ik beschouwde dat als een absolute waarheid.
16:50
But Rob Van Lier has recently shown that it isn't.
283
985000
5000
Maar Rob Van Lier heeft recent aangetoond dat het niet zo is.
16:55
Now, if you think you see some pale yellow --
284
990000
5000
Nu, als je denkt dat je iets lichtgeel ziet --
17:00
I'll run this a few more times.
285
995000
2000
ik laat deze nog een paar maal zien.
17:02
Look in the gray areas,
286
997000
4000
Kijk in de grijze zones,
17:06
and see if you seem to see something sort of shadowy moving in there --
287
1001000
5000
en kijk even of je een soort schaduw daar ziet bewegen --
17:11
yeah, it's amazing. There's nothing there. It's no trick.
288
1006000
7000
ja! Het is ongelofelijk. Er is daar niets. Het is geen truc.
17:18
["Failure to Detect Changes in Scenes" slide]
289
1013000
6000
-
17:24
This is Ron Rensink's work, which was in some degree
290
1019000
2000
Dit is het werk van Ron Rensink, in zekere mate
17:26
inspired by that suggestion right at the end of the book.
291
1021000
4000
geïnspireerd door die suggestie op het einde van het book.
17:30
Let me just pause this for a second if I can.
292
1025000
2000
Ik zal het even pauzeren als dat lukt.
17:32
This is change-blindness.
293
1027000
2000
Dit is veranderingsblindheid.
17:34
What you're going to see is two pictures,
294
1029000
2000
Wat u gaat zien zijn twee foto's,
17:36
one of which is slightly different from the other.
295
1031000
2000
die een klein beetje van elkaar verschillen.
17:38
You see here the red roof and the gray roof,
296
1033000
3000
U ziet het rode dak en het grijze dak,
17:41
and in between them there will be a mask,
297
1036000
2000
en tussen die twee komt een masker,
17:43
which is just a blank screen, for about a quarter of a second.
298
1038000
4000
dat is gewoon een wit scherm, zo'n kwart van een seconde.
17:47
So you'll see the first picture, then a mask,
299
1042000
2000
Dus u ziet de eerste foto, dan een masker.
17:49
then the second picture, then a mask.
300
1044000
2000
Dan de tweede foto, dan een masker.
17:51
And this will just continue, and your job as the subject
301
1046000
4000
En dat blijft zo doorgaan, en uw taak als proefpersoon
17:55
is to press the button when you see the change.
302
1050000
3000
is op de knop drukken als u de verandering ziet.
17:58
So, show the original picture for 240 milliseconds. Blank.
303
1053000
8000
Dus, we tonen het origineel 240 milliseconden. Wit scherm.
18:06
Show the next picture for 240 milliseconds. Blank.
304
1061000
6000
De volgende foto voor 240 milliseconden. Wit.
18:12
And keep going, until the subject presses the button, saying,
305
1067000
4000
En ga door, tot de proefpersoon op de knop drukt en zegt:
18:16
"I see the change."
306
1071000
2000
"Ik zie de verandering".
18:18
So now we're going to be subjects in the experiment.
307
1073000
3000
Dus nu gaan wij de proefpersonen in het experiment zijn.
18:21
We're going to start easy. Some examples.
308
1076000
9000
We starten eenvoudig. Een paar voorbeelden.
18:30
No trouble there.
309
1085000
2000
Geen probleem hier.
18:32
Can everybody see? All right.
310
1087000
3000
Iedereen ziet het? Goed.
18:35
Indeed, Rensink's subjects took only a little bit more
311
1090000
4000
Inderdaad, Rensink's proefpersonen hadden maar iets langer
18:39
than a second to press the button.
312
1094000
2000
dan een seconde nodig om op de knop te drukken.
18:46
Can you see that one?
313
1101000
1000
Ziet u deze?
18:55
2.9 seconds.
314
1110000
2000
2.9 seconden.
19:04
How many don't see it still?
315
1119000
3000
Wie ziet het nog steeds niet?
19:07
What's on the roof of that barn?
316
1122000
2000
Wat staat er op het dak van die schuur?
19:09
(Laughter)
317
1124000
3000
(Gelach)
19:20
It's easy.
318
1135000
2000
Het is eenvoudig.
19:46
Is it a bridge or a dock?
319
1161000
2000
Is dat een brug of een pier?
19:52
There are a few more really dramatic ones, and then I'll close.
320
1167000
4000
Er zijn er een paar meer echt opvallende en dan stop ik.
19:56
I want you to see a few that are particularly striking.
321
1171000
4000
Ik wil er u een paar echt opvallende tonen.
20:00
This one because it's so large and yet it's pretty hard to see.
322
1175000
7000
Deze omdat het zo groot is en toch moeilijker te zien.
20:07
Can you see it?
323
1182000
3000
Kunt u het zien?
20:10
Audience: Yes.
324
1185000
2000
Pubiek: Ja.
20:12
Dan Dennett: See the shadows going back and forth? Pretty big.
325
1187000
3000
Ziet u die schaduwen bewegen? Behoorlijk groot.
20:23
So 15.5 seconds is the median time
326
1198000
4000
De mediaantijd hier is 15,5 seconden
20:27
for subjects in his experiment there.
327
1202000
2000
voor de proefpersonen in zijn experiment.
20:29
I love this one. I'll end with this one,
328
1204000
3000
Ik vind deze leuk. Ik zal hiermee eindigen,
20:32
just because it's such an obvious and important thing.
329
1207000
3000
omdat het zo'n duidelijk en belangrijk iets is.
20:37
How many still don't see it? How many still don't see it?
330
1212000
6000
Wie ziet het nog niet? Wie ziet het nog niet?
20:43
How many engines on the wing of that Boeing?
331
1218000
3000
Hoeveel motoren aan de vleugel van die Boeing?
20:46
(Laughter)
332
1221000
1000
(Gelach)
20:47
Right in the middle of the picture!
333
1222000
6000
In het midden van de foto!
20:53
Thanks very much for your attention.
334
1228000
1000
Hartelijk dank voor uw aandacht.
20:54
What I wanted to show you is that scientists,
335
1229000
5000
Wat ik u wilde tonen, is dat wetenschappers,
20:59
using their from-the-outside, third-person methods,
336
1234000
4000
met hun afstandelijke methoden,
21:03
can tell you things about your own consciousness
337
1238000
2000
u dingen over uw eigen bewustzijn kunnen leren
21:05
that you would never dream of,
338
1240000
2000
die u zich nooit zou inbeelden.
21:07
and that, in fact, you're not the authority
339
1242000
2000
En dat in feite, u geen autoriteit bent
21:09
on your own consciousness that you think you are.
340
1244000
2000
omtrent uw eigen bewustzijn, ook al denkt u dat.
21:11
And we're really making a lot of progress
341
1246000
2000
En we maken echt grote vorderingen
21:13
on coming up with a theory of mind.
342
1248000
3000
om tot een theorie van de geest te komen.
21:16
Jeff Hawkins, this morning, was describing his attempt
343
1251000
6000
Jeff Hawkins, deze morgen, had het over zijn poging
21:22
to get theory, and a good, big theory, into the neuroscience.
344
1257000
4000
om theorie, een goede grote theorie, in de neurowetenschappen te krijgen.
21:26
And he's right. This is a problem.
345
1261000
5000
En hij heeft gelijk. Dit is een probleem.
21:31
Harvard Medical School once -- I was at a talk --
346
1266000
2000
Ik was eens op Harvard Medical School voor een gesprek --
21:33
director of the lab said, "In our lab, we have a saying.
347
1268000
4000
zei de directeur van het lab: "In ons lab zeggen we
21:37
If you work on one neuron, that's neuroscience.
348
1272000
3000
als je werkt aan één neuron, dan is het neurowetenschap.
21:40
If you work on two neurons, that's psychology."
349
1275000
3000
Werk je aan twee neuronen, dan is het psychologie."
21:43
(Laughter)
350
1278000
4000
(Gelach)
21:47
We have to have more theory, and it can come as much from the top down.
351
1282000
3000
We moeten meer theorie ontwikkelen en dat kan ook top-down gebeuren.
21:50
Thank you very much.
352
1285000
2000
Hartelijk dank.
21:52
(Applause)
353
1287000
4000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientistDan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.
Why you should listen
One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.
This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”
“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"
In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”
Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>
Dan Dennett | Speaker | TED.com