TED2003
Dan Dennett: The illusion of consciousness
Dan Dennett nói về nhận thức của chúng ta
Filmed:
Readability: 3.2
3,868,782 views
Nhà triết gia Dan Dennet đưa ra một lý luận mang tính thuyết phục rằng không những chúng ta không hiểu về nhận thức của chính bản thân mà não bộ chúng ta cũng thường xuyên lừa bịp chính chủ nhân của chúng.
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
So I'm going to speak about a problem that I have
0
1000
3000
Tôi sẽ nói về một vấn đề mà tôi phải đối mặt
00:29
and that's that I'm a philosopher.
1
4000
3000
và đó là việc tôi là một nhà triết lý.
00:32
(Laughter)
2
7000
2000
(Tiếng cười)
00:34
When I go to a party and people ask me what do I do
3
9000
3000
Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc và người ta hỏi về nghề nghiệp của tôi
00:37
and I say, "I'm a professor," their eyes glaze over.
4
12000
5000
và tôi nói rằng "Tôi là một giáo sư", mắt họ đờ đi.
00:42
When I go to an academic cocktail party
5
17000
2000
Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc cocktail dành cho các học giả
00:44
and there are all the professors around, they ask me what field I'm in
6
19000
4000
và có các giáo sư ở xung quanh, họ hỏi tôi làm việc trong ngành gì
00:48
and I say, "philosophy" -- their eyes glaze over.
7
23000
3000
và tôi nói ngành triết -- mắt họ cũng đờ đi.
00:51
(Laughter)
8
26000
2000
(Tiếng cười)
00:53
When I go to a philosopher's party
9
28000
3000
Mỗi lần tôi đến một cuộc tiệc của các triết gia
00:56
(Laughter)
10
31000
3000
(Tiếng cười)
00:59
and they ask me what I work on and I say, "consciousness,"
11
34000
4000
và họ hỏi tôi nghiên cứu về gì và tôi nói rằng tôi nghiên cứu về nhận thức,
01:03
their eyes don't glaze over -- their lips curl into a snarl.
12
38000
5000
mắt họ không đờ đi -- môi họ uốn cong lại một cách hậm hực.
01:08
(Laughter)
13
43000
1000
(Tiếng cười)
01:09
And I get hoots of derision and cackles and growls
14
44000
6000
Và tôi thường nhận được nhiều sự chế nhạo và chế giễu và càu nhàu
01:15
because they think, "That's impossible! You can't explain consciousness."
15
50000
5000
bởi vì họ nghĩ rằng, "Không thể như thế được! Làm sao có thể giải thích được sự nhận thức."
01:20
The very chutzpah of somebody thinking
16
55000
2000
Đến cả sự liều lĩnh của một người nghĩ rằng
01:22
that you could explain consciousness is just out of the question.
17
57000
4000
họ có thể giải thích được nhận thức là đã không chấp nhận được rồi.
01:26
My late, lamented friend Bob Nozick, a fine philosopher,
18
61000
4000
Một người bạn đã qua đời của tôi, Bob Nozick, một triết gia tài giỏi,
01:30
in one of his books, "Philosophical Explanations,"
19
65000
4000
trong một trong những cuốn sách của ông ấy, "Philosophical Explanations,"
01:34
is commenting on the ethos of philosophy --
20
69000
5000
nói về những đặc tính của ngành triết --
01:39
the way philosophers go about their business.
21
74000
2000
các triết gia làm việc như thế nào.
01:41
And he says, you know, "Philosophers love rational argument."
22
76000
4000
Và ông ấy nói rằng "Các triết gia yêu thích lập luận dựa trên lý trí."
01:45
And he says, "It seems as if the ideal argument
23
80000
2000
Và ông ấy nói, "Lập luận tối ưu đối với
01:47
for most philosophers is you give your audience the premises
24
82000
6000
hầu hết các triết gia có vẻ là bạn cho thính giả của mình các giải thuyết
01:53
and then you give them the inferences and the conclusion,
25
88000
5000
và sau đó bạn cho họ các hệ quả và kết luận,
01:58
and if they don't accept the conclusion, they die.
26
93000
4000
và nếu họ không chấp nhận kết luận đó, họ chết.
02:02
Their heads explode." The idea is to have an argument
27
97000
3000
Đầu họ sẽ nổ tung." Ý tưởng ở đây là phải có một lập luận
02:05
that is so powerful that it knocks out your opponents.
28
100000
4000
mà đủ mạnh để đánh bại được đối phương.
02:09
But in fact that doesn't change people's minds at all.
29
104000
3000
Nhưng thật ra điều đó không thay đổi được suy nghĩa của người khác.
02:12
It's very hard to change people's minds
30
107000
1000
Rất khó để thay đổi được suy nghĩ của người khác
02:13
about something like consciousness,
31
108000
2000
về những thứ như nhận thức
02:15
and I finally figured out the reason for that.
32
110000
5000
và cuối cùng tôi cũng đã tìm ra được lý do vì sao.
02:20
The reason for that is that everybody's an expert on consciousness.
33
115000
4000
Lý do là vì mọi người ai ai cũng đều là một chuyên gia về nhận thức.
02:24
We heard the other day that everybody's got a strong opinion about video games.
34
119000
4000
Chúng ta đã được nghe rằng tất cả mọi người đều có quan niệm cứng rắn về các trò chơi điện tử.
02:28
They all have an idea for a video game, even if they're not experts.
35
123000
3000
Họ đều có ý tưởng về một trò chơi, thậm chí khi họ chẳng phải là các chuyên gia.
02:31
But they don't consider themselves experts on video games;
36
126000
3000
Nhưng họ không coi họ là các chuyên gia về các trò điện tử,
02:34
they've just got strong opinions.
37
129000
1000
họ chỉ có các quan niệm cứng cỏi.
02:35
I'm sure that people here who work on, say, climate change
38
130000
5000
Tôi chắc rằng những người ở đây làm việc về sự thay đổi môi trường
02:40
and global warming, or on the future of the Internet,
39
135000
5000
và sự nóng lên toàn cầu hay về tương lai của Internet,
02:45
encounter people who have very strong opinions
40
140000
2000
đều đã được đối mặt với những người có quan niệm mạnh
02:47
about what's going to happen next.
41
142000
3000
về những gì sẽ xảy ra tiếp.
02:50
But they probably don't think of these opinions as expertise.
42
145000
4000
Nhưng có lẽ họ không nghĩ những quan niệm nó là chuyên môn.
02:54
They're just strongly held opinions.
43
149000
2000
Chúng chỉ là những quan niệm mạnh.
02:56
But with regard to consciousness, people seem to think,
44
151000
4000
Nhưng đối với nhận thức, người ta thường nghĩ rằng,
03:00
each of us seems to think, "I am an expert.
45
155000
3000
mỗi chũng ta thường nghĩ rằng "Tôi là một chuyên gia.
03:03
Simply by being conscious, I know all about this."
46
158000
3000
Chỉ tại vì tôi nhận thức được nên tôi biết mọi thứ về nó.'
03:06
And so, you tell them your theory and they say,
47
161000
2000
Và thế rồi bạn nói với họ về thuyết của bạn và họ nói
03:08
"No, no, that's not the way consciousness is!
48
163000
1000
"Không, không, nhận thức không phải như thế!
03:09
No, you've got it all wrong."
49
164000
2000
Không đúng, anh sai hoàn toàn rồi."
03:11
And they say this with an amazing confidence.
50
166000
4000
Và họ nói điều đó với một sự tự tin phi thường.
03:15
And so what I'm going to try to do today
51
170000
2000
Và thế, những gì tôi sẽ có gắng làm ngày hôm nay
03:17
is to shake your confidence. Because I know the feeling --
52
172000
3000
là đánh ngã sự tự tin đó của các bạn. Bởi vì các bạn biết cái cảm giác đó --
03:20
I can feel it myself.
53
175000
2000
tôi có thể cảm thấy nó.
03:22
I want to shake your confidence that you know your own innermost minds --
54
177000
6000
Tôi muốn làm lay chuyển sự tự tin của các bạn về việc các bạn hiểu được trí óc bên trong của bản thân --
03:28
that you are, yourselves, authoritative about your own consciousness.
55
183000
5000
rằng các bạn có thẩm quyền với chính nhận thức của mình.
03:33
That's the order of the day here.
56
188000
3000
Đó chính là mục đích của ngày hôm nay.
03:36
Now, this nice picture shows a thought-balloon, a thought-bubble.
57
191000
3000
Đây là một bức tranh về một quả bóng ý nghĩ.
03:39
I think everybody understands what that means.
58
194000
2000
Tôi nghĩ mọi người đều hiểu nó nói gì.
03:41
That's supposed to exhibit the stream of consciousness.
59
196000
3000
Mục đích của nó là biểu trưng dòng suy nghĩ.
03:44
This is my favorite picture of consciousness that's ever been done.
60
199000
2000
Đây là bức tranh về nhận thức mà tôi thích nhất.
03:46
It's a Saul Steinberg of course -- it was a New Yorker cover.
61
201000
3000
Đó là một bức của Saul Steinberg -- đã từng ở trên trang bìa của tờ New Yorker.
03:49
And this fellow here is looking at the painting by Braque.
62
204000
5000
Và anh chàng này đang ngắm một bức của Braque.
03:54
That reminds him of the word baroque, barrack, bark, poodle,
63
209000
4000
Và điều đó gợi lại cho anh những từ "kỳ dị, trại lính, tiếng sủa, vũng nước,
03:58
Suzanne R. -- he's off to the races.
64
213000
2000
Suzanne R." -- anh ấy đi xem các cuộc đua rồi.
04:00
There's a wonderful stream of consciousness here
65
215000
4000
Có một dòng nhận thức tuyệt vời ở đây
04:04
and if you follow it along, you learn a lot about this man.
66
219000
4000
và nếu các bạn đi theo nó, các bạn sẽ học hỏi được nhiều điều về người đàn ông này.
04:08
What I particularly like about this picture, too,
67
223000
2000
Điều tôi đặc biết thích về bức tranh này
04:10
is that Steinberg has rendered the guy
68
225000
2000
là Steinberg đã vẽ anh chàng này
04:12
in this sort of pointillist style.
69
227000
3000
với kiểu chấm nhỏ ly ty.
04:15
Which reminds us, as Rod Brooks was saying yesterday:
70
230000
3000
Điều này lại gợi nhớ lại cho chúng ta những gì Rod Brooks đã nói ngày hôm qua:
04:18
what we are, what each of us is -- what you are, what I am --
71
233000
4000
những gì ta là, những gì mỗi chúng ta là
04:22
is approximately 100 trillion little cellular robots.
72
237000
6000
là khoảng 100 tỷ những con robot tế bào nhỏ.
04:28
That's what we're made of.
73
243000
2000
Đó là sự kết cấu của chúng ta.
04:30
No other ingredients at all. We're just made of cells, about 100 trillion of them.
74
245000
4000
Không có thành phần gì khác. Chúng ta chỉ được tạo bởi tế bào, khoảng 100 tỷ tế bào.
04:34
Not a single one of those cells is conscious;
75
249000
2000
Không tế bào nào có nhận thức,
04:36
not a single one of those cells knows who you are, or cares.
76
251000
5000
không tế bào nó biết bạn là ai hay quan tâm bạn là ai.
04:41
Somehow, we have to explain
77
256000
2000
Bằng cách nào đó, chúng ta phải giải thích được
04:43
how when you put together teams, armies, battalions
78
258000
4000
làm sao mà khi nhóm chúng lại thành các nhóm, các đội, các tiểu đoàn
04:47
of hundreds of millions of little robotic unconscious cells --
79
262000
4000
gồm hàng trăm triệu những tế bào robot vô thức --
04:51
not so different really from a bacterium, each one of them --
80
266000
4000
không khác lắm so với các vi khuẩn --
04:55
the result is this. I mean, just look at it.
81
270000
4000
kết quả là ta.
04:59
The content -- there's color, there's ideas, there's memories,
82
274000
4000
Nội dung -- có sắc màu, có các ý tưởng, có trí nhớ,
05:03
there's history. And somehow all that content of consciousness
83
278000
4000
có lịch sử. Và bằng cách nào đó toàn bộ nội dung tạo nên bởi sự nhận thức
05:07
is accomplished by the busy activity of those hoards of neurons.
84
282000
5000
được hoàn thành bởi các hoạt động bận rộn của các đoàn nơ-ron.
05:12
How is that possible? Many people just think it isn't possible at all.
85
287000
4000
Sao lại thế được? Nhiều người nghĩ rằng điều đó hoàn toàn không thể.
05:16
They think, "No, there can't be any
86
291000
2000
Họ nghĩ rằng "Không, không thể có
05:18
sort of naturalistic explanation of consciousness."
87
293000
4000
câu trả giải thích tự nhiên nào về sự nhận thức."
05:22
This is a lovely book by a friend of mine named Lee Siegel,
88
297000
3000
Đây là một cuốn sách hay bởi một người bạn của tôi tên là Lee Siegel,
05:25
who's a professor of religion, actually, at the University of Hawaii,
89
300000
3000
ông ấy là một giáo sư tín ngưỡng tại trường đại học Hawaii
05:28
and he's an expert magician, and an expert
90
303000
2000
và là một nhà ảo thuật tài bà và là một
05:30
on the street magic of India, which is what this book is about,
91
305000
4000
nhà ảo thuật đường phố ở India, đó cũng là nội dung của cuốn sách ông ấy,
05:34
"Net of Magic."
92
309000
2000
"Net of Magic."
05:36
And there's a passage in it which I would love to share with you.
93
311000
3000
Và có một đoạn trong cuốn sách đó mà tôi muốn chia sẻ với các bạn.
05:39
It speaks so eloquently to the problem.
94
314000
6000
Nó miêu tả vấn đề một cách hùng biện.
05:45
"'I'm writing a book on magic,' I explain, and I'm asked, 'Real magic?'
95
320000
5000
"'Tôi viết một cuốn sách về ảo thuật,' tôi giải thích và tôi được hỏi 'Ảo thuật hay phép màu?'
05:50
By 'real magic,' people mean miracles,
96
325000
2000
Bởi phép màu, con người có ý là những điều thần diệu,
05:52
thaumaturgical acts, and supernatural powers.
97
327000
2000
những phép thần thông, những khả năng siêu nhiên.
05:54
'No,' I answer. 'Conjuring tricks, not real magic.'
98
329000
4000
'Không,' tôi trả lời. 'Những ảo thuật lừa bịp, nhưng không phải là phép màu.'
05:58
'Real magic,' in other words, refers to the magic that is not real;
99
333000
4000
Phép màu, nói cách khác, được quy cho là một phép không có thật,
06:02
while the magic that is real, that can actually be done, is not real magic."
100
337000
5000
trong khi ảo thuật, mà có thể phô diễn được, thì lại không phải là phép màu thật."
06:07
(Laughter)
101
342000
4000
(Tiếng cười)
06:11
Now, that's the way a lot of people feel about consciousness.
102
346000
4000
Đó là cách mà nhiều người cảm nhận về sự nhận thức.
06:15
(Laughter)
103
350000
1000
(Tiếng cười)
06:16
Real consciousness is not a bag of tricks.
104
351000
2000
Nhận thức thật không phải là một túi gồm các trò lừa bịp.
06:18
If you're going to explain this as a bag of tricks,
105
353000
2000
Nếu các bạn giải thích sự nhận thức như một túi gồm các trò lừa bịp
06:20
then it's not real consciousness, whatever it is.
106
355000
3000
thì nó không phải là nhận thức thật.
06:23
And, as Marvin said, and as other people have said,
107
358000
6000
Và như Marvin cùng những người khác đã nói,
06:29
"Consciousness is a bag of tricks."
108
364000
3000
"Nhận thức là một túi gồm các trò lừa bịp."
06:32
This means that a lot of people are just left completely dissatisfied
109
367000
5000
Điều này có nghĩa là nhiều người đã bị làm cho không hài lòng
06:37
and incredulous when I attempt to explain consciousness.
110
372000
3000
và hoài nghi khi tôi thử giải thích sự nhận thức.
06:40
So this is the problem. So I have to
111
375000
3000
Nên đây là vấn đề. Nên tôi phải cố thử
06:43
do a little bit of the sort of work
112
378000
3000
làm nhiều điều
06:46
that a lot of you won't like,
113
381000
4000
mà nhiều trong số bạn sẽ không thích,
06:50
for the same reason that you don't like to see
114
385000
2000
với cùng lý do vì sao các bạn không thích
06:52
a magic trick explained to you.
115
387000
2000
được giải thích một trò ảo thuật.
06:54
How many of you here, if somebody -- some smart aleck --
116
389000
4000
Bao nhiêu trong số các bạn ở đây, nếu một ai đó
06:58
starts telling you how a particular magic trick is done,
117
393000
3000
bắt đầu nói cho các bạn nghe về bí mật của một trò ảo thuật,
07:01
you sort of want to block your ears and say, "No, no, I don't want to know!
118
396000
3000
các bạn sẽ muốn bịt tai lại và nói "Không, không, tôi không muốn biết!
07:04
Don't take the thrill of it away. I'd rather be mystified.
119
399000
3000
Đừng làm mất đi tính bất ngờ chứ.
07:07
Don't tell me the answer."
120
402000
3000
Đừng cho tôi biết câu trả lời."
07:10
A lot of people feel that way about consciousness, I've discovered.
121
405000
3000
Rất nhiều người cảm nhận điều tương tự đối với sự nhận thức.
07:13
And I'm sorry if I impose some clarity, some understanding on you.
122
408000
6000
Và tôi xin lỗi nếu tôi đã áp đặt sự soi sáng lên đối với các bạn.
07:19
You'd better leave now if you don't want to know some of these tricks.
123
414000
5000
Các bạn có thể rời khỏi đây nếu các bạn không muốn biết bí mật của những trò ảo thuật này.
07:24
But I'm not going to explain it all to you.
124
419000
4000
Nhưng tôi sẽ không giải thích toàn bộ cho các bạn nghe.
07:28
I'm going to do what philosophers do.
125
423000
3000
Tôi sẽ làm theo cách của một triết gia.
07:31
Here's how a philosopher explains the sawing-the-lady-in-half trick.
126
426000
6000
Đây là cách mà một nhà triết gia giải thích trò ảo thuật cưa đôi một cô gái.
07:37
You know the sawing-the-lady-in-half trick?
127
432000
2000
Các bạn đề biết trò đó chứ?
07:39
The philosopher says, "I'm going to explain to you how that's done.
128
434000
4000
Nhà triết gia nói rằng "Tôi sẽ giải thích cho bạn biết nó đã được làm như thế nào.
07:43
You see, the magician doesn't really saw the lady in half."
129
438000
5000
Bạn thấy đấy, nhà ảo thuật gia không phải cưa cô gái kia ra làm hai thật đâu."
07:48
(Laughter)
130
443000
2000
(Tiếng cười)
07:50
"He merely makes you think that he does."
131
445000
4000
"Anh ta chỉ làm cho bạn nghĩ là anh ta làm như thế thật."
07:54
And you say, "Yes, and how does he do that?"
132
449000
1000
Và bạn nói rằng "Thì đúng, nhưng mà ông ta làm thế như thế nào?"
07:55
He says, "Oh, that's not my department, I'm sorry."
133
450000
2000
Ông triết trả lời "Đó không phải là chuyên môn của tôi, xin lỗi."
07:57
(Laughter)
134
452000
5000
(Tiếng cười)
08:02
So now I'm going to illustrate how philosophers explain consciousness.
135
457000
3000
Bây giờ tôi sẽ cho các bạn xem các triết gia giải thích sự nhận thức như thế nào.
08:05
But I'm going to try to also show you
136
460000
3000
Nhưng tôi sẽ cũng cho các bạn thấy
08:08
that consciousness isn't quite as marvelous --
137
463000
3000
rằng nhận thức không phi thường --
08:11
your own consciousness isn't quite as wonderful --
138
466000
2000
nhận thức của các bạn không kỳ diệu --
08:13
as you may have thought it is.
139
468000
2000
như các bạn đã nghĩ.
08:15
This is something, by the way, that Lee Siegel talks about in his book.
140
470000
4000
Đây là những gì mà Lee Siegel cũng đề cập đến trong cuốn sách của ông ấy.
08:19
He marvels at how he'll do a magic show, and afterwards
141
474000
4000
Anh ấy kể về việc sau những buổi biểu diễn ảo thuật,
08:23
people will swear they saw him do X, Y, and Z. He never did those things.
142
478000
4000
có người khăng khăng rằng họ thấy anh ấy làm những thứ X, Y và Z mà anh ấy không hề làm.
08:27
He didn't even try to do those things.
143
482000
2000
Thậm chí anh ấy đã không có ý định làm những điều đó.
08:29
People's memories inflate what they think they saw.
144
484000
4000
Trí nhớ con người thổi phồng lên những gì họ nghĩ rằng họ đã thấy.
08:33
And the same is true of consciousness.
145
488000
3000
Và điều tương tự cũng đúng với sự nhận thức.
08:36
Now, let's see if this will work. All right. Let's just watch this.
146
491000
7000
Để xem cái này sẽ làm việc không. Được rồi. Chúng ta hãy xem cái này.
08:43
Watch it carefully.
147
498000
1000
Xem kỹ nhé.
08:56
I'm working with a young computer-animator documentarian
148
511000
3000
Tôi đang làm việc với một người vẽ đồ họa máy tính trẻ tuổi
08:59
named Nick Deamer, and this is a little demo that he's done for me,
149
514000
5000
tên là Nick Deamer và đây là một bản thử nghiệm cậu ấy đã làm cho tôi
09:04
part of a larger project some of you may be interested in.
150
519000
3000
thuộc một dự án lớn mà một số trong các bạn có thể quan tâm.
09:07
We're looking for a backer.
151
522000
3000
Chúng tôi đang kiếm một nhà tài trợ.
09:10
It's a feature-length documentary on consciousness.
152
525000
4000
Dự án về một bộ phim tài liệu về sự nhận thức.
09:14
OK, now, you all saw what changed, right?
153
529000
2000
Được rồi, các bạn đều thấy cái gì đã thay đổi phải không?
09:20
How many of you noticed that every one of those squares changed color?
154
535000
5000
Bao nhiêu trong số các bạn đã nhận thấy rằng tất cả các ông vuông kia đều đã đổi màu?
09:25
Every one. I'll just show you by running it again.
155
540000
4000
Tất cả. Để tôi chạy nó lại.
09:34
Even when you know that they're all going to change color,
156
549000
5000
Thậm chí khi các bạn đã biết là chúng sẽ đổi màu
09:39
it's very hard to notice. You have to really concentrate
157
554000
4000
vẫn khó để nhận ra. Các bạn phải tập trung
09:43
to pick up any of the changes at all.
158
558000
3000
để nhận thấy được điều đó.
09:46
Now, this is an example -- one of many --
159
561000
5000
Còn đây là một ví dụ
09:51
of a phenomenon that's now being studied quite a bit.
160
566000
2000
về một hiện tượng mà hiện nay đang được nghiên cứu khá nhiều.
09:53
It's one that I predicted in the last page or two of my
161
568000
4000
Nó là hiện tượng mà tôi đã suy đoán ở những trang cuối trong cuốn sách
09:57
1991 book, "Consciousness Explained,"
162
572000
2000
năm 1991 của tôi "Consciousness Explained"
09:59
where I said if you did experiments of this sort,
163
574000
3000
trong đó tôi đề cập đến những thí nghiệm như thế này,
10:02
you'd find that people were unable to pick up really large changes.
164
577000
3000
các bạn sẽ thấy được rằng nhiều người không thể nhận thấy được cả những biến đổi lớn.
10:05
If there's time at the end,
165
580000
2000
Nếu có thời gian
10:07
I'll show you the much more dramatic case.
166
582000
3000
tôi sẽ cho các bạn xem một trường hợp khủng hơn nữa.
10:10
Now, how can it be that there are all those changes going on,
167
585000
5000
Vậy làm sao mà khi đang có những biến đổi kia
10:15
and that we're not aware of them?
168
590000
3000
mà chúng ta lại không hề nhận thấy được chúng?
10:18
Well, earlier today, Jeff Hawkins mentioned the way your eye saccades,
169
593000
5000
Hôm nay, Jeff Hawkins đã nói về cách mà mắt chúng ta cử động,
10:23
the way your eye moves around three or four times a second.
170
598000
3000
mắt chúng ta di chuyển qua lại ba bốn lần trong một giây.
10:26
He didn't mention the speed. Your eye is constantly in motion,
171
601000
3000
Anh ấy không nói đến tốc độ. Mắt các bạn luôn trong trại thái cử động,
10:29
moving around, looking at eyes, noses, elbows,
172
604000
3000
di chuyển quanh, nhìn vào mắt người khác, mũi, khuỷu tay,
10:32
looking at interesting things in the world.
173
607000
2000
nhìn vào những thứ hấp dẫn trong thế giới.
10:34
And where your eye isn't looking,
174
609000
2000
Và những nơi mà mắt các bạn không nhìn,
10:36
you're remarkably impoverished in your vision.
175
611000
3000
các bạn làm suy giảm đi rất nhiều tầm nhìn của các bạn.
10:39
That's because the foveal part of your eye,
176
614000
3000
Bởi vì ở đằng sau hốc mắt các bạn,
10:42
which is the high-resolution part,
177
617000
2000
nơi có độ phân giải cao,
10:44
is only about the size of your thumbnail held at arms length.
178
619000
3000
chỉ to bằng khoảng móng tay cái được giữ ở khoảng cách một cánh tay.
10:47
That's the detail part.
179
622000
2000
Đó là phần chi tiết.
10:49
It doesn't seem that way, does it?
180
624000
3000
Theo cảm giác thì không phải như thế phải không?
10:52
It doesn't seem that way, but that's the way it is.
181
627000
2000
Có vẻ như không phải là thế, nhưng thật ra là như vậy.
10:54
You're getting in a lot less information than you think.
182
629000
4000
Các bạn nhận được ít thông tin hơn là các bạn nghĩ.
10:58
Here's a completely different effect. This is a painting by Bellotto.
183
633000
6000
Đây là một hiệu ứng khác. Đây là một bức tranh bởi Bellotto.
11:04
It's in the museum in North Carolina.
184
639000
2000
Nó ở viện bảo tàng ở North Corolina.
11:06
Bellotto was a student of Canaletto's.
185
641000
3000
Bellotto từng là học trò của Canaletto.
11:09
And I love paintings like that --
186
644000
1000
Tôi rất thích những bức tranh như thế này --
11:10
the painting is actually about as big as it is right here.
187
645000
4000
bức tranh thật to cũng khoảng bằng kích cỡ ở đây.
11:14
And I love Canalettos, because Canaletto has this fantastic detail,
188
649000
3000
Và tôi rất thích những bức của Canaletto bởi vì chúng rất chi tiết
11:17
and you can get right up
189
652000
3000
và các bạn có thể đến gần
11:20
and see all the details on the painting.
190
655000
3000
và thấy những chi tiết đó trên bức tranh.
11:23
And I started across the hall in North Carolina,
191
658000
5000
Và tôi đã đi dọc qua sảnh đường ở North Carolina
11:28
because I thought it was probably a Canaletto,
192
663000
2000
ơởi vì tôi nghĩ rằng đó hẳn phải là một bức tranh của Canaletto
11:30
and would have all that in detail.
193
665000
2000
và cũng sẽ có những chi tiết nhỏ.
11:32
And I noticed that on the bridge there, there's a lot of people --
194
667000
3000
Và tôi đã nhận thấy rằng trên chiếc cầu kia, có rất nhiều người --
11:35
you can just barely see them walking across the bridge.
195
670000
3000
các bạn chỉ vừa đủ thấy chúng đi ngang qua cầu.
11:38
And I thought as I got closer
196
673000
1000
Và tôi đã nghĩ rằng khi tôi lại gần
11:39
I would be able to see all the detail of most people,
197
674000
3000
tôi sẽ nhìn thấy được chi tiết của từng người
11:42
see their clothes, and so forth.
198
677000
2000
nhìn thấy được quần áo họ và vân vân.
11:44
And as I got closer and closer, I actually screamed.
199
679000
4000
Nhưng khi tôi đến gần và gần hơn, tôi đã thốt lên.
11:48
I yelled out because when I got closer,
200
683000
2000
Tôi đã hét lên bởi vì khi tôi đến gần,
11:50
I found the detail wasn't there at all.
201
685000
4000
tôi đã nhận thấy rằng chẳng có chi tiết nào cả.
11:54
There were just little artfully placed blobs of paint.
202
689000
4000
Chỉ có những vết chấm màu được phân bố một cách khéo léo.
11:58
And as I walked towards the picture,
203
693000
3000
Và khi tôi bước lại gần bức tranh,
12:01
I was expecting detail that wasn't there.
204
696000
3000
tôi đã mong chờ những chi tiết mà đã không có ở đó.
12:04
The artist had very cleverly suggested people and clothes
205
699000
5000
Người nghệ sỹ đã gợi một cách khéo léo những con người và áo quần
12:09
and wagons and all sorts of things,
206
704000
3000
và những chiếc xe ngựa và những thứ khác
12:12
and my brain had taken the suggestion.
207
707000
3000
và não tôi đã nhận được những gợi ý đó.
12:15
You're familiar with a more recent technology, which is -- There,
208
710000
6000
Các bạn đều quen thuộc với một công nghệ gần đây -- ở đó.
12:21
you can get a better view of the blobs.
209
716000
2000
Các bạn có thể xem kỹ hơn các vết chấm.
12:23
See, when you get close
210
718000
2000
Khi các bạn lại gần
12:25
they're really just blobs of paint.
211
720000
5000
chúng chỉ là những vết chấm màu.
12:30
You will have seen something like this -- this is the reverse effect.
212
725000
6000
Hẳn các bạn đã được thấy cái này -- đây là hiện tượng ngược lại.
12:44
I'll just give that to you one more time.
213
739000
3000
Để tôi cho các bạn xem lần nữa.
12:47
Now, what does your brain do when it takes the suggestion?
214
742000
7000
Vậy não của bạn làm gì khi nó nhận được sự gợi ý?
12:54
When an artful blob of paint or two, by an artist,
215
749000
5000
Khi một hay hai vết chấm khéo léo của một họa sỹ
12:59
suggests a person -- say, one of
216
754000
6000
gợi ý đó là một con người -- ví dụ như
13:05
Marvin Minsky's little society of mind --
217
760000
2000
một xã hội nhận thức nhỏ bé của Marvin Minsky --
13:07
do they send little painters out to fill in all the details in your brain somewhere?
218
762000
5000
chúng có sai những họa sỹ tý hon đến và vẽ thêm chi tiết trong não các bạn ở đâu đó chăng?
13:12
I don't think so. Not a chance. But then, how on Earth is it done?
219
767000
5000
Tôi không nghĩ như thế. Vậy thì nó là như thế nào?
13:17
Well, remember the philosopher's explanation of the lady?
220
772000
5000
Các bạn còn nhớ câu giải thích của nhà triết già về cô gái bị cưa đôi không?
13:22
It's the same thing.
221
777000
3000
Nó là cùng một thứ.
13:25
The brain just makes you think that it's got the detail there.
222
780000
3000
Não của các bạn chỉ làm cho các bạn nghĩ rằng những chi tiết kia có ở đó.
13:28
You think the detail's there, but it isn't there.
223
783000
3000
Các bạn nghĩ rằng các chi tiết kia ở đó, nhưng chúng không có ở đó.
13:31
The brain isn't actually putting the detail in your head at all.
224
786000
3000
Bộ não không hề đặt những chi tiết kia vào đầu các bạn.
13:34
It's just making you expect the detail.
225
789000
3000
Nó chỉ làm cho bạn mong chờ những chi tiết kia.
13:37
Let's just do this experiment very quickly.
226
792000
3000
Chúng ta hãy thử nghiệm nhanh xem.
13:40
Is the shape on the left the same as the shape on the right, rotated?
227
795000
5000
Hình thù ở bên trái có giống hình thù ở bên phải nêu xoay ngang nó không?
13:45
Yes.
228
800000
2000
Có.
13:47
How many of you did it by rotating the one on the left
229
802000
2000
Bao nhiêu trong số các bạn đã xoay hình bên trái
13:49
in your mind's eye, to see if it matched up with the one on the right?
230
804000
3000
trong đầu để xem xem nó có trùng hình bên phải không?
13:52
How many of you rotated the one on the right? OK.
231
807000
4000
Bao nhiêu trong số các bạn xoay hình bên phải?
13:56
How do you know that's what you did?
232
811000
2000
Làm sao các bạn biết được đó là những gì các bạn đã làm?
13:58
(Laughter)
233
813000
3000
(Tiếng cười)
14:01
There's in fact been a very interesting debate
234
816000
2000
Đã có một cuộc tranh luận rất thú vị
14:03
raging for over 20 years in cognitive science --
235
818000
3000
trong vòng 20 năm nay trong môn khoa học liên quan đến nhận thức --
14:06
various experiments started by Roger Shepherd,
236
821000
2000
nhiều cuộc thí nghiệm bắt đầu bởi Roger Shepherd,
14:08
who measured the angular velocity of rotation of mental images.
237
823000
5000
người mà đã đó vận tốc góc của những hình ảnh trong đầu.
14:13
Yes, it's possible to do that.
238
828000
2000
Vâng, có thể làm được điều đó đấy.
14:15
But the details of the process are still in significant controversy.
239
830000
7000
Nhưng những chi tiết của toàn bộ quá trình vẫn còn đang được tranh cãi.
14:22
And if you read that literature, one of the things
240
837000
3000
Và nếu các bạn đọc sách vở, một trong những thứ
14:25
that you really have to come to terms with is
241
840000
3000
mà các bạn phải thừa nhận là
14:28
even when you're the subject in the experiment, you don't know.
242
843000
2000
thậm chí khi các bạn là nhân vật được thí nghiệm, các bạn vẫn không biết.
14:30
You don't know how you do it.
243
845000
2000
Các bạn vẫn không biết các bạn làm điều đó như thế nào.
14:32
You just know that you have certain beliefs.
244
847000
3000
Các bạn chỉ biết các bạn có những niềm tin cụ thể nào đó.
14:35
And they come in a certain order, at a certain time.
245
850000
3000
Và chúng đến theo một trình tự và vào những thời điểm cụ thể.
14:38
And what explains the fact that that's what you think?
246
853000
2000
Và điều gì giải thích rằng đó chính là những gì các bạn nghĩ?
14:40
Well, that's where you have to go backstage and ask the magician.
247
855000
4000
Đó là lúc mà các bạn phải ra đằng sau sân khấu và hỏi nhà ảo thuật gia.
14:44
This is a figure that I love: Bradley, Petrie, and Dumais.
248
859000
4000
Đây là một hình mà tôi thích: Bradley, Petrie và Dumais.
14:48
You may think that I've cheated,
249
863000
2000
Có thể các bạn nghĩ rằng tôi đã ăn gian
14:50
that I've put a little whiter-than-white boundary there.
250
865000
5000
rằng tôi đã làm cho viền quanh trắng hơn bình thường.
14:55
How many of you see that sort of boundary,
251
870000
2000
Bao nhiêu trong số các bạn có thể thấy cái phần viền quanh đó
14:57
with the Necker cube floating in front of the circles?
252
872000
3000
với một hình lập phương ở đằng trước những hình tròn?
15:00
Can you see it?
253
875000
2000
Các bạn thấy không?
15:02
Well, you know, in effect, the boundary's really there, in a certain sense.
254
877000
5000
Các bạn biết đấy, ranh giới đúng là ở đó.
15:07
Your brain is actually computing that boundary,
255
882000
3000
Não bộ các bạn đang đo đạc ranh giới đó
15:10
the boundary that goes right there.
256
885000
5000
cái ranh giới mà hiện đang ở đó.
15:15
But now, notice there are two ways of seeing the cube, right?
257
890000
2000
Nhưng có hai cách nhìn cái hộp lập phương đó phải không?
15:17
It's a Necker cube.
258
892000
2000
Nó là một hình lập phương Necker.
15:19
Everybody can see the two ways of seeing the cube? OK.
259
894000
4000
Mọi người đều thấy cả chứ?
15:23
Can you see the four ways of seeing the cube?
260
898000
4000
Các bạn có thể thấy bốn cách để thấy hình lập phương không?
15:27
Because there's another way of seeing it.
261
902000
2000
Bởi vì còn cách nữa.
15:29
If you're seeing it as a cube floating in front of some circles,
262
904000
3000
Nếu các bạn nhìn thấy khối đó đang trôi lơ lửng trước mấy hình tròn
15:32
some black circles, there's another way of seeing it.
263
907000
3000
màu đen, đó chính là cách nữa.
15:35
As a cube, on a black background,
264
910000
2000
Như một khối lập phương, trước một nền đen,
15:37
as seen through a piece of Swiss cheese.
265
912000
2000
được nhìn qua một chiếc pho mát Thụy Sỹ.
15:39
(Laughter)
266
914000
3000
(Tiếng cười)
15:42
Can you get it? How many of you can't get it? That'll help.
267
917000
6000
Các bạn nhận ra rồi phải không? Bao nhiêu người không thấy được? Cái này sẽ giúp các bạn.
15:48
(Laughter)
268
923000
2000
(Tiếng cười)
15:50
Now you can get it. These are two very different phenomena.
269
925000
5000
Bây giờ các bạn thấy rồi đó. Có hai hiện tượng khác nhau.
15:55
When you see the cube one way, behind the screen,
270
930000
6000
Khi các bạn nhìn khối lập phương theo một chiều, đằng sau màn hình,
16:01
those boundaries go away.
271
936000
2000
những ranh giới đó biến đi.
16:03
But there's still a sort of filling in, as we can tell if we look at this.
272
938000
5000
Nhưng vẫn còn cái cảm giác tự làm đầy, như ta có thể thấy khi nhìn vào đây.
16:08
We don't have any trouble seeing the cube, but where does the color change?
273
943000
4000
Chúng ta không có vấn đề gì để thấy khối lập phương, nhưng màu đang thay đổi ở đâu?
16:12
Does your brain have to send little painters in there?
274
947000
3000
Liệu não các bạn có phải phái những họa sỹ tý hon đến đó?
16:15
The purple-painters and the green-painters
275
950000
2000
Những họa sỹ tý hon màu tím và màu xanh lá cây
16:17
fight over who's going to paint that bit behind the curtain? No.
276
952000
3000
tranh giành nhau vẽ cái phần đằng sau màn chắn kia chăng? Không.
16:20
Your brain just lets it go. The brain doesn't need to fill that in.
277
955000
4000
Não các bạn cho nó qua. Não các bạn không cần phải tự làm đầy chỗ đó.
16:29
When I first started talking about
278
964000
3000
Khi tôi mới bắt đầu nói về
16:32
the Bradley, Petrie, Dumais example that you just saw --
279
967000
4000
ví dụ Bradley, Petrie, Dumais mà các bạn vừa thấy --
16:36
I'll go back to it, this one --
280
971000
4000
để tôi bật lại --
16:40
I said that there was no filling-in behind there.
281
975000
7000
Tôi đã nói rằng không hề có sự tự làm đầy ở đằng sau.
16:47
And I supposed that that was just a flat truth, always true.
282
982000
3000
Và tôi cho rằng đó là sự thật luôn có thật.
16:50
But Rob Van Lier has recently shown that it isn't.
283
985000
5000
Nhưng Rob Van Lier gần đây đã cho thấy điều đó không phải thế.
16:55
Now, if you think you see some pale yellow --
284
990000
5000
Nếu các bạn nghĩ rằng các bạn đang thấy một màu vàng nhạt --
17:00
I'll run this a few more times.
285
995000
2000
Để tôi chạy nó lại vài lần.
17:02
Look in the gray areas,
286
997000
4000
Các bạn hãy nhìn vào những vùng màu xám
17:06
and see if you seem to see something sort of shadowy moving in there --
287
1001000
5000
và thử xem các bạn có thấy cái gì đó như bóng đen chạy ở đó không --
17:11
yeah, it's amazing. There's nothing there. It's no trick.
288
1006000
7000
đúng đấy! Hay nhỉ. Không có gì ở đó cả. Đó cũng không trò lừa mẹo.
17:18
["Failure to Detect Changes in Scenes" slide]
289
1013000
6000
[ "Thất bại trong việc nhận thấy những thay đổi trên màn hình" ]
17:24
This is Ron Rensink's work, which was in some degree
290
1019000
2000
Đây là nghiên cứu của Ron Rensink, được lấy cảm hứng phần nào
17:26
inspired by that suggestion right at the end of the book.
291
1021000
4000
từ một sự gợi ý ngay ở cuối cuốn sách.
17:30
Let me just pause this for a second if I can.
292
1025000
2000
Để tôi dừng cái này một lát.
17:32
This is change-blindness.
293
1027000
2000
Đây là hiện tượng không nhận ra được các thay đổi.
17:34
What you're going to see is two pictures,
294
1029000
2000
Những gì các bạn sẽ được xem là hai bức tranh,
17:36
one of which is slightly different from the other.
295
1031000
2000
một bức sẽ khác bức kia.
17:38
You see here the red roof and the gray roof,
296
1033000
3000
Các bạn thấy đây là một mái nhà màu đó và một màu xám
17:41
and in between them there will be a mask,
297
1036000
2000
và ở giữa chúng sẽ có một màn chắn
17:43
which is just a blank screen, for about a quarter of a second.
298
1038000
4000
mà thật ra chỉ là một hình trống, kéo dài khoảng một phần tư giây.
17:47
So you'll see the first picture, then a mask,
299
1042000
2000
Vậy là các bạn sẽ thấy một bức tranh, rồi màn chắn.
17:49
then the second picture, then a mask.
300
1044000
2000
Rồi hình thứ hai, rồi màn chắn.
17:51
And this will just continue, and your job as the subject
301
1046000
4000
Và sẽ tiếp tục như thế và nhiệm vụ các bạn là bấm nút
17:55
is to press the button when you see the change.
302
1050000
3000
khi các bạn đã thấy được cái gì đã đổi.
17:58
So, show the original picture for 240 milliseconds. Blank.
303
1053000
8000
Cho hình đầu hiện trong khoảng 240 mili giây. Hình trống.
18:06
Show the next picture for 240 milliseconds. Blank.
304
1061000
6000
Cho hình tiếp hiện trong 250 mili giây. Hình trống.
18:12
And keep going, until the subject presses the button, saying,
305
1067000
4000
Và tiếp tục như thế, cho đến khi người tham gia thí nghiệm ấn nút và nói rằng
18:16
"I see the change."
306
1071000
2000
"Tôi thấy cái gì đã đổi rồi."
18:18
So now we're going to be subjects in the experiment.
307
1073000
3000
Giờ chúng ta sẽ là những người tham gia thí nghiệm.
18:21
We're going to start easy. Some examples.
308
1076000
9000
Chúng ta sẽ bắt đầu với một hình dễ. Một vài ví dụ.
18:30
No trouble there.
309
1085000
2000
Không có khó khăn gì.
18:32
Can everybody see? All right.
310
1087000
3000
Mọi người đều thấy cả chứ.
18:35
Indeed, Rensink's subjects took only a little bit more
311
1090000
4000
Những người thí nghiệm của Rensink cũng chỉ cần
18:39
than a second to press the button.
312
1094000
2000
hơn một giây để bấm nút.
18:46
Can you see that one?
313
1101000
1000
Các bạn có thể thấy cái này không?
18:55
2.9 seconds.
314
1110000
2000
2.9 giây.
19:04
How many don't see it still?
315
1119000
3000
Bao nhiêu người không thấy?
19:07
What's on the roof of that barn?
316
1122000
2000
Cái gì đang ở trên mái nhà của cái nhà chứa kia?
19:09
(Laughter)
317
1124000
3000
(Tiếng cười)
19:20
It's easy.
318
1135000
2000
Dễ mà.
19:46
Is it a bridge or a dock?
319
1161000
2000
Đây là một cái cầu hay là một cái cảng?
19:52
There are a few more really dramatic ones, and then I'll close.
320
1167000
4000
Tôi sẽ cho các bạn xem thêm vài cái khủng nữa rồi tôi sẽ tắt.
19:56
I want you to see a few that are particularly striking.
321
1171000
4000
Tôi muốn cho các bạn xem vài cái độc đáo.
20:00
This one because it's so large and yet it's pretty hard to see.
322
1175000
7000
Cái này khá to nhưng cũng khá khó.
20:07
Can you see it?
323
1182000
3000
Các bạn thấy không?
20:10
Audience: Yes.
324
1185000
2000
Khán đài: Có
20:12
Dan Dennett: See the shadows going back and forth? Pretty big.
325
1187000
3000
Các bạn thấy mấy cái bóng chạy qua chạy lại phải không?
20:23
So 15.5 seconds is the median time
326
1198000
4000
15 giây rưỡi là thời gian trung bình
20:27
for subjects in his experiment there.
327
1202000
2000
cho những người thí nghiệm.
20:29
I love this one. I'll end with this one,
328
1204000
3000
Tôi thích cái này. Tôi sẽ kết thúc với cái này,
20:32
just because it's such an obvious and important thing.
329
1207000
3000
chỉ vì nó là một thứ rất rõ ràng và quan trọng.
20:37
How many still don't see it? How many still don't see it?
330
1212000
6000
Bao nhiêu người vẫn không thấy?
20:43
How many engines on the wing of that Boeing?
331
1218000
3000
Có bao nhiêu máy chạy trên cánh của chiếc Boeing đó?
20:46
(Laughter)
332
1221000
1000
(Tiếng cười)
20:47
Right in the middle of the picture!
333
1222000
6000
Ngay ở giữa bức tranh!
20:53
Thanks very much for your attention.
334
1228000
1000
Cảm ơn các bạn đã tham gia.
20:54
What I wanted to show you is that scientists,
335
1229000
5000
Những gì tôi đã muốn cho các bạn thấy là các nhà khoa học
20:59
using their from-the-outside, third-person methods,
336
1234000
4000
sử dụng các phương pháp người thứ ba
21:03
can tell you things about your own consciousness
337
1238000
2000
có thể cho các bạn biết nhiều thứ về sự nhận thức của các bạn
21:05
that you would never dream of,
338
1240000
2000
mà các bạn đã không hề mơ đến.
21:07
and that, in fact, you're not the authority
339
1242000
2000
Và rằng thật ra các bạn không phải là người cầm quyền
21:09
on your own consciousness that you think you are.
340
1244000
2000
chính nhận thức của các bạn.
21:11
And we're really making a lot of progress
341
1246000
2000
Và chúng ta đang tiến tới
21:13
on coming up with a theory of mind.
342
1248000
3000
với thuyết nhận thức.
21:16
Jeff Hawkins, this morning, was describing his attempt
343
1251000
6000
Jeff Hawkins, sáng nay, đã miêu tả nỗ lực của anh ấy
21:22
to get theory, and a good, big theory, into the neuroscience.
344
1257000
4000
xây dựng nên một thuyết lớn về thần kinh học.
21:26
And he's right. This is a problem.
345
1261000
5000
Và anh ấy đúng. Đó là một vấn đề.
21:31
Harvard Medical School once -- I was at a talk --
346
1266000
2000
Một trưởng phòng y học ở Harvard
21:33
director of the lab said, "In our lab, we have a saying.
347
1268000
4000
đã từng nói "Trong phòng thí nghiệm của chúng tôi, chúng tôi có một câu nói.
21:37
If you work on one neuron, that's neuroscience.
348
1272000
3000
Nếu bạn làm việc với một nơ-ron thì đó là thần kinh học.
21:40
If you work on two neurons, that's psychology."
349
1275000
3000
Nếu bạn làm việc với hai nơ-ron thì đó là tâm thần học."
21:43
(Laughter)
350
1278000
4000
(Tiếng cười)
21:47
We have to have more theory, and it can come as much from the top down.
351
1282000
3000
Chúng ta cần phải có nhiều thuyết hơn và nó có thể đến từ trên xuống.
21:50
Thank you very much.
352
1285000
2000
Cảm ơn các bạn nhiều.
21:52
(Applause)
353
1287000
4000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientistDan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.
Why you should listen
One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.
This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”
“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"
In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”
Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>
Dan Dennett | Speaker | TED.com