TED2007
Maira Kalman: The illustrated woman
Maira Kalman, de geïllustreerde vrouw
Filmed:
Readability: 3.2
805,010 views
Auteur en illustrator Maira Kalman praat over haar leven en werk, van haar voorpagina's voor de New Yorker, tot aan haar boeken voor kinderen en volwassenen. In het echt is ze even geweldig, wijs en gestoord als op papier.
Maira Kalman - Illustrator, author
Maira Kalman's wise, witty drawings have appeared on numberless New Yorker covers, in a dozen children's books, and throughout the pages of the Elements of Style. Her latest book, The Principles of Uncertainty, is the result of a year-long illustrated blog she kept for the New York Times. Full bio
Maira Kalman's wise, witty drawings have appeared on numberless New Yorker covers, in a dozen children's books, and throughout the pages of the Elements of Style. Her latest book, The Principles of Uncertainty, is the result of a year-long illustrated blog she kept for the New York Times. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
What I am always thinking about
0
0
3000
Waar ik altijd aan denk,
00:28
is what this session is about, which is called simplicity.
1
3000
4000
is waar deze sessie over gaat: eenvoud.
00:32
And almost, I would almost call it being simple-minded,
2
7000
4000
Bijna zou ik het een simpele geest noemen,
00:36
but in the best sense of the word.
3
11000
2000
maar dan op de best mogelijke manier.
00:38
I'm trying to figure out two very simple things:
4
13000
3000
Ik probeer achter twee heel simpele dingen te komen:
00:42
how to live and how to die, period.
5
17000
2000
hoe te leven en hoe te sterven, punt.
00:44
That's all I'm trying to do, all day long.
6
19000
2000
Dat is wat ik probeer de hele dag.
00:46
And I'm also trying to have some meals, and have some snacks,
7
21000
3000
Ik probeer ook nog wat te eten, en een tussendoortje...
00:49
and, you know, and yell at my children, and do all the normal things
8
24000
4000
en op mijn kinderen mopperen, en alle normale dingen te doen
00:53
that keep you grounded.
9
28000
2000
die je geaard houden.
00:56
So, I was fortunate enough to be born a very dreamy child.
10
31000
7000
Ik had het geluk om als dromerig kind te worden geboren.
01:03
My older sister was busy torturing my parents,
11
38000
4000
Mijn oudere zus had het druk met het pijnigen van mijn ouders,
01:07
and they were busy torturing her.
12
42000
2000
en zij met het pijnigen van haar.
01:09
I was lucky enough to be completely ignored,
13
44000
3000
Ik had het geluk om volstrekt te worden genegeerd,
01:12
which is a fabulous thing, actually, I want to tell you.
14
47000
2000
wat iets fantastisch is, wil ik je verzekeren.
01:14
So, I was able to completely daydream my way through my life.
15
49000
4000
Ik kon dus dagenlang dagdromen.
01:20
And I finally daydreamed my way into NYU, at a very good time, in 1967,
16
55000
6000
Uiteindelijk dagdroomde ik mezelf naar NYU, op een goed tijdstip, in 1967,
01:27
where I met a man who was trying to blow up the math building of NYU.
17
62000
5000
waar ik een man ontmoette die het wiskundegebouw wilde opblazen.
01:33
And I was writing terrible poetry and knitting sweaters for him.
18
68000
4000
Ikzelf schreef vreselijke poëzie en breide truien voor hem.
01:37
And feminists hated us, and the whole thing was wretched
19
72000
5000
Feministes haatten ons, en het was allemaal verdorven
01:42
from beginning to end.
20
77000
2000
van begin tot eind.
01:44
But I kept writing bad poetry, and he didn't blow up the math building,
21
79000
4000
Ik bleef slechte poëzie schrijven, en hij blies het wiskundegebouw niet op,
01:48
but he went to Cuba.
22
83000
1000
maar ging naar Cuba.
01:49
But I gave him the money, because I was from Riverdale
23
84000
2000
Ik gaf hem het geld, want ik kwam uit Riverdale
01:51
so I had more money than he did.
24
86000
2000
dus ik had meer geld dan hij.
01:53
(Laughter)
25
88000
1000
(Gelach)
01:54
And that was a good thing to help, you know, the cause.
26
89000
3000
Dat was goed, weet je, om de goede zaak te helpen.
01:58
But, then he came back, and things happened,
27
93000
4000
Maar toen kwam hij terug en er gebeurden dingen,
02:02
and I decided I really hated my writing,
28
97000
3000
en ik besloot dat ik mijn schrijfsels haatte.
02:05
that it was awful, awful, purple prose.
29
100000
4000
Dat het afschuwelijk wollig proza was.
02:09
And I decided that I wanted to tell --
30
104000
2000
Ik besloot dat ik nog steeds
02:11
but I still wanted to tell a narrative story
31
106000
2000
een verhaal wilde vertellen,
02:13
and I still wanted to tell my stories.
32
108000
2000
en ik wilde MIJN verhalen vertellen.
02:15
So I decided that I would start to draw. How hard could that be?
33
110000
3000
Dus ik besloot dat ik zou gaan tekenen. Hoe moeilijk kon dat zijn?
02:18
And so what happened was that I started
34
113000
5000
Dus wat er gebeurde, was dat ik min of meer
02:23
just becoming an editorial illustrator through, you know,
35
118000
3000
een redactioneel illustrator werd,
02:26
sheer whatever, sheer ignorance.
36
121000
3000
uit pure... onwetendheid.
02:29
And we started a studio.
37
124000
2000
We begonnen een studio.
02:31
Well, Tibor really started the studio, called M&Co.
38
126000
2000
Tibor begon de studio, genaamd M&Co.
02:33
And the premise of M&Co was, we don't know anything,
39
128000
4000
Het uitgangspunt van M&Co was: we weten niets,
02:37
but that's all right, we're going to do it anyway.
40
132000
2000
maar dat geeft niks, we proberen het toch.
02:39
And as a matter of fact, it's better not to know anything,
41
134000
2000
In feite is het beter om niets te weten,
02:41
because if you know too much, you're stymied.
42
136000
3000
want teveel weten is een belemmering.
02:44
So, the premise in the studio was,
43
139000
3000
Dus het uitgangspunt van de studio was:
02:47
there are no boundaries, there is no fear.
44
142000
3000
er zijn geen grenzen, er is geen angst.
02:50
And I -- and my full-time job, I landed the best job on Earth,
45
145000
3000
Mijn baan was -- ik kreeg de beste baan ter wereld --
02:53
was to daydream, and to actually come up with absurd ideas
46
148000
5000
was dagdromen, en absurde ideeën verzinnen.
02:58
that -- fortunately, there were enough people there,
47
153000
2000
Gelukkig waren er genoeg mensen daar,
03:00
and it was a team, it was a collective,
48
155000
2000
het was een team, een collectief;
03:02
it was not just me coming up with crazy ideas.
49
157000
2000
niet alleen ik die gekke ideeën verzon.
03:04
But the point was that I was there as myself, as a dreamer.
50
159000
5000
Maar het punt was dat ik daar was als mezelf, als dromer.
03:09
And so some of the things -- I mean, it was a long history of M&Co,
51
164000
3000
Het was een lange geschiedenis van M&Co,
03:12
and clearly we also needed to make some money,
52
167000
4000
en we moesten duidelijk ook wat geld verdienen,
03:16
so we decided we would create a series of products.
53
171000
4000
dus besloten we een serie producten te creëren.
03:20
And some of the watches there,
54
175000
3000
Enkele van de horloges hier
03:23
attempting to be beautiful and humorous --
55
178000
2000
trachten mooi en grappig te zijn --
03:25
maybe not attempting, hopefully succeeding.
56
180000
3000
nou ja, hopelijk slagen ze erin.
03:28
That to be able to talk about content,
57
183000
3000
Over inhoud te kunnen praten,
03:31
to break apart what you normally expect, to use humor and surprise,
58
186000
4000
weg te breken wat je normaliter verwacht. Humor en verrassing,
03:35
elegance and humanity in your work was really important to us.
59
190000
5000
elegantie en humaniteit in je werk, waren erg belangrijk voor ons.
03:40
It was a very high, it was a very impersonal time in design
60
195000
5000
Het was een zeer onpersoonlijke tijd in de designwereld
03:45
and we wanted to say, the content is what's important,
61
200000
4000
en we wilden zeggen: de inhoud is wat belangrijk is,
03:49
not the package, not the wrapping.
62
204000
2000
niet de buitenkant, niet de verpakking.
03:51
You really have to be journalists, you have to be inventors,
63
206000
3000
Je moet echt journalisten zijn, je moet uitvinders zijn,
03:54
you have to use your imagination more importantly than anything.
64
209000
4000
je moet je verbeelding gebruiken, meer dan wat ook.
03:58
So, the good news is that I have a dog
65
213000
5000
Het goede nieuws is dat ik een hond heb
04:03
and, though I don't know if I believe in luck --
66
218000
2000
en ofschoon ik niet weet of ik in geluk geloof --
04:05
I don't know what I believe in, it's a very complicated question,
67
220000
2000
ik weet niet wat ik geloof; ingewikkelde vraag...
04:07
but I do know that before I go away, I crank his tail seven times.
68
222000
4000
maar bij het weggaan draai ik 7 maal aan zijn staart.
04:11
So, whenever he sees a suitcase in the house,
69
226000
2000
Dus wanneer hij een koffer ziet in huis --
04:13
because everybody's always, you know, leaving,
70
228000
3000
er gaan voortdurend mensen de deur uit, en die
04:16
they're always cranking this wonderful dog's tail,
71
231000
2000
draaien dan altijd aan de staart van dit fantastische beest --
04:18
and he runs to the other room.
72
233000
2000
dan rent hij naar de andere kamer.
04:20
But I am able to make the transition from working for children and --
73
235000
5000
Maar ik kan de overgang maken
04:25
from working for adults to children, and back and forth,
74
240000
3000
van werken voor volwassenen naar kinderen, en omgekeerd,
04:28
because, you know, I can say that I'm immature,
75
243000
2000
want ik kan zeggen dat ik onvolwassen ben.
04:30
and in a way, that's true.
76
245000
3000
In zekere zin klopt dat.
04:33
I don't really -- I mean, I could tell you that I didn't understand,
77
248000
4000
Ik zou je kunnen vertellen dat ik niet echt begrijp --
04:38
I'm not proud of it, but I didn't understand
78
253000
2000
ik ben er niet trots op, maar ik begrijp
04:40
let's say 95 percent of the talks at this conference.
79
255000
3000
zo'n 95% van de talks op deze conferentie niet.
04:43
But I have been taking beautiful notes of drawings
80
258000
2000
Maar ik heb mooie getekende notities
04:45
and I have a gorgeous onion from Murray Gell-Mann's talk.
81
260000
3000
en een grandioze ui van Murray Gell-Manns talk.
04:48
And I have a beautiful page of doodles from Jonathan Woodham's talk.
82
263000
4000
En ik heb een mooie pagina tekeningetjes van John Woodhams talk.
04:52
So, good things come out of, you know, incomprehension --
83
267000
3000
Dus, er komen goede dingen uit... onbegrip --
04:55
(Laughter)
84
270000
2000
(Gelach)
04:57
-- which I will do a painting of, and then it will end up in my work.
85
272000
3000
-- waarvan ik dan een schilderij maak, en het belandt in mijn werk.
05:00
So, I'm open to the possibilities of not knowing
86
275000
4000
Ik sta dus open voor de mogelijkheden van het niet-weten
05:04
and finding out something new.
87
279000
2000
en het ontdekken van iets nieuws.
05:06
So, in writing for children, it seems simple, and it is.
88
281000
5000
Schrijven voor kinderen lijkt simpel, en dat is het ook.
05:11
You have to condense a story into 32 pages, usually.
89
286000
4000
Je moet een verhaal terugbrengen tot 32 pagina's, meestal.
05:15
And what you have to do is, you really have to edit down to what you want to say.
90
290000
3000
Daarbij moet je schrappen tot de kern van wat je wilt zeggen.
05:18
And hopefully, you're not talking down to kids
91
293000
3000
Hopelijk praat je niet neerbuigend tegen kinderen
05:21
and you're not talking in such a way that you,
92
296000
2000
en op een manier dat je het
05:23
you know, couldn't stand reading it after one time.
93
298000
3000
na één keer niet meer kunt uitstaan.
05:26
So, I hopefully am writing, you know,
94
301000
2000
Hopelijk schrijf ik boeken
05:28
books that are good for children and for adults.
95
303000
2000
die leuk zijn voor kinderen en volwassenen.
05:30
But the painting reflects --
96
305000
2000
Maar het schilderwerk geeft weer --
05:32
I don't think differently for children than I do for adults.
97
307000
2000
ik denk niet anders voor kinderen dan voor volwassenen.
05:34
I try to use the same kind of imagination, the same kind of whimsy,
98
309000
3000
Ik probeer dezelfde verbeelding te gebruiken, dezelfde soort grillen,
05:37
the same kind of love of language.
99
312000
3000
dezelfde liefde voor de taal.
05:40
So, you know, and I have lots of wonderful-looking friends.
100
315000
4000
Nou, weet je, ik heb veel fantastisch uitziende vrienden.
05:44
This is Andrew Gatz, and he walked in through the door and I said,
101
319000
2000
Dit is Andrew Gatz. Hij kwam binnen en ik zei:
05:46
"You! Sit down there." You know, I take lots of photos.
102
321000
2000
"Jij, ga daar zitten." Weet je, ik neem veel foto's.
05:49
And the Bertoia chair in the background is my favorite chair.
103
324000
2000
De Bertoia-stoel op de achtergrond is mijn favoriete stoel.
05:52
So, I get to put in all of the things that I love.
104
327000
2000
Ik kan dus alle dingen waarvan ik houd, erin verwerken.
05:55
Hopefully, a dialog between adults and children will happen on many different levels,
105
330000
4000
Hopelijk is er een dialoog tussen kinderen en volwassenen
05:59
and hopefully different kinds of humor will evolve.
106
334000
3000
en ontwikkelen zich verschillende vormen van humor.
06:03
And the books are really journals of my life.
107
338000
2000
De boeken zijn verslagen van mijn leven.
06:05
I never -- I don't like plots.
108
340000
2000
Ik houd niet van verhaallijnen.
06:07
I don't know what a plot means.
109
342000
2000
Een verhaallijn zegt me niets.
06:09
I can't stand the idea of anything that starts in the beginning,
110
344000
3000
Ik ben wars van alles met een begin... en
06:12
you know, beginning, middle and end. It really scares me,
111
347000
2000
..begin, midden en eind. Het beangstigt me,
06:14
because my life is too random and too confused,
112
349000
3000
want mijn leven is te willekeurig en verward,
06:17
and I enjoy it that way.
113
352000
1000
en daar houd ik van.
06:18
But anyway, so we were in Venice,
114
353000
4000
Maar hoe dan ook, we waren in Venetië.
06:23
and this is our room. And I had this dream
115
358000
2000
Dit is onze kamer. Ik droomde dat ik een
06:25
that I was wearing this fantastic green gown,
116
360000
2000
fantastische groene japon droeg
06:27
and I was looking out the window,
117
362000
2000
en uit het raam keek.
06:29
and it was really a beautiful thing.
118
364000
2000
Het was iets heel moois.
06:31
And so, I was able to put that into this story, which is an alphabet,
119
366000
3000
Nu kon ik dat in dit verhaal stoppen, dat een alfabet is,
06:34
and hopefully go on to something else.
120
369000
3000
om dan hopelijk op iets anders uit te komen.
06:37
The letter C had other things in it.
121
372000
2000
In de letter C zaten weer andere dingen.
06:39
I was fortunate also, to meet the man who's sitting on the bed,
122
374000
3000
Ik had ook het geluk dat ik de man ontmoette die op het bed zit,
06:42
though I gave him hair over here and he doesn't have hair.
123
377000
3000
hoewel ik hem hier haar gaf en hij heeft geen haar.
06:45
Well, he has some hair but -- well, he used to have hair.
124
380000
3000
Nou ja, hij heeft een beetje haar ... ooit had hij haar.
06:48
And with him, I was able to do a project that was really fantastic.
125
383000
5000
Met hem kon ik een project doen dat echt fantastisch was.
06:53
I work for the New Yorker, and I do covers, and 9/11 happened
126
388000
5000
Ik werk voor de New Yorker, en doe omslagen. Toen gebeurde 9/11
06:58
and it was, you know, a complete and utter end of the world as we knew it.
127
393000
5000
en het was het complete einde van de ons bekende wereld.
07:03
And Rick and I were on our way to a party in the Bronx,
128
398000
4000
Rick en ik waren op weg naar een feest in de Bronx,
07:07
and somebody said Bronxistan,
129
402000
2000
en iemand zei Bronxistan,
07:09
and somebody said Ferreristan,
130
404000
1000
en iemand zei Ferreristan,
07:10
and we came up with this New Yorker cover,
131
405000
3000
en zo bedachten we deze New Yorker-omslag.
07:13
which we were able to -- we didn't know what we were doing.
132
408000
2000
We wisten niet wat we deden.
07:15
We weren't trying to be funny, we weren't trying to be --
133
410000
3000
We probeerden niet grappig te zijn --
07:18
well, we were trying to be funny actually, that's not true.
134
413000
2000
..dat klopt niet. We probeerden wel grappig te zijn, in feite.
07:20
We hoped we'd be funny, but we didn't know it would be a cover,
135
415000
3000
We hoopten grappig te zijn, maar wisten niet dat het een omslag werd,
07:23
and we didn't know that that image, at the moment that it happened,
136
418000
4000
we wisten niet dat dit beeld iets was
07:27
would be something that would be so wonderful for a lot of people.
137
422000
4000
dat zoveel mensen zo zou aanspreken.
07:31
And it really became the -- I don't know, you know,
138
426000
2000
Het werd echt het -- ik weet niet,
07:33
it was one of those moments people started laughing at what was going on.
139
428000
3000
het was zo'n moment waarop mensen begonnen te lachen met wat er gebeurde.
07:36
And from, you know, Fattushis, to Taxistan to, you know,
140
431000
5000
Van Fattushis tot Taxistan tot de Fashtoonks,
07:41
for the Fashtoonks, Botoxia, Pashmina, Khlintunisia, you know,
141
436000
4000
Botoxia, Pashmina, Khlintunisia, weet je wel,
07:45
we were able to take the city
142
440000
2000
konden we de stad nemen
07:47
and make fun of this completely foreign, who are -- what's going on over here?
143
442000
4000
en de draak steken met dit compleet buitenlandse... wie zijn dit ?
07:51
Who are these people? What are these tribes?
144
446000
3000
Wie zijn deze mensen? Wat voor stammen wonen hier?
07:54
And David Remnick, who was really wonderful about it,
145
449000
3000
David Remnick, die hier fantastisch in meeging,
07:57
had one problem. He didn't like Al Zheimers,
146
452000
5000
had één probleem. Hij vond Al Zheimers niet zo'n goeie,
08:02
because he thought it would insult people with Alzheimer's.
147
457000
3000
omdat hij dacht dat het mensen zou beledigen.
08:05
But you know, we said, "David, who's going to know?
148
460000
2000
Maar wij zeiden: "David, wie zal dit weten?
08:07
They're not."
149
462000
2000
Zij niet."
08:09
(Laughter)
150
464000
2000
(Gelach)
08:11
So it stayed in, and it was, and, you know, it was a good thing.
151
466000
6000
Dus het bleef erin, en dat was een goede zaak.
08:19
You know, in the course of my life, I never know what's going to happen
152
474000
3000
In mijn leven weet ik nooit wat wat er gaat gebeuren
08:22
and that's kind of the beauty part.
153
477000
2000
en dat is deels het mooie ervan.
08:24
And we were on Cape Cod, a place, obviously, of great inspiration,
154
479000
4000
We waren op Cape Cod, een plek boordevol inspiratie,
08:28
and I picked up this book, "The Elements of Style," at a yard sale.
155
483000
4000
en ik vond het boek "De elementen van stijl" op een rommelmarkt.
08:32
And I didn't -- and I'd never used it in school,
156
487000
2000
Ik had het nooit gebruikt op school,
08:34
because I was too busy writing poems, and flunking out,
157
489000
3000
want ik had het te druk met gedichten schrijven, weggestuurd worden,
08:37
and I don't know what, sitting in cafes.
158
492000
2000
in cafés zitten en zo.
08:39
But I picked it up and I started reading it and I thought, this book is amazing.
159
494000
3000
Maar ik begon het te lezen en dacht: wat een fantastisch boek!
08:42
I said, people should know about this book.
160
497000
3000
Ik zei: meer mensen moeten dit leren kennen.
08:45
(Laughter)
161
500000
3000
(Gelach)
08:48
So I decided it needed a few -- it needed a lift, it needed a few illustrations.
162
503000
3000
Dus ik besloot dat het een paar illustraties kon gebruiken.
08:51
And basically, I called the, you know, I convinced the White Estate,
163
506000
4000
Ik overtuigde de erfgenamen van [de auteur] White --
08:55
and what an intersection of like, you know,
164
510000
2000
een kruising van
08:57
Polish Jew, you know, main WASP family. Here I am, saying,
165
512000
6000
Poolse Jood en rijke blanke protestantse familie uit Maine. Ik zeg:
09:03
I'd like to do something to this book.
166
518000
2000
ik wil iets doen met dit boek.
09:05
And they said yes, and they left me completely alone,
167
520000
2000
Ze zeiden ja, en lieten het verder aan mij over,
09:07
which was a gorgeous, wonderful thing.
168
522000
3000
wat een heerlijk, geweldig iets.
09:10
And I took the examples that they gave,
169
525000
4000
Ik nam de voorbeelden die ze gaven,
09:14
and just did 56 paintings, basically.
170
529000
2000
en maakte gewoon 56 schilderijen.
09:16
So, this is, I don't know if you can read this.
171
531000
2000
Dit is, ik weet niet of je dit kunt lezen.
09:18
"Well, Susan, this is a fine mess you are in."
172
533000
2000
"Nou, Susan, je hebt je weer mooi in de nesten gewerkt."
09:20
And when you're dealing with grammar,
173
535000
2000
Als je met grammatica bezig bent,
09:22
which is, you know, incredibly dry,
174
537000
2000
wat natuurlijk ontzettend droog is...
09:24
E.B. White wrote such wonderful, whimsical -- and actually, Strunk --
175
539000
4000
E.B. White schreef zulke fantastische, grillige -- en Strunk ook trouwens --
09:28
and then you come to the rules and, you know,
176
543000
2000
en dan komen de regels
09:30
there are lots of grammar things. "Do you mind me asking a question?
177
545000
3000
en massa's grammaticale dingen. "Bent u gevraagd...?
09:33
Do you mind my asking a question?"
178
548000
3000
...Is u gevraagd...?"
09:36
"Would, could, should, or would, should, could."
179
551000
2000
"Zou, kon, moest, of... zou, moest, kon."
09:38
And "would" is Coco Chanel's lover, "should" is Edith Sitwell,
180
553000
4000
"Zou" is Coco Chanels geliefde, "moest" is Edith Sitwell,
09:42
and "could" is an August Sander subject.
181
557000
3000
en "kon" is een portret door August Sander.
09:45
And, "He noticed a large stain in the center of the rug."
182
560000
2000
En: "Hij bemerkte een grote vlek in het midden van het tapijt."
09:47
(Laughter)
183
562000
2000
(Gelach)
09:49
So, there's a kind of British understatement, murder-mystery theme
184
564000
3000
Een soort Brits understatement, moordmysterie-thema
09:52
that I really love very much.
185
567000
2000
waar ik erg van houd.
09:54
And then, "Be obscure clearly! Be wild of tongue in a way we can understand."
186
569000
4000
Dan: "Wees helder in je verholenheid! Wees wild van tong op begrijpelijke wijze."
09:58
E.B. White wrote us a number of rules,
187
573000
2000
E.B. White schreef ons regels voor,
10:00
which can either paralyze you and make you loathe him
188
575000
2000
die je ofwel kunnen verlammen
10:02
for the rest of time, or you can ignore them, which I do,
189
577000
5000
en zorgen dat je hem eeuwig haat, óf je kan ze negeren, wat ik doe,
10:07
or you can, I don't know what, you know, eat a sandwich.
190
582000
3000
of je kunt, weet ik veel... een boterham eten.
10:10
So, what I did when I was painting was I started singing,
191
585000
3000
Toen ik aan het schilderen was, begon ik te zingen,
10:13
because I really adore singing,
192
588000
2000
want ik ben gek op zingen,
10:15
and I think that music is the highest form of all art.
193
590000
3000
en denk dat muziek de hoogste vorm van kunst is.
10:18
So, I commissioned a wonderful composer, Nico Muhly,
194
593000
3000
Dus ik gaf een fantastische componist, Nico Muhly
10:21
who wrote nine songs using the text,
195
596000
4000
opdracht om negen liederen te schrijven bij de tekst.
10:25
and we performed this fantastic evening of --
196
600000
4000
We hadden een fantastische avonduitvoering.
10:29
he wrote music for both amateurs and professionals.
197
604000
3000
Hij schreef muziek voor amateurs en beroepsmusici.
10:32
I played the clattering teacup and the slinky
198
607000
2000
Ik speelde het schallende theekopje en de slinky
10:34
in the main reading room of the New York Public Library,
199
609000
3000
in de grote leesruimte van de openbare bibliotheek in New York
10:37
where you're supposed to be very, very quiet,
200
612000
2000
waar je heel stil hoort te zijn.
10:39
and it was a phenomenally wonderful event,
201
614000
2000
Het was een fenomenaal fantastisch evenement,
10:41
which we hopefully will do some more.
202
616000
2000
dat hopelijk nog eens herhaald gaat worden.
10:45
Who knows? The New York TimesSelect, the op-ed page,
203
620000
4000
Wie weet? De New York TimesSelect, de gastcolumn-pagina,
10:49
asked me to do a column, and they said, you can do whatever you want.
204
624000
3000
vroeg me een column te doen: "Wat je maar wil".
10:52
So, once a month for the last year,
205
627000
1000
Dus eenmaal per maand in het afgelopen jaar,
10:53
I've been doing a column called "The Principles of Uncertainty,"
206
628000
4000
schreef ik de column "De principes van onzekerheid".
10:57
which, you know, I don't know who Heisenberg is,
207
632000
2000
Ik weet niet wie Heisenberg is,
10:59
but I know I can throw that around now. You know,
208
634000
2000
maar ik kan dat nu te pas en te onpas gebruiken:
11:01
it's the principles of uncertainty, so, you know.
209
636000
3000
"Het is het onzekerheidsprincipe."
11:04
I'm going to read quickly -- and probably I'm going to edit some,
210
639000
3000
Ik ga even snel -- en waarschijnlijk in verkorte versie
11:07
because I don't have that much time left -- a few of the columns.
211
642000
3000
want ik heb niet meer zo veel tijd -- een paar columns lezen.
11:10
And basically, I was so, you know, it was so amusing,
212
645000
3000
Het was zo grappig.
11:13
because I said, "Well, how much space do I have?"
213
648000
1000
Ik vroeg: "Oké, hoeveel ruimte heb ik?"
11:14
And they said, "Well, you know, it's the Internet."
214
649000
2000
Zij zeiden: "Nou, weet je, het is het internet."
11:16
And I said, "Yes, but how much space do I have?"
215
651000
2000
Ik vroeg: "Ja, maar hoeveel ruimte heb ik?"
11:18
And they said, "It's unlimited, it's unlimited."
216
653000
2000
Ze zeiden: "Het is onbeperkt."
11:20
OK. So, the first one I was very timid, and I'll begin.
217
655000
5000
Bij de eerste was ik heel verlegen. Ik begin:
11:25
"How can I tell you everything that is in my heart?
218
660000
2000
"Hoe kan ik je alles mededelen wat in mijn hart is?
11:27
Impossible to begin. Enough. No. Begin with the hapless dodo."
219
662000
3000
Onmogelijke opgave. Genoeg. Nee. Begin met de onfortuinlijke dodo."
11:30
And I talk about the dodo, and how the dodo became extinct,
220
665000
4000
Dan praat ik over de dodo, en hoe hij uitstierf,
11:34
and then I talk about Spinoza.
221
669000
2000
en dan praat ik over Spinoza.
11:36
"As the last dodo was dying, Spinoza was looking for a rational explanation
222
671000
4000
"Terwijl de laatste dodo stierf, zocht Spinoza naar een rationele uitleg
11:40
for everything, called eudaemonia.
223
675000
2000
voor alles, genaamd eudemonisme.
11:42
And then he breathed his last, with loved ones around him,
224
677000
3000
Toen blies hij zijn laatste ademtocht uit,
11:45
and I know that he had chicken soup also, as his last meal."
225
680000
2000
en ik weet dat hij als laatste maaltijd kippensoep at."
11:47
I happen to know it for a fact.
226
682000
2000
Dat is iets dat ik zeker weet.
11:49
And then he died, and there was no more Spinoza. Extinct.
227
684000
3000
Toen stierf hij, en er was geen Spinoza meer. Uitgestorven.
11:53
And then, we don't have a stuffed Spinoza,
228
688000
2000
Webben geen opgezette Spinoza,
11:55
but we do have a stuffed Pavlov's dog,
229
690000
2000
maar wel een opgezette hond van Pavlov.
11:57
and I visited him in the Museum of Hygiene in St. Petersburg, in Russia.
230
692000
4000
Ik zocht hem op in het Museum van Hygiëne in St.Petersburg.
12:01
And there he is, with this horrible electrical box on his rump
231
696000
5000
Daar is hij, met dat vreselijke elektrische kastje op zijn romp
12:06
in this fantastic, decrepit palace.
232
701000
2000
in dat fantastische, vervallen paleis.
12:10
"And I think it must have been a very, very dark day
233
705000
2000
"Op een heel erg donkere dag
12:12
when the Bolsheviks arrived.
234
707000
1000
arriveerden de Bolsjewieken.
12:13
Maybe amongst themselves they had a few good laughs,
235
708000
2000
Misschien werd er onder elkaar nog wel gelachen,
12:15
but Stalin was a paranoid man, even more than my father."
236
710000
4000
maar Stalin was een paranoïde man, erger dan mijn vader..."
12:19
(Laughter)
237
714000
1000
(Gelach)
12:20
You don't even know.
238
715000
1000
Je hebt geen idee.
12:21
"And decided his top people had to be extinctified."
239
716000
5000
"... en besloot dat zijn topmensen moesten worden uitgestorven."
12:26
Which I think I made up, which is a good thing.
240
721000
2000
Een verzonnen uitdrukking ... wat iets goeds is.
12:28
And so, this is a chart of, you know, just a small chart,
241
723000
3000
Dit is een grafiek -- een kleine maar,
12:31
because the chart would go on forever of all the people that he killed.
242
726000
2000
want anders kon je eindeloos doorgaan voor alle mensen die hij vermoordde.
12:33
So, shot dead, smacked over the head, you know, thrown away.
243
728000
4000
Doodgeschoten, neergeknuppeld... weggegooid.
12:39
"Nabokov's family fled Russia. How could the young Nabokov,
244
734000
3000
"Nabokovs gezin ontvluchtte Rusland. Hoe kon de jonge Nabokov,
12:42
sitting innocently and elegantly in a red chair,
245
737000
2000
die onschuldig en elegant in een rode stoel zit,
12:44
leafing through a book and butterflies,
246
739000
2000
bladerend door een boek en vlinders,
12:46
imagine such displacement, such loss?"
247
741000
3000
zich zulke ontheemdheid en verlies voorstellen?"
12:50
And then I want to tell you that this is a map.
248
745000
2000
Dan wil ik je vertellen... dit is een landkaart.
12:52
So, "My beautiful mother's family fled Russia as well.
249
747000
4000
"Het gezin van mijn mooie moeder ontvluchtte Rusland eveneens.
12:56
Too many pogroms.
250
751000
2000
Te veel pogroms. De hut achterlatend,
12:58
Leaving the shack, the wild blueberry woods, the geese, the River Sluch,
251
753000
3000
met de bossen, de ganzen en de rivier Sluch,
13:01
they went to Palestine and then America."
252
756000
3000
vertrokken ze naar Palestina en toen Amerika."
13:04
And my mother drew this map for me of the United States of America,
253
759000
2000
Mijn moeder tekende deze kaart voor me van de U.S.A.,
13:06
and that is my DNA over here, because that person who I grew up with
254
761000
9000
en dat is mijn DNA daar, want voor die ... persoon waarbij ik opgroeide
13:15
had no use for facts whatsoever.
255
770000
2000
waren feiten volstrekt irrelevant.
13:17
Facts were actually banished from our home.
256
772000
3000
Feiten kwamen bij ons het huis niet in.
13:20
And so, if you see that Texas -- you know, Texas and California
257
775000
4000
Je ziet dat Texas samen met Californië
13:24
are under Canada, and that South Carolina is on top of North Carolina,
258
779000
3000
onder Canada ligt, en South Carolina ligt bovenop North Carolina...
13:27
this is the home that I grew up in, OK?
259
782000
2000
dit is het huis waarin ik opgroeide.
13:29
So, it's a miracle that I'm here today.
260
784000
2000
Het is een wonder dat ik hier sta.
13:31
But actually, it's not. It's actually a wonderful thing.
261
786000
3000
Maar eigenlijk is het dat niet, het is geweldig.
13:35
But then she says Tel Aviv and Lenin,
262
790000
2000
Maar dan zegt ze Tel Aviv en Lening,
13:37
which is the town they came from, and, "Sorry, the rest unknown, thank you."
263
792000
3000
de stad waar ze vandaan kwamen, en "Sorry, rest onbekend, dank je."
13:40
But in her lexicon, "sorry, the rest unknown, thank you" is
264
795000
2000
Maar voor haar betekent dat:
13:42
"sorry, the rest unknown, go to hell,"
265
797000
2000
"Sorry, rest onbekend, val dood."
13:44
because she couldn't care less.
266
799000
1000
Het kon haar niks schelen.
13:45
(Laughter)
267
800000
1000
(Gelach)
13:46
"The Impossibility of February"
268
801000
2000
"De onmogelijkheid van februari"
13:48
is that February's a really wretched month in New York
269
803000
3000
is dat februari een dieptrieste maand is in New York
13:51
and the images for me conjure up these really awful things.
270
806000
3000
en de beelden brengen deze trieste dingen naar boven.
13:54
Well, not so awful.
271
809000
2000
Nou ja, niet zo triest.
13:56
I received a box in the mail and it was wrapped with newspaper
272
811000
3000
Ik ontving per post een doos, ingepakt in krantenpapier,
13:59
and there was the picture of the man on the newspaper and he was dead.
273
814000
4000
met de foto van een man op de krant. Hij was dood.
14:03
And I say, "I hope he's not really dead,
274
818000
2000
Ik zeg: "Ik hoop dat hij niet echt dood is,
14:05
just enjoying a refreshing lie-down in the snow,
275
820000
2000
maar enkel even in de sneeuw ligt op te frissen,
14:07
but the caption says he is dead."
276
822000
2000
maar het onderschrift zegt dat hij dood is."
14:09
And actually, he was. I think he's dead, though I don't know,
277
824000
3000
En dat was hij. Ik denk dat hij dood is, maar zeker
14:12
maybe he's not dead.
278
827000
2000
weet ik dat niet.
14:14
"And this woman leans over in anguish, not about that man,
279
829000
2000
Deze vrouw buigt getergd voorover, niet vanwage die man,
14:16
but about all sad things. It happens quite often in February."
280
831000
4000
maar vanwege alle erge dingen. Gebeurt vaak in februari."
14:21
There's consoling.
281
836000
2000
Er is troost.
14:23
This man is angry because somebody threw onions all over the staircase,
282
838000
4000
Deze man is kwaad omdat iemand uien over de trap heeft gekieperd.
14:27
and basically -- you know, I guess onions are a theme here.
283
842000
3000
Ik geloof dat uien hier een thema zijn.
14:30
And he says, "It is impossible not to lie.
284
845000
2000
Hij zegt: "Het is onmogelijk om niet te liegen.
14:32
It is February and not lying is impossible."
285
847000
2000
Het is februari en niet liegen is onmogelijk."
14:34
And I really spend a lot of time wondering,
286
849000
2000
Ik breng een hoop tijd door met de vraag,
14:36
how much truth do we tell?
287
851000
2000
hoeveel waarheid spreken we?
14:38
What is it that we're actually -- what story are we actually telling?
288
853000
3000
Welk verhaal vertellen we eigenlijk?
14:41
How do we know when we are ourselves?
289
856000
2000
Hoe weten we dat we onszelf zijn?
14:43
How do we actually know that these sentences coming out of our mouths
290
858000
3000
Hoe weten we dat deze zinnen die uit onze monden komen
14:46
are real stories, you know, are real sentences?
291
861000
2000
echte verhalen zijn, echte zinnen?
14:48
Or are they fake sentences that we think we ought to be saying?
292
863000
3000
Of zijn het nep-zinnen die we denken te moeten zeggen?
14:51
I'm going to quickly go through this.
293
866000
2000
Ik ga hier snel doorheen.
14:54
A quote by Bertrand Russell,
294
869000
2000
Een citaat van Bertrand Russel,
14:56
"All the labor of all the ages, all the devotion, all the inspiration,
295
871000
4000
"Alle arbeid van alle tijden, alle devotie, alle inspiratie,
15:00
all the noonday brightness of human genius
296
875000
3000
alle middagstralendheid van menselijke vernuft
15:03
are destined to extinction.
297
878000
2000
zijn tot uitsterven gedoemd.
15:05
So now, my friends, if that is true,
298
880000
2000
Welnu, mijn vrienden, als dat waar is,
15:07
and it is true, what is the point?"
299
882000
3000
en het IS waar... wat voor zin heeft het?
15:10
A complicated question.
300
885000
1000
Een gecompliceerde vraag."
15:11
And so, you know, I talk to my friends
301
886000
3000
Dus praat ik met mijn vrienden
15:14
and I go to plays where they're singing Russian songs.
302
889000
3000
en ga naar stukken waar ze Russische liederen zingen.
15:17
Oh my God, you know what?
303
892000
2000
Mijn hemel, weet je wat?
15:19
Could we have -- no, we don't have time.
304
894000
2000
Kunnen we -- nee, geen tijd voor.
15:21
I taped my aunt. I taped my aunt singing a song in Russian from the --
305
896000
2000
Ik heb mijn tante op tape. Ze zingt een Russisch lied van de --
15:23
you know, could we have it for a second?
306
898000
3000
weet je, kunnen we dat heel even horen?
15:26
Do you have that?
307
901000
2000
Heb je dat?
15:28
(Music)
308
903000
18000
(Muziek)
15:47
OK. I taped my -- my aunt used to swim in the ocean
309
922000
3000
Oké. Mijn tante zwom altijd in de oceaan,
15:50
every day of the year until she was about 85.
310
925000
5000
het hele jaar door, elke dag tot ze ongeveer 85 was.
15:57
So -- and that's a song about how everybody's miserable
311
932000
2000
Dat is een lied over de ellende van iedereen
15:59
because, you know, we're from Russia.
312
934000
2000
want, weet je... we komen uit Rusland.
16:01
(Laughter)
313
936000
1000
(Gelach)
16:02
I went to visit Kitty Carlisle Hart, and she is 96,
314
937000
2000
Ik ging Kitty Carlisle Hart opzoeken, die 96 is.
16:04
and when I brought her a copy of "The Elements of Style,"
315
939000
3000
Toen ik haar een exemplaar bracht van "De elementen van stijl"
16:07
she said she would treasure it.
316
942000
2000
zei ze dat ze het zou koesteren.
16:09
And then I said -- oh, and she was talking about Moss Hart, and I said,
317
944000
2000
Zij had het over Moss Hart, en ik zei:
16:11
"When you met him, you knew it was him."
318
946000
2000
"Wanneer je hem ontmoette, wist je dat het hem was."
16:13
And she said, "I knew it was he."
319
948000
1000
En zij zei: "..wist ik dat HIJ het was."
16:14
(Laughter)
320
949000
3000
(Gelach)
16:17
So, I was the one who should have kept the book, but it was a really wonderful moment.
321
952000
3000
Dus ik had het boek zelf moeten houden, maar het was geweldig moment.
16:20
And she dated George Gershwin, so, you know, get out.
322
955000
3000
Ze had iets met George Gershwin, dus, weet je -- ga weg...
16:23
Gershwin died at the age of 38.
323
958000
3000
Gershwin stierf op 38-jarige leeftijd.
16:26
He's buried in the same cemetery as my husband.
324
961000
3000
Hij ligt begraven op hetzelfde kerkhof als mijn man.
16:29
I don't want to talk about that now.
325
964000
2000
Daar wil ik nu niet over praten.
16:31
I do want to talk -- the absolute icing on this cemetery cake
326
966000
2000
Ik wil wel praten over -- de kers op deze kerkhoftaart
16:33
is the Barricini family mausoleum nearby.
327
968000
3000
is het Barricini familie-mausoleum in de buurt.
16:36
I think the Barricini family should open a store there and sell chocolate.
328
971000
3000
Ik vind dat de Barricini-familie er chocolade moet gaan verkopen.
16:39
(Laughter)
329
974000
1000
(Gelach)
16:40
And I would like to run it for them.
330
975000
1000
Ik wil het wel voor ze runnen.
16:41
And I went to visit Louise Bourgeoise,
331
976000
2000
Ik ging Louise Bourgeois opzoeken,
16:43
who's also still working, and I looked at her sink,
332
978000
2000
die ook nog steeds werkt, en ik keek naar haar wasbak,
16:45
which is really amazing, and left.
333
980000
2000
die echt verbazingwekkend is, en vertrok.
16:47
And then I photograph and do a painting of a sofa on the street.
334
982000
3000
Dan fotografeer ik een bankstel op straat, en schilder het.
16:50
And a woman who lives on our street, Lolita.
335
985000
3000
Een vrouw die in onze straat woont, Lolita.
16:53
And then I go and have some tea.
336
988000
2000
Dan ga ik thee drinken.
16:55
And then my Aunt Frances dies, and before she died,
337
990000
3000
Dan sterft mijn tante Frances. Voor ze stierf,
16:58
she tried to pay with Sweet'N Low packets for her bagel.
338
993000
3000
probeerde ze haar bagel te betalen met pakjes Sweet'N Low.
17:01
(Laughter)
339
996000
2000
(Gelach)
17:03
And I wonder what the point is and then I know, and I see
340
998000
2000
Ik vraag me af wat de zin is, en dan weet ik het, en zie
17:05
that Hy Meyerowitz, Rick Meyerowitz's father,
341
1000000
2000
dat Hy Meyerowitz, Rick Meyerowitz' vader,
17:07
a dry-cleaning supply salesman from the Bronx,
342
1002000
2000
een stomerijbenodigdhedenvertegenwoordiger uit de Bronx,
17:09
won the Charlie Chaplin look-alike contest in 1931.
343
1004000
4000
de Charlie Chaplin-dubbelgangerwedstrijd won in 1931.
17:14
That's actually Hy.
344
1009000
2000
Dat is Hy.
17:16
And I look at a beautiful bowl of fruit,
345
1011000
2000
En ik kijk naar een prachtige schaal fruit,
17:19
and I look at a dress that I sewed for friends of mine.
346
1014000
3000
en naar een jurk die ik naaide voor vrienden van me.
17:22
And it says, "Ich habe genug," which is a Bach cantata,
347
1017000
2000
Er staat: "Ich habe genug", een Bach-cantata.
17:24
which I once thought meant "I've had it, I can't take it anymore,
348
1019000
3000
Ooit dacht ik dat dit betekende: "Het zit me tot hier,
17:27
give me a break," but I was wrong.
349
1022000
3000
ik heb er genoeg van", maar dat klopt niet.
17:30
It means "I have enough." And that is utterly true.
350
1025000
3000
Het betekent: "Ik heb genoeg." En dat is zeer waar.
17:33
I happen to be alive, end of discussion. Thank you.
351
1028000
2000
Ik leef, einde discussie. Dank je wel.
17:35
(Applause)
352
1030000
3000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Maira Kalman - Illustrator, authorMaira Kalman's wise, witty drawings have appeared on numberless New Yorker covers, in a dozen children's books, and throughout the pages of the Elements of Style. Her latest book, The Principles of Uncertainty, is the result of a year-long illustrated blog she kept for the New York Times.
Why you should listen
Children know Maira Kalman for her series of Max storybooks, adults for her New Yorker covers and the gotta-have-it illustrated version of the Elements of Style -- simple proof that her sensibility blends a childlike delight with a grownup's wry take on the world.
With her husband, the legendary designer and art director Tibor Kalman, Maira spent several decades designing objets and assembling books like (un)FASHION. But after Tibor's untimely death in 1999, Maira herself became a cultural force. Her colorful, faux-naif illustrations -- and her very perspective -- tap a desire in all of us to look at the world the way she does.
Her latest book, The Principles of Uncertainty, is perhaps the most complete expression of Maira's worldview. Based on a monthly blog she kept for the New York Times website for one year, it is filled with carefully observed moments and briskly captured thoughts, an omnivore's view of life in the modern world.
Maira Kalman | Speaker | TED.com