TEDxGreatPacificGarbagePatch
Van Jones: The economic injustice of plastic
Van Jones: Plastik niesprawiedliwy ekonomicznie
Filmed:
Readability: 3.7
632,699 views
Van Jones przedstawia problem zanieczyszczenia środowiska plastikiem z perspektywy społecznej sprawiedliwości. Opowiada nam, że odpady plastikowe najbardziej szkodzą przede wszystkim biednym krajom i ich mieszkańcom, ale również nam. Bez względu na to, gdzie żyjemy i ile zarabiamy, cierpimy z powodu zanieczyszczeń. Podczas TEDxGPGP, proponuje nam kilka mocnych pomysłów, aby pomóc nam odzyskać naszą "wyrzuconą" planetę.
Van Jones - Social justice and green energy activist
Van Jones sees a clear link between social justice and green energy -- and works for both. Full bio
Van Jones sees a clear link between social justice and green energy -- and works for both. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
I am honored to be here,
0
4000
2000
Mam zaszczyt być tutaj,
00:21
and I'm honored to talk about this topic,
1
6000
2000
i mam zaszczyt mówić na ten temat
00:23
which I think is of grave importance.
2
8000
2000
który jest moim zdaniem wysokiej wagi.
00:25
We've been talking a lot about
3
10000
2000
Mówiłem wiele o
00:27
the horrific impacts of plastic
4
12000
2000
przeraźliwym wpływie plastiku
00:29
on the planet and on other species,
5
14000
3000
na naszą planetę i różne formy życia,
00:32
but plastic hurts people too,
6
17000
2000
ale plastik szkodzi również ludziom,
00:34
especially poor people.
7
19000
3000
szczególnie biednym ludziom.
00:37
And both in the production of plastic,
8
22000
2000
I we wszystkich przypadkach: produkcji,
00:39
the use of plastic and the disposal of plastic,
9
24000
3000
używania i "jednorazowości" plastiku,
00:42
the people who have the bull's-eye on their foreheads
10
27000
2000
największymi ofiarami
00:44
are poor people.
11
29000
3000
są ubodzy ludzie.
00:47
People got very upset
12
32000
3000
Ludzie byli bardzo poruszeni,
00:50
when the BP oil spill happened
13
35000
2000
kiedy wydarzył się wyciek ropy na platformie BP
00:52
for very good reason.
14
37000
2000
i mieli ku temu powód.
00:54
People thought about, "Oh, my God.
15
39000
2000
Ludzie mówili: "O mój Boże.
00:56
This is terrible, this oil -- it's in the water.
16
41000
2000
To jest okropne, ta ropa. Ona jest w wodzie.
00:58
It's going to destroy
17
43000
2000
Zniszczy
01:00
the living systems there.
18
45000
2000
biosystemy, które tam żyją.
01:02
People are going to be hurt.
19
47000
2000
Ludzie ucierpią.
01:04
This is a terrible thing,
20
49000
2000
To okropne, że ropa naftowa
01:06
that the oil is going to hurt the people in the Gulf."
21
51000
2000
skrzywdzi ludzi w Zatoce."
01:08
What people don't think about
22
53000
2000
Ale nie pomyśleli oni o tym,
01:10
is: what if the oil had made it safely to shore?
23
55000
3000
czy przed wyciekiem ropa była bezpieczna dla wybrzeża?
01:13
What if the oil actually got where it was trying to go?
24
58000
3000
Gdzie wcześniej trafiała, i co z niej wytwarzano?
01:16
Not only would it have been burned in engines
25
61000
2000
Zostałaby użyta nie tylko w silnikach
01:18
and added to global warming,
26
63000
3000
i przyczyniła się do globalnego ocieplenia,
01:21
but there's a place called "Cancer Alley,"
27
66000
3000
ale jest też tak zwana "aleja raka",
01:24
and the reason it's called "Cancer Alley"
28
69000
2000
a nazwa bierze się stąd,
01:26
is because the petrochemical industry
29
71000
3000
że przemysł petrochemiczny bierze ropę
01:29
takes that oil and turns it into plastic
30
74000
2000
i przetwarza ją na plastik,
01:31
and, in the process, kills people.
31
76000
3000
a ten proces zabija ludzi.
01:34
It shortens the lives of the people who live there in the Gulf.
32
79000
3000
Skraca on życie ludzi żyjących w pobliżu Zatoki
01:37
So oil and petrochemicals are not just a problem where there's a spill;
33
82000
3000
Tak więc ropa i petrochemia nie są problemem tylko wtedy kiedy jest wyciek,
01:40
they're a problem where there's not.
34
85000
2000
są problemem, którego nie widać.
01:42
And what we don't often appreciate
35
87000
2000
I rzeczą, której często niedoceniamy
01:44
is the price that poor people pay
36
89000
2000
jest cena jaką płacą biedni ludzie za nas
01:46
for us to have these disposable products.
37
91000
2000
za jednorazowe produkty.
01:48
The other thing that we don't often appreciate
38
93000
2000
Następną rzeczą, której nie doceniamy
01:50
is it's not just at the point of production that poor people suffer.
39
95000
3000
że ubodzy ludzie cierpią nie tylko w momencie produkcji.
01:53
Poor people also suffer
40
98000
2000
Biedni cierpią również
01:55
at the point of use.
41
100000
2000
podczas używania tych produktów.
01:57
Those of us who earn a certain income level,
42
102000
2000
Ci z nas, którzy dostają dobrą pensję,
01:59
we have something called choice.
43
104000
2000
mają przywilej który nazywa się "wybór".
02:01
The reason why you want to work hard and have a job
44
106000
2000
Powodem dla którego chcesz ciężko pracować
02:03
and not be poor and broke
45
108000
2000
i nie być biedakiem bez grosza.
02:05
is so you can have choices, economic choices.
46
110000
3000
jest spowodowane tym że masz wybór, ekonomiczny wybór.
02:08
We actually get a chance to choose
47
113000
2000
Mamy też szanse wybierać
02:10
not to use products
48
115000
2000
inne produkty niż te,
02:12
that have dangerous, poisonous plastic in them.
49
117000
2000
które są niebezpieczne i zawierają trujący plastik.
02:14
Other people who are poor don't have those choices.
50
119000
3000
Ale inni ludzie, którzy są biedni, nie mają takiej możliwości.
02:17
So low-income people often are the ones
51
122000
2000
Ludzie o niskich dochodach są tymi,
02:19
who are buying the products
52
124000
2000
którzy kupują produkty
02:21
that have those dangerous chemicals in them that their children are using.
53
126000
3000
które mają niebezpieczne chemikalia i są używane przez ich dzieci.
02:24
Those are the people who wind up
54
129000
2000
Są to ludzie, którzy trują się
02:26
actually ingesting a disproportionate amount
55
131000
2000
przyjmowaniem olbrzymiej ilośći
02:28
of this poisonous plastic and using it.
56
133000
3000
trującego plastiku i używaniem go.
02:31
And people say, "Well, they should just buy a different product."
57
136000
3000
Więc ludzie mówią: "Cóż, wystarczy, że kupią inny produkt"
02:34
Well, the problem with being poor is you don't have those choices.
58
139000
3000
Problemem jest to, że kiedy jesteś biedny nie masz żadnych wyborów.
02:37
You often have to buy the cheapest products.
59
142000
2000
Zwykle jesteś zmuszony, żeby kupić najtańszy towar.
02:39
The cheapest products are often the most dangerous.
60
144000
3000
A najtańszy produkt jest zwykle najbardziej niebezpieczny.
02:42
And if that weren't bad enough,
61
147000
2000
I jakby jeszcze było tego mało,
02:44
if it wasn't just the production of plastic
62
149000
2000
produkcja plastiku nie jest jedynym powodem
02:46
that's giving people cancer in places like "Cancer Alley" and shortening lives
63
151000
3000
występowania raka i skracanie życia w miejscach jak "aleja raka"
02:49
and hurting poor kids at the point of use,
64
154000
3000
szkodzą również ubogim dzieciom w momencie ich używania,
02:52
at the point of disposal,
65
157000
2000
ale też podczas usuwania.
02:54
once again, it's poor people
66
159000
2000
i jeszcze raz, to biedni ludzie
02:56
who bear the burden.
67
161000
2000
ponoszą cały ciężar.
02:58
Often, we think we're doing a good thing.
68
163000
2000
Często myślimy, że robimy dobry uczynek.
03:00
You're in your office,
69
165000
2000
Jesteś w swoim biurze,
03:02
and you're drinking your bottled water, or whatever it is,
70
167000
2000
pijesz butelkowaną wodę, czy cokolwiek innego,
03:04
and you think to yourself, "Hey, I'm going to throw this away.
71
169000
3000
i myślisz sobie, "Hej, zaraz to wyrzuce.
03:07
No, I'm going to be virtuous.
72
172000
2000
Nie, dziś będę szlachetny.
03:09
I'm going to put it in the blue bin."
73
174000
2000
Wyrzucę ją do niebieskiego pojemnika."
03:11
You think, "I put mine in the blue bin,"
74
176000
2000
I myślisz: "Tak, swoją wyrzucę do niebieskiego pojemnika"
03:13
and then you look at your colleague and say,
75
178000
3000
Następnie patrzysz na swojego kolegę i mówisz:
03:16
"Why, you cretin.
76
181000
2000
Dlaczego, palancie,
03:18
You put yours in the white bin."
77
183000
2000
wyrzucasz swoją do białego?
03:20
And we use that as a moral tickle.
78
185000
2000
Jest to swego rodzaju moralna zaczepka
03:22
We feel so good about ourselves.
79
187000
2000
Jesteśmy wtedy zadowoleni z siebie.
03:25
Maybe I'll feel good myself.
80
190000
2000
Wybaczę sobie.
03:27
Not you, but I feel this way.
81
192000
3000
Może nie ty, ale tak to odczuwam.
03:31
And so we kind of have this kind of moral feel-good moment.
82
196000
3000
Mamy przyjemność z tego rodzaju moralnego zadowolenia.
03:34
But if we were to be able to follow that little bottle
83
199000
3000
Ale jeśli śledzilibyśmy dalej tą butelkę
03:37
on its journey,
84
202000
2000
podczas jej podróży
03:39
we would be shocked to discover that, all too often,
85
204000
3000
bylibyśmy zaskoczeni z odkrycia, że bardzo często
03:42
that bottle is going to be put on a boat,
86
207000
2000
ta butelka zostanie załadowana na statek.
03:44
it's going to go all the way across the ocean
87
209000
3000
Pokona drogę przez ocean
03:47
at some expense,
88
212000
2000
z jakimś kosztem.
03:49
and it's going to wind up in a developing country -- often China.
89
214000
3000
Podróż ta zakończy się w jednym z rozwijających się krajów -- często w Chinach
03:52
I think in our minds we imagine somebody's going to take the little bottle,
90
217000
3000
Sądzę, że wyobrażamy sobie, że ktoś podniesie tą butelkę
03:55
say, "Oh, little bottle.
91
220000
3000
i powie: "O, droga buteleczko.
03:58
We're so happy to see you, little bottle."
92
223000
2000
Jestem szczęśliwy, że cię widzę mała butelko"
04:00
(Laughter)
93
225000
2000
(Śmiech)
04:02
"You've served so well."
94
227000
3000
"Służyłaś tak dzielnie."
04:05
He's given a little bottle massage,
95
230000
2000
I przekaże jej małe podziękowanie,
04:07
a little bottle medal.
96
232000
2000
mały butelkowy medal.
04:09
And say, "What would you like to do next?"
97
234000
2000
I powie: "Co chcesz teraz robić?"
04:11
The little bottle says, "I just don't know."
98
236000
3000
A mała butelka odpowiada: "Właśnie nie wiem."
04:14
But that's not actually what happens.
99
239000
3000
Ale w rzeczywistości tak się nie dzieje.
04:19
That bottle
100
244000
2000
Ta butelka
04:21
winds up getting burned.
101
246000
3000
kończy będąc spaloną.
04:24
Recycling of plastic in many developing countries
102
249000
3000
Recykling plastiku w wielu rozwijających się krajach
04:27
means the incineration of the plastic,
103
252000
2000
to spalanie tegoż plastiku,
04:29
the burning of the plastic,
104
254000
2000
którego palenie,
04:31
which releases incredible toxic chemicals
105
256000
2000
uwalnia niesamowite ilości trujących substancji
04:33
and, once again, kills people.
106
258000
2000
i jeszcze raz, zabija ludzi.
04:35
And so poor people
107
260000
2000
Ci ubodzy ludzie
04:37
who are making these products
108
262000
2000
którzy wyrabiają te towary
04:39
in petrochemical centers like "Cancer Alley,"
109
264000
3000
w petrochemicznych ośrodkach jak "aleja raka";
04:42
poor people who are consuming these products disproportionately,
110
267000
2000
potem spożywają te produkty
04:44
and then poor people,
111
269000
2000
a następnie ci biedni ludzie
04:46
who even at the tail end of the recycling
112
271000
2000
nawet na samym końcu podczas recyklingu
04:48
are having their lives shortened,
113
273000
3000
mają skracane życia,
04:51
are all being harmed greatly
114
276000
3000
i wszyscy są krzywdzeni
04:54
by this addiction that we have
115
279000
3000
przez nasze uzależnienie
04:57
to disposability.
116
282000
2000
od jednorazowości.
04:59
Now you think to yourself -- because I know how you are --
117
284000
2000
Teraz myślisz sobie -- ponieważ wiem jacy jesteście --
05:01
you say, "That sure is terrible
118
286000
2000
powiecie: "Oczywiście, że jest to okropne"
05:03
for those poor people.
119
288000
2000
dla tych biednych ludzi.
05:05
It's just awful,
120
290000
2000
To po prostu obrzydliwe,
05:07
those poor people.
121
292000
2000
dla tych ludzi
05:09
I hope someone does something to help them."
122
294000
3000
Mam nadzieję, że ktoś im pomoże"
05:12
But what we don't understand is --
123
297000
3000
Ale nie potrafimy zrozumieć jednego.
05:15
is, here we are in Los Angeles.
124
300000
2000
Jesteśmy tutaj w Los Angeles.
05:17
We worked very hard to get the smog reduction
125
302000
2000
Bardzo ciężko pracujemy, aby zmniejszyć smog
05:19
happening here in Los Angeles.
126
304000
2000
który występuje tutaj, w Los Angeles.
05:21
But guess what?
127
306000
2000
I co?
05:23
Because they're doing so much dirty production in Asia now,
128
308000
2000
Ponieważ w Azji wytwarzane są wielkie ilości zanieczyszczeń,
05:25
because the environmental laws
129
310000
2000
z powodu praw środowiskowych
05:27
don't protect the people in Asia now,
130
312000
2000
które nie chronią ludzi w Azji,
05:29
almost all of the clean air gains
131
314000
2000
prawie całe powietrze,
05:31
and the toxic air gains
132
316000
2000
również to toksyczne
05:33
that we've achieved here in California
133
318000
2000
które przybywa tutaj do Kalifornii
05:35
have been wiped out by dirty air coming over from Asia.
134
320000
3000
stykało się z zanieczyszczonym powietrzem przybyłym z Azji.
05:39
So, we all are being hit. We all are being impacted.
135
324000
3000
To znaczy, że dotyka to nas wszystkich.
05:42
It's just the poor people get hit first and worst.
136
327000
3000
Tylko, że to biedni ludzie ponoszą jako pierwsze i najgorsze skutki.
05:45
But the dirty production, the burning of toxins,
137
330000
3000
Ale produkcja nieczystości, spalenie toksyn,
05:48
the lack of environmental standards in Asia
138
333000
2000
oraz braki w azjatyckich normach środowiskowych
05:50
is actually creating so much dirty air pollution
139
335000
3000
skażają powietrze,
05:53
it's coming across the ocean and has erased our gains here in California.
140
338000
3000
które przypływa do nas przez ocean i potęguje zanieczyszczenia w Kalifornii.
05:56
We're back where we were in the 1970s.
141
341000
2000
Powracamy do stanu rzeczy z lat 70.
05:58
And so we're on one planet,
142
343000
2000
Żyjemy na jednej planecie,
06:00
and we have to be able to get to the root of these problems.
143
345000
3000
i musimy znaleźć przyczyny tych problemów.
06:03
Well the root of this problem, in my view,
144
348000
3000
Więc moim zdaniem przyczyną
06:06
is the idea of disposability itself.
145
351000
3000
jest samo pojęcie jednorazowości.
06:09
You see, if you understand the link
146
354000
3000
Zobaczcie, jeśliby zauważyć połączenie
06:12
between what we're doing
147
357000
2000
pomiędzy naszymi czynami,
06:14
to poison and pollute the planet
148
359000
2000
które trują i zanieczyszczają świat,
06:16
and what we're doing to poor people,
149
361000
3000
a tym co robimy dla biednych ludzi,
06:19
you arrive at a very troubling,
150
364000
2000
dostajemy bardzo kłopotliwy,
06:21
but also very helpful, insight:
151
366000
3000
ale też pomocny wniosek:
06:24
In order to trash the planet,
152
369000
2000
Kiedy niszczysz planetę,
06:26
you have to trash people.
153
371000
2000
niszczysz również ludzi.
06:28
But if you create a world where you don't trash people,
154
373000
3000
Jeśli chcesz stworzyć świat, gdzie żaden człowiek nie cierpi,
06:31
you can't trash the planet.
155
376000
2000
nie możesz tego świata niszczyć.
06:33
So now we are at a moment
156
378000
2000
Teraz nastał czas,
06:35
where the coming together of social justice as an idea
157
380000
3000
kiedy społeczna sprawiedliwość
06:38
and ecology as an idea,
158
383000
2000
łączy się z ekologią,
06:40
we finally can now see
159
385000
2000
i możemy zauważyć na koniec,
06:42
that they are really, at the end of the day, one idea.
160
387000
3000
że tak naprawdę są one ze sobą powiązane i tworzą jedność.
06:45
And it's the idea that we don't have disposable anything.
161
390000
3000
Ta jedność to pomysł, że nie ma nic jednorazowego.
06:48
We don't have disposable resources.
162
393000
3000
Nie mamy jednorazowych surowców.
06:51
We don't have disposable species.
163
396000
2000
Nie mamy jednorazowych gatunków.
06:53
And we don't have disposable people either.
164
398000
3000
Nie mamy również jednorazowych ludzi.
06:56
We don't have a throwaway planet,
165
401000
2000
Nie możemy marnotrawić przyrody,
06:58
and we don't have throwaway children -- it's all precious.
166
403000
3000
ani dzieci -- ponieważ wszystko jest wartościowe.
07:01
And as we all begin to come back to that basic understanding,
167
406000
3000
I kiedy wszyscy powracamy do tego podstawowego rozumowania
07:04
new opportunities for action begin to emerge.
168
409000
3000
pojawiają się nowe możliwości do działania.
07:07
Biomimicry,
169
412000
2000
Bionaśladownictwo - (biomimikra),
07:09
which is something
170
414000
2000
jest nauką
07:11
that is an emerging science,
171
416000
2000
dopiero wschodzacą,
07:13
winds up being a very important social justice idea.
172
418000
3000
stającą się bardzo ważną ze względu na sprawiedliwość społeczną.
07:16
People who are just learning about this stuff,
173
421000
2000
Ludzie, którzy trochę o tym słyszeli, wiedzą,
07:18
biomimicry means
174
423000
2000
że bionaśladownictwo polega
07:20
respecting the wisdom of all species.
175
425000
2000
na poszanowaniu mądrości wszystkich gatunków.
07:22
Democracy, by the way,
176
427000
2000
Nawiasem mówiąc demokracja
07:24
means respecting the wisdom of all people -- and we'll get to that.
177
429000
2000
to poszanowanie mądrości wszystkich ludzi -- do czego dojdziemy.
07:26
But biomimicry means respecting the wisdom of all species.
178
431000
3000
Ale bionaśladownictwo oznacza respektowanie mądrości wszystkich gatunków.
07:29
It turns out we're a pretty clever species.
179
434000
3000
Co pokazuje, że jesteśmy naprawdę mądrym gatunkiem.
07:32
This big cortex, or whatever, we're pretty proud of ourselves.
180
437000
3000
To czyni nas bardzo dumnymi z siebie.
07:35
But if we want to make something hard,
181
440000
3000
Ale jeśli chcemy zrobić coś twardego, mocnego,
07:38
we come up, "I know, I'm going to make a hard substance.
182
443000
3000
myślimy: "Dobra, chcę zrobić mocny materiał.
07:41
I know, I'm going to get vacuums and furnaces
183
446000
3000
Zdobędę więc pompy i piece,
07:44
and drag stuff out of the ground
184
449000
2000
umieszczę to wszystko w jakimś miejscu
07:46
and get things hot and poison and pollute,
185
451000
3000
wprawdzie będę używał rzeczy trujących i szkodzących,
07:49
but I got this hard thing.
186
454000
3000
ale będę miał ten mocny produkt.
07:52
I'm so clever,"
187
457000
2000
Jestem taki mądry."
07:54
and you look behind you, and there's destruction all around you.
188
459000
3000
Patrzysz za siebie i widzisz wielkie zniszczenie.
07:57
But guess what? You're so clever,
189
462000
2000
Ale co? Jesteś bardzo sprytny,
07:59
but you're not as clever as a clam.
190
464000
2000
ale nie tak jak małża.
08:01
A clamshell's hard.
191
466000
2000
Jej muszla jest również bardzo mocna.
08:03
There's no vacuums. There's no big furnaces.
192
468000
3000
Ale nie posiada pomp, czy wielkich pieców.
08:06
There's no poison. There's no pollution.
193
471000
2000
Nie ma trucizn, nie wydziela zanieczyszczeń.
08:08
It turns out that our other species
194
473000
2000
Znaczy to, że inne stworzenia
08:10
has figured out a long time ago
195
475000
2000
odnalazły jakiś czas temu
08:12
how to create many of the things that we need
196
477000
3000
jak wytworzyć większość rzeczy, których potrzebujemy
08:15
using biological processes that nature knows how to use well.
197
480000
3000
używając do tego procesów biologicznych, o których dobrze wie matka natura.
08:18
Well that insight of biomimicry,
198
483000
2000
Tak więc założeniem bionaśladownictwa,
08:20
of our scientists finally realizing
199
485000
2000
jest to co naukowcy wreszcie zrozumieli,
08:22
that we have as much to learn from other species.
200
487000
2000
że możemy się wiele nauczyć od innych gatunków --
08:24
I don't mean taking a mouse
201
489000
2000
nie mówię, żeby złapać mysz
08:26
and sticking it with stuff.
202
491000
2000
i męczyć ją jak się coś robi.
08:28
I don't mean looking at it from that way -- abusing the little species.
203
493000
3000
Nie mam na myśli maltretowania małych stworzeń --
08:31
I mean actually respecting them, respecting what they've achieved.
204
496000
3000
Uważam, że należy szanować je same, oraz ich osiągnięcia.
08:34
That's called biomimicry,
205
499000
2000
Oto bionaśladownictwo,
08:36
and that opens the door
206
501000
2000
które otwiera drzwi
08:38
to zero waste production,
207
503000
2000
do produkcji bez strat,
08:40
zero pollution production --
208
505000
2000
do produkcji bez zanieczyszczeń --
08:42
that we could actually enjoy
209
507000
2000
możemy wtedy osiągnąć
08:44
a high quality of life, a high standard of living
210
509000
2000
wysoką jakość życia, i wysokie standardy
08:46
without trashing the planet.
211
511000
2000
bez niszczenia środowiska.
08:48
Well that idea of biomimicry,
212
513000
3000
A więc pomysł bionaśladownictwa,
08:51
respecting the wisdom of all species,
213
516000
2000
szanujący wiedzę innych gatunków,
08:53
combined with the idea
214
518000
2000
połączony z pomysłem
08:55
of democracy and social justice,
215
520000
2000
demokracji i sprawiedliwości społecznej,
08:57
respecting the wisdom and the worth of all people,
216
522000
3000
respektujących mądrość i wartość wszystkich ludzi,
09:00
would give us a different society.
217
525000
2000
może zmienić społeczeństwo.
09:02
We would have a different economy.
218
527000
2000
Możemy mieć różne strategie rozwoju.
09:04
We would have a green society
219
529000
2000
Może to być zielone społeczeństwo
09:06
that Dr. King would be proud of.
220
531000
2000
z którego Dr. King byłby dumny.
09:08
That should be the goal.
221
533000
2000
To powinien być nasz cel.
09:10
And the way that we get there is to first of all recognize
222
535000
3000
Ale droga, do osiągnięcia tego celu zaczyna się,
09:13
that the idea of disposability
223
538000
3000
zrozumieniem, że "jednorazowość"
09:16
not only hurts
224
541000
2000
rani nie tylko
09:18
the species we've talked about,
225
543000
2000
gatunki o których mówiliśmy,
09:20
but it even corrupts our own society.
226
545000
3000
ale także szkodzi naszemu społeczeństwu.
09:23
We're so proud to live here in California.
227
548000
3000
Jesteśmy dumni z naszego życia w Kalifornii.
09:26
We just had this vote, and everybody's like,
228
551000
2000
Możemy mieć na to swoje zdanie i mamy do tego prawo,
09:28
"Well, not in our state.
229
553000
3000
"Nie, tylko nie w naszym stanie
09:31
I don't know what those other states were doing."
230
556000
3000
Nie mam pojęcia co jest w innych stanach."
09:34
(Laughter)
231
559000
2000
(Śmiech)
09:36
Just so proud.
232
561000
2000
Właśnie, duma.
09:38
And, yeah, I'm proud, too.
233
563000
3000
I oczywiście ja też jestem dumny.
09:41
But California,
234
566000
3000
Ale.
09:44
though we lead the world in some of the green stuff,
235
569000
3000
Często, jeśli zaczynamy gdzieś zmieniać nawyki na "zielone",
09:47
we also, unfortunately, lead the world
236
572000
2000
często coś, gdzieś zaniedbujemy
09:49
in some of the gulag stuff.
237
574000
3000
i nie wychodzi nam to na dobre.
09:52
California has one of the highest incarceration rates
238
577000
3000
W Kalifornii jest jeden z najwyższych współczynników zachorowań
09:55
of all the 50 states.
239
580000
2000
na raka spośród wszystkich 50 stanów.
09:57
We have a moral challenge in this moment.
240
582000
3000
Mamy teraz moralne wyzwanie.
10:00
We are passionate about rescuing
241
585000
3000
Jesteśmy pełni zapału do ratowania
10:03
some dead materials from the landfill,
242
588000
2000
jakieś zużyte surowce z wysypisk,
10:05
but sometimes not as passionate
243
590000
2000
ale czasem nie tyle,
10:07
about rescuing living beings, living people.
244
592000
3000
co do ratowania istot żywych, ludzi.
10:10
And I would say that we live in a country --
245
595000
3000
I mogę powiedzieć, że żyjemy w kraju --
10:13
five percent of the world's population,
246
598000
2000
gdzie żyje 5% światowej populacji,
10:15
25 percent of the greenhouse gases,
247
600000
3000
emitujemy 25 % gazów cieplarnianych,
10:18
but also 25 percent of the world's prisoners.
248
603000
2000
ale również 25% liczby więźniów na świecie.
10:20
One out of every four people locked up anywhere in the world
249
605000
3000
Jeden z czterech więźniów zamkniętych gdzieś na świecie
10:23
is locked up right here in the United States.
250
608000
2000
jest zamknięty tutaj, w Stanach Zjednoczonych.
10:25
So that is consistent with this idea
251
610000
3000
I potwierdza to,
10:28
that disposability is something we believe in.
252
613000
3000
że dalej wierzymy w jednorazowość.
10:31
And yet,
253
616000
3000
A mimo to,
10:34
as a movement
254
619000
2000
ten ruch
10:36
that has to broaden its constituency,
255
621000
2000
stale się rozprzestrzenia,
10:38
that has to grow,
256
623000
2000
wzrasta w siłę, walczy z nawykami
10:40
that has to reach out beyond our natural comfort zone,
257
625000
3000
a jednym z jego wyzwań, aby odniósł sukces
10:43
one of the challenges to the success of this movement,
258
628000
3000
jest pozbycie się wszystkich plastikowych rzeczy
10:46
of getting rid of things like plastic and helping the economy shift,
259
631000
3000
i pomoc przemianom ekonomicznym.
10:49
is people look at our movement with some suspicion.
260
634000
3000
Ludzie patrzą na ten ruch z pewnym dystansem.
10:52
And they ask a question, and the question is:
261
637000
3000
Zadają nam pytania:
10:55
How can these people be so passionate?
262
640000
3000
Jak ci ludzie mogą być tak pochłonięci?
10:58
A poor person, a low-income person, somebody in "Cancer Alley,"
263
643000
3000
Może biedna osoba, o niskich dochodach, ktoś z "alei raka"
11:01
somebody in Watts,
264
646000
3000
ktoś w Watts,
11:04
somebody in Harlem, somebody on an Indian reservation,
265
649000
2000
ktoś z Harlemu, lub z rezerwatu Indian,
11:06
might say to themselves, and rightfully so,
266
651000
2000
mogą powiedzieć do siebie, zresztą całkiem słusznie:
11:08
"How can these people be so passionate
267
653000
3000
"Jak ci ludzie mogą zajmować się
11:11
about making sure
268
656000
2000
sprawdzaniem
11:13
that a plastic bottle
269
658000
2000
czy plastikowa butelka
11:15
has a second chance in life,
270
660000
2000
lub aluminiowa puszka,
11:17
or an aluminum can has a second chance,
271
662000
3000
mają drugą szansę w życiu
11:20
and yet, when my child gets in trouble
272
665000
2000
kiedy teraz moje dziecko wpadło w kłopoty
11:22
and goes to prison,
273
667000
2000
i poszło do więzienia,
11:24
he doesn't get a second chance?"
274
669000
2000
a ono nie dostanie drugiej szansy?"
11:26
How can this movement be so passionate
275
671000
2000
Jak w ogóle może istnieć taki ruch,
11:28
about saying we don't have throwaway stuff, no throwaway dead materials,
276
673000
3000
który mówi, że nie możemy marnotrawić surowców,
11:31
and yet accept
277
676000
2000
które akceptuje niszczenie zdrowia
11:33
throwaway lives and throwaway communities like "Cancer Alley?"
278
678000
3000
i całych społeczności w miejscach jak "aleja raka"?
11:36
And so we now get a chance
279
681000
3000
Ale mamy możliwość,
11:39
to be truly proud of this movement.
280
684000
3000
być naprawdę dumnymi z naszego działania.
11:42
When we take on topics like this,
281
687000
2000
Kiedy poruszamy tematy takie jak ten,
11:44
it gives us that extra call
282
689000
2000
mamy wtedy niesamowitą możliwość,
11:46
to reach out to other movements
283
691000
2000
łączyć się z innymi ludźmi, którzy mają swoje pomysły,
11:48
and to become more inclusive and to grow,
284
693000
3000
i rozrastać się i zajmować się razem wszystkimi tematami.
11:51
and we can finally get out of this crazy dilemma that we've been in.
285
696000
3000
Ale znowu pojawia się dylemat, który był wcześniej.
11:55
Most of you are good, softhearted people.
286
700000
2000
Większość z was to ludzie dobrzy i o wielkim sercu.
11:57
When you were younger, you cared about the whole world,
287
702000
3000
Kiedy byliście młodsi, martwiliście się całym światem,
12:00
and at some point
288
705000
2000
i w pewnym momencie
12:02
somebody said you had to pick an issue,
289
707000
2000
ktoś powiedział wam, że musicie wybrać,
12:04
you had to boil your love down to an issue.
290
709000
2000
musieliście skupić całą uwagę na jednej sprawie.
12:06
Can't love the whole world --
291
711000
2000
Nie można zajmować się wszystkimi rzeczami naraz --
12:08
you've got to work on trees,
292
713000
2000
albo pracujesz nad drzewami,
12:10
or you've got to work on immigration.
293
715000
2000
albo nad imigracją.
12:12
You've got to shrink it down and be about one issue.
294
717000
3000
Musieliście ograniczyć swoje zainteresowania i skupić się na jednym.
12:15
And really, they fundamentally told you,
295
720000
3000
I z pewnością zapytano was:
12:18
"Are you going to hug a tree,
296
723000
2000
"Czy wolisz przytulić się do drzewa,
12:20
or are you going to hug a child? Pick.
297
725000
2000
czy do dziecka? Wybieraj.
12:22
Are you going to hug a tree,
298
727000
2000
Wolisz drzewo,
12:24
or are you going to hug a child? Pick."
299
729000
2000
czy małe dziecko? Wybieraj."
12:26
Well, when you start working on issues like plastic,
300
731000
2000
Kiedy jednak zaczęliście zagłębiać się w temat plastiku,
12:28
you realize that the whole thing is connected,
301
733000
3000
zrozumieliście, że wszystkie te sprawy są ze sobą połączone,
12:31
and luckily most of us are blessed to have two arms.
302
736000
2000
i na szczęście większość z nas ma dwa ramiona.
12:33
We can hug both.
303
738000
2000
Możemy się przytulić wszyscy razem.
12:35
Thank you very much.
304
740000
2000
Dziękuję bardzo.
12:37
(Applause)
305
742000
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Van Jones - Social justice and green energy activistVan Jones sees a clear link between social justice and green energy -- and works for both.
Why you should listen
Anthony "Van" Jones is founder of the Ella Baker Center for human rights, based in Oakland, California, and of Green for All, an NGO dedicated to "building an inclusive green economy strong enough to lift people out of poverty." His work points to the connection between green energy and job creation. He's the author of The Green Collar Economy: How One Solution Can Fix Our Two Biggest Problems. In 2009, US President Obama appointed Jones his Special Advisor on Green Jobs; Jones resigned the position later that year.
Jones is a senior fellow at the Center For American Progress and a senior policy advisor at Green For All. He holds a joint appointment at Princeton as a distinguished visiting fellow in both the Center for African American Studies and in the Program in Science, Technology and Environmental Policy at the Woodrow Wilson School of Public and International Affairs.
Van Jones | Speaker | TED.com