TEDxBG
Steve Keil: A manifesto for play, for Bulgaria and beyond
Steve Keil: Wezwanie do zabawy, dla Bułgarii i nie tylko.
Filmed:
Readability: 3.6
687,760 views
Na TEDxBG w Sofii Steve Keil walczy z "memem powagi", którym została skażona jego rodzinna Bułgaria - i wzywa do powrotu do zabawy, aby ożywić gospodarkę, oświatę i społeczeństwo. Błyskotliwe przemówienie z uniwersalnym przekazem dla wszystkich, którzy na nowo odkrywają swoje miejsca pracy, szkoły, życia.
Steve Keil - Entrepreneur
Based in Bulgaria, Steve Keil creates companies around big social and environmental goals. Full bio
Based in Bulgaria, Steve Keil creates companies around big social and environmental goals. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm here today
0
0
3000
Jestem tu dziś,
00:18
to start a revolution.
1
3000
2000
aby rozpocząć rewolucję.
00:20
Now before you get up in arms,
2
5000
2000
Jednak zanim chwycicie za broń,
00:22
or you break into song,
3
7000
2000
zaczniecie śpiewać
00:24
or you pick a favorite color,
4
9000
2000
albo wybierzecie ulubiony kolor,
00:26
I want to define what I mean by revolution.
5
11000
3000
chcę określić, co mam na myśli mówiąc o rewolucji.
00:29
By revolution,
6
14000
2000
Poprzez rewolucję
00:31
I mean a drastic and far-reaching change
7
16000
3000
rozumiem drastyczne i daleko idące zmiany
00:34
in the way we think and behave --
8
19000
3000
w sposobie myślenia i zachowania -
00:37
the way we think and the way we behave.
9
22000
3000
sposobu, w jaki myślimy i sposobu, w jaki się zachowujemy.
00:40
Now why, Steve, why do we need a revolution?
10
25000
3000
Steve, ale dlaczego potrzebujemy rewolucji?
00:43
We need a revolution
11
28000
2000
Potrzebujemy rewolucji,
00:45
because things aren't working; they're just not working.
12
30000
3000
ponieważ nic nie gra; po prostu nic nie gra.
00:48
And that makes me really sad
13
33000
2000
A to bardzo mnie martwi,
00:50
because I'm sick and tired of things not working.
14
35000
3000
ponieważ mam dość tego, że nic dobrze nie działa.
00:53
You know, I'm sick and tired of us not living up to our potential.
15
38000
3000
Wiecie, mam dość tego, że nie wykorzystujemy naszego potencjału,
00:56
I'm sick and tired of us being last.
16
41000
3000
mam dość tego, że jesteśmy ostatni.
00:59
And we are last place in so many things --
17
44000
3000
A jesteśmy ostatni w tak wielu rzeczach,
01:02
for example, social factors.
18
47000
3000
na przykład w kwestii czynników społecznych.
01:05
We're last place in Europe in innovation.
19
50000
3000
Jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie w kwestii innowacji.
01:08
There we are right at the end, right at the bottom,
20
53000
3000
Jesteśmy dokładnie na końcu, dokładnie na samym dole,
01:11
last place as a culture that doesn't value innovation.
21
56000
3000
na ostatnim miejscu, jako kultura, która nie docenia innowacji.
01:14
We're last place in health care,
22
59000
2000
Jesteśmy na ostatnim miejscu w kwestii opieki zdrowotnej,
01:16
and that's important for a sense of well-being.
23
61000
2000
a to jest ważne dla dobrego samopoczucia.
01:18
And there we are, not just last in the E.U.,
24
63000
2000
A tu właśnie jesteśmy, nie tylko ostatni w Unii Europejskiej,
01:20
we're last in Europe, at the very bottom.
25
65000
2000
jesteśmy ostatni w Europie, na samym dole.
01:22
And worst of all,
26
67000
2000
A najgorsze
01:24
it just came out three weeks ago, many of you have seen it, The Economist.
27
69000
3000
wyszło na jaw trzy tygodnie temu, wielu z was to widziało, The Economist.
01:27
We're the saddest place on Earth,
28
72000
3000
Jesteśmy najsmutniejszym miejscem na Ziemi,
01:30
relative to GDP per capita --
29
75000
2000
w odniesieniu do wysokości PKB na jednego mieszkańca,
01:32
the saddest place on Earth.
30
77000
2000
najsmutniejszym miejscem na Ziemi.
01:34
That's social. Let's look at education.
31
79000
3000
Tyle o kwestiach społecznych, spójrzmy na edukację.
01:37
Where do we rank three weeks ago
32
82000
2000
Które miejsce zajęliśmy w raporcie OECD
01:39
in another report by the OECD?
33
84000
2000
sprzed trzech tygodni?
01:41
Last in reading, math and science. Last.
34
86000
3000
Ostatnie w czytaniu, matematyce i naukach przyrodniczych, ostatnie.
01:44
Business:
35
89000
2000
Biznes:
01:46
The lowest perception in the E.U.
36
91000
2000
Najniższe w Unii Europejskiej korzyści
01:48
that entrepreneurs provide benefits to society.
37
93000
3000
wnoszone do społeczeństwa przez przedsiębiorców.
01:51
Why as a result, what happens?
38
96000
2000
Jaki jest efekt, co się dzieje?
01:53
The lowest percentage of entrepreneurs starting businesses.
39
98000
3000
Najmniejszy odsetek przedsiębiorców zakładających firmy.
01:56
And this is despite the fact
40
101000
2000
I to pomimo tego, że
01:58
that everybody knows that small business
41
103000
2000
wszyscy wiedzą, że małe firmy
02:00
is the engine of economies.
42
105000
2000
są silnikiem napędowym gospodarki.
02:02
We hire the most people; we create the most taxes.
43
107000
3000
Zatrudniamy najwięcej ludzi, tworzymy najwięcej podatków.
02:05
So if our engine's broken, guess what?
44
110000
3000
Więc jeśli nasz silnik jest zepsuty, zgadnijcie, co się dzieje?
02:08
Last in Europe GDP per capita.
45
113000
3000
Najniższe w Europie PKB na jednego mieszkańca.
02:11
Last.
46
116000
2000
Najniższe.
02:13
So it's no surprise, guys, that 62 percent of Bulgarians
47
118000
3000
Więc to nic dziwnego, że 62 % Bułgarów
02:16
are not optimistic about the future.
48
121000
2000
nie myśli optymistycznie o przyszłości.
02:18
We're unhappy, we have bad education,
49
123000
2000
Jesteśmy nieszczęśliwi, mamy kiepski system edukacji
02:20
and we have the worst businesses.
50
125000
3000
i najgorszą gospodarkę.
02:23
And these are facts, guys.
51
128000
2000
I to są fakty.
02:25
This isn't story tale; it's not make-believe.
52
130000
3000
To nie jest bajka ani wymysł.
02:28
It's not.
53
133000
2000
Nie jest.
02:30
It's not a conspiracy I have got against Bulgaria. These are facts.
54
135000
3000
To nie jest mój spisek przeciwko Bułgarii. To są fakty.
02:33
So I think it should be really, really clear
55
138000
2000
Myślę więc, że powinno być dla Was zupełnie jasne,
02:35
that our system is broken.
56
140000
2000
że nasz system nie działa.
02:37
The way we think, the way we behave,
57
142000
2000
Sposób w jaki myślimy, sposób w jaki działamy,
02:39
our operating system of behaving is broken.
58
144000
2000
nasz system operacyjny - nie działają.
02:41
We need a drastic change in the way we think and behave
59
146000
3000
Potrzebujemy drastycznej zmiany w sposobie myślenia i działania,
02:44
to transform Bulgaria for the better,
60
149000
2000
aby zmienić Bułgarię na lepsze,
02:46
for ourselves, for our friends,
61
151000
2000
dla nas, dla naszych przyjaciół,
02:48
for our family and for our future.
62
153000
2000
dla naszych rodzin i naszej przyszłości.
02:50
How did this happen?
63
155000
2000
Jak to się stało?
02:52
Let's be positive now. We're going to get positive. How did this happen?
64
157000
3000
Bądźmy pozytywni. Będziemy teraz pozytywni. Jak to się stało?
02:55
I think we're last because --
65
160000
2000
Myślę, że jesteśmy najgorsi -
02:57
and this is going to be drastic to some of you --
66
162000
2000
i to będzie okrutne dla niektórych z was -
02:59
because we are handicapping ourselves.
67
164000
2000
ponieważ sami sobie przeszkadzamy.
03:01
We're holding ourselves back
68
166000
2000
Jesteśmy bierni,
03:03
because we don't value play.
69
168000
2000
bo nie doceniamy zabawy.
03:05
I said "play," all right.
70
170000
2000
Tak, powiedziałem: zabawy.
03:07
In case some of you forgot what play is, this is what play looks like.
71
172000
3000
W razie gdyby część z was zapomniała, czym jest zabawa, oto jak zabawa wygląda.
03:10
Babies play, kids play,
72
175000
2000
Niemowlęta się bawią, dzieci się bawią,
03:12
adults play.
73
177000
2000
dorośli się bawią.
03:14
We don't value play.
74
179000
2000
Nie doceniamy zabawy.
03:16
In fact, we devalue play.
75
181000
2000
Tak naprawdę ją lekceważymy.
03:18
And we devalue it in three areas.
76
183000
2000
Lekceważymy ją w trzech obszarach.
03:20
Let's go back to the same three areas.
77
185000
2000
Wróćmy do tych samych trzech obszarów.
03:22
Social: 45 years of what?
78
187000
2000
Obszar społeczny: 45 lat czego?
03:24
Of communism --
79
189000
2000
Komunizmu -
03:26
of valuing the society and the state over the individual
80
191000
3000
stawiania społeczeństwa i państwa ponad jednostkę
03:29
and squashing, inadvertently,
81
194000
2000
i niedbałego rujnowania
03:31
creativity, individual self-expression and innovation.
82
196000
4000
kreatywności,ekspresji i innowacji.
03:35
And instead, what do we value?
83
200000
2000
A co doceniamy?
03:37
Because it's shown
84
202000
2000
Dowiedziono,
03:39
the way we apply, generate and use knowledge
85
204000
4000
że sposób w jaki stosujemy, generujemy i wykorzystujemy wiedzę
03:43
is affected by our social and institutional context,
86
208000
2000
zależny od kontekstu społecznego i instytucjonalnego,
03:45
which told us what in communism?
87
210000
2000
który mówił nam w czasach komunizmu o czym?
03:47
To be serious.
88
212000
2000
O ty, byśmy byli poważni.
03:49
To be really, really serious.
89
214000
2000
Bądźmy bardzo, bardzo poważni.
03:51
It did.
90
216000
2000
Właśnie tak.
03:53
(Applause)
91
218000
4000
(Oklaski)
03:57
Be serious.
92
222000
2000
Bądźmy poważni.
03:59
I can't tell you how many times I've been scolded in the park
93
224000
3000
Nie jestem w stanie powiedzieć wam ile razy skrzyczano mnie w parku
04:02
for letting my kids play on the ground.
94
227000
4000
za to, że pozwalam moim dzieciom się tam bawić.
04:06
Heaven forbid they play in the dirt, the kal,
95
231000
3000
Broń Boże, żeby bawiły się w brudzie - kal
04:09
or even worse, lokvi, water -- that will kill them.
96
234000
3000
albo nawet gorzej, w wodzie - lokvi, to je zabije.
04:12
I have been told by babas and dyados
97
237000
2000
Babcie i dziadkowie mówili mi,
04:14
that we shouldn't let our kids play so much
98
239000
3000
że nie powinniśmy pozwalać naszym dzieciom tak dużo się bawić,
04:17
because life is serious
99
242000
2000
ponieważ życie jest ciężkie
04:19
and we need to train them for the seriousness of life.
100
244000
2000
i musimy je do tego przygotowywać.
04:21
We have a serious meme running through.
101
246000
3000
Mamy mem powagi, który sobie nawzajem przekazujemy.
04:24
It's a social gene running through us.
102
249000
2000
Przekazujemy sobie kulturowy gen,
04:26
It's a serious gene.
103
251000
2000
gen powagi.
04:28
It's 45 years of it
104
253000
2000
45 lat tego reżimu
04:30
that's created what I call the "baba factor."
105
255000
2000
doprowadziło do tego, co nazywam czynnikiem babci.
04:32
(Laughter)
106
257000
2000
(Śmiech)
04:34
(Applause)
107
259000
2000
(Oklaski)
04:36
And here's how it works.
108
261000
2000
A oto jak to działa.
04:38
Step one: woman says, "I want to have a baby. Iskam baby."
109
263000
3000
Krok pierwszy. Kobieta mówi: - Chcę mieć dziecko.
04:41
Step two: we get the baby. Woohoo!
110
266000
2000
Krok drugi: mamy dziecko. Hura!
04:43
But then what happens in step three?
111
268000
2000
Ale co dzieje się w kroku trzecim?
04:45
I want to go back to work
112
270000
2000
- Chcę wrócić do pracy,
04:47
because I need to further my career or I just want to go have coffees.
113
272000
3000
bo muszę rozwijać swoją karierę albo po prostu chcę chodzić na przerwy na kawę.
04:50
I'm going to give bebko to baba.
114
275000
3000
Oddam dziecko babci.
04:53
But we need to remember
115
278000
2000
Ale musimy pamiętać,
04:55
that baba's been infected by the serious meme for 45 years.
116
280000
3000
że babcia jest zarażona memem powagi od 45 lat.
04:58
So what happens?
117
283000
2000
Co się więc dzieje?
05:00
She passes that virus on to baby,
118
285000
3000
Przekazuje wirus dziecku,
05:03
and it takes a really, really, really long time -- as the redwood trees --
119
288000
4000
co zajmuje temu memowi naprawdę, naprawdę dużo czasu-
05:07
for that serious meme
120
292000
2000
- tak jak sekwojom -
05:09
to get out of our operating system.
121
294000
3000
żeby wydostać się z systemu operacyjnego.
05:12
What happens then?
122
297000
2000
Co się wtedy dzieje?
05:14
It goes into education where we have an antiquated education system
123
299000
3000
Dziecko zaczyna chodzić do szkoły, gdzie mamy przestarzały system edukacji,
05:17
that has little changed for 100 years,
124
302000
2000
który niewiele się zmienił przez ostatnie 100 lat,
05:19
that values rote learning,
125
304000
2000
a który stawia na uczenie się na pamięć
05:21
memorization and standardization,
126
306000
2000
i ujednolicenie,
05:23
and devalues self-expression, self-exploration,
127
308000
3000
a lekceważy autoekspresję, poznawanie siebie,
05:26
questioning, creativity and play.
128
311000
2000
dociekliwość, kreatywność i zabawę.
05:28
It's a crap system.
129
313000
2000
To beznadziejny system.
05:30
True story: I went looking for a school for my kid.
130
315000
4000
Prawdziwa historia: szukałem szkoły dla mojego dziecka.
05:34
We went to this prestigious little school
131
319000
2000
Poszliśmy do małej, prestiżowej szkoły,
05:36
and they say they're going to study math 10 times a week
132
321000
2000
gdzie powiedzieli mi, że matematyka będzie 10 razy w tygodniu,
05:38
and science eight times a week
133
323000
2000
przyroda 8 razy w tygodniu,
05:40
and reading five times a day and all this stuff.
134
325000
2000
czytanie 5 razy w tygodniu i inne takie rzeczy.
05:42
And we said, "Well what about play and recess?"
135
327000
3000
Powiedzieliśmy: - No dobrze, ale co z zabawą i przerwami?
05:45
And they said, "Ha. There won't be a single moment in the schedule."
136
330000
3000
A oni odpowiedzieli: - Ha! Nie będzie ani jednej takiej chwili w planie.
05:48
(Laughter)
137
333000
2000
(Śmiech)
05:50
And we said, "He's five."
138
335000
2000
Powiedzieliśmy: - On ma 5 lat.
05:52
What a crime. What a crime.
139
337000
2000
Co za przestępstwo. Co za przestępstwo.
05:54
And it's a crime
140
339000
2000
I to jest przestępstwo,
05:56
that our education system is so serious because education is serious
141
341000
3000
że nasz system edukacji jest taki poważny, bo edukacja jest poważna,
05:59
that we're creating mindless, robotic workers
142
344000
2000
że tworzymy bezmyślnych, robotopodobnych pracowników,
06:01
to put bolts in pre-drilled holes.
143
346000
2000
którzy będą wkładać śruby do wywierconych wcześniej dziur.
06:03
But I'm sorry, the problems of today
144
348000
2000
Przykro mi, ale dzisiejsze problemy
06:05
are not the problems of the Industrial Revolution.
145
350000
2000
nie są problemami rewolucji przemysłowej.
06:07
We need adaptability,
146
352000
2000
Potrzebujemy elastyczności i
06:09
the ability to learn how to be creative and innovative.
147
354000
3000
umiejętności uczenia się, aby być kreatywnymi i innowacyjnymi.
06:12
We don't need mechanized workers.
148
357000
2000
Nie potrzebujemy pracowników - robotów.
06:14
But no, now our meme goes into work where we don't value play.
149
359000
3000
Teraz z naszym memem idziemy do pracy, gdzie nie ceni się zabawy.
06:17
We create robotic workers that we treat like assets,
150
362000
3000
Kształcimy robotopodobnych pracowników, których traktujemy jak aktywa,
06:20
to lever and just throw away.
151
365000
2000
które można w każdej chwili wyrzucić.
06:22
What are qualities of a Bulgarian work?
152
367000
3000
Jakie są cechy pracy w Bułgarii?
06:25
Autocratic --
153
370000
2000
Autokracja -
06:27
do what I say because I'm the chef.
154
372000
2000
- zrób to tak, jak ja chcę, bo ja jestem szefem.
06:29
I'm the boss and I know better than you.
155
374000
2000
Jestem szefem i wiem lepiej niż ty.
06:31
Untrusting -- you're obviously a criminal, so I'm going to install cameras.
156
376000
3000
Nieufność - na pewno jesteś przestępcą, więc założę kamery.
06:34
(Laughter)
157
379000
2000
(Śmiech)
06:36
Controlling --
158
381000
2000
Nadzór -
06:38
you're obviously an idiot, so I'm going to make
159
383000
2000
- na pewno jesteś idiotą, więc stworzę
06:40
a zillion little processes for you to follow so you don't step out of the box.
160
385000
3000
mnóstwo małych kroków, które będziesz musiał wykonać i nie wyjdziesz poza schemat.
06:43
So they're restrictive -- don't use your mobile phone,
161
388000
2000
Ograniczanie - nie korzystaj z komórki,
06:45
don't use your laptop, don't search the Internet,
162
390000
2000
nie korzystaj z laptopa, nie korzystaj z internetu
06:47
don't be on I.M.
163
392000
2000
i komunikatorów.
06:49
That's somehow unprofessional and bad.
164
394000
2000
Jest to z jakiegoś powodu nieprofesjonalne i złe.
06:51
And at the end of the day, it's unfulfilling
165
396000
2000
A na koniec dnia czujesz się niespełniony,
06:53
because you're controlled, you're restricted, you're not valued
166
398000
3000
bo jesteś kontrolowany, ograniczany, nie jesteś doceniany
06:56
and you're not having any fun.
167
401000
2000
i nie masz żadnej frajdy.
06:58
In social, in education and in our business,
168
403000
2000
W sprawach społecznych, w edukacji i w pracy
07:00
don't value play.
169
405000
2000
nie doceniamy zabawy.
07:02
And that's why we're last,
170
407000
2000
I dlatego jesteśmy ostatni,
07:04
because we don't value play.
171
409000
2000
bo nie doceniamy zabawy.
07:06
And you can say, "That's ridiculous, Steve. What a dumb idea.
172
411000
3000
I możecie mówić: -"To niedorzeczne, Steve. Co za głupi pomysł.
07:09
It can't be because of play.
173
414000
2000
Nie może tak być z powodu zabawy.
07:11
Just play, that's a stupid thing."
174
416000
2000
To tylko zabawa, głupia rzecz."
07:13
We have the serious meme in us.
175
418000
2000
Mamy w sobie mem powagi.
07:15
Well I'm going to say no.
176
420000
2000
Cóż, zamierzam powiedzieć nie.
07:17
And I will prove it to you in the next part of the speech --
177
422000
3000
I udowodnię wam w następnej części wystąpienia,
07:20
that play is the catalyst, it is the revolution,
178
425000
3000
że zabawa jest katalizatorem, jest tą rewolucją,
07:23
that we can use to transform Bulgaria for the better.
179
428000
3000
którą możemy rozpocząć, aby zmienić Bułgarię na lepsze.
07:26
Play:
180
431000
2000
Zabawa:
07:28
our brains
181
433000
2000
nasze mózgi
07:30
are hardwired for play.
182
435000
2000
są stworzone do zabawy.
07:32
Evolution has selected,
183
437000
2000
W ciągu milionów lat
07:34
over millions and billions of years,
184
439000
3000
ewolucja doprowadziła do
07:37
for play in animals and in humans.
185
442000
3000
wykształcenia zabawy u zwierząt i u ludzi.
07:40
And you know what?
186
445000
2000
I wiecie co?
07:42
Evolution does a really, really good job
187
447000
2000
Ewolucja zrobiła kawał dobrej roboty
07:44
of deselecting traits that aren't advantageous to us
188
449000
3000
eliminując cechy, które nie są dla nas pożyteczne
07:47
and selecting traits for competitive advantage.
189
452000
3000
i wzmacniając te, które dają nam konkurencyjną przewagę.
07:50
Nature isn't stupid, and it selected for play.
190
455000
3000
Natura nie jest głupia, a to ona wykształciła zabawę.
07:53
Throughout the animal kingdom, for example:
191
458000
2000
Przykład z królestwa zwierząt -
07:55
ants. Ants play.
192
460000
2000
mrówki się bawią.
07:57
Maybe you didn't know that.
193
462000
2000
Być może tego nie wiedzieliście.
07:59
But when they're playing,
194
464000
2000
Ale kiedy się bawią,
08:01
they're learning the social order and dynamics of things.
195
466000
2000
uczą się porządku społecznego i zasad poruszania się przedmiotów.
08:03
Rats play, but what you might not have known
196
468000
2000
Szczury się uczą, ale być może nie wiecie,
08:05
is that rats that play more
197
470000
2000
że im więcej się bawią,
08:07
have bigger brains
198
472000
2000
tym mają większe mózgi
08:09
and they learn tasks better,
199
474000
2000
i tym lepiej wykonują zadania
08:11
skills.
200
476000
2000
i zdobywają umiejętności.
08:13
Kittens play. We all know kittens play.
201
478000
2000
Kociaki się bawią. Wszyscy wiemy, że kociaki się bawią.
08:15
But what you may not know
202
480000
2000
Ale być może nie wiecie,
08:17
is that kittens deprived of play
203
482000
3000
że kociaki pozbawione możliwości zabawy
08:20
are unable to interact socially.
204
485000
2000
nie potrafią nawiązywać relacji.
08:22
They can still hunt, but they can't be social.
205
487000
3000
Nadal potrafią polować, ale nie potrafią być towarzyskie.
08:25
Bears play.
206
490000
2000
Niedźwiedzie się bawią.
08:27
But what you may not know
207
492000
2000
Ale być może nie wiecie,
08:29
is that bears that play more survive longer.
208
494000
3000
że niedźwiedzie, które się bawią, żyją dłużej.
08:32
It's not the bears that learn how to fish better.
209
497000
2000
To nie te niedźwiedzie, które uczą się, jak lepiej łowić ryby.
08:34
It's the ones that play more.
210
499000
3000
To te, które więcej się bawią.
08:37
And a final really interesting study --
211
502000
2000
I ostatnie ciekawe badanie,
08:39
it's been shown, a correlation
212
504000
2000
które ukazuje związek
08:41
between play and brain size.
213
506000
2000
między zabawą i rozmiarem mózgu.
08:43
The more you play, the bigger the brains there are.
214
508000
3000
Im więcej się bawisz, tym większy jest twój mózg.
08:46
Dolphins, pretty big brains, play a lot.
215
511000
3000
Delfiny - dość duże mózgi, bawią się dużo.
08:49
But who do you think
216
514000
2000
Ale jak myślicie,
08:51
with the biggest brains are the biggest players?
217
516000
3000
kto ma duże mózgi i bawi się najwięcej?
08:54
Yours truly: humans.
218
519000
2000
Ludzie.
08:56
Kids play, we play --
219
521000
2000
Dzieci się bawią, my się bawimy -
08:58
of every nationality, of every race,
220
523000
2000
bez względu na narodowość, rasę,
09:00
of every color, of every religion.
221
525000
2000
kolor skóry, religię,
09:02
It's a universal thing -- we play.
222
527000
2000
to powszechne - bawimy się.
09:04
And it's not just kids, it's adults too.
223
529000
3000
I to nie tylko dzieci, dorośli także.
09:07
Really cool term: neoteny --
224
532000
2000
Świetne pojęcie - neotenia,
09:09
the retention of play and juvenile traits in adults.
225
534000
3000
zachowanie u dorosłych młodzieńczych cech i chęci do zabawy.
09:12
And who are the biggest neotenists?
226
537000
2000
A u kogo najczęściej można zaobserwować neotenię?
09:14
Humans. We play sports.
227
539000
2000
U ludzi. Uprawiamy sporty.
09:16
We do it for fun, or as Olympians, or as professionals.
228
541000
2000
Robimy to dla zabawy lub jako Olimpijczycy albo zawodowcy.
09:18
We play musical instruments.
229
543000
2000
Gramy na instrumentach.
09:20
We dance, we kiss, we sing,
230
545000
2000
Tańczymy, całujemy się, śpiewamy,
09:22
we just goof around.
231
547000
2000
po prostu tracimy czas.
09:24
We're designed by nature to play
232
549000
3000
Jesteśmy zaprojektowani przez naturę tak, aby się bawić,
09:27
from birth to old age.
233
552000
3000
od narodzin do późnej starości.
09:30
We're designed to do that continuously --
234
555000
3000
Jesteśmy zaprojektowani do tego, aby robić to stale,
09:33
to play and play a lot
235
558000
2000
bawić się dużo
09:35
and not stop playing.
236
560000
2000
i nie przestawać.
09:37
It is a huge benefit.
237
562000
3000
To ogromna zaleta.
09:40
Just like there's benefits to animals,
238
565000
2000
Tak samo jak ma to korzyści dla zwierząt,
09:42
there's benefits to humans.
239
567000
2000
tak też daje korzyści ludziom.
09:44
For example, it's been shown
240
569000
2000
Na przykład,
09:46
to stimulate neural growth in the amygdala,
241
571000
2000
pobudzano wzrost neuronów w ciele migdałowatym,
09:48
in the area where it controls emotions.
242
573000
2000
które jest obszarem odpowiedzialnym za kontrolę emocji.
09:50
It's been shown to promote pre-frontal cortex development
243
575000
3000
Dowiedziono, że należy pobudzać rozwój kory przedczołowej,
09:53
where a lot of cognition is happening.
244
578000
2000
w której zachodzi wiele procesów poznawczych.
09:55
As a result, what happens?
245
580000
2000
Co się dzieje w rezultacie?
09:57
We develop more emotional maturity if we play more.
246
582000
3000
Osiągamy większą dojrzałość emocjonalną, jeśli bawimy się więcej.
10:00
We develop better decision-making ability
247
585000
2000
Bardziej rozwijamy umiejętność podejmowania decyzji,
10:02
if we play more.
248
587000
2000
jeśli bawimy się więcej.
10:04
These guys are facts.
249
589000
2000
To są fakty.
10:06
It's not fiction, it's not story tales, it's not make-believe;
250
591000
2000
To nie jest fikcja, bajka ani wymysł,
10:08
it's cold, hard science.
251
593000
2000
to bezlitosna nauka.
10:10
These are the benefits to play.
252
595000
3000
Oto pożytki z zabawy.
10:13
It is a genetic birthright that we have,
253
598000
3000
To nasze genetyczne, przysługujące z urodzenia prawo,
10:16
like walking or speaking or seeing.
254
601000
3000
taki jak chodzenie, mówienie czy widzenie.
10:19
And if we handicap ourselves with play,
255
604000
2000
I jeśli ograniczamy siebie w zabawie,
10:21
we handicap ourselves
256
606000
2000
jesteśmy ograniczeni tak samo jak wtedy,
10:23
as if we would with any other birthright that we have.
257
608000
2000
gdy bylibyśmy pozbawieni jakiegokolwiek innego prawa.
10:25
We hold ourselves back.
258
610000
3000
Sami się hamujemy.
10:29
Little exercise just for a second:
259
614000
2000
Krótkie ćwiczenie:
10:31
close your eyes
260
616000
2000
zamknijcie oczy
10:33
and try to imagine a world without play.
261
618000
3000
i spróbujcie wyobrazić sobie świat bez zabawy.
10:36
Imagine a world without theater, without the arts,
262
621000
3000
Wyobraźcie sobie świat bez teatrów, bez sztuki,
10:39
without song, without dancing,
263
624000
3000
bez muzyki, bez tańca,
10:42
without soccer, without football,
264
627000
2000
bez piłki nożnej,
10:44
without laughter.
265
629000
2000
bez śmiechu.
10:46
What does this world look like?
266
631000
2000
Jak wygląda ten świat?
10:48
It's pretty bleak.
267
633000
2000
Jest byle jaki.
10:50
It's pretty glum.
268
635000
2000
Jest ponury.
10:52
Now imagine your workplace.
269
637000
2000
Teraz wyobraźcie sobie swoje miejsce pracy.
10:54
Is it fun? Is it playful?
270
639000
2000
Czy jest radosne? Czy jest wesołe?
10:56
Or maybe the workplace of your friends -- here we're forward thinking.
271
641000
3000
Albo może praca waszych przyjaciół - teraz myślimy naprzód.
10:59
Is it fun? Is it playful?
272
644000
2000
Czy jest radosna? Wesoła?
11:01
Or is it crap? Is it autocratic, controlling,
273
646000
3000
A może jest beznadziejna? Pełna regulacji, ograniczająca,
11:04
restrictive and untrusting and unfulfilling?
274
649000
3000
taka, w której nikomu się nie ufa i nikt nie czuje się spełniony?
11:09
We have this concept
275
654000
2000
Mamy wyobrażenie,
11:11
that the opposite of play is work.
276
656000
3000
że przeciwieństwem zabawy jest praca.
11:14
We even feel guilty if we're seen playing at work.
277
659000
3000
Czujemy się winni, jeśli zostaniemy przyłapani na zabawie w pracy.
11:17
"Oh, my colleagues see me laughing. I must not have enough work,"
278
662000
3000
"O nie, moi współpracownicy widzieli, jak się śmiałem, pomyślą, że nie mam wystarczająco dużo pracy"
11:20
or, "Oh, I've got to hide because my boss might see me.
279
665000
3000
albo "O nie, muszę się schować, bo mój szef może mnie zobaczyć.
11:23
He's going to think I'm not working hard."
280
668000
3000
Pomyśli, że pracuję za mało."
11:26
But I have news for you: our thinking is backwards.
281
671000
2000
Ale mam dla was nowinę: nasze myślenie jest zacofane.
11:28
The opposite of play
282
673000
2000
Przeciwieństwem zabawy
11:30
is not work.
283
675000
2000
nie jest praca.
11:32
The opposite of play
284
677000
2000
Przeciwieństwem zabawy
11:34
is depression. It's depression.
285
679000
3000
jest depresja.
11:37
In fact,
286
682000
2000
W rzeczywistości
11:39
play improves our work.
287
684000
2000
zabawa polepsza naszą pracę.
11:41
Just like there's benefits for humans and animals,
288
686000
2000
Tak samo jak istnieją korzyści dla ludzi i zwierząt,
11:43
there's benefits for play at work.
289
688000
2000
tak też istnieją korzyści z zabawy w pracy.
11:45
For example, it stimulates creativity.
290
690000
4000
Na przykład, zabawa rozbudza kreatywność.
11:49
It increases our openness to change.
291
694000
3000
Zwiększa naszą otwartość na zmiany.
11:52
It improves our ability to learn.
292
697000
2000
Poprawia umiejętność uczenia się.
11:54
It provides a sense of purpose and mastery --
293
699000
2000
Zapewnia poczucie celu i biegłości w czymś -
11:56
two key motivational things
294
701000
2000
dwa główne czynniki motywacyjne,
11:58
that increase productivity,
295
703000
2000
które zwiększają produktywność,
12:00
through play.
296
705000
2000
przez zabawę.
12:02
So before you start thinking of play as just not serious,
297
707000
3000
Dlatego zanim zaczniesz myśleć o zabawie jako o czymś niepoważnym,
12:05
play doesn't mean frivolous.
298
710000
2000
zabawa nie jest bezmyślna.
12:07
You know, the professional athlete that loves skiing,
299
712000
2000
Zawodowy sportowiec, który kocha jazdę na nartach,
12:09
he's serious about it, but he loves it.
300
714000
3000
traktuje to poważnie, ale to kocha.
12:12
He's having fun, he's in the groove, he's in the flow.
301
717000
3000
Dobrze się bawi, wpada w rytm, odnosi sukcesy.
12:15
A doctor might be serious,
302
720000
2000
Lekarz może być poważny,
12:17
but laughter's still a great medicine.
303
722000
3000
ale i tak śmiech jest świetnym lekarstwem.
12:21
Our thinking is backwards.
304
726000
2000
Nasze myślenie jest zacofane.
12:23
We shouldn't be feeling guilty.
305
728000
2000
Nie powinniśmy czuć się winni.
12:25
We should be celebrating play.
306
730000
2000
Powinniśmy uczcić zabawę.
12:27
Quick example from the corporate world.
307
732000
2000
Szybki przykład ze świata biznesu.
12:29
FedEx, easy motto: people, service, profit.
308
734000
3000
FedEx, łatwe motto: ludzie, usługi, zyski.
12:32
If you treat your people like people, if you treat them great,
309
737000
3000
Jeśli traktujesz ludzi po ludzki, jeśli tratujesz ich naprawdę dobrze,
12:35
they're happier, they're fulfilled, they have a sense of mastery and purpose.
310
740000
3000
są szczęśliwsi, spełnienie, mają poczucie biegłości i celu.
12:38
What happens? They give better service --
311
743000
2000
Co się wtedy dzieje? Lepiej wykonują usługi -
12:40
not worse, but better.
312
745000
2000
nie gorzej, ale lepiej.
12:42
And when customers call for service
313
747000
2000
A kiedy zgłaszają się klienci
12:44
and they're dealing with happy people that can make decisions and are fulfilled,
314
749000
3000
i mają do czynienia ze szczęśliwymi ludźmi, którzy mogą podejmować decyzje i są spełnieni,
12:47
how do the customers feel? They feel great.
315
752000
2000
jak się czują? Czują się wspaniale.
12:49
And what do great customers do, great-feeling customers?
316
754000
3000
A co robią zadowoleni klienci, klienci czujący się wspaniale?
12:52
They buy more of your service and they tell more of their friends,
317
757000
2000
Kupują więcej i opowiadają o firmie większej ilości znajomych,
12:54
which leads to more profit.
318
759000
2000
co prowadzi do większych zysków.
12:56
People, service, profit.
319
761000
2000
Ludzie, usługi, zyski.
12:58
Play increases productivity, not decreases.
320
763000
3000
Zabawa zwiększa produktywność, nie zmniejsza.
13:01
And you're going to say,
321
766000
2000
Powiecie:
13:03
"Gee, that can work for FedEx out there in the United States,
322
768000
2000
"Jasne, to może funkcjonować w FedExie, gdzieś w Stanach Zjednoczonych,
13:05
but it can't work in Bulgaria.
323
770000
2000
ale nie może się sprawdzić w Bułgarii.
13:07
No way. We're different."
324
772000
2000
Nie ma mowy. Jesteśmy inni."
13:09
It does work in Bulgaria, you guys. Two reasons.
325
774000
2000
To sprawdza się w Bułgarii. Dwa argumenty.
13:11
One, play is universal.
326
776000
2000
Po pierwsze, zabawa jest powszechna.
13:13
There's nothing weird about Bulgarians that we can't play,
327
778000
3000
Nie ma nic dziwnego w Bułgarach, co sprawiłoby, że nie potrafimy się bawić
13:16
besides the serious meme that we have to kick out.
328
781000
2000
poza memem powagi, który musimy wyrzucić.
13:18
Two, I've tried it. I've tried at Sciant.
329
783000
3000
Po drugie, próbowałem tego. Próbowałem w firmie Sciant.
13:21
When I got there, we had zero happy customers.
330
786000
2000
Kiedy tam trafiłem, nie mieliśmy żadnych zadowolonych klientów.
13:23
Not one customer would refer us.
331
788000
2000
Żaden z naszych klientów by nas nie polecił innym.
13:25
I asked them all.
332
790000
2000
Pytałem o to wszystkich.
13:27
We had marginal profit -- I did.
333
792000
2000
Mieliśmy nikłe zyski - ja miałem.
13:29
We had marginal profits,
334
794000
2000
Mieliśmy nikłe zyski
13:31
and we had unhappy stakeholders.
335
796000
2000
i nieszczęśliwych udziałowców.
13:33
Through some basic change,
336
798000
2000
Przez pewne podstawowe zmiany,
13:35
change like improving transparency,
337
800000
3000
takie jak poprawa przejrzystości,
13:38
change like promoting self-direction
338
803000
2000
popieranie samodzielności
13:40
and collaboration, encouraging collaboration,
339
805000
3000
i współpracy, zachęcanie do współpracy,
13:43
not autocracy,
340
808000
2000
a nie samowolki,
13:45
the things like having a results-focus.
341
810000
2000
skupienie się na efektach.
13:47
I don't care when you get in in the morning. I don't care when you leave.
342
812000
3000
Nie obchodzi mnie, o której godzinie przyjdziesz do pracy. Nie obchodzi mnie, o której wyjdziesz.
13:50
I care that your customer and your team is happy
343
815000
2000
Interesuje mnie to, czy twój klient i twój zespół są szczęśliwi,
13:52
and you're organized with that.
344
817000
2000
a ty to kontrolujesz.
13:54
Why do I care if you get in at nine o'clock?
345
819000
2000
Czemu ma mnie obchodzić to, że przyszedłeś o dziewiątej?
13:56
Basically promoting fun.
346
821000
2000
Przede wszystkim zachęcanie do zabawy.
13:58
Through promoting fun and a great environment,
347
823000
3000
Poprzez zachęcanie do zabawy i przyjazne otoczenie
14:01
we were able to transform Sciant
348
826000
2000
udało na się zmienić Sciant
14:03
and, in just three short years --
349
828000
2000
w ciągu trzech krótkich lat -
14:05
sounds like a long time, but change is slow --
350
830000
2000
wydaje się, że to długo, ale zmiany przebiegają powoli -
14:07
every customer, from zero to every customer referring us,
351
832000
3000
od żadnych zadowolonych klientów do wszystkich klientów polecających nas,
14:10
above average profits for the industry
352
835000
2000
zyski powyżej średniej,
14:12
and happy stakeholders.
353
837000
2000
szczęśliwi udziałowcy.
14:14
And you can say, "Well how do you know they're happy?"
354
839000
2000
Możecie powiedzieć: "Skąd wiesz, że są szczęśliwi?"
14:16
Well we did win, every year that we entered,
355
841000
2000
Cóż, wygrywaliśmy co roku
14:18
one of the rankings for best employer for small business.
356
843000
3000
jeden z rankingów najlepszych pracodawców w kategorii małych przedsiębiorstw.
14:21
Independent analysis from anonymous employees
357
846000
2000
Niezależna analiza badań
14:23
on their surveys.
358
848000
2000
przeprowadzonych na anonimowych pracownikach.
14:25
It does, and it can, work in Bulgaria.
359
850000
2000
To działa i może działać w Bułgarii.
14:27
There's nothing holding us back,
360
852000
2000
Nie powstrzymuje nas nic
14:29
except our own mentality about play.
361
854000
3000
oprócz naszych poglądów na temat zabawy.
14:32
So some steps that we can take -- to finish up --
362
857000
3000
Na koniec - kilka kroków, które możemy podjąć,
14:35
how to make this revolution through play.
363
860000
2000
aby dokonać rewolucji poprzez zabawę.
14:37
First of all, you have to believe me.
364
862000
2000
Po pierwsze, musicie mi uwierzyć.
14:39
If you don't believe me,
365
864000
2000
Jeśli mi nie wierzycie,
14:41
well just go home and think about it some more or something.
366
866000
2000
po prostu idźcie do domu i pomyślcie o tym trochę.
14:43
Second of all, if you don't have the feeling of play in you,
367
868000
3000
Po drugie, jeśli nie macie ochoty na zabawę,
14:46
you need to rediscover play.
368
871000
2000
musicie odkryć ją na nowo.
14:48
Whatever it was that as a kid you used to enjoy,
369
873000
2000
Cokolwiek co sprawiało ci przyjemność, gdy byłeś dzieckiem,
14:50
that you enjoyed only six months ago,
370
875000
2000
co cieszyło cię jeszcze pół roku temu
14:52
but now that you've got that promotion you can't enjoy,
371
877000
2000
ale teraz, kiedy dostałeś awans, już cię nie cieszym
14:54
because you feel like you have to be serious,
372
879000
2000
bo uważasz, że musisz być poważny,
14:56
rediscover it.
373
881000
2000
odkryj to na nowo.
14:58
I don't care if it's mountain biking or reading a book or playing a game.
374
883000
2000
Nie ma znaczenia, czy jest to kolarstwo górskie, czytanie, czy jakaś gra,
15:00
Rediscover that
375
885000
2000
odkryj to na nowo.
15:02
because you're the leaders,
376
887000
2000
A to dlatego, że jesteście przywódcami i
15:04
the innovation leaders, the thought leaders.
377
889000
2000
macie wprowadzać pomysły, innowacje.
15:06
You're the ones that have to go back to the office
378
891000
2000
To wy musicie przyjść do pracy
15:08
or talk to your friends
379
893000
2000
albo porozmawiać z przyjaciółmi
15:10
and ignite the fire of change in the play revolution.
380
895000
3000
i rozbudzić w nich pragnienie rewolucji przez zabawę.
15:13
You guys have to, and if you're not feeling it,
381
898000
2000
To wy musicie to zrobić, więc jeśli nie jesteście do tego przekonani,
15:15
your colleagues, your employees, aren't going to feel it.
382
900000
3000
wasi koledzy z pracy, wasi pracownicy, też się do tego nie przekonają.
15:18
You've got to go back and say, "Hey, I'm going to trust you."
383
903000
3000
To wy musicie wrócić i powiedzieć: "Hej, zamierzam ci zaufać."
15:21
Weird concept: I hired you; I should trust you.
384
906000
3000
Dziwny pomysł. Zatrudniłem cię. Powinienem ci ufać.
15:24
I'm going to let you make decisions. I'm going to empower you,
385
909000
3000
Pozwolę ci podejmować decyzje. Dam ci większą władzę.
15:27
and I'm going to delegate to the lowest level, rather than the top.
386
912000
3000
Będę zlecał pracę raczej pracownikom niższego szczebla.
15:30
I'm going to encourage constructive criticism.
387
915000
3000
Będę zachęcać do konstruktywnej krytyki.
15:33
I'm going to let you challenge authority.
388
918000
2000
Pozwolę ci podważać autorytet.
15:35
Because it's by challenging the way things are always done
389
920000
3000
To właśnie przez podważanie tego w jaki sposób coś jest od zawsze robione
15:38
is that we are able to break out of the rut that we're in
390
923000
2000
możemy przełamać schematy
15:40
and create innovative solutions
391
925000
2000
i stworzyć innowacyjne rozwiązania
15:42
to problems of today.
392
927000
2000
dla dzisiejszych problemów.
15:44
We're not always right as leaders.
393
929000
2000
Jako przywódcy nie zawsze mamy rację.
15:46
We're going to eradicate fear.
394
931000
2000
Wytępimy strach.
15:48
Fear is the enemy of play.
395
933000
3000
Strach jest wrogiem zabawy.
15:51
And we're going to do things
396
936000
2000
I dokonamy takich rzeczy
15:53
like eliminate restrictions.
397
938000
2000
jak wyeliminowanie ograniczeń.
15:55
You know what, let them use their mobile phone
398
940000
2000
Wiecie co, pozwólcie im używać telefonów
15:57
for personal calls -- heaven forbid.
399
942000
3000
do prywatnych rozmów.
16:00
Let them be on the Internet.
400
945000
2000
Pozwólcie im korzystać z internetu.
16:02
Let them be on instant messengers.
401
947000
3000
Pozwólcie im używać komunikatorów.
16:05
Let them take long lunches.
402
950000
4000
Niech mają długą przerwę na lunch.
16:09
Lunch is like the recess for work.
403
954000
2000
Lunch to przerwa w pracy.
16:11
It's when you go out in the world
404
956000
2000
To wtedy wychodzisz na zewnątrz
16:13
and you recharge your brain, you meet your friends,
405
958000
2000
i możesz naładować swój umysł, spotykasz znajomych,
16:15
you have a beer, you have some food, you talk,
406
960000
3000
pijesz piwo, jesz, rozmawiasz,
16:18
you get some synergy of ideas
407
963000
2000
z różnych źródeł otrzymujesz pomysły,
16:20
that maybe you wouldn't have had before.
408
965000
2000
których być może wcześniej nie miałeś.
16:22
Let them do it. Give them some freedom,
409
967000
3000
Pozwól im to zrobić. Daj im trochę wolności.
16:25
and in general, let them play. Let them have fun at the workplace.
410
970000
3000
Ogólnie rzecz biorąc, pozwól im się bawić. Pozwól im na przyjemności w pracy.
16:28
We spend so much of our lives at the workplace,
411
973000
3000
Spędzamy tak dużą część życia w pracy,
16:31
and it's supposed to be, what, a miserable grind,
412
976000
2000
a jaki ma być ten czas? Nędzna harówka,
16:33
so that 20 years from now, we wake up and say, "Is this it?
413
978000
3000
tak że za 20 lat obudzisz się i pomyślisz: "To już wszystko?
16:36
Is that all there was?"
414
981000
2000
To tak miało być?"
16:38
Unacceptable. Nepriemliv.
415
983000
2000
Niedopuszczalne.
16:40
(Laughter)
416
985000
2000
(Śmiech)
16:43
So in summary,
417
988000
2000
Podsumowując,
16:45
we need a drastic change
418
990000
2000
potrzebujemy drastycznej zmiany
16:47
in the way we think and behave,
419
992000
2000
w sposobie myślenia i zachowania,
16:49
but we don't need
420
994000
2000
ale nie potrzebujemy
16:51
a workers' revolution.
421
996000
3000
rewolucji pracowniczej.
16:54
We don't need a workers' revolution.
422
999000
2000
Nie potrzebujemy rewolucji robotniczej.
16:56
What we need
423
1001000
2000
To czego potrzebujemy,
16:58
is a players' uprising.
424
1003000
2000
to powstanie miłośników zabawy.
17:00
What we need is a players' uprising.
425
1005000
3000
Potrzebujemy powstania miłośników zabawy.
17:03
What we need is a players' uprising.
426
1008000
2000
Potrzebujemy powstania miłośników zabawy.
17:05
Seriously, we need to band together.
427
1010000
2000
Poważnie, musimy się zjednoczyć.
17:07
Today is the start of the uprising.
428
1012000
2000
Dziś rozpoczyna się powstanie.
17:09
But what you need to do
429
1014000
2000
Musicie tylko
17:11
is fan the flames of the revolution.
430
1016000
2000
wzniecić rewolucję.
17:13
You need to go and share your ideas and your success stories
431
1018000
3000
Musicie podzielić się swoimi pomysłami i historiami
17:16
of what worked
432
1021000
2000
na temat tego, co się sprawdziło
17:18
about reinvigorating our lives, our schools,
433
1023000
3000
w przypadku ożywiania na nowo życia, szkół,
17:21
and our work with play;
434
1026000
2000
i pracy przez zabawę;
17:23
about how play promotes
435
1028000
2000
na temat tego jak dawać
17:25
a sense of promise and self-fulfillment;
436
1030000
3000
poczucie nadziei i samospełnienia;
17:28
of how play promotes innovation and productivity,
437
1033000
4000
na temat tego jak zabawa zapewnia innowacyjność i produktywność;
17:32
and, ultimately, how play creates meaning.
438
1037000
3000
i ostatecznie jak zabawa nadaje sens.
17:36
Because we can't do it alone. We have to do it together,
439
1041000
3000
Bo nie możemy zrobić tego sami. Musimy zrobić to razem.
17:39
and together, if we do this and share these ideas on play,
440
1044000
3000
A razem, jeśli to zrobimy i podzielimy się poglądami na temat zabawy,
17:42
we can transform Bulgaria for the better.
441
1047000
4000
możemy zmienić Bułgarię na lepsze.
17:46
Thank you.
442
1051000
2000
Dziękuję.
17:48
(Applause)
443
1053000
3000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Steve Keil - EntrepreneurBased in Bulgaria, Steve Keil creates companies around big social and environmental goals.
Why you should listen
Steve Keil is an entrepreneur whose passion is to create companies in which people are inspired to make their mark with their ideas and imagination. He believes that business leaders are responsible for creating such an environment, by including social and environmental objectives in their personal and business ethics. He has taught at the American College, written for various publications, and currently teaches at the University of Sofia.
He says: "I don't like plastic bottles."
Steve Keil | Speaker | TED.com