TED@BCG Singapore
Rose George: Inside the secret shipping industry
Rose George: Tajniki transportu morskiego
Filmed:
Readability: 4.1
1,579,952 views
Prawie wszystko, co mamy i z czego korzystamy, w którymś momencie przypływa do nas kontenerowcem dzięki rozległej sieci tras morskich i portów, o których większość z nas prawie nic nie wie.
Dziennikarka Rose George zabiera nas w podróż do świata transportu morskiego, fundamentu cywilizacji konsumenckiej.
Rose George - Curious journalist
Rose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene. Full bio
Rose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
A couple of years ago,
0
572
1451
Parę lat temu
00:14
Harvard Business School chose
1
2023
2218
Harvard Busines School wybrała
00:16
the best business model of that year.
2
4241
2749
najlepszy model biznesowy roku.
00:18
It chose Somali piracy.
3
6990
4064
Wybór padł na somalijskie piractwo.
00:23
Pretty much around the same time,
4
11054
2216
Wtedy też dowiedziałam się,
00:25
I discovered that there were 544 seafarers
5
13270
5833
że 544 marynarzy przetrzymuje się
00:31
being held hostage on ships,
6
19103
3386
w charakterze zakładników na statkach
00:34
often anchored just off the Somali coast
7
22489
2090
często cumujących u wybrzeży Somalii,
00:36
in plain sight.
8
24579
2428
wprost na naszych oczach.
00:39
And I learned these two facts, and I thought,
9
27007
2625
Wiedząc o tym, zaczęłam się zastanawiać,
00:41
what's going on in shipping?
10
29632
2441
co dzieje się w transporcie morskim.
00:44
And I thought, would that happen
in any other industry?
in any other industry?
11
32073
2571
Czy w innej branży byłoby to możliwe?
00:46
Would we see 544 airline pilots
12
34644
3511
Czy słyszelibyśmy o 544 pilotach
00:50
held captive in their jumbo jets
13
38155
1630
więzionych w odrzutowcach
na pasie startowym
na pasie startowym
00:51
on a runway for months, or a year?
14
39785
3487
przez całe miesiące albo i rok?
00:55
Would we see 544 Greyhound bus drivers?
15
43272
3826
Albo o 544 kierowcach autobusów?
00:59
It wouldn't happen.
16
47098
1879
To się nie zdarzy.
01:00
So I started to get intrigued.
17
48977
2778
Zaintrygowało mnie to.
01:03
And I discovered another fact,
18
51755
2514
Odkryłam kolejny fakt,
01:06
which to me was more astonishing
19
54269
1983
jeszcze bardziej zdumiewający,
01:08
almost for the fact that I hadn't known it before
20
56252
3085
zwłaszcza, że nie wiedziałam o tym
01:11
at the age of 42, 43.
21
59337
2659
nawet jako osoba po czterdziestce.
01:13
That is how fundamentally
we still depend on shipping.
we still depend on shipping.
22
61996
5319
Chodzi o to, jak bardzo zależymy
od transportu morskiego.
od transportu morskiego.
01:19
Because perhaps the general public
23
67315
2345
Ogół społeczeństwa wyobraża sobie
01:21
thinks of shipping as an old-fashioned industry,
24
69660
3125
transport morski jako staromodną branżę,
01:24
something brought by sailboat
25
72785
2538
transport żaglowcem
01:27
with Moby Dicks and Jack Sparrows.
26
75323
3385
Moby Dicka lub Jacka Sparrowa.
01:30
But shipping isn't that.
27
78708
1894
Transport morski to coś zupełnie innego.
01:32
Shipping is as crucial to us as it has ever been.
28
80602
4877
Transport morski jest wciąż
równie ważny jak kiedyś.
równie ważny jak kiedyś.
01:37
Shipping brings us 90 percent of world trade.
29
85479
4603
Odpowiada za 90% światowego handlu.
01:42
Shipping has quadrupled in size since 1970.
30
90082
4565
Od 1970 roku zwiększył się czterokrotnie.
01:46
We are more dependent on it now than ever.
31
94647
2992
Zależymy od niego bardziej niż kiedyś.
01:49
And yet, for such an enormous industry --
32
97639
3759
Jednak jak na tak olbrzymią branżę,
01:53
there are a 100,000 working vessels on the sea —
33
101398
3477
na morzu jest 100 tys. czynnych okrętów,
01:56
it's become pretty much invisible.
34
104875
3393
stał się niemal niewidoczny.
02:00
Now that sounds absurd in Singapore to say that,
35
108268
4289
Może nie w Singapurze,
02:04
because here shipping is so present
36
112557
2346
gdzie transport morski
jest tak wszechobecny,
jest tak wszechobecny,
02:06
that you stuck a ship on top of a hotel.
37
114903
3382
że nawet na dachu hotelu umieszczą statek.
02:10
(Laughter)
38
118285
1680
(Śmiech)
02:11
But elsewhere in the world,
39
119965
2016
Ale gdzie indziej na świecie,
02:13
if you ask the general public what they know
40
121981
2246
jeśli zapytać na ulicy
02:16
about shipping and how much
trade is carried by sea,
trade is carried by sea,
41
124227
2836
o transport i wartość handlu morskiego,
02:19
you will get essentially a blank face.
42
127063
4617
napotyka się puste spojrzenia.
02:23
You will ask someone on the street
43
131680
2033
Przechodzień zapytany,
02:25
if they've heard of Microsoft.
44
133713
1723
czy słyszał o Microsofcie,
02:27
I should think they'll say yes,
45
135436
1837
raczej powie, że tak,
02:29
because they'll know that they make software
46
137273
2195
bo słyszał o oprogramowaniu,
02:31
that goes on computers,
47
139468
1895
które jest instalowane na komputerach
02:33
and occasionally works.
48
141363
3145
i od czasu do czasu działa.
02:36
But if you ask them if they've heard of Maersk,
49
144508
3605
Ale jeśli spytać o Maersk,
02:40
I doubt you'd get the same response,
50
148113
2701
nie dostaniemy podobnej odpowiedzi,
02:42
even though Maersk,
51
150814
1447
chociaż Maersk,
02:44
which is just one shipping company amongst many,
52
152261
3691
jedna z wielu spółek transportu morskiego,
02:47
has revenues pretty much on a par with Microsoft.
53
155952
2982
ma dochody zbliżone do Microsoftu.
02:50
[$60.2 billion]
54
158934
1481
[60,2 miliardów dolarów]
02:52
Now why is this?
55
160415
1923
Dlaczego tak jest?
02:54
A few years ago,
56
162338
1913
Parę lat temu
02:56
the first sea lord of the British admiralty --
57
164251
3272
pierwszy lord brytyjskiej admiralicji,
02:59
he is called the first sea lord,
58
167523
1805
zwany pierwszym władcą mórz,
03:01
although the chief of the army is not called a land lord —
59
169328
4495
chociaż wodza armii
nie nazywamy władcą ziemi,
nie nazywamy władcą ziemi,
03:05
he said that we, and he meant
60
173823
2443
powiedział, że my,
03:08
in the industrialized nations in the West,
61
176266
2682
czyli uprzemysłowione kraje Zachodu,
03:10
that we suffer from sea blindness.
62
178948
3812
cierpimy na ślepotę morską.
03:14
We are blind to the sea
63
182760
1644
Ślepi na morze
03:16
as a place of industry or of work.
64
184404
2926
jako miejsce przemysłu czy pracy.
03:19
It's just something we fly over,
65
187330
2293
Morze to coś, nad czym przelatujemy,
03:21
a patch of blue on an airline map.
66
189623
3005
niebieska plama na mapie.
03:24
Nothing to see, move along.
67
192628
3325
Nic do oglądania, ruszamy dalej.
03:27
So I wanted to open my own eyes
68
195953
3645
Chciałam otworzyć oczy
03:31
to my own sea blindness,
69
199598
3077
na własną ślepotę morską,
03:34
so I ran away to sea.
70
202675
3370
więc uciekłam na morze.
03:38
A couple of years ago, I took a passage
71
206045
2351
Parę lat temu weszłam na pokład
03:40
on the Maersk Kendal,
72
208396
2374
Maersk Kendal,
średniego rozmiaru kontenerowca,
03:42
a mid-sized container ship
73
210770
1342
03:44
carrying nearly 7,000 boxes,
74
212112
3228
mieszczącego prawie 7 tys. kontenerów.
03:47
and I departed from Felixstowe,
75
215340
1897
Wyruszyłam z Felixstowe
03:49
on the south coast of England,
76
217237
1763
na południowym wybrzeżu Anglii.
03:51
and I ended up right here in Singapore
77
219000
2161
Wylądowałam właśnie tu, w Singapurze,
03:53
five weeks later,
78
221161
1493
5 tygodni później,
03:54
considerably less jet-lagged than I am right now.
79
222654
4904
dużo mniej zmęczona niż dziś po przelocie.
03:59
And it was a revelation.
80
227558
3242
To było objawienie.
04:02
We traveled through five seas,
81
230800
2195
Przeprawiliśmy się przez pięć mórz,
04:04
two oceans, nine ports,
82
232995
2547
dwa oceany, dziewięć portów.
04:07
and I learned a lot about shipping.
83
235542
2747
Sporo nauczyłam się o transporcie morskim.
04:10
And one of the first things that surprised me
84
238289
1718
Jedną z pierwszych niespodzianek
04:12
when I got on board Kendal
85
240007
2387
na pokładzie Kendal było:
04:14
was, where are all the people?
86
242394
2745
gdzie są wszyscy?
04:17
I have friends in the Navy who tell me
87
245139
1620
Mam przyjaciół w marynarce wojennej,
04:18
they sail with 1,000 sailors at a time,
88
246759
3139
którzy mają po 1000 osób załogi,
04:21
but on Kendal there were only 21 crew.
89
249898
3339
a na Kendal było tylko 21 osób.
04:25
Now that's because shipping is very efficient.
90
253237
2877
Transport morski jest bardzo wydajny.
04:28
Containerization has made it very efficient.
91
256114
3064
Usprawniła go konteneryzacja.
04:31
Ships have automation now.
92
259178
2094
Statki są zautomatyzowane.
04:33
They can operate with small crews.
93
261272
2729
Mogą funkcjonować z niewielką załogą.
04:36
But it also means that, in the words
94
264001
1789
Oznacza to również,
jak ujął to pewien portowy kapelan,
04:37
of a port chaplain I once met,
95
265790
2460
04:40
the average seafarer you're going to find
96
268250
2045
że statystyczny marynarz na kontenerowcu
04:42
on a container ship is either tired or exhausted,
97
270295
4139
jest albo zmęczony albo wykończony,
04:46
because the pace of modern shipping
98
274434
2779
bo tempo współczesnego
transportu morskiego
transportu morskiego
04:49
is quite punishing for what the shipping calls
99
277213
2321
jest wyczerpujące dla tak zwanego
04:51
its human element,
100
279534
2431
czynnika ludzkiego.
04:53
a strange phrase which they don't seem to realize
101
281965
2452
Dziwne określenie,
04:56
sounds a little bit inhuman.
102
284417
2404
które brzmi trochę nieludzko.
04:58
So most seafarers now working on container ships
103
286821
2675
Większość marynarzy na kontenerowcach
05:01
often have less than two hours in port at a time.
104
289496
4077
często spędza w porcie
mniej niż 2 godziny.
mniej niż 2 godziny.
05:05
They don't have time to relax.
105
293573
1638
Nie mają czasu się odprężyć.
05:07
They're at sea for months at a time,
106
295211
2244
Tkwią na morzu miesiącami,
05:09
and even when they're on board,
107
297455
1315
a na pokładzie
05:10
they don't have access to what
108
298770
1302
nie mają nawet dostępu
05:12
a five-year-old would take for granted, the Internet.
109
300072
4434
do rzeczy oczywistej dla 5-latka.
czyli Internetu.
05:16
And another thing that surprised me
when I got on board Kendal
when I got on board Kendal
110
304506
2826
Na pokładzie Kendal zaskoczyło mnie też
05:19
was who I was sitting next to --
111
307335
2982
obok kogo siedziałam.
05:22
Not the queen; I can't imagine why
they put me underneath her portrait --
they put me underneath her portrait --
112
310327
5249
Nie obok królowej,
nie wiedzieć czemu
posadzono mnie pod jej portretem.
posadzono mnie pod jej portretem.
05:27
But around that dining table in the officer's saloon,
113
315576
2769
Przy stole w mesie oficerskiej
05:30
I was sitting next to a Burmese guy,
114
318345
1828
siedziałam obok Birmańczyka,
05:32
I was opposite a Romanian, a Moldavian, an Indian.
115
320173
3265
naprzeciwko Rumuna,
Mołdawianina i Hindusa.
Mołdawianina i Hindusa.
05:35
On the next table was a Chinese guy,
116
323438
2237
Przy stole obok był Chińczyk,
05:37
and in the crew room, it was entirely Filipinos.
117
325675
3042
a w pomieszczeniu załogi
sami Filipińczycy.
sami Filipińczycy.
05:40
So that was a normal working ship.
118
328717
2960
To był normalny statek.
05:43
Now how is that possible?
119
331677
2023
Jak to możliwe?
05:45
Because the biggest dramatic change
120
333700
1892
Najbardziej radykalną zmianą
05:47
in shipping over the last 60 years,
121
335592
1844
w transporcie morskim ostatnich 60 lat,
05:49
when most of the general public stopped noticing it,
122
337436
2512
gdy opinia publiczna
przestała go zauważać,
przestała go zauważać,
05:51
was something called an open registry,
123
339948
2619
był tak zwany otwarty rejestr,
05:54
or a flag of convenience.
124
342567
2805
czyli tania bandera.
05:57
Ships can now fly the flag of any nation
125
345372
2587
Statki mogą wywiesić flagę
dowolnego państwa,
dowolnego państwa,
05:59
that provides a flag registry.
126
347959
2952
które zapewni świadectwo rejestracyjne.
06:02
You can get a flag from the landlocked nation
127
350911
2275
Można uzyskać flagę państwa
bez dostępu do morza,
bez dostępu do morza,
06:05
of Bolivia, or Mongolia,
128
353186
2124
Boliwii lub Mongolii,
06:07
or North Korea, though that's not very popular.
129
355310
2975
czy Korei Północnej,
chociaż ta nie jest popularna.
chociaż ta nie jest popularna.
06:10
(Laughter)
130
358285
1423
(Śmiech)
06:11
So we have these very multinational,
131
359708
2111
Mamy wielonarodowe,
06:13
global, mobile crews on ships.
132
361819
4781
globalne i mobilne załogi statków.
06:18
And that was a surprise to me.
133
366600
2712
To mnie zaskoczyło.
06:21
And when we got to pirate waters,
134
369312
3117
Kiedy przepływaliśmy pirackie wody
06:24
down the Bab-el-Mandeb strait
and into the Indian Ocean,
and into the Indian Ocean,
135
372429
3126
przez cieśninę Bab-el-Mandeb
do Oceanu Indyjskiego
do Oceanu Indyjskiego
06:27
the ship changed.
136
375555
1752
statek zmienił się.
06:29
And that was also shocking, because suddenly,
137
377307
3143
Był to również szok, bo nagle zrozumiałam,
06:32
I realized, as the captain said to me,
138
380450
2214
że tak jak mówił kapitan,
06:34
that I had been crazy to choose to go
139
382664
2002
szaleństwem było wybrać się
06:36
through pirate waters on a container ship.
140
384666
3052
na pirackie wody na kontenerowcu.
06:39
We were no longer allowed on deck.
141
387718
1991
Nie wpuszczano nas już na pokład.
06:41
There were double pirate watches.
142
389709
2596
Czuwały podwójne wachty przeciwpirackie.
06:44
And at that time, there were those
544 seafarers being held hostage,
544 seafarers being held hostage,
143
392305
4277
W tym czasie 544 marynarzy
przetrzymywano jako zakładników,
przetrzymywano jako zakładników,
06:48
and some of them were held hostage for years
144
396582
1968
niektórych od lat.
Wynika to ze specyfiki
transportu morskiego, taniej bandery.
transportu morskiego, taniej bandery.
06:50
because of the nature of shipping
and the flag of convenience.
and the flag of convenience.
145
398550
2771
06:53
Not all of them, but some of them were,
146
401321
2082
Niektórzy zakładnicy padli ofiarą
06:55
because for the minority
of unscrupulous ship owners,
of unscrupulous ship owners,
147
403403
4714
pozbawionej skrupułów
mniejszości armatorów,
mniejszości armatorów,
07:00
it can be easy to hide behind
148
408117
2545
którzy łatwo skryją się
07:02
the anonymity offered by some flags of convenience.
149
410662
4999
za anonimowością taniej bandery.
07:07
What else does our sea blindness mask?
150
415661
3939
Co jeszcze maskuje ślepota morska?
07:11
Well, if you go out to sea on a ship
151
419600
2319
Jeśli wypłyniecie w morze
statkiem handlowym
statkiem handlowym
07:13
or on a cruise ship, and look up to the funnel,
152
421919
1995
czy pasażerskim, spójrzcie na komin,
07:15
you'll see very black smoke.
153
423914
2869
a zobaczycie czarny dym.
07:18
And that's because shipping
154
426783
2535
Transport morski ma niewielkie marże
07:21
has very tight margins,
and they want cheap fuel,
and they want cheap fuel,
155
429318
2587
i chce taniego paliwa,
07:23
so they use something called bunker fuel,
156
431905
2171
więc używają tak zwanego
paliwa żeglugowego,
paliwa żeglugowego,
07:26
which was described to me
by someone in the tanker industry
by someone in the tanker industry
157
434076
2516
które osoba z branży opisała
07:28
as the dregs of the refinery,
158
436592
2166
jako fusy z rafinerii,
07:30
or just one step up from asphalt.
159
438758
3257
niewiele lepsze od asfaltu.
07:34
And shipping is the greenest method of transport.
160
442015
3397
Żegluga to najbardziej
ekologiczny rodzaj transportu.
ekologiczny rodzaj transportu.
07:37
In terms of carbon emissions per ton per mile,
161
445412
2343
Emisję węgla w tonach na milę
07:39
it emits about a thousandth of aviation
162
447755
2971
jest 1000 mniejsza,
niż w transporcie lotniczym
niż w transporcie lotniczym
i 10 razy mniejsza,
niż w transporcie samochodowym.
niż w transporcie samochodowym.
07:42
and about a tenth of trucking.
163
450726
2115
07:44
But it's not benign, because there's so much of it.
164
452841
3236
Jednak jest jej tyle,
że trudno mówić o korzyściach.
że trudno mówić o korzyściach.
07:48
So shipping emissions are
about three to four percent,
about three to four percent,
165
456077
2530
Emisja węgla w transporcie morskim
sięga 3-4%, prawie tyle samo,
co w lotnictwie.
co w lotnictwie.
07:50
almost the same as aviation's.
166
458607
2175
07:52
And if you put shipping emissions
167
460782
1389
Jeśli prównać emisję węgla
w transporcie morskim
w transporcie morskim
07:54
on a list of the countries' carbon emissions,
168
462171
3380
do emisji węgla różnych państw,
07:57
it would come in about sixth,
169
465551
1613
wypadnie na szóstej pozycji,
07:59
somewhere near Germany.
170
467164
2114
gdzieś koło Niemiec.
08:01
It was calculated in 2009 that the 15 largest ships
171
469278
4018
W 2009 roku obliczono,
że 15 największych statków
że 15 największych statków
08:05
pollute in terms of particles and soot
172
473296
2595
powoduje tyle samo zanieczyszczeń
pyłem, sadzą i szkodliwymi gazami
08:07
and noxious gases
173
475891
1400
08:09
as much as all the cars in the world.
174
477291
2578
co wszystkie samochody świata.
08:11
And the good news is that
175
479869
1400
Na szczęście teraz więcej się mówi
08:13
people are now talking about sustainable shipping.
176
481269
2195
o zrównoważonym transporcie morskim.
08:15
There are interesting initiatives going on.
177
483464
2487
Mają miejsce interesujące inicjatywy.
08:17
But why has it taken so long?
178
485951
2255
Dlaczego to tyle trwa?
08:20
When are we going to start talking and thinking
179
488206
2347
Kiedy zaczniemy mówić i myśleć
08:22
about shipping miles as well as air miles?
180
490553
4036
o milach w transporcie morskim,
tak samo jak o milach powietrznych?
tak samo jak o milach powietrznych?
08:26
I also traveled to Cape Cod to look
181
494589
2805
Pojechałam też do Cape Cod przyjrzeć się
08:29
at the plight of the North Atlantic right whale,
182
497394
3927
trudnej sytuacji wieloryba biskajskiego,
08:33
because this to me was one
of the most surprising things
of the most surprising things
183
501321
2156
co było jednym z najbardziej
zaskakujących doświadczeń
zaskakujących doświadczeń
08:35
about my time at sea,
184
503477
1956
mojego pobytu na morzu.
08:37
and what it made me think about.
185
505433
1797
Zmusiło mnie do myślenia o wielu rzeczach.
08:39
We know about man's impact on the ocean
186
507230
3153
Wiemy o wpływie człowieka na ocean,
08:42
in terms of fishing and overfishing,
187
510383
2432
jeśli chodzi o rybołówstwo i przeławianie,
08:44
but we don't really know much about
188
512815
1808
ale nie wiemy zbyt wiele o tym,
08:46
what's happening underneath the water.
189
514623
2183
co dzieje się pod wodą.
08:48
And in fact, shipping has a role to play here,
190
516806
2605
Tansport morski odgrywa tu rolę,
08:51
because shipping noise has contributed
191
519411
3646
bo jego hałas niszczy
08:55
to damaging the acoustic
habitats of ocean creatures.
habitats of ocean creatures.
192
523057
3193
środowiska stworzeń morskich.
08:58
Light doesn't penetrate beneath
the surface of the water,
the surface of the water,
193
526250
2992
Światło nie przebija się
pod powierzchnię wody,
pod powierzchnię wody,
09:01
so ocean creatures like whales and dolphins
194
529242
2627
więc zwierzęta morskie,
jak wieloryby i delfiny
jak wieloryby i delfiny
09:03
and even 800 species of fish
195
531869
2304
czy nawet 800 gatunków ryb,
09:06
communicate by sound.
196
534173
2891
porozumiewają się za pomocą dźwięku.
09:09
And a North Atlantic right whale
197
537064
1713
Wieloryb biskajski
09:10
can transmit across hundreds of miles.
198
538777
3207
może nadawać na setki mil.
09:13
A humpback can transmit a sound
199
541984
1963
Humbak może przesyłać dźwięk
09:15
across a whole ocean.
200
543947
1938
przez cały ocean.
09:17
But a supertanker can also be heard
201
545885
1955
Ale supertankowiec również słychać
09:19
coming across a whole ocean,
202
547840
2071
w całym oceanie,
09:21
and because the noise that
propellers make underwater
propellers make underwater
203
549911
2564
a ponieważ dźwięk wału napędowego
09:24
is sometimes at the same frequency that whales use,
204
552475
3337
czasami ma tę samą częstotliwość,
co odgłosy wielorybów,
co odgłosy wielorybów,
09:27
then it can damage their acoustic habitat,
205
555812
3034
może uszkodzić środowisko akustyczne,
09:30
and they need this for breeding,
206
558846
1690
potrzebne do rozmnażania się,
09:32
for finding feeding grounds,
207
560536
1651
do znalezienia żerowiska czy partnera.
09:34
for finding mates.
208
562187
2523
09:36
And the acoustic habitat of the
North Atlantic right whale
North Atlantic right whale
209
564710
2841
Środowisko akustyczne
wieloryba biskajskiego
wieloryba biskajskiego
09:39
has been reduced by up to 90 percent.
210
567551
3350
zmalało o 90%.
09:42
But there are no laws governing
acoustic pollution yet.
acoustic pollution yet.
211
570901
4612
Nie ma jeszcze regulacji prawnych
zanieczyszczenia środowiska hałasem.
zanieczyszczenia środowiska hałasem.
09:47
And when I arrived in Singapore,
212
575513
3256
Przypłynęłam do Singapuru
09:50
and I apologize for this, but I
didn't want to get off my ship.
didn't want to get off my ship.
213
578769
4904
i przepraszam,
ale nie chciałam zejść ze statku.
ale nie chciałam zejść ze statku.
09:55
I'd really loved being on board Kendal.
214
583676
2959
Było mi wspaniale na pokładzie Kendal.
09:58
I'd been well treated by the crew,
215
586635
1895
Załoga dobrze mnie traktowała,
10:00
I'd had a garrulous and entertaining captain,
216
588530
3541
kapitan był rozmowny i zabawny.
10:04
and I would happily have signed up
for another five weeks,
for another five weeks,
217
592071
4072
Chętnie zostałabym
na kolejne pięć tygodni,
na kolejne pięć tygodni,
10:08
something that the captain also said
218
596143
1831
co kapitan znów uznał
10:09
I was crazy to think about.
219
597974
2273
za oznakę szaleństwa.
10:12
But I wasn't there for nine months at a time
220
600247
2244
Ale nie byłam tam 9 miesięcy bez przerwy,
10:14
like the Filipino seafarers,
221
602491
1955
jak marynarze z Filipin,
10:16
who, when I asked them to describe their job to me,
222
604446
2239
którzy, zapytani o pracę, opisali ją jako
10:18
called it "dollar for homesickness."
223
606685
2322
"dolary za tęsknotę za domem".
10:21
They had good salaries,
224
609007
1478
Zarabiali dobre pensje,
10:22
but theirs is still an isolating and difficult life
225
610485
3031
ale prowadzili odosobnione i trudne życie,
10:25
in a dangerous and often difficult element.
226
613516
3689
w niebezpiecznych,
często trudnych warunkach.
często trudnych warunkach.
10:29
But when I get to this part, I'm in two minds,
227
617205
2086
W tym momencie jestem rozdarta,
10:31
because I want to salute those seafarers
228
619291
2925
bo chcę złożyć hołd tym marynarzom,
10:34
who bring us 90 percent of everything
229
622216
2187
którzy przywożą nam 90% dóbr
10:36
and get very little thanks or recognition for it.
230
624403
3666
za znikome podziękowania czy uznanie.
10:40
I want to salute the 100,000 ships
231
628069
2721
Chcę złożyć hołd
100 000 statków na morzu,
10:42
that are at sea
232
630790
1323
10:44
that are doing that work, coming in and out
233
632113
2533
które przypływają i wypływają,
10:46
every day, bringing us what we need.
234
634646
3229
codziennie przywożąc to,
czego nam potrzeba.
czego nam potrzeba.
10:49
But I also want to see shipping,
235
637875
3020
Ale chcę również widzieć transport morski
10:52
and us, the general public,
who know so little about it,
who know so little about it,
236
640895
3479
i nas, ogół społeczeństwa,
który tak mało o nim wie,
który tak mało o nim wie,
10:56
to have a bit more scrutiny,
237
644374
2040
pod większą kontrolą,
10:58
to be a bit more transparent,
238
646414
2104
żeby była większa przejrzystość,
11:00
to have 90 percent transparency.
239
648518
3272
90% przejrzystość.
11:03
Because I think we could all benefit
240
651790
2901
Wszyscy moglibyśmy skorzystać
11:06
from doing something very simple,
241
654691
2105
z czegoś bardzo prostego:
11:08
which is learning to see the sea.
242
656796
3082
nauczmy się widzieć morze.
11:11
Thank you.
243
659878
2158
Dziękuję.
11:14
(Applause)
244
662036
4308
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Rose George - Curious journalistRose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene.
Why you should listen
Rose George thinks, researches, writes and talks about the hidden, the undiscussed. Among the everyone-does-it-no-one-talks-about-it issues she's explored in books and articles: sanitation (and poop in general). Diarrhea is a weapon of mass destruction, says the UK-based journalist and author, and a lack of access to toilets is at the root of our biggest public health crisis. In 2012, two out of five of the world’s population had nowhere sanitary to go.
The key to turning around this problem, says George: Let’s drop the pretense of “water-related diseases” and call out the cause of myriad afflictions around the world as what they are -- “poop-related diseases” that are preventable with a basic toilet. George explores the problem in her book The Big Necessity: The Unmentionable World of Human Waste and Why It Matters and in a fabulous special issue of Colors magazine called "Shit: A Survival Guide." Read a sample chapter of The Big Necessity >>
Her latest book, on an equally hidden world that touches almost everything we do, is Ninety Percent of Everything: Inside Shipping, the Invisible Industry That Puts Clothes on Your Back, Gas in Your Car, Food on Your Plate. Read a review >>
In the UK and elsewhere, you'll find the book titled Deep Sea and Foreign Going: Inside Shipping, the Invisible Industry the Brings You 90% of Everything.
Rose George | Speaker | TED.com