TED2007
Paola Antonelli: Treat design as art
Paola Antonelli uważa design za sztukę
Filmed:
Readability: 4.3
663,544 views
Paola Antonelli, kuratorka designu w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku (MoMA), dzieli się z nami swoimi spostrzeżeniami na temat designu we wszystkich kształtach i kolorach na świecie.
Paola Antonelli - Design curator
Paola Antonelli is on a mission to introduce -- and explain -- design to the world. With her shows at New York's Museum of Modern Art, she celebrates design's presence in every part of life. Full bio
Paola Antonelli is on a mission to introduce -- and explain -- design to the world. With her shows at New York's Museum of Modern Art, she celebrates design's presence in every part of life. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Those of us who believe in heaven have some sort of idea of what heaven would be.
0
0
4000
Ci, którzy wierzą w niebo, wyobrażają sobie, jak ono wygląda.
00:16
And in my idea, heaven is satisfied curiosity.
1
4000
3000
Dla mnie niebo to zaspokojona ciekawość.
00:19
I think of heaven as a really comfortable cloud
2
7000
3000
To bardzo wygodna chmura,
00:22
where I can just lie down with my belly down,
3
10000
2000
na której mogę położyć się na brzuchu
00:24
like I was watching TV when I was a child, and my elbows up.
4
12000
4000
i jak w dzieciństwie, podpierając się na łokciach, oglądać TV.
00:28
And I can basically look everywhere I want,
5
16000
2000
Patrzeć, na co mi się żywnie podoba,
00:31
see every movie I've always wanted to see.
6
19000
2000
oglądać filmy, które chciałam obejrzeć.
00:33
And in the same kind of trance that you can feel sometimes
7
21000
4000
W tym swoistym transie, podobnym do tego, jaki odczuwa się
00:37
in the subway in New York when you're reading,
8
25000
1000
czytając w nowojorskim metrze,
00:38
there's something really soothing and easy.
9
26000
2000
jest coś niezwykle kojącego i spokojnego.
00:40
Well, the funny thing is that I already have that kind of life, in a way,
10
28000
4000
Zabawne jest to, że ja już prowadzę takie życie,
00:44
because I discovered ...
11
32000
3000
ponieważ odkryłam...
00:47
it took me a while to understand it,
12
35000
1000
zrozumienie tego zajęło mi to trochę czasu,
00:48
but when I discovered around 24 years of age that I was much more comfortable
13
36000
5000
ale kiedy w wieku 24 lat uświadomiłam sobie, że dużo lepiej czuję się
00:53
with objects than with people, I finally decided to really embrace this passion.
14
41000
6000
wśród przedmiotów niż ludzi, postanowiłam poświęcić się tej pasji.
00:59
And I basically live my life in sort of a trance,
15
47000
2000
I w zasadzie żyję w swego rodzaju transie;
01:01
and I look around and everything I see is just the beginning of a long story.
16
49000
5000
wszystko, co widzę wokół, jest zaledwie początkiem długiej historii.
01:06
Just to give you an example:
17
54000
2000
Weźmy na przykład
01:08
this is the exhibition, Humble Masterpieces, as it was at MoMA in 2004.
18
56000
5000
wystawę "Skromne arcydzieła", która odbyła się w MoMA w 2004 roku.
01:13
We were in Queens,
19
61000
1000
Byliśmy w Queens,
01:14
we were building the big, big, big, big building in Midtown,
20
62000
3000
budowaliśmy przeogromny budynek w centrum miasta,
01:17
so we were in the small, small, small boondocks.
21
65000
2000
więc byliśmy w oddalonej od centrum okolicy.
01:19
That was one of the funnest moments of my career.
22
67000
4000
Jeden z najzabawniejszych momentów w mojej karierze.
01:23
But it's not only that.
23
71000
1000
Ale nie tylko to.
01:24
The typeface -- the typeface is Helvetica;
24
72000
2000
Czcionka Helvetica.
01:26
it's its 50th anniversary this year.
25
74000
3000
W tym roku przypada jej 50 rocznica.
01:29
And so I start thinking -- Max Miedinger and all those Swiss designers together,
26
77000
4000
Więc pomyślałam: Max Miedinger i ci wszyscy szwajcarscy designerzy
01:33
trying to outdo Akzidenz-Grotesk, and come up with a new sans-serif typeface --
27
81000
5000
próbujący przewyższyć Akzidenz-Grotesk tworzą nową nieszyfrowaną czcionkę...
01:38
and the movie starts playing in my head already.
28
86000
3000
I od razu w mojej głowie włączył się film.
01:41
And of course, you can imagine, with Humble Masterpieces
29
89000
3000
Oczywiście ze "Skromnymi arcydziełami"
01:44
it was the same thing multiplied by a hundred.
30
92000
3000
było tak samo pomnożone razy sto.
01:47
And I do hope, by the way, that the real goal of the exhibition
31
95000
3000
Mam nadzieję, że prawdziwy cel tej wystawy
01:50
is going to have the same effect on you.
32
98000
2000
zrobi na was takie samo wrażenie.
01:52
The exhibition was meant to be a way to have children think of doing ...
33
100000
6000
Wystawa miała zmusić dzieci do myślenia...
01:58
you know when they do homeworks at home?
34
106000
2000
wiecie, kiedy odrabiają lekcje w domu.
02:00
Instead of having a tray with two peas, I was hoping that they would go
35
108000
3000
Miałam nadzieję, że zamiast tacki z dwoma grochami,
02:03
into the kitchen cabinet or the mother's handbag
36
111000
3000
wygrzebią coś z kuchennego kredensu lub torebki mamy
02:06
and do their museum-quality design collection on a tray.
37
114000
4000
i zaprojektują własną kolekcję designu w stylu muzeum.
02:10
So, everybody's always suggesting new humble masterpieces,
38
118000
4000
Wszyscy zawsze proponują nowe skromne arcydzieła,
02:14
and at MoMA we put out some books
39
122000
1000
a my w MoMA wydajemy książki,
02:15
just for people to suggest their own humble masterpieces.
40
123000
4000
właśnie po to żeby ludzie podsuwali swoje własne pomysły.
02:19
And when you do that, usually you get 80 percent porn and 20 percent real suggestions,
41
127000
5000
Zwykle 80 procent to porno, a 20 procent to poważne sugestie,
02:24
and instead it was all -- almost -- all good suggestions.
42
132000
5000
natomiast tym razem prawie wszystkie były dobre.
02:29
And a lot of nationalism came in.
43
137000
2000
Pojawiło się wiele nacjonalizmu.
02:31
For instance, I didn't know that the Spaniards invented the mop,
44
139000
4000
Na przykład: nie wiedziałam, że Hiszpanie wynaleźli mopa,
02:35
but they were very proud
45
143000
1000
ale byli bardzo dumni.
02:36
so every Spaniard said "la frego." And Italians did the pizza.
46
144000
3000
każdy Hiszpan mówił 'la frego'. Włosi wymyślili pizzę.
02:39
And I wanted to show you, also, the suggestions from Kentucky are pretty good --
47
147000
4000
Pokażę wam całkiem dobre pomysły z Kentucky,
02:43
they had moonshine, laundry detergents and liquid nails.
48
151000
3000
mieli bimber, środki piorące i tipsy.
02:46
And I keep it going, and I just got,
49
154000
1000
Ciągnęłam to i właśnie dostałam,
02:47
(Laughter)
50
155000
1000
(Śmiech)
02:48
also, this suggestion from Milan:
51
156000
3000
taką sugestię z Mediolanu.
02:51
it's our traffic divider, which we call "panettone," and it's painted;
52
159000
5000
Uliczna, pomalowana przegroda, zwana 'panettone',
02:56
it's these beautiful concrete things that you use around Milan
53
164000
4000
takie piękne betonowe rzeczy są używane w Mediolanie
03:00
to define all the lanes of traffic.
54
168000
2000
by określić tor ruchu ulicznego.
03:02
So, think of your own,
55
170000
1000
Więc, wymyślajcie sami,
03:03
send them on if you want to -- they're always welcome.
56
171000
3000
wysyłajcie, to jest zawsze mile widziane.
03:06
But an exhibition like that made me understand even more
57
174000
5000
Wystawa sprawiła, że zrozumiałam jeszcze więcej
03:11
what I've been thinking of for 13 years ever since I got to MoMA.
58
179000
4000
od ostatnich 13 lat, odkąd znalazłam się w MoMA.
03:15
I'm Italian. In Italy, design is normal.
59
183000
3000
Jestem Włoszką, we Włoszech design to normalka.
03:18
Different parts of the world have a knack for different things.
60
186000
4000
Ludzie z różnych części świata mają dryg do różnych rzeczy.
03:22
I was just recently in Argentina and in Uruguay,
61
190000
4000
Byłam niedawno w Argentynie i Urugwaju,
03:26
and the default way of building homes in the country is a beautiful modernism
62
194000
6000
standardowa konstrukcja domów w tych krajach to piękny unikalny modernizm,
03:32
that you don't see elsewhere, but the contemporary art was terrible.
63
200000
4000
ale sztuka współczesna była okropna.
03:36
In Italy, in Milan especially,
64
204000
2000
We Włoszech, szczególnie w Mediolanie,
03:38
contemporary art really doesn't have that much of a place.
65
206000
4000
sztuce współczesnej nie poświęca się tyle uwagi.
03:42
But design -- oh, my God.
66
210000
1000
Ale designowi, mój boże!
03:43
What you find at the store at the corner, without going to any kind of fancy store,
67
211000
5000
W zwykłym sklepie za rogiem możesz znaleźć
03:48
is the kind of refined design that makes everybody think that
68
216000
2000
wyszukany design, przez który każdy myśli,
03:50
we are all so sophisticated.
69
218000
2000
że jesteśmy wyrafinowani.
03:52
It's just what you find at the store.
70
220000
2000
To tylko to, co znajdziesz w pobliskim sklepie.
03:54
And New York has another kind of knack for contemporary art.
71
222000
5000
Nowy York ma zupełnie inny rodzaj smykałki do sztuki współczesnej.
03:59
I'm always amazed -- three-year-olds know who Richard Serra is
72
227000
5000
Zawsze mnie to zadziwia - trzylatkowie wiedzą kim jest Richard Serra
04:04
and take you to the galleries.
73
232000
2000
i oprowadzają cię po galeriach.
04:06
But design, for some reason, is still misunderstood for decoration.
74
234000
4000
Ale z jakiegoś powodu design jest tu wciąż mylony z dekoracją.
04:10
It's really interesting:
75
238000
2000
To niezwykle ciekawe,
04:12
what many people think when I say the word "design" is they think of
76
240000
4000
że kiedy wymawiam słowo "design" tak wielu ludzi myśli
04:16
this kind of overdesigned -- in this case, it's overdesigned on purpose, but --
77
244000
5000
o pewnym rodzaju przeprojektowanej, w tym wypadku celowo,
04:21
decoration, interior decoration.
78
249000
2000
dekoracji, o wystroju wnętrz.
04:23
They think of somebody choosing fabrics.
79
251000
2000
Myśli się o kimś, kto wybiera materiały.
04:25
Design can be that, of course, but it can also be this.
80
253000
4000
Design może oczywiście taki być, ale może też być czymś innym.
04:29
It can be a school of design in Jerusalem that tries to find a better way
81
257000
5000
Może być szkołą designu w Jerozolimie, która stara się ulepszyć
04:34
to design gas masks for people,
82
262000
1000
maski gazowe,
04:35
because, as you know, Israel deploys one gas mask per person including babies.
83
263000
5000
bo, jak zapewne wiecie, Izrael używa jednej maski gazowej na osobę, z dziećmi włącznie.
04:41
So, what these designers do is they find a way to lower the neckline,
84
269000
5000
Tamci projektanci szukają sposobu na pogłębienie dekoltu,
04:46
so that instead of being completely strangled, a teenager can also sip a Coke.
85
274000
6000
aby nastolatek mógł popijać sobie Colę, zamiast kompletnie się udusić.
04:52
They tried to make a toddler's gas mask in such a way that the toddler
86
280000
6000
Usiłowali zrobić maski gazowe dla niemowląt, tak żeby maluch
04:58
can be held by the parent because proximity of the body is so important.
87
286000
4000
mógł być trzymany przez rodzica, bo fizyczna bliskość jest tak ważna.
05:03
And then they make a little tent for the baby.
88
291000
1000
I namiocik dla dziecka.
05:04
However cruel, however ruthless you can think this is it's a great design,
89
292000
6000
Możecie myśleć, że to okrutne i bezwzględne, ale to świetny design,
05:10
and it is miles away from the fancy furniture,
90
298000
4000
oddalony o lata świetlne od luksusowych mebli,
05:14
but still, it's part of my same field of passion.
91
302000
3000
ale będący częścią tej samej, pasjonującej dziedziny.
05:17
What I've been doing at MoMA since the beginning is to try to
92
305000
5000
Od początku w MoMA starałam się
05:22
harness the power of MoMA
93
310000
2000
wykorzystać siłę jaką ma to miejsce,
05:24
because it's great to work there. You really have power
94
312000
3000
bo praca tu to świetna sprawa. Naprawdę masz moc,
05:27
in that people usually tend to know about your exhibition or see the exhibitions,
95
315000
5000
ludzie zwykle dowiadują się o twoich wystawach bądź przychodzą je obejrzeć
05:32
and that is power because in a design museum I wouldn't have as many visitors.
96
320000
5000
i to jest siła, ponieważ w muzeum designu nie miałabym tylu zwiedzających.
05:37
I'm very well aware that 80 percent of my public is there to see Picasso and Matisse,
97
325000
5000
Zdaję sobie doskonale sprawę, że 80 procent publiczności przychodzi tam dla Picassa i Matisse'a,
05:42
and then they stumble upon my show and I keep them there.
98
330000
3000
ale natykają się na mój show, a ja ich zatrzymuję.
05:45
But what I've been trying to do is something that the curators at MoMA
99
333000
3000
Ja starałam się robić coś, co kuratorzy
05:48
in my department have been doing ever since the museum was founded in 1929,
100
336000
4000
mojego departamentu w MoMA robili od dnia założenia muzeum w 1929,
05:52
which is to try and see what's going on in the world
101
340000
3000
czyli orientować się co się dzieje na świecie
05:55
and try to use that authority in order to make things better.
102
343000
4000
i używać tej władzy, żeby poprawić stan rzeczy.
05:59
There have been many episodes,
103
347000
3000
Było wiele takich przypadków,
06:02
and actually Eames Demetrius may be here in the audience,
104
350000
2000
akurat Eames Demetrus jest wśród publiczności,
06:04
but in two instances, his great-grandfather, grandfather --
105
352000
5000
i dwukrotnie, jego prapradziadek i dziadek -
06:09
I'm always a little perplexed about the relation, exactly --
106
357000
4000
to pokrewieństwo zawsze sprawiało mi kłopot -
06:14
Charles Eames the first time and then Charles and Ray Eames the second time
107
362000
4000
Charles Eames za pierwszym razem, Charles i Ray Eames za drugim
06:18
were involved in two competitions:
108
366000
2000
brali udział w konkursach:
06:20
one in 1940, it was about organic furniture, and the second one in 1948
109
368000
5000
pierwszy w 1940 był na ekologiczne meble, drugi w 1948
06:25
was low-cost furniture for the GIs coming back from the war
110
373000
4000
był na tanie meble dla weteranów powracających z wojny,
06:29
that then sparked a whole line of furniture.
111
377000
3000
które później rozszerzyły się na całą linię.
06:32
And then there was good design for very low price.
112
380000
4000
Był to więc dobry design za niską cenę.
06:37
There were a lot of programs in architecture and design that were about
113
385000
4000
Było wiele planów w architekturze i designie
06:41
pointing people in the direction of a better design for a better life.
114
389000
4000
o prowadzeniu ludzi w kierunku lepszego designu dla lepszego życia.
06:47
So, I started out in '95 with this exhibition that was called
115
395000
2000
W '95 otwarłam wystawę
06:50
Mutant Materials in Contemporary Design.
116
398000
2000
'Zmutowane Materiały we Współczesnym Designie'.
06:52
It was about a new phase, in my opinion, in the world of design
117
400000
4000
W moim mniemaniu, rozpoczynała się nowa era w świecie designu,
06:56
in that materials could be customized by the designers themselves.
118
404000
4000
w której materiały mogą być dostosowywane przez samych projektantów.
07:00
And that put me in touch with such diverse design examples as the aerogels
119
408000
8000
Dzięki temu poznałam bardzo wiele różnorodnych przykładów designu, jak aerożele
07:08
from the Lawrence Livermore Lab in California;
120
416000
2000
z laboratorium Lawrence Livermore w Kalifornii.
07:10
at that time, they were beginning to be brought into the civilian market.
121
418000
5000
W tamtym czasie dopiero wchodzili na cywilny rynek.
07:16
And at the same time, the gorgeous work of Takeshi Ishiguro, who did these
122
424000
2000
Wtedy powstały również piękne solniczko-pieprzniczki z masy ryżowej autorstwa Takeshiego Ishiguro.
07:19
beautiful salt-and-pepper containers that are made of rice dough.
123
427000
4000
Wtedy powstały również piękne solniczko-pieprzniczki z masy ryżowej autorstwa Takeshiego Ishiguro.
07:23
So you see, the range is really quite diverse.
124
431000
4000
Jak widzicie, zakres jest naprawdę bardzo zróżnicowany.
07:28
And then, for instance, this other exhibition
125
436000
2000
Inny przykład,
07:30
that was entitled Workspheres in 2001,
126
438000
3000
ekspozycja 'Strefy pracy' z 2001 roku,
07:34
where I asked different designers to come up with ideas for
127
442000
4000
kiedy to poprosiłam różnych projektantów o pomysły
07:38
the new type of work styles that were happening in the world at that time.
128
446000
5000
na nowy styl pracy jaki rodził się wówczas na świecie.
07:43
And you see IDEO there.
129
451000
2000
Oto właśnie IDEO.
07:45
It was beautiful -- it was called Personal Skies.
130
453000
2000
To było świetne, nazywało się 'Osobiste Nieba'.
07:48
The idea was that if you had a cubicle, you could project a sky on top
131
456000
4000
Pomysł polegał na wyświetleniu nieba na suficie swojej kabiny,
07:52
of your head and have your own "Cielo in Una Stanza" -- a sky in a room --
132
460000
3000
by mieć swoje własne 'Cielo in Una Stanza' - niebo w pokoju,
07:56
it's a very famous Italian song.
133
464000
2000
to bardzo znana włoska piosenka.
07:58
And other examples: this was Marti Guixe about working on the go,
134
466000
3000
Kolejne przykłady: Marti Guixe o pracy w ruchu,
08:02
and Hella Jongerius, my favorite, about how to work at home.
135
470000
3000
i Hella Jongerius, moja ulubiona, o pracy w domu.
08:05
And this lets me introduce a very important idea about design:
136
473000
4000
To pozwala mi wprowadzić bardzo ważną ideę o designie:
08:10
designers are the biggest synthesizers in the world.
137
478000
3000
projektanci wspaniale syntetyzują świat.
08:13
What they do best is make a synthesis of human needs,
138
481000
4000
Najlepiej wychodzi im synteza ludzkich potrzeb,
08:18
current conditions in economy, in materials, in sustainability issues,
139
486000
4000
aktualnego stanu ekonomii, materiałów i kwestii ekorozwoju,
08:22
and then what they do at the end -- if they are good --
140
490000
4000
i w ostatecznym rozrachunku to co robią - jeśli są w tym dobrzy - to dużo więcej niż suma tych wszystkich elementów.
08:26
is much more than the sum of its parts.
141
494000
2000
i w ostatecznym rozrachunku to co robią - jeśli są w tym dobrzy - to dużo więcej niż suma tych wszystkich elementów.
08:28
Hella Jongerius is a person that is able to make a synthesis
142
496000
3000
Hella Jongerius to kobieta zdolna do syntezy,
08:31
that is really quite amazing
143
499000
2000
jest naprawdę niesamowita,
08:34
and also quite hilarious.
144
502000
1000
a także bardzo zabawna.
08:35
The idea behind her work was that
145
503000
3000
Idea jej pracy była związana
08:38
at that time, everybody was saying you have to really divide your life.
146
506000
4000
z modnym wówczas dzieleniem życia na strefy.
08:42
Instead, she said, "No, no. Work and leisure can be together."
147
510000
3000
Mawiała: "Nie, nie. Praca i wolny czas mogą iść w parze".
08:45
Yeah, that's particularly gorgeous -- it's the TV dinner of 2001.
148
513000
4000
To jest szczególnie dobre, to telewizyjna kolacja z 2001 roku.
08:49
There have been many other exhibitions in the meantime,
149
517000
3000
W międzyczasie było wiele innych wystaw, ale nie chcę
08:53
but I don't want to focus on my shows.
150
521000
1000
skupiać się na moich.
08:54
I would like, instead, to talk about how great some designers are.
151
522000
4000
Chciałabym natomiast opowiedzieć jak wielcy są niektórzy projektanci.
08:58
I've always had a hard time with the word "maverick."
152
526000
2000
Zawsze miałam problem ze słowem "maverick" [dysydent].
09:00
I came to the United States 13 years ago, and to this day
153
528000
2000
Jestem w USA od 13 lat i do dziś
09:02
I have to ask, "What does that mean?"
154
530000
3000
zastanawiam się co to słowo znaczy.
09:05
So, this morning I went to see on the dictionary and it said that
155
533000
3000
Dziś rano zajrzałam do słownika i był tam opis
09:08
there was this gentleman that was not branding its cattle.
156
536000
3000
pana, który nie znakował swojego bydła.
09:11
Therefore, he was not following everybody's lead,
157
539000
3000
Zatem, nie idąc powszechnie utartą ścieżką,
09:14
and therefore, he was a maverick.
158
542000
1000
co czyni go dysydentem.
09:15
So, designers do need to be mavericks,
159
543000
4000
Projektanci muszą więc być indywidualistami,
09:19
because the best way to design a successful object --
160
547000
3000
bo najlepiej jest zaprojektować udany przedmiot,
09:22
and also an object that we were missing before --
161
550000
4000
a także przedmiot, który jest potrzebny,
09:26
is to pretend that either it never existed
162
554000
3000
udając, że albo nigdy nie istniał,
09:29
or that people will be able to have a new behavior with it.
163
557000
4000
albo ludzie znajdą dla niego zastosowanie.
09:33
So, Safe is the last exhibition that I did at MoMA
164
561000
4000
'Ochrona' to ostatnia wystawa jaką kierowałam w MoMA,
09:37
and it ended at the beginning of last year.
165
565000
2000
zakończyła się na początku zeszłego roku.
09:40
It was about design that deals with safety and deals with protection.
166
568000
3000
Była o projektach dotyczących bezpieczeństwa.
09:43
It's a long story because it started before 2001 and it was called Emergency.
167
571000
5000
To bardzo długa historia, rozpoczęła się przed 2001 wystawą 'Nagły wypadek.'
09:48
And then when 9/11 happened, I had a shock and I canceled the exhibition
168
576000
6000
Potem nadszedł 11. września, przeżyłam szok i odwołałam ekspozycję,
09:54
until, slowly but surely, it came back --
169
582000
2000
ale powolutku powróciła
09:57
as a half-full glass instead of half-empty --
170
585000
3000
jako szklanka do połowy pełna, nie pusta, i traktowała o ochronie i bezpieczeństwie.
10:00
and it was about protection and safety.
171
588000
1000
jako szklanka do połowy pełna, nie pusta, i traktowała o ochronie i bezpieczeństwie.
10:02
But it ranged from such items as a complete de-mining equipment to
172
590000
7000
Oscylowała między kompletnym ekwipunkiem do odminowywania,
10:09
these kind of water-sterilizing straws,
173
597000
4000
a wysterylizowanymi słomkami, więc był to bardzo szeroki wachlarz.
10:13
so it was really wide-ranging.
174
601000
1000
a wysterylizowanymi słomkami, więc był to bardzo szeroki wachlarz.
10:14
It also had ... you know, Cameron and I worked a little bit together,
175
602000
3000
Pracowałam trochę wspólnie z Cameronem
10:18
and some of the entries that you see in his website were actually in the exhibition.
176
606000
4000
i niektóre z pozycji na jego stronie internetowej były właśnie na wystawie.
10:22
But what is interesting is that we don't need to talk about design and art anymore;
177
610000
6000
Co ciekawe, nie musimy więcej mówić na temat designu ani sztuki,
10:29
design uses whatever tools it has at its disposal in order to make a point.
178
617000
4000
design przekazuje idee używając wszelakich narzędzi, którymi dysponuje.
10:33
It's a sense of economy and a sense, also, of humor.
179
621000
3000
To poczucie ekonomii i humoru.
10:36
This is a beautiful project by Ralph Borland, who's South African.
180
624000
4000
Oto piękny projekt Ralpha Borlanda z Południowej Afryki.
10:40
It's a suit for civil disobedience.
181
628000
2000
Strój obywatelskiego nieposłuszeństwa.
10:42
The idea is that when you have a riot or a protest
182
630000
3000
Gdy podczas zamieszek czy protestów
10:45
and the police comes towards you, you're wearing this thing --
183
633000
3000
podchodzi do ciebie policja, ty masz na sobie
10:48
it's like a big heart and it has a loudspeaker over your heart
184
636000
3000
to wielkie serce z głośnikiem,
10:52
so your heartbeat is amplified --
185
640000
1000
który wzmacnia
10:53
and the police is reminded;
186
641000
1000
bicie serca,
10:55
it's like having a flower in front of the rifle.
187
643000
3000
to jak kwiatek naprzeciw karabinu.
10:58
And also, you can imagine, a whole group of people with the same suit
188
646000
5000
Wyobraźcie sobie, gdyby cała grupa ludzi w takim stroju
11:03
will have this mounting collective heartbeat that will be scary to the police.
189
651000
4000
urządziła kolektywne bicie serc, przestraszyłaby samą policję.
11:07
So, designers sometimes don't do things that are immediately
190
655000
3000
Projektanci robią czasem rzeczy, które nie są natychmiastowo
11:10
functional, but they're functional to our understanding of issues.
191
658000
3000
praktyczne, ale uświadamiają nam niektóre kwestie.
11:14
Tony Dunne and Fiona Raby
192
662000
2000
Tony Dunne i Fiona Raby
11:16
did this series of objects that are about our anguish and our paranoia,
193
664000
6000
zrobili serię przedmiotów, które mówią o ludzkim cierpieniu i paranoi,
11:22
like this hideaway furniture that's made in the same wood as your floor
194
670000
4000
jak ten ukryty mebel zrobiony z tego samego drewna co podłoga,
11:26
so it disappears completely and you can hide away;
195
674000
2000
można się w nim schować
11:28
or even better, the huggable atomic mushroom, which got me an article
196
676000
5000
lub jeszcze lepszy, ściskający grzyb atomowy, o którym napisałam artykuł
11:33
on the Bulletin of Atomic Scientists of the United States --
197
681000
2000
w Biuletynie Naukowców Atomowych USA.
11:36
I don't think it ever happened before at MoMA;
198
684000
1000
Całkowite nowości w MoMA.
11:38
or this Faraday Chair that is supposed to protect you from radiations.
199
686000
3000
Krzesło Faradaya, które ma chronić przed promieniowaniem.
11:41
But the interesting thing in the exhibition is the discovery that
200
689000
5000
Ale fascynujące w tej wystawie jest odkrycie,
11:47
the ultimate shelter is your sense of self,
201
695000
2000
że ostatecznym schronem jest świadomość siebie,
11:49
and there are quite a few designers that are working on this particular topic.
202
697000
4000
i jest całkiem sporo projektantów, którzy pracują nad tym tematem.
11:54
This is Cindy van den Bremen, who is a Dutch designer
203
702000
2000
To jest Cindy van den Bremen, holenderska projektantka,
11:56
that's done this series of Capsters.
204
704000
2000
która zrobiła serię burek.
11:58
They are athletic gear for Muslim women that enable them to ski, play tennis,
205
706000
7000
To sportowy ekwipunek dla Muzułmanek, w którym mogą jeździć na nartach, grać w tenisa,
12:05
do whatever they want to do without having to uncap themselves.
206
713000
4000
robić co chcą bez odkrywania głowy.
12:09
And sometimes by doing this kind of research,
207
717000
4000
Czasami, prowadząc tego typu badania,
12:13
you encounter such beautiful ideas of design.
208
721000
2000
można odkryć takie piękne pomysły.
12:15
Twan Verdonck is really young, I think he's 27, and working together with
209
723000
6000
Twan Verdonck jest bardzo młody, ma około 27 lat i pracując wraz z psychologami
12:21
some psychologist he did a series of toys that are for sensorial
210
729000
3000
stworzył linię zabawek z sensoryczną stymulacją
12:25
stimulation for children that have psychological impairments.
211
733000
2000
dla dzieci z zaburzeniami psychicznymi.
12:27
They're quite beautiful.
212
735000
1000
Są bardzo ładne.
12:29
They range from this fluffy toy that is about hugging you --
213
737000
3000
Od tej puszystej zabawki, zdolnej do przytulania
12:32
because autistic children like to be hugged tight, so it has a spring inside --
214
740000
3000
dzięki sprężynie, gdyż dzieci autystyczne lubią być mocno ściskane,
12:36
all the way to this doll with a mirror so the child can see him or herself
215
744000
5000
aż po lalkę z lusterkiem, w którym dziecko może się przeglądać
12:41
in the mirror and regain a sense of self.
216
749000
2000
i zdobywać świadomość własnego ja.
12:45
Design really looks upon the whole world
217
753000
3000
Design naprawdę przypatruje się całemu światu
12:48
and it considers the world in all of its different ranges.
218
756000
3000
i rozważa go we wszystkich możliwych przedziałach.
12:51
I was recently at a conference on luxury organized by the Herald Tribune in Istanbul.
219
759000
5000
Byłam ostatnio na konferencji o luksusie, organizowanej przez Herald Tribune w Istambule.
12:56
And it was really interesting because I was the last speaker
220
764000
2000
Była bardzo zajmująca, bo ja byłam ostatnim mówcą,
12:59
and before me there were people that were really talking about luxury,
221
767000
3000
a przede mną byli ludzie mówiący o prawdziwym luksusie
13:02
and I didn't want to be a party pooper but at the same time
222
770000
3000
i choć nie chciałam im psuć zabawy, to czułam,
13:06
I felt that I had to kind of bring back the discourse to reality.
223
774000
2000
że muszę przywrócić ich do rzeczywistości.
13:08
And the truth is that there are very different kinds of luxury,
224
776000
5000
A prawda jest taka, że jest wiele różnych rodzajów luksusu
13:14
and there's luxury that is relative for people that don't have that much.
225
782000
4000
i jest luksus relatywny dla ludzi, którzy nie mają zbyt wiele.
13:18
I want to make this point by showing you two examples of
226
786000
5000
Chciałabym to podkreślić na dwóch przykładach designu,
13:23
design coming from a sense of economy -- very, very clear limits.
227
791000
5000
który narodził się z poczucia jasno określonych ograniczeń.
13:28
This is Cuba, and this is the recycling of a squeaky toy as a bicycle bell,
228
796000
6000
Oto Kuba, i to dzwonek rowerowy z utylizowanej piszczącej zabawki,
13:34
and this is a raincoat that is made out of rice sacks.
229
802000
5000
a to płaszcz przeciwdeszczowy z brązowego ryżu.
13:39
So they're quite beautiful, but they're beautiful because
230
807000
2000
One tak naprawdę są piękne,
13:41
they're so smart and economical.
231
809000
2000
bo są bystre i ekonomicznie.
13:44
And here is the work of two brothers from Sao Paulo,
232
812000
3000
A tu mamy prace braci z Sao Paulo,
13:47
Fernando and Humberto Campana, who got inspired by the poverty and
233
815000
5000
Fernando i Humberto Campana, którzy zainspirowani biedą
13:53
smartness that they saw around them to do pieces of furniture that now are
234
821000
4000
i bystrością widoczną wokół stworzyli meble, które teraz
13:57
selling for an enormous amount of money.
235
825000
2000
są sprzedawane za krocie.
13:59
But that's because of the kind of strangeness of the market itself.
236
827000
4000
Tak się dzieje za sprawą dziwaczności samego rynku.
14:03
So really, design takes everything into account,
237
831000
3000
Tak więc, design bierze pod uwagę wszystko
14:07
and the interesting thing is that as the technology advances,
238
835000
3000
i choć wraz z rozwojem technologicznym
14:10
as we become more and more wireless and impalpable,
239
838000
4000
stajemy się coraz bardziej bezprzewodowi i niewyczuwalni,
14:14
designers, instead, want us to be hands-on.
240
842000
3000
projektanci chcą, żebyśmy byli praktyczni.
14:17
Sometimes hammer-on.
241
845000
1000
Czasami wprost.
14:18
This is a whole series of furniture that wants to engage you physically.
242
846000
4000
Oto cała linia mebli wymagająca fizycznego zaangażowania.
14:23
Even this chair that you have to open up and then sit on so that it takes
243
851000
4000
Od tego krzesła, w którym odciskasz swój kształt,
14:27
your imprint, all the way to this beautiful series of objects
244
855000
4000
poprzez całą, piękną serię przedmiotów,
14:32
that are considered design by Ana Mir in Barcelona.
245
860000
3000
które są przemyślanymi projektami Any Mir z Barcelony.
14:35
From this kind of bijou made with human hair to these chocolate nipples
246
863000
4000
Biżuteria z ludzkich włosów, czekoladowe sutki
14:40
to these intra-toe candies that your lover is supposed to suck from your toes.
247
868000
4000
czy cukierki, które kochanek ma za zadanie wyssać spomiędzy palców.
14:44
(Laughter)
248
872000
1000
(Śmiech)
14:45
It's quite beautiful because somehow, this is a gorgeous moment for design.
249
873000
5000
Te rzeczy są piękne, bo to wspaniały okres dla designu.
14:50
Many years ago I heard a mathematician from Vienna, whose name was Marchetti,
250
878000
6000
Wiele lat temu słyszałam, jak wiedeński matematyk Marchetti
14:57
explain how the innovation in the military industry --
251
885000
4000
tłumaczył, jak dokonania w przemyśle militarnym,
15:01
therefore, secret innovation -- and the innovation in the
252
889000
3000
a więc sekretne innowacje i innowacje społeczności
15:05
civilian society are two sinusoids that are kind of opposed.
253
893000
3000
cywilnej są dwoma przeciwstawnymi sinusoidami.
15:08
And that makes sense.
254
896000
1000
I to ma sens.
15:10
In moments of war there's great technological innovation,
255
898000
2000
W czasie wojny następuje wielki rozwój technologiczny,
15:12
and in the world you have to do without --
256
900000
2000
bez którego na świecie trzeba się obejść:
15:15
well, during the Second World War, you had to do without steel,
257
903000
2000
w czasie II Wojny Światowej trzeba było obejść się bez stali,
15:17
you had to do without aluminum.
258
905000
1000
bez aluminium.
15:18
And then as peace comes, all of these technologies get all of a sudden
259
906000
5000
I kiedy powrócił pokój, wszystkie te technologie nagle
15:23
available for the civilian market.
260
911000
2000
były dostępne na rynku obywatelskim.
15:25
Many of you might know that the Potato Chip Chair
261
913000
3000
Wielu z was może wie, że to Chipsowe Krzesło
15:28
by Charles and Ray Eames comes exactly from that kind of instance:
262
916000
4000
Charlesa i Raysa Eames jest tego typu rezultatem,
15:32
fiberglass was available for civilian use all of a sudden.
263
920000
3000
nagle włókno szklane było dostępne dla wszystkich.
15:35
I think that this is a strange moment.
264
923000
2000
Myślę, że to bardzo dziwny moment.
15:38
The rhythm of the sinusoids has changed tremendously,
265
926000
2000
Sinusoidalny rytm zmienił się niesłychanie,
15:40
just like the rhythm of our life in the past 25 years,
266
928000
3000
tak jak rytm naszego życia przez ostatnie 25 lat,
15:44
so I'm not sure anymore what the wavelength is.
267
932000
3000
więc nie wiem do końca jaka jest długość fali.
15:47
But it surely is a very important moment for design,
268
935000
3000
Ale z pewnością to bardzo istotny okres dla designu,
15:51
because not only is the technology proceeding, not only is computing
269
939000
4000
bo to nie tylko postęp technologiczny, nie tylko technologia
15:55
technology making open-source possible also in the world of design,
270
943000
4000
komputerowa umożliwia dostępne źródła w świecie designu,
16:00
but also the idea of sustainability --
271
948000
2000
ale także idea ekorozwoju,
16:02
which is not only sustainability from the viewpoint of CO2 emissions and footprint,
272
950000
5000
która nie polega tylko na ochronie środowiska związanej z emisją CO2,
16:08
but also sustainability of human interrelationships --
273
956000
3000
ale także na utrzymaniu więzi międzyludzkich,
16:11
is very much part of the work of so many designers.
274
959000
3000
jest istotną częścią prac wielu projektantów.
16:14
And that's why designers, more and more, are working on behaviors
275
962000
3000
Dlatego coraz częściej pracują oni nad ludzkim zachowaniem, a nie nad przedmiotami.
16:17
rather than on objects.
276
965000
1000
Dlatego coraz częściej pracują oni nad ludzkim zachowaniem, a nie nad przedmiotami.
16:18
Especially the good ones, not all of them.
277
966000
3000
Szczególnie ci dobrzy, nie wszyscy.
16:21
I wanted to show you, for instance, the work of Mathieu Lehanneur,
278
969000
3000
Chcę wam pokazać prace Mathieu Lehanneura,
16:25
which is quite fantastic.
279
973000
1000
które są fantastyczne.
16:26
He's another young designer from France who's working --
280
974000
2000
To kolejny młody projektant z Francji,
16:29
and at this point he's working, also, with pharmaceutical companies --
281
977000
2000
aktualnie współpracujący z firmami farmaceutycznymi
16:31
on new ways to engage patients, especially children,
282
979000
4000
nad nowym sposobem zaangażowania pacjentów, szczególnie dzieci,
16:35
in taking their medicines with constancy and with certainty.
283
983000
4000
w dawkowanie leków ze stałością i pewnością.
16:39
For instance, this is a beautiful container for asthma medicine
284
987000
4000
Przykładowo piękny pojemnik na leki przeciw astmie,
16:43
that kind of inflates itself when it's time for you to take the medicine,
285
991000
3000
który sam się pompuje w porze kolejnej dawki,
16:46
so the child has to go -- pffff! -- to release and relieve the container itself.
286
994000
5000
więc dziecko musi - pffff! - żeby opróżnić pojemnik.
16:51
And this other medicine is something that you can draw on your skin,
287
999000
3000
A to inny lek, którym można pisać na skórze,
16:54
so intradermal delivery enables you to joyfully be involved
288
1002000
5000
by śródskórna dawka umożliwia radosne wzięcie udziału
16:59
in this particular kind of delivery.
289
1007000
2000
w tym procesie.
17:01
Similarly, there's the work of people like Marti Guixe that tries to involve
290
1009000
5000
Podobna jest praca takich ludzi jak Marti Guixe, która stara się zająć cię
17:07
you in a way that is really about making everything pass through your mouth
291
1015000
5000
metodą, w której wszystko musi przejść przez twoje usta,
17:12
so that you learn from your mistakes or from your taste, orally.
292
1020000
6000
więc uczysz się na błędach lub na swoim smaku, ustnie.
17:19
The next show that I'm going to work on --
293
1027000
2000
Następny temat nad jakim będę pracować,
17:21
and I've been bugging a lot of you about this here --
294
1029000
3000
i którym tutaj zanudziłam już wielu z was,
17:24
is about the relationship between design and science.
295
1032000
2000
to związek designu z nauką.
17:26
I'm trying to find not the metaphors, but, rather, the points in common --
296
1034000
4000
Staram się znaleźć nie tylko metafory, ale raczej cechy wspólne:
17:30
the common gripes, the common issues, the common preoccupations --
297
1038000
4000
wspólne bolączki, problemy i troski,
17:34
and I think that it will enable us to go a little further in this idea of design
298
1042000
6000
i myślę, że to umożliwi nam postęp w zamyśle designu
17:41
as an instruction, as a direction rather than a prescription of form.
299
1049000
5000
jako instrukcji, bardziej jako wskazówki niż przepisu formy.
17:46
And I am hoping that many of you will respond to this.
300
1054000
4000
I mam nadzieję, że wielu z was na to zareaguje.
17:50
I've sent an email already to quite a few of you.
301
1058000
3000
Napisałam już maile do wielu z was.
17:53
But design and science and the possibility of visualizing different scales,
302
1061000
3000
Design, nauka i możliwość wyobrażenia sobie różności skal,
17:57
and therefore, really work at the scale of the very small
303
1065000
4000
żeby potem pracować na mniejszą skalę
18:01
to make it very big and very meaningful.
304
1069000
2000
i zrobić z niej dużą i znaczącą.
18:03
Thank you. (Applause)
305
1071000
1000
Dziekuję. (Brawa)
Reviewed by Izabela Semczuk
ABOUT THE SPEAKER
Paola Antonelli - Design curatorPaola Antonelli is on a mission to introduce -- and explain -- design to the world. With her shows at New York's Museum of Modern Art, she celebrates design's presence in every part of life.
Why you should listen
Since she stepped back from practicing architecture in order to focus on writing about design, teaching and curating gallery exhibitions, Italian native Paola Antonelli has become a force to be reckoned with in the design world. Working at the Museum of Modern Art in New York since 1994, she is senior curator of the gallery's Architecture and Design department and, as of 2012, the museum's first ever director of research and development. Antonelli has worked on shows such as "Humble Masterpieces," which celebrated traditionally unheralded design icons such as the paperclip; "Design and the Elastic Mind," considering the relationship of design and technology, and "Talk to Me ," which looked at design and the communication of people and objects.
Ever mindful that the majority of visitors to MOMA are attracted by artists such as Picasso and Matisse, Antonelli works to ensure that if they do stumble across a design-related show, they'll be both entertained and enlightened. In 2012, she led a move to acquire 14 video games for the museum's permanent collection.
Paola Antonelli | Speaker | TED.com