TEDGlobal 2005
Ashraf Ghani: How to rebuild a broken state
Ashraf Ghani o odbudowie upadłych państw
Filmed:
Readability: 4.5
970,170 views
Mocna i żarliwa 10-minutowa przemowa Ashrafa Ghaniego, podkreślająca potrzebę inwestycji ekonomicznych oraz pomysłowego projektowania przy odbudowie upadłych państw, zakończona rozmową z kuratorem TED Chrisem Andersonem o przyszłości Afganistanu.
Ashraf Ghani - President-elect of Afghanistan
Ashraf Ghani, Afghanistan’s new president-elect, and his opponent, Abdullah Abdullah, will share power in a national unity government. He previously served as Finance Minister and as a chancellor of Kabul University. Full bio
Ashraf Ghani, Afghanistan’s new president-elect, and his opponent, Abdullah Abdullah, will share power in a national unity government. He previously served as Finance Minister and as a chancellor of Kabul University. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
A public, Dewey long ago observed,
0
1000
3000
Społeczeństwo, jak dawno zauważył Dewey,
00:28
is constituted through discussion and debate.
1
4000
4000
jest tworzone przez dyskusje i debaty.
00:32
If we are to call the tyranny of assumptions into question,
2
8000
6000
Jeżeli mamy podważyć dominujące założenia
00:38
and avoid doxa, the realm of the unquestioned,
3
14000
4000
i uniknąć doksy, domeny niekwestionowalności,
00:42
then we must be willing to subject our own assumptions
4
18000
3000
to musimy być gotowi na poddanie własnych założeń
00:45
to debate and discussion.
5
21000
3000
debacie i dyskusji.
00:49
It is in this spirit that I join into a discussion
6
25000
5000
Właśnie w tym duchu podejmuję dyskusję
00:54
of one of the critical issues of our time,
7
30000
3000
o jednym z najważniejszych tematów naszych czasów,
00:57
namely, how to mobilize different forms of capital
8
33000
4000
a mianowicie, jak mobilizować różne formy kapitału
01:01
for the project of state building.
9
37000
2000
na potrzeby budowania państwa.
01:03
To put the assumptions very clearly:
10
39000
3000
Jasno przedstawię założenia:
01:06
capitalism, after 150 years, has become acceptable,
11
42000
4000
kapitalizm po 150 latach stał się akceptowalny,
01:11
and so has democracy.
12
47000
2000
tak jak i demokracja.
01:13
If we looked in the world of 1945
13
49000
4000
Gdybyśmy spojrzeli na świat z 1945 roku
01:17
and looked at the map of capitalist economies and democratic polities,
14
53000
5000
i na mapę gospodarek kapitalistycznych i ustrojów demokratycznych,
01:22
they were the rare exception, not the norm.
15
58000
4000
to były one rzadkimi wyjątkamia, a nie normą.
01:27
The question now, however,
16
63000
2000
Teraz ważna jest kwestia
01:29
is both about which form of capitalism
17
65000
3000
wyboru formy kapitalizmu
01:34
and which type of democratic participation.
18
70000
3000
i wyboru rodzaju uczestnictwa w demokracji.
01:38
But we must acknowledge
19
74000
2000
Jednocześnie trzeba przyznać,
01:40
that this moment has brought about
20
76000
2000
że do tej sytuacji doszło
01:42
a rare consensus of assumptions.
21
78000
3000
dzięku rzadkiemu konsensusowi założeń,
01:45
And that provides the ground
22
81000
3000
który stworzył odpowiednie warunki
01:48
for a type of action,
23
84000
2000
do pewnego rodzaju działalności,
01:50
because consensus of each moment
24
86000
2000
gdyż to konsensus danej chwili
01:52
allows us to act.
25
88000
2000
pozwala nam na działanie.
01:54
And it is necessary, no matter how fragile
26
90000
3000
I ten konsensus jest konieczny, nawet jeśli jest kruchy
01:57
or how provisional our consensus,
27
93000
3000
albo tymczasowy,
02:00
to be able to move forward.
28
96000
2000
żebyśmy mogli iść naprzód.
02:02
But the majority of the world
29
98000
3000
Ale większość świata
02:05
neither benefits from capitalism
30
101000
2000
nie może cieszyć się kapitalizmem
02:07
nor from democratic systems.
31
103000
3000
ani demokracją.
02:13
Most of the globe
32
109000
2000
Większość świata
02:15
experiences the state as repressive,
33
111000
3000
doświadcza państwa jako formy represji,
02:19
as an organization that is concerned
34
115000
3000
jako organizacji, która raczej
02:22
about denial of rights,
35
118000
2000
pozbawia praw,
02:24
about denial of justice,
36
120000
2000
odmawia sprawiedliwości,
02:26
rather than provision of it.
37
122000
3000
niż je zapewnia.
02:30
And in terms of experience of capitalism,
38
126000
3000
Doświadczanie kapitalizmu
02:33
there are two aspects
39
129000
2000
znane jest reszcie świata
02:35
that the rest of the globe experiences.
40
131000
2000
w dwóch formach.
02:37
First, extractive industry.
41
133000
2000
Pierwsza: przemysł wydobywczy.
02:39
Blood diamonds, smuggled emeralds,
42
135000
3000
Krwawe diamenty, przemycane szmaragdy,
02:42
timber,
43
138000
3000
drzewa
02:45
that is cut right from under the poorest.
44
141000
3000
wycinane prosto spod nosów najbiedniejszych.
02:48
Second is technical assistance.
45
144000
3000
Druga to pomoc techniczna.
02:51
And technical assistance might shock you,
46
147000
2000
Może to was zaskoczyć,
02:53
but it's the worst form
47
149000
2000
ale jest to najgorsza forma,
02:55
of -- today -- of the ugly face
48
151000
3000
odrażająca strona, z której
02:58
of the developed world to the developing countries.
49
154000
3000
świat rozwinięty pokazuje się krajom rozwijającym się.
03:02
Tens of billions of dollars
50
158000
2000
Dziesiątki miliardów dolarów
03:04
are supposedly spent on building capacity
51
160000
2000
są rzekomo wydawane na tworzenie możliwości rozwoju
03:06
with people who are paid up to 1,500 dollars a day,
52
162000
3000
dla ludzi zarabiających do 1 500 dolarów dziennie,
03:10
who are incapable
53
166000
2000
którzy nie są w stanie
03:12
of thinking creatively,
54
168000
2000
myśleć kreatywnie,
03:14
or organically.
55
170000
2000
ani rozwojowo.
03:20
Next assumption --
56
176000
2000
Kolejne założenie:
03:22
and of course the events of July 7,
57
178000
2000
wydarzenia z 7 lipca,
03:24
I express my deep sympathy, and before that, September 11 --
58
180000
3000
co do których wyrażam głębokie współczucie, i wcześniejsze z 11 września
03:27
have reminded us
59
183000
2000
przypomniały nam,
03:29
we do not live in three different worlds.
60
185000
3000
że nie żyjemy w trzech odmiennych światach.
03:32
We live in one world.
61
188000
3000
Żyjemy we wspólnym świecie.
03:36
But that's easily said.
62
192000
3000
Ale łatwo się tak mówi tylko jeśli
03:39
But we are not dealing with the implications
63
195000
3000
nie zajmujemy się wnioskami płynącymi z tego,
03:42
of the one world that we are living in.
64
198000
3000
że żyjemy we wspólnym świecie.
03:46
And that is that if we want to have one world,
65
202000
3000
A one mówią, że jeżeli chcemy wspólnego świata,
03:49
this one world cannot be based
66
205000
2000
to nie może on być oparty
03:51
on huge pockets of exclusion,
67
207000
3000
na wielkich obszarach wykluczenia
03:54
and then inclusion for some.
68
210000
2000
oraz wybiórczej przynależności innych.
03:56
We must now finally come
69
212000
2000
Musimy w końcu zacząć
03:58
to think about the premises
70
214000
2000
myśleć o podstawach
04:00
of a truly global world,
71
216000
2000
prawdziwie globalnego świata,
04:02
in relationship to the regime of rights
72
218000
2000
w zakresie zestawu praw
04:04
and responsibilities and accountabilities
73
220000
3000
i obowiązków oraz odpowiedzialności,
04:07
that are truly global in scope.
74
223000
2000
które będą obowiązywać cały świat.
04:09
Otherwise we will be missing
75
225000
3000
W przeciwnym wypadku przegapimy
04:12
this open moment in history,
76
228000
2000
tę historyczną okazję,
04:14
where we have a consensus
77
230000
2000
kiedy mamy konsensus
04:16
on both the form of politics
78
232000
2000
zarówno co do formy polityki,
04:18
and the form of economics.
79
234000
3000
jak i formy gospodarki.
04:21
What is one of these organizations to pick?
80
237000
2000
Którą z tych kwestii mam omówić?
04:23
We have three critical terms:
81
239000
2000
Są trzy kluczowe pojęcia:
04:25
economy,
82
241000
2000
gospodarka
04:27
civil society
83
243000
2000
społeczeństwo obywatelskie
04:29
and the state.
84
245000
2000
oraz państwo.
04:31
I will not deal with those first two, except to say
85
247000
3000
Nie będę omawiał pierwszych dwóch, wspomnę tylko
04:34
that uncritical transfer of assumptions,
86
250000
3000
że bezkrytyczne przeniesienie
04:37
from one context to another,
87
253000
2000
założeń z jednego kontekstu do innego
04:39
can only make for disaster.
88
255000
3000
prowadzi prosto do katastrofy.
04:42
Economics
89
258000
3000
Ekonomia,
04:45
taught in most of the elite universities
90
261000
3000
w formie wykładanej w elitarnych szkołach
04:48
are practically useless in my context.
91
264000
3000
jest dla mnie całkiem bezużyteczna.
04:51
My country is dominated
92
267000
2000
W moim kraju dominuje
04:53
by drug economy and a mafia.
93
269000
3000
przemysł narkotykowy i mafia.
04:56
Textbook economics does not work in my context,
94
272000
2000
Podręcznikowa ekonomia w tym kontekście zawodzi,
04:58
and I have very few recommendations from anybody
95
274000
3000
i mam bardzo mało sugestii od kogokolwiek co do tego,
05:01
as to how to put together a legal economy.
96
277000
3000
jak zbudować legalną gospodarkę.
05:04
The poverty of our knowledge
97
280000
2000
To niedostatek naszej wiedzy
05:06
must become the first basis
98
282000
2000
musi stać się pierwszym polem
05:08
of moving forward,
99
284000
2000
parcia naprzód,
05:10
and not imposition of the framework
100
286000
3000
a nie narzucona struktura,
05:13
that works on the basis of mathematical modeling,
101
289000
3000
opracowana na podstawie modelowania matematycznego,
05:16
for which I have enormous respect.
102
292000
2000
które oczywiście szanuję -
05:18
My colleagues at Johns Hopkins were among the best.
103
294000
3000
moi przyjaciele z Uniwersytetu Johna Hopkinsa są w niej jednymi z lepszych.
05:22
Second,
104
298000
2000
Po drugie,
05:24
instead of debating endlessly
105
300000
3000
zamiast debatować w nieskończoność
05:27
about what is the structure of the state,
106
303000
2000
o faktycznej strukturze państwa,
05:29
why don't we simplify
107
305000
2000
może powinniśmy po prostu
05:31
and say, what are a series of functions
108
307000
2000
określić, jakie zestawy funkcji
05:33
that the state in the 21st century must perform?
109
309000
3000
powinno spełniać państwo w XXI wieku?
05:36
Clare Lockhart and I are writing a book on this;
110
312000
3000
Razem z Clare Lockhart piszemy na ten temat książkę,
05:39
we hope to share that much widely with --
111
315000
2000
i mamy nadzieję rozwinąć w niej ten temat.
05:41
and third is that we could actually construct an index
112
317000
3000
A po trzecie - jesteśmy w stanie stworzyć wskaźnik,
05:44
to measure comparatively
113
320000
3000
który pozwoli nam porównać,
05:47
how well these functions that we would agree on
114
323000
3000
jak dobrze te ustalone funkcje
05:50
are being performed in different places.
115
326000
2000
są realizowane w różnych krajach.
05:52
So what are these functions?
116
328000
2000
Więc co to za funkcje?
05:54
We propose 10.
117
330000
2000
Proponujemy 10.
05:56
And it's legitimate monopoly of means of violence,
118
332000
3000
Są to: legalny monopol na stosowanie przemocy,
05:59
administrative control, management of public finances,
119
335000
3000
kontrola administracyjna, zarządzanie finansami publicznymi,
06:02
investment in human capital, provision of citizenship rights,
120
338000
3000
inwestowanie w kapitał ludzki, zapewnianie praw obywatelskich,
06:05
provision of infrastructure,
121
341000
2000
zapewnianie infrastruktury,
06:07
management of the tangible and intangible assets of the state
122
343000
3000
zarządzanie materialnymi i niematerialnymi aktywami państwa
06:10
through regulation, creation of the market,
123
346000
2000
poprzez regulowanie i tworzenie rynków,
06:12
international agreements, including public borrowing,
124
348000
3000
umowy międzynarodowe - w tym zaciąganie długu publicznego
06:15
and then, most importantly, rule of law.
125
351000
3000
i, co najważniejsze, państwo prawa.
06:18
I won't elaborate.
126
354000
2000
Nie będę tego teraz rozwijał.
06:20
I hope the questions will give me an opportunity.
127
356000
3000
Ale chętnie odpowiem na wasze pytania.
06:23
This is a feasible goal,
128
359000
2000
Ten cel można osiągnąć,
06:25
basically because, contrary to widespread assumption,
129
361000
3000
ponieważ, wbrew powszechnej opinii
06:28
I would argue that we know how to do this.
130
364000
3000
twierdzę, że wiemy jak to zrobić.
06:31
Who would have imagined that Germany
131
367000
2000
Kto by przypuszczał, że Niemcy
06:33
would be either united or democratic today,
132
369000
3000
będą zjednoczone i demokratyczne,
06:36
if you looked at it from the perspective of Oxford of 1943?
133
372000
4000
patrząc z perspektywy Oksfordu w 1943 roku?
06:41
But people at Oxford prepared for a democratic Germany
134
377000
3000
Ale ludzie z Oksfordu przygotowywali się na demokratyczne Niemcy
06:44
and engaged in planning.
135
380000
3000
i rozpoczęli planowanie.
06:47
And there are lots of other examples.
136
383000
3000
Jest też wiele innych przykładów.
06:51
Now in order to do this -- and this brings this group --
137
387000
4000
Ale żeby to zrobić, i do tego was potrzebuję,
06:55
we have to rethink the notion of capital.
138
391000
3000
musimy przemyśleć pojęcie "kapitału".
06:58
The least important form of capital, in this project,
139
394000
4000
W tym przedsięwzięciu najmniej ważną formą kapitału,
07:02
is financial capital -- money.
140
398000
3000
jest kapitał finansowy - pieniądze.
07:06
Money is not capital in most of the developing countries.
141
402000
3000
W krajach rozwijających się pieniądze nie są kapitałem.
07:09
It's just cash.
142
405000
2000
To tylko gotówka,
07:11
Because it lacks the institutional,
143
407000
2000
ponieważ brakuje jej form
07:13
organizational, managerial forms
144
409000
3000
instytucjonalnych, organizacyjnych i zarządczych,
07:16
to turn it into capital.
145
412000
3000
które zrobiły by z niej kapitał.
07:19
And what is required
146
415000
3000
Natomiast potrzebna jest
07:22
is a combination of physical capital,
147
418000
2000
mieszanka kapitału fizycznego,
07:24
institutional capital, human capital --
148
420000
2000
kapitału instytucjonalnego, kapitału ludzkiego
07:26
and security, of course, is critical,
149
422000
3000
i bezpieczeństwa, które jest bardzo ważne,
07:29
but so is information.
150
425000
2000
tak jak i informacje.
07:31
Now, the issue that should concern us here --
151
427000
3000
Ale kwestią, która powinna nas tutaj zajmować,
07:34
and that's the challenge
152
430000
2000
a jest to także wzywanie,
07:36
that I would like to pose to this group --
153
432000
3000
które chciałbym wam przedstawić,
07:40
is again, it takes 16 years
154
436000
3000
jest to, że w waszych krajach
07:43
in your countries
155
439000
3000
stworzenie kogoś z dyplomem licencjackim
07:46
to produce somebody with a B.S. degree.
156
442000
3000
zajmuje 16 lat.
07:49
It takes 20 years
157
445000
2000
Natomiast 20 lat zajmuje
07:51
to produce somebody with a Ph.D.
158
447000
2000
stworzenie kogoś z doktoratem.
07:53
The first challenge is to rethink,
159
449000
3000
Pierwszym wyzwaniem jest
07:56
fundamentally,
160
452000
2000
przemyślenie od podstaw
07:59
the issue of the time.
161
455000
3000
kwestii czasu.
08:02
Do we need to repeat
162
458000
4000
Czy musimy podążać za
08:06
the modalities that we have inherited?
163
462000
2000
naszymi kulturowymi naleciałościami?
08:08
Our educational systems are inherited from the 19th century.
164
464000
3000
Nasze systemy edukacji zostały ukształtowane w XIX wieku.
08:14
What is it that we need to do fundamentally
165
470000
3000
Co takiego musimy zmienić u podstaw,
08:17
to re-engage in a project,
166
473000
2000
by na nowo podjąć projekt
08:19
that capital formation is rapid?
167
475000
3000
szybkiego tworzenia kapitału?
08:22
The absolute majority of the world's population
168
478000
3000
Większość ludzi na świecie
08:25
are below 20,
169
481000
2000
ma poniżej 20 lat
08:27
and they are growing larger and faster.
170
483000
3000
i przybywa ich coraz szybciej.
08:31
They need different ways
171
487000
2000
Do nich trzeba
08:33
of being approached,
172
489000
2000
podejść inaczej.
08:35
different ways of being enfranchised,
173
491000
3000
W inny sposób dać im siłę.
08:38
different ways of being skilled.
174
494000
2000
W inny sposób dać im umiejętności.
08:40
And that's the first thing.
175
496000
2000
To po pierwsze.
08:42
Second is, you're problem solvers,
176
498000
3000
Po drugie, wy umiecie rozwiązywać problemy,
08:45
but you're not engaging your global responsibility.
177
501000
3000
ale uciekacie od odpowiedzialności za losy świata.
08:50
You've stayed away
178
506000
2000
Nie zajmujecie się
08:52
from the problems of corruption.
179
508000
2000
problemami wynikającymi z korupcji.
08:54
You only want clean environments in which to function.
180
510000
3000
Checie po prostu mieć dobre warunki do działania.
08:57
But if you don't think through the problems of corruption,
181
513000
3000
Ale jeżeli wy nie wymyślicie, jak rozwiązać problem korupcji,
09:00
who will?
182
516000
3000
to kto to zrobi?
09:03
You stay away from design for development.
183
519000
3000
Nie zajmujecie się projektowaniem możliwości rozwoju.
09:06
You're great designers,
184
522000
3000
Jesteście świetnymi projektantami,
09:09
but your designs are selfish.
185
525000
3000
ale wasze projekty są egoistyczne.
09:12
It's for your own immediate use.
186
528000
3000
Są tylko dla waszego natychmiastowego użytku.
09:15
The world in which I operate
187
531000
3000
Świat w którym ja działam,
09:18
operates with designs
188
534000
2000
opiera się na projektach
09:20
regarding roads, or dams,
189
536000
2000
dotyczących dróg, zapór wodnych
09:22
or provision of electricity
190
538000
2000
i dostaw prądu,
09:24
that have not been revisited in 60 years.
191
540000
3000
które nie były aktualizowane od 60 lat.
09:28
This is not right. It requires thinking.
192
544000
3000
Tak nie powinno być. To wymaga przemyślenia.
09:31
But, particularly, what we need
193
547000
2000
Szczególnie potrzebujemy,
09:33
more than anything else from this group
194
549000
2000
właśnie od waszej grupy,
09:35
is your imagination
195
551000
2000
zaprzężenia waszej wyobraźni
09:37
to be brought to bear on problems
196
553000
2000
do rozwiązywania problemów,
09:39
the way a meme is supposed to work.
197
555000
3000
na tej zasadzie, jak miałyby działać memy.
09:43
As the work on paradigms, long time ago showed --
198
559000
3000
Jak już dawno pokazały badania nad paradygmatami,
09:46
Thomas Kuhn's work --
199
562000
2000
prace Thomasa Kuhna,
09:48
it's in the intersection of ideas
200
564000
2000
to w miejscu stykania się pomysłów
09:50
that new developments --
201
566000
2000
pojawiają się nowe rozwiązania
09:52
true breakthroughs -- occur.
202
568000
2000
i następują prawdziwe przełomy.
09:54
And I hope that this group
203
570000
2000
Mam nadzieję, że to wy
09:56
would be able to deal with the issue of state and development
204
572000
3000
będziecie w stanie poradzić sobie z kwestią państwa, rozwoju
09:59
and the empowerment of the majority of the world's poor,
205
575000
2000
i ich zastosowania tak, aby dać siłę działania większości
10:01
through this means.
206
577000
2000
biednych tego świata.
10:03
Thank you.
207
579000
2000
Dziękuję.
10:05
(Applause)
208
581000
8000
(Oklaski)
10:14
Chris Anderson: So, Ashraf, until recently,
209
590000
3000
Chris Anderson: A więc, Ashraf, do niedawna
10:17
you were the finance minister of Afghanistan,
210
593000
2000
byłeś ministrem finansów Afganistanu,
10:19
a country right at the middle
211
595000
2000
kraju w samym centrum zainteresowania
10:21
of much of the world's agenda.
212
597000
2000
większości świata.
10:23
Is the country gonna make it?
213
599000
2000
Czy twojemu krajowi się powiedzie?
10:25
Will democracy flourish? What scares you most?
214
601000
3000
Czy rozwinie się demokracja? Co cię najbardziej niepokoi?
10:29
Ashraf Ghani: What scares me most is -- is you,
215
605000
3000
Ashraf Ghani: Najbardziej martwicie mnie wy,
10:32
lack of your engagement.
216
608000
2000
wasz brak zaangażowania.
10:35
(Laughter)
217
611000
4000
(Śmiech)
10:39
You asked me. You know I always give the unconventional answer.
218
615000
3000
To ty zacząłeś, choć wiesz, że zawsze odpowiadam niekonwencjonalnie.
10:42
No. But seriously,
219
618000
2000
Ale na poważnie,
10:44
the issue of Afghanistan
220
620000
2000
kwestię Afganistanu
10:46
first has to be seen as,
221
622000
2000
przede wszystkim trzeba rozpatrywać
10:48
at least, a 10- to 20-year perspective.
222
624000
3000
w perspektywie co najmniej 10 - 20 lat.
10:52
Today the world of globalization
223
628000
2000
Dzisiaj globalizacja
10:54
is on speed.
224
630000
2000
mknie do przodu.
10:56
Time has been compressed.
225
632000
2000
Czas jest skompresowany,
10:58
And space does not exist for most people.
226
634000
3000
a odległości nie istnieją - dla większości ludzi.
11:01
But in my world --
227
637000
2000
Ale w moim świecie,
11:03
you know, when I went back to Afghanistan after 23 years,
228
639000
3000
kiedy wróciłem do Afganistanu po 23 latach,
11:06
space had expanded.
229
642000
2000
przestrzeń się rozszerzyła.
11:08
Every conceivable form of infrastructure had broken down.
230
644000
3000
Każda możliwa forma infrastruktury uległa zniszczeniu.
11:11
I rode -- traveled --
231
647000
2000
Kiedyś przejazd
11:13
travel between two cities that used to take three hours
232
649000
3000
między dwoma miastami zajmował mi trzy godziny,
11:16
now took 12.
233
652000
2000
a teraz - 12.
11:18
So the first is when the scale is that,
234
654000
3000
Więc przy takiej skali zmian
11:21
we need to recognize
235
657000
2000
musimy zauważyć,
11:23
that just the simple things that are infrastructure --
236
659000
3000
że zbudowanie takiej prostej rzeczy,
11:26
it takes six years to deliver infrastructure.
237
662000
2000
jak infrastruktura, wymaga sześciu lat
11:28
In our world.
238
664000
2000
w naszym świecie.
11:30
Any meaningful sort of thing.
239
666000
3000
I tak jest z wszystkimi ważnymi rzeczami.
11:33
But the modality of attention,
240
669000
3000
Ale modalność uwagi,
11:36
or what is happening today, what's happening tomorrow.
241
672000
3000
sprawia, że patrzymy tylko na to, co się dzieje dzisiaj, co będzie jutro.
11:39
Second is,
242
675000
2000
Po drugie,
11:41
when a country has been subjected
243
677000
3000
kiedy jakiś kraj stał się ofiarą
11:44
to one of the most immense, brutal forms of exercise of power --
244
680000
3000
jednego z największych, najbrutalniejszych najazdów -
11:47
we had the Red Army
245
683000
2000
mieliśmy u siebie Armię Czerwoną
11:49
for 10 continuous years,
246
685000
2000
przez 10 kolejnych lat,
11:51
110,000 strong,
247
687000
3000
w sile 110 000 żołnierzy.
11:54
literally terrorizing.
248
690000
3000
Dosłownie siali terror
11:57
The sky:
249
693000
2000
z przestworzy:
11:59
every Afghan
250
695000
3000
dla każdego Afgańczyka
12:02
sees the sky as a source of fear.
251
698000
3000
niebo jest źródłem lęku.
12:06
We were bombed
252
702000
2000
Zostaliśmy zbombardowani
12:08
practically out of existence.
253
704000
3000
prawie na śmierć.
12:13
Then, tens of thousands of people were trained in terrorism --
254
709000
3000
Potem dziesiątki tysięcy ludzi zostało przeszkolonych na terrorsytów
12:18
from all sides.
255
714000
2000
przez wszystkie strony konfliktu.
12:20
The United States, Great Britain, joined for instance,
256
716000
2000
Przykładowo, USA i Wielka Brytania pomogły
12:22
Egyptian intelligence service
257
718000
2000
egipskim służbom specjalnym
12:24
to train thousands of people
258
720000
2000
w przeszkoleniu tysięcy ludzi
12:26
in resistance and urban terrorism.
259
722000
2000
w partyzantce i miejskim terroryźmie.
12:30
How to turn a bicycle
260
726000
2000
Jak zrobić z roweru
12:32
into an instrument of terror.
261
728000
3000
narzędzie terroru.
12:35
How to turn a donkey, a carthorse, anything.
262
731000
3000
Albo z osła, konia pociągowego, czegokolwiek.
12:38
And the Russians, equally.
263
734000
2000
Tak samo Rosjanie.
12:40
So, when violence erupts
264
736000
2000
A więc, kiedy wybucha przemoc
12:42
in a country like Afghanistan,
265
738000
2000
w kraju takim, jak Afganistan,
12:44
it's because of that legacy.
266
740000
2000
to właśnie przez taką historię.
12:46
But we have to understand
267
742000
2000
Ale musimy też zrozumieć,
12:48
that we've been incredibly lucky.
268
744000
2000
że mamy nieprawdopodobne szczęście.
12:50
I mean, I really can't believe how lucky I am here,
269
746000
3000
Naprawdę nie mogę uwierzyć jakie mam szczęście,
12:53
standing in front of you, speaking.
270
749000
3000
że stoję tu dzisiaj przed wami i mogę do was mówić.
12:56
When I joined as finance minister,
271
752000
3000
Kiedy zostałem ministrem finansów,
13:00
I thought that the chances of my living more than three years
272
756000
3000
to sądziłem, że moje szanse na przeżycie więcej niz 3 lat
13:03
would not be more than five percent.
273
759000
3000
wynoszą nie więcej niż 5 procent.
13:07
Those were the risks. They were worth it.
274
763000
3000
Takie było ryzyko. Ale było warto.
13:10
I think we can make it,
275
766000
2000
Myślę, że może nam się udać,
13:12
and the reason we can make it
276
768000
2000
a to głównie dzięki
13:14
is because of the people.
277
770000
2000
ludziom.
13:16
You see, because, I mean -- I give you one statistic.
278
772000
3000
Podam wam pewną informację statystyczną:
13:19
91 percent of the men in Afghanistan,
279
775000
2000
w Afganistanie 91 procent mężczyzn
13:21
86 percent of the women,
280
777000
2000
i 86 procent kobiet
13:23
listen to at least three radio stations a day.
281
779000
3000
słucha co najmniej trzech stacji radiowych dziennie.
13:27
In terms of their discourse,
282
783000
3000
Poziom ich uczestnictwa w dyskursie i
13:30
in terms of their sophistication of knowledge of the world,
283
786000
3000
poziom wyrafinowania ich wiedzy o świecie jest,
13:33
I think that I would dare say,
284
789000
3000
śmiem twierdzić,
13:36
they're much more sophisticated
285
792000
2000
o wiele wyższy
13:38
than rural Americans with college degrees
286
794000
3000
niż u mieszkających na wsi Amerykanów z licencjatami
13:43
and the bulk of Europeans --
287
799000
3000
i znacznej części Europejczyków.
13:47
because the world matters to them.
288
803000
3000
Ponieważ świat jest dla nich ważny.
13:50
And what is their predominant concern?
289
806000
2000
A co ich najbardziej martwi?
13:52
Abandonment.
290
808000
2000
Opuszczenie.
13:54
Afghans have become deeply internationalist.
291
810000
4000
Afgańczycy stali się bardzo kosmopolityczni.
13:58
You know, when I went back in December of 2001,
292
814000
2000
Wiecie, kiedy wróciłem tam w grudniu 2001 roku,
14:00
I had absolutely no desire to work with the Afghan government
293
816000
3000
nie miałem najmniejszej ochoty na pracę z afgańskim rządem.
14:03
because I'd lived as a nationalist.
294
819000
2000
Ponieważ byłem nacjonalistą.
14:05
And I told them -- my people, with the Americans here --
295
821000
3000
Powiedziałem im: moi rodacy - tutaj, amerykanie - tam,
14:08
separate.
296
824000
2000
osobno. I tak dalej.
14:10
Yes, I have an advisory position with the U.N.
297
826000
3000
Tak, jestem doradcą ONZ.
14:13
I went through 10 Afghan provinces very rapidly.
298
829000
2000
Ale od razu odwiedziłem 10 afgańskich prowincji
14:15
And everybody was telling me it was a different world.
299
831000
3000
i każdy powtarzał mi, że to jest całkiem inny świat.
14:18
You know, they engage.
300
834000
2000
Oni się angażują.
14:20
They see engagement, global engagement,
301
836000
3000
Uznają, że zaangażowanie świata
14:23
as absolutely necessary to the future of the ordinary people.
302
839000
3000
jest absolutnie konieczne dla przyszłości zwykłych ludzi.
14:26
And the thing that the ordinary Afghan is most concerned with is --
303
842000
3000
A sprawa, o którą najbardziej martwią się zwykli Afgańczycy to...
14:29
Clare Lockhart is here,
304
845000
2000
jest tu z nami Clare Lockhart,
14:31
so I'll recite a discussion she had
305
847000
2000
więc przytoczę fragment jej rozmowy
14:33
with an illiterate woman in Northern Afghanistan.
306
849000
3000
z niepiśmienną kobietą z północnego Afganistanu.
14:36
And that woman said she didn't care
307
852000
2000
Ta kobieta powiedziała, że nie obchodzi jej to,
14:38
whether she had food on her table.
308
854000
2000
czy będzie miała co włożyć do garnka,
14:40
What she worried about was whether there was a plan for the future,
309
856000
3000
ale martwi ją to, czy jest jakiś plan na przyszłość,
14:43
where her children could really have a different life.
310
859000
3000
który pozwoliłby jej dzieciom prowadzić inne życie.
14:46
That gives me hope.
311
862000
3000
To napawa mnie nadzieją.
14:50
CA: How is Afghanistan
312
866000
2000
CA: Jak Afganistan
14:52
going to provide alternative income
313
868000
2000
zamierza zapewnić inne źródło dochodów
14:54
to the many people
314
870000
2000
tym licznym ludziom,
14:56
who are making their living off the drugs trade?
315
872000
2000
którzy utrzymują się z handlu narkotykami?
14:58
AG: Certainly. Well, the first is,
316
874000
2000
AG: Cóż, po pierwsze,
15:00
instead of sending a billion dollars
317
876000
3000
zamiast wydawać miliardy dolarów
15:03
on drug eradication
318
879000
2000
na niszczenie narkotyków,
15:05
and paying it to a couple of security companies,
319
881000
3000
które to pieniądze trafiają do paru firm ochroniarskich,
15:08
they should give this hundred billion dollars
320
884000
2000
powinno się skierować te setki miliardów dolarów
15:10
to 50
321
886000
2000
do 50
15:13
of the most critically innovative companies in the world
322
889000
4000
najbardziej istotnie innowacyjnych przedsiębiorstw na świecie
15:17
to ask them to create one million jobs.
323
893000
3000
i poprosić je o stworzenie miliona miejsc pracy.
15:20
The key to the drug eradication is jobs.
324
896000
2000
Tylko miejsca pracy zniszczą handel narkotykowy.
15:22
Look, there's a very little known fact:
325
898000
2000
Jest sprawą mało znaną,
15:24
countries that have a legal average income per capita of 1,000 dollars
326
900000
3000
że kraje z legalnym średnim dochodem powyżej 1000 dolarów na osobę
15:27
don't produce drugs.
327
903000
2000
nie są producentami narkotyków.
15:31
Second, textile.
328
907000
3000
Po drugie: włókiennictwo.
15:34
Trade is the key, not aid.
329
910000
3000
Kluczem jest handel, a nie pomoc zagraniczna.
15:37
The U.S. and Europe
330
913000
2000
USA i Europa
15:39
should give us a zero percent tariff.
331
915000
2000
powinny znieść cło na nasze towary.
15:41
The textile industry is incredibly mobile.
332
917000
3000
Przemysł włókienniczy jest bardzo mobilny.
15:44
If you want us to be able to compete with China and to attract investment,
333
920000
3000
Jeśli chcecie, byśmy przyciągali inwestycje i konkurowali z Chinami,
15:47
we could probably attract
334
923000
2000
to pewnie moglibyśmy przyciągnąć
15:49
four to six billion dollars
335
925000
2000
4 - 6 miliardów dolarów
15:51
quite easily in the textile sector,
336
927000
2000
inwestycji we włókiennictwo,
15:53
if there was zero tariffs --
337
929000
2000
gdyby cło zostało zniesione.
15:55
would create the type of job.
338
931000
3000
To stworzyłoby miejsca pracy.
15:58
Cotton does not compete with opium;
339
934000
3000
Bawełna nie jest w stanie konkurować z opium,
16:01
a t-shirt does.
340
937000
2000
ale koszulki - tak.
16:04
And we need to understand, it's the value chain.
341
940000
3000
Musimy zrozumieć, że ważny jest łańcuch wartości.
16:07
Look, the ordinary Afghan is sick and tired
342
943000
3000
Przeciętny Afgańczyk ma już szczerze dość
16:10
of hearing about microcredit.
343
946000
2000
słuchania o mikropożyczkach.
16:13
It is important,
344
949000
2000
One są ważne,
16:15
but what the ordinary women and men who engage in micro-production want
345
951000
3000
ale ludzie zajmujący się mikro-produkcją przede wszystkim potrzebują
16:18
is global access.
346
954000
2000
globalnego dostępu.
16:21
They don't want to sell to the charity bazaars
347
957000
3000
Oni nie chcą handlować na bazarach charytatywnych
16:25
that are only for foreigners --
348
961000
2000
tylko dla cudzoziemców
16:27
and the same bloody shirt
349
963000
3000
tą samą cholerną koszulką
16:30
embroidered time and again.
350
966000
2000
wyszywaną raz za razem.
16:32
What we want is a partnership
351
968000
2000
Wolelibyśmy współpracę
16:34
with the Italian design firms.
352
970000
2000
z włoskimi domami mody.
16:38
Yeah, we have the best embroiderers in the world!
353
974000
3000
Tak, mamy najlepszych krawców na świecie!
16:42
Why can't we do what was done with northern Italy?
354
978000
2000
Czemu nie możemy robić tak, jak Włosi?
16:44
With the Put Out system?
355
980000
3000
Z systemem Put-Out?
16:48
So I think economically,
356
984000
2000
Sądzę, że najważniejsze teraz jest,
16:50
the critical issue really is to now think through.
357
986000
3000
żeby to porządnie przemyśleć pod kątem ekonomii.
16:53
And what I will say here is that aid doesn't work.
358
989000
3000
Chcę teraz podkreślić, że pomoc nie działa.
16:56
You know, the aid system is broken.
359
992000
3000
System pomocy międzynarodowej jest zepsuty.
16:59
The aid system does not have the knowledge,
360
995000
2000
System pomocy nie ma koniecznej wiedzy,
17:01
the vision, the ability.
361
997000
2000
wizji ani możliwości.
17:03
I'm all for it; after all, I raised a lot of it.
362
999000
3000
Popieram ją, bo w końcu dużo jej sprowadziłem.
17:06
Yeah, to be exact, you know,
363
1002000
2000
Tak dokładnie, to udało mi się
17:08
I managed to persuade the world that
364
1004000
2000
przekonać świat, że musi
17:10
they had to give my country 27.5 billion.
365
1006000
2000
dać mojemu krajowi 27,5 milardów dolarów.
17:12
They didn't want to give us the money.
366
1008000
2000
Nie chcieli nam dawać pieniędzy.
17:14
CA: And it still didn't work?
367
1010000
2000
CA: I to nic nie dało?
17:16
AG: No. It's not that it didn't work.
368
1012000
2000
AG: Nie. Nie tyle, że nic nie dało,
17:18
It's that a dollar of private investment,
369
1014000
2000
tylko każdy dolar inwestycji prywatnej,
17:20
in my judgment,
370
1016000
2000
według mnie,
17:22
is equal at least to 20 dollars of aid,
371
1018000
3000
jest równy co najmniej 20 dolarom pomocy,
17:25
in terms of the dynamic that it generates.
372
1021000
3000
jeśli chodzi o tworzone zmiany.
17:28
Second is that one dollar of aid could be 10 cents;
373
1024000
3000
Po drugie: jeden dolar pomocy może być warty 10 centów
17:31
it could be 20 cents;
374
1027000
2000
albo 20 centów,
17:33
or it could be four dollars.
375
1029000
2000
albo aż cztery dolary,
17:35
It depends on what form it comes,
376
1031000
2000
w zależności od formy w jakiej jest przyznany,
17:37
what degrees of conditionalities are attached to it.
377
1033000
3000
jakie są warunki jego otrzymania.
17:40
You know, the aid system, at first, was designed to benefit
378
1036000
3000
System pomocy międzynarodowej był początkowo stworzony, żeby pomagać
17:43
entrepreneurs of the developed countries,
379
1039000
2000
przedsiębiorcom z krajów rozwiniętych,
17:45
not to generate growth in the poor countries.
380
1041000
4000
a nie żeby pobudzać wzrost w biednych państwach.
17:50
And this is, again, one of those assumptions --
381
1046000
2000
I to jest kolejne z takich założeń,
17:52
the way car seats are an assumption
382
1048000
3000
tak jak fotele samochodowe są założeniem,
17:55
that we've inherited in governments, and doors.
383
1051000
3000
które dostaliśmy od państwa - drzwi też.
17:58
You would think that the US government
384
1054000
2000
Możnaby sądzić, że rząd USA
18:00
would not think that American firms needed subsidizing
385
1056000
3000
nie będzie uważał za konieczne wspomagania amerykańskich firm
18:03
to function in developing countries, provide advice,
386
1059000
3000
w działalności w krajach rozwijających się,
18:06
but they do.
387
1062000
2000
ale wspomaga.
18:08
There's an entire weight of history
388
1064000
2000
Jest masa zaszłości historycznych
18:10
vis-a-vis aid
389
1066000
2000
związanych z pomocą,
18:12
that now needs to be reexamined.
390
1068000
2000
którym trzeba się na nowo przyjrzeć.
18:14
If the goal is to build states
391
1070000
3000
Jeśli celem jest budowanie państw,
18:17
that can credibly take care of themselves --
392
1073000
3000
które są w stanie zadbać same o siebie
18:20
and I'm putting that proposition equally;
393
1076000
3000
i obowiązuje tu równość w stosunku do wszystkich -
18:23
you know I'm very harsh on my counterparts --
394
1079000
3000
jestem surowy w stosunku do moich odpowiedników w innych krajach,
18:26
aid must end
395
1082000
3000
to trzeba zakończyć pomoc międzynarodową
18:29
in each country in a definable period.
396
1085000
3000
dla każdego kraju - i to w ścisłych terminach.
18:32
And every year there must be progress
397
1088000
3000
I każdego roku musi następować rozwój
18:35
on mobilization of domestic revenue
398
1091000
3000
tworzenia krajowej bazy podatkowej
18:38
and generation of the economy.
399
1094000
3000
i tworzenia gospodarki.
18:41
Unless that kind of compact is entered into,
400
1097000
3000
Bez stworzenia takiego porozumienia,
18:44
you will not be able to sustain the consensus.
401
1100000
2000
nie będziemy w stanie utrzymać konsensusu.
ABOUT THE SPEAKER
Ashraf Ghani - President-elect of AfghanistanAshraf Ghani, Afghanistan’s new president-elect, and his opponent, Abdullah Abdullah, will share power in a national unity government. He previously served as Finance Minister and as a chancellor of Kabul University.
Why you should listen
Ashraf Ghani became Afghanistan’s new president-elect on September 21, 2014. He will share power with Abdullah Abdullah in a national unity government.
Before Afghanistan's President Karzai asked him, at the end of 2001, to become his advisor and then Finance Minister, Ghani had spent years in academia studying state-building and social transformation, and a decade in executive positions at the World Bank trying to effect policy in these two fields. In just 30 months, he carried out radical and effective reforms (a new currency, new budget, new tariffs, etc) and was instrumental in preparing for the elections of October 2004. In 2006, he was a candidate to succeed Kofi Annan as Secretary General of the United Nations, and one year later, was put in the running to head the World Bank. He served as Chancellor of Kabul University, where he ran a program on state effectiveness. His message to the world: "Afghanistan should not be approached as a charity, but as an investment."
With Clare Lockhart, he ran the Institute for State Effectiveness, which examines the relationships among citizens, the state and the market. The ISE advises countries, companies, and NGOs; once focused mainly on Afghanistan, its mission has expanded to cover the globe.
In 2009, Ghani ran against Hamid Karzai in the 2009 Afghani presidential elections, emphasizing the importance of government transparency and accountability, strong infrastructure and economic investment, and a merit-based political system.
Ashraf Ghani | Speaker | TED.com