VS Ramachandran: 3 clues to understanding your brain
วิลยนูร สุพรหมัณยัม รามจันทรัน (VS Ramachandran): 3 เงื่อนงำเพื่อไขความลับสมองของคุณ
Neurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ความกว้างใหญ่ของห้วงอวกาศ
ที่กำลังไต่ตรองความหมายของอนันต์อยู่
ที่เราเรียกมันว่าความตระหนักรู้ตน
ก่อให้เกิดความสามารถมากมาย
และสติสัมปชัญญะของมนุษย์
การทำงานของสมองมนุษย์
ในบริเวณเล็กๆ ของสมอง
ในบริเวณเล็กๆ ของสมอง
แบบเฉพาะเจาะจงมากๆ
ในกระบวนการทำงานของหน้าที่นั้น
ตัวอย่างละ 6 นาที ในการบรรยายครั้งนี้
ชื่อ กลุ่มอาการ คัพกราส์ (Capgras syndrome)
ที่เรียกว่า ฟิวซิฟอร์มไจรัส (fusiform gyrus)
คุณจะไม่สามารถจำใบหน้าผู้คนได้
แล้วจำได้ว่าเป็นใคร
เงาสะท้อนคุณก็กระพริบด้วย
ว่ามีสาเหตุมาจากฟิวซิฟอร์มไจรัสถูกทำลาย
ที่จริงแล้วพบยากมาก
แม้แต่นักประสาทวิทยาเองก็ไม่เคยได้ยิน
ยกเว้นตอนทีเขาเจอแม่ของเขา
--และคนคนนี้ก็เป็นผู้มีสัมปชัญญะครบถ้วน
แต่เมื่อเขาเห็นแม่ของเขา
และบอกว่านั่นไม่ใช่แม่ของเขา
(Oedipus complex) ของฟรอยด์
ต่อแม่ของคุณที่ซ่อนอยู่
คุณคงเกิดอารมณ์ทางเพศเมื่อเห็น
แม่ของตัวเองกันหมดแน่ๆ
ที่ซ่อนเร้นอยู่ถูกปลดปล่อย
กับการบาดเจ็บของสมอง
ข้อโต้แย้งนี้
เพราะผมเคยเห็นอาการหลอนแบบเดียวกัน
กับหมาพุดเดิ้ลของเขา
ที่ซ้อนเร้นอยู่ในมนุษย์ทุกคน
ของเส้นทางสื่อประสาททางสายตาในสมองที่ปกติ
ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องภาพ
ข้อความจะถูกส่งไปยังโครงสร้างเล็กๆ
เป็นสมองส่วนจดจำใบหน้า
คุณจะเสียความสามารถในการจดจำใบหน้า
นั่นหมายถึงบางอย่างที่สำคัญ
เพื่อเตรียมจะระบายความร้อน
วางขั้วไฟฟ้าสองอันไว้ในมือคุณ
ของผิวหนังซึ่งเกิดจากเหงื่อ
มันจะถูกส่งไปยังส่วนประมวลภาพ
ระหว่างอมิกดาลากับสมองชั้นใน
ถูกตัดขาดโดยอุบัติเหตุ
ทำไมฉันถึงไม่รู้สึกถึงความอบอุ่นเลย"
ไร้อารมณ์นี้ได้อย่างไร"
ปลอมตัวมาเป็นแม่ของฉัน"
ให้เขานั่งหน้าจอ
มากน้อยแค่ไหนเมื่อคุณมองเห็นวัตถุ
คุณจะเริ่มมีเหงื่อ
คุณจะเริ่มเหงื่อออก
แสดงให้ผู้ป่วยรายนี้ดู?
เช่นเดียวกับในคนปกติ
ไปถึงส่วนควบคุมอารมณ์นั้นถูกตัดขาด
ร้องไห้ และแสดงอารมณ์อื่นๆ ได้อยู่
และอารมณ์นั้นถูกตัด
ว่าแม่ของเขานั้นคือตัวปลอม
ที่แปลกประหลาด ราวกับไม่มีคำอธิบาย
อธิบายได้อย่างแม่นยำ
เขาจะพูดว่า "คุณเป็นใคร
เขาจึงจำแม่ของเขาได้ทางโทรศัพท์
เขาจึงบอกว่านี่คือตัวปลอม
ถูกสร้างขึ้นอย่างไรในสมองเรา?
ชื่อ แขนขาลวง (phantom limb)
แม้ว่ามันจะหายไปแล้ว
ได้กับทุกส่วนของร่างกาย
ปวดท้องประจำเดือนลวงด้วย
แต่เราไม่ได้ศึกษาในแนวทางนั้นนะครับ
โดยใช้การทดลอง
"แต่หมอ แขนขาลวงของผมเป็นอัมพาต"
บางทีคามเจ็บปวดอาจบรรเทาลง"
เพราะการบาดเจ็บทางเส้นประสาท
หรือเป็นปี แล้วจากนั้น
อันเกิดจากความเข้าใจผิดๆ
ที่ยังคงความเจ็บปวดอยู่
ผมพบว่าพวกเขาล้วนมีแขนจริง
สมองส่วนหน้าจะสั่งว่า "ขยับ"
ความเป็นอัมพาตจากการเรียนรู้
จึงถ่ายทอดไปยังภาพพจน์ของร่างกาย
มือกำแน่นอันเจ็บปวด
แขนนั้นมันทำตามคำสั่ง
ความเจ็บปวดลวง ตะคริวลวงนี้ได้
ก็ใช้ความจริงเสมือนสิครับ (virtual reality)
ในแบบที่ใช้เงินเพียง 3 ดอลลาร์
คนไข้คนแรกของผม เดเร็ก เข้ามา
ดังนั้นเส้นประสาทจึงถูกตัด
และสุดท้ายก็ถูกตัด
และเขาขยับมันไม่ได้
"ผมเห็นแขนลวงผมแล้ว"
หมอก็รู้ มันเจ็บปวด"
แขนลวงผมขยับได้แล้ว ผมไม่อยากเชื่อเลย"
ความเป็นอัมพาตจากการเรียนรู้
สามารถขยับแขนขาลวงได้
ถ้าคุณลองคิดดู
บางที ความเป็นอัมพาตแบบอื่นๆ
หรืออาการดิโทเนียเฉพาะจุด (focal dystonias)
อุปกรณ์ง่ายๆ เช่นกระจก
เพื่อให้ความเจ็บปวดเขาหายไป
แล้วลองฝึกดูสักอาทิตย์ สองอาทิตย์
และหลังจากนั้นสองอาทิตย์ เขาโทรหาผม
ที่ผมมีมาตลอด 10 ปีมานี้"
ผมไม่มีแขนลวงแล้ว"
ไม่มีอาการกำมือแน่น
ความเจ็บปวดทุกอย่างหายไปหมด
ที่ห้อยอยู่ตรงหัวไหล่ผม
และเอามันผูกไว้กับหน้าผากผมได้ไหม"
ต้องเจอกับความขัดแย้งของประสาทสัมผัส
ของแถมคือความเจ็บปวดก็หายไปด้วย
ที่ล่องลอยอยู่ในอากาศได้
ที่จำเป้นสำหรับความเจ็บปวดลวง
กับการพักฟืนจากเส้นเลือดในสมองอุดตัน
คุณคิดว่าเป็นความบาดเจ็บของเส้นประสาท
เส้นเลือดในสมองอุตันนั้นเกิดจากการเรียนรู้
โดยการใช้กระจก
ส่วนที่สามของการบรรยายของผม
ที่เรียกว่าซินเนสทีเซีย (synesthesia)
ในศตวรรษ์ที่ 19
เป็นคนปกติดีทุกอย่างในเรื่องอื่นๆ
แกลตันเรียกมันว่าซินเนสทีเซีย
อาการที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
และนี่จะโยงไปสู่ประเด็นของผม
ซึ่งเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์
ในกลุ่มศิลปิน กวี นักประพันธ์
มากกว่าในคนทั่วไป
เราลืมมันไปได้เลย
มากกว่าในซานดิเอโก
เมื่อเกิดซินเนสทีเซีย ตกลงไหมครับ?
คุณจะเห็นสีที่สอดคล้องกันด้วย
ของการเชื่อมโยงข้ามกันที่ผิดปกติ
ทุกอย่างเชื่อมโยงกับทุกอย่าง
ระหว่างสองส่วนในสมอง
คุณจะได้ซินเนสทีเซียประเภทสีและตัวเลข
คุณจะได้ซินเนสทีเซียประเภทเสียงและสี
และกวีล้วนมีเหมือนกัน
แต่นั่นมันคนละเรื่องกันนะครับ
เธออ่อนโยนเหมือนดวงอาทิตย์
ผู้เป็นซิเนสทีเซียบ่อยเป็น 8 เท่า
ในเชิงการทำนายจากลักษณะสมอง
แต่พวกคุณปฏิเสธมัน
มันคล้ายๆกับตัวอักษรของคุณแหล่ะครับ
ยกขึ้นมือครับ
ยกมือขึ้นครับ
การสรุปเชิงนามธรรมข้ามประสาทรับรู้
(cross-modal synesthetic abstraction)
ฟิวซิฟอร์ม ไจรัสของสมอง
ในการคิดเรื่อง บูบ้า กิกิ้
[สำนวน: ทุกอย่างไม่ได้เป็นอย่างทีเห็น]
มันไม่ได้แปลว่าจะต้องเป็นทอง
เมื่อเทียบกับสัตว์ตระกูลลิงชั้นล่างๆ
แองกูลาร์ไจรัส (angular gyrus)
การมองเห็น และสัมผัส
ของความสามารถพิเศษในมนุษย์
และความคิดสร้างสรรค์
ได้ศึกษามาเป็นพันปี
สามารถเริ่มค้นคว้าโดยการใช้ภาพถ่ายสมอง
ABOUT THE SPEAKER
Vilayanur Ramachandran - Brain expertNeurologist V.S. Ramachandran looks deep into the brain’s most basic mechanisms. By working with those who have very specific mental disabilities caused by brain injury or stroke, he can map functions of the mind to physical structures of the brain.
Why you should listen
V.S. Ramachandran is a mesmerizing speaker, able to concretely and simply describe the most complicated inner workings of the brain. His investigations into phantom limb pain, synesthesia and other brain disorders allow him to explore (and begin to answer) the most basic philosophical questions about the nature of self and human consciousness.
Ramachandran is the director of the Center for Brain and Cognition at the University of California, San Diego, and an adjunct professor at the Salk Institute. He is the author of Phantoms in the Brain (the basis for a Nova special), A Brief Tour of Human Consciousness and The Man with the Phantom Twin: Adventures in the Neuroscience of the Human Brain.
Vilayanur Ramachandran | Speaker | TED.com