TED2013
Lawrence Lessig: We the People, and the Republic we must reclaim
Lawrence Lessig: Halk olan bizler ve geri almak zorunda olduğumuz Cumhuriyet.
Filmed:
Readability: 4.3
1,552,121 views
Kongre adaylarının destek için halkın çok küçük bir kısmına bağımlı olmasından kaynaklanan, Amerikan politikasının kalbinde bir yozlaşma bulunmaktadır. Hukuk bilim adamı Lawrance Lessig'in bu etkileyici konuşmasının temelinde yatan iddia da budur. Seri görsellerle, destek sürecinin, Cumhuriyet'i en temelden nasıl sarstığını göstermekte ve gerek sağ gerekse solu da içere, ABD'de ve ötesinde büyük yankılar uyandıracak bir çağrıda bulunmaktadır.
Lawrence Lessig - Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Once upon a time,
0
643
2892
Bir zamanlar,
00:15
there was a place called Lesterland.
1
3535
3440
Lesterland adında bir yer vardı.
00:18
Now Lesterland looks a lot like the United States.
2
6975
2955
Lesterland, Amerika Birleşik Devletlerine çok benziyor.
00:21
Like the United States, it has about 311 million people,
3
9930
4737
Tıpkı ABD gibi, onun da nüfusu yaklaşık 311 milyon,
00:26
and of that 311 million people,
4
14667
2338
ve bu 311 milyonun,
00:29
it turns out 144,000 are called Lester.
5
17005
4883
144 bin kadarının adı Lester.
00:33
If Matt's in the audience,
6
21888
1128
Şayet Matt (Groening) seyirciler arasındaysa,
00:35
I just borrowed that, I'll return it in a second,
7
23016
2690
senin dizindeki bu karakteri ödünç aldım,
00:37
this character from your series.
8
25706
2665
bir saniye içinde iade edeceğim.
00:40
So 144,000 are called Lester,
9
28371
2423
Yani 144 bin kişinin adı Lester,
00:42
which means about .05 percent is named Lester.
10
30794
4280
yani toplam nüfusun on binde 5'inin adı Lester.
00:47
Now, Lesters in Lesterland have this extraordinary power.
11
35074
3728
Şimdi, Lesterland'deki Lester'ların olağanüstü bir gücü var.
00:50
There are two elections every election cycle in Lesterland.
12
38802
3163
Lesterland'deki her bir seçim döneminde iki adet seçim var.
00:53
One is called the general election.
13
41965
2213
Birinin adı genel seçim.
00:56
The other is called the Lester election.
14
44178
3341
Diğerinin adı da Lester seçimi.
00:59
And in the general election, it's the citizens who get to vote,
15
47519
2985
Genel seçimde, halk oy kullanır,
01:02
but in the Lester election, it's the Lesters who get to vote.
16
50504
3272
ancak Lester seçiminde, sadece Lester'lar oy kullanabilir.
01:05
And here's the trick.
17
53776
1134
İşte oyunun döndüğü yer de şu.
01:06
In order to run in the general election,
18
54910
3651
Genel seçimde rekabet edebilmek için,
01:10
you must do extremely well
19
58561
2546
Lester seçiminde
01:13
in the Lester election.
20
61107
1373
çok iyi sonuç almalısın.
01:14
You don't necessarily have to win, but you must do extremely well.
21
62480
3101
Kazanmak zorunda değilsin, ama çok çok iyi sonuç almalısın.
01:17
Now, what can we say about democracy in Lesterland?
22
65581
3950
Şimdi, Lesterland'deki demokrasi hakkında ne söyleyebiliriz?
01:21
What we can say, number one,
23
69531
1393
İlk olarak, şunu diyebiliriz,
01:22
as the Supreme Court said in Citizens United,
24
70924
2636
Birleşmiş Halk'ta Yüksek Mahkeme'nin dediği gibi,
01:25
that people have the ultimate influence over elected officials,
25
73560
4278
seçilmiş görevlilerin üzerinde halkın mutlak etkisi vardır,
01:29
because, after all, there is a general election,
26
77838
2648
çünkü, sonuçta, ortada genel seçim vardır,
01:32
but only after the Lesters have had their way
27
80486
2952
ancak sadece Lester'ların istediği gerçekleştikten
01:35
with the candidates who wish to run in the general election.
28
83438
3502
genel seçimde yarışmasını istedikleri kişiler belirlendikten sonra.
01:38
And number two, obviously, this dependence upon the Lesters
29
86940
3603
Ve ikinci sırada, açıkça, Lester'lara olan bu bağımlılık,
01:42
is going to produce a subtle, understated,
30
90543
2762
Lester'ları mutlu edebilmek için
01:45
we could say camouflaged, bending
31
93305
2429
ince ve olduğundan daha az gösterilen,
01:47
to keep the Lesters happy.
32
95734
3191
hatta kamufle edilen, bir bükülme yaratacaktır.
01:50
Okay, so we have a democracy, no doubt,
33
98925
3269
Evet, demokrasimiz var, ona şüphe yok,
01:54
but it's dependent upon the Lesters
34
102194
1676
ancak bu Lester'lara bağımlı,
01:55
and dependent upon the people.
35
103870
2010
ve insanlara bağımlı.
01:57
It has competing dependencies,
36
105880
2642
Lester'ların kim olduğunda göre değişen,
02:00
we could say conflicting dependencies,
37
108522
2410
rekabet eden bağımlılıkları var,
02:02
depending upon who the Lesters are.
38
110932
4270
hatta çatışan bağımlılıklar da diyebiliriz.
02:07
Okay. That's Lesterland.
39
115202
2344
Evet, bu Lesterland.
02:09
Now there are three things I want you to see now that I've described Lesterland.
40
117546
2759
Lesterland'i anlattığıma göre, şimdi görmenizi istediğim üç şey var.
02:12
Number one, the United States is Lesterland.
41
120305
3241
Bir: Amerika Birleşik Devletleri Lesterland'dir.
02:15
The United States is Lesterland.
42
123546
1876
Amerika Birleşik Devletleri Lesterland'dir.
02:17
The United States also looks like this, also has two elections,
43
125422
2381
ABD de ayrıca buna benzer, onun da iki seçimi vardır,
02:19
one we called the general election,
44
127803
3139
biri genel seçim dediğimiz,
02:22
the second we should call the money election.
45
130942
3244
diğeri de para seçimi dememiz gereken.
02:26
In the general election, it's the citizens who get to vote,
46
134186
2166
Genel seçimde, halk seçime gider,
02:28
if you're over 18, in some states if you have an ID.
47
136352
2594
18 yaşının üzerindeyseniz, bazı eyaletlerde kimliğiniz varsa.
02:30
In the money election, it's the funders who get to vote,
48
138946
3216
Para seçiminde, mali olarak destekleyenler seçim yapar,
02:34
the funders who get to vote, and just like in Lesterland,
49
142162
2760
destekçiler, tıpkı Lesterland'deki gibi
02:36
the trick is, to run in the general election,
50
144922
2159
ve genel seçimde yarışabilmek için,
02:39
you must do extremely well in the money election.
51
147081
2820
para seçiminde çok çok iyi bir performans göstermeniz gerekir.
02:41
You don't necessarily have to win. There is Jerry Brown.
52
149901
2621
Kazanmak zorunda değilsiniz. Bakın Jerry Brown örneğine.
02:44
But you must do extremely well.
53
152522
2552
Ama çok iyi bir performans göstermeniz gerekir.
02:47
And here's the key: There are just as few relevant funders
54
155074
4528
Ve işte işin anahtarı: ABD'de sadece Lesterland'deki Lester'lar
02:51
in USA-land as there are Lesters in Lesterland.
55
159602
5489
kadar etkin mali destekleyiciler var.
02:57
Now you say, really?
56
165091
1904
Şimdi gerçekten mi, diyebilirsiniz.
02:58
Really .05 percent?
57
166995
3143
Gerçekten on binde 5 mi?
03:02
Well, here are the numbers from 2010:
58
170138
2216
İşte, 2010 yılından rakamlar şu şekilde:
03:04
.26 percent of America
59
172354
2296
ABD'nin on binde 26'sı
03:06
gave 200 dollars or more to any federal candidate,
60
174650
2736
herhangi bir federal adaya 200 dolar ve üzeri para vermiştir,
03:09
.05 percent gave the maximum amount to any federal candidate,
61
177386
4464
on binde 5'i ise izin verilen maksimum değerde para vermiştir,
03:13
.01 percent -- the one percent of the one percent --
62
181850
3432
on binde 1'i - yüzde 1'in yüzde 1'i -
03:17
gave 10,000 dollars or more to federal candidates,
63
185282
3208
federal adaylara 10 bin dolar veya üzeri vermiştir,
03:20
and in this election cycle, my favorite statistic
64
188490
3076
ve bu seçim döneminde, benim en sevdiğim istatistik
03:23
is .000042 percent
65
191566
3855
%0.000042
03:27
— for those of you doing the numbers, you know that's 132 Americans —
66
195421
4037
- sayılarla arası iyi olanlar bilecektir, 132 Amerikan'a karşılık gelen bir sayıdır -
03:31
gave 60 percent of the Super PAC money spent
67
199458
3960
yakın zamanda biten dönemde harcanan
03:35
in the cycle we have just seen ending.
68
203418
2750
Super PAC parasının %60'ını vermiştir.
03:38
So I'm just a lawyer, I look at this range of numbers,
69
206168
2730
Ben sadece bir avukatım, ve bu sayılara baktığımda,
03:40
and I say it's fair for me to say
70
208898
1709
ve bunu rahatlıkla söyleyebilirim ki,
03:42
it's .05 percent who are our relevant funders in America.
71
210607
4251
o onbirde birlik kesim ABD'de fark yaratan destekçilerdir.
03:46
In this sense, the funders are our Lesters.
72
214858
3302
Bu açıdan, destekleyiciler bizim Lester'larımızdır.
03:50
Now, what can we say about this democracy in USA-land?
73
218160
3500
Şimdi ABD'deki demoktrasi hakkında ne diyebiliriz?
03:53
Well, as the Supreme Court said in Citizens United,
74
221660
2342
Yüksek mahkemenin de dediği gibi,
03:56
we could say, of course the people have the ultimate influence
75
224002
2837
tabi ki bireyler, seçilmiş görevliler üzerinde
03:58
over the elected officials. We have a general election,
76
226839
4029
mutlak etkiye sahiptir. Genel seçimimiz var,
04:02
but only after the funders have had their way
77
230868
3209
ama sadece destekçilerin genel seçimde
04:06
with the candidates who wish to run in that general election.
78
234077
4163
kimlerin yarışacağını belirlemesinden sonra.
04:10
And number two, obviously,
79
238240
2523
Ve iki numarada, bariz olarak,
04:12
this dependence upon the funders
80
240763
2272
destekçilere olan bu bağımlılık,
04:15
produces a subtle, understated, camouflaged bending
81
243035
3932
destekçileri mutlu etmek için, ince ve olduğundan daha az gösterilen,
04:18
to keep the funders happy.
82
246967
2637
hatta kamufle edilen bir bükülme yaratmaktadır.
04:21
Candidates for Congress and members of Congress
83
249604
3044
Kongre adayları ve Kongre üyeleri
04:24
spend between 30 and 70 percent of their time
84
252648
4283
zamanlarının yüzde 30 ila 70'i arasında bir zamanı
04:28
raising money to get back to Congress
85
256931
2176
Kongreye tekrar girebilmek ya da partilerini
04:31
or to get their party back into power,
86
259107
1775
tekrar başa getirmek için para toplamaya harcıyorlar,
04:32
and the question we need to ask is, what does it do to them,
87
260882
3425
ve sormamız gereken soru da şu; bu insanlar,
04:36
these humans, as they spend their time
88
264307
2117
zamanlarını telefonun başında, asla tanışmadıkları kişileri
04:38
behind the telephone, calling people they've never met,
89
266424
3419
arayarak, yani yüzde 1'in bile çok küçük bir payını arayarak
04:41
but calling the tiniest slice of the one percent?
90
269843
3468
geçirmeleri onlara ne yapıyor?
04:45
As anyone would, as they do this,
91
273311
2368
Herkese olabileceği gibi, onlar da,
04:47
they develop a sixth sense, a constant awareness
92
275679
3848
bir tür altıncı his geliştiriyorlar, sabit bir farkındalık,
04:51
about how what they do might affect their ability to raise money.
93
279527
3340
ne yaptıklarının, nasıl davrandıklarının, onların para toplama konusundaki yetilerine etkisi hakkında.
04:54
They become, in the words of "The X-Files,"
94
282867
1416
"X-Files" jargonundaki "şekil-değiştirenler"e
04:56
shape-shifters, as they constantly adjust their views
95
284283
3444
dönüşüyorlar. Çünkü, sürekli olarak görüşlerini,
04:59
in light of what they know will help them to raise money,
96
287727
2862
onlara daha fazla para toplama şansı verecek şekilde değiştiriyorlar,
05:02
not on issues one to 10,
97
290589
1569
en önemli 10 maddeye değil de,
05:04
but on issues 11 to 1,000.
98
292158
3095
belki de 11 ila 1000 arasındaki maddelere odaklanıyorlar.
05:07
Leslie Byrne, a Democrat from Virginia,
99
295253
1714
Leslie Byrne, Virginia'dan bir Demokrat,
05:08
describes that when she went to Congress,
100
296967
1610
bunu Kongreye gittiğinde bir arkadaşının ona
05:10
she was told by a colleague, "Always lean to the green."
101
298577
3925
"Daima yeşile doğru eğil" demesi ile açıklıyor.
05:14
Then to clarify, she went on,
102
302502
1636
Buna açıklık getirmek için de,
05:16
"He was not an environmentalist." (Laughter)
103
304138
4694
"Bunu söyleyen çevreci biri değildi" diyor. (Kahkaha)
05:20
So here too we have a democracy,
104
308832
2080
Yani biz de burada demokrasiye sahibiz,
05:22
a democracy dependent upon the funders
105
310912
2015
bir demokrasi ki destekçilere bağımlı,
05:24
and dependent upon the people,
106
312927
1787
ve insanlara bağımlı,
05:26
competing dependencies,
107
314714
2137
rekabet eden bağımlılıklar,
05:28
possibly conflicting dependencies
108
316851
2019
hatta çatışan bağımlılıklar,
05:30
depending upon who the funders are.
109
318870
3611
destekçilerin kim olduğuna göre değişen şekilde.
05:34
Okay, the United States is Lesterland, point number one.
110
322481
2761
Evet, ABD = Lesterland, bu ilk madde idi.
05:37
Here's point number two.
111
325242
2011
İşte ikinci madde.
05:39
The United States is worse than Lesterland,
112
327253
2782
ABD, Lesterland'den daha da kötü durumda,
05:42
worse than Lesterland because you can imagine in Lesterland
113
330035
2881
daha kötü çünkü, Lesterland'de eğer Lester'lar
05:44
if we Lesters got a letter from the government that said,
114
332916
2352
hükümetten şu şekilde bir mektup alsalar:
05:47
"Hey, you get to pick who gets to run in the general election,"
115
335268
3264
"Hey, siz genel seçimde kimlerin yarışacağını seçiyorsunuz,"
05:50
we would think maybe of a kind of aristocracy of Lesters.
116
338532
4151
Lester'ların bir tür aristokrat olduğunu düşünebiliriz.
05:54
You know, there are Lesters from every part of social society.
117
342683
2289
Biliyorsunuz, her sosyal çevreden Lester'lar olduğunu.
05:56
There are rich Lesters, poor Lesters, black Lesters, white Lesters,
118
344972
2648
Zengin Lester'lar, fakir Lester'lar,siyahi Lester'lar, beyaz Lester'lar,
05:59
not many women Lesters, but put that to the side for one second.
119
347620
2728
kadın Lester'lar o kadar çok değil ama, bu konuyu bir saniyeliğine bir kenara koyalım.
06:02
We have Lesters from everywhere. We could think,
120
350348
2128
Her yerden Lester'ımız var. O zaman,
06:04
"What could we do to make Lesterland better?"
121
352476
3008
"Lesterland'i daha iyi hale getirmek için ne yapabiliriz?" diye düşünebiliriz.
06:07
It's at least possible the Lesters would act for the good of Lesterland.
122
355484
4775
En azından Lester'ların Lesterland'in iyiliği için çalışabileceği ihtimali var.
06:12
But in our land, in this land, in USA-land,
123
360259
3243
Ama bizim ülkemizde, bu ülkede, ABD'de,
06:15
there are certainly some sweet Lesters out there,
124
363502
2623
evet bazı çok şeker Lester'larımız var,
06:18
many of them in this room here today,
125
366125
1972
hatta birçoğu da şu anda bu salonda,
06:20
but the vast majority of Lesters act for the Lesters,
126
368097
4484
ama Lester'ların büyük bir çoğunluğu Lester'lar için hareket etmekte,
06:24
because the shifting coalitions that are comprising the .05 percent
127
372581
4388
çünkü on binde 5'lik payı oluşturanlar,
06:28
are not comprising it for the public interest.
128
376969
2125
kamu yararı için biraraya gelmediler.
06:31
It's for their private interest. In this sense, the USA is worse than Lesterland.
129
379094
4392
Şahsi çıkarları için biraradalar. Bu açıdan ABD, Lesterland'den daha kötü.
06:35
And finally, point number three:
130
383486
2421
Ve son olarak, üç numara:
06:37
Whatever one wants to say about Lesterland,
131
385907
2947
Her kim Lesterland ile ilgili ne söylerse söylesin,
06:40
against the background of its history, its traditions,
132
388854
2304
tarihi arka planı, geleneklerine karşın,
06:43
in our land, in USA-land, Lesterland is a corruption,
133
391158
4943
vatanımızda, ABD'de, Lesterland bir yozlaşmadır,
06:48
a corruption.
134
396101
1473
bir yozlaşma.
06:49
Now, by corruption I don't mean brown paper bag cash
135
397574
4023
Şimdi, yozlaşma diyerek Kongre üyelerinin arasında gizli bir şekilde
06:53
secreted among members of Congress.
136
401597
1868
el değiştiren kese kağıdı içindeki parayı kastetmiyorum.
06:55
I don't mean Rod Blagojevich sense of corruption.
137
403465
3060
Rod Blagojevich'in anladığı gibi bir yozlaşmadan da bahsetmiyorum.
06:58
I don't mean any criminal act.
138
406525
1905
Herhangi bir adli suçtan bahsetmiyorum.
07:00
The corruption I'm talking about is perfectly legal.
139
408430
3391
Bahsini ettiğim bu yozlaşma son derece yasal.
07:03
It's a corruption relative to the framers' baseline for this republic.
140
411821
5053
Bu cumhuriyetin kurucularının dayanağı açısından bir yozlaşmadır.
07:08
The framers gave us what they called a republic,
141
416874
3495
Kurucularımız bize cumhuriyet dediklerini verdiler,
07:12
but by a republic they meant a representative democracy,
142
420369
4182
ama kastettikleri cumhuriyet, temsili demokrasiydi,
07:16
and by a representative democracy, they meant a government,
143
424551
3187
ve temsili demokrasiden kastettikleri de bir hükümetin,
07:19
as Madison put it in Federalist 52, that would have a branch
144
427738
2979
Madison'un Federalist 52'de dediği gibi, bir dalı olacak ki
07:22
that would be dependent upon the people alone.
145
430717
4945
sadece insanlara bağlı olacak.
07:27
So here's the model of government.
146
435662
1015
İşte hükümet modeli.
07:28
They have the people and the government
147
436677
2605
Halk ve hükümet var,
07:31
with this exclusive dependency,
148
439282
2433
ve bu münhasır bağımlılık ile,
07:33
but the problem here is that Congress has evolved a different dependence,
149
441715
4103
ama buradaki problem Kongre'nin farklı bir bağımlılığa evrim geçirmiş olması,
07:37
no longer a dependence upon the people alone,
150
445818
2673
artık sadece halka dayanan bir bağımlılık değil,
07:40
increasingly a dependence upon the funders.
151
448491
2429
artan bir şekilde destekçilere dayanan bağımlılık.
07:42
Now this is a dependence too,
152
450920
3138
Evet bu da bir bağımlılık,
07:46
but it's different and conflicting from a dependence upon the people alone
153
454058
3864
ancak bu farklı ve halka bağımlı olan ile çelişen bir bağımlılık
07:49
so long as the funders are not the people.
154
457922
4306
çünkü destekçiler halk değil.
07:54
This is a corruption.
155
462228
2263
Bu bir yozlaşmadır.
07:56
Now, there's good news and bad news about this corruption.
156
464491
2500
Şimdi, bu durumla ilgili iyi ve kötü haberlerim var.
07:58
One bit of good news is that it's bipartisan,
157
466991
2364
Bir iyimsi haber şu ki, bu yolsuzluk iki tarafta da olan
08:01
equal-opportunity corruption.
158
469355
2170
eşit-fırsatçı bir yolsuzluk.
08:03
It blocks the left on a whole range of issues that we on the left really care about.
159
471525
4653
Solcuların daha çok önem verdikleri çok geniş bir konuda, solun önünü kesen.
08:08
It blocks the right too, as it makes
160
476178
2472
Ama ayrıca, aynı şekilde sağcıların da
08:10
principled arguments of the right increasingly impossible.
161
478650
3920
temel argümanlarını imkansız kılacak hale getiren.
08:14
So the right wants smaller government.
162
482570
2192
Yani sağcılar daha küçük bir hükümet istiyorlar.
08:16
When Al Gore was Vice President, his team had an idea
163
484762
2696
Al Gore'un Başkan Yardımcı olduğu zamanda ekibinin
08:19
for deregulating a significant portion of the telecommunications industry.
164
487458
3912
iletişim endüstrisinin ciddi bir kısmı üzerindeki kısıtlayıcı şartları kaldırmak gibi bir fikri vardı.
08:23
The chief policy man took this idea to Capitol Hill,
165
491370
2680
Baş politika yapıcı bu fikri Captiol Hill'e taşıdı,
08:26
and as he reported back to me,
166
494050
2033
ve bana geri dönüş yaptığında,
08:28
the response was, "Hell no!
167
496083
2199
cevap, "Hayatta olmaz!.
08:30
If we deregulate these guys,
168
498282
1776
Bu adamları serbest bırakırsak,
08:32
how are we going to raise money from them?"
169
500058
3758
sonra onlardan nasıl para toplayabiliriz?" şeklindeydi.
08:35
This is a system that's designed to save the status quo,
170
503816
3807
Bu statükoyu korumak üzerine tasarlanmış bir sistemdir,
08:39
including the status quo of big and invasive government.
171
507623
3633
büyük ve müdahaleci bir hükümet statükosunu.
08:43
It works against the left and the right,
172
511256
2450
Sağın da solun da karşısındadır,
08:45
and that, you might say, is good news.
173
513706
1546
ve diyebilirsiniz ki, bu iyi haber.
08:47
But here's the bad news.
174
515252
1789
Ama bir de kötü kısmı var.
08:49
It's a pathological, democracy-destroying corruption,
175
517041
3903
Bu patolojik, demokrasi çürüten bir yozlaşmadır,
08:52
because in any system
176
520944
2256
çünkü üyelerinin seçilmeleri için
08:55
where the members are dependent upon
177
523200
1900
genelin çok küçük bir yüzdesine bağlı oldukları
08:57
the tiniest fraction of us for their election,
178
525100
3172
herhangi bir sistem, yani
09:00
that means the tiniest number of us,
179
528272
2792
çok küçük derken,
09:03
the tiniest, tiniest number of us,
180
531064
2280
çok çok çok küçük,
09:05
can block reform.
181
533344
1711
reformu engelleyebilir.
09:07
I know that should have been, like, a rock or something.
182
535055
2898
Evet biliyorum, bu bir kaya ya da benzer birşey olmalıydı.
09:09
I can only find cheese. I'm sorry. So there it is.
183
537953
2037
Sadece peynir bulabildim. Özür dilerim.
09:11
Block reform.
184
539990
2394
Reform engellendi.
09:14
Because there is an economy here, an economy of influence,
185
542384
3976
Burada bir ekonomi olduğu için, tesir ekonomisi,
09:18
an economy with lobbyists at the center
186
546360
2554
lobicilerin merkezde olduğu ve kutuplaşmadan
09:20
which feeds on polarization.
187
548914
2654
beslenen bir ekonomi.
09:23
It feeds on dysfunction.
188
551568
1849
İşlev bozukluğundan beslenen.
09:25
The worse that it is for us,
189
553417
2639
Bizim için daha kötü olan herşey,
09:28
the better that it is for this fundraising.
190
556056
3936
para toplayabilmek için daha iyi.
09:31
Henry David Thoreau: "There are a thousand hacking
191
559992
3112
Henry David Thoreau: "Şeytanın dallarına saldıran bin kişiye karşılık
09:35
at the branches of evil to one who is striking at the root."
192
563104
4872
köküne saldıran bir kişi vardır."
09:39
This is the root.
193
567976
3393
İşte bu kök.
09:43
Okay, now, every single one of you knows this.
194
571369
4143
Evet, şimdi her biriniz bunu biliyor.
09:47
You couldn't be here if you didn't know this, yet you ignore it.
195
575512
3629
Bilmiyor olsaydınız burada olamazdınız, ancak yok sayıyorsunuz.
09:51
You ignore it. This is an impossible problem.
196
579141
3584
Göz ardı ediyorsunuz. Bu imkansız bir sorun.
09:54
You focus on the possible problems,
197
582725
2548
çözümü mümkün olan problemlere odaklanıyorsunuz
09:57
like eradicating polio from the world,
198
585273
3263
Çocuk felcini dünyadan silmek gibi ya da,
10:00
or taking an image of every single street across the globe,
199
588536
3134
dünyadaki tüm caddelerin fotoğrafını çekmek ya da,
10:03
or building the first real universal translator,
200
591670
3306
ilk gerçek evrensel çevirmeni yaratmak ya da,
10:06
or building a fusion factory in your garage.
201
594976
3602
garajınızda bir füzyon fabrikası yapmak gibi.
10:10
These are the manageable problems, so you ignore —
202
598578
2918
Bunlar yönetilebilen problemler, bu yüzden boş veriyorsunuz -
10:13
(Laughter) (Applause) —
203
601496
5632
(Kahkaha) (Alkış) -
10:19
so you ignore this corruption.
204
607128
2449
bu yozlaşmayı yok sayıyorsunuz.
10:21
But we cannot ignore this corruption anymore.
205
609577
5470
Ama bu yozlaşmayı daha fazla yok sayamayız.
10:27
(Applause)
206
615047
3105
(Alkış)
10:30
We need a government that works.
207
618152
3583
Çalışan bir hükümete ihtiyacımız var.
10:33
And not works for the left or the right,
208
621735
2865
Sağ ya da sol için değil,
10:36
but works for the left and the right,
209
624600
2464
Sağ ve sol için çalışan,
10:39
the citizens of the left and right,
210
627064
2032
Sağcı ve solcu halk için çalışan,
10:41
because there is no sensible reform possible
211
629096
3592
çünkü akla yatkın hiçbir reform bu yolsuzluk sonlandırılmadan
10:44
until we end this corruption.
212
632688
2529
mümkün değildir.
10:47
So I want you to take hold, to grab the issue you care the most about.
213
635217
4185
Sizden en çok önem verdiğiniz konuyu sımsıkı tutmanızı istiyorum.
10:51
Climate change is mine, but it might be financial reform
214
639402
2560
İklim değişimi benim, ama sizin konunuz da finansal reform
10:53
or a simpler tax system or inequality.
215
641962
2368
ya da daha basit bir vergi sistemi ya da eşitsizlik olabilir.
10:56
Grab that issue, sit it down in front of you,
216
644330
2188
Konuya sımsıkı tutunun, tam önünüze oturtun,
10:58
look straight in its eyes, and tell it there is no Christmas this year.
217
646518
3841
gözlerinin içine dimdik bakın ve, bu yıl Noel olmadığını söyleyin.
11:02
There will never be a Christmas.
218
650359
1826
Hiçbir zaman Noel olmayacağını.
11:04
We will never get your issue solved
219
652185
2712
Önce bu problemi çözmeden,
11:06
until we fix this issue first.
220
654897
2966
senin problemini çözemeyeceğiz.
11:09
So it's not that mine is the most important issue. It's not.
221
657863
3330
Bu benim konum en önemli demek değil.
11:13
Yours is the most important issue, but mine is the first issue,
222
661193
4176
Sizinki en önemli konu, ama benimki ilk konu,
11:17
the issue we have to solve before we get to fix
223
665369
2721
önem verdiğiniz konuları çözebilmemiz için,
11:20
the issues you care about.
224
668090
1973
çözmemiz gereken.
11:22
No sensible reform, and we cannot afford
225
670063
3298
Makul reformun olmadığı, ve biz makul reformun olmadığı
11:25
a world, a future, with no sensible reform.
226
673361
3921
bir dünyada, bir gelecekte yaşayamayız.
11:29
Okay. So how do we do it?
227
677282
2871
Evet, Peki nasıl yapacağız?
11:32
Turns out, the analytics here are easy, simple.
228
680153
3488
Buradaki analitik çok kolay ve basit.
11:35
If the problem is members spending an extraordinary
229
683641
2850
Eğer problem, üyelerin zamanlarının olağanüstü bir payını
11:38
amount of time fundraising from the tiniest slice of America,
230
686491
3160
ABD'nin çok çok küçük bir kısmından para toplamak için harcıyorlarsa,
11:41
the solution is to have them spend less time fundraising
231
689651
4260
çözüm para toplamak için onlara daha az süre tanımaktır
11:45
but fundraise from a wider slice of Americans,
232
693911
2668
ama ABD'nin daha geniş kesiminden,
11:48
to spread it out,
233
696579
1173
yayılmış bir şekilde,
11:49
to spread the funder influence so that we restore the idea
234
697752
3281
destekçi etkisini yayarak yalnızca halka bağlılık
11:53
of dependence upon the people alone.
235
701033
3192
fikrinin yeniden inşa edebilmek için.
11:56
And to do this does not require a constitutional amendment,
236
704225
3430
ve bunun için anayasaya bir ek yapmamıza gerek yok,
11:59
changing the First Amendment.
237
707655
1259
ya da ilk eki değiştirmeye.
12:00
To do this would require a single statute,
238
708914
3359
Bunu yapmak için tek bir kanun yeterli,
12:04
a statute establishing what we think of
239
712273
2192
az miktarlı desteklenen seçimler olarak
12:06
as small dollar funded elections,
240
714465
2696
düşündüğümüz, vatandaş-destekli
12:09
a statute of citizen-funded campaigns,
241
717161
2208
kampanyaların bir kanunu, ve ortada
12:11
and there's any number of these proposals out there:
242
719369
2096
bunun gibi birçok kanun önerisi bulunmakta:
12:13
Fair Elections Now Act,
243
721465
1446
Adil Seçim Şimdi Hareketi,
12:14
the American Anti-Corruption Act,
244
722911
2426
Amerikan Anti-Yolsuzluk Hareketi,
12:17
an idea in my book that I call the Grant and Franklin Project
245
725337
3090
kitabımda Grant ve Franklin Projesi adını verdiğim,
12:20
to give vouchers to people to fund elections,
246
728427
2334
insanlara seçimleri desteklemeleri için kuponlar verilmesi fikri,
12:22
an idea of John Sarbanes called the Grassroots Democracy Act.
247
730761
3195
John Sarbanes'in Grassroots Demokrasi Hareketi adını verdiği fikri.
12:25
Each of these would fix this corruption
248
733956
4104
Bütün bunlar bu yozlaşmayı, destekleyen etkisini
12:30
by spreading out the influence of funders to all of us.
249
738060
4349
hepimize yayarak ortadan kaldırabilir.
12:34
The analytics are easy here.
250
742409
2658
Analitik burada çok kolay.
12:37
It's the politics that's hard, indeed impossibly hard,
251
745067
5513
Burada zor olan politika, hatta imkansız derecesinde zor,
12:42
because this reform would shrink K Street,
252
750580
6359
çünkü bu reform K caddesini, Capitol Hill'i,
12:48
and Capitol Hill, as Congressman Jim Cooper,
253
756939
4860
kongre üyesi olarak Jim Cooper'ı,
12:53
a Democrat from Tennessee, put it,
254
761799
2980
Tenessee'deki bir demokratı küçültecektir
12:56
has become a farm league for K Street, a farm league for K Street.
255
764779
4820
K caddesi için bir çiftlik ligi olan, K caddesi için bir çiftlik ligi olan.
13:01
Members and staffers and bureaucrats have
256
769599
1965
Üyeler ve çalışanlar ve bürokratların kafasında
13:03
an increasingly common business model in their head,
257
771564
2211
son zamanlarda gittikçe artan ortak bir iş modeli var,
13:05
a business model focused on their life after government,
258
773775
3068
hükümet sonrasındaki hayatları için bir iş modeli,
13:08
their life as lobbyists.
259
776843
2321
lobici bir hayat için.
13:11
Fifty percent of the Senate between 1998 and 2004
260
779164
3546
1998 ve 2004 yılları arasında Senato'dakilerin yarısı
13:14
left to become lobbyists, 42 percent of the House.
261
782710
2658
lobici olmak için ayrıldılar, bunların %42'si Beyaz Saraydan.
13:17
Those numbers have only gone up,
262
785368
1476
Bu sayılar sadece ve sadece arttı,
13:18
and as United Republic calculated last April,
263
786844
2346
ve Birleşmiş Cumhuriyet geçen Nisan'sa
13:21
the average increase in salary for those who they tracked
264
789190
3213
takip ettikleri kişilerin ortalama maaş artışını hesapladılar,
13:24
was 1,452 percent.
265
792403
5362
sonuç: %1452.
13:29
So it's fair to ask, how is it possible for them to change this?
266
797765
6366
Peki onların bu durumu değiştirmeleri nasıl mümkün diye sormak adil olacaktır.
13:36
Now I get this skepticism.
267
804131
4064
Şimdi bu şüpheciliği anlarım.
13:40
I get this cynicism. I get this sense of impossibility.
268
808195
4936
Karamsarlığı da anlarım. İmkansızlık hissini de anlarım.
13:45
But I don't buy it.
269
813131
2328
Ama kabul etmem.
13:47
This is a solvable issue.
270
815459
3848
Bu çözülebilir bir konu.
13:51
If you think about the issues our parents tried to solve
271
819307
3160
Ailelerimizin 20.yüzyılda çözmeye çalıştıkları problemleri
13:54
in the 20th century,
272
822467
1839
düşünürseniz,
13:56
issues like racism, or sexism,
273
824306
3281
ırkçılık, ya da cinsiyetçilik gibi konuları,
13:59
or the issue that we've been fighting in this century, homophobia,
274
827587
3113
ya da bu yüzyılda savaştığımız homofobi konusunu,
14:02
those are hard issues.
275
830700
2487
bunlar zor konular.
14:05
You don't wake up one day no longer a racist.
276
833187
2920
Bir gün kalkıp da ırkçılığı bırakmıyoruz.
14:08
It takes generations to tear that intuition, that DNA,
277
836107
4311
Bu içgüdüyü silip atmak nesiller sürüyor, bu DNA'yı,
14:12
out of the soul of a people.
278
840418
2445
insanların ruhundan atmak.
14:14
But this is a problem of just incentives, just incentives.
279
842863
3245
Bu bir teşvik problemi, sadece teşvik.
14:18
Change the incentives, and the behavior changes,
280
846108
2543
Teşvikleri değiştirin, davranışlar değişecektir,
14:20
and the states that have adopted small dollar funded systems
281
848651
2687
ve düşük bütçeli sistemleri benimseyen eyaletler,
14:23
have seen overnight a change in the practice.
282
851338
3130
uygulamanın da değiştiğini gördüler.
14:26
When Connecticut adopted this system,
283
854468
1981
Connecticut bu sistemi benimsediğinde,
14:28
in the very first year, 78 percent of elected representatives
284
856449
4190
ilk yılda, seçilen temsilcilerin %78'i
14:32
gave up large contributions and took small contributions only.
285
860639
4247
büyük desteklerden vazgeçip sadece küçük destekler aldılar.
14:36
It's solvable,
286
864886
1979
Çözülebilir,
14:38
not by being a Democrat,
287
866865
2810
Demokrat olarak değil,
14:41
not by being a Republican.
288
869675
1795
Cumhuriyetçi olarak değil.
14:43
It's solvable by being citizens, by being citizens,
289
871470
3652
Vatandaş olarak çözülebilir, vatandaş olarak,
14:47
by being TEDizens.
290
875122
2983
TEDandaş olarak.
14:50
Because if you want to kickstart reform,
291
878105
4337
Çünkü, eğer bir reform başlatmak istiyorsanız,
14:54
look, I could kickstart reform
292
882442
3451
bakın, ben bir reform başlatabilirim
14:57
at half the price of fixing energy policy,
293
885893
3588
enerji politikasını çözmenin yarı fiyatına,
15:01
I could give you back a republic.
294
889481
2782
size bir cumhuriyeti geri verebilirim.
15:04
Okay. But even if you're not yet with me,
295
892263
3644
OK. Ama siz bile daha henüz benimle değilsiniz,
15:07
even if you believe this is impossible,
296
895907
3585
bunun imkansız olduğunu düşünüyorsanız,
15:11
what the five years since I spoke at TED has taught me
297
899492
3437
TED'deki son konuşmamdan bu yana geçen beş yıl bana,
15:14
as I've spoken about this issue again and again is,
298
902929
2598
bu konuda defalarca konuşmalar yaptığım zamanda
15:17
even if you think it's impossible, that is irrelevant.
299
905527
3826
imkansız olduğunu düşünseniz bile bunun alakasız olduğunu öğretti.
15:21
Irrelevant.
300
909353
1988
Alakasız.
15:23
I spoke at Dartmouth once, and a woman stood up after I spoke,
301
911341
3568
Dartmouth'da bir konuşma yaptım ve bir kadın ben konuştuktan sonra ayağa kalktı,
15:26
I write in my book, and she said to me,
302
914909
1843
kitabıma yazdım, ve bana dedi ki,
15:28
"Professor, you've convinced me this is hopeless. Hopeless.
303
916752
5693
"Profesör, beni bunun umutsuz bir durum olduğuna inandırdınız. Umutsuz.
15:34
There's nothing we can do."
304
922445
2850
Yapabileceğimiz hiçbirşey yok."
15:37
When she said that, I scrambled.
305
925295
1925
O bunu söylediğinde, ben afalladım.
15:39
I tried to think, "How do I respond to that hopelessness?
306
927220
2142
"Böyle bir umutsuzluğa nasıl tepki verebilirim?
15:41
What is that sense of hopelessness?"
307
929362
1663
Bu umutsuzluğun temeli nedir?" diye düşünmeye çalıştım.
15:43
And what hit me was an image of my six-year-old son.
308
931025
4862
ve 6 yaşındaki oğlumun bir görüntüsü geldi.
15:47
And I imagined a doctor coming to me and saying,
309
935887
3185
ve bir doktorun bana doğru gelip şunu söylediğini düşündüm,
15:51
"Your son has terminal brain cancer, and there's nothing you can do.
310
939072
7309
"Oğlunuzun ölümcül bir beyin kanseri var, ve yapabileceğiniz hiçbirşey yok.
15:58
Nothing you can do."
311
946381
2254
Yapabileceğiniz hiçbirşey yok."
16:00
So would I do nothing?
312
948635
3095
Peki hiçbir şey yapmaz mıydım?
16:03
Would I just sit there? Accept it? Okay, nothing I can do?
313
951730
2372
Orada öylece oturur muydum? Kabul eder miydim? Yapabileceğim hiçbir şey yok?
16:06
I'm going off to build Google Glass.
314
954102
3823
Google Glass yapmaya gidiyorum.
16:09
Of course not. I would do everything I could,
315
957925
3646
Tabi ki hayır. Yapabileceğim her şeyi yapardım,
16:13
and I would do everything I could because this is what love means,
316
961571
3580
ve yapabileceğim her şeyi yapardım çünkü aşk bu demek,
16:17
that the odds are irrelevant and that you do
317
965151
2316
ihtimallerin önemsiz olduğu ve yapabileceğiniz
16:19
whatever the hell you can, the odds be damned.
318
967467
3579
her şeyi yaptığınız, ihtimallerin canının cehenneme olduğu.
16:23
And then I saw the obvious link, because even we liberals
319
971046
3841
Ve ben bariz olan bu bağlantıyı gördüm, çünkü biz libareller bile
16:26
love this country.
320
974887
2259
bu ülkeye aşığız.
16:29
(Laughter)
321
977146
2973
(Kahkaha)
16:32
And so when the pundits and the politicians
322
980119
2260
Uzmanlar ve politikacılar değişimin mümkün
16:34
say that change is impossible,
323
982379
2310
olmadığını söylediklerinde,
16:36
what this love of country says back is,
324
984689
3062
bu ülke aşkı şu şekilde cevap verecektir,
16:39
"That's just irrelevant."
325
987751
2736
"Bu dediğinizin bir önemi yok."
16:42
We lose something dear,
326
990487
2040
Çok önemli birşeyi kaybediyoruz,
16:44
something everyone in this room loves and cherishes,
327
992527
3207
bu odadaki herkesin aşkla sevdiği ve koruduğu,
16:47
if we lose this republic, and so we act
328
995734
3948
bu cumhuriyeti kaybedersek, o yüzden
16:51
with everything we can to prove these pundits wrong.
329
999682
5294
bu uzmanların söylediklerinin yanlış olduğunu kanıtlamak için herşeyi yaparız.
16:56
So here's my question:
330
1004976
2436
Şimdi işte benim sorum:
16:59
Do you have that love?
331
1007412
4611
Bu aşk sizde var mı?
17:04
Do you have that love?
332
1012023
2825
Bu aşk sizde var mı?
17:06
Because if you do,
333
1014848
1683
Çünkü eğer varsa,
17:08
then what the hell are you, what are the hell are we doing?
334
1016531
5389
o zaman ne halt ediyorsunuz, ne halt ediyoruz?
17:13
When Ben Franklin was carried from the constitutional convention
335
1021920
4540
Ben Franklin anayasal kongreden taşındığında
17:18
in September of 1787, he was stopped in the street by a woman who said,
336
1026460
4006
1787'nin Eylülünde, caddede bir kadın tarafından durdurulup şu sorulmuştu,
17:22
"Mr. Franklin, what have you wrought?"
337
1030466
3458
"Bay Franklin, ne işlediniz?"
17:25
Franklin said, "A republic, madam, if you can keep it."
338
1033924
7761
Franklin cevap vermiş, "Bir cumhuriyet, hanımefendi, koruyabilirseniz."
17:33
A republic. A representative democracy.
339
1041685
4899
Bir cumhuriyet. Bir temsili demokrasi.
17:38
A government dependent upon the people alone.
340
1046584
7209
Sadece halka bağımlı bir hükümet.
17:45
We have lost that republic.
341
1053793
4585
Bu cumhuriyeti kaybettik.
17:50
All of us have to act to get it back.
342
1058378
4348
Hepimiz onu geri almak için hareket etmeliyiz.
17:54
Thank you very much.
343
1062726
1644
Çok teşekkür ederim.
17:56
(Applause)
344
1064370
6053
(Alkış)
18:02
Thank you. Thank you. Thank you. (Applause)
345
1070423
10676
Teşekkürler. Teşekkürler. Teşekkürler. (Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Lawrence Lessig - Legal activistLawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system.
Why you should listen
Lawyer and activist Lawrence Lessig spent a decade arguing for sensible intellectual property law, updated for the digital age. He was a founding board member of Creative Commons, an organization that builds better copyright practices through principles established first by the open-source software community.
In 2007, just after his last TED Talk, Lessig announced he was leaving the field of IP and Internet policy, and moving on to a more fundamental problem that blocks all types of sensible policy -- the corrupting influence of money in American politics.
In 2011, Lessig founded Rootstrikers, an organization dedicated to changing the influence of money in Congress. In his latest book, Republic, Lost, he shows just how far the U.S. has spun off course -- and how citizens can regain control. As The New York Times wrote about him, “Mr. Lessig’s vision is at once profoundly pessimistic -- the integrity of the nation is collapsing under the best of intentions --and deeply optimistic. Simple legislative surgery, he says, can put the nation back on the path to greatness.”
Read an excerpt of Lessig's new book, Lesterland >>
Lawrence Lessig | Speaker | TED.com