TEDGlobal>NYC
Elif Shafak: The revolutionary power of diverse thought
Elif Şafak: Farklı düşüncelerin devrimci gücü
Filmed:
Readability: 4.2
4,647,250 views
Romancı Elif Şafak, "demokrasinin vazgeçilmez olduğunu popülist demagoglardan öğreneceğiz" diyor. "Tecrit yanlılarından küresel dayanışmayı ve kabilecilerden de kozmopolit olmanın güzelliğini". Bir Türk olan Elif Şafak farklılıkları kaybetmenin ne getirebileceğine birinci elden şahit olmuş biri ve otoriter yönetimlere karşı çoğulculuğun gücünü biliyor. Yaptığı tutkulu ve kişisel konuşmada politikanın, duyguların ve kimliklerimizin ikicil (ya siyah, ya beyaz) olmadığını söylüyor ve "bir insan asla ve asla karmaşıklıktan korktuğu için sessiz kalmamalı" diyor.
Elif Shafak - Novelist
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Elif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
"Can you taste words?"
0
1033
2260
"Kelimelerin tadını alabiliyor musun?"
00:15
It was a question
that caught me by surprise.
that caught me by surprise.
1
3980
3056
Soruya hazırlıksız yakalanmıştım.
00:19
This summer, I was giving a talk
at a literary festival,
at a literary festival,
2
7060
3111
Bu yaz konuşmacı olarak
bir edebiyat festivalindeydim
bir edebiyat festivalindeydim
00:22
and afterwards, as I was signing books,
3
10195
2676
ve konuşmadan sonra kitap imzalıyordum,
00:24
a teenage girl came with her friend,
4
12895
2679
yanında arkadaşıyla genç bir kız geldi
00:27
and this is what she asked me.
5
15598
2033
ve bana bu soruyu sordu.
00:29
I told her that some people
experience an overlap in their senses
experience an overlap in their senses
6
17655
4817
Kıza bazı insanlarda duyuların birbiri
içine geçebildiğini ve böylece
içine geçebildiğini ve böylece
renklerin seslerini duyabildiklerini
00:34
so that they could hear colors
7
22496
1827
veya sesleri görebildiklerini
00:36
or see sounds,
8
24347
1528
00:37
and many writers were fascinated
by this subject, myself included.
by this subject, myself included.
9
25899
5438
ve bu konunun ben dahil pek çok yazarı
büyülediğini anlatmaya başlamıştım ki
büyülediğini anlatmaya başlamıştım ki
00:43
But she cut me off, a bit impatiently,
and said, "Yeah, I know all of that.
and said, "Yeah, I know all of that.
10
31361
4869
sabırsızlanıp sözümü kesti ve
"Evet, biliyorum bunları.
"Evet, biliyorum bunları.
00:48
It's called synesthesia.
We learned it at school.
We learned it at school.
11
36254
2741
Buna sinestezi deniyor,
okulda öğrenmiştik.
okulda öğrenmiştik.
00:51
But my mom is reading your book,
12
39566
2429
Ama annem sizin kitaplarınızı okur,
00:54
and she says there's lots
of food and ingredients
of food and ingredients
13
42019
3451
kitaplarınızda bol bol yemekler
ve yemek malzemeleri oluyormuş,
ve yemek malzemeleri oluyormuş,
00:57
and a long dinner scene in it.
14
45494
1884
uzun yemek sahneleri
anlatıyormuşsunuz
anlatıyormuşsunuz
00:59
She gets hungry at every page.
15
47402
2166
ve bunları okudukça acıkıyor.
01:01
So I was thinking,
16
49592
1546
Yani aklıma şu gelmişti;
01:03
how come you don't
get hungry when you write?
get hungry when you write?
17
51162
2232
bunları yazarken siz acıkmıyor musunuz?
01:05
And I thought maybe,
maybe you could taste words.
maybe you could taste words.
18
53418
3568
Sonra da, belki de siz kelimelerin
tadını alabiliyorsunuz diye düşündüm.
tadını alabiliyorsunuz diye düşündüm.
01:09
Does it make sense?"
19
57010
1444
Mantıklı mı söylediklerim? " dedi.
01:10
And, actually, it did make sense,
20
58881
2175
Yani, aslında çok mantıklıydı;
01:13
because ever since my childhood,
21
61080
2107
çünkü çocukluğumdan beri
01:15
each letter in the alphabet
has a different color,
has a different color,
22
63211
3673
alfabedeki her harfin bana göre
farklı bir rengi vardır
farklı bir rengi vardır
01:18
and colors bring me flavors.
23
66908
2529
ve renkler bana tatları çağrıştırır.
01:21
So for instance, the color purple
is quite pungent, almost perfumed,
is quite pungent, almost perfumed,
24
69461
5606
Mesela mor renk, epeyce acımsı,
neredeyse kokulu bir renktir
neredeyse kokulu bir renktir
01:27
and any words that I associate with purple
25
75091
3817
ve bu nedenle, mor ile ilişkilendirdiğim
01:30
taste the same way,
26
78932
2166
her kelime aynı tadı verir.
01:33
such as "sunset" -- a very spicy word.
27
81122
3821
Örneğin, "gün batımı"
bol acılı bir kelimedir.
bol acılı bir kelimedir.
01:37
But I was worried that if I tell
all of this to the teenager,
all of this to the teenager,
28
85451
4698
Ancak endişem şuydu ki;
kıza bütün bunları anlatmaya kalksam
kıza bütün bunları anlatmaya kalksam
01:42
it might sound either too abstract
29
90173
2150
ya çok soyut kalacaklardı
01:44
or perhaps too weird,
30
92347
2764
ya da fazlasıyla tuhaf.
01:47
and there wasn't enough time anyhow,
31
95135
1740
Ayrıca bunu yapmaya vakit de yoktu;
01:48
because people were waiting in the queue,
32
96899
2261
insanlar kuyrukta bekliyordu.
01:51
so it suddenly felt like
what I was trying to convey
what I was trying to convey
33
99184
4532
Birden, aslında anlatmaya
çalıştığım şeyin o ortamda
çalıştığım şeyin o ortamda
01:55
was more complicated and detailed
34
103740
3049
anlatılamayacak kadar karmaşık
01:58
than what the circumstances
allowed me to say.
allowed me to say.
35
106813
3901
ve ayrıntılı olduğunu fark ettim
02:03
And I did what I usually do
in similar situations:
in similar situations:
36
111572
4227
ve böyle durumlarda
başıma gelen şey oldu:
başıma gelen şey oldu:
02:07
I stammered, I shut down,
and I stopped talking.
and I stopped talking.
37
115823
3605
Kekelemeye başladım,
kendimi kapattım ve sustum.
kendimi kapattım ve sustum.
02:11
I stopped talking because
the truth was complicated,
the truth was complicated,
38
119452
4166
Sustum, çünkü bu karmaşık bir gerçekti
02:15
even though I knew, deep within,
39
123642
2427
ve üstelik bir kişinin
karmaşıklıktan korkup
karmaşıklıktan korkup
02:18
that one should never, ever
remain silent for fear of complexity.
remain silent for fear of complexity.
40
126093
5788
sessiz kalmasını asla onaylamayacağımı
ta derinden bilirken, ben sessiz kaldım.
ta derinden bilirken, ben sessiz kaldım.
02:24
So I want to start my talk today
41
132522
1861
Bu nedenle konuşmama,
02:26
with the answer that I was not able
to give on that day.
to give on that day.
42
134407
3521
o gün cevaplayamadığım o soruya
cevap vererek başlamak istiyorum.
cevap vererek başlamak istiyorum.
02:29
Yes, I can taste words --
43
137952
2297
Evet, kelimelerin tadını alabiliyorum
02:32
sometimes, that is, not always,
44
140273
2140
-yani bazen, her zaman değil-
02:34
and happy words have
a different flavor than sad words.
a different flavor than sad words.
45
142437
4024
ve mutlu kelimelerin tadı
mutsuz olanlardan farklı.
mutsuz olanlardan farklı.
02:38
I like to explore: What does
the word "creativity" taste like,
the word "creativity" taste like,
46
146485
4667
Bunları keşfetmek hoşuma gidiyor:
"Yaratıcılık" kelimesinin tadı nasıldır
"Yaratıcılık" kelimesinin tadı nasıldır
02:43
or "equality,"
47
151176
2014
veya "eşitlik"
02:45
"love," "revolution?"
48
153214
2446
"aşk", "devrim"?
02:47
And what about "motherland?"
49
155684
2134
Peki, ya "ana vatan"?
02:50
These days, it's particularly
this last word that troubles me.
this last word that troubles me.
50
158358
4244
Özellikle son kelime şu sıralar
bana zahmetli geliyor.
bana zahmetli geliyor.
02:54
It leaves a sweet taste on my tongue,
51
162626
2569
Dilimde, tarçın, biraz gül suyu
ve sarı elma gibi
02:57
like cinnamon, a bit of rose water
52
165219
3386
tatlı bir çeşni bırakıyor
03:00
and golden apples.
53
168629
1400
03:02
But underneath, there's a sharp tang,
54
170053
3198
ama altında ısırgan ve karahindiba gibi
03:05
like nettles and dandelion.
55
173275
2600
keskin, kekre bir tat saklıyor.
03:07
The taste of my motherland, Turkey,
56
175899
3287
Benim ana vatanım Türkiye'nin tadı
03:11
is a mixture of sweet and bitter.
57
179210
3914
tatlıyla acının bir karışımı.
03:15
And the reason why I'm telling you this
58
183730
1942
Bunu size neden anlatıyorum,
03:17
is because I think
there's more and more people
there's more and more people
59
185696
2423
çünkü; galiba ana vatanları
03:20
all around the world today
60
188143
1792
hakkında benzer karmaşık duygular
03:21
who have similarly mixed emotions
61
189959
2865
besleyen insanların sayısı
03:24
about the lands they come from.
62
192848
2272
dünyada gün geçtikçe artıyor.
03:27
We love our native countries, yeah?
63
195144
2661
Hepimiz ana vatanını sever değil mi?
03:29
How can we not?
64
197829
1200
Nasıl sevmeyiz ki !
03:31
We feel attached to the people,
the culture, the land, the food.
the culture, the land, the food.
65
199053
4441
Oradaki insanlarla, kültürle, toprakla,
yemeklerle güçlü bağlarımız vardır.
yemeklerle güçlü bağlarımız vardır.
Fakat bir yandan da
03:35
And yet at the same time,
66
203518
1192
03:36
we feel increasingly frustrated
by its politics and politicians,
by its politics and politicians,
67
204734
5682
memleketin politikası ve siyasetçilerine
moralimiz öyle bir bozulur ki
moralimiz öyle bir bozulur ki
03:42
sometimes to the point
of despair or hurt or anger.
of despair or hurt or anger.
68
210440
4943
bazen umutsuzluk, kırgınlık
hattâ öfkeye bile kapılabiliriz.
hattâ öfkeye bile kapılabiliriz.
03:48
I want to talk about emotions
69
216088
2128
Duygular ve duygusal zekâmızı
03:50
and the need to boost
our emotional intelligence.
our emotional intelligence.
70
218240
3733
geliştirmemiz gerektiğinden
bahsetmek istiyorum.
bahsetmek istiyorum.
03:53
I think it's a pity
71
221997
1151
Ana akım siyaset bilimcilerin
03:55
that mainstream political theory
pays very little attention to emotions.
pays very little attention to emotions.
72
223172
6003
bu konuya bu kadar az ilgi göstermesi,
ne acıklı bir durum.
ne acıklı bir durum.
04:01
Oftentimes, analysts and experts
are so busy with data and metrics
are so busy with data and metrics
73
229199
5594
Analizciler ve uzmanlar verilere
ve ölçümlere öyle dalmışlar ki
ve ölçümlere öyle dalmışlar ki
04:06
that they seem to forget
those things in life
those things in life
74
234817
2937
ölçülmesi ve istatistiksel modellerle
kümelendirilmesi belki de
kümelendirilmesi belki de
04:09
that are difficult to measure
75
237778
1834
imkânsız olan
04:11
and perhaps impossible to cluster
under statistical models.
under statistical models.
76
239636
5265
hayattaki diğer şeyleri
unutmuş görünüyorlar.
unutmuş görünüyorlar.
04:16
But I think this is a mistake,
for two main reasons.
for two main reasons.
77
244925
3365
Bence iki büyük nedenden
ötürü, bu bir hata.
ötürü, bu bir hata.
04:20
Firstly, because we are emotional beings.
78
248314
2842
Birincisi; biz duygusal varlıklarız.
04:23
As human beings,
I think we all are like that.
I think we all are like that.
79
251180
3523
Sanıyorum insanoğlu olarak
hepimiz öyleyiz.
hepimiz öyleyiz.
04:26
But secondly, and this is new,
80
254727
2674
İkinci neden; bu yeni bir şey,
04:29
we have entered
a new stage in world history
a new stage in world history
81
257425
3655
dünya tarihinde yeni bir döneme girdik
04:33
in which collective sentiments
guide and misguide politics
guide and misguide politics
82
261104
6019
ve bu yeni dönemde siyasete yön veren şey
artık kollektif (toplumsal) duygular,
artık kollektif (toplumsal) duygular,
04:39
more than ever before.
83
267147
2780
bu kadarı hiç görülmemişti.
04:41
And through social media
and social networking,
and social networking,
84
269951
3120
Sosyal medya ve sosyal ağlar yoluyla
04:45
these sentiments are further amplified,
85
273095
2886
bu duygular iyice körükleniyor,
04:48
polarized, and they travel
around the world quite fast.
around the world quite fast.
86
276005
3726
kutuplaşmalar yaratılıyor
ve hızla dünyaya yayılıyor.
ve hızla dünyaya yayılıyor.
04:52
Ours is the age of anxiety, anger,
87
280315
3915
Bizim çağımız kaygı, öfke
04:56
distrust, resentment
88
284254
2514
güvensizlik, gücenmişlik
ve sanırım bolca korku çağı.
04:58
and, I think, lots of fear.
89
286792
1624
Ancak şöyle bir durum var:
05:01
But here's the thing:
90
289112
1295
05:02
even though there's plenty of research
about economic factors,
about economic factors,
91
290431
4775
Ekonomik faktörler konusunda
çok miktarda araştırma olmasına rağmen
çok miktarda araştırma olmasına rağmen
05:07
there's relatively few studies
about emotional factors.
about emotional factors.
92
295230
4941
duygusal faktörler konusundaki
araştırmaların sayısı oldukça az.
araştırmaların sayısı oldukça az.
05:12
Why is it that we underestimate
feelings and perceptions?
feelings and perceptions?
93
300195
5144
Duyguları ve algıları
neden küçümsüyoruz?
neden küçümsüyoruz?
05:17
I think it's going to be one
of our biggest intellectual challenges,
of our biggest intellectual challenges,
94
305363
3990
Sanırım bu bizim en zor
entellektüel sınavlarımızdan biri olacak
entellektüel sınavlarımızdan biri olacak
05:21
because our political systems
are replete with emotions.
are replete with emotions.
95
309377
5300
çünkü politik sistemlerimiz
ağzına kadar duyguyla dolu.
ağzına kadar duyguyla dolu.
05:26
In country after country,
96
314701
1806
Her gün bir başka ülkede
05:28
we have seen illiberal politicians
exploiting these emotions.
exploiting these emotions.
97
316531
5412
dar kafalı politikacıların bu duyguları
sömürmeye başladığını görüyoruz.
sömürmeye başladığını görüyoruz.
05:33
And yet within the academia
and among the intelligentsia,
and among the intelligentsia,
98
321967
3618
Ancak yine de, akademik çevrelerimiz
ve aydınlarımız,
ve aydınlarımız,
05:37
we are yet to take emotions seriously.
99
325609
3566
duyguları ciddiye almaya yanaşmıyor.
Bence ciddiye almalıyız.
05:41
I think we should.
100
329199
1274
05:42
And just like we should focus
on economic inequality worldwide,
on economic inequality worldwide,
101
330497
3865
Tıpkı dünyadaki ekonomik
eşitsizliğe eğilmemiz gerektiği gibi
eşitsizliğe eğilmemiz gerektiği gibi
05:46
we need to pay more attention
to emotional and cognitive gaps worldwide
to emotional and cognitive gaps worldwide
102
334386
6616
dünyadaki duygusal ve zihinsel (bilişsel)
ayrışmalara da dikkat etmeli ve bunu
ayrışmalara da dikkat etmeli ve bunu
nasıl gidereceğimizi düşünmeliyiz
05:53
and how to bridge these gaps,
103
341026
1810
05:54
because they do matter.
104
342860
2403
çünkü bunlar gerçekten önemli.
05:57
Years ago, when I was still
living in Istanbul,
living in Istanbul,
105
345734
2750
Yıllar önce, hâlâ İstanbul'da yaşarken
06:00
an American scholar working on
women writers in the Middle East
women writers in the Middle East
106
348508
4036
Orta Doğulu kadın yazarlar üzerine
araştırma yapan bir Amerikalı akademisyen
araştırma yapan bir Amerikalı akademisyen
06:04
came to see me.
107
352568
1404
benimle görüşmeye gelmişti.
Görüşmenin bir yerinde
şöyle bir şey söyledi:
şöyle bir şey söyledi:
06:06
And at some point
in our exchange, she said,
in our exchange, she said,
108
354504
2525
"Neden bir feminist olduğunuzu anlıyorum
06:09
"I understand why you're a feminist,
109
357053
1956
06:11
because, you know, you live in Turkey."
110
359033
2965
yani biliyorsunuz işte;
yaşadığınız yer Türkiye"
yaşadığınız yer Türkiye"
Şöyle cevap vermiştim;
06:14
And I said to her,
111
362529
1158
06:15
"I don't understand
why you're not a feminist,
why you're not a feminist,
112
363711
2248
" Ama ben sizin neden bir feminist
olmadığınızı
olmadığınızı
06:17
because, you know, you live in America."
113
365983
2252
anlamıyorum yani biliyorsunuz işte;
yaşadığınız yer Amerika"
yaşadığınız yer Amerika"
06:20
(Laughter)
114
368259
2520
(Kahkahalar)
06:22
(Applause)
115
370803
2962
(Alkışlar)
06:25
And she laughed.
116
373789
1866
Sadece güldü ve
espri yaptığımı sandı,
06:28
She took it as a joke,
117
376290
1584
06:29
and the moment passed.
118
377898
1819
üzerinde durmadık..
06:31
(Laughter)
119
379741
1897
(Kahkahalar)
06:33
But the way she had divided the world
into two imaginary camps,
into two imaginary camps,
120
381662
4910
Ama onun dünyayı kafasında
bu şekilde hayali ve birbirine zıt
bu şekilde hayali ve birbirine zıt
06:38
into two opposite camps --
121
386596
1943
kamplara bölmesi
06:40
it bothered me and it stayed with me.
122
388563
2640
canımı sıktı ve sıkıntı
bir süre geçmedi.
bir süre geçmedi.
06:43
According to this imaginary map,
123
391227
2496
Bu hayali haritaya göre
06:45
some parts of the world
were liquid countries.
were liquid countries.
124
393747
3522
dünyadaki bazı ülkeler
çalkantılı ülkelerdi.
çalkantılı ülkelerdi.
06:49
They were like choppy waters
not yet settled.
not yet settled.
125
397293
3270
Bunlar henüz durulmamış
çalkantılı sular gibiydi.
çalkantılı sular gibiydi.
06:52
Some other parts of the world,
namely the West,
namely the West,
126
400587
3311
Dünyanın diğer kısımları ise,
yani Batı oluyordu,
yani Batı oluyordu,
06:55
were solid, safe and stable.
127
403922
3305
durulmuş, güvenli ve istikrarlıydı.
06:59
So it was the liquid lands
that needed feminism
that needed feminism
128
407251
3314
Dolayısıyla feminizme, eylemlere ve
insan haklarına ihtiyacı olan da
insan haklarına ihtiyacı olan da
07:02
and activism and human rights,
129
410589
2397
yine bu çalkantılı ülkelerdi
ve tabii, bu ülkelerde doğan
07:05
and those of us who were
unfortunate enough
unfortunate enough
130
413010
2398
aramızdaki bahtsızlar da
07:07
to come from such places
131
415432
1812
07:09
had to keep struggling
for these most essential values.
for these most essential values.
132
417268
4774
temel haklar ve değerler için
mücadeleye devam etmek zorundaydı.
mücadeleye devam etmek zorundaydı.
Ama bir umut da vardı;
07:14
But there was hope.
133
422066
1187
07:15
Since history moved forward,
134
423277
1807
Tarih hep ileri doğru gittiğinden
07:17
even the most unsteady lands
would someday catch up.
would someday catch up.
135
425108
4389
en düzeni bozuk ülkeler bile
bir gün bu açığı kapatacaktı.
bir gün bu açığı kapatacaktı.
07:21
And meanwhile, the citizens of solid lands
136
429521
2998
Ve bu esnada
durulmuş ülke vatandaşları
durulmuş ülke vatandaşları
07:24
could take comfort
in the progress of history
in the progress of history
137
432543
4172
tarihteki gelişmelerin
ve liberal düzenin kazandığı zaferin
ve liberal düzenin kazandığı zaferin
07:28
and in the triumph of the liberal order.
138
436739
3250
tadını çıkarıyor olacaklardı.
07:32
They could support the struggles
of other people elsewhere,
of other people elsewhere,
139
440013
3963
Tabii ki, başka yerlerdeki insanların
mücadelelerine destek olabilirlerdi,
mücadelelerine destek olabilirlerdi,
07:36
but they themselves
did not have to struggle
did not have to struggle
140
444000
3526
ancak kendileri artık
demokrasi mücadelesi
demokrasi mücadelesi
07:39
for the basics of democracy anymore,
141
447550
3328
yapmak zorunda değildiler,
07:42
because they were beyond that stage.
142
450902
2647
o aşamayı çoktan geride bırakmışlardı.
07:46
I think in the year 2016,
143
454704
2445
Galiba 2016 yılında
07:49
this hierarchical geography
was shattered to pieces.
was shattered to pieces.
144
457173
4318
bu coğrafi hiyerarşi
paramparça oldu.
paramparça oldu.
07:54
Our world no longer follows
this dualistic pattern
this dualistic pattern
145
462324
4090
Dünyamız artık iki kutuplu bir
görüntü vermiyor. Eskiden,
görüntü vermiyor. Eskiden,
07:58
in the scholar's mind, if it ever did.
146
466438
3109
en azından aydınların kafasında, öyleydi.
08:02
Now we know that history
does not necessarily move forward.
does not necessarily move forward.
147
470056
4359
Şimdi şunu anladık ; tarihin
illede ileri doğru gitmesi gerekmiyor.
illede ileri doğru gitmesi gerekmiyor.
08:06
Sometimes it draws circles,
148
474439
1923
Bazen daireler çiziyor,
08:08
even slides backwards,
149
476386
1957
bazen geriye bile gidiyor
08:10
and that generations
can make the same mistakes
can make the same mistakes
150
478367
2947
ve bazı kuşaklar büyük dedelerinin
08:13
that their great-grandfathers had made.
151
481338
2834
yaptığı hataların aynını yapabiliyor.
08:16
And now we know that there's no such thing
152
484196
2607
Şunu da anladık ki ; öyle
08:18
as solid countries
versus liquid countries.
versus liquid countries.
153
486827
3807
durulmuş ülkeler çalkantılı ülkeler
ayrımı da yokmuş.
ayrımı da yokmuş.
08:22
In fact, we are all living
in liquid times,
in liquid times,
154
490658
4444
Aslında hepimiz çalkantılı
zamanlar yaşıyoruz
zamanlar yaşıyoruz
08:27
just like the late Zygmunt Bauman told us.
155
495126
3647
tıpkı müteveffa Zygmunt Bauman'ın
bize söylediği gibi.
bize söylediği gibi.
08:30
And Bauman had another
definition for our age.
definition for our age.
156
498797
3192
Bauman'ın bizim çağımız için
başka bir tanımı daha vardı:
başka bir tanımı daha vardı:
08:34
He used to say we are all going
to be walking on moving sands.
to be walking on moving sands.
157
502013
5642
"Hepimiz kendimizi, kayan kumların
üzerinde yürürken bulacağız" derdi.
üzerinde yürürken bulacağız" derdi.
08:40
And if that's the case, I think,
158
508232
2234
Eğer durum buysa, ki sanırım bu,
08:42
it should concern us women more than men,
159
510490
3301
öyleyse biz kadınlar, erkeklerden
daha fazla endişeli olmalıyız
daha fazla endişeli olmalıyız
08:45
because when societies
slide backwards into authoritarianism,
slide backwards into authoritarianism,
160
513815
4090
çünkü bir ülke ve toplum
otoriter bir yönetim biçimine kaydığında
otoriter bir yönetim biçimine kaydığında
08:49
nationalism or religious fanaticism,
161
517929
2796
ister milliyetçilik,
isterse dini fanatizm olsun,
isterse dini fanatizm olsun,
08:52
women have much more to lose.
162
520749
2867
en çok kaybedenler kadınlar olur.
08:55
That is why this needs
to be a vital moment,
to be a vital moment,
163
523640
2821
İşte bu nedenle, sadece küresel
haklar mücadelesi bakımından
haklar mücadelesi bakımından
08:58
not only for global activism,
164
526485
2191
değil, bana göre küresel kadın kardeşliği
09:00
but in my opinion,
for global sisterhood as well.
for global sisterhood as well.
165
528700
3859
bakımından da çok önemli bir andayız.
09:04
(Applause)
166
532583
4679
(Alkışlar)
09:12
But I want to make a little confession
before I go any further.
before I go any further.
167
540735
3348
Sözlerime devam etmeden önce
küçük bir itirafta bulunmak istiyorum.
küçük bir itirafta bulunmak istiyorum.
09:16
Until recently, whenever I took part in
an international conference or festival,
an international conference or festival,
168
544107
5181
Yakın zamanlara kadar ne zaman
uluslararası bir konferans veya
uluslararası bir konferans veya
09:21
I would be usually one
of the more depressed speakers.
of the more depressed speakers.
169
549312
4191
festivale katılsam, oradaki en keyifsiz
konuşmacılardan biri ben oluyordum.
konuşmacılardan biri ben oluyordum.
09:25
(Laughter)
170
553527
1258
(Kahkahalar)
09:26
Having seen how our dreams of democracy
and how our dreams of coexistence
and how our dreams of coexistence
171
554809
5824
çünkü Türkiye'deki demokrasi
ve birlikte var olma hayallerimizin
ve birlikte var olma hayallerimizin
nasıl ezildiğine şahit oluyordum,
09:32
were crushed in Turkey,
172
560657
1963
09:34
both gradually but also
with a bewildering speed,
with a bewildering speed,
173
562644
4229
adım adım ama şaşırtıcı
bir hızla eziliyorlardı
bir hızla eziliyorlardı
09:38
over the years I've felt
quite demoralized.
quite demoralized.
174
566897
2990
ve yıllar geçtikçe moralim
daha da bozuluyordu.
daha da bozuluyordu.
09:41
And at these festivals there would be
some other gloomy writers,
some other gloomy writers,
175
569911
4113
Ve bu festivallerde kederli başka
yazarlar da oluyordu
yazarlar da oluyordu
09:46
and they would come from places
such as Egypt, Nigeria, Pakistan,
such as Egypt, Nigeria, Pakistan,
176
574048
4919
ve bu yazarlar Mısır, Nijerya,
Pakistan, Bangladeş,
Pakistan, Bangladeş,
09:50
Bangladesh, Philippines,
China, Venezuela, Russia.
China, Venezuela, Russia.
177
578991
4466
Filipinler, Çin, Venezuella ve
Rusya gibi yerlerden geliyordu.
Rusya gibi yerlerden geliyordu.
Birbirimize halden anlayan
tebessümler atıyorduk
tebessümler atıyorduk
09:56
And we would smile
at each other in sympathy,
at each other in sympathy,
178
584036
2353
09:58
this camaraderie of the doomed.
179
586413
2097
kader mahkumu yoldaşlar gibiydik.
10:00
(Laughter)
180
588534
1742
(Kahkahalar)
Bize ULEVKEYAK diyebilirdiniz:
10:03
And you could call us WADWIC:
181
591165
2204
10:05
Worried and Depressed
Writers International Club.
Writers International Club.
182
593393
4118
Uluslararası Endişeli ve
Kederli Yazarlar Kulübü
Kederli Yazarlar Kulübü
10:09
(Laughter)
183
597535
1722
(Kahkahalar)
Ama sonra bir şeyler
değişmeye başladı;
değişmeye başladı;
10:11
But then things began to change,
184
599281
1771
10:13
and suddenly our club became more popular,
185
601076
3963
bizim kulüp aniden popüler oldu
10:17
and we started to have new members.
186
605063
2509
ve yeni üyeler kazanmaya başladık
10:19
I remember --
187
607596
1449
Hatırlıyorum da-
10:21
(Laughter)
188
609069
1621
(Kahkahalar)
10:23
I remember Greek writers and poets
joined first, came on board.
joined first, came on board.
189
611555
4699
Hatırlıyorum da, ilk gelen yeniler
Yunan şair ve yazarlardı
Yunan şair ve yazarlardı
sonra bunları Macarlar ve
Polonyalılar (Lehler) takip etti
Polonyalılar (Lehler) takip etti
10:28
And then writers from Hungary and Poland,
190
616825
3757
10:32
and then, interestingly, writers
from Austria, the Netherlands, France,
from Austria, the Netherlands, France,
191
620606
5472
ve daha sonra, çok ilginçtir,
Avusturyalılar, Hollandalılar
Avusturyalılar, Hollandalılar
10:38
and then writers from the UK,
where I live and where I call my home,
where I live and where I call my home,
192
626102
4435
ve Fransızlar geldi derken, yaşadığım
ve evim dediğim İngiltere'den ve ayrıca
ve evim dediğim İngiltere'den ve ayrıca
10:42
and then writers from the USA.
193
630561
2935
Amerika'dan yazarlar kulübe katıldı.
Uluslarının kaderinden ve dünyanın
10:46
Suddenly, there were more of us
194
634667
2043
10:48
feeling worried about
the fate of our nations
the fate of our nations
195
636734
2783
geleceğinden endişe duyan
10:51
and the future of the world.
196
639541
2262
bizlerin sayısı birden bire artmıştı.
10:53
And maybe there were more of us now
197
641827
2506
Belki de şu anda, ana vatanında
10:56
feeling like strangers
in our own motherlands.
in our own motherlands.
198
644357
3444
kendini yabancı hisseden bizler
daha da çoğalmışızdır, kim bilir.
daha da çoğalmışızdır, kim bilir.
Sonra acayip bir şey oldu.
11:00
And then this bizarre thing happened.
199
648624
2177
11:02
Those of us who used to be
very depressed for a long time,
very depressed for a long time,
200
650825
3487
Aramızdaki uzun süredir
çok kederli olmaya alışık olanlarda
çok kederli olmaya alışık olanlarda
11:06
we started to feel less depressed,
201
654336
2722
keder hafiflemeye başladı,
11:09
whereas the newcomers,
they were so not used to feeling this way
they were so not used to feeling this way
202
657082
3702
halbuki acemilerde, yani böyle
hissetmeye henüz alışamayanlarda
hissetmeye henüz alışamayanlarda
keder ve depresyon iyice dip yapmıştı
11:12
that they were now even more depressed.
203
660808
2052
11:14
(Laughter)
204
662884
1095
(Kahkahalar)
11:16
So you could see writers
from Bangladesh or Turkey or Egypt
from Bangladesh or Turkey or Egypt
205
664003
4838
Yani, Bangladeşli, Türk veya Mısırlı
bir yazarın, AB' den çıkmış İngiltereli
bir yazarın, AB' den çıkmış İngiltereli
11:20
trying to console their colleagues
206
668865
3430
veya Trump (seçim) şoku yaşayan Amerikalı
11:24
from Brexit Britain
or from post-election USA.
or from post-election USA.
207
672319
4459
bir meslektaşını teselli
etmeye uğraştığını görebilirsiniz.
etmeye uğraştığını görebilirsiniz.
11:28
(Laughter)
208
676802
1639
(Kahkahalar)
11:31
But joking aside,
209
679230
1247
Şaka bir yana,
11:32
I think our world is full
of unprecedented challenges,
of unprecedented challenges,
210
680501
4397
Sanırım dünyamız emsali
görülmemiş zorluklarla karşı karşıya
görülmemiş zorluklarla karşı karşıya
11:36
and this comes with an emotional backlash,
211
684922
3038
ve bunlar beraberinde duygusal
bir geri tepme getiriyor.
bir geri tepme getiriyor.
11:39
because in the face of high-speed change,
212
687984
2221
Her şeyin hızla değiştiği bu dünyada
11:42
many people wish to slow down,
213
690229
2067
pek çok insan yavaşlamak istiyor.
11:44
and when there's too much unfamiliarity,
214
692320
2568
İnsan, etrafı aşina olmadığı
bir sürü şeyle
bir sürü şeyle
11:46
people long for the familiar.
215
694912
2437
çevrildiğinde tanıdık bir şeylere
hasret duyar
hasret duyar
11:49
And when things get too confusing,
216
697373
2246
ve her şey çok karmaşıklaştığında
11:51
many people crave simplicity.
217
699643
3040
çoğu insan sadeliğe hasret duyar.
11:54
This is a very dangerous crossroads,
218
702707
2437
Bu çok tehlikeli bir yol ayrımı,
11:57
because it's exactly where the demagogue
enters into the picture.
enters into the picture.
219
705168
5327
çünkü bir demagog (kışkırtıcı)
tam burada devreye girer.
tam burada devreye girer.
12:03
The demagogue understands
how collective sentiments work
how collective sentiments work
220
711447
3867
Demagog denilen adam-
evet genelde bir erkektir-
evet genelde bir erkektir-
12:07
and how he -- it's usually a he --
can benefit from them.
can benefit from them.
221
715338
4637
toplumsal duyguları ve bunlardan
kendine çıkar sağlamayı iyi bilir.
kendine çıkar sağlamayı iyi bilir.
12:11
He tells us that we all
belong in our tribes,
belong in our tribes,
222
719999
3590
Bize, hepimiz aynı kabiledeniz
ve hepimiz ve her şey aynı olursa
ve hepimiz ve her şey aynı olursa
12:15
and he tells us that we will be safer
if we are surrounded by sameness.
if we are surrounded by sameness.
223
723613
5109
bu herkesin güvenliği için daha iyi
olacaktır gibi şeyler söyler.
olacaktır gibi şeyler söyler.
12:21
Demagogues come in all sizes
and in all shapes.
and in all shapes.
224
729345
2760
Demagog karşımıza
her tür kılıkta çıkabilir.
her tür kılıkta çıkabilir.
12:24
This could be the eccentric leader
of a marginal political party
of a marginal political party
225
732129
4311
Bu kişi Avrupa'da bir yerde
marjinal bir partinin
marjinal bir partinin
aykırı lideri de olabilir,
12:28
somewhere in Europe,
226
736464
1336
12:29
or an Islamist extremist imam
preaching dogma and hatred,
preaching dogma and hatred,
227
737824
5722
veya dogma ve nefret nutukları
atan bir aşırı dinci de olabilir
atan bir aşırı dinci de olabilir
12:35
or it could be a white supremacist
Nazi-admiring orator somewhere else.
Nazi-admiring orator somewhere else.
228
743570
5700
ya da başka bir yerdeki Nazi hayranı,
aryan (beyaz) ırkçısı hatip de olabilir.
aryan (beyaz) ırkçısı hatip de olabilir.
12:41
All these figures, at first glance --
they seem disconnected.
they seem disconnected.
229
749294
4152
Bu tipler ilk bakışta
birbirleriyle ilgisiz gibi görünür
birbirleriyle ilgisiz gibi görünür
12:45
But I think they feed each other,
230
753470
2400
ama aslında bunlar birbirini besler
12:47
and they need each other.
231
755894
2043
ve birbirlerine muhtaçtırlar.
Bütün dünyada aynıdır,
12:50
And all around the world,
232
758687
1216
12:51
when we look at how demagogues talk
and how they inspire movements,
and how they inspire movements,
233
759927
5765
bu demagogların konuşma tarzına
ve insanları nasıl harekete geçirdiklerine
ve insanları nasıl harekete geçirdiklerine
12:57
I think they have one
unmistakable quality in common:
unmistakable quality in common:
234
765716
4330
baktığımızda, bence çok net bir
ortak noktaları olduğu görülür:
ortak noktaları olduğu görülür:
13:02
they strongly, strongly dislike plurality.
235
770070
4486
Çoğulculuktan sonuna kadar nefret ederler.
13:06
They cannot deal with multiplicity.
236
774580
2742
Çeşitlilikle ne yapacaklarını bilemezler.
13:09
Adorno used to say,
237
777848
1598
Adorno şöyle demişti;
13:11
"Intolerance of ambiguity is the sign
of an authoritarian personality."
of an authoritarian personality."
238
779470
6112
" Muğlaklığa (belirsizliğe) tahammül
edememek otoriter kişilik işaretidir ".
edememek otoriter kişilik işaretidir ".
Ama kendime şunu soruyorum:
13:18
But I ask myself:
239
786709
1338
13:20
What if that same sign,
240
788071
1963
Ya bu aynı işaret,
13:22
that same intolerance of ambiguity --
241
790058
3153
bu belirsizliğe gösterilen tahammülsüzlük,
13:25
what if it's the mark of our times,
of the age we're living in?
of the age we're living in?
242
793235
5372
içinde yaşadığımız bütün bu çağın
bir göstergesi, karakteri ise?
bir göstergesi, karakteri ise?
13:30
Because wherever I look,
I see nuances withering away.
I see nuances withering away.
243
798631
3864
Ne yana baksam nüansların (küçük fark)
yok olduğunu görüyorum.
yok olduğunu görüyorum.
13:34
On TV shows, we have
one anti-something speaker
one anti-something speaker
244
802519
4034
TV ye bakıyorum; bir tane
bir şeye karşı olan konuk
bir şeye karşı olan konuk
13:38
situated against a pro-something speaker.
245
806577
3220
karşısında o şeyin taraftarı konuk.
Tabii ya, reytingler güzel.
13:41
Yeah? It's good ratings.
246
809821
1484
Hatta birbirlerine bağırıp
çağırınca daha da iyi oluyor.
çağırınca daha da iyi oluyor.
13:43
It's even better
if they shout at each other.
if they shout at each other.
247
811329
2748
13:46
Even in academia, where our intellect
is supposed to be nourished,
is supposed to be nourished,
248
814101
4551
Akademisyenler bile, ki onlardan
anlayışımızı geliştirmeleri bekleniyor,
anlayışımızı geliştirmeleri bekleniyor,
13:50
you see one atheist scholar
competing with a firmly theist scholar,
competing with a firmly theist scholar,
249
818676
6275
bakıyorsunuz ateist bir hoca Tanrı'ya
inanan (deist) bir hocayla çekişiyor
inanan (deist) bir hocayla çekişiyor
13:56
but it's not a real intellectual exchange,
250
824975
2964
ama gerçek bir entelektüel fikir
alışverişi yok
alışverişi yok
13:59
because it's a clash
between two certainties.
between two certainties.
251
827963
3440
çünkü bu iki kesinlik
arasındaki bir çarpışma.
arasındaki bir çarpışma.
14:04
I think binary oppositions are everywhere.
252
832183
4512
Sanırım ikili karşıtlıklar
(ya siyah, ya beyaz) her yeri sardı.
(ya siyah, ya beyaz) her yeri sardı.
14:08
So slowly and systematically,
253
836719
2521
Yavaş ama sistematik bir biçimde
14:11
we are being denied the right
to be complex.
to be complex.
254
839264
4562
bileşik (komplike/mürekkep)
olma hakkımızı elimizden aldılar.
olma hakkımızı elimizden aldılar.
14:16
Istanbul, Berlin, Nice, Paris, Brussels,
255
844485
3603
İstanbulda, Berlinde, Niste, Brükselde
14:20
Dhaka, Baghdad, Barcelona:
256
848112
2646
Dakkada, Bağdatta, Barselonada
14:22
we have seen one horrible
terror attack after another.
terror attack after another.
257
850782
3879
birbiri ardına korkunç terör
saldırıları gördük.
saldırıları gördük.
14:26
And when you express your sorrow,
and when you react against the cruelty,
and when you react against the cruelty,
258
854685
4392
Üstelik üzüntünüzü ve gaddarlığa
olan tepkinizi dile getirdiğinizde de
olan tepkinizi dile getirdiğinizde de
14:31
you get all kinds of reactions,
259
859101
1842
sosyal medya üzerinden
14:32
messages on social media.
260
860967
2055
her türden pek çok tepki alıyorsunuz.
14:35
But one of them is quite disturbing,
261
863046
1836
Fakat bu tepkilerden biri, özellikle
14:36
only because it's so widespread.
262
864906
2198
rahatsız edici nedeni ise
çok yaygın olması
çok yaygın olması
14:39
They say, "Why do you feel sorry for them?
263
867128
3526
Şöyle söylüyorlar:
"Onlar için neden üzülüyorsun ki?
"Onlar için neden üzülüyorsun ki?
Onlar için neden üzülüyorsun?
14:43
Why do you feel sorry for them?
264
871572
2180
14:45
Why don't you feel sorry
for civilians in Yemen
for civilians in Yemen
265
873776
2942
Neden Yemendeki siviller
için üzülmüyorsun
için üzülmüyorsun
14:48
or civilians in Syria?"
266
876742
2088
veya Suriyedekiler için?"
14:51
And I think the people
who write such messages
who write such messages
267
879973
2400
Sanıyorum bu tür mesajları
yazan insanlar
yazan insanlar
14:54
do not understand
268
882397
1456
bizim, Orta Doğu, Avrupa,
14:55
that we can feel sorry for
and stand in solidarity with
and stand in solidarity with
269
883877
5047
Asya, Amerika,
her nerede olursa olsun
her nerede olursa olsun
terörizm kurbanları için eşit derecede
ve aynı anda üzüldüğümüzü
ve aynı anda üzüldüğümüzü
15:00
victims of terrorism and violence
in the Middle East, in Europe,
in the Middle East, in Europe,
270
888948
4621
ve onlarla dayanışma içinde olduğumuzu
15:05
in Asia, in America, wherever, everywhere,
271
893593
2936
15:08
equally and simultaneously.
272
896553
2151
anlamıyorlar.
15:11
They don't seem to understand
that we don't have to pick one pain
that we don't have to pick one pain
273
899184
3734
Bir acıyı veya bir yeri bütün
diğerlerine tercih etmediğimizi
diğerlerine tercih etmediğimizi
15:14
and one place over all others.
274
902942
3653
anlıyor gibi görünmüyorlar.
15:19
But I think this is what
tribalism does to us.
tribalism does to us.
275
907040
3583
Sanırım bunu bize
yaptıran şey kabilecilik.
yaptıran şey kabilecilik.
15:22
It shrinks our minds, for sure,
276
910647
2309
Kesinlikle anlayışımızı köreltiyor
15:24
but it also shrinks our hearts,
277
912980
2122
ama aynı zamanda kalbimizi de,
15:27
to such an extent that we become numb
to the suffering of other people.
to the suffering of other people.
278
915126
5802
öyle köreltiyor ki, diğer insanların
ıstırabına kayıtsız kalıyoruz.
ıstırabına kayıtsız kalıyoruz.
15:33
And the sad truth is,
we weren't always like this.
we weren't always like this.
279
921700
2964
Hüzün veriyor söylemek ama;
biz hep böyle değildik.
biz hep böyle değildik.
15:36
I had a children's book out in Turkey,
280
924688
4012
Türkiye'de bir çocuk kitabı çıkarmıştım
15:40
and when the book was published,
I did lots of events.
I did lots of events.
281
928724
2975
ve kitap basıldığında epeyce
faaliyet yapmıştım.
faaliyet yapmıştım.
15:43
I went to many primary schools,
282
931723
1610
İlk okullara gitmiştim
15:45
which gave me a chance to observe
younger kids in Turkey.
younger kids in Turkey.
283
933357
3892
ve Türkiyedeki küçük çocukları
gözlemleme şansı bulmuştum.
gözlemleme şansı bulmuştum.
15:49
And it was always amazing to see
how much empathy, imagination
how much empathy, imagination
284
937273
4842
Bu çocukların büyük bir empati
yeteneği, hayal gücü ve cüretkârlığa
yeteneği, hayal gücü ve cüretkârlığa
sahip olduğunu görmek
hayranlık vericiydi.
hayranlık vericiydi.
15:54
and chutzpah they have.
285
942139
1440
15:55
These children are much more inclined
to become global citizens
to become global citizens
286
943603
4027
O yaşlarda bir milliyetçi
olmaktan çok, küresel bir
olmaktan çok, küresel bir
dünya vatandaşı olmaya eğilimliydiler.
15:59
than nationalists at that age.
287
947654
2506
16:02
And it's wonderful to see,
when you ask them,
when you ask them,
288
950184
2097
Ve ne olmak istediklerini
sorduğunuzda, cevapları;
sorduğunuzda, cevapları;
16:04
so many of them want
to be poets and writers,
to be poets and writers,
289
952305
3091
genellikle şair ve yazar olmaktı
16:07
and girls are just as confident as boys,
290
955420
3398
ve kızların öz güveni
en az erkekler kadar yüksekti,
en az erkekler kadar yüksekti,
belki de daha yüksekti.
16:10
if not even more.
291
958842
1386
16:12
But then I would go to high schools,
292
960806
2179
Ama sonra liselere giderdim
ve her şey tamamıyla değişmiş olurdu.
16:15
and everything has changed.
293
963009
1815
16:16
Now nobody wants to be a writer anymore,
294
964848
2166
Artık hiç biri bir yazar
olmak istemezdi,
olmak istemezdi,
16:19
now nobody wants to be a novelist anymore,
295
967038
2436
artık hiç biri bir romancı
olmak istemezdi
olmak istemezdi
16:21
and girls have become timid,
296
969498
2754
ve kızlar artık ürkek,
16:24
they are cautious, guarded,
297
972276
2134
dikkatli ve temkinliydi,
16:26
reluctant to speak up in the public space,
298
974434
3240
düşüncelerini açıkça söylemeye isteksizdi
16:29
because we have taught them --
299
977698
1676
çünkü onlara bunu biz öğretmiştik.
16:31
the family, the school, the society --
300
979398
2449
Aile, okul, toplum,
16:33
we have taught them
to erase their individuality.
to erase their individuality.
301
981871
3487
onlara kişiliklerini
yok etmeyi öğrettik.
yok etmeyi öğrettik.
16:38
I think East and West,
302
986046
1321
Doğu ve Batı
16:39
we are losing multiplicity,
303
987391
2556
biz çeşitliliğimizi,
farklılıklarımızı kaybediyoruz
farklılıklarımızı kaybediyoruz
16:41
both within our societies
and within ourselves.
and within ourselves.
304
989971
4537
hem toplumlar olarak
hem bireyler olarak.
hem bireyler olarak.
16:46
And coming from Turkey,
I do know that the loss of diversity
I do know that the loss of diversity
305
994532
4211
Bir Türk olarak farklılıkların
kaybedilmesi ne demek iyi bilirim,
kaybedilmesi ne demek iyi bilirim,
16:50
is a major, major loss.
306
998767
2487
çok çok büyük bir kayıptır.
16:53
Today, my motherland became
the world's biggest jailer
the world's biggest jailer
307
1001278
3327
Bugün benim ana vatanım
gazeteciler için dünyanın
gazeteciler için dünyanın
16:56
for journalists,
308
1004629
1340
en büyük hapishanesi,
16:57
surpassing even China's sad record.
309
1005993
3789
Çin'in o kötü rekorunu bile geçti.
17:02
And I also believe that what happened
over there in Turkey
over there in Turkey
310
1010290
5394
Ve orada, Türkiye'de olanlar
bence her yerde olabilir.
17:07
can happen anywhere.
311
1015708
1453
17:09
It can even happen here.
312
1017185
2438
Burada bile olabilir.
17:11
So just like solid countries
was an illusion,
was an illusion,
313
1019647
4226
Durulmuş ülkeler terimi
nasıl bir yanılgı ise
nasıl bir yanılgı ise
17:15
singular identities is also an illusion,
314
1023897
4311
tekil kişilik de öyle bir yanılgıdır.
17:20
because we all have
a multiplicity of voices inside.
a multiplicity of voices inside.
315
1028232
5244
Hepimiz içimizde birden çok
ses taşırız.
ses taşırız.
17:26
The Iranian, the Persian poet, Hafiz,
316
1034045
3341
İranlı Fars şair Hafız
17:29
used to say, "You carry in your soul
every ingredient necessary
every ingredient necessary
317
1037410
5384
şöyle demişti : " Ruhunda, varoluşunu
neşeye çevirmek için gereken
neşeye çevirmek için gereken
17:34
to turn your existence into joy.
318
1042818
2881
her renk vardır.
17:37
All you have to do
is to mix those ingredients."
is to mix those ingredients."
319
1045723
3255
Tek yapman gereken
bu renkleri birbirine karıştırmaktır"
bu renkleri birbirine karıştırmaktır"
17:41
And I think mix we can.
320
1049489
1977
Sanırım bunu yapabiliriz.
17:43
I am an Istanbulite,
321
1051490
3112
Ben İstanbulluyum
17:46
but I'm also attached to the Balkans,
322
1054626
2163
ama aynı zamanda Balkanlarla
17:48
the Aegean, the Mediterranean,
323
1056813
2400
Egeyle, Akdenizle, Orta Doğuyla
17:51
the Middle East, the Levant.
324
1059237
2300
Levantenlerle de bağım var.
17:53
I am a European by birth, by choice,
325
1061561
2771
Doğuştan Avrupalıyım ve desteklemeyi
17:56
the values that I uphold.
326
1064356
2240
seçtiğim değerler onlar.
17:58
I have become a Londoner over the years.
327
1066620
2573
Zaman içinde bir Londralı oldum.
18:01
I would like to think of myself
as a global soul, as a world citizen,
as a global soul, as a world citizen,
328
1069217
4740
Kendimi küresel bir insan, bir dünya
vatandaşı, göçebe ve gezgin bir hikâyeci
vatandaşı, göçebe ve gezgin bir hikâyeci
18:05
a nomad and an itinerant storyteller.
329
1073981
3995
olarak görmek hoşuma gidiyor.
18:10
I have multiple attachments,
just like all of us do.
just like all of us do.
330
1078000
3757
Bir çok bağım ve ilgim var
tıpkı hepimizin olduğu gibi
tıpkı hepimizin olduğu gibi
18:13
And multiple attachments
mean multiple stories.
mean multiple stories.
331
1081781
3990
ve bir çok ilgi demek
bir çok hikâye demektir.
bir çok hikâye demektir.
18:18
As writers, we always
chase stories, of course,
chase stories, of course,
332
1086628
4709
Biz yazarlar şüphesiz,
hep öykü peşinde koşarız
hep öykü peşinde koşarız
18:23
but I think we are also
interested in silences,
interested in silences,
333
1091361
3094
ama galiba suskunluk da ilgimizi çekiyor
yani hakkında konuşmadığımız şeyler;
18:26
the things we cannot talk about,
334
1094479
2059
18:28
political taboos, cultural taboos.
335
1096562
2973
politik tabular ve kültürel tabular.
18:31
We're also interested in our own silences.
336
1099559
3247
Ayrıca kendi suskunluğumuzla da
ilgileniriz.
ilgileniriz.
18:35
I have always been very vocal
about and written extensively
about and written extensively
337
1103560
4091
Azınlık hakları, kadın hakları
ve LGTB hareketi konularında
ve LGTB hareketi konularında
18:39
about minority rights, women's rights,
338
1107675
3045
sesimi hep yükselttim ve
18:42
LGBT rights.
339
1110744
1605
pek çok şey yazdım.
18:44
But as I was thinking about this TED Talk,
340
1112800
3069
Ama bu TED konuşmasını düşünürken
18:47
I realized one thing:
341
1115893
1563
bir şeyi fark ettim:
18:49
I have never had the courage
to say in a public space
to say in a public space
342
1117480
4910
İnsanların önünde bir biseksüel
olduğumu söyleme cesaretini,
olduğumu söyleme cesaretini,
18:54
that I was bisexual myself,
343
1122414
3203
hiç gösterememiştim.
18:57
because I so feared the slander
344
1125641
3127
Çamur atılmasından, damgalanmaktan
19:00
and the stigma and the ridicule
345
1128792
2508
alaya alınmaktan ve tabii
bunları izleyecek olan
bunları izleyecek olan
19:03
and the hatred that was sure to follow.
346
1131324
2881
nefretten, çok korkuyordum.
19:06
But of course, one should never,
ever, remain silent
ever, remain silent
347
1134800
4542
Bir insan asla ve asla
karmaşıklık korkusuyla
karmaşıklık korkusuyla
19:11
for fear of complexity.
348
1139366
2266
sessiz kalmamalıdır.
19:14
(Applause)
349
1142662
4963
(Alkışlar)
19:22
And although I am
no stranger to anxieties,
no stranger to anxieties,
350
1150503
3303
Kaygı bana hiç yabancı
bir duygu olmasa da
bir duygu olmasa da
19:25
and although I am talking here
about the power of emotions --
about the power of emotions --
351
1153830
3746
ve burada duyguların
gücünden bahsediyor olsam da
gücünden bahsediyor olsam da
19:29
I do know the power of emotions --
352
1157600
2052
-duyguların gücünü iyi bilirim-
19:31
I have discovered over time
353
1159676
1927
Zamanla şunu anladım:
19:33
that emotions are not limitless.
354
1161627
2150
duygular sınırsız değil.
19:35
You know? They have a limit.
355
1163801
1754
Yani, onların da bir sınırı var.
19:37
There comes a moment --
356
1165579
1275
An gelir,
19:38
it's like a tipping point
or a threshold --
or a threshold --
357
1166878
2123
kırılma noktandır, bir eşiğe gelirsin
19:41
when you get tired of feeling afraid,
358
1169025
3123
an gelir, yorulursun korkmaktan,
19:44
when you get tired of feeling anxious.
359
1172172
2672
an gelir, bıkarsın kaygıyla yaşamaktan
19:46
And I think not only individuals,
360
1174868
1895
ve galiba sadece bireylerin değil
19:48
but perhaps nations, too,
have their own tipping points.
have their own tipping points.
361
1176787
4551
ama belki uluslarında da
bir kırılma noktası vardır.
bir kırılma noktası vardır.
19:53
So even stronger than my emotions
362
1181865
2728
Duygularımdan daha güçlü olan şey ise;
19:56
is my awareness
363
1184617
1901
benim farkındalığımdır
19:58
that not only gender, not only identity,
364
1186542
3649
çalkantılı olan sadece cinsiyetler
sadece kimlikler değildir
sadece kimlikler değildir
20:02
but life itself is fluid.
365
1190215
2841
hayatın kendisi bir çalkantıdır.
20:05
They want to divide us into tribes,
366
1193651
2714
Bizi kabilelere bölmek istiyorlar
20:08
but we are connected across borders.
367
1196389
2978
ama biz sınırların ötesinden bağlıyız.
Kesinliği, ya siyahı ya beyazı övüyorlar
20:11
They preach certainty,
368
1199391
1678
20:13
but we know that life has plenty of magic
369
1201093
3601
ama biz hayatın belirsizlik ve başka
renklerle dolu olduğunu biliyoruz.
20:16
and plenty of ambiguity.
370
1204718
2046
İkiliği kışkırtıp,
ikisinden biri ol diyorlar
ikisinden biri ol diyorlar
20:18
And they like to incite dualities,
371
1206788
2791
20:21
but we are far more nuanced than that.
372
1209603
3428
ama bizim farklarımız ikiden çok fazla.
20:25
So what can we do?
373
1213560
1519
Peki, ne yapabiliriz?
20:27
I think we need to go back to the basics,
374
1215103
2318
Sanırım temel şeylere geri dönmeliyiz
20:29
back to the colors of the alphabet.
375
1217445
2748
alfabenin renklerine geri dönmeliyiz.
20:32
The Lebanese poet
Khalil Gibran used to say,
Khalil Gibran used to say,
376
1220217
3760
Lübnanlı şair Khalil Gibran
şöyle demişti:
şöyle demişti:
20:36
"I learned silence from the talkative
377
1224001
2793
" Susmayı, gevezelerden
20:38
and tolerance from the intolerant
378
1226818
2440
tahammülü, tahammülsüzlerden
20:41
and kindness from the unkind."
379
1229282
2846
nezaketi de nobran kişilerden öğrendim."
20:44
I think it's a great motto for our times.
380
1232152
2601
Bence yaşadığımız çağ için
şahane bir düstur.
şahane bir düstur.
20:47
So from populist demagogues, we will learn
381
1235274
3461
Öyleyse, popülist demagoglardan,
demokrasinin
demokrasinin
20:50
the indispensability of democracy.
382
1238759
2716
vazgeçilmez olduğunu öğreneceğiz.
20:53
And from isolationists, we will learn
the need for global solidarity.
the need for global solidarity.
383
1241499
4734
Tecrit yanlılarından,
küresel dayanışma ihtiyacını öğreneceğiz.
küresel dayanışma ihtiyacını öğreneceğiz.
20:58
And from tribalists, we will learn
the beauty of cosmopolitanism
the beauty of cosmopolitanism
384
1246257
5481
Kabilecilerden,
kozmopolit olmanın ve çeşitliliğin
kozmopolit olmanın ve çeşitliliğin
21:03
and the beauty of diversity.
385
1251762
2832
güzelliğini öğreneceğiz.
21:07
As I finish, I want to leave you
with one word, or one taste.
with one word, or one taste.
386
1255403
5234
Sözlerimi bitirirken size
bir kelime, bir tat, bırakmak istiyorum.
bir kelime, bir tat, bırakmak istiyorum.
21:12
The word "yurt" in Turkish
means "motherland."
means "motherland."
387
1260661
3685
Türçede "yurt" kelimesi
"ana vatan" anlamına gelir,
"ana vatan" anlamına gelir,
21:16
It means "homeland."
388
1264370
1671
"memleket" anlamına gelir.
21:18
But interestingly, the word also means
389
1266065
2279
Fakat bu kelime ilginç bir şekilde
21:20
"a tent used by nomadic tribes."
390
1268368
3269
"göçer çadırı" anlamına da gelir.
21:24
And I like that combination,
because it makes me think
because it makes me think
391
1272146
3058
Bu bileşimi seviyorum
çünkü bana, ana vatanların
çünkü bana, ana vatanların
21:27
homelands do not need
to be rooted in one place.
to be rooted in one place.
392
1275228
4076
tek bir yere kök salıp, sabit kalmasının
gerekmediğini düşündürüyor.
gerekmediğini düşündürüyor.
21:31
They can be portable.
393
1279328
1464
Onu taşıyabiliriz,
21:32
We can take them with us everywhere.
394
1280816
2709
onu gittiğimiz her yere
yanımızda götürebiliriz.
yanımızda götürebiliriz.
21:35
And I think for writers, for storytellers,
395
1283549
2923
Ve bence yazarlar için hikâyeciler için
21:38
at the end of the day,
396
1286496
1412
son tahlilde
21:39
there is one main homeland,
397
1287932
2425
tek bir hakiki ana vatan vardır
21:42
and it's called "Storyland."
398
1290381
2322
ve ona "Hikâye Ülkesi" deniyor
21:45
And the taste of that word
399
1293143
2300
ve bu kelimenin tadı
21:47
is the taste of freedom.
400
1295467
2304
özgürlüğün tadıdır.
21:49
Thank you.
401
1297795
1303
Teşekkürler
21:51
(Applause)
402
1299122
6033
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Elif Shafak - NovelistElif Shafak explicitly defies definition -- her writing blends East and West, feminism and tradition, the local and the global, Sufism and rationalism, creating one of today's most unique voices in literature.
Why you should listen
Elif Shafak is an award-winning novelist and the most widely read female writer in Turkey. She is also a political commentator and an inspirational public speaker.
She writes in both Turkish and English and has published 15 books, 10 of which are novels, including the bestselling The Bastard of Istanbul, The Forty Rules of Love and her most recent, Three Daughters of Eve. Her books have been published in 48 languages. She is published by Penguin in the UK and represented by Curtis Brown globally.
Shafak is a TEDGlobal speaker, a member of Weforum Global Agenda Council on Creative Economy in Davos and a founding member of ECFR (European Council on Foreign Relations). She has been awarded the title of Chevalier des Arts et des Lettres in 2010 by the French government.
She has been featured in and contributes to major newspapers and periodicals around the world, including the Financial Times, The Guardian, the New York Times, the Wall Street Journal, Der Spiegel and La Repubblica.
Shafak has an academic background and has taught at various universities in Turkey, UK and USA. She holds a degree in International Relations, a masters degree in gender and women's studies and a PhD in political science. She is known as a women's rights, minority rights and LGBT rights advocate.
Shafak has been longlisted for the Orange Prize, MAN Asian Prize, the Baileys Prize and the IMPAC Dublin Award, and shortlisted for the Independent Foreign Fiction Prize and RSL Ondaatje Prize. She sat on the judging panel for the Independent Foreign Fiction Prize (2013); Sunday Times Short Story Award (2014, 2015), 10th Women of the Future Awards (2015); FT/Oppenheimer Funds Emerging Voices Awards (2015, 2016); Baileys Women’s Prize for Fiction (2016) and Man Booker International Prize (2017).
As a public speaker, Shafak is represented by The London Speaker Bureau and Chartwell Speakers and Penguin Speakers Bureau. She lives in London.
Elif Shafak | Speaker | TED.com