TEDxDanubia
Giulia Enders: The surprisingly charming science of your gut
Giulia Enders: Şaşırtıcı çekicilikteki bağırsak bilimi
Filmed:
Readability: 3.6
4,411,130 views
Nasıl dışkıladığımızı hiç merak ettiniz mi? Doktor ve yazar Giulia Enders bizi sindirim ve daha birçok başka şeyden sorumlu olan bağırsaklarımıza- ardında yatan karmaşık,büyüleyici bilime ve ruh sağlığımızla olan ilişkisine götürüyor. Meğerse çekindiğimiz bir konuya daha yakından bakmak bizi daha korkusuz ve kendimize daha değer verir yapıyormuş.
Giulia Enders - Doctor, author
Giulia Enders is working to reveal how our gut is at the core of who we are. Full bio
Giulia Enders is working to reveal how our gut is at the core of who we are. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
A few years ago,
0
1230
1344
Birkaç sene önce
00:14
I always had this thing happening to me,
1
2598
2759
özellikle aile toplantılarında,
00:17
especially at family gatherings
2
5381
1760
mesela akrabalarımla çay içerken
00:19
like teas with aunts and uncles
or something like this.
or something like this.
3
7165
3130
hep aynı şeyi yaşardım.
00:22
When people come up to you,
4
10319
1375
İnsanlar bana gelip
00:23
and they ask you,
"So, what are you doing?"
"So, what are you doing?"
5
11718
2797
"Neyle uğraşıyorsun?" diye sorarlar,
00:27
And I would have
this magical one-word reply,
this magical one-word reply,
6
15068
3891
ben de o büyülü kelimeyi söylerdim,
00:30
which would make everybody happy:
7
18983
2192
bu da herkesi mutlu ederdi;
00:33
"Medicine.
8
21199
1326
"Tıp.
00:34
I'm going to be a doctor."
9
22549
1426
Doktor olacağım."
00:35
Very easy, that's it,
everybody's happy and pleased.
everybody's happy and pleased.
10
23999
3470
Bu kadar basit,
herkes mutlu ve memnundur.
herkes mutlu ve memnundur.
00:39
And it could be so easy,
11
27493
1594
Bu gerçekten çok kolay olurdu
00:41
but this effect really only lasts
for 30 seconds with me,
for 30 seconds with me,
12
29111
4567
ama bu etki bende
sadece otuz saniye sürüyordu
sadece otuz saniye sürüyordu
00:45
because that's then the time
when one of them would ask,
when one of them would ask,
13
33702
3279
çünkü hemen ardından
içlerinden biri bana,
içlerinden biri bana,
00:49
"So, in what area of medicine?
14
37005
2395
"Peki tıbbın hangi alanı?
00:51
What specialty do you want to go into?"
15
39424
2144
Hangi alanda uzmanlaşacaksın?"
diye sorardı.
diye sorardı.
00:54
And then I would have to strip down
in all honesty and just say,
in all honesty and just say,
16
42326
4346
Ben de tüm dürüstlüğümü takınıp
00:58
"OK, so I'm fascinated with the colon.
17
46696
3470
"Ben bağırsaklara meraklıyım,
01:02
It all started with the anus,
18
50190
1477
Hepsi anüs ile başladı,
01:03
and now it's basically
the whole intestinal tract."
the whole intestinal tract."
19
51691
2504
şimdiyse bütün bağırsak yolu
ilgimi çekiyor" derdim.
ilgimi çekiyor" derdim.
01:06
(Laughter)
20
54638
1472
(Gülüşmeler)
01:08
And this would be the moment
when the enthusiasm trickled,
when the enthusiasm trickled,
21
56845
3298
İşte o zaman ya insanların
ilgisi çekilmiş olur
ilgisi çekilmiş olur
01:12
and it would maybe also get,
like, awkwardly silent in the room,
like, awkwardly silent in the room,
22
60167
4495
ya da oda tuhaf bir sessizliğe gömülürdü.
01:16
and I would think this was terribly sad,
23
64686
2225
Bu çok üzücü bir şey
çünkü ben bağırsaklarımızın
çünkü ben bağırsaklarımızın
01:18
because I do believe
our bowels are quite charming.
our bowels are quite charming.
24
66935
3397
oldukça çekici olduğunu düşünüyorum.
01:22
(Laughter)
25
70356
1150
(Gülüşmeler)
01:23
And while we're in a time
where many people are thinking about
where many people are thinking about
26
71980
3069
İnsanlar süper gıda karışımları
01:27
what new superfood smoothie to make
27
75073
2275
ve glutenin zararlarıyla
01:29
or if gluten is maybe bad for them,
28
77372
2745
ilgilendikleri bir dönemdeyken
01:32
actually, hardly anyone seems to care
about the organ where this happens,
about the organ where this happens,
29
80141
5073
aslında hiç kimse bu olan bitenin
nerede gerçekleştiğiyle,
nerede gerçekleştiğiyle,
01:37
the concrete anatomy
and the mechanisms behind it.
and the mechanisms behind it.
30
85238
3022
bu işin anatomisi
ve mekanizmasıyla ilgilenmiyor.
ve mekanizmasıyla ilgilenmiyor.
01:40
And sometimes it seems to me
31
88284
1467
Bazen öyle geliyor ki
01:41
like we're all trying
to figure out this magic trick,
to figure out this magic trick,
32
89775
3237
hepimiz bir sihir hilesini
01:45
but nobody's checking out the magician,
33
93036
2366
anlamaya çalışıyoruz
ama sırf sihirbazın kötü bir saç stili
falan varmış gibi
falan varmış gibi
01:47
just because he has, like,
34
95426
1285
01:48
an embarrassing hairstyle or something.
35
96735
2378
kimse sihirbazın kendiyle ilgilenmiyor.
01:52
And actually,
36
100390
1395
Aslında bilimin uzun zamandır
01:54
there are reasons science
disliked the gut for a long time;
disliked the gut for a long time;
37
102841
3485
bağırsakları sevememesinin
01:58
I have to say this.
38
106350
1151
nedenleri de yok değil.
01:59
So, it's complex.
39
107525
1211
Onlar çok karmaşık.
02:00
There's a lot of surface area --
40
108760
1534
Çok fazla yüzey alanları var,
02:02
about 40 times the area of our skin.
41
110318
2204
derimizin yaklaşık 40 katı kadar.
02:04
Then, in such a tight pipe,
42
112546
1579
Ve de daracık bir boru olmasına rağmen
02:06
there are so many immune cells
that are being trained there.
that are being trained there.
43
114149
2923
çok fazla sayıda bağışıklık hücresi
burada yetişir.
burada yetişir.
02:09
We have 100 trillion bacteria
doing all sorts of things --
doing all sorts of things --
44
117096
3187
Bizde 100 trilyon bakteri
bu işlerle uğraşır,
bu işlerle uğraşır,
02:12
producing little molecules.
45
120307
1501
küçük moleküller üretirler.
02:13
Then there's about 20 different hormones,
46
121832
2299
Sonra üreme organlarımızın dışında
02:16
so we are on a very different level
than our genitals, for example.
than our genitals, for example.
47
124155
3758
bizi tanımlayan 20 farklı
hormon salgılanıyor.
hormon salgılanıyor.
02:19
And the nervous system
of our gut is so complex
of our gut is so complex
48
127937
3121
Ve de bağırsaklarımızdaki sinir sistemi
02:23
that when we cut out a piece,
49
131082
1728
o kadar gelişmiş ki
ondan bağımsız olabilecek kadar
bir parça kesip dürtersek
bir parça kesip dürtersek
02:24
it's independent enough
that when we poke it,
that when we poke it,
50
132834
2327
02:27
it mumbles back at us, friendly.
51
135185
2348
bize dostça cevap verir.
02:29
(Laughter)
52
137557
2022
(Gülüşmeler)
02:32
But at least those reasons are also
the reasons why it's so fascinating
the reasons why it's so fascinating
53
140078
4990
Ancak bu nedenler aynı zamanda
onu bu kadar büyüleyici ve önemli yapıyor.
02:37
and important.
54
145092
1368
02:39
It took me three steps to love the gut.
55
147295
3252
Ben bağırsakları üç aşamada sevdim.
02:42
So today, I invite you to follow me
on those three steps.
on those three steps.
56
150571
3782
Siz de benimle bu üç aşamayı takip edin.
02:47
The very first was just looking at it
57
155096
2850
İlk olarak sadece ona bakıp
şu soruları sormak:
şu soruları sormak:
02:49
and asking questions
like, "How does it work?"
like, "How does it work?"
58
157970
3040
"Bu nasıl çalışıyor?"
02:53
and "Why does it have to look
so weird for that sometimes?"
so weird for that sometimes?"
59
161034
4174
"Neden bunun için bu kadar
tuhaf görünmek zorunda?"
tuhaf görünmek zorunda?"
02:57
And it actually wasn't me asking
the first kind of these questions,
the first kind of these questions,
60
165629
3838
Aslında ilk soruları soran ben değil
03:01
but my roommate.
61
169491
1281
oda arkadaşımdı.
03:02
After one heavy night of partying,
62
170796
2758
Sıkı bir partinin ardından
ortak mutfağımıza gelip
ortak mutfağımıza gelip
03:05
he came into our shared-room kitchen,
63
173578
3145
"Giulia, sen tıp okuyorsun.
03:08
and he said, "Giulia, you study medicine.
How does pooping work?"
How does pooping work?"
64
176747
5075
Biz nasıl dışkılıyoruz?" dedi.
03:13
(Laughter)
65
181846
1408
(Gülüşmeler)
03:15
And I did study medicine
but I had no idea,
but I had no idea,
66
183911
2381
Tıp okumama rağmen hiçbir fikrim yoktu,
03:18
so I had to go up to my room
and look it up in different books.
and look it up in different books.
67
186316
3200
ben de odama gidip
birkaç kitap karıştırdım.
birkaç kitap karıştırdım.
03:21
And I found something interesting,
I thought, at that time.
I thought, at that time.
68
189540
2988
O zaman bana ilginç gelen
bir şey keşfettim.
bir şey keşfettim.
03:24
So it turns out, we don't only have
this outer sphincter,
this outer sphincter,
69
192552
3857
Meğer bizim sadece dış büzgeçimiz yokmuş,
ayrıca iç büzgeç kasımız da varmış.
03:28
we also have an inner sphincter muscle.
70
196433
1908
Dış büzgeçimiz hepimizin bildiği gibi
kontrol edebildiğimiz olan,
kontrol edebildiğimiz olan,
03:30
The outer sphincter we all know,
we can control it,
we can control it,
71
198365
2393
03:32
we know what's going on there;
72
200782
1527
orada ne olduğunu biliyoruz
ama içtekinde neler oluyor bilmiyoruz.
03:34
the inner one, we really don't.
73
202333
1592
03:35
So what happens is,
74
203949
1196
Olan şu ki
03:37
when there are leftovers from digestion,
75
205169
2465
sindirimden kalan artıklar olduğunda
03:39
they're being delivered
to the inner one first.
to the inner one first.
76
207658
2494
ilk önce iç büzgeçe iletiliyor.
03:42
This inner one will open in a reflex
77
210176
2446
İç büzgeç refleks olarak açılıyor
03:44
and let through a little bit for testing.
78
212646
2130
ve artığın bir kısmını test için
kabul ediyor.
kabul ediyor.
03:46
(Laughter)
79
214800
1653
(Gülüşmeler)
03:48
So, there are sensory cells
80
216477
2205
Orada da sensör hücreler var
03:50
that will analyze what has been delivered:
Is it gaseous or is it solid?
Is it gaseous or is it solid?
81
218706
5309
gelen artıkları analiz ediyorlar;
gaz mı katı mı diye.
gaz mı katı mı diye.
03:56
And they will then send
this information up to our brain,
this information up to our brain,
82
224039
3095
Ve bu bilgi beyne aktarılıyor,
03:59
and this is the moment
when our brain knows,
when our brain knows,
83
227158
2160
o anda beyin,
04:01
"Oh, I have to go to the toilet."
84
229342
1997
"Tuvalete gitmeliyim" diyor.
04:03
(Laughter)
85
231363
1637
(Gülüşmeler)
04:06
The brain will then do
what it's designed to do
what it's designed to do
86
234452
2329
Beyin tasarımı gereği yapması gerekeni
04:08
with its amazing consciousness.
87
236805
1764
müthiş bir bilinçle yapıyor.
04:10
It will mediate with our surroundings,
88
238593
2769
Çevresiyle iletişime geçer
04:13
and it will say something like,
89
241386
1477
ve şöyle der:
04:14
"So, I checked.
90
242887
1384
"Yani şöyle bir baktım da
04:16
We are at this TEDx conference -- "
91
244295
2660
biz bir TEDx konferansındayız..."
04:18
(Laughter)
92
246979
2930
(Gülüşmeler)
04:23
(Applause)
93
251083
1542
(Alkışlar)
04:25
Gaseous?
94
253378
1150
Peki ya gazsa?
04:26
Maybe, if you're sitting on the sides,
95
254552
2236
Eğer kenar koltuklarda oturuyorsanız
04:28
and you know you can pull it off silently.
96
256812
3389
sessiz bir şekilde yapabilecekseniz...
04:32
(Laughter)
97
260225
1840
(Gülüşmeler)
04:34
But solid --
98
262089
1159
Ama atık katıysa
04:35
maybe later.
99
263272
1201
belki sonra.
04:36
(Laughter)
100
264497
1443
(Gülüşmeler)
04:37
Since our outer sphincter and the brain
is connected with nervous cells,
is connected with nervous cells,
101
265964
5430
Dış büzgeçiniz ve beyniniz
sinir hücreleriyle
sinir hücreleriyle
04:43
they coordinate, cooperate,
102
271418
2018
bağlantılı olduğundan
aralarında iş birliği yaparlar
aralarında iş birliği yaparlar
04:45
and they put it back in a waiting line --
103
273460
2321
ve atığı tekrar bekleme sırasına alırlar.
04:47
(Laughter)
104
275805
2225
(Gülüşmeler)
04:50
for other times,
105
278054
1178
Diğer zamanlarda ise,
04:51
like, for example, when we're at home
sitting on the couch,
sitting on the couch,
106
279256
2880
mesela evde kanepenizde oturuyorsanız,
yapacak daha iyi bir işiniz yoksa
04:54
we have nothing better to do,
107
282160
1559
04:55
we are free to go.
108
283743
1277
tuvalete gidersiniz.
04:57
(Laughter)
109
285044
1862
(Gülüşmeler)
05:01
Us humans are actually one
of the very few animals that do this
of the very few animals that do this
110
289954
4091
Aslında biz insanlar bunu bu kadar
gelişmiş ve temiz olarak yapabilen
gelişmiş ve temiz olarak yapabilen
05:06
in such an advanced and clean way.
111
294069
2747
ender hayvanlardanız.
05:08
To be honest, I had some newfound respect
112
296840
2585
Dürüst olmak gerekirse
05:11
for that nice, inner sphincter dude --
113
299449
2531
bu yeni bilinen iç büzgeç arkadaşa
saygı duyuyorum,
saygı duyuyorum,
05:14
not connected to nerves
114
302004
1874
sinirlerle bağlantılı değil,
05:15
that care too much about
the outer world or the time --
the outer world or the time --
115
303902
3217
dış dünya ya da zaman
hiç umurunda değil,
hiç umurunda değil,
05:19
just caring about me for once.
116
307143
2167
sadece beni önemsiyor.
05:21
I thought that was nice.
117
309776
1998
Bu çok hoşuma gitti.
05:23
And I used to not be a great fan
of public restrooms,
of public restrooms,
118
311798
3584
Eskiden umumi tuvaletlerden
pek hoşlanmazdım
pek hoşlanmazdım
ama artık her yerde gidebiliyorum
05:27
but now I can go anywhere,
119
315406
1808
çünkü bu iç kasımın bana ne dediğine
05:29
because I consider it more
120
317238
1280
05:30
when that inner muscle puts a suggestion
on my daily agenda.
on my daily agenda.
121
318542
3812
daha çok dikkat ediyorum.
05:34
(Laughter)
122
322378
1719
(Gülüşmeler)
05:36
And also I learned
something else, which was:
something else, which was:
123
324121
2727
o zaman öğrendiğim başka bir şey daha var;
05:38
looking closely at something
I might have shied away from --
I might have shied away from --
124
326872
4235
uzun zaman yüzleşmekten çekindiğim
05:43
maybe the weirdest part of myself --
125
331131
3017
kendimin belki de en tuhaf parçası olan
05:46
left me feeling more fearless,
126
334172
2224
bir şeye daha yakından bakmak
beni daha korkusuz
beni daha korkusuz
05:48
and also appreciating myself more.
127
336420
2224
ve kendime daha çok
değer verir hale getirdi.
değer verir hale getirdi.
05:51
And I think this happens a lot of times
128
339166
2017
Bağırsaklar söz konusu olunca
05:53
when you look at the gut, actually.
129
341207
2014
bu çokça karşılaştığımız bir şey bence.
05:55
Like those funny rumbling
noises that happen
noises that happen
130
343245
2747
Mesela bir arkadaş grubuylayken
ya da ofiste konferans masasındayken
05:58
when you're in a group of friends
131
346016
1633
05:59
or at the office conference table,
132
347673
1726
"gırrr, gurr" diye komik sesler
06:01
going, like, "Merrr, merrr..."
133
349423
2038
gelir bağırsaklarınızdan.
06:04
This is not because we're hungry.
134
352815
2006
Aç olduğunuzdan değildir bunlar.
06:06
This is because our small intestine
is actually a huge neat freak,
is actually a huge neat freak,
135
354845
3927
İnce bağırsaklarınız
titizlik hastası olduğundan
titizlik hastası olduğundan
06:10
and it takes the time in between digestion
to clean everything up,
to clean everything up,
136
358796
4245
ve sindirimden sonra temizlik
zaman aldığındandır.
zaman aldığındandır.
06:15
resulting in those eight meters
of gut -- really, seven of them --
of gut -- really, seven of them --
137
363065
3741
Bağırsakların sekiz metresi
-yedisi tam olmak üzere-
-yedisi tam olmak üzere-
06:18
being very clean
and hardly smelling like anything.
and hardly smelling like anything.
138
366830
3088
çok temizdir ve hiç de koku yoktur.
06:22
It will, to achieve this,
create a strong muscular wave
create a strong muscular wave
139
370494
3827
Bu temizliği sağlamak için
çok güçlü kas hareketleri yapar
çok güçlü kas hareketleri yapar
06:26
that moves everything forward
that's been leftover after digestion.
that's been leftover after digestion.
140
374345
4088
ve sindirimden kalan bütün
artıkları ileri doğru iter.
artıkları ileri doğru iter.
06:30
This can sometimes create a sound,
141
378457
1800
Her zaman olmasa da
06:32
but doesn't necessarily have to always.
142
380281
2512
bu işlem bazen ses yapar.
06:35
So what we're embarrassed of
is really a sign
is really a sign
143
383372
2642
Yani bizim utandığımız şey
06:38
of something keeping
our insides fine and tidy.
our insides fine and tidy.
144
386038
3171
aslında içimizin temiz
ve düzenli olma işaretidir.
ve düzenli olma işaretidir.
06:41
Or this weird, crooked shape
of our stomach --
of our stomach --
145
389877
2926
Bir de midemizin eğri büğrü yapısı var,
06:44
a bit Quasimodo-ish.
146
392827
1609
biraz Quasimodo'ya benziyor.
06:46
This actually makes us be able
to put pressure on our belly
to put pressure on our belly
147
394865
3308
Bu da aslında midemize
basınç uygulayabilmemizi sağlıyor.
06:50
without vomiting,
148
398197
1171
Bu sayede gülerken ya da spor yaparken
06:51
like when we're laughing
149
399392
1278
06:52
and when we're doing sports,
150
400694
1349
kusmuyoruz çünkü bu şekil,
06:54
because the pressure will go up
and not so much sideways.
and not so much sideways.
151
402067
3316
dikine değil yanlara doğru
basınç sağlıyor.
basınç sağlıyor.
06:57
This also creates this air bubble
152
405407
1885
Bu ayrıca bir hava balonu oluşturur.
06:59
that's usually always very visible
in X-rays, for example,
in X-rays, for example,
153
407316
4195
X-ray'lerde her zaman görünür olan
ve bazen bazı insanlar için
07:03
and can sometimes, with some people,
154
411535
1793
07:05
when it gets too big,
155
413352
1841
bu hava balonu çok büyürse
07:07
create discomfort
or even some sensations of pain.
or even some sensations of pain.
156
415217
3228
huzursuzluk hatta acıya yol açabilir.
07:10
But for most of the people,
is just results
is just results
157
418469
2150
Ama çoğu insan için bu sadece
07:12
that it's far easier to burp
when you're laying on your left side
when you're laying on your left side
158
420643
3263
sol tarafa yattığınızda
07:15
instead of your right.
159
423930
1520
daha kolay geğirmenizi sağlar.
07:18
And soon I moved a bit further
160
426312
1922
Çok geçmeden daha ileri gidip
07:20
and started to look at the whole picture
of our body and health.
of our body and health.
161
428258
3334
bedenimiz ve sağlığımız ile ilgili
büyük resme bakmaya başladım.
büyük resme bakmaya başladım.
07:23
This was actually after I had heard
162
431616
2390
Az da olsa tanığım birinin
07:26
that someone I knew a little bit
had killed himself.
had killed himself.
163
434030
3435
kendini öldürdüğünü öğrenmiştim.
07:29
It happened that I had been sitting
next to that person the day before,
next to that person the day before,
164
437489
4709
Olaydan bir gün önce adamın
yanında oturuyordum
yanında oturuyordum
07:34
and I smelled that he had very bad breath.
165
442222
3623
ve nefesi kötü kokuyordu.
07:37
And when I learned
of the suicide the next day,
of the suicide the next day,
166
445869
2245
Ertesi gün intihar ettiğini öğrendiğimde
07:40
I thought: Could the gut have
something to do with it?
something to do with it?
167
448138
2915
şöyle düşündüm: Bu olayın
bağırsaklarla bir ilgisi olabilir mi?
bağırsaklarla bir ilgisi olabilir mi?
07:43
And I frantically started searching
if there were scientific papers
if there were scientific papers
168
451077
3216
Bağırsaklar ve beyin ilişkisi
hakkında yazılmış
hakkında yazılmış
07:46
on the connection of gut and brain.
169
454317
2563
bilimsel yayınları araştırmaya başladım.
07:48
And to my surprise, I found many.
170
456904
2358
Şaşırtıcı biçimde çok
yayın vardı bu konuda.
yayın vardı bu konuda.
07:51
It turns out it's maybe not as simple
as we sometimes think.
as we sometimes think.
171
459809
3314
Meğer bizim düşündüğümüz kadar
basit değilmiş bu iş.
basit değilmiş bu iş.
07:55
We tend to think our brain
makes these commands
makes these commands
172
463147
2347
Beynimizin emirler verdiğini
07:57
and then sends them down
to the other organs,
to the other organs,
173
465518
2159
ve emirlerin diğer organlara iletildiğini
07:59
and they all have to listen.
174
467701
1692
onlarında itaat ettiğini düşünürüz.
08:01
But really, it's more that 10 percent
of the nerves that connect brain and gut
of the nerves that connect brain and gut
175
469417
5194
Aslında beyin bağırsak arası sinirlerin
08:06
deliver information
from the brain to the gut.
from the brain to the gut.
176
474635
3215
sadece yüzde 10 civarı
beynimizden bağırsaklara bilgi taşıyor.
beynimizden bağırsaklara bilgi taşıyor.
08:09
We know this, for example,
in stressful situations,
in stressful situations,
177
477874
3131
Mesela biliyoruz ki
stresli zamanlarda
stresli zamanlarda
08:13
when there are transmitters from the brain
that are being sensed by our gut,
that are being sensed by our gut,
178
481029
4019
beyinden gelen sinyaller
bağırsaklarımız tarafından algılanır
bağırsaklarımız tarafından algılanır
08:17
so the gut will try to lower all the work,
179
485072
3570
kan ve enerji kaybını önlemek için
08:20
and not be working
and taking away blood and energy
and taking away blood and energy
180
488666
4518
bağırsaklar çalışmayı yavaşlatır
ve sindirim durur,
ve sindirim durur,
08:25
to save energy for problem-solving.
181
493208
2287
bu sayede enerji o anki problemi
çözmeye ayrılır.
çözmeye ayrılır.
08:27
This can go as far as nervous vomiting
or nervous diarrhea
or nervous diarrhea
182
495519
3497
Bu durum sindirim olmadığından
kurtulunması gereken gıdaların
kurtulunması gereken gıdaların
08:31
to get rid of food that it then
doesn't want to digest.
doesn't want to digest.
183
499040
3115
sinirsel kusma veya sinirsel ishal
ile atılmasına yol açabiliyor.
ile atılmasına yol açabiliyor.
08:34
Maybe more interestingly,
184
502869
1260
Daha ilginç olan şu:
Beyin ve bağırsakları bağlayan
Beyin ve bağırsakları bağlayan
08:36
90 percent of the nervous fibers
that connect gut and brain
that connect gut and brain
185
504153
3258
sinir liflerinin yüzde 90'ı
08:39
deliver information
from our gut to our brain.
from our gut to our brain.
186
507435
3226
bilgiyi bağırsaklarımızdan beyne iletiyor.
08:43
And when you think about it a little bit,
187
511296
1954
Bu konuda biraz düşününce
aslında mantıklı geliyor
aslında mantıklı geliyor
08:45
it does make sense,
because our brain is very isolated.
because our brain is very isolated.
188
513274
3219
çünkü beynimiz çok izole edilmiş durumda.
08:48
It's in this bony skull
surrounded by a thick skin,
surrounded by a thick skin,
189
516902
4345
Kemikli kafatasının içinde
kalın bir deriyle çevrili
kalın bir deriyle çevrili
08:53
and it needs information
to put together a feeling
to put together a feeling
190
521271
2987
ve "Ben nasılım, bedenim ne durumda?"
08:56
of "How am I, as a whole body, doing?"
191
524282
3137
hissini oluşturacak bilgiye ihtiyacı var.
08:59
And the gut, actually, is possibly
the most important advisor for the brain
the most important advisor for the brain
192
527893
4426
Gerçekten de bağırsaklar beynin
en önemli danışmanı
en önemli danışmanı
09:04
because it's our largest sensory organ,
193
532343
2707
çünkü en büyük duyu organımız,
09:07
collecting information not only
on the quality of our nutrients,
on the quality of our nutrients,
194
535074
3772
aldığımız besinlerin kalitesi
09:10
but really also on how are so many
of our immune cells doing,
of our immune cells doing,
195
538870
4092
bağışıklık hücrelerimizin durumunu
09:14
or things like the hormones
in our blood that it can sense.
in our blood that it can sense.
196
542986
2898
aynı zamanda kandaki hormonlar gibi
bir çok konuda bilgi toplar.
bir çok konuda bilgi toplar.
09:17
And it can package this information,
and send it up to the brain.
and send it up to the brain.
197
545908
3082
Ve bütün bu bilgileri toparlayıp
beyne iletir.
beyne iletir.
09:21
It can, there, not reach areas
like visual cortex or word formations --
like visual cortex or word formations --
198
549014
4745
Yani tabii görsel korteks
ya da kelime bilgisi
ya da kelime bilgisi
bölümlerine ulaşamaz
o zaman sindirim yaparken
o zaman sindirim yaparken
09:25
otherwise, when we digest,
199
553783
1795
09:27
we would see funny colors
or we would make funny noises -- no.
or we would make funny noises -- no.
200
555602
4497
garip renkler görüp
komik sesler çıkartırdık -- kalsın.
komik sesler çıkartırdık -- kalsın.
09:32
But it can reach areas
for things like morality,
for things like morality,
201
560123
2867
Ama maneviyat ile ilgili yerlere
mesela korkuya, duygusal süreçlere
09:35
fear or emotional processing
202
563014
1859
ya da bireysel farkındalık
alanlarına etki eder.
alanlarına etki eder.
09:36
or areas for self-awareness.
203
564897
1939
"Ben nasılım, bedenim
ne durumda?" sorusuna
ne durumda?" sorusuna
09:39
So it does make sense
204
567377
1447
09:40
that when our body and our brain
are putting together this feeling
are putting together this feeling
205
568848
3648
beynimiz ve bağırsaklarımız
birlikte cevap veriyor
birlikte cevap veriyor
09:44
of, "How am I, as a whole body, doing?"
206
572520
2429
o zaman bağırsakların da
09:46
that the gut has something
to contribute to this process.
to contribute to this process.
207
574973
5106
bu süreçte payı var demek.
Bu da huzursuz bağırsak sendromu
09:52
And it also makes sense
208
580103
1219
09:53
that people who have conditions
like irritable bowel syndrome
like irritable bowel syndrome
209
581346
3266
ya da inflamatuvar
bağırsak hastalığı mağdurlarının
bağırsak hastalığı mağdurlarının
09:56
or inflammatory bowel disease
210
584636
1836
daha yüksek kaygı ve depresyon
09:58
have a higher risk of having
anxiety or depression.
anxiety or depression.
211
586496
3352
riski taşımasını açıklıyor.
10:01
I think this is good information to share,
212
589872
2506
Bu bilgiyi paylaşmanın
önemli olduğunu düşünüyorum
önemli olduğunu düşünüyorum
10:04
because many people will think,
213
592402
1514
çünkü insanlar şöyle düşünür;
10:05
"I have this gut thing, and maybe
I also have this mental health thing."
I also have this mental health thing."
214
593940
3385
"Bağırsaklarımda sıkıntı var
ruhsal problemim de var."
ruhsal problemim de var."
10:09
And maybe -- because science is not
clear on that right now --
clear on that right now --
215
597349
3293
Ama belki de beynimiz
bağırsaklarımızı duyumsuyordur.
bağırsaklarımızı duyumsuyordur.
10:12
it's really just that the brain
is feeling sympathy with their gut.
is feeling sympathy with their gut.
216
600666
3312
Bilim henüz bu konuda
netlik kazanamadı.
netlik kazanamadı.
10:17
This has yet to grow in evidence
until it can come to practice.
until it can come to practice.
217
605117
4458
Bu konunun tıbba geçmesi için
daha çok kanıt bulunmalı.
daha çok kanıt bulunmalı.
10:21
But just knowing about
these kinds of research
these kinds of research
218
609599
2591
Yine de bu alandaki
günümüz çalışmaları bile
günümüz çalışmaları bile
10:24
that's out there at the moment
219
612214
2046
bana günlük hayatımda
10:26
helps me in my daily life.
220
614284
2215
yardımcı oluyor.
10:28
And it makes me think
differently of my moods
differently of my moods
221
616523
2320
Ve günlük ruh hâlim konusunda
farklı düşünmeme durumumu
farklı düşünmeme durumumu
10:30
and not externalize so much all the time.
222
618867
2812
çok fazla içselleştirmememi sağlıyor.
10:33
I feel oftentimes during the day
we are a brain and a screen,
we are a brain and a screen,
223
621703
4269
Sadece çevremiz ve aklımızla
ilişkiliymişiz gibi hissediyoruz
ilişkiliymişiz gibi hissediyoruz
10:37
and we will tend to look
for answers right there
for answers right there
224
625996
2827
mesela işimizle ya da komşumuzla
ilgili sorunlara bakıyoruz
ilgili sorunlara bakıyoruz
10:40
and maybe the work is stupid
or our neighbor --
or our neighbor --
225
628847
2275
ama gerçekte ruhsal durumumuz
10:43
but really, moods can also
come from within.
come from within.
226
631146
2338
içimiz ile de alakalı olabilir.
10:45
And just knowing this helped me,
227
633508
1837
Sırf bunu bilmenin bile
faydası oldu
faydası oldu
10:47
for example, when I sometimes
wake up too early,
wake up too early,
228
635369
3230
mesela çok erken uyanırsam
10:50
and I start to worry and wander
around with my thoughts.
around with my thoughts.
229
638623
2711
düşüncelerimle ilgili
kaygılanıp duruyorum.
kaygılanıp duruyorum.
10:53
Then I think, "Stop.
What did I eat yesterday?
What did I eat yesterday?
230
641358
3031
Sonra durup;
"Dur bi, ben dün ne yemiştim?
"Dur bi, ben dün ne yemiştim?
10:56
Did I stress myself out too much?
231
644413
1701
Kendimi çok fazla strese mi soktum?
10:58
Did I eat too late or something?"
232
646138
2036
Ya da yediklerimle ilgili mi?"
11:00
And then maybe get up
and make myself a tea,
and make myself a tea,
233
648198
2239
Sonra da kendime bir çay yapıp
11:02
something light to digest.
234
650461
1526
hafif şeyler yiyorum.
11:04
And as simple as that sounds,
235
652011
2075
Kulağa ne kadar basit gelse de
11:06
I think it's been
surprisingly good for me.
surprisingly good for me.
236
654110
3060
bu bende şaşırtıcı derecede
çok işe yarıyor.
çok işe yarıyor.
11:10
Step three took me further
away from our body,
away from our body,
237
658469
4874
Üçüncü aşamada ise bedenimizin
dışarıdan bakıp
dışarıdan bakıp
11:15
and to really understanding
bacteria differently.
bacteria differently.
238
663367
3101
bakterileri anlamaya yöneltti.
11:18
The research we have today
is creating a new definition
is creating a new definition
239
666985
3248
Şimdiki araştırmalar
temizliğin gerçek anlamı konusunda
yeni bir tanım yaratıyor.
yeni bir tanım yaratıyor.
11:22
of what real cleanliness is.
240
670257
2223
11:25
And it's not the hygiene hypothesis --
241
673366
3533
Bu belki bazılarınızın bildiği
hijyen hipotezinden farklı bir tanım.
11:28
I think many maybe know this.
242
676923
1381
11:30
So it states that when you have
too little microbes in your environment
too little microbes in your environment
243
678328
3542
Buna göre; sürekli temizlik yaparsanız
11:33
because you clean all the time,
244
681894
1601
çevrenizde çok az mikrop vardır
11:35
that's not really a good thing,
245
683519
1602
bu da aslında iyi bir şey değil
11:37
because people get more allergies
or autoimmune diseases then.
or autoimmune diseases then.
246
685145
3674
çünkü daha fazla alerji
ve otoimmün hastalık kaparsınız.
ve otoimmün hastalık kaparsınız.
11:40
So I knew this hypothesis,
247
688843
2218
Ben bu yeni hipotezi biliyordum
11:43
and I thought I wouldn't learn so much
248
691085
1853
ancak bağırsakların temizliği ile
11:44
from looking at cleanliness in the gut.
249
692962
2464
alakasını görememiştim.
11:47
But I was wrong.
250
695450
1327
Ama yanılmıştım.
11:49
It turns out,
251
697385
1949
Meğerse; gerçek temizlik
11:51
real cleanliness is not about
killing off bacteria right away.
killing off bacteria right away.
252
699358
3965
bütün bakterileri öldürmek değilmiş.
11:55
Real cleanliness is a bit different.
253
703347
2609
Gerçek temizlik bundan daha farklı.
11:57
When we look at the facts,
254
705980
1528
Verilere bakarsak;
dünya üzerindeki bakterilerin yüzde 95'i
dünya üzerindeki bakterilerin yüzde 95'i
11:59
95 percent of all bacteria on this planet
don't harm us -- they can't,
don't harm us -- they can't,
255
707532
4840
bizim için tamamen zararsız
zarar vermezler çünkü
genleri müsait değil.
genleri müsait değil.
12:04
they don't have the genes to do so.
256
712396
1785
12:06
Many, actually, help us a lot,
257
714896
2041
Birçoğu ise bize çok yardımcı.
12:08
and scientists at the moment
are looking into things like:
are looking into things like:
258
716961
3237
Günümüzde bilim adamları
12:12
Do some bacteria help us clean the gut?
259
720222
2621
Hangi bakteriler bağırsaklarımızın
temizlenmesine
temizlenmesine
12:14
Do they help us digest?
260
722867
1374
ya da sindirime yardım ediyor,
12:16
Do they make us put on weight
or have a lean figure
or have a lean figure
261
724265
2469
hangileri kilo almamızı
ya da ince kalmamızı sağlıyor
ya da ince kalmamızı sağlıyor
12:18
although we're eating lots?
262
726758
1915
Ya da strese karşı direncimizi
etkileyenleri var mı?
etkileyenleri var mı?
12:20
Are others making us feel more courageous
or even more resilient to stress?
or even more resilient to stress?
263
728697
4677
gibi konuları araştırıyorlar.
12:25
So you see, there are more questions
when it comes to cleanliness.
when it comes to cleanliness.
264
733398
3995
Konu temizlik olunca
sorulacak çok soru var.
sorulacak çok soru var.
12:30
And, actually, the thing is,
it's about a healthy balance, I think.
it's about a healthy balance, I think.
265
738171
3274
Bence olay sağlıklı bir dengeyle alakalı.
12:33
You can't avoid the bad all the time.
266
741469
2413
Kötü şeylerden sürekli kaçınamazsınız.
12:35
This is simply not possible;
267
743906
1733
Bu tamamen imkansızdır
12:37
there's always something bad around.
268
745663
1969
her zaman kötü şeyler olacaktır.
12:40
So what really the whole deal is
when you look at a clean gut,
when you look at a clean gut,
269
748094
4675
Yani temiz bir bağırsağa baktığınızda
12:44
it's about having good bacteria,
enough of them,
enough of them,
270
752793
3822
biraz kötü bakteri
ama yeterince çok da iyi bakteri vardır.
12:48
and then some bad.
271
756639
1235
12:50
Our immune system needs the bad, too,
272
758444
1888
Bağışıklık sistemimizin kötülere de
ihtiyacı vardır
ihtiyacı vardır
12:52
so it knows what it's looking out for.
273
760356
2538
böylece neyi arayacağını bilir.
12:54
So I started having this different
perspective on cleanliness
perspective on cleanliness
274
762918
3435
Ben de temizlik hakkında
başka bir bakış açısı edindim
ve bir kaç hafta sonra
ve bir kaç hafta sonra
12:58
and a few weeks later,
275
766377
1386
12:59
I held a talk at my university,
276
767787
2132
üniversitemde yaptığım bir konuşmada
13:01
and I made a mistake by 1,000.
277
769943
2096
1000 tutarında bir hata yaptım.
13:04
And I went home and I realized
in that moment,
in that moment,
278
772063
2434
Sonra eve gidip fark ettim
13:06
I was like, "Ah! I made
a mistake by 1,000.
a mistake by 1,000.
279
774521
3015
"Of ya 1000'lik bir hata yaptım!
13:09
Oh God, that's so much,
and that's so embarrassing."
and that's so embarrassing."
280
777560
3083
Bu çok büyük bir hata
ve çok utanç verici." dedim.
ve çok utanç verici." dedim.
13:12
And I started to think about this,
I was like, "Ugh!"
I was like, "Ugh!"
281
780667
2767
Bu konuda önce oflayıp pufluyordum
13:15
And after a while I said,
282
783458
1191
ama daha sonra
13:16
"OK, I made this one mistake,
283
784673
1830
"Tamam, bir hata yapmış olabilirim
13:18
but then I also told so many
good and right and helpful things,
good and right and helpful things,
284
786527
4084
ama birçok iyi, doğru ve
yararlı şey de söyledim
yararlı şey de söyledim
yani o zaman çok da kötü değil,
13:22
so I think it's OK, you know?
285
790635
1471
temiz işti." dedim kendi kendime.
13:24
It's a clean thing."
286
792130
1370
13:25
And then I was like, "Oh, wait.
287
793524
2428
O zaman "Dur biraz,
belki bu benim temizlik anlayışımı
belki bu benim temizlik anlayışımı
13:27
Maybe I took my perspective
on cleanliness further."
on cleanliness further."
288
795976
3166
bir adım ileriye götürebilir."
13:31
And it's my theory at the moment
that maybe we all do.
that maybe we all do.
289
799166
2682
Bu benim şu anki bakış açım
belki hepimizinki budur.
belki hepimizinki budur.
13:33
Take it a bit further than just
cleaning our living room,
cleaning our living room,
290
801872
2770
Belki olay sadece oturma odamızı
temizlemek değildir;
temizlemek değildir;
13:36
where maybe we make it
to sort like a life hygiene.
to sort like a life hygiene.
291
804666
3106
hayatımıza hijyen getirmektir.
13:39
Knowing that this is about
fostering the good
fostering the good
292
807796
3633
Herşey iyi şeyleri kendimize çekmek
ve kötü olandan da
ve kötü olandan da
13:43
just as much as trying to shelter
yourself from the bad
yourself from the bad
293
811453
3639
mümkün olduğunca korunmak ile ilgilidir.
13:47
had a very calming effect on me.
294
815116
2064
Bu düşünce beni rahatlatıyor.
13:49
So in that sense,
295
817753
1456
Bu bakış açısıyla;
13:51
I hope today I told you
mostly good and helpful things,
mostly good and helpful things,
296
819233
3690
umarım bugün size çoğunlukla
iyi ve yararlı şeyler söylemişimdir,
13:54
and thank you for your time,
297
822947
1546
zamanınız ve dinlediğiniz için
teşekkür ederim.
teşekkür ederim.
13:56
for listening to me.
298
824517
1411
13:57
(Applause)
299
825952
2809
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Giulia Enders - Doctor, authorGiulia Enders is working to reveal how our gut is at the core of who we are.
Why you should listen
Giulia Enders is a medical doctor and author from Germany. In 2012, her presentation "Darm mit Charme" ("Charming Bowles") won her first prize at the Science Slam in Berlin and went viral on YouTube. Shortly after that she was asked to write a book which turned out a great success in Germany and around the world. Her bestseller Gut: The Inside Story of Our Body's Most Underrated Organ has sold more than four million copies and has been published in over 40 countries. Today Enders is doing research for her medical doctorate at the Institute for Microbiology in Frankfurt and has continued to communicate science in TV and museum projects.
Giulia Enders | Speaker | TED.com