TED Salon Brightline Initiative
Efosa Ojomo: Reducing corruption takes a specific kind of investment
Efosa Ojomo: Yolsuzluğun ilacı yenilik
Filmed:
Readability: 5.4
1,559,191 views
"Yolsuzluk hakkındaki geleneksel düşünme şöyle gerçekleşiyor: Eğer iyi kanunlar yaparsanız ve onları iyi uygularsanız o zaman ekonomik gelişim artar ve yolsuzluk azalır. Gerçekte ise geriye dönük bir denklemimiz var." diyor yenilik araştırmacısı Efosa Ojomo. Bu merak uyandıran konuşmada, imkânlar dahilinde bir şeye odaklanarak nasıl dünya çapında yolsuzluğu ortadan kaldırabileceğimiz konusunda yeni bir düşünce sunuyor: nadirliğe odaklanmak. "Toplumlar, yolsuzluğu azalttığı için gelişmiyor." diyor. "Yolsuzluğu geliştikleri için azaltabiliyorlar."
Efosa Ojomo - Innovation researcher
Efosa Ojomo researches and writes about how innovation transforms organizations and creates inclusive prosperity for many. Full bio
Efosa Ojomo researches and writes about how innovation transforms organizations and creates inclusive prosperity for many. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So in 2011,
0
933
1600
2011'de
00:14
someone broke into my sister's office
1
2557
2160
Nijerya'da kardeşimin
öğretmenlik yaptığı bir üniversitede
öğretmenlik yaptığı bir üniversitede
00:16
at the university
where she teaches in Nigeria.
where she teaches in Nigeria.
2
4741
2894
birisi ofisine zorla girdi.
00:20
Now thankfully, the person was caught,
arrested and charged to court.
arrested and charged to court.
3
8277
4245
Neyse ki zorla giren kişi yakalandı,
tutuklandı ve mahkemeye çıkarıldı.
tutuklandı ve mahkemeye çıkarıldı.
00:25
When I get into court,
4
13182
1681
Mahkemeye gittiğimde
00:26
the clerks who were assigned
to my sister's case informed her
to my sister's case informed her
5
14887
3381
kardeşimin davasına atanan kâtipler,
rüşvet ödemediği takdirde evrak işlerini
işlemden geçirmeyeceklerini söyledi.
işlemden geçirmeyeceklerini söyledi.
00:30
that they wouldn't be able
to process the paperwork
to process the paperwork
6
18292
2467
00:32
unless she paid a bribe.
7
20783
1646
00:35
Now, at first she thought
it was part of a practical joke.
it was part of a practical joke.
8
23035
3289
İlk önce bunun eşek şakasının
bir parçası olduğunu düşündü.
bir parçası olduğunu düşündü.
00:38
But then she realized they were serious.
9
26348
2368
Ama daha sonra ciddi olduklarını fark etti
00:40
And then she became furious.
10
28740
1889
ve çok öfkelendi.
00:42
I mean, think about it: here she was,
the recent victim of a crime,
the recent victim of a crime,
11
30653
5088
Yani, bir düşünün:
Ona yardım etmesi gereken insanlarla
Ona yardım etmesi gereken insanlarla
00:47
with the very people
who were supposed to help her,
who were supposed to help her,
12
35765
2972
bir suçun kurbanı olan kardeşim var
00:50
and they were demanding a bribe from her.
13
38761
2370
ve ondan rüşvet talep ediyorlar.
00:53
That's just one of the many ways
14
41906
2184
Ülkemdeki milyonlarca insanı etkileyen
yolsuzluğun birkaç yolundan sadece biri.
yolsuzluğun birkaç yolundan sadece biri.
00:56
that corruption impacts
millions of people in my country.
millions of people in my country.
15
44114
3418
01:00
You know, growing up in Nigeria,
16
48252
1797
Nijerya'da büyürken şunu anladım ki
01:02
corruption permeated
virtually every element of the society.
virtually every element of the society.
17
50073
3573
yolsuzluk toplumun neredeyse
her bölümüne yayılmış.
her bölümüne yayılmış.
01:06
Reports of politicians embezzling
millions of dollars were common.
millions of dollars were common.
18
54182
4519
Milyonlarca doları zimmetine geçiren
siyasetçilerin haberleri çok yaygın.
siyasetçilerin haberleri çok yaygın.
01:11
Police officers stealing money
19
59463
2548
Para çalmak veya her gün çok çalışan
vatandaşların parasını sızdırmak
vatandaşların parasını sızdırmak
01:14
or extorting money
from everyday hardworking citizens
from everyday hardworking citizens
20
62035
3538
polis memurlarının rutin bir uygulaması.
01:17
was routine practice.
21
65597
1598
01:20
I felt that development
could never actually happen,
could never actually happen,
22
68214
3736
Yolsuzluk sürdüğü sürece
gelişimin asla gerçekten
gerçekleşmeyeceğini hissettim.
gerçekleşmeyeceğini hissettim.
01:23
so long as corruption persisted.
23
71974
2287
01:27
But over the past several years,
24
75279
1661
Ancak son birkaç senedir
01:28
in my research on
innovation and prosperity,
innovation and prosperity,
25
76964
3448
yenilik ve refah üzerine
yaptığım araştırmayla
yaptığım araştırmayla
01:32
I've learned that corruption is actually
not the problem hindering our development.
not the problem hindering our development.
26
80436
4713
yolsuzluğun aslında gelişimimizi
engelleyen bir sorun olmadığını öğrendim.
engelleyen bir sorun olmadığını öğrendim.
Aslında yolsuzluk, üzerine basmakalıp
düşünceler ve gelişimle olan ilişkisi
düşünceler ve gelişimle olan ilişkisi
01:37
In fact,
27
85794
1151
01:38
conventional thinking on corruption
and its relationship to development
and its relationship to development
28
86969
3891
01:42
is not only wrong, but it's holding
many poor countries backwards.
many poor countries backwards.
29
90884
5081
sadece yanlış değil, aynı zamanda
birçok yoksul ülkeyi geride tutuyor.
birçok yoksul ülkeyi geride tutuyor.
01:48
So, the thinking goes like this:
30
96827
1903
Düşünme şöyle gerçekleşiyor:
01:50
in a society that's poor and corrupt,
31
98754
2302
Yoksul ve yolsuzluk olan bir toplumda
01:53
our best shot at reducing corruption
is to create good laws,
is to create good laws,
32
101080
4393
yolsuzluğu azaltmada elimizdeki
en iyi fırsat iyi kanunlar yapmak
en iyi fırsat iyi kanunlar yapmak
ve onları iyi bir şekilde uygulamak,
01:57
enforce them well,
33
105497
1523
01:59
and this will make way for development
and innovation to flourish.
and innovation to flourish.
34
107044
3896
böylece gelişim ve yeniliğin
ilerlemesi için yol açılacak.
ilerlemesi için yol açılacak.
02:03
Now, it makes sense on paper,
35
111631
1492
Kağıt üzerinde mantıklı,
02:05
which is why many governments
and development organizations
and development organizations
36
113147
3172
işte bu yüzden birçok hükümet
ve gelişim organizasyonları
ve gelişim organizasyonları
02:08
invest billions of dollars annually
37
116343
2725
her yıl milyarlarca doları kurumsal reform
02:11
on institutional reform
and anti-corruption programs.
and anti-corruption programs.
38
119092
3644
ve yolsuzluk karşıtı
programlara yatırıyor.
programlara yatırıyor.
02:15
But many of these programs
fail to reduce corruption,
fail to reduce corruption,
39
123354
3217
Ancak bu programların çoğu
yolsuzluğu azaltmada başarısız oluyor
yolsuzluğu azaltmada başarısız oluyor
02:18
because we have the equation backwards.
40
126595
2305
çünkü ters bir denklemimiz var.
02:21
You see, societies don't develop
because they've reduced corruption.
because they've reduced corruption.
41
129729
4492
Gördüğünüz üzere toplumlar yolsuzluğu
düşürdükleri için gelişmiyor.
düşürdükleri için gelişmiyor.
02:26
They're able to reduce corruption
because they've developed.
because they've developed.
42
134965
4395
Geliştikleri için yolsuzluğu
düşürebiliyorlar.
düşürebiliyorlar.
02:32
And societies develop
through investments in innovation.
through investments in innovation.
43
140034
3806
Toplumlar yenilik üzerine yapılan
yatırımlarla gelişiyor.
yatırımlarla gelişiyor.
İlk başta bunun imkânsız
olduğunu düşünmüştüm.
olduğunu düşünmüştüm.
02:37
Now, at first, I thought
this was impossible.
this was impossible.
44
145156
2110
02:39
Why would anyone in their right mind
45
147290
1788
Aklı başında biri neden iş yapmak için
02:41
invest in a society where,
at least on the surface,
at least on the surface,
46
149102
3433
en azından görünürde berbat bir yer gibi
görünen bir topluma yatırım yapar ki?
görünen bir topluma yatırım yapar ki?
02:44
it seems a terrible place to do business?
47
152559
2511
Anlarsınız ya, siyasetçilerin yozlaşmış
ve tüketicilerin de yoksul olduğu
ve tüketicilerin de yoksul olduğu
02:47
You know, a society where
politicians are corrupt
politicians are corrupt
48
155094
2948
02:50
and consumers are poor?
49
158066
1590
bir toplumda neden yapsınlar ki?
02:52
But then, the more I learned about
50
160390
1695
Ancak daha sonra yenilik ve yolsuzluk
arasındaki ilişkiyi daha fazla öğrendikçe
arasındaki ilişkiyi daha fazla öğrendikçe
02:54
the relationship
between innovation and corruption,
between innovation and corruption,
51
162109
3427
02:57
the more I started
to see things differently.
to see things differently.
52
165560
2319
olayları daha farklı görmeye başladım.
03:01
Here's how this played out
in sub-Saharan Africa
in sub-Saharan Africa
53
169073
2975
Bölge telekomünikasyon
endüstrisini geliştirdikçe
endüstrisini geliştirdikçe
03:04
as the region developed
its telecommunications industry.
its telecommunications industry.
54
172072
3214
Sahra Altı Afrika'da
işler işte böyle değişti.
işler işte böyle değişti.
03:08
In the late 1990s,
55
176096
1413
1990'ların sonlarında
03:09
fewer than five percent of people
in sub-Saharan Africa had phones.
in sub-Saharan Africa had phones.
56
177533
4143
Sahra Altı Afrika'daki insanların
%5'inden azının telefonları vardı.
%5'inden azının telefonları vardı.
03:13
In Nigeria, for example, the country
had more than 110 million people
had more than 110 million people
57
181700
4932
Nijerya'da, örneğin,
110 milyondan fazla insan vardı
110 milyondan fazla insan vardı
03:18
but fewer than half a million phones
in the whole nation.
in the whole nation.
58
186656
3404
ama tüm ülkede yarım milyondan
daha azının telefonu vardı.
daha azının telefonu vardı.
03:22
Now, this scarcity fueled
widespread corruption in the industry.
widespread corruption in the industry.
59
190084
3933
Bu azlık, endüstrideki
yaygın yolsuzluğu arttırdı.
yaygın yolsuzluğu arttırdı.
03:26
I mean, public officials who worked
for the state-owned phone companies
for the state-owned phone companies
60
194600
3376
Demek istiyorum ki devlete ait telefon
şirketleri için çalışan kamu görevlileri
şirketleri için çalışan kamu görevlileri
03:30
demanded bribes from people
who wanted phones.
who wanted phones.
61
198000
2434
telefon isteyen insanlardan
rüşvet talep etti.
rüşvet talep etti.
03:32
And because most people
couldn't afford to pay the bribes,
couldn't afford to pay the bribes,
62
200918
2735
Birçok insan rüşveti ödemeye
gücü yetmediği için
gücü yetmediği için
03:35
phones were only available
to those who were wealthy.
to those who were wealthy.
63
203677
2732
telefonlar sadece varlıklı
olanlarda mevcuttu.
olanlarda mevcuttu.
03:39
Then an entrepreneur named Mo Ibrahim
64
207314
2354
Daha sonra Mo Ibrahim adında bir girişimci
03:41
decided that he would set up
a telecommunications company
a telecommunications company
65
209692
3294
kıtada bir telekomünikasyon
şirketi kurmaya karar verdi.
şirketi kurmaya karar verdi.
03:45
on the continent.
66
213010
1187
03:46
Now, when he told his colleagues
about his idea, they just laughed at him.
about his idea, they just laughed at him.
67
214721
4182
Meslektaşlarına bu fikrini söylediğinde
ona sadece güldüler.
ona sadece güldüler.
03:50
But Mo Ibrahim was undeterred.
68
218927
1809
Ama Mo Ibrahim kararlıydı.
03:52
And so in 1998, he set up Celtel.
69
220760
3404
1998'de Celtel'i kurdu.
03:57
The company provided affordable
mobile phones and cell service
mobile phones and cell service
70
225116
3384
Şirket, bölgedeki en yoksul
ve en yozlaşmış ülkelerden bazılarında --
ve en yozlaşmış ülkelerden bazılarında --
04:00
to millions of Africans,
71
228524
1676
Kongo, Malavi, Sierra Leone
ve Uganda gibi ülkelerden bahsediyorum --
ve Uganda gibi ülkelerden bahsediyorum --
04:02
in some of the poorest and most corrupt
countries in the region --
countries in the region --
72
230224
3591
04:05
I mean countries such as Congo, Malawi,
73
233839
2826
milyonlarca Afrikalı için uygun fiyatlı
cep telefonu ve iletişim hizmeti sundu.
cep telefonu ve iletişim hizmeti sundu.
04:08
Sierra Leone and Uganda.
74
236689
2759
04:12
You see, in our research,
we call what Mo Ibrahim built
we call what Mo Ibrahim built
75
240401
3446
Gördüğünüz üzere araştırmamızda
Mo Ibrahim'in kurduğu şeye
Mo Ibrahim'in kurduğu şeye
04:15
a "market-creating innovation."
76
243871
2622
"piyasa-yaratıcı yenilik" diyoruz.
04:19
Market-creating innovations transform
complicated and expensive products
complicated and expensive products
77
247208
4923
Piyasa-yaratıcı yenilikler,
karmaşık ve pahalı ürünleri
karmaşık ve pahalı ürünleri
04:24
into products that
are simple and affordable,
are simple and affordable,
78
252155
2140
basit ve uygun fiyatlı
ürünlere dönüştürüyor
ürünlere dönüştürüyor
04:26
so that many more people in society
could access them.
could access them.
79
254319
3774
ki böylece toplumdaki çok daha
fazla insan onlara erişebiliyor.
fazla insan onlara erişebiliyor.
04:30
Now in this case, phones were expensive
80
258775
2116
Bu durumda ise telefonlar,
Celtel onları çok daha uygun fiyatlı
hâle getirmeden önce pahalıydı.
hâle getirmeden önce pahalıydı.
04:32
before Celtel made them
much more affordable.
much more affordable.
81
260915
2824
04:36
As other investors --
some of his colleagues, actually --
some of his colleagues, actually --
82
264855
3005
Diğer yatırımcılar --
aslında meslektaşlarından bazıları --
aslında meslektaşlarından bazıları --
04:39
saw that it was possible to create
a successful mobile phone company
a successful mobile phone company
83
267884
3789
kıtada başarılı bir cep telefonu şirketi
kurmanın mümkün olduğunu gördükçe
kurmanın mümkün olduğunu gördükçe
04:43
on the continent,
84
271697
1315
04:45
they flooded in with billions
of dollars of investments.
of dollars of investments.
85
273036
3314
milyarca dolarlık yatırımlar yaptılar
04:48
And this led to significant
growth in the industry.
growth in the industry.
86
276374
2988
ve bu, endüstride çok önemli
bir büyüme sağladı.
bir büyüme sağladı.
04:52
From barely nothing in 2000,
87
280187
2406
2000 yılında neredeyse hiçbir şey yokken,
04:54
today, virtually every
African country now has
African country now has
88
282617
2790
günümüzde neredeyse
her Afrika ülkesinin şimdi
her Afrika ülkesinin şimdi
04:57
a vibrant mobile
telecommunications industry.
telecommunications industry.
89
285431
2722
canlı bir telekomünikasyon endüstrisi var.
05:00
The sector now supports
close to one billion phone connections,
close to one billion phone connections,
90
288756
4466
Sektör şimdi 1 milyara yakın
telefon bağlantısını destekliyor,
telefon bağlantısını destekliyor,
05:05
it has created nearly four million jobs
91
293246
3207
yaklaşık olarak 4 milyon
istihdam yaratıyor
istihdam yaratıyor
05:08
and generates billions of dollars
in taxes every year.
in taxes every year.
92
296477
4501
ve her yıl milyarlarca dolar
vergi oluşturuyor.
vergi oluşturuyor.
05:13
These are taxes that governments
can now reinvest into the economy
can now reinvest into the economy
93
301002
4134
Bunlar, devletlerin şimdi
kendi kurumlarını yaratmak amacıyla
kendi kurumlarını yaratmak amacıyla
ekonomilerine yeniden yatırım
yapmak için kullandıkları vergiler.
yapmak için kullandıkları vergiler.
05:17
to build their institutions.
94
305160
2125
05:20
And here's the thing:
95
308114
1518
Olay şu:
05:21
because most people no longer
have to bribe public officials
have to bribe public officials
96
309656
3136
Çoğu insan artık kamu görevlilerine
sadece bir telefon almak için
rüşvet vermediği için
rüşvet vermediği için
05:24
just to get a phone,
97
312816
1494
05:26
corruption -- at least within
this industry -- has reduced.
this industry -- has reduced.
98
314334
4540
yolsuzluk -- en azından
bu endüstride -- azaldı.
bu endüstride -- azaldı.
05:32
Now, if Mo Ibrahim had waited
for corruption to be fixed
for corruption to be fixed
99
320469
3238
Eğer Mo Ibrahim yatırım yapmadan önce
05:35
in all of sub-Saharan Africa
before he invested,
before he invested,
100
323731
3349
Sahra Altı Afrika'nın tümünde
yolsuzluğun düzelmesini bekleseydi
yolsuzluğun düzelmesini bekleseydi
05:39
he would still be waiting today.
101
327104
1883
bugün hâlâ bekliyor olurdu.
05:41
You know, most people who engage
in corruption know they shouldn't.
in corruption know they shouldn't.
102
329858
4585
Yolsuzluğa kalkışan insanların çoğu
yapmamaları gerektiğini biliyor.
yapmamaları gerektiğini biliyor.
Telefon vermek için insanlardan
rüşvet talep eden kamu görevlileri
rüşvet talep eden kamu görevlileri
05:46
I mean, the public officials
who were demanding bribes from people
who were demanding bribes from people
103
334889
3593
05:50
to get phones
104
338506
1151
05:51
and the people
who were paying the bribes --
who were paying the bribes --
105
339681
2055
ve rüşveti ödeyen insanlar
05:53
they knew they were breaking the law.
106
341760
1791
suç işlediklerini biliyorlardı.
05:55
But they did it anyways.
107
343575
1516
Ama yine de yaptılar.
05:57
The question is: Why?
108
345638
1766
Soru ise şu: Neden?
05:59
The answer?
109
347967
1355
Cevap?
06:01
Scarcity.
110
349346
1292
Kıtlık.
06:04
See, whenever people would benefit
from gaining access
from gaining access
111
352128
2620
Ne zaman insanlar nadir olan
bir şeye erişim sağlamaktan yararlanıyorsa
bir şeye erişim sağlamaktan yararlanıyorsa
06:06
to something that scarce,
112
354772
1513
06:08
this makes corruption attractive.
113
356309
2357
bu yolsuzluğu çekici kılıyor.
06:11
You know, in poor countries, we complain
a lot about corrupt politicians
a lot about corrupt politicians
114
359642
4026
Bildiğiniz üzere yoksul ülkelerde
devlet fonundan para sızdıran
devlet fonundan para sızdıran
yozlaşmış siyasetçilerden
çok şikayet ederiz.
çok şikayet ederiz.
06:15
who embezzle state funds.
115
363692
1497
06:17
But in many of those countries,
economic opportunity is scarce,
economic opportunity is scarce,
116
365213
3930
Ama bu ülkelerinden birçoğunda
ekonomik fırsat azdır.
ekonomik fırsat azdır.
06:21
and so corruption becomes
an attractive way to gain wealth.
an attractive way to gain wealth.
117
369167
3711
Dolayısıyla yolsuzluk servet kazanmanın
çekici bir yolu hâline gelir.
çekici bir yolu hâline gelir.
06:25
We also complain about
civil servants like police officers,
civil servants like police officers,
118
373986
3486
Aynı zamanda her gün
çok çalışan vatandaşlardan
çok çalışan vatandaşlardan
06:29
who extort money from everyday
hardworking citizens.
hardworking citizens.
119
377496
3531
para sızdıran polis memurları gibi
devlet memurlarından da şikâyet ederiz.
devlet memurlarından da şikâyet ederiz.
06:33
But most civil servants
are grossly underpaid
are grossly underpaid
120
381860
2831
Ama çoğu devlet memuru
oldukça düşük ücret alıyor
oldukça düşük ücret alıyor
06:36
and are leading desperate lives.
121
384715
1991
ve çaresiz hayatları var.
06:38
And so for them, extortion or corruption
is a good way to make a living.
is a good way to make a living.
122
386730
6471
Dolayısıyla onlar için para sızdırma
veya yolsuzluk, geçinmek için iyi bir yol.
veya yolsuzluk, geçinmek için iyi bir yol.
06:46
You know, this phenomenon also plays
itself out in wealthy countries as well.
itself out in wealthy countries as well.
123
394241
4194
Bildiğiniz üzere bu olgu
varlıklı ülkelerde de rol oynuyor.
varlıklı ülkelerde de rol oynuyor.
Zengin ebeveynler üniversite
memurlarına rüşvet verdiğinde --
memurlarına rüşvet verdiğinde --
06:51
When rich parents
bribe university officials --
bribe university officials --
124
399720
2797
06:54
(Laughter)
125
402541
4655
(Gülüşmeler)
06:59
When rich parents
bribe university officials
bribe university officials
126
407220
2908
Zengin ebeveynler üniversite memurlarına
07:02
so their children can gain admission
into elite colleges,
into elite colleges,
127
410152
4722
çocukları seçkin üniversitelere
girebilsin diye rüşvet verdiğinde
girebilsin diye rüşvet verdiğinde
07:06
the circumstance is different,
128
414898
2279
durum farklı
07:09
but the principle is the same.
129
417201
1710
ama ilke aynı.
07:11
I mean, admission
into elite colleges is scarce,
into elite colleges is scarce,
130
419360
2894
Demek istediğim, seçkin
üniversitelere girmek zordur
üniversitelere girmek zordur
07:14
and so bribery becomes attractive.
131
422278
3168
dolayısıyla rüşvetçilik çekici hâle gelir.
07:19
The thing is,
132
427938
1178
Mesele şu ki
07:21
I'm not trying to say there shouldn't
be things that are scarce in society
be things that are scarce in society
133
429140
4032
toplumda nadir veya seçkin olan şeyler
olmamalı demeye çalışmıyorum.
olmamalı demeye çalışmıyorum.
07:25
or things that are selective.
134
433196
1540
07:27
What I'm just trying to explain
135
435435
1675
Açıklamaya çalıştığım şey
07:29
is this relationship
between corruption and scarcity.
between corruption and scarcity.
136
437134
3757
yolsuzluk ve nadirlik arasındaki bu ilişki
07:33
And in most poor countries,
way too many basic things are scarce.
way too many basic things are scarce.
137
441424
4900
ve çoğu yoksul ülkelerde
birçok oldukça temel şeyler nadirdir.
birçok oldukça temel şeyler nadirdir.
07:38
I mean things like food,
138
446348
1642
Yemek,
07:40
education,
139
448014
1369
eğitim,
07:41
health care,
140
449407
1285
sağlık hizmeti,
07:42
economic opportunity,
141
450716
1549
ekonomik fırsat,
07:44
jobs.
142
452289
1228
iş gibi şeyleren bahsediyorum.
07:46
This creates the perfect breeding ground
for corruption to thrive.
for corruption to thrive.
143
454522
4155
Bu, yolsuzluğun büyümesi için
mükemmel bir üreme alanı.
mükemmel bir üreme alanı.
07:51
Now, in no way does this
excuse corrupt behavior.
excuse corrupt behavior.
144
459884
3204
Bu bahane hiçbir şekilde
davranışı bozmuyor.
davranışı bozmuyor.
07:55
It just helps us
understand it a bit better.
understand it a bit better.
145
463112
2886
Sadece biraz daha iyi anlamamızı sağlıyor.
07:58
Investing in businesses
that make things affordable
that make things affordable
146
466672
3821
Nesneleri uygun fiyatlı hâle getiren
ve çok daha fazla insana
erişilebilir kılan işlere yatırım yapmak
erişilebilir kılan işlere yatırım yapmak
08:02
and accessible to so many more people
147
470517
2482
08:05
attacks this scarcity
148
473023
1717
bu nadirliğe saldırıyor
08:06
and creates the revenues for governments
to reinvest in their economies.
to reinvest in their economies.
149
474764
4533
ve hükûmetlerin ekonomilerine yeniden
yatırım yapmaları için gelir yaratıyor.
yatırım yapmaları için gelir yaratıyor.
08:11
Now, when this happens
on a countrywide level,
on a countrywide level,
150
479992
3136
Bu, ülke çapında bir düzeyde olduğunda
08:15
it can revolutionize nations.
151
483152
2183
milletleri kökten değiştirebilir.
08:18
Consider the impact in South Korea.
152
486284
2419
Güney Kore'deki etkiyi göz önüne alın.
08:21
Now, in the 1950s,
153
489822
1480
1950'lerde Güney Kore
son derece yoksul bir ülkeydi
son derece yoksul bir ülkeydi
08:23
South Korea was
a desperately poor country,
a desperately poor country,
154
491326
3538
08:26
and it was very corrupt.
155
494888
1669
ve çok yozlaşmıştı.
08:29
The country was ruled
by an authoritarian government
by an authoritarian government
156
497513
3162
Ülke, otoriteryen bir hükûmet
tarafından yönetiliyordu,
tarafından yönetiliyordu,
08:32
and engaged in bribery and embezzlement.
157
500699
2797
rüşvetçilik ve yolsuzlukla doluydu.
08:35
In fact, economists at the time
said South Korea was trapped in poverty,
said South Korea was trapped in poverty,
158
503858
5668
Aslında o zamanın ekonomistleri
Güney Kore'nin sefalet içinde
hapsedildiğini söylüyordu
hapsedildiğini söylüyordu
08:41
and they referred to it
as "an economic basket case."
as "an economic basket case."
159
509550
3603
ve bunu "ekonomik bir bunalım"
olarak tanımlıyordu.
olarak tanımlıyordu.
08:46
When you looked
at South Korea's institutions,
at South Korea's institutions,
160
514240
2190
Güney Kore'nin kurumlarına baktığınızda
1980'ler kadar geç zamanlarda bile
08:48
even as late as the 1980s,
161
516454
1561
08:50
they were on par with some of the poorest
and most corrupt African countries
and most corrupt African countries
162
518039
3900
en yoksul ve en yozlaşmış Afrika
ülkeleriyle o zaman eşdeğer tutuluyordu.
ülkeleriyle o zaman eşdeğer tutuluyordu.
08:53
at the time.
163
521963
1247
08:55
But as companies like
Samsung, Kia, Hyundai
Samsung, Kia, Hyundai
164
523938
4731
Ama Samsung, Kia
ve Hyundai gibi şirketlerin
ve Hyundai gibi şirketlerin
09:00
invested in innovations
that made things much more affordable
that made things much more affordable
165
528693
3732
çok daha fazla insan için nesneleri
çok daha uygun fiyatlı hâle getiren
çok daha uygun fiyatlı hâle getiren
09:04
for so many more people,
166
532449
2184
yeniliklere yatırım yapmasıyla
09:06
South Korea ultimately became prosperous.
167
534657
2616
Güney Kore en sonunda zengin oldu.
09:09
As the country grew prosperous,
168
537925
2757
Ülke daha varlıklı oldukça
09:12
it was able to transition
from an authoritarian government
from an authoritarian government
169
540706
3078
otoriteryen bir hükûmetten
demokratik bir hükûmete geçebildiler
demokratik bir hükûmete geçebildiler
09:15
to a democratic government
170
543808
2201
09:18
and has been able to reinvest
in building its institutions.
in building its institutions.
171
546033
4396
ve kendi kurumlarını kurmak için
yeniden yatırım yapabildiler
yeniden yatırım yapabildiler
09:22
And this has paid off tremendously.
172
550453
2235
ve bu harika bir şekilde sonuç verdi.
09:25
For instance, in 2018,
173
553698
1962
Örneğin 2018'de Güney Kore'nin başkanı
yolsuzluğa bağlı suçlamalarla
yolsuzluğa bağlı suçlamalarla
09:27
South Korea's president
was sentenced to 25 years in prison
was sentenced to 25 years in prison
174
555684
3956
25 yıllık hapis cezasına çarptırıldı.
09:31
on corruption-related charges.
175
559664
1979
09:34
This could never have happened decades ago
when the country was poor
when the country was poor
176
562259
4061
Bu, ülke yoksul ve otoriteryen bir hükûmet
tarafından yürütüldüğü zamanlarda,
tarafından yürütüldüğü zamanlarda,
09:38
and ruled by an authoritarian government.
177
566344
2794
on yıllar önce asla olamazdı.
09:42
In fact, as we looked at most prosperous
countries today, what we found was,
countries today, what we found was,
178
570450
4645
Aslında bugün en zengin
ülkelere baktığımızda
ülkelere baktığımızda
bulduğumuz şey varlıklı hâle geldikçe
yolsuzluğu azaltabilmiş olmalarıydı --
yolsuzluğu azaltabilmiş olmalarıydı --
09:47
they were able to reduce corruption
as they became prosperous --
as they became prosperous --
179
575119
4053
09:51
not before.
180
579196
1499
daha öncesinde değil.
09:53
And so where does that leave us?
181
581910
1670
O hâlde hangi sonuca varmalıyız?
09:56
I know it may sound like I'm saying
we should just ignore corruption.
we should just ignore corruption.
182
584673
4142
Yolsuzluğu sadece göz ardı etmemiz
gerektiğini söylüyorum gibi gelebilir.
gerektiğini söylüyorum gibi gelebilir.
10:01
That's not what I'm saying at all.
183
589259
1772
Hiçbir şekilde söylediğim şey bu değil.
10:03
What I'm suggesting, though,
184
591850
1520
Aksine önerdiğim şey,
10:05
is that corruption, especially
for most people in poor countries,
for most people in poor countries,
185
593394
4777
yolsuzluğun, özellikle de
yoksul ülkelerdeki insanlar için,
yoksul ülkelerdeki insanlar için,
10:10
is a work-around.
186
598195
1295
geçici bir çözüm olduğu.
10:12
It's a utility
187
600196
1151
Bir sorunu çözmede
10:13
in a place where there are fewer
better options to solve a problem.
better options to solve a problem.
188
601371
3575
daha az iyi seçeneklerin
olduğu bir yerde faydalıdır.
olduğu bir yerde faydalıdır.
10:17
Investing in innovations that make
products much more affordable
products much more affordable
189
605770
3586
Birçok insan için ürünleri
çok daha uygun fiyatlı hâle getiren
çok daha uygun fiyatlı hâle getiren
10:21
for many people
190
609380
1759
yeniliklere yatırım yapmak
sadece bu nadirliğe saldırmıyor,
sadece bu nadirliğe saldırmıyor,
10:23
not only attacks this scarcity
191
611163
2213
10:25
but it creates a sustainable
source of revenue
source of revenue
192
613400
2717
aynı zamanda devletlerin
kurumlarını güçlendirmek için
kurumlarını güçlendirmek için
10:28
for governments to reinvest
into the economies
into the economies
193
616141
3228
ekonomilerine yeniden
yatırım yapmaları için
yatırım yapmaları için
10:31
to strengthen their institutions.
194
619393
2519
sürdürülebilir bir gelir
kaynağı yaratıyor.
kaynağı yaratıyor.
10:34
This is the critical missing piece
in the economic development puzzle
in the economic development puzzle
195
622497
3718
Bu, en sonunda yolsuzluğu
azaltmamıza yardımcı olacak
azaltmamıza yardımcı olacak
10:38
that will ultimately
help us reduce corruption.
help us reduce corruption.
196
626239
3322
ekonomik gelişim yapbozundaki
önemli eksik parça.
önemli eksik parça.
10:43
You know, I lost hope
in Nigeria when I was 16.
in Nigeria when I was 16.
197
631013
2551
16 yaşındayken Nijerya'ya karşı
umudumu kaybettim.
umudumu kaybettim.
10:46
And in some ways, the country
has actually gotten worse.
has actually gotten worse.
198
634405
2951
Bir bakıma ülke aslında daha da kötüleşti.
10:50
In addition to widespread poverty
and endemic corruption,
and endemic corruption,
199
638105
4175
Geniş çaptaki yoksulluğa
ve sık görülen yolsuzluğa ek olarak
ve sık görülen yolsuzluğa ek olarak
10:54
Nigeria now actually deals
with terrorist organizations
with terrorist organizations
200
642304
2885
Nijerya şimdi de Boko Haram gibi
terör örgütleriyle uğraşıyor.
terör örgütleriyle uğraşıyor.
10:57
like Boko Haram.
201
645213
1702
10:59
But somehow, I am more hopeful
about Nigeria today
about Nigeria today
202
647788
3490
Ama bir şekilde bugün Nijerya konusunda
daha önce olduğumdan çok daha umutluyum.
daha önce olduğumdan çok daha umutluyum.
11:03
than I have ever been before.
203
651302
1707
11:05
When I see organizations
investing in innovations
investing in innovations
204
653474
3862
İnsanlar için istihdam yaratan
ve nesneleri daha
uygun fiyatlı hâle getiren
uygun fiyatlı hâle getiren
11:09
that are creating jobs for people
205
657360
2311
yeniliklere yatırım yapan
organizasyonları gördüğümde --
organizasyonları gördüğümde --
11:11
and making things affordable --
206
659695
2118
11:13
I mean organizations
like Lifestores Pharmacy,
like Lifestores Pharmacy,
207
661837
3012
ilaçları ve tıbbi ürünleri insanlar için
daha uygun fiyatlı hâle getiren
daha uygun fiyatlı hâle getiren
11:16
making drugs and pharmaceuticals
more affordable for people;
more affordable for people;
208
664873
4380
Lifestores Pharmacy gibi
organizasyonlardan bahsediyorum
organizasyonlardan bahsediyorum
11:21
or Metro Africa Xpress,
209
669277
2136
veya birçok küçük işletme için lojistik
ve dağıtımın azlığıyla mücadele eden
ve dağıtımın azlığıyla mücadele eden
11:23
tackling the scarcity of distribution
and logistics for many small businesses;
and logistics for many small businesses;
210
671437
5014
Metro Africa Xpress gibi
11:28
or Andela, creating economic opportunity
for software developers --
for software developers --
211
676475
5127
veya yazılım geliştiriciler için
ekonomik fırsat yaratan Andela gibi --
ekonomik fırsat yaratan Andela gibi --
11:33
I am optimistic about the future.
212
681626
2746
geleceğe karşı iyimserim.
11:36
I hope you will be, too.
213
684396
1729
Umarım siz de olursunuz.
11:38
Thank you.
214
686149
1188
Teşekkür ederim.
11:39
(Applause)
215
687361
4924
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Efosa Ojomo - Innovation researcherEfosa Ojomo researches and writes about how innovation transforms organizations and creates inclusive prosperity for many.
Why you should listen
Efosa Ojomo leads the Global Prosperity research group at the Clayton Christensen Institute for Disruptive Innovation, a think tank based in Boston and Silicon Valley. In January, 2019, Ojomo and Harvard Business School professor Clayton Christensen published The Prosperity Paradox: How Innovation Can Lift Nations Out of Poverty. In a Wall Street Journal review of The Prosperity Paradox, Rupert Darwall writes: "The authors return the entrepreneur and innovation to the center stage of economic development and prosperity."
Ojomo's work has been published and covered by the Wall Street Journal, Harvard Business Review, the Guardian, Quartz, Forbes, Fortune, The World Bank, NPR and several other media outlets. He speaks regularly on innovation and has presented his work at TED, the Aspen Ideas Festival, the World Bank, Harvard, Yale, Oxford and at several other conferences and institutions.
Ojomo graduated from Vanderbilt University with a degree in computer engineering and got his MBA from Harvard Business School.
Efosa Ojomo | Speaker | TED.com