TED2017
Radhika Nagpal: What intelligent machines can learn from a school of fish
Radhika Nagpal: Những cỗ máy thông minh có thể học được gì từ một đàn cá
Filmed:
Readability: 4.3
1,266,261 views
Khoa học viễn tưởng vẽ ra những viễn cảnh về trí tuệ nhân tạo (AI) được xây dựng để sao chép cách ta suy nghĩ - nhưng sẽ thế nào nếu nó được thiết kế dựa trên các dạng trí tuệ khác tìm thấy trong tự nhiên? Kĩ sư robot Radhika Nagpal nghiên cứu về trí tuệ tập thể thể hiện ở loài côn trùng hay đàn cá, cố gắng hiểu được các quy tắc cam kết của chúng. Trong bài nói chuyện của mình, cô ấy giới thiệu sản phẩm của sức mạnh tập thể nhân tạo và cho thấy một tương lai mà ở đó những nhóm robot làm việc với nhau để xây dựng hàng rào chống lũ, thụ phấn cho cây trồng, giám sát rặng san hô và tạo dựng các chòm vệ tinh.
Radhika Nagpal - Robotics engineer
Taking cues from bottom-up biological networks like those of social insects, Radhika Nagpal helped design an unprecedented “swarm” of ant-like robots. Full bio
Taking cues from bottom-up biological networks like those of social insects, Radhika Nagpal helped design an unprecedented “swarm” of ant-like robots. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Vào những ngày đầu sau khi tốt nghiệp,
00:12
In my early days as a graduate student,
0
755
2015
00:14
I went on a snorkeling trip
off the coast of the Bahamas.
off the coast of the Bahamas.
1
2794
3555
tôi tham gia một chuyến lặn ống thở
ngoài khơi Bahamas.
ngoài khơi Bahamas.
00:18
I'd actually never swum
in the ocean before,
in the ocean before,
2
6789
2949
Tôi chưa từng bơi
ngoài biển xa bao giờ
ngoài biển xa bao giờ
00:21
so it was a bit terrifying.
3
9762
1844
nên cũng có chút sợ hãi.
Điều tôi nhớ nhất là,
khi chúi đầu xuống dưới nước
khi chúi đầu xuống dưới nước
00:24
What I remember the most is,
as I put my head in the water
as I put my head in the water
4
12016
3000
00:27
and I was trying really hard
to breathe through the snorkel,
to breathe through the snorkel,
5
15040
4250
và vật lộn để thở
với chiếc ống lặn,
với chiếc ống lặn,
00:31
this huge group
of striped yellow and black fish
of striped yellow and black fish
6
19314
5366
một đàn cá sọc vàng đen lớn
lao thẳng vào tôi ...
lao thẳng vào tôi ...
00:36
came straight at me ...
7
24704
1483
và tôi chỉ biết đứng đơ ra.
00:38
and I just froze.
8
26817
1397
00:40
And then, as if it had
suddenly changed its mind,
suddenly changed its mind,
9
28975
3613
Rồi bỗng nhiên, như
thay đổi suy nghĩ,
thay đổi suy nghĩ,
chúng lao thẳng tới tôi
rồi đột ngột rẽ sang phải
rồi đột ngột rẽ sang phải
00:44
came towards me
and then swerved to the right
and then swerved to the right
10
32612
2437
00:47
and went right around me.
11
35073
1515
và đi ngay quanh tôi.
Tôi hoàn toàn bị mê hoặc.
Tôi hoàn toàn bị mê hoặc.
00:48
It was absolutely mesmerizing.
12
36920
1526
00:50
Maybe many of you
have had this experience.
have had this experience.
13
38470
2182
Có lẽ nhiều bạn
cũng có trải nghiệm như thế.
cũng có trải nghiệm như thế.
00:53
Of course, there's the color
and the beauty of it,
and the beauty of it,
14
41239
3422
Dĩ nhiên, chúng có màu sắc
và vẻ đẹp,
và vẻ đẹp,
00:56
but there was also
just the sheer oneness of it,
just the sheer oneness of it,
15
44685
2928
tuy nhiên, còn có
cả sự đồng nhất đáng kinh ngạc,
cả sự đồng nhất đáng kinh ngạc,
00:59
as if it wasn't hundreds of fish
16
47637
2343
cứ như đó không phải là
hàng trăm con cá
hàng trăm con cá
01:02
but a single entity
with a single collective mind
with a single collective mind
17
50004
3135
mà là một thực thể với một bộ não
tập thể duy nhất đưa ra quyết định.
tập thể duy nhất đưa ra quyết định.
01:05
that was making decisions.
18
53163
1507
Khi nhìn lại, tôi nghĩ trải nghiệm đó
đã thực sự khiến tôi quyết định
đã thực sự khiến tôi quyết định
01:07
When I look back, I think that experience
really ended up determining
really ended up determining
19
55666
3682
sự nghiệp mà mình sẽ theo đuổi.
01:11
what I've worked on for most of my career.
20
59372
2222
Tôi là một nhà khoa học máy tính,
01:16
I'm a computer scientist,
21
64157
1280
01:17
and the field that I work in
is artificial intelligence.
is artificial intelligence.
22
65461
2747
và làm về lĩnh vực
trí tuệ nhân tạo (AI).
trí tuệ nhân tạo (AI).
Chủ đề chính trong AI
01:20
And a key theme in AI
23
68639
1517
01:22
is being able to understand intelligence
by creating our own computational systems
by creating our own computational systems
24
70180
4443
đó là có thể hiểu được trí tuệ
bằng cách tạo ra hệ thống máy tính
bằng cách tạo ra hệ thống máy tính
01:26
that display intelligence
the way we see it in nature.
the way we see it in nature.
25
74647
3253
biểu hiện trí tuệ
theo cách mà ta thấy trong tự nhiên.
theo cách mà ta thấy trong tự nhiên.
01:30
Now, most popular views of AI, of course,
come from science fiction and the movies,
come from science fiction and the movies,
26
78467
4438
Hiện nay, góc nhìn phổ biến về AI chủ yếu
đến từ khoa học viễn tưởng và phim ảnh,
đến từ khoa học viễn tưởng và phim ảnh,
01:34
and I'm personally a big Star Wars fan.
27
82929
2577
và tôi là một fan lớn của Star Wars.
01:38
But that tends to be a very human-centric
view of intelligence.
view of intelligence.
28
86501
3889
Nhưng nó chỉ là góc nhìn
chủ yếu từ con người về trí tuệ.
chủ yếu từ con người về trí tuệ.
Khi nghĩ về một đàn cá,
hay về một bầy chim sáo,
hay về một bầy chim sáo,
01:43
When you think of a fish school,
29
91144
2207
01:45
or when I think of a flock of starlings,
30
93375
2953
ta có cảm giác nó là
một kiểu trí tuệ hoàn toàn khác.
một kiểu trí tuệ hoàn toàn khác.
01:48
that feels like a really different
kind of intelligence.
kind of intelligence.
31
96352
3340
01:52
For starters, any one fish is just so tiny
32
100945
3913
Lý do đầu tiên là,
mỗi con cá rất nhỏ bé
mỗi con cá rất nhỏ bé
01:56
compared to the sheer size
of the collective,
of the collective,
33
104882
2887
so với kích thước của cả một tập thể,
01:59
so it seems that any one individual
34
107793
3110
nên có vẻ như
mỗi cá thể này
mỗi cá thể này
02:02
would have a really limited
and myopic view of what's going on,
and myopic view of what's going on,
35
110927
2993
sẽ có tầm nhìn rất hạn chế
về những gì đang diễn ra,
về những gì đang diễn ra,
02:05
and intelligence
isn't really about the individual
isn't really about the individual
36
113944
2334
và trí tuệ dường như
không chỉ là với cá nhân
không chỉ là với cá nhân
02:08
but somehow a property
of the group itself.
of the group itself.
37
116302
2677
mà bằng cách nào đó
là một phần của cả nhóm.
là một phần của cả nhóm.
02:12
Secondly, and the thing
that I still find most remarkable,
that I still find most remarkable,
38
120118
3231
Thứ hai, và cũng là thứ
khiến tôi ấn tượng nhất,
khiến tôi ấn tượng nhất,
02:15
is that we know that there are no leaders
supervising this fish school.
supervising this fish school.
39
123373
5032
đó là khi biết rằng không hề có
lãnh đạo điều hành đàn cá này.
lãnh đạo điều hành đàn cá này.
02:21
Instead, this incredible
collective mind behavior
collective mind behavior
40
129163
3501
Thay vào đó, hành vi suy nghĩ tập thể
đầy ấn tượng này
đầy ấn tượng này
02:24
is emerging purely from the interactions
of one fish and another.
of one fish and another.
41
132688
4532
xuất hiện thuần từ sự tương tác
của con này với một con khác.
của con này với một con khác.
02:29
Somehow, there are these interactions
or rules of engagement
or rules of engagement
42
137244
3968
Bằng cách nào đó, có những sự tương tác
hay những quy tắc cam kết
hay những quy tắc cam kết
02:33
between neighboring fish
43
141236
1755
giữa những con cá gần nhau
khiến mọi thứ hoạt động hiệu quả.
khiến mọi thứ hoạt động hiệu quả.
02:35
that make it all work out.
44
143015
1467
02:37
So the question for AI then becomes,
45
145736
2651
Do đó, câu hỏi dành cho AI trở thành,
02:40
what are those rules of engagement
that lead to this kind of intelligence,
that lead to this kind of intelligence,
46
148411
4158
những quy luật cam kết nào dẫn tới
loại trí tuệ này,
loại trí tuệ này,
và liệu ta có thể
mô phỏng chúng?
mô phỏng chúng?
02:44
and of course, can we create our own?
47
152593
1907
02:46
And that's the primary thing
that I work on with my team in my lab.
that I work on with my team in my lab.
48
154999
3587
Đó chính là thứ mà tôi và đội ngũ
đang nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
đang nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
Chúng tôi nghiên cứu
trên lý thuyết,
trên lý thuyết,
02:50
We work on it through theory,
49
158943
1637
02:52
looking at abstract rule systems
50
160604
2348
nhìn nó qua hệ thống
quy tắc trừu tượng
quy tắc trừu tượng
02:54
and thinking about
the mathematics behind it.
the mathematics behind it.
51
162976
2349
và nghĩ về các thuật toán
đằng sau.
đằng sau.
02:57
We also do it through biology,
working closely with experimentalists.
working closely with experimentalists.
52
165897
4285
Chúng tôi cũng thông qua sinh học,
hợp tác chặt chẽ với các nhà thực nghiệm.
hợp tác chặt chẽ với các nhà thực nghiệm.
Nhưng hầu hết,
là thông qua robot,
là thông qua robot,
03:02
But mostly, we do it through robotics,
53
170579
1953
03:04
where we try to create
our own collective systems
our own collective systems
54
172556
3904
chúng tôi cố gắng tạo ra
một hệ thống tập thể của chính mình
một hệ thống tập thể của chính mình
03:08
that can do the kinds of things
that we see in nature,
that we see in nature,
55
176484
2707
có thể làm những thứ như trong tự nhiên,
hay ít nhất là cố làm.
hay ít nhất là cố làm.
03:11
or at least try to.
56
179215
1237
Một trong những nhiệm vụ đầu tiên
của chúng tôi trong kế hoạch này
của chúng tôi trong kế hoạch này
03:13
One of our first robotic quests
along this line
along this line
57
181907
2804
03:16
was to create our very own colony
of a thousand robots.
of a thousand robots.
58
184735
4045
là tạo ra một tập đoàn
một ngàn con robot.
một ngàn con robot.
Những con robot rất đơn giản,
03:21
So very simple robots,
59
189140
1334
03:22
but they could be programmed
to exhibit collective intelligence,
to exhibit collective intelligence,
60
190498
3603
nhưng được lập trình để
thể hiện trí tuệ tập thể,
thể hiện trí tuệ tập thể,
và đó là thứ chúng tôi có thể làm.
03:26
and that's what we were able to do.
61
194125
1729
Một con robot đơn lẻ sẽ như thế này.
khá nhỏ, cỡ một đồng 25 xu,
khá nhỏ, cỡ một đồng 25 xu,
03:28
So this is what a single robot looks like.
62
196194
2032
03:30
It's quite small,
about the size of a quarter,
about the size of a quarter,
63
198250
2523
và bạn có thể lập trình cho nó di chuyển,
03:32
and you can program how it moves,
64
200797
2310
03:35
but it can also wirelessly
communicate with other robots,
communicate with other robots,
65
203131
3416
nhưng nó cũng có thể giao tiếp không dây
với những con robot khác,
với những con robot khác,
03:38
and it can measure distances from them.
66
206571
2167
và đo khoảng cách giữa chúng.
03:40
And so now we can start to program
exactly an interaction,
exactly an interaction,
67
208762
3476
Bây giờ, chúng tôi có thể bắt đầu
lập trình chính xác sự tương tác,
lập trình chính xác sự tương tác,
03:44
a rule of engagement between neighbors.
68
212262
2094
quy luật cam kết giữa các thành viên.
03:46
And once we have this system,
69
214713
1894
Một khi có hệ thống này,
chúng ta có thể bắt đầu lập trình
nhiều dạng quy luật cam kết
nhiều dạng quy luật cam kết
03:48
we can start to program many
different kinds of rules of engagement
different kinds of rules of engagement
70
216631
3416
03:52
that you would see in nature.
71
220071
1506
có thể thấy trong tự nhiên.
03:53
So for example,
spontaneous synchronization,
spontaneous synchronization,
72
221601
2976
Ví dụ, sự đồng bộ hóa tự nhiên,
03:56
how audiences are clapping
and suddenly start all clapping together,
and suddenly start all clapping together,
73
224601
5238
cách mà các khán giả vỗ tay và
bỗng nhiên bắt đầu vỗ tay cùng nhịp,
bỗng nhiên bắt đầu vỗ tay cùng nhịp,
04:01
the fireflies flashing together.
74
229863
2068
những con đom đóm phát sáng cùng nhau.
Ta có thể lập trình
những quy tắc hình thành khuôn mẫu,
những quy tắc hình thành khuôn mẫu,
04:06
We can program rules
for pattern formation,
for pattern formation,
75
234919
2691
04:09
how cells in a tissue
76
237634
1786
cách các tế bào trong một mô
xác định vai trò mà chúng sẽ đảm nhiệm
xác định vai trò mà chúng sẽ đảm nhiệm
04:11
determine what role
they're going to take on
they're going to take on
77
239444
2102
và tạo nên các khuôn mẫu
cho cơ thể chúng ta.
cho cơ thể chúng ta.
04:13
and set the patterns of our bodies.
78
241570
1706
Ta có thể lập trình
quy tắc cho sự di cư,
quy tắc cho sự di cư,
04:17
We can program rules for migration,
79
245045
2089
04:19
and in this way, we're really learning
from nature's rules.
from nature's rules.
80
247158
2977
bằng cách này, ta thực sự học hỏi
từ các quy luật tự nhiên.
từ các quy luật tự nhiên.
Nhưng còn có thể
tiến một bước xa hơn thế.
tiến một bước xa hơn thế.
04:22
But we can also take it a step further.
81
250595
2647
04:25
We can actually take these rules
that we've learned from nature
that we've learned from nature
82
253266
2992
Ta có thể lấy những quy luật
học từ tự nhiên kết hợp
học từ tự nhiên kết hợp
04:28
and combine them and create
entirely new collective behaviors
entirely new collective behaviors
83
256282
3794
và tạo ra những hành vi tập thể
hoàn toàn mới của chính mình.
hoàn toàn mới của chính mình.
04:32
of our very own.
84
260100
1198
Ví dụ, tưởng tượng bạn có
hai kiểu quy tắc khác nhau.
hai kiểu quy tắc khác nhau.
04:33
So for example,
85
261960
1478
04:35
imagine that you had
two different kinds of rules.
two different kinds of rules.
86
263462
2352
Quy tắc thứ nhất là về chuyển động:
04:38
So your first rule is a motion rule
87
266374
2119
04:40
where a moving robot can move
around other stationary robots.
around other stationary robots.
88
268517
4341
một robot có thể di chuyển
xung quanh những con robot bất động khác.
xung quanh những con robot bất động khác.
Quy tắc thứ hai là về khuôn mẫu:
04:44
And your second rule is a pattern rule
89
272882
1811
04:46
where a robot takes on a color
based on its two nearest neighbors.
based on its two nearest neighbors.
90
274717
3157
một robot sẽ nhận màu
dựa vào hai robot gần nhất.
dựa vào hai robot gần nhất.
04:50
So if I start with a blob of robots
in a little pattern seed,
in a little pattern seed,
91
278679
3445
Vậy nếu bắt đầu
với một nhóm robot nhỏ,
với một nhóm robot nhỏ,
04:54
it turns out that these two rules
are sufficient for the group
are sufficient for the group
92
282148
2906
hóa ra hai luật lệ này
sẽ đủ để nhóm
sẽ đủ để nhóm
04:57
to be able to self-assemble
a simple line pattern.
a simple line pattern.
93
285078
2752
có khả năng tự sắp xếp lại
thành một đường thẳng.
thành một đường thẳng.
Và nếu có thêm những quy tắc
khuôn mẫu phức tạp hơn,
khuôn mẫu phức tạp hơn,
05:01
And if I have more
complicated pattern rules,
complicated pattern rules,
94
289114
2544
05:03
and I design error correction rules,
95
291682
2317
và thiết kế những quy tắc tự sửa lỗi,
05:06
we can actually create really,
really complicated self assemblies,
really complicated self assemblies,
96
294023
3097
ta có thể tạo ra
những hệ thống tự sắp xếp cực kì phức tạp,
những hệ thống tự sắp xếp cực kì phức tạp,
05:09
and here's what that looks like.
97
297144
1644
và nó sẽ trông như thế này.
Ở đây, bạn sẽ thấy
một ngàn con robot
một ngàn con robot
05:11
So here, you're going to see
a thousand robots
a thousand robots
98
299874
2985
05:14
that are working together
to self-assemble the letter K.
to self-assemble the letter K.
99
302883
3462
hợp tác với nhau
để tự sắp xếp ra chữ cái K.
để tự sắp xếp ra chữ cái K.
Chữ K theo chiều này.
05:18
The K is on its side.
100
306369
1306
05:20
And the important thing
is that no one is in charge.
is that no one is in charge.
101
308223
2731
Điều quan trọng là
không hề có người phụ trách.
không hề có người phụ trách.
05:22
So any single robot is only talking
to a small number of robots nearby it,
to a small number of robots nearby it,
102
310978
4825
Mỗi con robot chỉ nói chuyện
với một lượng nhỏ robot cạnh chúng,
với một lượng nhỏ robot cạnh chúng,
05:27
and it's using its motion rule
to move around the half-built structure
to move around the half-built structure
103
315827
3937
và sử dụng quy tắc chuyển động để
di chuyển quanh cấu trúc đang xây dở này
di chuyển quanh cấu trúc đang xây dở này
05:31
just looking for a place to fit in
based on its pattern rules.
based on its pattern rules.
104
319788
3007
để tìm ra vị trí phù hợp
dựa trên những nguyên tắc về khuôn mẫu.
dựa trên những nguyên tắc về khuôn mẫu.
05:35
And even though no robot
is doing anything perfectly,
is doing anything perfectly,
105
323794
4398
Mặc dù không một con robot nào
làm ra thứ gì hoàn hảo,
làm ra thứ gì hoàn hảo,
05:40
the rules are such that we can get
the collective to do its goal
the collective to do its goal
106
328216
3660
những quy tắc giúp ta có
một tập thể cùng nhau đạt được mục tiêu.
một tập thể cùng nhau đạt được mục tiêu.
05:43
robustly together.
107
331900
1473
Viễn cảnh đấy đang dần trở nên
hoàn hảo,
hoàn hảo,
05:46
And the illusion becomes
almost so perfect, you know --
almost so perfect, you know --
108
334033
2982
bạn bắt đầu cảm thấy
chúng không còn là những robot tách biệt
chúng không còn là những robot tách biệt
05:49
you just start to not even notice
that they're individual robots at all,
that they're individual robots at all,
109
337039
3416
05:52
and it becomes a single entity,
110
340479
1683
mà là một thực thể duy nhất,
giống như đàn cá kia.
giống như đàn cá kia.
05:54
kind of like the school of fish.
111
342186
1721
Đó là những robot và quy tắc
cho không gian hai chiều,
cho không gian hai chiều,
06:00
So these are robots and rules
in two dimensions,
in two dimensions,
112
348013
2739
nhưng ta còn có thể nghĩ về chúng
trong không gian ba chiều.
trong không gian ba chiều.
06:02
but we can also think about robots
and rules in three dimensions.
and rules in three dimensions.
113
350776
3311
06:06
So what if we could create robots
that could build together?
that could build together?
114
354111
3603
Sẽ thế nào nếu tạo ra những robot
có thể cùng nhau xây dựng?
có thể cùng nhau xây dựng?
Chúng ta có thể lấy cảm hứng
từ xã hội côn trùng.
từ xã hội côn trùng.
06:10
And here, we can take inspiration
from social insects.
from social insects.
115
358576
3255
Hãy nghĩ về các kiến trúc của loài mối
hay các đội quân kiến,
hay các đội quân kiến,
06:14
So if you think about
mound-building termites
mound-building termites
116
362189
2660
06:16
or you think about army ants,
117
364873
2052
chúng tạo ra những kiến trúc tổ
cực kì phức tạp và ấn tượng từ bùn
cực kì phức tạp và ấn tượng từ bùn
06:18
they create incredible,
complex nest structures out of mud
complex nest structures out of mud
118
366949
4253
thậm chí, là từ chính cơ thể chúng.
06:23
and even out of their own bodies.
119
371226
2144
Như hệ thống
tôi cho bạn xem trước đó,
tôi cho bạn xem trước đó,
06:26
And like the system I showed you before,
120
374602
2220
06:28
these insects actually
also have pattern rules
also have pattern rules
121
376846
2970
những côn trùng này
cũng có những quy tắc khuôn mẫu
cũng có những quy tắc khuôn mẫu
giúp chúng xác định
thứ sẽ xây dựng,
thứ sẽ xây dựng,
06:31
that help them determine what to build,
122
379840
2038
06:33
but the pattern can be made
out of other insects,
out of other insects,
123
381902
2302
nhưng khuôn mẫu này có thể
làm từ côn trùng khác hay từ bùn.
làm từ côn trùng khác hay từ bùn.
06:36
or it could be made out of mud.
124
384228
1787
Và ta có thể sử dụng ý tưởng
giống vậy để tạo ra các quy tắc cho robot.
giống vậy để tạo ra các quy tắc cho robot.
06:39
And we can use that same idea
to create rules for robots.
to create rules for robots.
125
387178
4361
Ở đây, bạn sẽ thấy
những con robot đã được mô phỏng.
những con robot đã được mô phỏng.
06:44
So here, you're going to see
some simulated robots.
some simulated robots.
126
392221
3161
06:47
So the simulated robot has a motion rule,
127
395406
2483
Chúng sẽ có quy tắc về chuyển động,
06:49
which is how it traverses
through the structure,
through the structure,
128
397913
2333
làm thế nào đi xuyên qua các cấu trúc,
06:52
looking for a place to fit in,
129
400270
1997
tìm vị trí thích hợp cho mình,
và có những quy tắc khuôn mẫu
để khi nhìn vào một nhóm các khối
để khi nhìn vào một nhóm các khối
06:54
and it has pattern rules
where it looks at groups of blocks
where it looks at groups of blocks
130
402291
3000
06:57
to decide whether to place a block.
131
405315
2205
nó sẽ quyết định đặt
khối tiếp theo ở đâu.
khối tiếp theo ở đâu.
07:00
And with the right motion rules
and the right pattern rules,
and the right pattern rules,
132
408644
3063
Với những quy tắc chuyển động
cũng như khuôn mẫu đúng đắn,
cũng như khuôn mẫu đúng đắn,
07:03
we can actually get the robots
to build whatever we want.
to build whatever we want.
133
411731
3635
ta có thể có những con robot
xây bất kể thứ gì.
xây bất kể thứ gì.
07:08
And of course, everybody wants
their own tower.
their own tower.
134
416197
2691
Dĩ nhiên, ai cũng muốn
có một tòa tháp cho riêng mình.
có một tòa tháp cho riêng mình.
07:11
(Laughter)
135
419350
1982
(Cười)
07:14
So once we have these rules,
136
422000
1684
Vậy một khi có những quy tắc,
07:15
we can start to create the robot bodies
that go with these rules.
that go with these rules.
137
423708
3166
ta tạo ra những cơ thể cho robot
theo quy tắc này.
theo quy tắc này.
Ở đây, bạn thấy một con robot
có thể leo qua các khối,
có thể leo qua các khối,
07:18
So here, you see a robot
that can climb over blocks,
that can climb over blocks,
138
426898
3309
07:22
but it can also lift and move these blocks
139
430231
2681
nhưng nó cũng có thể nhấc
và di chuyển những khối này
và di chuyển những khối này
07:24
and it can start to edit
the very structure that it's on.
the very structure that it's on.
140
432936
2697
và hình thành cái cấu trúc
đang được thi hành.
đang được thi hành.
Nhưng với những quy tắc này,
07:28
But with these rules,
141
436617
1148
07:29
this is really only one kind of robot body
that you could imagine.
that you could imagine.
142
437789
3479
đây chỉ mới là một dạng robot
bạn có thể tưởng tượng ra.
bạn có thể tưởng tượng ra.
Còn có thể tưởng tượng ra
nhiều robot với cơ thể khác nữa.
nhiều robot với cơ thể khác nữa.
07:33
You could imagine
many different kinds of robot bodies.
many different kinds of robot bodies.
143
441292
2579
07:35
So if you think about robots
that maybe could move sandbags
that maybe could move sandbags
144
443895
4610
Vậy hãy nghĩ về những robot
có thể di chuyển các túi cát,
có thể di chuyển các túi cát,
07:40
and could help build levees,
145
448529
2549
giúp ta dựng đê,
07:43
or we could think of robots
that built out of soft materials
that built out of soft materials
146
451102
4301
hãy nghĩ về những robot
làm từ vật liệu mềm
làm từ vật liệu mềm
07:47
and worked together
to shore up a collapsed building --
to shore up a collapsed building --
147
455427
3644
và hợp tác với nhau để
chống đỡ các công trình đã sập.
chống đỡ các công trình đã sập.
07:51
so just the same kind of rules
in different kinds of bodies.
in different kinds of bodies.
148
459095
2998
Những quy tắc giống nhau
trong những cơ thể khác nhau.
trong những cơ thể khác nhau.
Hay là, như nhóm của tôi,
bị ám ảnh với những đội quân kiến,
bị ám ảnh với những đội quân kiến,
07:56
Or if, like my group, you are completely
obsessed with army ants,
obsessed with army ants,
149
464210
4223
08:00
then maybe one day we can make robots
that can climb over literally anything
that can climb over literally anything
150
468457
4374
và có lẽ một ngày, ta sẽ làm ra các robot
trèo lên hầu hết mọi thứ
trèo lên hầu hết mọi thứ
bao gồm cả các thành viên khác
trong cùng bộ,
trong cùng bộ,
08:04
including other members of their tribe,
151
472855
2174
08:07
and self-assemble things
out of their own bodies.
out of their own bodies.
152
475053
2349
và tự sắp xếp lại
chính cơ thể mình.
chính cơ thể mình.
08:10
Once you understand the rules,
153
478137
1681
Một khi hiểu được những quy tắc,
08:11
just many different kinds
of robot visions become possible.
of robot visions become possible.
154
479842
3379
sẽ rất nhiều viễn cảnh
về robot trở thành hiện thực.
về robot trở thành hiện thực.
Trở lại với chuyến lặn đó,
08:18
And coming back to the snorkeling trip,
155
486792
2234
ta hiểu được rất nhiều
về các quy tắc mà đàn cá sử dụng.
về các quy tắc mà đàn cá sử dụng.
08:21
we actually understand a great deal
about the rules that fish schools use.
about the rules that fish schools use.
156
489050
5345
08:26
So if we can invent
the bodies to go with that,
the bodies to go with that,
157
494769
2836
Vậy nếu có thể tạo ra
các cơ thể tuân theo nó,
các cơ thể tuân theo nó,
08:29
then maybe there is a future
158
497629
1428
tương lai, có lẽ tôi và đội ngũ sẽ đi lặn
với đàn cá do chính mình tạo ra.
với đàn cá do chính mình tạo ra.
08:31
where I and my group will get to snorkel
with a fish school of our own creation.
with a fish school of our own creation.
159
499081
4522
Mỗi hệ thống
mà tôi đã cho bạn xem
mà tôi đã cho bạn xem
08:40
Each of these systems that I showed you
160
508850
2129
08:43
brings us closer to having
the mathematical and the conceptual tools
the mathematical and the conceptual tools
161
511003
4277
mang chúng ta gần lại với
các công cụ toán học và khái niệm
các công cụ toán học và khái niệm
để tạo phiên bản sức mạnh tập thể
của chính mình
của chính mình
08:47
to create our own versions
of collective power,
of collective power,
162
515304
3381
08:50
and this can enable many different kinds
of future applications,
of future applications,
163
518709
3001
và nó mở ra nhiều cách ứng dụng
trong tương lai.
trong tương lai.
08:53
whether you think about robots
that build flood barriers
that build flood barriers
164
521734
3164
Hãy nghĩ về các robot
xây những hàng rào chống lũ
xây những hàng rào chống lũ
08:56
or you think about robotic bee colonies
that could pollinate crops
that could pollinate crops
165
524922
4297
hay những tập đoàn robot ong
sẽ giúp thụ phấn cho cây trồng
sẽ giúp thụ phấn cho cây trồng
09:01
or underwater schools of robots
that monitor coral reefs,
that monitor coral reefs,
166
529243
3524
hay những nhóm robot dưới nước
giúp giám sát các rặng san hô,
giúp giám sát các rặng san hô,
09:04
or if we reach for the stars
and we thinking about programming
and we thinking about programming
167
532791
3103
hay nếu vươn tới các vì sao, hãy nghĩ về
việc lập trình các chòm vệ tinh.
việc lập trình các chòm vệ tinh.
09:07
constellations of satellites.
168
535918
1619
Trong mỗi hệ thống đó,
09:10
In each of these systems,
169
538148
1612
09:11
being able to understand
how to design the rules of engagement
how to design the rules of engagement
170
539784
3547
việc hiểu được làm thế nào
thiết kế những quy tắc cam kết
thiết kế những quy tắc cam kết
và tạo ra các hành vi tập thể tốt
09:15
and being able to create
good collective behavior
good collective behavior
171
543355
2514
09:17
becomes a key to realizing these visions.
172
545893
2374
là yếu tố chính để
hiện thực hóa những viễn cảnh đó.
hiện thực hóa những viễn cảnh đó.
Từ nãy đến giờ, tôi đã nói về quy tắc
dành cho côn trùng và loài cá
dành cho côn trùng và loài cá
09:22
So, so far I've talked about
rules for insects and for fish
rules for insects and for fish
173
550742
4107
và cho những con robot,
09:26
and for robots,
174
554873
2369
09:29
but what about the rules that apply
to our own human collective?
to our own human collective?
175
557266
3103
vậy còn những quy tắc áp dụng cho
tập thể loài người?
tập thể loài người?
Suy nghĩ cuối cùng
tôi muốn gửi lại cho các bạn
tôi muốn gửi lại cho các bạn
09:32
And the last thought
that I'd like to leave you with
that I'd like to leave you with
176
560866
2430
là khoa học, dĩ nhiên, chính nó
09:35
is that science is of course itself
177
563320
1681
09:37
an incredible manifestation
of collective intelligence,
of collective intelligence,
178
565025
3484
là một biểu hiện phi thường
của trí tuệ tập thể,
của trí tuệ tập thể,
nhưng không giống đàn cá tuyệt đẹp
mà tôi nghiên cứu,
mà tôi nghiên cứu,
09:40
but unlike the beautiful
fish schools that I study,
fish schools that I study,
179
568533
3318
09:43
I feel we still have a much longer
evolutionary path to walk.
evolutionary path to walk.
180
571875
3943
chúng ta còn phải đi một
quãng đường dài trên con đường tiến hóa.
quãng đường dài trên con đường tiến hóa.
09:48
So in addition to working on improving
the science of robot collectives,
the science of robot collectives,
181
576746
4604
Do đó, cùng với việc nghiên cứu cải thiện
khoa học về tập thể robot,
khoa học về tập thể robot,
tôi cũng nghiên cứu tạo ra những robot
và nghĩ về những quy tắc
và nghĩ về những quy tắc
09:53
I also work on creating robots
and thinking about rules
and thinking about rules
182
581374
3277
09:56
that will improve
our own scientific collective.
our own scientific collective.
183
584675
2460
sẽ cải thiện chính tập thể chúng ta
về mặt khoa học.
về mặt khoa học.
10:00
There's this saying that I love:
184
588198
1668
Một câu nói mà tôi rất thích:
10:01
who does science
determines what science gets done.
determines what science gets done.
185
589890
3404
người làm khoa học sẽ quyết định
thành tựu mà khoa học đạt được.
thành tựu mà khoa học đạt được.
10:06
Imagine a society
186
594239
2941
Hãy tưởng tượng một xã hội
có các quy luật cam kết
có các quy luật cam kết
10:09
where we had rules of engagement
187
597204
1651
nơi mỗi đứa trẻ lớn lên đều tin rằng
chúng có thể đứng đây
chúng có thể đứng đây
10:10
where every child grew up believing
that they could stand here
that they could stand here
188
598879
3303
và trở thành một chuyên gia công nghệ
trong tương lai,
trong tương lai,
10:14
and be a technologist of the future,
189
602206
2422
10:16
or where every adult
190
604652
1501
hay nơi mà mỗi người lớn
10:18
believed that they had the ability
not just to understand but to change
not just to understand but to change
191
606177
4119
đều tin rằng họ không chỉ có khả năng
hiểu mà còn có thể thay đổi
hiểu mà còn có thể thay đổi
10:22
how science and technology
impacts their everyday lives.
impacts their everyday lives.
192
610320
3555
cách khoa học và công nghệ
ảnh hưởng tới cuộc sống của họ mỗi ngày.
ảnh hưởng tới cuộc sống của họ mỗi ngày.
10:26
What would that society look like?
193
614820
1899
Một xã hội như thế
sẽ trông như thế nào?
sẽ trông như thế nào?
Tôi tin ta có thể làm được.
10:30
I believe that we can do that.
194
618386
1508
Tôi tin ta có thể chọn
những quy tắc cho mình,
những quy tắc cho mình,
10:31
I believe that we can choose our rules,
195
619918
2291
10:34
and we engineer not just robots
196
622233
1757
và không chỉ thiết kế robot
10:36
but we can engineer
our own human collective,
our own human collective,
197
624014
2596
mà ta còn có thể thiết kế
chính tập thể loài người,
chính tập thể loài người,
10:38
and if we do and when we do,
it will be beautiful.
it will be beautiful.
198
626634
3834
và nếu và khi ta làm được,
đó sẽ là điều tuyệt vời.
đó sẽ là điều tuyệt vời.
10:42
Thank you.
199
630492
1151
Xin cảm ơn.
10:43
(Applause)
200
631667
6547
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Radhika Nagpal - Robotics engineerTaking cues from bottom-up biological networks like those of social insects, Radhika Nagpal helped design an unprecedented “swarm” of ant-like robots.
Why you should listen
With a swarm of 1,024 robots inspired by the design of ant colonies, Radhika Nagpal and her colleagues at Harvard’s SSR research group have redefined expectations for self-organizing robotic systems. Guided by algorithms, Nagpal’s shockingly simple robots guide themselves into a variety of shapes -- an ability that, brought to scale, might lead to applications like disaster rescue, space exploration and beyond.
In addition to her work with biologically inspired robots, Nagpal helped create ROOT, a simple robot to teach coding to would-be programmers through a simple user interface suitable for students of all ages.
Radhika Nagpal | Speaker | TED.com