TED2003
Reed Kroloff: A tour of modern architecture
Filmed:
Readability: 3.8
317,569 views
Reed Kroloff gives us a new lens for judging new architecture: is it modern, or is it romantic? Look for glorious images from two leading practices -- and a blistering critique of the 9/11 planning process.
Reed Kroloff - Architecture critic
With an outspoken approach to the problems of rebuilding cites and a fearless eye for design, Reed Kroloff is helping to change the urban landscape of cities from New York to New Orleans. Full bio
With an outspoken approach to the problems of rebuilding cites and a fearless eye for design, Reed Kroloff is helping to change the urban landscape of cities from New York to New Orleans. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
To be new at TED -- it's like being the last high-school virgin.
0
0
6000
Làm một người mới ở TED - cảm giác giống như
làm cô gái trinh cuối cùng ở trung học.
làm cô gái trinh cuối cùng ở trung học.
00:18
(Laughter)
1
6000
2000
(cười)
00:20
You know that all of the cool people are -- they're doing it.
2
8000
4000
Bạn biết đấy, những người hay ho thì ở đây - làm việc này.
00:24
And you're on the outside, you're at home.
3
12000
2000
Và bạn thì ở ngoài rìa, bạn ở nhà.
00:26
You're like the Raspyni Brothers,
4
14000
2000
Bạn giống như anh em nhà Raspyni,
00:28
where you've got your balls in cold water. And --
5
16000
4000
cho "bi" mình vào nước đá. Và --
00:32
(Laughter) --
6
20000
2000
(cười)
00:34
you just play with your fingers all day. And then you get invited.
7
22000
5000
bạn chơi với ngón tay cả ngày.
Và cuối cùng thì được mời.
Và cuối cùng thì được mời.
00:39
And you're on the inside, and it's everything you hoped it would be.
8
27000
6000
Và khi bạn vào trong rồi, và tất cả những gì bạn hy vọng về nó.
00:45
It's exciting and there's music playing all of the time
9
33000
3000
Là nó sẽ thú vị và có âm nhạc cả ngày
00:48
and then suddenly it's over. And it's only taken five minutes.
10
36000
4000
và đột nhiên nó kết thúc. Và tất cả xảy ra trong năm phút.
00:52
And you want to go back and do it again.
11
40000
3000
Và bạn về nhà và muốn làm lại chuyện đó.
00:55
But I really appreciate being here. And thank you, Chris,
12
43000
4000
Nhưng tôi rất trân trọng vì có mặt ở đây.
Và cảm ơn, Chris,
Và cảm ơn, Chris,
00:59
and also, thank you, Deborah Patton, for making this possible.
13
47000
4000
và cảm ơn bạn nữa, Deborah Patton,
vì đã biến điều này thành hiện thực.
vì đã biến điều này thành hiện thực.
01:03
So anyway, today we'll talk about architecture a little bit,
14
51000
4000
Vì vậy nên, hôm nay chúng ta nói một chút về kiến trúc,
01:07
within the subject of creation and optimism.
15
55000
4000
về phương diện sáng tạo
và sự lạc quan.
và sự lạc quan.
01:11
And if you put creation and optimism together,
16
59000
3000
Và nếu bạn đặt sáng tạo
và lạc quan chung với nhau,
và lạc quan chung với nhau,
01:14
you've got two choices that you can talk about.
17
62000
2000
bạn có hai sự lựa chọn để nói tới.
01:16
You can talk about creationism --
18
64000
3000
Bạn có thể nói về chủ nghĩa sáng tạo ---
01:19
which I think wouldn't go down well with this audience,
19
67000
2000
mà tôi nghĩ là sẽ không hợp lắm
với khán giả ở đây hôm nay,
với khán giả ở đây hôm nay,
01:21
at least not from a view where you were a proponent of it --
20
69000
3000
ít nhất không phải là từ một quan điểm mà bạn là một người đề xuất nó
01:24
or you can talk about optimisations, spelled the British way, with an S, instead of a Z.
21
72000
6000
hoặc bạn có thể nói về sự tối ưu.
01:30
And I think that's what I'd like to talk about today.
22
78000
2000
Và đó là cái mà tôi sẽ nói đến ngày hôm nay.
01:32
But any kind of conversation about architecture --
23
80000
5000
Nhưng bất cứ cuộc đàm luận nào về kiến trúc
01:37
which is, in fact, what you were just talking about, what was going on here,
24
85000
3000
như cái mà các bạn nói về ngày hôm nay,
01:40
setting up TED, small-scale architecture --
25
88000
2000
tổ chức TED, kiến trúc quy mô nhỏ này,
01:42
at the present time can't really happen without a conversation about this,
26
90000
8000
không thể xảy ra khi thiếu
những cuộc đối thoại về nó,
những cuộc đối thoại về nó,
01:50
the World Trade Center, and what's been going on there, what it means to us.
27
98000
7000
Trung tâm Thương mại Thế giới (TTTMTG),
những gì đang xảy ra ở đó và ý nghĩa của nó với chúng ta.
những gì đang xảy ra ở đó và ý nghĩa của nó với chúng ta.
01:57
Because if architecture is what I believe it to be,
28
105000
4000
Bởi vì nếu kiến trúc
đúng như những gì tôi nghĩ,
đúng như những gì tôi nghĩ,
02:01
which is the built form of our cultural ambitions,
29
109000
4000
thì nó được xây dựng bởi
những tham vọng văn hóa của chúng ta,
những tham vọng văn hóa của chúng ta,
02:05
what do you do when presented with an opportunity to rectify a situation
30
113000
8000
bạn sẽ làm khi được cho một cơ hội
để khắc phục tình trạng
để khắc phục tình trạng
02:13
that represents somebody else's cultural ambitions relative to us?
31
121000
5000
mà đại diện cho tham vọng văn hóa
của người khác liên quan đến chúng ta?
của người khác liên quan đến chúng ta?
02:18
And our own opportunity to make something new there?
32
126000
5000
Và cơ hội của chính chúng ta
để làm một cái gì đó mới mẻ?
để làm một cái gì đó mới mẻ?
02:23
This has been a really galvanizing issue for a long time.
33
131000
4000
Đây là một vấn đề thực sự gây phấn
khích trong một thời gian dài.
khích trong một thời gian dài.
02:27
I think that the World Trade Center in, rather an unfortunate way,
34
135000
4000
Tôi nghĩ là Trung tâm Thương mại Thế giới (TTTMTG),
bằng cách không mấy hay ho,
bằng cách không mấy hay ho,
02:31
brought architecture into focus
35
139000
2000
mang kiến trúc vào trung tâm chú ý
02:33
in a way that I don't think people had thought of in a long time,
36
141000
2000
bằng một cách mà tôi nghĩ mọi người
đã không nghĩ tới trong thời gian dài,
đã không nghĩ tới trong thời gian dài,
02:35
and made it a subject for common conversation.
37
143000
3000
và làm nó thành chủ để
thường xuyên được nhắc tới.
thường xuyên được nhắc tới.
02:38
I don't remember, in my 20-year career of practicing and writing about architecture,
38
146000
4000
Tôi không nhớ, trong 20 năm sự nghiệp
viết lách và làm nghề kiến trúc,
viết lách và làm nghề kiến trúc,
02:42
a time when five people sat me down at a table
39
150000
2000
một lần có 5 người ngồi cùng bàn tôi
02:44
and asked me very serious questions about zoning, fire exiting,
40
152000
6000
và hỏi tôi rất nghiêm túc về
quy hoạch và cách thoát cháy,
quy hoạch và cách thoát cháy,
02:50
safety concerns and whether carpet burns.
41
158000
3000
các vấn đề an toàn và
độ bắt cháy của các tấm thảm.
độ bắt cháy của các tấm thảm.
02:53
These are just not things we talked about very often.
42
161000
4000
Đây là những vấn đề mà chúng ta không
nói đến thường xuyên.
nói đến thường xuyên.
02:57
And yet, now, it's talked about all the time.
43
165000
2000
Và bây giờ, thì chúng được nói rất nhiều.
02:59
At the point where you can weaponize your buildings,
44
167000
5000
Khi bạn có thể vũ khí hóa
những tòa nhà,
những tòa nhà,
03:04
you have to suddenly think about architecture in a very different way.
45
172000
3000
bạn phải nghĩ về kiến trúc
từ một góc độ rất khác.
từ một góc độ rất khác.
03:07
And so now we're going to think about architecture in a very different way,
46
175000
5000
Và khi bạn nghĩ về kiến trúc
từ một góc độ rất khác,
từ một góc độ rất khác,
03:12
we're going to think about it like this.
47
180000
2000
chúng ta sẽ suy nghĩ theo hướng này.
03:14
How many of you saw USA Today, today? There it is. Looks like that.
48
182000
5000
Bao nhiêu người xem USA Ngày nay vào hôm nay?
Nó đây. Trông như thế này.
Nó đây. Trông như thế này.
03:19
There's the World Trade Center site, on the front cover.
49
187000
2000
Đây là công trường của TTTMTG,
trên trang nhất.
trên trang nhất.
03:21
They've made a selection.
50
189000
2000
Họ đã phải chọn lựa.
03:23
They've chosen a project by Daniel Libeskind,
51
191000
3000
Họ đã chọn một dự án
bởi Daniel Libeskind,
bởi Daniel Libeskind,
03:26
the enfant terrible of the moment of architecture.
52
194000
4000
đứa trẻ làm điên đảo ngành kiến trúc
ngay lúc nó xuất hiện.
ngay lúc nó xuất hiện.
03:30
Child-prodigy piano player, he started on the squeezebox,
53
198000
3000
Thần đồng piano, ông ta
bắt đầu với đàn accordion,
bắt đầu với đàn accordion,
03:33
and moved to a little more serious issue, a bigger instrument,
54
201000
3000
sau đó trở nên nghiêm túc hơn
với một nhạc cụ lớn hơn,
với một nhạc cụ lớn hơn,
03:36
and now to an even larger instrument,
55
204000
2000
và giờ thì đến nhạc cụ thậm chí
còn lớn hơn nữa,
còn lớn hơn nữa,
03:38
upon which to work his particular brand of deconstructivist magic,
56
206000
6000
đó là xây dựng dấu ấn của anh ta
như là người hủy nhà xuất chúng,
như là người hủy nhà xuất chúng,
03:44
as you see here.
57
212000
2000
bạn có thể thấy ở đây.
03:46
He was one of six people who were invited to participate in this competition,
58
214000
3000
Ông ta là một trong sáu người
được mời tham gia vào cuộc đấu thầu,
được mời tham gia vào cuộc đấu thầu,
03:49
after six previous firms struck out
59
217000
5000
sau khi người nhà thầu khác bó tay
03:54
with things that were so stupid and banal
60
222000
2000
với những lý do ngu ngốc
và tầm thường
và tầm thường
03:56
that even the city of New York was forced to go,
61
224000
2000
và thậm chí ngay cả tp New York
phải chịu đựng,
phải chịu đựng,
03:58
"Oh, I'm really sorry, we screwed up."
62
226000
2000
"Ôi, tôi xin lỗi, chúng tôi bó tay."
04:00
Right. Can we do this again from the top,
63
228000
4000
Phải rồi. Chúng ta có thể làm lại từ đầu,
04:04
except use some people with a vague hint of talent,
64
232000
2000
nhưng lần này không dùng
những người có tài năng mờ nhạt,
những người có tài năng mờ nhạt,
04:06
instead of just six utter boobs like we brought in last time,
65
234000
5000
thay cho sáu nhà thầu vô dụng
mà ta đã gặp lần trước,
mà ta đã gặp lần trước,
04:11
real estate hacks of the kind who usually plan our cities.
66
239000
3000
thay vì những kẻ bất động sản
thường hoạch định tp của chúng ta.
thường hoạch định tp của chúng ta.
04:14
Let's bring in some real architects for a change.
67
242000
2000
Hãy dùng những kiến trúc sư
thật sự tạo ra sự khác biệt.
thật sự tạo ra sự khác biệt.
04:16
And so we got this, or we had a choice of that. Oh, stop clapping.
68
244000
8000
Và chúng ta có điều này,
hay là chúng ta đã chọn điều này.
Thôi, đừng tán dương tôi.
hay là chúng ta đã chọn điều này.
Thôi, đừng tán dương tôi.
04:24
(Laughter)
69
252000
2000
(cười)
04:26
It's too late. That is gone.
70
254000
2000
Đã quá trễ.
04:28
This was a scheme by a team called THINK, a New York-based team,
71
256000
3000
Đây là bản thiết kế của một team tên THINK,
một team ở New York,
một team ở New York,
04:31
and then there was that one, which was the Libeskind scheme.
72
259000
3000
và có một bản thiết kế khác,
của Libeskind.
của Libeskind.
04:34
This one, this is going to be the new World Trade Center:
73
262000
4000
Cái này, sẽ trở thành TTTMTG:
04:38
a giant hole in the ground with big buildings falling into it.
74
266000
4000
một cái lỗ khổng lồ trên mặt đất
với những tòa nhà rơi vào đó.
với những tòa nhà rơi vào đó.
04:42
Now, I don't know what you think, but I think this is a pretty stupid decision,
75
270000
4000
Bây giờ, tôi không biết bạn nghĩ gì,
nhưng tôi nghĩ đó là quyết định ngu ngốc,
nhưng tôi nghĩ đó là quyết định ngu ngốc,
04:46
because what you've done is just made a permanent memorial to destruction
76
274000
5000
bởi vì cái mà bạn làm là một tượng đài
mãi mãi về sự phá hủy
mãi mãi về sự phá hủy
04:51
by making it look like the destruction is going to continue forever.
77
279000
4000
bằng cách làm cho nó giống
một chỗ hư hỏng kinh niên.
một chỗ hư hỏng kinh niên.
04:55
But that's what we're going to do.
78
283000
2000
Nhưng đó là cái mà họ sẽ làm.
04:57
But I want you to think about these things
79
285000
3000
Nhưng tôi muốn bạn nghĩ về điều này
05:00
in terms of a kind of ongoing struggle that American architecture represents,
80
288000
4000
trên phương diện là một vấn đề
mà nền kiến trúc Hoa Kì đang đấu tranh,
mà nền kiến trúc Hoa Kì đang đấu tranh,
05:04
and that these two things talk about very specifically.
81
292000
2000
mà hai điều này nói đến rất cụ thể.
05:06
And that is the wild divergence in how we choose our architects,
82
294000
5000
Và đó là sự khác biệt phóng đãng
trong cách mà chúng ta chọn lựa kiến trúc,
trong cách mà chúng ta chọn lựa kiến trúc,
05:11
in trying to decide whether we want architecture
83
299000
3000
trong cách mà chúng ta chọn lựa
kiến trúc --
kiến trúc --
05:14
from the kind of technocratic solution to everything --
84
302000
3000
từ giải pháp duy lý cho đến mọi thứ khác --
05:17
that there is a large, technical answer that can solve all problems,
85
305000
5000
rằng có một câu trả lời lớn
cho tất cả vấn đề kĩ thuật,
cho tất cả vấn đề kĩ thuật,
05:22
be they social, be they physical, be they chemical --
86
310000
4000
dù là xã hội, hoặc vật lý,
hay hóa học ---
hay hóa học ---
05:26
or something that's more of a romantic solution.
87
314000
3000
hoặc bất cứ gì khác
ngoài một giải pháp lãng mạn.
ngoài một giải pháp lãng mạn.
05:29
Now, I don't mean romantic as in, this is a nice place to take someone on a date.
88
317000
4000
Lãng mạn ở đây không có nghĩa là
một nơi mà bạn có thể hẹn hò.
một nơi mà bạn có thể hẹn hò.
05:33
I mean romantic in the sense of, there are things larger and grander than us.
89
321000
6000
Lãng mạn ở đây nghĩa là
có những điều lớn hơn, vĩ đại hơn chúng ta.
có những điều lớn hơn, vĩ đại hơn chúng ta.
05:39
So, in the American tradition,
90
327000
2000
Trong truyền thống của Mỹ,
05:41
the difference between the technocratic and the romantic,
91
329000
2000
sự khác biệt giữa kỹ trị và lãng mạn,
05:43
would be the difference between Thomas Jefferson's
92
331000
3000
giống như sự khác biệt giữa
mạng lưới Cartesian
mạng lưới Cartesian
05:46
Cartesian grids spreading across the United States,
93
334000
3000
của Thomas Jefferson trải khắp Hoa Kỳ
(hệ thống biên giới các bang của Mỹ)
(hệ thống biên giới các bang của Mỹ)
05:49
that gives us basically the whole shape
94
337000
3000
đã cho chúng ta hình dáng của tất cả
05:52
of every western state in the United States,
95
340000
2000
các bang trên toàn nước Mỹ,
05:54
as a really, truly, technocratic solution, a bowing to the --
96
342000
6000
đó là một giải pháp duy lý (techno-cratic),--
một điều đáng nể
một điều đáng nể
06:00
in Jefferson's time -- current, popular philosophy of rationalism.
97
348000
6000
vào thời của Jefferson --
thời của chủ nghĩa duy lý.
thời của chủ nghĩa duy lý.
06:06
Or the way we went to describe that later: manifest destiny.
98
354000
7000
Hoặc cách mà chúng ta mô tả nó:
vận mệnh được an bài.
vận mệnh được an bài.
06:13
Now, which would you rather be? A grid, or manifest destiny?
99
361000
5000
Bây giờ, bạn thích cái nào hơn?
Một giải pháp, hay một vận mệnh được an bài?
Một giải pháp, hay một vận mệnh được an bài?
06:18
Manifest destiny.
100
366000
2000
Vận mệnh an bài.
06:20
(Laughter)
101
368000
1000
(cười)
06:21
It's a big deal. It sounds big, it sounds important,
102
369000
4000
Đó là một vấn đề lớn. Nghe có vẻ lớn.
Nghe có vẻ quan trọng,
Nghe có vẻ quan trọng,
06:25
it sounds solid. It sounds American. Ballsy, serious, male.
103
373000
6000
nghe có vẻ chắc chắn. Nghe có vẻ "Mỹ".
Và nghe có vẻ "nam tính".
Và nghe có vẻ "nam tính".
06:31
And that kind of fight has gone on back and forth in architecture all the time.
104
379000
5000
Kiểu tranh luận đó lúc nào cũng lặp đi lặp lại
trong ngành kiến trúc.
trong ngành kiến trúc.
06:36
I mean, it goes on in our private lives, too, every single day.
105
384000
3000
Và nó cũng xảy ra trong đời sống
riêng tư của chúng ta nữa.
riêng tư của chúng ta nữa.
06:39
We all want to go out and buy an Audi TT, don't we?
106
387000
3000
Mọi người đều muốn ra ngoài và
mua một chiếc Audi TT, phải ko?
mua một chiếc Audi TT, phải ko?
06:42
Everyone here must own one, or at least they craved one
107
390000
3000
Mọi người ở đây hẳn sở hữu một chiếc,
hoặc khao khát một chiếc
hoặc khao khát một chiếc
06:45
the moment they saw one.
108
393000
2000
từ lúc họ nhìn thấy nó.
06:47
And then they hopped in it, turned the little electronic key,
109
395000
2000
Và họ nhảy vào xe, xoay chiếc chìa khóa điện,
06:49
rather than the real key, zipped home on their new superhighway,
110
397000
4000
phóng về nhà trên
con đường siêu tốc mới cáu,
con đường siêu tốc mới cáu,
06:53
and drove straight into a garage that looks like a Tudor castle.
111
401000
5000
và lái vào trong một cái nhà xe
trông như một lâu đài Tudor.
trông như một lâu đài Tudor.
06:58
(Laughter)
112
406000
2000
(cười)
07:00
Why? Why? Why do you want to do that?
113
408000
2000
Tại sao? Tại sao? Tại sao bạn
muốn làm như vậy?
muốn làm như vậy?
07:04
Why do we all want to do that? I even owned a Tudor thing once myself.
114
412000
4000
Sao tất cả mọi người muốn như thế?
Tôi thậm chí còn sở hữu một lâu đài Tudor.
Tôi thậm chí còn sở hữu một lâu đài Tudor.
07:08
(Laughter)
115
416000
1000
(cười)
07:09
It's in our nature to go ricocheting
116
417000
4000
Bản chất sẽ khiến chúng ta dằn vặt
07:13
back and forth between this technocratic solution
117
421000
5000
giữa một giải pháp duy lý
07:18
and a larger, sort of more romantic image of where we are.
118
426000
3000
và một hình ảnh lãng mạn của chính mình.
07:21
So we're going to go straight into this.
119
429000
2000
Bây giờ đi thẳng vào vấn đề.
07:23
Can I have the lights off for a moment?
120
431000
2000
Tôi có thể tắt đền một tí được chứ?
07:25
I'm going to talk about two architects very, very briefly
121
433000
3000
Tôi sẽ nói về hai kiến trúc
một cách rất tóm tắt.
một cách rất tóm tắt.
07:28
that represent the current split, architecturally,
122
436000
2000
đại diện cho sự phân hóa trong kiến trúc,
07:30
between these two traditions of a technocratic
123
438000
2000
giữa truyền thống của một giải pháp duy lý
07:32
or technological solution and a romantic solution.
124
440000
4000
và một giải pháp lãng mạng.
07:36
And these are two of the top architectural practices in the United States today.
125
444000
3000
Đây là hai kiểu kiến trúc hàng đầu
của Mỹ ngày nay
của Mỹ ngày nay
07:39
One very young, one a little more mature.
126
447000
2000
Một cái rất mới,
và cái kia cổ hơn.
và cái kia cổ hơn.
07:41
This is the work of a firm called SHoP,
127
449000
2000
Đây là thiết kế của một hãng tên SHoP,
07:43
and what you're seeing here, is their isometric drawings
128
451000
4000
và cái mà bạn thấy đây,
là hai bản vẽ cùng kích thước
là hai bản vẽ cùng kích thước
07:47
of what will be a large-scale camera obscura in a public park.
129
455000
4000
của thứ sẽ trở thành một
camera obscura cỡ lớn trong công viên công cộng.
camera obscura cỡ lớn trong công viên công cộng.
07:51
Does everybody know what a camera obscura is?
130
459000
3000
Có ai biết camera obscura là gì ko?
07:54
Yeah, it's one of those giant camera lenses
131
462000
2000
Đó là một ống kính cỡ lớn
07:56
that takes a picture of the outside world --
132
464000
2000
chụp hình thế giới bên ngoài --
07:58
it's sort of a little movie, without any moving parts --
133
466000
3000
như là một thước phim ngắn,
trong đó mọi thứ đứng im --
trong đó mọi thứ đứng im --
08:01
and projects it on a page, and you can see the world outside you as you walk around it.
134
469000
4000
và sau đó chiếu nó lên một trang,
và bạn có thể thấy thế giới bên ngoài như thế bạn đi trong nó.
và bạn có thể thấy thế giới bên ngoài như thế bạn đi trong nó.
08:05
This is just the outline of it, and you can see,
135
473000
3000
Đây chỉ là một bản phác thảo,
08:08
does it look like a regular building? No.
136
476000
2000
trông nó có giống một tòa nhà ko? Không.
08:10
It's actually non-orthogonal: it's not up and down,
137
478000
2000
Nó không hề vuông góc: nó chẳng có
phía trên và phía dưới,
phía trên và phía dưới,
08:12
square, rectangular, anything like that,
138
480000
2000
hay vuông, chữ nhật, bất cứ gì như thế,
08:14
that you'd see in a normal shape of a building.
139
482000
2000
mà bạn hay thấy ở
những tòa nhà bình thường
những tòa nhà bình thường
08:16
The computer revolution, the technocratic, technological revolution,
140
484000
3000
Cuộc cách mạng máy tính, chủ nghĩa kĩ trị,
cách mạng công nghệ,
cách mạng công nghệ,
08:19
has allowed us to jettison normal-shaped buildings,
141
487000
3000
đã cho phép chúng ta bỏ đi
những hình dáng cao ốc thông thường,
những hình dáng cao ốc thông thường,
08:22
traditionally shaped buildings, in favor of non-orthogonal buildings such as this.
142
490000
4000
hình dáng truyền thống và
theo đuổi hình dạng không trực giao ntn.
theo đuổi hình dạng không trực giao ntn.
08:26
What's interesting about it is not the shape.
143
494000
2000
Điều thú vị không nằm ở hình thù.
08:28
What's interesting about it is how it's made. How it's made.
144
496000
4000
Điều thú vị nằm ở cách người ta làm ra nó.
Cách nó được tạo ra.
Cách nó được tạo ra.
08:32
A brand-new way to put buildings together,
145
500000
2000
Một cách hoàn toàn mới
để xếp các building với nhau,
để xếp các building với nhau,
08:34
something called mass customization. No, it is not an oxymoron.
146
502000
3000
được gọi là sự cá thể hóa theo số đông (mass customization)
Đây không phải là sự nghịch lý.
Đây không phải là sự nghịch lý.
08:37
What makes the building expensive, in the traditional sense,
147
505000
3000
Điều làm building này đắt tiền,
hiểu theo cách truyền thống,
hiểu theo cách truyền thống,
08:40
is making individual parts custom, that you can't do over and over again.
148
508000
3000
là làm từng phần riêng lẽ theo yêu cầu,
bạn không thể làm đi làm lại chúng.
bạn không thể làm đi làm lại chúng.
08:43
That's why we all live in developer houses.
149
511000
2000
Đó là lý do chúng ta
đều sống trong nhà xây sẵn.
đều sống trong nhà xây sẵn.
08:45
They all want to save money by building the same thing 500 times.
150
513000
4000
Ai cũng muốn tiết kiệm bằng cách xây
500 ngôi nhà hoàn toàn giống nhau.
500 ngôi nhà hoàn toàn giống nhau.
08:49
That's because it's cheaper.
151
517000
2000
Bởi vì nó rẻ hơn.
08:51
Mass customization works by an architect feeding into a computer,
152
519000
4000
Cá thể hóa số đông được tạo ra bằng cách
cho kiến trúc vào một máy tính,
cho kiến trúc vào một máy tính,
08:55
a program that says, manufacture these parts.
153
523000
3000
vào một phần mềm
sản xuất ra những chi tiết này.
sản xuất ra những chi tiết này.
08:58
The computer then talks to a machine --
154
526000
2000
Máy tính sẽ ra tín hiệu cho máy gia công --
09:00
a computer-operated machine, a cad-cam machine --
155
528000
4000
một máy đc kết nối với máy tính,
09:04
that can make a zillion different changes, at a moment's notice,
156
532000
3000
để có thể làm ra hàng triệu triệu thay đổi,
ngay khi nó nhận được tín hiệu,
ngay khi nó nhận được tín hiệu,
09:07
because the computer is just a machine.
157
535000
2000
máy tính suy cho cùng
chỉ là một cỗ máy.
chỉ là một cỗ máy.
09:09
It doesn't care. It's manufacturing the parts.
158
537000
3000
Nó không suy nghĩ,
nó chỉ đơn thuần sản xuất và sản xuất.
nó chỉ đơn thuần sản xuất và sản xuất.
09:12
It doesn't see any excess cost. It doesn't spend any extra time.
159
540000
3000
Nó ko biết tính phí phát sinh.
Nó không ngốn thêm thời gian.
Nó không ngốn thêm thời gian.
09:15
It's not a laborer -- it's simply an electronic lathe,
160
543000
4000
Nó ko phải người lao động.
Đơn thuần chỉ là một máy tiện,
Đơn thuần chỉ là một máy tiện,
09:19
so the parts can all be cut at the same time.
161
547000
2000
vậy là các linh kiện dc sản xuất ra.
09:21
Meanwhile, instead of sending someone working drawings,
162
549000
3000
Trong khi đó, thay vì bảo ai đó
vẽ thêm bản vẽ,
vẽ thêm bản vẽ,
09:24
which are those huge sets of blueprints that you've seen your whole life,
163
552000
3000
bạn sẽ thấy một đống bản vẽ
cao chất ngất,
cao chất ngất,
09:27
what the architect can do is send a set of assembly instructions,
164
555000
5000
điều kiến trúc sư sẽ làm là
gửi cho bạn một tập các hướng dẫn lắp ráp,
gửi cho bạn một tập các hướng dẫn lắp ráp,
09:32
like you used to get when you were a child,
165
560000
2000
giống như cái bạn hay thấy lúc còn nhỏ,
09:34
when you bought little models that said, "Bolt A to B, and C to D."
166
562000
4000
trong đồ chơi mô hình hay có kiểu,
"Phần A gắn vào B, và C vào D".
"Phần A gắn vào B, và C vào D".
09:38
And so what the builder will get is every single individual part
167
566000
4000
Cũng như thế cái mà thợ xây
sẽ nhận được là các chi tiết riêng biệt
sẽ nhận được là các chi tiết riêng biệt
09:42
that has been custom manufactured off-site and delivered on a truck
168
570000
4000
đã được sản xuất ở nơi khác
và vận chuyện đến bằng xe tải
và vận chuyện đến bằng xe tải
09:46
to the site, to that builder, and a set of these instruction manuals.
169
574000
4000
đến công trình, đến các thợ xây,
cũng như các tập hướng dẫn lắp ráp.
cũng như các tập hướng dẫn lắp ráp.
09:50
Just simple "Bolt A to B" and they will be able to put them together.
170
578000
3000
Đơn giản là "Ráp phần A lên B"
và họ sẽ làm theo.
và họ sẽ làm theo.
09:53
Here's the little drawing that tells them how that works --
171
581000
3000
Đây là một bản vẽ nói về cách
mà chúng sẽ vận hành --
mà chúng sẽ vận hành --
09:56
and that's what will happen in the end.
172
584000
2000
và kết quả cuối cùng của nó.
09:58
You're underneath it, looking up into the lens of the camera obscura.
173
586000
3000
Chúng ta ở bên dưới,
nhìn lên ống kính của camera obsccura.
nhìn lên ống kính của camera obsccura.
10:01
Lest you think this is all fiction, lest you think this is all fantasy, or romance,
174
589000
5000
Bạn ngại rằng điều này là viễn tưởng,
hay tiểu thuyết lãng mạn,
hay tiểu thuyết lãng mạn,
10:06
these same architects were asked to produce something
175
594000
3000
cũng chính những kiến trúc sư này
được chỉ định phải làm cho
được chỉ định phải làm cho
10:09
for the central courtyard of PS1, which is a museum in Brooklyn, New York,
176
597000
4000
khu đất trống ở trung tâm ở PS1,
mà một phần của nó là bảo tàng Brooklyn, New York,
mà một phần của nó là bảo tàng Brooklyn, New York,
10:13
as part of their young architects summer series.
177
601000
2000
như là một phần của series
dự án mùa hè mới của họ.
dự án mùa hè mới của họ.
10:15
And they said, well, it's summer, what do you do?
178
603000
2000
Và họ nghĩ, trong mùa hè, thì họ làm gì?
10:17
In the summer, you go to the beach.
179
605000
2000
Vào mùa hè, người ta đi biển.
10:19
And when you go to the beach, what do you get? You get sand dunes.
180
607000
2000
Và khi tới biển thì họ làm gì?
Họ làm những đụn cát.
Họ làm những đụn cát.
10:21
So let's make architectural sand dunes and a beach cabana.
181
609000
3000
Vậy thì hãy làm kiến trúc đụn cát
và những cái lán.
và những cái lán.
10:24
So they went out and they modeled a computer model of a sand dune.
182
612000
4000
Và thế là họ phác ra một
mô hình đụn cát trên máy tính.
mô hình đụn cát trên máy tính.
10:28
They took photographs, they fed the photographs into their computer program,
183
616000
3000
Họ chụp hình lại, bỏ chúng vào
phần mềm máy tính,
phần mềm máy tính,
10:31
and that computer program shaped a sand dune
184
619000
4000
và phần mềm đó tạo ra hình ảnh một đụn cát
10:35
and then took that sand dune shape and turned it into --
185
623000
3000
và họ đem mô hình đụn cát đó
và biến nó thành --
và biến nó thành --
10:38
at their instructions, using standard software with slight modifications --
186
626000
4000
dưới sự điều khiển của họ, sử dụng
phần mềm tiêu chuẩn với một ít sửa đổi --
phần mềm tiêu chuẩn với một ít sửa đổi --
10:42
a set of instructions for pieces of wood.
187
630000
3000
một cách sắp xếp các miếng gỗ.
(để tạo thành đụn cát)
(để tạo thành đụn cát)
10:45
And those are the pieces of wood. Those are the instructions.
188
633000
2000
Và đây là những miếng gỗ.
Kia là những hướng dẫn.
Kia là những hướng dẫn.
10:47
These are the pieces, and here's a little of that blown up.
189
635000
3000
Đây là những chi tiết,
đây là những mảnh nhỏ của kiệt tác đó.
đây là những mảnh nhỏ của kiệt tác đó.
10:50
What you can see is there's about six different colors,
190
638000
2000
Các bạn có thể thấy
có khoảng 6 màu,
có khoảng 6 màu,
10:52
and each color represents a type of wood to be cut, a piece of wood to be cut.
191
640000
4000
và mỗi màu đại diện cho một miếng gỗ,
một miếng gỗ được cắt.
một miếng gỗ được cắt.
10:56
All of which were delivered by flat bed, on a truck,
192
644000
3000
Tất cả được để trên một mặt phẳng,
vận chuyển tới bằng xe tải,
vận chuyển tới bằng xe tải,
10:59
and hand assembled in 48 hours by a team of eight people,
193
647000
6000
và được lắp ghép trong 48 giờ
bởi một đội 8 người,
bởi một đội 8 người,
11:05
only one of whom had ever seen the plans before.
194
653000
3000
chỉ một người trong số đó được
thấy trước bản kế hoạch.
thấy trước bản kế hoạch.
11:08
Only one of whom had ever seen the plans before.
195
656000
3000
Chỉ một người duy nhất
được nhìn thấy bản vẽ thiết kế trước.
được nhìn thấy bản vẽ thiết kế trước.
11:11
And here comes dune-scape, coming up out of the courtyard,
196
659000
3000
Và đây là phần thân,
đang được xây lên ở khu đất trống,
đang được xây lên ở khu đất trống,
11:14
and there it is fully built.
197
662000
3000
và đây đã được hoàn thành.
11:17
There are only 16 different pieces of wood,
198
665000
3000
Chỉ có 16 mảnh gỗ,
11:21
only 16 different assembly parts here.
199
669000
3000
chỉ có 16 mảnh lắp ghép ở đây.
11:24
Looks like a beautiful piano sounding board on the inside.
200
672000
3000
Trông như bộ dây tuyệt đẹp
phía trong của đàn piano.
phía trong của đàn piano.
11:27
It has its own built-in swimming pool, very, very cool.
201
675000
4000
Nó bao gồm cả một hồ bơi,
rất rất tuyệt.
rất rất tuyệt.
11:31
It's a great place for parties -- it was, it was only up for six weeks.
202
679000
5000
Nó là nơi tuyệt vời để tiệc tùng --
nhưng nó chỉ được ở đó 6 tuần.
nhưng nó chỉ được ở đó 6 tuần.
11:36
It's got little dressing rooms and cabanas,
203
684000
3000
Nó có phòng thay đồ riêng
và một cái lán nhỏ,
và một cái lán nhỏ,
11:39
where lots of interesting things went on, all summer long.
204
687000
3000
nơi mà nhiếu thứ "thú vị" xảy ra,
suốt mùa hè.
suốt mùa hè.
11:44
Now, lest you think that this is only for the light at heart, or just temporary installations,
205
692000
5000
Giờ, bạn ngại rằng điều này chỉ để cho vui,
hoặc chỉ là một lắp đặt tạm thời,
hoặc chỉ là một lắp đặt tạm thời,
11:49
this is the same firm working at the World Trade Center,
206
697000
3000
nhưng đây cũng chính là công ty
đã làm ở TTTMTG,
đã làm ở TTTMTG,
11:52
replacing the bridge that used to go across West Street,
207
700000
4000
xây lại chiếc cầu đi ngang qua
West Street,
West Street,
11:56
that very important pedestrian connection
208
704000
2000
có vai trò đường bộ quan trọng
11:58
between the city of New York and the redevelopment of the West Side.
209
706000
6000
giữa tp New York và
khu tái phát triển West Side.
khu tái phát triển West Side.
12:04
They were asked to design, replace that bridge in six weeks,
210
712000
3000
Họ được giao cho thiết kế, lắp đặt lại
cây cầu ở West Street,
cây cầu ở West Street,
12:07
building it, including all of the parts, manufactured.
211
715000
4000
xây dựng nó, bao gồm
toàn bộ chi tiết được sản xuất.
toàn bộ chi tiết được sản xuất.
12:11
And they were able to do it. That was their design,
212
719000
2000
Và họ đã làm được điều đó.
Thiết kết của họ
Thiết kết của họ
12:13
using that same computer modeling system
213
721000
2000
được tạo nên bởi
cùng một hệ thống máy tính
cùng một hệ thống máy tính
12:15
and only five or six really different kinds of parts,
214
723000
3000
và chỉ bao gồm 5 đến 6
bộ phận khác nhau,
bộ phận khác nhau,
12:18
a couple of struts, like this, some exterior cladding material
215
726000
4000
một vài thanh chống,
một số vật liệu ốp ngoại thất,
một số vật liệu ốp ngoại thất,
12:22
and a very simple framing system
216
730000
2000
và một hệ thống khung rất đơn giản
12:24
that was all manufactured off-site and delivered by truck.
217
732000
2000
được sản xuất ở nơi khác
và vận chuyển đến bằng xe tải.
và vận chuyển đến bằng xe tải.
12:26
They were able to create that.
218
734000
3000
Họ đã làm được điều đó.
12:29
They were able to create something wonderful.
219
737000
2000
Họ đã làm được một điều tuyệt vời.
12:31
They're now building a 16-story building on the side of New York,
220
739000
3000
Hiện nay họ đang xây một tòa nhà 16 tầng
ở ngoại ô New York,
ở ngoại ô New York,
12:34
using the same technology.
221
742000
2000
bằng cùng một công nghệ.
12:36
Here we're going to walk across the bridge at night.
222
744000
2000
Nếu bạn đi bộ qua đây vào ban đêm.
12:38
It's self-lit, you don't need any overhead lighting,
223
746000
2000
Chiếc cầu tự phát sáng, không cần đèn treo,
12:40
so the neighbors don't complain about metal-halide lighting in their face.
224
748000
3000
nên những người xung quanh đó
không phàn nàn về việc bị đèn chiếu thẳng mặt.
không phàn nàn về việc bị đèn chiếu thẳng mặt.
12:43
Here it is going across. And there, down the other side,
225
751000
3000
Đây là hình chiếu thẳng qua.
Và kia là nhìn từ cạnh bên
Và kia là nhìn từ cạnh bên
12:46
and you get the same kind of grandeur.
226
754000
2000
Và bạn đều cảm thấy hùng vĩ.
12:48
Now, let me show you, quickly, the opposite, if I may.
227
756000
4000
Giờ, để tôi chỉ cho bạn điều
hoàn toàn đối lập.
hoàn toàn đối lập.
12:52
Woo, pretty, huh. This is the other side of the coin.
228
760000
3000
Đây là mặt khác của đồng xu.
12:55
This is the work of David Rockwell from New York City,
229
763000
3000
Đây là thiết kế của David Rockwell
từ tp New York,
từ tp New York,
12:58
whose work you can see out here today.
230
766000
2000
bạn có thể thấy
tác phẩm của anh ta ngày nay.
tác phẩm của anh ta ngày nay.
13:00
The current king of the romantics, who approaches his work
231
768000
3000
Vua của chủ nghĩa lãng mạn,
người tiếp cận công việc của mình
người tiếp cận công việc của mình
13:03
in a very different fashion.
232
771000
2000
bằng một cách rất khác.
13:05
It's not to create a technological solution, it's to seduce you
233
773000
3000
Việc này không để tạo ra một giải pháp duy lý,
mà là để quyến rũ bạn
mà là để quyến rũ bạn
13:08
into something that you can do, into something that will please you,
234
776000
4000
để làm việc bạn phải làm,
để hướng bạn tới những gì vui vẻ,
để hướng bạn tới những gì vui vẻ,
13:12
something that will lift your spirits,
235
780000
2000
những gì làm tâm hồn bạn bay bổng,
13:14
something that will make you feel as if are in another world --
236
782000
3000
những điều làm bạn cảm thấy
như đang ở thế giới khác --
như đang ở thế giới khác --
13:17
such as his Nobu restaurant in New York,
237
785000
3000
ví như là nhà hàng Nobu
của anh ta ở New York,
của anh ta ở New York,
13:20
which is supposed to take you from the clutter of New York City
238
788000
4000
nơi sẽ đưa bạn ra khỏi
sự lộn xộn hàng ngày của New York
sự lộn xộn hàng ngày của New York
13:24
to the simplicity of Japan and the elegance of Japanese tradition.
239
792000
5000
đến với sự tối giản của Nhật Bản
và sự tao nhã của truyền thống Nhật.
và sự tao nhã của truyền thống Nhật.
13:29
"When it's all said and done, it's got to look like seaweed," said the owner.
240
797000
5000
"Khi nó được hoàn thành,
nó phải trông giống như rong biển." người chủ đã nói thế.
nó phải trông giống như rong biển." người chủ đã nói thế.
13:34
Or his restaurant, Pod, in Philadelphia, Pennsylvania.
241
802000
4000
Hoặc là nhà hàng Pod của anh ta,
ở Philadelphia, Pennsylviania.
ở Philadelphia, Pennsylviania.
13:38
I want you to know the room you're looking at is stark white.
242
806000
3000
Tôi muốn bạn biết rằng
căn phòng này có màu trắng toát.
căn phòng này có màu trắng toát.
13:41
Every single surface of this restaurant is white.
243
809000
3000
Tất cả bề mặt trong
nhà hàng này đều trắng toát.
nhà hàng này đều trắng toát.
13:44
The reason it has so much color is that it changes using lighting.
244
812000
5000
Và lý do bạn thấy nhiều màu
là vì những cái đèn đổi màu.
là vì những cái đèn đổi màu.
13:49
It's all about sensuality. It's all about transforming.
245
817000
4000
Tất cả hướng đến sự tuyệt mỹ.
Tất cả hướng đến sự biến đối.
Tất cả hướng đến sự biến đối.
13:53
Watch this -- I'm not touching any buttons, ladies and gentlemen.
246
821000
3000
Xem này -- tôi không bấm bất cứ cái nút nào.
13:56
This is happening by itself.
247
824000
2000
Nó tự thay đổi màu.
13:58
It transforms through the magic of lighting.
248
826000
2000
Nó biển đổi nhờ phép màu của ánh đèn.
14:00
It's all about sensuality. It's all about touch.
249
828000
3000
Tất cả hướng đến sự tuyệt mỹ.
Tất cả hướng đến sự cảm nhận.
Tất cả hướng đến sự cảm nhận.
14:03
Rosa Mexicano restaurant, where he transports us to the shores of Acapulco,
250
831000
5000
Nhà hàng Rosa Mexicano,
nơi tạo cảm giác như ở bờ biển Acapulco,
nơi tạo cảm giác như ở bờ biển Acapulco,
14:08
up on the Upper West Side,
251
836000
2000
nằm ở Upper West Side,
14:10
with this wall of cliff divers who -- there you go, like that.
252
838000
5000
với bức tường có đầy những thợ lặn
-- trông như thế này.
-- trông như thế này.
14:15
Let's see it one more time.
253
843000
2000
Hãy nhìn lại một lần nữa.
14:17
Okay, just to make sure that you've enjoyed it.
254
845000
3000
Ok, để chắc chắn rằng
bạn đã chiêm ngưỡng nó.
bạn đã chiêm ngưỡng nó.
14:20
And finally, it's about comfort, it's about making you feel good
255
848000
4000
Và cuối cùng, nó hướng đến sự thoải mái,
những điều làm ta thấy tuyệt vời
những điều làm ta thấy tuyệt vời
14:24
in places that you wouldn't have felt good before.
256
852000
2000
ở những nơi mà chúng ta
chưa bao giờ cảm thấy thế trước đây.
chưa bao giờ cảm thấy thế trước đây.
14:26
It's about bringing nature to the inside.
257
854000
2000
Đó là mang thiên nhiên vào trong nhà
14:28
In the Guardian Tower of New York, converted to a W Union Square --
258
856000
4000
Trong tòa tháp Guardian ở New York,
sau này đổi thành quảng trường W Union --
sau này đổi thành quảng trường W Union --
14:32
I'm sorry I'm rushing -- where we had to bring in the best horticulturists in the world
259
860000
5000
nơi đây chúng tôi đem người làm vườn
giỏi nhất thế giới đến
giỏi nhất thế giới đến
14:37
to make sure that the interior of this dragged the garden space
260
865000
3000
để chắc chắn rằng nội thất ở đây
mang được không gian vườn tược
mang được không gian vườn tược
14:40
of the court garden of the Union Square into the building itself.
261
868000
4000
của khu vườn quảng trường Union
vào trong tòa nhà.
vào trong tòa nhà.
14:44
It's about stimulation.
262
872000
2000
Nó hướng đến sự kích thích các giác quan.
14:48
This is a wine-buying experience simplified by color and taste.
263
876000
5000
Đây là một trải nghiệm mua rượu
được đơn giản hóa bằng màu và vị.
được đơn giản hóa bằng màu và vị.
14:53
Fizzy, fresh, soft, luscious, juicy, smooth, big and sweet wines,
264
881000
4000
Những loại rượu có bọt, tươi,
nhẹ nhàng, đậm đà, vị trái cây,
nhẹ nhàng, đậm đà, vị trái cây,
14:57
all explained to you by color and texture on the wall.
265
885000
4000
tất cả được mô tả bằng màu sắc
và những kết cấu trên tường.
và những kết cấu trên tường.
15:01
And finally, it's about entertainment, as in his headquarters
266
889000
4000
Và cuối cùng, là dự án giải trí,
giống như trong trụ sở của anh ta
giống như trong trụ sở của anh ta
15:05
for the Cirque du Soleil, Orlando, Florida,
267
893000
2000
cho rạp xiếc Cirque du Soleil,
Orlando, Florida,
Orlando, Florida,
15:07
where you're asked to enter the Greek theater,
268
895000
2000
nơi mà bạn khi bạn vào rạp Hy Lạp,
15:09
look under the tent and join the magic world of Cirque du Soleil.
269
897000
3000
nhìn xuống phía dưới lều
và hòa mình vào thế giới phép màu của Cirque du Soleil.
và hòa mình vào thế giới phép màu của Cirque du Soleil.
15:12
And I think I'll probably leave it at that. Thank you very much.
270
900000
3000
Và tôi sẽ dừng tại đây. Cảm ơn rất nhiều.
ABOUT THE SPEAKER
Reed Kroloff - Architecture criticWith an outspoken approach to the problems of rebuilding cites and a fearless eye for design, Reed Kroloff is helping to change the urban landscape of cities from New York to New Orleans.
Why you should listen
Already known throughout the architecture community for his award-winning tenure as editor-in-chief of Architecture magazine, Reed Kroloff came to the attention of the country at large after Hurricane Katrina. As Dean of Architecture at Tulane University, he was responsible for bringing back 97% of the school's student body and 100% of its faculty after the disaster. In 2005, New Orleans mayor Ray Nagin appointed Kroloff to the Bring New Orleans Back Commission to assist in the reconstruction of the city, and to help avoid creating, in Kroloff's words, "a bad cartoon version of what New Orleans actually is."
His searing 2006 essay "Black Like Me" lays out the frustrations of a citizen of post-Katrina New Orleans -- "the slow-burning frustration of being at the table but not invited to sit down." It's typical of his desire to look past simple aesthetics to the emotional heart of any building project.
Kroloff left New Orleans in 2007 to become the director of the Cranbrook Academy of Art in Bloomfield Hills, Michigan. He continues to promote excellence in urban design through his writing and his consulting firm Jones | Kroloff. He is also an active organizer and adviser for dozens of New Public Works competitions designed to choose architects for high-profile projects, including the Motown Center in Detroit, and a signature building for the University of Connecticut campus (the contract for which was awarded to Frank Gehry).
Reed Kroloff | Speaker | TED.com