TEDCity2.0
Diébédo Francis Kéré: How to build with clay ... and community
چۆن بینا دروست بکه‌ین به به‌کارهێنانی قوڕ.... وه کۆمه‌ڵگاش
Filmed:
Readability: 2.8
1,009,720 views
فرانسسیس به‌ڕاستی زانی چی بکات دوای ئه‌وه‌ی بڕوانامه‌ی ئه‌ندازیاری بیناسازی به‌ده‌ست هێنا...ویستی بگه‌ڕێته‌وه نیشتمانی خۆی (گاندۆ) له بۆرکینا فاسۆ، تا یارمه‌تی خه‌ڵکه‌که‌ی بدات و به‌ری ڕه‌نجی خوێندنه‌که‌ی بدورێته‌وه. له‌م گفتوگۆیه سه‌رنجڕاکێشه‌دا، فرانسیس هه‌ندێک له‌و بینایه جوانانه نیشان ده‌دات که به یارمه‌تی ئه‌و دروست کراوه له گونده بچوکه‌که‌ی له ماوه‌ی ئه‌و چه‌ند ساڵه‌دا، که شایه‌نی خه‌ڵاتی سه‌رکه‌وتنه ئه‌ویش دروست کردنی قوتابخانه‌یه‌کی سه‌ره‌تاییه له قوڕ به یارمه‌تی ته‌واوی گونده‌که.
Diébédo Francis Kéré - Community-minded architect
Diébédo Francis Kéré and his architectural firm design buildings that are good for the environment -- and those who use them. Full bio
Diébédo Francis Kéré and his architectural firm design buildings that are good for the environment -- and those who use them. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I would like to show you how
0
737
2909
ئەمەوێ پيشانتان بدەم كە چۆن
00:15
architecture has helped
1
3646
2877
تەلارسازی ئەتوانێت يارمەتی دەر بێت
00:18
to change the life of my community
2
6523
3095
بۆ گۆڕينی ژیانی كۆمەڵگاكەم
00:21
and has opened opportunities to hope.
3
9618
4815
وە هەل ئەڕەخسێنيت بۆ بەدەستهێنانی ئومێدو ئامانج
00:26
I am a native of Burkina Faso.
4
14433
2959
من هاوڵاتی ( بوركينا فاسۆ) م
00:29
According to the World Bank, Burkina Faso
5
17392
3218
بە پێی بانكی نێودەوڵەتی بوركينا فاسۆ
00:32
is one of the poorest countries in the world,
6
20610
3049
يەكێكە لە هەژارترين وڵاتانی جيهان
00:35
but what does it look like
7
23659
2847
بەڵام گەورەبون
00:38
to grow up in a place like that?
8
26506
3419
لە شوێنێكی وەهادائەبێت چۆن بێت؟
00:41
I am an example of that.
9
29925
2560
من نمونەيەكم لە نەوەی ئەو شوێنە
00:44
I was born in a little village called Gando.
10
32485
3908
من لە دايك بووی گوندێكی بچوكم بە ناوی گاندۆ
00:48
In Gando, there was no electricity,
11
36393
4492
لە گاندۆ, كارەبا نەبوو
00:52
no access to clean drinking water, and no school.
12
40885
4214
ئاوی خاوێن بۆ خواردنەوە فەراهەم نەبوو, وە خوێندنگاو قوتابخانە نەبوو
00:57
But my father wanted me
13
45099
2824
بەڵام باوكم ويستی
00:59
to learn how to read and write.
14
47923
2049
فێری خوێندنەوە و نوسین بم
01:01
For this reason, I had to leave my family
15
49972
4048
له‌به‌ر ئه‌م هۆیه, ئەبوو خێزانەكەم بە جێبهيڵم
01:06
when I was seven and to stay in a city
16
54020
3894
كاتێک تەمەنم حەوت ساڵ بوو وە لە شارێكی تر بمێنمەوە
01:09
far away from my village
17
57914
1988
دوور لە گوندەكەم
01:11
with no contact with my family.
18
59902
3677
وە بەبێ بونی هيچ پەيوەنديەك لەگەڵ خێزانەكەم
01:15
In this place I sat
19
63579
3421
لەو شوێنە
01:19
in a class like that
20
67000
2226
لە پۆلێكدا بووم وەكوو ئەمە
01:21
with more than 150 other kids,
21
69226
3752
لە گەڵ زياتر لە 150 منداڵی تر
01:24
and for six years.
22
72978
2492
وە بۆ ماوەی 6 ساڵ
01:27
In this time, it just happened to me to come to school
23
75470
4080
لەو ماوەيەدا, رويئەدا كە ئەچووم بۆ خوێندنگا
01:31
to realize that my classmate died.
24
79550
5695
ئەمزانی كە هاوڕێكانم ئەمرن
01:37
Today, not so much has changed.
25
85245
4513
ئەمڕۆش, گۆڕانكارييەكی ئەوتۆ ڕوی نەداوە
01:41
There is still no electricity in my village.
26
89758
4453
هێشتا كارەبا نيە لە گوندەكەم
01:46
People still are dying in Burkina Faso,
27
94211
2462
هێشتا خەڵكی ئەمرن لە بوركينا فاسۆ
01:48
and access to clean drinking water
28
96673
3603
وە دابين كردنی ئاوی خاوين بۆ خواردنەوە
01:52
is still a big problem.
29
100276
4223
تا ئێستا کێشه‌یه‌کی گه‌وره‌یه.
01:56
I had luck. I was lucky, because this is a fact of life
30
104499
7552
من بەختەوەر بووم . خۆشبەخت بووم, چونكە ئەمە راستی ژيانە
02:04
when you grow up in a place like that.
31
112051
2752
کاتێک كە لە شوێنێكی ئاوەهادا گەورەبيت
02:06
But I was lucky.
32
114803
2369
بەڵام من خۆشبەخت بووم
02:09
I had a scholarship.
33
117172
2084
هەلی خوێندنم هەبوو
02:11
I could go to Germany to study.
34
119256
4210
توانيم بڕۆم بۆ ئەڵمانيا بۆ خوێندن
02:15
So now, I suppose,
35
123466
3905
بەڵام ئێستا, وا بزانم
02:19
I don't need to explain to you how great a privilege
36
127371
4674
پێويست ناكات شيكەمەوە بۆتان كە چەند جێی شانازيەكی گەورەيە
02:24
it is for me to be standing before you today.
37
132045
4457
بۆ من كە ئەمڕۆ لە پێش ئێوەدا ئەوەستم
02:28
From Gando, my home village in Burkina Faso,
38
136502
4372
لە گاندۆ وە, گوندی رەچةڵەكم لە بوركينا فاسۆ
02:32
to Berlin in Germany to become an architect
39
140874
4306
بۆ بەرلين لە ئەڵمانيا تاكو ببم بە تەلارساز
02:37
is a big, big step.
40
145180
5165
هەنگاوێكی زۆر زۆر گەورەيە
02:42
But what to do with this privilege?
41
150345
5652
بەڵام چی لەو شانازيە بكەم؟
02:47
Since I was a student, I wanted to open up
42
155997
3955
لەوکاتەوەی قوتابی بووم ويستوومە باشترين هەلی كرانەوە
02:51
better opportunities to other kids in Gando.
43
159952
2643
بۆ منداڵەكانی تر لە گاندۆ فەراهەم بكەم
02:54
I just wanted to use my skills and build a school.
44
162595
2915
تەنها ويستوومە توانای خۆم بخەمە گەڕ بۆ دروست كردنی خوێندنگەيەك
02:57
But how do you do it when you're still a student
45
165510
2984
بەڵام چۆن ئەمە ئەكرێت لە كاتێكدا كە من هێشتا خوێندكارم
03:00
and you don't have money?
46
168494
2082
وە پارەم نيە؟
03:02
Oh yes, I started to make drawings
47
170576
2502
ئا بەڵێ , دەستم كردبوو بە دروست كردنی نەخشەكان
03:05
and asked for money.
48
173078
1982
شوێن پاره که‌وتم
03:07
Fundraising was not an easy task.
49
175060
3979
بەڵام كۆكردنەوەی كۆمەك كارێكی ئاسان نەبوو
03:11
I even asked my classmates
50
179039
2799
تەنانەت داوام له هاوپۆله‌کانم ده‌کرد
03:13
to spend less money on coffee and cigarettes,
51
181838
3178
كە پارەی كەمتر خەرج بكەن بۆ كڕينی قاوە و جگەرە
03:17
but to sponsor my school project.
52
185016
3968
بۆ پاڵپشت كردنی پرۆژەی خوێندنگاكەم
03:20
In real wonder, two years later,
53
188984
3016
بە سەرسوڕمانێكی زۆرەوە, پاش دوو ساڵ
03:24
I was able to collect 50,000 U.S. dollars.
54
192000
6534
توانيم 50,000 دۆلاری ئەمريكی كۆكەمەوە
03:30
When I came home to Gando
55
198534
2963
كە گەڕامەوە بۆ گاندۆ
03:33
to bring the good news,
56
201497
1525
بۆ بردنی ئەم هەواڵە خۆشە
03:35
my people were over the moon,
57
203022
4149
خەڵكەكە لە خۆشيا ئەفرين
03:39
but when they realized
58
207171
2621
بەڵام كە زانيان
03:41
that I was planning to use clay,
59
209792
2844
نەخشە و پلانەكەم بە بەكارهێنانی قوڕە
03:44
they were shocked.
60
212636
2083
حەپەسان
03:46
"A clay building is not able to stand a rainy season,
61
214719
3543
" خانووی قوڕ توانای بەرگری كردنی وەرزی بارانی نيە
03:50
and Francis wants us to use it and build a school.
62
218262
5109
وە فرانسیس ئەيەوێ بەكاری بێنین و خوێندنگای پێ دروست بكه‌ین
03:55
Is this the reason why he spent so much time
63
223371
2764
ئايا ئەمە هۆكارە بۆ بەسەربردنی ئەو هەموو كاتە
03:58
in Europe studying
64
226135
2013
بۆ خوێندن لة ئەوروپا
04:00
instead of working in the field with us?"
65
228148
4099
لە جێی ئەوەێ لە گەڵمانا كاربكەی لە كێڵگەكە؟"
04:04
My people build all the time with clay,
66
232247
4293
خەڵكەكەم بە درێژايی كات خانووی قوڕيان دروست كردووە
04:08
but they don't see any innovation with mud.
67
236540
4921
بەڵام هيچ داهێنانێکیان نەديووە لەگەڵ قوڕ دا
04:13
So I had to convince everybody.
68
241461
2189
بۆيە پێويست بوو هەموويان قەناعەت پێ بكەم
04:15
I started to speak with the community,
69
243650
3383
سەرەتا قسەم كرد لە گەڵ خەڵكەكە
04:19
and I could convince everybody,
70
247033
2463
وە توانيم قەناعەت بە هەموويان بكەم
04:21
and we could start to work.
71
249496
3010
وه توانیمان ده‌ست به‌کاربکه‌ین
04:24
And the women, the men,
72
252506
1764
وە ژنان و پياوان
04:26
everybody from the village,
73
254270
2045
هەموو تاكيك لە گوندەكە
04:28
was part of this building process.
74
256315
2017
بەشێك بوون لە پڕۆسەی دروست كردنەكە
04:30
I was allowed to use even traditional techniques.
75
258332
3709
تەنانەت ڕێگەم پێدرا تەكنيكە باوەكان بە كار بهینم
04:34
So clay floor for example,
76
262041
2163
وە بۆ نمونە قوڕی ئەرزی ژورەكان
04:36
the young men come and stand like that, beating,
77
264204
4396
گەنجەكان ئەهاتن وە ئەوەستان بەم شێوەيەوە لێيان ئەدا
04:40
hours for hours,
78
268600
1596
كاتژمێر دوای كاتژمێر
04:42
and then their mothers came,
79
270196
1712
پاشان دايكەكانيان ئەهات
04:43
and they are beating in this position,
80
271908
3734
وە لەو شوێنەيان ئەدايەوە
04:47
for hours, giving water and beating.
81
275642
4616
بۆچەند كاتژمێرێك, ئاوەرشێنيان ئەكرد و لێيان ئەدا
04:52
And then the polishers come.
82
280258
1628
پاشان وەستای ساف كردن ئەهاتن
04:53
They start polishing it with a stone for hours.
83
281886
5058
دەستيان بە ساف كردن ئەكرد بە بەرد بۆ چەند كاتژمێرێك
04:58
And then you have this result,
84
286944
4957
پاشان ئەم دەستكەوتەمان هەبوو
05:03
very fine, like a baby bottom.
85
291901
3309
زۆر ساف, وەكوو پێستی منداڵ
05:07
(Laughter)
86
295210
1773
( پێكەنين)
05:08
It's not photoshopped. (Laughter)
87
296983
5265
( پێكەنين) ئه‌مه فۆتۆشۆپ نیه
05:14
This is the school, built with the community.
88
302248
2984
ئەمە خوێندنگاكەيە کە دروست كرا لەگەڵ ئەو خەڵكە
05:17
The walls are totally made out
89
305232
1790
ديوارەكان بەتەواوی دروست كران
05:19
of compressed clay blocks from Gando.
90
307022
4100
لە خشتی قوڕی پەستاوی گاندۆ
05:23
The roof structure is made
91
311122
3154
سەرپۆش كرا
05:26
with cheap steel bars
92
314276
2822
بە شيشی ئاسنی ئاسايی هەرزان
05:29
normally hiding inside concrete.
93
317098
3896
چەقيو لە ناو كۆنكريت
05:32
And the classroom, the ceiling is made
94
320994
3068
وە پۆلەكان, سەريان لە
05:36
out of both of them used together.
95
324062
2755
ئاسن و قوڕ پێکهاتوون بە يەكەوە
05:38
In this school, there was a simple idea:
96
326817
2910
لەم خوێندنگەيە, بيرۆكەيەكی بچوك هەبوو
05:41
to create comfort in a classroom.
97
329727
3710
بۆ خوڵقاندنی فێنكی لە پولەکاندا
05:45
Don't forget, it can be 45 degrees in Burkina Faso,
98
333437
5171
بيرتان نەچێت, پلەی گەرما ئەگاتە 45 لە بوركينا فاسۆ
05:50
so with simple ventilation,
99
338608
1934
بۆيە لەگەڵ هەوا گۆڕكێيەكی سادە و ساكار
05:52
I wanted to make the classroom
100
340542
2050
ويستم پۆلەكان
05:54
good for teaching and learning.
101
342592
2609
خۆش بكەم بۆ خوێندن و فێربوون
05:57
And this is the project today,
102
345201
2845
وە ئێستا ئەمە پڕۆژەکەيە
06:00
12 years old, still in best condition.
103
348046
3634
دوانزە ساڵ تەمەنێتی, و هێشتا لە باشترين دۆخدايە
06:03
And the kids, they love it.
104
351680
3572
وە منداڵەكان, پێی خۆشحاڵن
06:09
And for me and my community,
105
357936
2855
وە بۆ من و خەڵكەكەم
06:12
this project was a huge success.
106
360791
3655
ئەم پڕۆژەيە سەركەوتنێكی گەورە بوو
06:16
It has opened up opportunities
107
364446
2902
هەلی زۆری ڕەخساند
06:19
to do more projects in Gando.
108
367348
2591
بۆ كردنەوەی زۆر پڕۆژەی ترلە گاندۆ
06:21
So I could do a lot of projects,
109
369939
2938
بەمەش توانیم زۆر پڕۆژە ئه‌نجام بده‌م
06:24
and here I am going to share with you
110
372877
2324
وە لێرەدا ئەمەوێ ئاشناتان بكەم
06:27
only three of them.
111
375201
2180
بە تەنها سێ دانەيان
06:29
The first one is the school extension, of course.
112
377381
3796
يەكەميان فراوان كردنی خوێندنگاکه‌یه
06:33
How do you explain drawings and engineering
113
381177
3315
چۆن نەخشە و كاری ئەندازياری شیده‌که‌نه‌وه
06:36
to people who are neither able to read nor write?
114
384492
3652
بۆ خەڵكانێك كە نە توانای خوێندنەوە و نە توانای نوسينيان هەيە ؟
06:40
I started to build a prototype like that.
115
388144
2947
دەستم كرد بە دروست كردنی نمونەيەك وەكو ئەمە
06:43
The innovation was to build a clay vault.
116
391091
2986
گۆرانكاريەكە دروست كردنی سةقفێكی قوڕ بوو
06:46
So then, I jumped on the top like that,
117
394077
3331
پاشان, بازمدايە سەری ئاوا
06:49
with my team, and it works.
118
397408
2312
لەگەڵ تيمەكەم, وە بەرگری كرد
06:51
The community is looking. It still works.
119
399720
2227
خەڵكەكە سەيريان ئەكرد. و ئەيان بينی بەرگری ئەكات
06:53
So we can build. (Laughter)
120
401947
2858
(بەوشێوەیە توانيمان دروستی كەين.( پێكەنين
06:56
And we kept building, and that is the result.
121
404805
3883
بەردەوام بووين لە دروست كردن, وە ئەمەش دەست كەوتەكەيە
07:00
The kids are happy, and they love it.
122
408688
3634
منداڵەكان دڵخۆش بوون, وە خۆشیان ده‌وێت
07:04
The community is very proud. We made it.
123
412322
4161
خەڵكەكەش هەستيان بە شانازی دەكرد ، دروستمان كرد
07:08
And even animals, like these donkeys,
124
416483
4141
وە تەنانەت ئەژەڵەكانيش, وەكوو ئەم گوێدرێژانە
07:12
love our buildings.
125
420624
1760
خانووەكانی ئێمەيان پێ خۆشە.
07:14
(Laughter)
126
422384
3647
(پێکەنین)
07:18
The next project is the library in Gando.
127
426031
4667
پڕۆژەی داهاتوو كتێبخانەی گاندۆ يە
07:22
And see now, we tried to introduce
128
430698
3663
وە ئێستا بيبينن ، ويستمان
07:26
different ideas in our buildings,
129
434361
2515
بيرۆكەی جياواز بێنينە کایەوە لە خانووەكانمان دا
07:28
but we often don't have so much material.
130
436876
3831
بەڵام زۆربەی كات كەرەستەی پێويستمان نيە
07:32
Something we have in Gando are clay pots.
131
440707
3403
شتێك كە هەمان بێت لە گاندۆ تەنها گۆزەی قوڕە
07:36
We wanted to use them to create openings.
132
444110
3321
ويستمان بەكاريان بێنين بۆ دروست كردنی كراوەی ڕوناكیەکان
07:39
So we just bring them like you can see
133
447431
2110
بۆيە هێنامانن و دامان نان وەكوو ئەو شێوەيەی ئەيبينن
07:41
to the building site.
134
449541
2426
بۆ پێگەی پڕۆژەکە
07:43
we start cutting them,
135
451967
2166
دةستمان كرد بە بڕینيان
07:46
and then we place them on top of the roof
136
454133
2931
وە پاشان دامان نان لە سەر سەقفەكە
07:49
before we pour the concrete,
137
457064
2579
پێش تێكردنی كۆنكريت,
07:51
and you have this result.
138
459643
2011
و ئەم دەست كەوتەمان هەبوو
07:53
The openings are letting the hot air out
139
461654
2910
كراوەكان هەوا گەرمەكە ئەبەنە دەرەوە
07:56
and light in.
140
464564
1839
وە ڕوناكی ئەهێننە ژورەوە
07:58
Very simple.
141
466403
2073
زۆر سادەيە
08:00
My most recent project in Gando
142
468476
2838
تازەترين پڕۆژەم لە گاندۆ
08:03
is a high school project.
143
471314
2018
پڕۆژەی (خوێندنگەی دواناوەندی) يە
08:05
I would like to share with you this.
144
473332
1933
ئەمەوێ ئەمەتان پێ ئاشنا بكەم
08:07
The innovation in this project
145
475265
2245
داهێنان لەم پڕۆژەيەدا
08:09
is to cast mud like you cast concrete.
146
477510
4743
ئەوەيە كە مامەڵە كردن و ڕۆكردنی قوڕە وەكوو كۆنكريت
08:14
How do you cast mud?
147
482253
2125
چۆن قوڕ ڕۆ ئەكەين؟
08:16
We start making a lot of mortars, like you can see,
148
484378
3266
دەستمان كرد بە دروست كردنە چەندەها گيراوە, وەكوو ئەيبينن
08:19
and when everything is ready,
149
487644
2123
وە كە هەموو شتێك ئامادە بوو
08:21
when you know what is the best recipe
150
489767
2137
وە كە زانيت كامە باشترين گيراوەيە
08:23
and the best form,
151
491904
1194
وە باشترين شێوەيە
08:25
you start working with the community.
152
493098
2651
دەست ئەكەی بە بەكارهێنانی بەهاوكاری خەڵكەكە
08:27
And sometimes I can leave.
153
495749
2146
وە هەندێك جار ئەتوانم جێيان بهيڵم.
08:29
They will do it themselves.
154
497895
1759
وە خۆيان كارەكان ئەكەن
08:31
I came to speak to you like that.
155
499654
3552
ئەتوانم ئاوا بێم قسە بۆ ئێوە بكەم
08:35
Another factor in Gando is rain.
156
503206
2691
فاكتەرێكی تری گاندۆ بارانە
08:37
When the rains come,
157
505897
1824
كە باران دێت
08:39
we hurry up to protect our fragile walls
158
507721
2288
خێرا ديوارە ناسكەكانمان ئەپارێزين
08:42
against the rain.
159
510009
3052
لە باران
08:45
Don't confound with Christo and Jeanne-Claude.
160
513061
3512
تێكەڵی مەكە لە نێوان كريستۆ و جان كلود
08:48
It is simply how we protect our walls.
161
516573
2565
ئەوە بە سانايی شێوەی پاراستنمانە بۆ ديوارەكانمان.
08:51
(Laughter)
162
519138
1469
( پێكەنين)
08:52
The rain in Burkina comes very fast,
163
520607
2878
باران لە بوركينا زۆر بە خوڕ دێت
08:55
and after that, you have floods
164
523485
2565
وە پاشان, لافاومان هەيە
08:58
everywhere in the country.
165
526050
2945
لە هەموو شوێنێكی وڵات
09:00
But for us, the rain is good.
166
528995
3050
بەڵام بۆ ئێمە, باران بەسوودە
09:04
It brings sand and gravel to the river
167
532045
3905
لم و چەو دەهێنيتە ڕوبارەكەوە
09:07
we need to use to build.
168
535950
2271
وە ئێمە پێويستمانن بۆ بيناكاری
09:10
We just wait for the rain to go.
169
538221
1901
تەنها چاوەڕێ دەكەين بارانەكە تێپەڕێت.
09:12
We take the sand, we mix it with clay,
170
540122
3594
لمەكە ئەبەين, تێكەڵی ئەكەين لە گەڵ قوڕ
09:15
and we keep building.
171
543716
2786
وە بەردەوام دەبين لە بنیاتنان
09:18
That is it.
172
546502
1805
ئاوايە
09:20
The Gando project was always
connected to training the people,
connected to training the people,
173
548307
3094
پڕۆژەی گاندۆ بەردەوام پەيوەست بووە بە ڕاهێنانی خەڵكەوە
09:23
because I just wanted, one day
174
551401
3492
چونكە من ئەوەم ئەويست, ڕۆژێك
09:26
when I fall down and die,
175
554893
2903
كە كەوتم و مردم,
09:29
that at least one person from Gando
176
557796
2684
هيچ نەبێت كەسێك هەبێت لە گاندۆ
09:32
keeps doing this work.
177
560480
3742
به‌رده‌وام ئەم كارە بكات
09:36
But you will be surprised. I'm still alive.
178
564222
2843
بەڵام سەرسامیە، من هێشتا ماوم.
09:39
(Laughter)
179
567065
1550
(پێكەنين)
09:40
And my people now can use their skills
180
568615
3177
وە خەڵكەكەشم ئێستا ئەتوانن شارەزايی خۆيان بەكاربێنن
09:43
to earn money themselves.
181
571792
3177
بۆ بەدەستهێنانی پارە
09:48
Usually, for a young man from Gando to earn money,
182
576830
3963
بەردەوام, بۆ گەنجی گاندۆ بۆ بەدەستهێنانی پارە
09:52
you have to leave the country
183
580793
2096
ئەبێت گوند بەجێ بهێڵن و بڕۆن بۆ شار
09:54
to the city, sometimes leave the country
184
582889
3243
هەندێك جاريش, وڵاتیش بەجێ دەهێڵن
09:58
and some never come back,
185
586132
1992
وە هەندێکیان هەرگيز ناگەڕێنەوە
10:00
making the community weaker.
186
588124
3444
بەمەش كۆمەڵگا لاواز دەكەن
10:03
But now they can stay in the country
187
591568
3677
بەڵام ئێستا ئەتوانن لە گوند بمێننەوە
10:07
and work on different building sites
188
595245
2192
وە كار بكەن لە بينای جياواز دا
10:09
and earn money to feed their family.
189
597437
1887
وە پارە بە دەست بێنن بۆ بەخێو كردنی خێزانەكانيان
10:11
There's a new quality in this work.
190
599324
3156
ئەوە جۆرێكی نوێيە لە كارکردن
10:16
Yes, you know it.
191
604278
2196
بەڵێ, ئێوە ئەزانن
10:18
I have won a lot of awards through this work.
192
606474
4654
خةڵاتی زۆرم بە دەست هێنا بە هۆی ئەم كارەوە
10:23
For sure, it has opened opportunities.
193
611128
3681
بە دڵنياييەوە, هەلی كاری دابين كرد
10:26
I have become myself known.
194
614809
2392
بووم بە كەسێكی ناسراو
10:29
But the reason why I do what I do
195
617201
4890
بەڵام هۆكاری ئەم كارە کە ئەیکەم
10:34
is my community.
196
622091
3475
خەڵكەكەمە
10:37
When I was a kid,
197
625566
2114
كاتێك منداڵ بووم,
10:39
I was going to school,
198
627680
1783
ئه‌چووم بۆ خوێندنگا ,
10:41
I was coming back every holiday to Gando.
199
629463
4031
وە ئەگەڕامەوە هەموو كاتی پشويەك بۆ گاندۆ
10:45
By the end of every holidays,
200
633494
2143
بەڵام لە كۆتايی هەموو پشويەكدا,
10:47
I had to say goodbye to the community,
201
635637
3044
ئەبوو خواحافيزی بكەم لە خەڵكەكە,
10:50
going from one compound to another one.
202
638681
3746
ئەچووم لە ماڵێكەوە بۆ ماڵێكی تر
10:54
All women in Gando will open their clothes like that
203
642427
5231
هەموو ژنێك لە گاندۆ گيرفانەكەی ئەكردەوە بەم شێوەیە
10:59
and give me the last penny.
204
647658
3935
وە پارەيەكی ئەدامێ
11:03
In my culture, this is a symbol of deep affection.
205
651593
5121
لە كەلتوری ئێمەدا ئەمە نيشانەی هەستێكی قوڵە
11:08
As a seven-year-old guy, I was impressed.
206
656714
3183
وەكو كەسێكی 7 ساڵان, سەرسام بووم بەمکارە.
11:11
I just asked my mother one day,
207
659897
2590
ڕۆژێک پرسيارم لە دايكم كرد ,
11:14
"Why do all these women love me so much?"
208
662487
2743
" بۆ ئەو هەموو ژنە ئەوەنە منيان خۆش دەوێت؟"
11:17
(Laughter)
209
665230
1749
(پێكەنين)
11:18
She just answered,
210
666979
2335
وەڵامی دامەوە ووتی
11:21
"They are contributing to pay for your education
211
669314
3781
" ئەوان هاوبەشيت ئەكەن لە دانی خەرجی خوێندنەكەت
11:25
hoping that you will be successful
212
673095
3345
بە هيوای ئەوەی سەركەوتوو بيت
11:28
and one day come back and help
213
676440
3098
و ڕۆژێك بگەڕێيتەوە و يارمەتيان بدەيت
11:31
improve the quality of life of the community."
214
679538
4032
لە باشتر كردنی جۆرێتی ژيانیان."
11:35
I hope now that I was able
to make my community proud
to make my community proud
215
683570
4878
خوازيارم توانيبێتم وا بکەم کە خەڵكەكەم شانازيم پێوە بكەن
11:40
through this work,
216
688448
1873
لەڕێی ئەم كارەوە
11:42
and I hope I was able to prove you the power
217
690321
3812
وە خوازيارم توانيبێتم توانای خەڵكيتان
11:46
of community,
218
694133
1639
بۆ بسەلمێنم
11:47
and to show you that architecture
219
695772
3727
وە پيشانتان بدەم كە تەلارساز
11:51
can be inspiring for communities
220
699499
4689
دەتوانێت كاریگەر بێت بۆ خەڵكی
11:56
to shape their own future.
221
704188
2253
وە هاوبەشی داهاتويانی بكات
11:58
Merci beaucoup. (Applause)
222
706441
2387
(زۆر سوپاس . ( چەپڵە
12:00
Thank you. Thank you. Thank you. Thank you.
223
708828
4341
زۆر سوپاس. زۆر سوپاس.. زۆر سوپاس
12:05
Thank you. Thank you. (Applause)
224
713169
1680
(زۆر سوپاس. زۆر سوپاس . ( چەپڵە
ABOUT THE SPEAKER
Diébédo Francis Kéré - Community-minded architectDiébédo Francis Kéré and his architectural firm design buildings that are good for the environment -- and those who use them.
Why you should listen
Diébédo Francis Kéré grew up in Gando, a small village in Burkina Faso. Having gone away to school, first within his country and then at the Technische Universität in Berlin, Germany, he resolved to give back to the community that raised him. He does that through the power of architecture.
Through his firm, Kéré Architecture, Kéré focuses on using local building materials and techniques in a modern way, to redefine and redesign the enviroment. In Burkina Faso, that means working predominantly with clay, and his innovative approach has seen the creation of remarkably beautiful, modern buildings that are entirely appropriate to the setting.
His first building, a primary school in Gando, was completed in 2001 and received the Aga Khan Award for Architecture. Since then, he has designed other structures for the village; his other work there has also won multiple awards, including the Global Award, the BSI Swiss Architectural Award, the Marcus Prize and the Global Holcim Award Gold 2012.
Kéré also teaches architecture; he has lectured at colleges including the University of Wisconsin Milwaukee, and Harvard. In 2013, he began teaching at the Accademia di Architettura in Mendrisio, Switzerland.
Diébédo Francis Kéré | Speaker | TED.com