Parag Khanna: How megacities are changing the map of the world
Parag Khanna: မဟာမြို့ကြီးတွေက ကမ္ဘာမြေပုံကို ပြောင်လဲနေကြပုံ
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
how life is organized on earth.
ခင်ဗျားတို့ကို ပြန်စိတ်ကူးကြည့်စေပါတယ်။
like a human body that we inhabit.
ကိုယ့်ခန္ဓာလို စဉ်းစားကြည့်ပါ။
of roads and railways,
ဖြတ်ကျော်လျက် ရွှေ့ပြောင်းနိုင််စွမ်းကို
လမ်းတွေ၊ တံတားတွေနဲ့
across the continents.
ပို့ဆောင်ရေး စနစ်နဲ့ တူပါတယ်၊
ပေးကြတဲ့
and electricity grids.
ကိုယ်ခန္ဒာကို ထောက်ပံပေးတဲ့
အာရုံကြောစနစ်ကို ပြပေးရရင်၊
satellites, cellular networks
ပေးနိုင်လာစေကြတဲ့
us to share information.
ဆဲလူလာ ကွန်ရက်များနဲ့ ဒေတာစင်တာတွေပါ။
အဆောက်အအုံကြီးထဲမှာ အခုဆို
kilometers of roads,
ရထားလမ်း ကီလိုမီတာ ၄ သန်း၊
ပိုက်လိုင်းတွေနဲ့
of Internet cables.
အင်တာနက်ကြိုးတွေ ပါဝင်နေပါပြီ။
500,000 kilometers of borders.
ကီလိုမီတာ ၅သိန်းထက် နည်းပါတယ်ဗျ။
ဆွဲကြရအောင်ဗျာ။
some ancient mythology.
ဖယ်ပြစ်ခြင်းဖြင့် စတင်နိုင်ကြတယ်။
all students of history are familiar:
သိကြတဲ့ ပြောရိုးစကားရှိတယ်-
are condemned to be poor,
ဆင်းရဲမှုဒဏ်ကို ခံကြရမယ်၊
cannot escape their larger neighbors,
ထွက်ပြေးမရနိုင်ကြဘူး၊
ကျော်လွှား မရနိုင်ဘူးပေါ့။
သွားခဲ့တဲ့ ခရီးတိုင်းမှာ ကျတော့
sweeping the planet:
လွှမ်းမိုးလာနေပါတယ်-
in all of its forms --
တော်လှန်ရေးကြီး
and communications --
စွမ်းအင် ဆက်သွယ်ရေး အပါအဝင်
in the mobility of people,
တဟုန်းထိုး ပြောင်းလဲပေးလိုက်တာ
အရင်းအမြစ် အသိပညာ စသဖြင့်
of geography as distinct from it.
သူ့ဘာသာနေတာလို့တောင် မသိတော့ဘူး
as fusing together
resources and ideas,
from political geography,
ပြောင်းလဲ ပစ်လိုက်တာ
to infrastructure and supply chains.
အဆောက်အုံနဲ့ ဖြန့်ဖြူးရေး လမ်းကြောင်းတွေ။
empires of the 19th century,
အင်ပါယာကြီး လိုမျိုးကနေ
nations of the 20th century,
တနိုင်ငံနဲ့ တနိုင်ငံ မှီခိုနေရတဲ့
in the 21st century.
စတင်လာပါပြီ။
အချုပ်အခြာအာဏာက သာမည
of the human species.
အားပေးခဲ့တာ
this global network civilization
ယဉ်ကျေးမှုသစ် ဖြစ်လာနေကြပြီ
တည်ဆောက်နေကြလို့ပါ။
and military spending taken together
ကာကွယ်ရေး သုံးငွေအားလုံးက
two trillion dollars per year.
infrastructure spending
to nine trillion dollars per year
၉ ထရီလီယံလောက် တနှစ်ကို
off an infrastructure stock
အတွက် ထွင်ထားတဲ့
of three billion,
seven billion to eight billion
ညှပ်နေကြပြီ၊
about one trillion dollars
of every billion people in the world.
တစ်၁ ထရီလီယံလောက် သုံးရလိမ့်မယ်။
ပြောစရာမလိုပါဘူး။
Investment Bank,
ကို တည်ထောင်လိုက်ပြီး
of other organizations
အဖွဲ့တွေအပြင်
of iron and silk roads,
ကွန်ယက်ကို ချိတ်ဆက်လိုက်လို့
ကျယ်ဝန်းပါမယ်။
engineering unfolds,
တွေလဲ နေရာရလာ၊
on infrastructure in the next 40 years,
အအုံမှာ ပိုက်ဆံပိုသုံးနေကြရမှာဘဲ၊
in the next 40 years,
အဆောက်အအုံတွေ ထပ်ဆောက်နေမှာဘဲ၊
သုံးခဲတာထက် ပိုများလာမယ်။
about it for a minute.
the foundations of global society
တည်ဆောက်နေတာက ပိုများများလာပြီး
အရမ်းကို
we optimize the distribution
လူနဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို
ပိုပြီးတော့ တန်ဖိုး အဓိပ္ပါယ်ရှိလာတယ်။
than just the sum of its parts.
in the 21st century:
မဟာဦးတည်ချက် နှစ်ခုရှိတယ်-
ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့ အဆောက်အအုံတွေပါ။
that most define us.
of the world's population
mere little dots on the map,
အစက်လေးတွေ မဟုတ်ကြတော့ဘူး၊
stretching hundreds of kilometers.
ဧရာမ ကျွန်းစုကြီးတွေပါ။
across the US border to Seattle.
Seattle အထိ ရှည်တယ်။
of Silicon Valley
ဒေသကြီးဟာ
down to San Jose
San Jose အထိဆင်းလျက်
now passes San Diego
San Diego ကို ဖြတ်လျက်
ကျယ်ပြန့်လာတယ်။
now share an airport terminal
လေယဉ်ကွင်း တစ်ခုတည်းကို သုံးနိုင်ပြီး
နိုင်ငံကို ထွက်လို့ ရနေပြီ။
may connect the entire Pacific spine.
ပစိဖိတ်တခုလုံးကို ဆက်သွယ်ပေးလိမ့်မယ်။
begins in Boston through New York
ဘော့စ်တန်မှ နယူးယောက်အထိ၊ ပြီးတော့
for a high-speed rail network.
စီမံကိန်းတွေ ရှိပါတယ်။
the megacities coming together.
မြို့ကြီးတွေ ပေါင်းလာနေတာ တကယ်ပါ။
from Tokyo through Nagoya to Osaka
တိုကျိုကနေ နာဂိုယာကို ဖြတ်ပြီး အိုဆာကာအထိ
are coming together
reaching 100 million people.
north to Guangzhou.
ရှည်ဆန့်လျက်ပါ။
မဟာမြို့ကြီးများရဲ့ နယ်မြေ၊
is almost the same size
အော်စတြီးယားနိုင်ငံနဲ့
တစ်ခုချင်းစီရဲ့
two trillion dollars --
၂ ထရီလီယံနီးနီး ရှိတယ်-
as all of India today.
ဝင်ငွေ နီးပါးပါပဲ။
institutions, such as the G20,
အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ
on economic size
နိုင်ငံများ အလိုက် ပါဝင်စေမှုအစား
စိတ်ကူးကြည့်ပါ။
may be in and have a seat at the table,
ပါဝင်လာနိုင်ပြီး မဲပေးခွင့်ရှိလာချိန်မှာ၊
like Argentina or Indonesia would be out.
စာပွဲမှာ ဝင်ထိုင်ခွင့်မရ ထွက်သွားကြရမယ်။
will soon exceed that of China,
အိန္ဒိယကို ကြည့်ရအောင်၊
one third of Iran's population.
အီရန် လူဦးရေ ၃ပုံ ၁ပုံကို စုပ်ယူထားတယ်။
between Cairo and Alexandria.
အကြားမှာနေကြတယ်။
of city-states is forming,
မြို့ပြည်နယ်တွေရဲ့ လည်စွဲ ပေါ်လာနေတယ်၊
to Muscat in Oman.
အိုမန်ထဲက Muscat အထိပါပဲ။
and Nigeria's commercial hub.
အတွက် ကုန်သွယ်ရေး မြို့တော်ကြီးပါ။
of a vast Atlantic coastal corridor,
ကမ်းခြေစင်္ကြရဲ့ ဗဟိုချက် ပြုလုပ်ပြီး၊
of the Ivory Coast.
ရှည်လျား ကျယ်ဝန်းမှာပါ။
လာဂို့စ်ရဲ့ ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွေပါ။
နိုင်ငံတွေဟာ
ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။
as 50 such megacity clusters in the world.
၅၀ လောက် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှိလာနိုင်ကြတယ်။
of 200 discrete nations
နိုင်ငံ ၂၀၀ ပါတဲ့ သုံးနေကျ မြေပုံလား၊
လက်ရှိမြေပုံလား။
any individual megacity
its connections to the others.
ချိတ်ဆက်နေကြပုံကို သိရန် လိုအပ်လို့ပါ။
မြို့တွေဆီကို ရွေ့ရှားနေကြပြီး
is why these cities thrive.
မဟာမြို့ကြီးတွေ ရှင်သန်နိုင်ကြတာပါ။
such as Sao Paulo or Istanbul or Moscow,
အထဲက တစ်ခုချင်းစီရဲ့
one third of one half
တစ်ဝက် ဒါမှမဟုတ်
any of their individual value
the role of the flows of people,
မြို့တော် Pretoria ကို
and the capital Pretoria.
ပြည်နယ်အကြောင်း ကြည့်ရအောင်။
a third of South Africa's GDP.
၃ပုံ ၁ပုံကျော်ကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။
it is home to the offices
ရုံးတွေအားလုံး အခြေစိုက်ကြတယ်
multinational corporation
တောင်အာဖရိကထဲ၊ ပြီးတော့
ရင်းနှီးမြုပ်နှံကြတဲ့
African continent.
အဲဒီမှာ ရုံးတွေကို ဖွင့်ထားခြင်းပါပဲ။
of global value chains.
ပါဝင်လိုကြပါတယ်-
of this global division of labor.
ခွဲဝေမှုထဲမှာ ပါဝင်လိုကြပါတယ်။
ဖြတ်ထားချင်လိုက်တာ"လို့
မကြားခဲ့ဘူးပါ။
ပါဝင်နေကြသလို သူတို့ရဲ့
as to their home countries.
သူတို့ သိပါတယ်။
urbanization causes great dismay.
လာနေခြင်းကို သိပ်ကို ကြောက်နေကြတယ်။
လာနေတယ်လို့ ထင်ကြတယ်။
intercity learning networks thriving.
အားထုတ်နေတဲ့ မြို့ တွေ ၂၀၀ လောက်ရှိနေပြီ။
of intergovernmental organizations
အစိုးရအချင်းချင်း ပါတဲ့ အဖွဲ့တွေရဲ့
are devoted to one purpose,
မြို့တွေအားလုံးရဲ့ အရေးကြီးဆုံး ဦးတည်ချက်က
in the 21st century:
အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်တဲ့
မြိုပြတည်ထောင်ရေးပါ။
ပြောင်းလဲခြင်းကို ကြည့်ရအောင်။
in New York and Paris
အလုပ်မဖြစ်တာ ငါတို့သိပြီးပြီ၊
greenhouse gas emissions.
မလျော့ချနိုင်သေးဘူး
is that transferring technology
the carbon intensity of our economies.
လျော့ချနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတာ
အဆောက်အအုံတွေ ဆောက်ဖို့
car-sharing systems.
on the number of cars on the streets.
ကားပမာဏ ကန့်သတ်တဲ့စနစ် သုံးနေတယ်။
want to drive anymore.
to achieving sustainable urbanization.
ဖြစ်ဖို့အတွက် စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်လာနေတယ်။
from end to end --
အစအဆုံး ဖြတ်သွားကြည့်ရင်၊
of extreme disparity
အရမ်းကို ကွာခြားတဲ့
of financial assets
ပစ္စည်းတွေ ကျတော့၊
the actual GDP of the world.
၄ ဆနီးပါလို့ မှန်းရတယ်။
since the financial crisis,
ယူခဲ့ကြတဲ့ ချေးငွေတွေ များလှပေမဲ့၊
in inclusive growth?
ရင်းနှီးခဲ့ကြသလား။
affordable public housing,
လုံလောက်စွာ ဆောက်ပေးမှသာ၊
transportation networks
ကွန်ယက်ထဲ ရင်းနှီးလျက်၊
both physically and digitally,
အရပါ၊ ဆက်သွယ်ခွင့်ကို ပေးနိုင်ရင်၊
cities and societies
တို့ မြို့တွေဟာ
ပြန်ခံစားလာရမယ်။
has just been included
နောက်ဆုံး ရည်မှန်းချက်ထဲတွင်
Sustainable Development Goals,
တိုးတက်ရေးကို ထည့်လာရတာ၊
ခေါင်းဆောင်တွေက
is not charity,
ကလဲ ပိုသိထာသင့်တာက
needs to understand
important asset class of the 21st century.
အပါဆုံးသော အရင်းအမြစ်ဖြစ်ခြင်းကိုပါ။
more sustainable,
တည်မြဲလာအောင် လုပ်ပေးပြီး
လုပ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတော့၊
connectivity between cities
ယုံကြည်တယ်။
with dense relations across borders,
ကမ္ဘာ့နေရာတွေကို ကြည့်ကြည့်ရင်၊
စီးပွား ကူးသန်းနေတာဟာ၊
of Europe after World War II,
တို့သိကြတယ်၊
kicked off a process
ဖြစ်စဉ် စတင်ခဲ့လို့
peaceful European Union.
ဥရောပ သမဂ္ဂဆိုတာ ပေါ်လာခဲ့တယ်။
in the international system.
အနည်းဆုံး အင်အားကြီးနိုင်ငံပါ။
towards explaining the tensions today.
ရှင်းပြချင်ရင် အချိန်အတော်လေး ယူရမယ်။
less stake in the system
နိုင်ငံတွေဟာ
ဆုံးရှုံးမှုလည်း နည်းကြပါမယ်။
that matter most on the map
မြေပုံပေါ်က လိုင်းတွေကတော့
or the US-Mexico border,
အမေရိကန် မက်စီကန် နယ်ခြားလိုင်း မဟုတ်ဘဲ
and railways and pipelines
ပိုက်လိုင်းတွေဘဲ ဖြစ်တယ်၊
and even water canals
တူးမြောင်းတွေကနေပြီး
North American union.
ဖေါ်ပေးလိုက်ကြတယ်။
it needs more connections.
တံတိုင်းတွေမဟုတ်ဘဲ ချိတ်ဆက်မှုတွေပါ။
is in the postcolonial world.
တိုးပြီး ချိတ်ဆက်ကြရန်ပါ။
have historically been the most arbitrary
အများစုတို့ဟာ သမိုင်းထဲမှာ မတည်ငြိမ်လျက်
with each other.
ရန်လို အငြိုးထားခဲ့လာကြတဲ့ သူတွေပါ။
has come into power
ခေါင်းဆောင်တွေ အာဏာရလာလျက်
where high-speed rail networks
ဘန်ကောက်မှ စင်ကာပူကို
Bangkok to Singapore
နှုန်းမြင့်ရထား ကွန်ရက်တွေ၊
ဇုန်တွေနဲ့ ချိတ်ါဆက်ရန် စီမံနေကြတယ်။
from Vietnam to Myanmar.
coordinates its agricultural resources
into what I call a Pax Asiana,
ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဇုန်ပါ။
is underway in East Africa,
အာဖရိကမှာလဲ ပေါ်လာနေတယ်၊
and multimodal corridors
ဇုန်တွေ တည်ထောင်လာကြပြီး
can get their goods to market.
ဈေးကွက် ပွင့်လာတယ်
သူတို့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို
coordinate their utilities
into a Pax Africana.
especially use this kind of thinking
ကွယ်ပျောက်သွားကြတယ်၊
but the ancient cities,
400 million people of the Arab world
လူသန်း ၄၀၀ လောက်ဟာ
ဒါမဟုတ် ရေဟာ ရှားပါးတယ်။
to correct these mismatches
of pipelines and water canals.
ချိတ်ဆက်ပေးမှုဖြင့်ပါ။
the map of the Middle East.
အဲဒီလို မမြင်ရတာ ဝမ်းနည်းစရာကြီးပါ။
to its neighbors: Europe, Asia and Africa.
အကျိုးဖြစ်ထွန်းစွာ ချိတ်ဆက်နေခဲ့ရမှာပါ။
ကြည့်လိုက်ကြရင်၊ ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်းဟာ
is what we want right now
ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်ပါ့မယ်။
that more connectivity is the only way
ရေရှည် တည်ငြိမ်မှုအတွက် အဲဒါဟာ
that in region after region,
are learning to aggregate
အားထုတ်နေကြပြီး
ဖြစ်လာမှာက အာရှုတိုက်ကြီးပါ။
the patterns of rivalry
အတွက် အားစမ်းမှုတွေကို
is supposed to break out.
တတိယကမ္ဘာစစ် ပေါက်ထွက်လာမှာပါ။
a quarter century ago,
စစ်အေးပြီးဆုံးသွားခဲ့လို့၊
have been predicted for this region.
ဖြစ်လာမယ်လို့ ဟောကိန်းတွေ ရှိခဲ့တယ်။
leading World War III scenario.
တတိယ ကမ္ဘာစစ် ဇာတ်လမ်းရဲ့ နေရာပါ။
ရောင်းဝယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ
across the straits have become so intense
လွန်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလမှာ
အစည်းအဝေးကြီး လုပ်ခဲ့ကြပြီး
held a historic summit
peaceful reunification.
ကိုတောင် ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။
of a nationalist party in Taiwan
this fundamental dynamic.
လက်ခံလာရတယ်။
an even longer history of rivalry
ပြိုင်ဘက်တွေ ဖြစ်ခဲ့တာကြာပါပြီ
their air forces and navies
ဝေဟင်မှာရော
မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
its largest foreign investments in China.
အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူ ဖြစ်လာပြီး
in record numbers there.
အလွန်ကောင်းလာနေတယ်၊
the largest number of foreigners
နိုင်ငံခြားသား အများဆုံးက
border disputes,
အာရှ အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံဖြိုးရေးဘဏ်မှာ
largest shareholder
Investment Bank.
stretching from Northeast India
မြောက် အိန္ဒိယကနေပြီး
to Southern China.
ကူသန်းရေး စင်္ကြံကို ဆောက်နေကြတယ်။
from 20 billion dollars a decade ago
၁၀ နှစ်တုန်းက ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ ရှိရာမှ
ပါကင်စတန် စစ်ပွဲ ၃ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး
have fought three wars
a most-favored-nation trade agreement
တူညီချက်ကိုပါ ညှိနှိုင်းနေကြပြီး၊
အိန္ဒိယဆီ ရောက်မယ့်
through Pakistan to India.
လက်တွဲ လုပ်ကိုင်လိုကြပါတယ်။
ထင်ခဲ့ကြတာ ၂ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။
that war with Iran seemed inevitable?
rushing to do business there today?
စီးပွားရေလုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြတာလဲ။
that World War III will not break out.
ကျွန်တော် အာမမခံနိုင်တာ အမှန်ပဲ။
why it hasn't happened yet.
ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာ သေချာ မြင်နိုင်ပါတယ်။
to the world's fastest growing militaries,
ဒေသ ဖြစ်တာ မှန်ပေမဲ့၊
are also investing billions of dollars
တနိုင်ငံရဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံနဲ့
နေကြတာကိုပါ မြင်နိုင်ကြပါတယ်။
and supply chains.
in each other's functional geography
လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးနေတဲ့ ပထဝီကို
step back from the brink,
ခေါင်းဆောင်တွေဟာ နှစ်ကြိမ် စဉ်းစားပြီး
over territorial tensions.
အဆက်အသွယ်များဆီကို ဦးလှည့်ခဲ့ကြတာပါ။
ပြိုကွဲသွားတော့မလို ထင်ရပေမဲ့၊
like the world is falling apart,
back together again,
ပြန်ပေးနိုင်ပြီး
and digital connectivity,
ရစ်ပတ်ပေးခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ဟာ
ကန့်သတ်ချက်တွေကို
above their geographic constraints.
ကူပေးနိုင်မှာပါ။
connectivity networks.
ကလပ်စည်းတွေနဲ့ သွေေးကြောတွေပါ။
of people go online
အင်တာနက်သုံးနေကြပြီး
လုပ်ကိုင်နေကြတယ်။
cross borders every year,
အခြားနိုင်ငံများသို့ ကူးလူးသွားလာနေရာ၊
to three billion in the coming decade.
သုံးဘီလီယံ အထိရှိလာမယ် မျှော်လင့်ရတယ်။
ထူထောင်ပေးလိုက်ရုံသာမက၊
ကမ္ဘာ့ ကွန်ယက် ယဉ်ကျေးမှုကြီးပါ၊
geography is no longer destiny.
မပေးနိုင်တော့တဲ့ ကမ္ဘာကြီးမျိုးပါ။
has a new and more hopeful motto:
ဆောင်ပုဒ်ဟာ ပိုမျှော်လင့်စရာကြီးပါ-
ABOUT THE SPEAKER
Parag Khanna - Global strategistGeopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders.
Why you should listen
Global theorist Parag Khanna travels the world with his eyes open -- seeing patterns emerging from the chaos of today’s complex world. In his new book, Connectography: Mapping the Future of Global Civilization, he redraws the way humanity is organized according to lines of infrastructure and connectivity rather than our antiquated political borders.
At TED2016, he presented glowing maps of our hyper-connected global network civilization. Previously, at TEDGlobal 2009, Khanna spoke about "Mapping the future of countries," and at TEDGlobal 2012, he curated and guest-hosted the session "The Upside of Transparency."
Parag Khanna | Speaker | TED.com