TEDGlobal 2013
Xavier Vilalta: Architecture at home in its community
Xavier Vilalta: Architektura zadomowiona w swojej społeczności
Filmed:
Readability: 4.1
1,048,889 views
Kiedy stypendysta TED Xavier Vilalta został poproszony o utworzenie wielopiętrowego centrum handlowego w Addis Abeba, spanikował. Inne centra handlowe zawierały wszystko to, czego nienawidził w nowoczesnej architekturze: były nieekonomiczne, miały szklane wieże wymagające mnóstwa energii, a ich wygląd nie miał nic wspólnego z Afryką. Podczas tej czarującej prelekcji Vilalta pokazuje alternatywne podejście: wykorzystanie natury, odwołania do tradycyjnych projektów i tworzenie pięknych, nowoczesnych, symbolicznych budynków, dopasowanych do społeczeństwa.
Xavier Vilalta - Architect and urbanist
Barcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment. Full bio
Barcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My work focuses on the connection of
0
537
2517
Moja praca skupia się
00:15
both thinking about our community life
1
3054
3507
na myśleniu o życiu społecznym
00:18
being part of the environment
2
6561
1660
jako części środowiska,
00:20
where architecture grows from the natural
3
8221
2288
gdzie architektura wyrasta
00:22
local conditions and traditions.
4
10509
3472
z naturalnych warunków i tradycji.
00:25
Today I brought two recent projects
5
13981
2149
Dla przykładu
00:28
as an example of this.
6
16130
2273
przyniosłem dwa ostatnie projekty.
00:30
Both projects are in emerging countries,
7
18403
2076
Obydwa powstają
w krajach rozwijających się,
w krajach rozwijających się,
00:32
one in Ethiopia and another one in Tunisia.
8
20479
3039
jeden w Etiopii, drugi w Tunezji.
00:35
And also they have in common
9
23518
1759
Ich cechą wspólną jest fakt,
00:37
that the different analyses from different perspectives
10
25277
3032
że analiza z różnych perspektyw
00:40
becomes an essential part of the final piece of architecture.
11
28309
4583
jest kluczową częścią gotowego budynku.
00:44
The first example started with an invitation
12
32892
2742
Pierwszy projekt rozpoczęło zaproszenie
00:47
to design a multistory shopping mall
13
35634
2023
do zaprojektowania
wielopiętrowego centrum handlowego
wielopiętrowego centrum handlowego
00:49
in Ethiopia's capital city Addis Ababa.
14
37657
2305
w Addis Abebie, stolicy Etiopii.
00:51
And this is the type of building
15
39962
2295
Pokazano nam ten budynek
00:54
we were shown as an example, to my team and myself,
16
42257
2825
jako przykład tego,
00:57
of what we had to design.
17
45082
2164
co mamy projektować.
00:59
At first, the first thing I thought was,
18
47246
2075
W pierwszym momencie
01:01
I want to run away.
19
49321
1950
chciałem uciec.
01:03
(Laughter)
20
51271
2061
(Śmiech)
01:05
After seeing a few of these buildings --
21
53332
2308
Po obejrzeniu kilku takich budynków,
01:07
there are many in the city --
22
55640
1800
a w mieście jest ich wiele,
01:09
we realized that they have three very big points.
23
57440
3442
zrozumieliśmy, że istnieją 3 ważne kwestie.
01:12
First, these buildings, they are almost empty
24
60882
2096
Po pierwsze, budynki te są niemal puste,
01:14
because they have very large shops
25
62978
1781
bo są w nich bardzo duże sklepy,
01:16
where people cannot afford to buy things.
26
64759
2971
na które ludzi nie stać.
01:19
Second, they need tons of energy to perform
27
67730
2840
Po drugie, zużywają mnóstwo energii,
01:22
because of the skin treatment with glass
28
70570
2168
bo są pokryte szkłem,
01:24
that creates heat in the inside,
29
72738
1968
co nagrzewa wnętrza,
01:26
and then you need a lot of cooling.
30
74706
1640
które potem trzeba wychłodzić.
01:28
In a city where this shouldn't happen
31
76346
1961
Nie powinno być takiej potrzeby,
01:30
because they have really mild weather
32
78307
1895
bo Addis Abeba ma łagodny klimat,
01:32
that ranges from 20 to 25 degrees the whole year.
33
80202
3749
od 20 do 25 stopni przez cały rok.
01:35
And third is that their image has nothing to do
34
83951
3190
Po trzecie, ich wygląd
01:39
with Africa and with Ethiopia.
35
87141
2155
nijak ma się do Afryki i Etiopii,
01:41
It is a pity in a place that has such rich culture and traditions.
36
89296
5602
a szkoda, bo to miejsce
bogate w kulturę i tradycję.
bogate w kulturę i tradycję.
01:46
Also during our first visit to Ethiopia,
37
94898
2820
Podczas pierwszej wizyty w Etiopii
01:49
I was really captivated by the old merkato
38
97718
2128
byłem oczarowany starym merkato,
01:51
that is this open-air structure
39
99846
2181
który jest otwartą strukturą,
01:54
where thousands of people, they go and buy things
40
102027
1892
gdzie tysiące ludzi codziennie spaceruje
01:55
every day from small vendors.
41
103919
2367
i robi zakupy w małych sklepikach.
01:58
And also it has this idea of the public space
42
106286
2288
To również idea publicznej przestrzeni,
02:00
that uses the outdoors to create activity.
43
108574
3242
która wykorzystuje otwarty teren.
02:03
So I thought, this is what I really want to design,
44
111816
3366
Właśnie coś takiego
postanowiłem zaprojektować,
postanowiłem zaprojektować,
02:07
not a shopping mall.
45
115182
1789
a nie centrum handlowe.
02:08
But the question was how we could do a multistory,
46
116971
3280
Pytanie, jak stworzyć wielopiętrowy,
02:12
contemporary building with these principles.
47
120251
2889
współczesny budynek na tych zasadach.
02:15
The next challenge was when we looked at the site,
48
123140
2456
Kolejne wyzwanie stanowił teren
02:17
that is, in a really growing area of the city,
49
125596
2548
w rozwijającej się części miasta,
02:20
where most of these buildings that you see in the image,
50
128144
2484
gdzie większość budynków na zdjęciu
02:22
they were not there.
51
130628
1602
jeszcze nie istniała.
02:24
And it's also between two parallel streets
52
132230
2672
To teren między dwiema równoległymi ulicami,
02:26
that don't have any connection for hundreds of meters.
53
134902
2367
bez żadnych połączeń przez kilkaset metrów.
02:29
So the first thing we did was to create a connection
54
137269
3394
Po pierwsze stworzyliśmy połączenia
02:32
between these two streets,
55
140663
1736
między tymi dwiema ulicami,
02:34
putting all the entrances of the building.
56
142399
2199
tworząc wejścia do budynku.
02:36
And this extends with an inclined atrium
57
144598
2785
Nachylony przedsionek
02:39
that creates an open-air space in the building
58
147383
2328
tworzy otwartą przestrzeń w budynku
02:41
that self-protects itself with its own shape
59
149711
2729
i dzięki swojemu kształtowi
02:44
from the sun and the rain.
60
152440
1802
chroni przed słońcem i deszczem.
02:46
And around this void
61
154242
1656
Wokół tej przestrzeni
02:47
we placed this idea of the market with small shops,
62
155898
3303
umieściliśmy rynek z małymi sklepami,
02:51
that change in each floor because of the shape of the void.
63
159201
3770
inny na każdym piętrze
ze względu na kształt przestrzeni.
ze względu na kształt przestrzeni.
02:54
I also thought, how to close the building?
64
162971
2271
Zastanawiałem się też, jak zamknąć budynek.
02:57
And I really wanted to find a solution
65
165242
1910
Chciałem, żeby rozwiązanie
02:59
that would respond to the local climate conditions.
66
167152
3463
odpowiadało warunkom klimatycznym.
03:02
And I started thinking about the textile
67
170615
2108
Myślałem też o strukturze
03:04
like a shell made of concrete
68
172723
1881
jako betonowej muszli z perforacjami,
03:06
with perforations that would let the air in,
69
174604
3571
pozwalającymi na przepływ powietrza
03:10
and also the light, but in a filtered way.
70
178175
2624
oraz dostęp przefiltrowanego światła.
03:12
And then the inspiration came from these beautiful
patterns of the Ethiopian women's dresses.
patterns of the Ethiopian women's dresses.
71
180799
5804
Zainspirowały mnie piękne wzory
etiopskich sukienek.
etiopskich sukienek.
03:18
That they have fractal geometry properties
72
186603
2175
Geometryczne kształty ozdób
03:20
and this helped me to shape the whole facade.
73
188778
2131
pomogły mi ukształtować całą fasadę.
03:22
And we are building that
74
190909
1605
W budowie posługujemy się
03:24
with these small prefabricated pieces
75
192514
2141
małymi prefabrykatami okien,
03:26
that are the windows that let the air and the light
76
194655
3438
które wpuszczają powietrze i światło
03:30
in a controlled way inside the building.
77
198093
1982
do środka w sposób kontrolowany.
03:32
And this is complemented by these small colored glasses
78
200075
2382
Uzupełniają to małe, kolorowe szkiełka,
03:34
that use the light from the inside of the building
79
202457
2603
które używają światła od wewnątrz
03:37
to light up the building at night.
80
205060
2886
do podświetlania budynku w nocy.
03:39
With these ideas it was not easy first to convince the developers
81
207946
4122
Nie było łatwo przekonać do tego deweloperów,
03:44
because they were like,
82
212068
1156
bo panowało przekonanie,
03:45
"This is not a shopping mall. We didn't ask for that."
83
213224
2688
że to nie jest centrum handlowe
i nie o to chodziło.
i nie o to chodziło.
03:47
But then we all realized that this idea of the market
84
215912
5809
Potem wszyscy zrozumieliśmy, że idea rynku
03:53
happened to be a lot more profitable than the idea of the shopping mall
85
221721
2774
okazała się bardziej dochodowa
niż idea centrum handlowego,
niż idea centrum handlowego,
03:56
because basically they had more shops to sell.
86
224495
2720
bo mieli więcej sklepów.
03:59
And also that the idea of the facade was much, much cheaper,
87
227215
4074
Fasada okazała się też o wiele tańsza,
04:03
not only because of the material compared with the glass,
88
231289
2228
nie nie posłużyliśmy się szkłem
04:05
but also because we didn't need to have air conditioning anymore.
89
233517
2688
i mogliśmy zrezygnować z klimatyzacji.
04:08
So we created some budget savings
90
236205
2157
Zaoszczędzony budżet
04:10
that we used to implement the project.
91
238362
1897
wykorzystaliśmy na inne usprawnienia.
04:12
And the first implementation was to think
92
240259
1932
Po pierwsze pomyśleliśmy o tym,
04:14
about how we could make the building self-sufficient in terms of energy
93
242191
3240
jak stworzyć budynek
energetycznie samowystarczalny
energetycznie samowystarczalny
04:17
in a city that has electricity cuts almost every day.
94
245431
3334
w mieście, w którym elektryczność
wysiadała niemal codziennie.
wysiadała niemal codziennie.
04:20
So we created a huge asset by placing photovoltaics there on the roof.
95
248765
4217
Umieściliśmy na dachu panele fotowoltaiczne.
04:24
And then under those panels
96
252982
2081
Na dachu pod panelami zaplanowaliśmy
04:27
we thought about the roof like a new public space with gathering areas and bars
97
255063
3736
przestrzeń publiczną
z miejscami spotkań i barami,
z miejscami spotkań i barami,
04:30
that would create this urban oasis.
98
258799
2814
która stanowiłaby miejską oazę.
04:33
And these porches on the roof,
99
261613
1790
Wszystkie portyki na dachu
04:35
all together they collect the water to reuse for sanitation on the inside.
100
263403
4736
gromadzą wodę do użycia
w urządzeniach sanitarnych.
w urządzeniach sanitarnych.
04:40
Hopefully by the beginning of next year, because we are already on the fifth floor of the construction.
101
268139
5162
Może już w przyszłym roku,
bo właśnie budujemy 5 piętro.
bo właśnie budujemy 5 piętro.
04:45
The second example is a master plan
102
273301
3055
Drugim przykładem jest ogólny plan
04:48
of 2,000 apartments and facilities in the city of Tunis.
103
276356
3279
2000 mieszkań i obiektów w Tunisie.
04:51
And for doing such a big project, the biggest project I've ever designed,
104
279635
3934
Żeby zrealizować tak duży projekt,
04:55
I really needed to understand the city of Tunis,
105
283569
2265
musiałem zrozumieć Tunis,
04:57
but also its surroundings and the tradition and culture.
106
285834
4122
ale również jego otoczenie, tradycję i kulturę.
05:01
During that analysis I paid special attention to the medina
107
289956
3108
Zwróciłem szczególną uwagę na medynę,
05:05
that is this 1,000-year-old structure that used to be closed by a wall,
108
293064
3977
1000-letnią dzielnicę, dawniej otoczoną murem
05:09
opened by twelve different gates, connected by almost straight lines.
109
297041
4449
z 12 bramami połączonymi
niemal prostymi liniami.
niemal prostymi liniami.
05:13
When I went to the site, the first design operation we did
110
301490
4369
Zaczęliśmy od przedłużenia istniejących ulic,
05:17
was to extend the existing streets, creating 12 initial blocks
111
305859
4020
zbudowania 12 bloków,
05:21
similar in size and characteristics to the ones we have in Barcelona
112
309879
3184
podobnych kształtem do tych w Barcelonie
05:25
and other cities in Europe with these courtyards.
113
313063
2991
i innych miastach Europy,
w których są dziedzińce.
w których są dziedzińce.
05:28
On top of that, we selected some strategic points
114
316054
2785
Wybraliśmy też kilka
strategicznych punktów,
strategicznych punktów,
05:30
reminded of this idea of the gates and connecting them by straight lines,
115
318839
3201
żeby nawiązać do prostych linii
między bramami,
między bramami,
05:34
and this modified this initial pattern.
116
322040
2770
co zmodyfikowało pierwotny schemat.
05:36
And the last operation was to think about the cell,
117
324810
2450
Przemyśleliśmy też mały element projektu,
05:39
the small cell of the project, like the apartment,
118
327260
2690
jak na przykład mieszkanie,
05:41
as an essential part of the master plan.
119
329950
1778
jako znaczącą część ogólnego planu.
05:43
And for that I thought, what would be the best orientation
120
331728
3173
Jakie ukierunkowanie mieszkania
05:46
in the Mediterranean climate for an apartment?
121
334901
2299
jest najlepsze w klimacie śródziemnomorskim?
05:49
And it's north-south, because it creates a thermal difference between both sides of the house
122
337200
4763
Północ-południe, bo daje termiczną różnicę
między dwiema stronami domu
między dwiema stronami domu
05:53
and then a natural ventilation.
123
341963
2863
oraz naturalną wentylację.
05:56
So we overlap a pattern that makes sure that most of the apartments
124
344826
3586
Zastosowaliśmy wzór, który daje pewność,
06:00
are perfectly oriented in that direction.
125
348412
2140
że większość mieszkań ma właśnie taką orientację.
06:02
And this is the result
126
350552
1460
To jest rezultat.
06:04
that is almost like a combination of the European block and the Arab city.
127
352012
3765
To jak kombinacja europejskiego bloku
z arabskim miastem.
z arabskim miastem.
06:07
It has these blocks with courtyards,
128
355777
1598
Są to bloki z dziedzińcami,
06:09
and then on the ground floor
129
357375
1123
a na parterach
06:10
you have all these connections for the pedestrians.
130
358498
2136
są wszystkie ciągi pieszych.
06:12
And also it responds to the local regulations that establish
131
360634
3107
Miejscowe przepisy wymagają
większego zagęszczenia
większego zagęszczenia
06:15
a higher density on the upper levels and a lower density on the ground floor.
132
363741
3663
na wyższych piętrach,
a mniejszego na parterze.
a mniejszego na parterze.
06:19
And it also reinforces this idea of the gates.
133
367404
3546
To również wzmacnia ideę bram.
06:22
The volume has this connecting shape
134
370950
1892
Kubatura zawiera to połączenie,
06:24
that shades itself with three different types of apartments
135
372842
3302
które rzuca własny cień
dzięki 3 typom mieszkań
dzięki 3 typom mieszkań
06:28
and also lets the light go on the ground floor in a very dense neighborhood
136
376144
3643
i dopuszcza światło do parteru,
nawet w zwartej zabudowie.
nawet w zwartej zabudowie.
06:31
And in the courtyards there are the different facilities,
137
379787
2900
Dziedzińce dają wiele różnych możliwości,
06:34
such as a gym and a kindergarten
138
382687
1730
takich jak siłownia czy przedszkole
06:36
and close by, a series of commercial [spaces] that bring activity to the ground floor.
139
384417
4070
i przestrzeń komercyjną, która ożywia parter.
06:40
The roof, which is my favorite space of the project
140
388487
2800
Dach, moja ulubiona przestrzeń projektu,
06:43
is almost like giving back to the community the space taken by the construction.
141
391287
3710
oddaje przestrzeń zabraną przez budowę.
06:46
And it's where all the neighbors, they can go up and socialize,
142
394997
2284
Sąsiedzi mogą prowadzić życie towarzyskie
06:49
and do activities such as having a two-kilometer run in the morning,
143
397281
3537
a nawet odbyć rano 2-kilometrowy bieg,
06:52
jumping from one building to another.
144
400818
3384
skacząc z budynku na budynek.
06:56
These two examples,
145
404202
2359
Oba przykłady jednoczy podejście
06:58
they have a common approach in the design process.
146
406561
3384
do procesu projektowania.
07:01
And also, they are in emerging countries where you can see
147
409945
2579
Powstały w krajach rozwijających się,
07:04
the cities literally growing.
148
412524
2146
gdzie miasta dosłownie rosną.
07:06
In these cities, the impact of architecture in people's lives of today and tomorrow
149
414670
4741
Wpływ architektury na życie ludzi
zmienia społeczność
zmienia społeczność
07:11
changes the local communities and economies at the same speed as the buildings grow.
150
419411
5141
i ekonomię równie szybko,
jak powstają budynki.
jak powstają budynki.
07:16
For this reason, I see even more importance
151
424552
2608
Trzeba więc spojrzeć na architekturę tak,
07:19
to look at architecture finding simple but affordable solutions
152
427160
5030
by odkryć proste,
lecz przystępne rozwiązania,
lecz przystępne rozwiązania,
07:24
that enhance the relationship between the community and the environment
153
432190
4061
które uwydatnią związek
między społeczeństwem a środowiskiem,
między społeczeństwem a środowiskiem,
07:28
and that aim to connect nature and people.
154
436251
3918
dążąc do symbiozy natury i ludzi.
07:32
Thank you very much.
155
440169
1898
Dziękuję bardzo.
07:34
(Applause)
156
442067
1827
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Xavier Vilalta - Architect and urbanistBarcelona-based architect Xavier Vilalta works in Europe, Africa and the Middle East. He adopts and updates traditional design principles to construct modern buildings that truly suit their environment.
Why you should listen
Named young architect of the year at the Leaf Awards in 2008, Xavier Vilalta is the founder of XVA, a Barcelona-based design team operating in the fields of architecture, urbanism and research.
The TED Fellow and his team have worked on more than 60 projects, including homes, schools, cultural institutions and commercial buildings everywhere from Africa to the Middle East. Declaring that "we love nature and we care about people," the team's design philosophy is to connect the old and the new, co-opting and updating the best thinking of past traditions to create modern buildings that are both deeply respectful of the past and searingly contemporary.
Recent projects include the Lideta Mercato shopping mall in Addis Ababa, Ethiopia, and a concept for a series of urban gardens in Qatar.
Xavier Vilalta | Speaker | TED.com