TEDActive 2014
Rives: The Museum of Four in the Morning
Rives: Muzeum czwartej nad ranem
Filmed:
Readability: 4
2,056,436 views
Uwaga: Rives ma zaraźliwą obsesję na punkcie czwartej nad ranem. Na konferencji TED w 2007 roku poeta podzielił się niewielką fiksacją na punkcie godziny, która pojawia się wszędzie. Po przemówieniu zaczęły napływać e-maile z mało znanymi, komicznymi odwołaniami - od okładki magazynu "Szydełkuj już dziś!" po bliźniacze wzmianki we "Flinstone'ach" i "Jetsonach". Liryczny wgląd w obfitujące w skarby Muzeum czwartej nad ranem.
Rives - Performance poet, multimedia artist
Performance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life. Full bio
Performance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Najbardziej romantyczna rzecz,
która przydarzyła mi się w sieci
która przydarzyła mi się w sieci
00:13
The most romantic thing to ever happen to me online
0
1140
2875
00:16
started out the way most things do:
1
4015
2373
zaczęła się jak wiele innych:
00:18
without me, and not online.
2
6388
3523
beze mnie, i nie w sieci.
10 grudnia 1896 umarł mężczyzna
z tego medalu, Alfred Nobel.
z tego medalu, Alfred Nobel.
00:21
On December 10, 1896, the man on the medal,
3
9911
2908
00:24
Alfred Nobel, died.
4
12819
1835
00:26
One hundred years later, exactly, actually,
5
14654
2256
Dokładnie sto lat później,
10 grudnia 1996 roku,
10 grudnia 1996 roku,
00:28
December 10, 1996,
6
16910
1566
00:30
this charming lady, Wislawa Szymborska,
7
18476
1999
ta czarująca pani, Wisława Szymborska,
00:32
won the Nobel Prize for literature.
8
20475
2161
dostała Nagrodę Nobla
w dziedzinie literatury.
w dziedzinie literatury.
00:34
She's a Polish poet.
9
22636
1641
To polska poetka.
Jest oczywiście bardzo znana,
00:36
She's a big deal, obviously,
10
24277
1248
ale w 1996 roku wydawało mi się,
że nigdy o niej nie słyszałem,
że nigdy o niej nie słyszałem,
00:37
but back in '96, I thought I had never heard of her,
11
25525
2639
00:40
and when I checked out her work,
12
28164
1519
a kiedy przeglądałem jej twórczość,
00:41
I found this sweet little poem,
13
29683
1496
znalazłem ten uroczy wiersz,
00:43
"Four in the Morning."
14
31179
1601
"Czwarta nad ranem".
"Godzina z nocy na dzień.
00:44
"The hour from night to day.
15
32780
1265
00:46
The hour from side to side.
16
34045
1386
Godzina z boku na bok.
00:47
The hour for those past thirty..."
17
35431
1798
Godzina dla trzydziestoletnich...".
00:49
And it goes on, but as soon as I read this poem,
18
37229
2087
I tak dalej; gdy przeczytałem ten wiersz,
00:51
I fell for it hard,
19
39316
1923
kompletnie się nim zachwyciłem,
00:53
so hard, I suspected we must have met
20
41239
2941
tak bardzo, że podejrzewałem,
że musieliśmy się spotkać
gdzieś wcześniej.
gdzieś wcześniej.
00:56
somewhere before.
21
44180
1413
Czy jechałem windą z tym wierszem?
00:57
Had I shared an elevator ride with this poem?
22
45593
2299
00:59
Did I flirt with this poem
23
47892
1520
Flirtowałem z nim w jakiejś kawiarni?
01:01
in a coffee shop somewhere?
24
49412
1145
Denerwowało mnie,
że nie mogłem sobie przypomnieć,
że nie mogłem sobie przypomnieć,
01:02
I could not place it, and it bugged me,
25
50557
1512
01:04
and then in the coming week or two,
26
52069
1902
a jakiś tydzień czy dwa później
oglądałem stary film i stało się to.
01:05
I would just be watching an old movie,
27
53971
1449
01:07
and this would happen.
28
55420
1282
(Film) Groucho Marx: Charlie,
było przyjść na pierwszą imprezę.
było przyjść na pierwszą imprezę.
01:08
(Video) Groucho Marx: Charlie, you
should have come to the first party.
should have come to the first party.
29
56702
1263
01:09
We didn't get home till around four in the morning.
30
57965
2352
Wróciliśmy do domu dopiero
koło 4 nad ranem.
koło 4 nad ranem.
01:12
Rives: My roommates would have the TV on,
31
60317
2272
Rives: Moi współlokatorzy
oglądali telewizję i działo się to.
oglądali telewizję i działo się to.
01:14
and this would happen.
32
62589
1682
(Muzyka: motyw przewodni
"Kronik Seinfelda")
"Kronik Seinfelda")
01:16
(Music: Seinfeld theme)
33
64271
1619
01:17
(Video) George Costanza: Oh boy,
I was up til four in the morning
I was up til four in the morning
34
65890
1781
(Film) George Costanza: O rany,
nie spałem do 4 nad ranem,
nie spałem do 4 nad ranem,
01:19
watching that Omen trilogy.
35
67671
2689
oglądałem trylogię "Omenu".
01:22
Rives: I would be listening to music,
36
70360
1237
Rives: Słuchałem muzyki
i działo się to.
i działo się to.
01:23
and this would happen.
37
71597
1527
(Film) Elton John:
♪ Jest czwarta nad ranem, do cholery. ♪
♪ Jest czwarta nad ranem, do cholery. ♪
01:25
(Video) Elton John: ♪ It's four o'clock
in the morning, damn it. ♪
in the morning, damn it. ♪
38
73124
2814
01:27
Rives: So you can see what was going on, right?
39
75938
2201
Rives: Widzicie o co chodzi, prawda?
01:30
Obviously, the demigods of coincidence
40
78139
2991
Półbogowie przypadku
ewidentnie stroili sobie ze mnie żarty.
ewidentnie stroili sobie ze mnie żarty.
01:33
were just messing with me.
41
81130
1688
Komuś czasem utkwi w głowie
jakaś liczba,
jakaś liczba,
01:34
Some people get a number stuck in their head,
42
82818
1491
01:36
you may recognize a certain name or a tune,
43
84309
2605
może rozpozna jakieś imię albo melodię,
01:38
some people get nothing, but four in the morning
44
86914
1785
niektórym się to nie zdarza,
01:40
was in me now, but mildly,
45
88699
2901
ale 4 nad ranem utkwiła we mnie,
delikatnie jak kontuzja krocza. (Śmiech)
01:43
like a groin injury.
46
91600
2514
01:46
I always assumed it would just go away
47
94114
1472
Zakładałem, że to
po prostu kiedyś minie
po prostu kiedyś minie
01:47
on its own eventually,
48
95586
1509
i z nikim nie będę o tym rozmawiał,
01:49
and I never talked about it with anybody,
49
97095
1586
01:50
but it did not, and I totally did.
50
98681
3552
ale nie minęło, a ja o tym mówiłem.
01:54
In 2007, I was invited to speak at TED
51
102233
2081
W 2007 po raz drugi
poproszono mnie o wystąpienie dla TED,
poproszono mnie o wystąpienie dla TED,
01:56
for the second time,
52
104314
916
01:57
and since I was still an authority on nothing,
53
105230
2502
a jako że nadal w niczym
nie byłem autorytetem,
nie byłem autorytetem,
01:59
I thought, what if I made a multimedia presentation
54
107732
3391
pomyślałem: co, gdybym zrobił prezentację
na temat tak niszowy,
02:03
on a topic so niche
55
111123
1588
02:04
it is actually inconsequential
56
112711
1847
że praktycznie bez znaczenia,
wręcz absurdalny.
wręcz absurdalny.
02:06
or actually cockamamie.
57
114558
1413
Przemówienie zawierało niektóre z moich
przykładów o 4 nad ranem,
przykładów o 4 nad ranem,
02:07
So my talk had some of my
four in the morning examples,
four in the morning examples,
58
115971
3176
ale były też przykłady
pochodzące od innych mówców TED.
pochodzące od innych mówców TED.
02:11
but it also had examples
59
119147
1378
02:12
from my fellow TED speakers that year.
60
120525
2056
02:14
I found four in the morning in a novel
61
122581
1454
Znalazłem czwartą nad ranem
w powieści Isabel Allende.
w powieści Isabel Allende.
02:16
by Isabel Allende.
62
124035
1276
02:17
I found a really great one
63
125311
1531
Znalazłem naprawdę świetny przypadek
w autobiografii Billa Clintona.
w autobiografii Billa Clintona.
02:18
in the autobiography of Bill Clinton.
64
126842
2156
Kilka w pracach Matta Groeninga,
02:20
I found a couple in the work of Matt Groening,
65
128998
1645
chociaż on sam powiedział mi później,
02:22
although Matt Groening told me later
66
130643
1437
02:24
that he could not make my talk
67
132080
818
że nie mógł przyjść na moje wystąpienie,
bo było w sesji porannej,
bo było w sesji porannej,
02:24
because it was a morning session
68
132898
1764
02:26
and I gather that he is not an early riser.
69
134662
2720
a wygląda na to,
że on nie jest rannym ptaszkiem.
że on nie jest rannym ptaszkiem.
02:29
However, had Matt been there,
70
137382
3588
Jednak gdyby Matt tam był,
02:32
he would have seen this mock conspiracy theory
71
140970
2978
zobaczyłby tą prześmiewczą teorię spisku,
02:35
that was un-freaking-canny for me to assemble.
72
143948
2615
która była zbyt
niesamo-kurczę-wita do pojęcia.
niesamo-kurczę-wita do pojęcia.
Była wymyślona tylko na potrzeby
tamtego pomieszczenia, tamtej chwili.
tamtego pomieszczenia, tamtej chwili.
02:38
It was totally contrived
73
146563
1161
02:39
just for that room, just for that moment.
74
147724
2016
02:41
That's how we did it in the pre-TED.com days.
75
149740
2157
Tak to robiliśmy w czasach przed TED.com.
02:43
It was fun. That was pretty much it.
76
151897
2659
Było fajnie. I to w zasadzie tyle.
Ale kiedy wróciłem do domu
zacząłem dostawać e-maile od ludzi,
zacząłem dostawać e-maile od ludzi,
02:46
When I got home, though,
the emails started coming in
the emails started coming in
77
154556
2975
którzy widzieli wystąpienie,
02:49
from people who had seen the talk live,
78
157531
1439
02:50
beginning with, and this is still my favorite,
79
158970
2294
począwszy od tego,
który nadal jest moim ulubionym,
który nadal jest moim ulubionym,
02:53
"Here's another one for your collection:
80
161264
1667
"Kolejny przykład do twojej kolekcji:
02:54
'It's the friends you can call
up at 4 a.m. that matter.'"
up at 4 a.m. that matter.'"
81
162931
2640
'Liczą się tylko ci przyjaciele,
do których możesz dzwonić o 4 nad ranem'".
do których możesz dzwonić o 4 nad ranem'".
02:57
The sentiment is Marlene Dietrich.
82
165571
1840
To opinia Marleny Dietrich.
02:59
The email itself was from another very
83
167411
2981
Sam e-mail pochodził
od innego seksownego Europejczyka,
od innego seksownego Europejczyka,
03:02
sexy European type,
84
170392
2061
03:04
TED Curator Chris Anderson.
85
172453
2488
kuratora TED, Chrisa Andersona.
(Śmiech)
03:06
(Laughter)
86
174941
1412
03:08
Chris found this quote
87
176353
1452
Chris znalazł ten cytat
na kubku do kawy, czy gdzieś tam,
na kubku do kawy, czy gdzieś tam,
03:09
on a coffee cup or something,
88
177805
1402
03:11
and I'm thinking, this man is the Typhoid Mary
89
179207
2463
a ja pomyślałem:
ten facet jest Tyfusową Mary
ten facet jest Tyfusową Mary
03:13
of ideas worth spreading, and I have infected him.
90
181670
2139
idei wartych szerzenia,
a ja go zaraziłem.
a ja go zaraziłem.
Jestem zaraźliwy, co potwierdziło się
mniej niż tydzień później,
mniej niż tydzień później,
03:15
I am contagious,
91
183809
1215
03:17
which was confirmed less than a week later
92
185024
3007
gdy pracowniczka Hallmark
zeskanowała i przysłała mi
zeskanowała i przysłała mi
03:20
when a Hallmark employee scanned and sent
93
188031
2039
03:22
an actual greeting card
94
190070
1242
kartkę z życzeniami
z tym samym cytatem.
z tym samym cytatem.
03:23
with that same quotation.
95
191312
1380
Dodatkowo dostałem też od niej
drugą kartkę, którą zrobili.
drugą kartkę, którą zrobili.
03:24
As a bonus, she hooked me up
with a second one they make.
with a second one they make.
96
192692
3237
Jest na niej napis: "Sama świadomość,
03:27
It says, "Just knowing I can call you
97
195929
1620
że mogę zadzwonić
do ciebie o 4 rano sprawia,
do ciebie o 4 rano sprawia,
03:29
at four in the morning if I need to
98
197549
1415
03:30
makes me not really need to,"
99
198964
1048
że nie muszę tego robić",
03:32
which I love, because together these are like,
100
200012
1673
co mnie zachwyciło, bo razem
dają coś w stylu,
dają coś w stylu,
03:33
"Hallmark: When you care enough
101
201685
1690
"Hallmark: Gdy zależy ci na tyle,
03:35
to send the very best twice,
102
203375
2063
żeby dwa razy wysłać życzenia,
03:37
phrased slightly differently."
103
205438
1968
trochę inaczej sformułowane".
03:39
I was not surprised at the TEDster
104
207406
3932
(Śmiech) Rives: Nie zdziwiłem się
powtarzającymi się mailami
w sprawie New Yorkera.
w sprawie New Yorkera.
03:43
and New Yorker magazine overlap.
105
211338
1712
Wysłało mi to wiele osób,
gdy wyszedł nowy numer.
gdy wyszedł nowy numer.
03:45
A bunch of people sent me this when it came out.
106
213050
2025
03:47
"It's 4 a.m.—maybe you'd sleep
better if you bought some crap."
better if you bought some crap."
107
215075
3060
"Jest 4 nad ranem - może spałbyś lepiej,
gdybyś kupił trochę badziewia".
gdybyś kupił trochę badziewia".
03:50
I was surprised at the TEDster/"Rugrats" overlap.
108
218135
3742
Zaskoczyły mnie informacje
TEDowiczów w sprawie "Pełzaków".
TEDowiczów w sprawie "Pełzaków".
Wysłała mi to więcej niż jedna osoba.
03:53
More than one person sent me this.
109
221877
1760
03:55
(Video) Didi Pickles: It's
four o'clock in the morning.
four o'clock in the morning.
110
223637
1879
(Film) Didi Pickles: Jest 4 nad ranem.
Dlaczego na litość boską
robisz budyń czekoladowy?
robisz budyń czekoladowy?
03:57
Why on Earth are you making chocolate pudding?
111
225516
2232
03:59
Stu Pickles: Because I've lost control of my life.
112
227748
2136
Stu Pickles: Bo straciłem kontrolę
nad swoim życiem.
nad swoim życiem.
04:01
(Laughter)
113
229884
2126
(Śmiech)
Rives: Był też jeden samotny TEDowicz
04:04
Rives: And then there was the lone TEDster
114
232010
1597
04:05
who was disgruntled I had overlooked
115
233607
1880
zdegustowany tym, że przeoczyłem coś,
04:07
what he considers to be a classic.
116
235487
2016
co on uważa za klasyk.
(Film) Roy Neary: Wstawaj! Nie żartuję.
- Ronnie Neary: Był jakiś wypadek?
- Ronnie Neary: Był jakiś wypadek?
04:09
(Video) Roy Neary: Get up, get up! I'm not kidding.
Ronnie Neary: Is there an accident?
Ronnie Neary: Is there an accident?
117
237503
2919
04:12
Roy: No, it's not an accident. You
wanted to get out of the house anyway, right?
wanted to get out of the house anyway, right?
118
240422
3425
Roy: Nie. I tak chciałaś
gdzieś wyjść, prawda?
gdzieś wyjść, prawda?
04:15
Ronnie: Not at four o'clock in the morning.
119
243847
2136
Ronnie: Nie o czwartej nad ranem.
Rives: To "Bliskie spotkania
trzeciego stopnia".
trzeciego stopnia".
04:17
Rives: So that's "Close Encounters,"
120
245983
1194
04:19
and the main character is all worked up
121
247177
1324
Główny bohater jest podekscytowany,
04:20
because aliens, momentously,
122
248501
1516
bo obcy postanowili pokazać się
ziemskim śmiertelnikom o 4 nad ranem,
ziemskim śmiertelnikom o 4 nad ranem,
04:22
have chosen to show themselves to earthlings
123
250017
1522
04:23
at four in the morning,
124
251539
1026
04:24
which does make that a very solid example.
125
252565
1754
a więc jest to faktycznie dobry przykład.
04:26
Those were all really solid examples.
126
254319
2024
Wszystkie przykłady porządne,
04:28
They did not get me any closer to understanding
127
256343
1967
ale nie zbliżyły mnie do zrozumienia
dlaczego wydawało mi się,
że znam tamten wiersz.
że znam tamten wiersz.
04:30
why I thought I recognized this one particular poem.
128
258310
2601
Ale wpasowywały się we wzór,
nie wyłamywały się.
nie wyłamywały się.
04:32
But they followed the pattern. They played along.
129
260911
2088
04:34
Right? Four in the morning as this scapegoat hour
130
262999
2784
Prawda? 4 nad ranem jako
ta godzina - kozioł ofiarny,
ta godzina - kozioł ofiarny,
04:37
when all these dramatic occurrences
131
265783
1770
o której podobno dzieją się
te wszystkie dramatyczne wydarzenia.
te wszystkie dramatyczne wydarzenia.
04:39
allegedly occur.
132
267553
2366
Może był to jakiś
niesklasyfikowany dotąd frazes.
niesklasyfikowany dotąd frazes.
04:41
Maybe this was some kind of cliche
133
269919
1672
04:43
that had never been taxonomized before.
134
271591
1848
04:45
Maybe I was on the trail
135
273439
1750
Może byłem na tropie
nowego memu czy czegoś takiego.
nowego memu czy czegoś takiego.
04:47
of a new meme or something.
136
275189
1066
04:48
Just when things were getting pretty interesting,
137
276255
2772
I kiedy sprawy zaczęły robić się ciekawe,
zrobiło się naprawdę interesująco.
04:51
things got really interesting.
138
279027
1609
04:52
TED.com launched, later that year,
139
280636
2355
W tym samym roku wystartował TED.com,
04:54
with a bunch of videos from past talks,
140
282991
1832
z wieloma filmami z dawnych wystąpień,
w tym moim,
w tym moim,
04:56
including mine,
141
284823
900
04:57
and I started receiving "four in the morning" citations
142
285723
2874
a ja zacząłem dostawać
cytaty o 4 nad ranem
cytaty o 4 nad ranem
05:00
from what seemed like every
time zone on the planet.
time zone on the planet.
143
288597
2563
z prawdopodobnie każdej
strefy czasowej na Ziemi.
strefy czasowej na Ziemi.
05:03
Much of it was content I never would have found
144
291160
2711
Wielu z nich
pewnie nigdy sam bym nie znalazł,
pewnie nigdy sam bym nie znalazł,
05:05
on my own if I was looking for it,
145
293871
1424
nawet gdybym faktycznie szukał.
05:07
and I was not.
146
295295
1538
Nie znam nikogo z cukrzycą typu 1.
05:08
I don't know anybody with juvenile diabetes.
147
296833
1647
05:10
I probably would have missed the booklet,
148
298480
1630
Pewnie przeoczyłbym broszurę
"Grillowany ser o czwartej nad ranem".
05:12
"Grilled Cheese at Four O'Clock in the Morning."
149
300110
1537
05:13
(Laughter)
150
301647
2923
(Śmiech)
05:16
I do not subscribe to Crochet Today! magazine,
151
304570
2905
Nie prenumeruję magazynu
"Szydełkuj już dziś!",
"Szydełkuj już dziś!",
05:19
although it looks delightful. (Laughter)
152
307475
4492
chociaż wygląda uroczo. (Śmiech)
05:23
Take note of those clock ends.
153
311967
1312
Spójrzcie na wskazówki.
05:25
This is a college student's suggestion
154
313279
1340
To propozycja pewnej studentki na to,
05:26
for what a "four in the morning" gang sign
155
314619
1666
jak powinien wyglądać
symbol gangu "czwartej nad ranem".
symbol gangu "czwartej nad ranem".
05:28
should look like.
156
316285
2354
05:30
People sent me magazine ads.
157
318639
2088
Ludzie wysyłali mi reklamy z gazet.
05:32
They took photographs in grocery stores.
158
320727
2083
Robili zdjęcia w sklepach spożywczych.
05:34
I got a ton of graphic novels and comics.
159
322810
3467
Dostałem tonę
ilustrowanych powieści i komiksów,
ilustrowanych powieści i komiksów,
05:38
A lot of good quality work, too:
160
326277
1704
wśród nich wiele naprawdę dobrych:
05:39
"The Sandman," "Watchmen."
161
327981
1669
"Sandman", "Strażnicy".
05:41
There's a very cute example
here from "Calvin and Hobbes."
here from "Calvin and Hobbes."
162
329650
2431
Tu mamy uroczy przykład
z "Calvina i Hobbesa".
z "Calvina i Hobbesa".
05:44
In fact, the oldest citation anybody sent in
163
332081
3105
Najstarszy przysłany cytat
pochodzi z kreskówki z epoki kamienia.
05:47
was from a cartoon from the Stone Age.
164
335186
2435
05:49
Take a look.
165
337621
1662
Popatrzcie.
(Film) Wilma Flintstone: Ale jak wcześnie?
05:51
(Video) Wilma Flintstone: Like how early?
166
339283
1887
05:53
Fred Flintstone: Like at 4 a.m., that's how early.
167
341170
3117
Fred Flinstone: O czwartej nad ranem
właśnie tak wcześnie.
właśnie tak wcześnie.
05:56
Rives: And the flip side of the timeline,
168
344287
1720
Rives: A z drugiej strony osi czasu,
05:58
this is from the 31st century.
169
346007
1565
ten pochodzi z XXXI wieku.
05:59
A thousand years from now,
170
347572
1197
Za tysiąc lat
ludzie nadal będą to robić.
ludzie nadal będą to robić.
06:00
people are still doing this.
171
348769
2796
(Film) Komunikat: Jest godzina
czwarta nad ranem.
czwarta nad ranem.
06:03
(Video): Announcer: The time is 4 a.m.
172
351565
2540
06:06
(Laughter)
173
354105
1087
(Śmiech)
06:07
Rives: It shows the spectrum.
174
355192
1194
Rives: To pokazuje spektrum.
06:08
I received so many songs, TV shows, movies,
175
356386
3834
Dostałem tyle piosenek,
programów telewizyjnych, filmów,
programów telewizyjnych, filmów,
06:12
like from dismal to famous,
176
360220
2180
od kiepskich po słynne,
że mógłbym złożyć z nich
4-godzinną playlistę.
4-godzinną playlistę.
06:14
I could give you a four-hour playlist.
177
362400
1962
Ograniczając się do współczesnych
męskich gwiazd filmowych,
męskich gwiazd filmowych,
06:16
If I just stick to modern male movie stars,
178
364362
2374
06:18
I keep it to the length
179
366736
1196
zmieszczę się mniej więcej
w długości reklamy.
w długości reklamy.
06:19
of about a commercial.
180
367932
1336
Oto próbka.
06:21
Here's your sampler.
181
369268
1730
(Montaż filmowy "Jest czwarta nad ranem.")
06:22
(Movie montage of "It's 4 a.m.")
182
370998
2926
(Śmiech)
06:49
(Laughter)
183
397932
2452
06:52
Rives: So somewhere along the line,
184
400384
2142
Rives: A więc gdzieś po drodze
06:54
I realized I have a hobby
185
402526
1746
zorientowałem się, że mam hobby,
06:56
I didn't know I wanted,
186
404272
2018
nie będąc pewnym, że go chcę. (Śmiech)
06:58
and it is crowdsourced.
187
406290
2670
Opiera się na crowdsourcingu.
Ale zastanawiałem się też nad tym,
o czym pewnie myślicie,
o czym pewnie myślicie,
07:00
But I was also thinking what you might be thinking,
188
408960
2362
a więc czy nie dałoby się
07:03
which is really, couldn't you do this
189
411322
1622
zrobić tego samego
z jakąkolwiek inną godziną?
z jakąkolwiek inną godziną?
07:04
with any hour of the day?
190
412944
1106
07:06
First of all, you are not getting clips like that
191
414050
1638
Po pierwsze, nie ma takich klipów
07:07
about four in the afternoon.
192
415688
1584
na temat czwartej po południu.
07:09
Secondly, I did a little research.
193
417272
1704
Po drugie, trochę poszperałem.
07:10
You know, I was kind of interested.
194
418976
1472
Wiecie, sprawa mnie wciągnęła.
07:12
If this is confirmation bias,
195
420448
2208
Jeśli to jest efekt potwierdzenia,
07:14
there is so much confirmation, I am biased.
196
422656
2611
to znalazłem tyle potwierdzeń,
że jestem stronniczy.
że jestem stronniczy.
Chyba najlepiej
pokazuje to literatura.
pokazuje to literatura.
07:17
Literature probably shows it best.
197
425267
1246
07:18
There are a couple three in
the mornings in Shakespeare.
the mornings in Shakespeare.
198
426513
2144
Jest kilka trzecich nad ranem u Szekspira.
07:20
There's a five in the morning.
199
428657
1343
Jest piąta nad ranem.
07:22
There are seven four in the mornings,
200
430000
1388
Jest siedem czwartych nad ranem,
07:23
and they're all very dire.
201
431388
853
a wszystkie naprawdę tragiczne.
07:24
In "Measure for Measure," it's
the call time for the executioner.
the call time for the executioner.
202
432241
3351
W "Miarce za miarkę"
to czas wezwania kata.
to czas wezwania kata.
W "Wojnie i pokoju" Tołstoj
wpędza Napoleona w bezsenność
wpędza Napoleona w bezsenność
07:27
Tolstoy gives Napoleon insomnia
203
435592
2896
tuż przed bitwą o czwartej nad ranem.
07:30
at four in the morning right before battle
204
438488
1832
07:32
in "War and Peace."
205
440320
1710
W "Jane Eyre" Charlotte Brontë
występuje coś w stylu
występuje coś w stylu
07:34
Charlotte Brontë's "Jane Eyre" has got kind of
206
442030
1716
07:35
a pivotal four in the morning,
207
443746
1129
kulminacyjnej czwartej nad ranem,
07:36
as does Emily Brontë's "Wuthering Heights."
208
444875
3228
tak samo jak w "Wichrowych wzgórzach"
Emily Brontë.
Emily Brontë.
07:40
"Lolita" has as a creepy four in the morning.
209
448103
3198
W "Lolicie" czwarta nad ranem
jest trochę straszna.
jest trochę straszna.
07:43
"Huckleberry Finn" has one in dialect.
210
451301
3732
W "Przygodach Hucka Finna"
jest w dialekcie. (Śmiech)
jest w dialekcie. (Śmiech)
07:47
Someone sent in H.G. Wells' "The Invisible Man."
211
455033
3097
Ktoś przysłał "Niewidzialnego człowieka"
H. G. Wellsa.
H. G. Wellsa.
07:50
Someone else sent in Ralph Ellison's "Invisible Man."
212
458130
3111
Ktoś inny "Niewidzialnego człowieka"
Ralpha Ellisona.
Ralpha Ellisona.
07:53
"The Great Gatsby" spends the last
213
461241
2400
"Wielki Gatsby" spędza
ostatnią w życiu czwartą nad ranem,
ostatnią w życiu czwartą nad ranem,
07:55
four in the morning of his life
214
463641
1610
07:57
waiting for a lover who never shows,
215
465251
2198
czekając na kochankę,
która się nie zjawia.
która się nie zjawia.
07:59
and the most famous wake-up in literature, perhaps,
216
467449
2631
Mamy też pewnie najsłynniejszą
pobudkę w literaturze,
pobudkę w literaturze,
08:02
"The Metamorphosis."
217
470080
1489
"Metamorfozę".
08:03
First paragraph, the main character wakes up
218
471569
2152
W pierwszym akapicie główny bohater
08:05
transformed into a giant cockroach,
219
473721
2040
budzi się zmieniony w wielkiego karalucha,
08:07
but we already know, cockroach notwithstanding,
220
475761
3206
a my już wiemy, że pomijając karalucha,
08:10
something is up with this guy.
221
478967
1923
coś jest z nim nie tak.
08:12
Why? His alarm is set for four o'clock in the morning.
222
480890
2920
Dlaczego? Ma budzik ustawiony
na czwartą nad ranem.
na czwartą nad ranem.
08:15
What kind of person would do that?
223
483810
3349
Kto robi coś takiego?
08:19
This kind of person would do that.
224
487159
2019
Na przykład ktoś taki.
08:21
(Music)
225
489178
4312
(Muzyka)
(Dźwięk budzika o czwartej nad ranem)
08:25
(4 a.m. alarm clock montage)
226
493490
5294
(Film) Prezenter: Wybiła czwarta.
Czas na poranne wiadomości.
Czas na poranne wiadomości.
08:30
(Video) Newcaster: Top of the hour.
Time for the morning news.
Time for the morning news.
227
498784
2611
Ale naturalnie nie ma
jeszcze żadnych wiadomości.
jeszcze żadnych wiadomości.
08:33
But of course, there is no news yet.
228
501395
1254
08:34
Everyone's still asleep in their comfy, comfy beds.
229
502649
3325
Wszyscy śpią sobie jeszcze
w swoich wygodnych łóżkach.
w swoich wygodnych łóżkach.
08:37
Rives: Exactly.
230
505974
1500
Rives: Dokładnie.
08:39
So that's Lucy from the Peanuts,
231
507474
1930
To była Lucy z "Fistaszków",
"Najdroższa mamusia",
Rocky w pierwszy dzień treningów,
Rocky w pierwszy dzień treningów,
08:41
"Mommie Dearest", Rocky, first day of training,
232
509404
2396
08:43
Nelson Mandela, first day in office,
233
511800
1716
Nelson Mandela
pierwszego dnia na stanowisku,
pierwszego dnia na stanowisku,
08:45
and Bart Simpson, which combined with a cockroach
234
513516
2719
i Bart Simpson,
co w połączeniu z karaluchem
co w połączeniu z karaluchem
08:48
would give you one hell of a dinner party
235
516235
2569
dałoby wam niezłe przyjęcie,
a mnie daje kolejną kategorię
w mojej wielkiej bazie danych.
w mojej wielkiej bazie danych.
08:50
and gives me yet another category,
236
518804
1926
08:52
people waking up, in my big old database.
237
520730
2620
Budzący się ludzie.
08:55
Just imagine that your friends and your family
238
523350
2430
Wyobraźcie sobie,
że wasi przyjaciele i rodzina
że wasi przyjaciele i rodzina
08:57
have heard that you collect, say, stuffed polar bears,
239
525780
3216
usłyszeli, że zbieracie, powiedzmy,
pluszowe białe misie,
pluszowe białe misie,
09:00
and they send them to you.
240
528996
1263
i wysyłali je wam.
09:02
Even if you don't really, at a certain point,
241
530259
2849
Nawet jeśli nie jest tak naprawdę,
przychodzi moment,
przychodzi moment,
09:05
you totally collect stuffed polar bears,
242
533108
3040
w którym faktycznie zbieracie
pluszowe białe misie,
pluszowe białe misie,
09:08
and your collection is probably pretty kick-ass.
243
536148
2562
a wasza kolekcja pewnie wymiata.
09:10
And when I got to that point, I embraced it.
244
538710
1712
Kiedy ja osiągnąłem ten moment,
byłem zadowolony.
byłem zadowolony.
09:12
I got my curator on. I started fact checking,
245
540422
2724
Włączył się we mnie kustosz,
zacząłem sprawdzać fakty,
zacząłem sprawdzać fakty,
09:15
downloading, illegally screen-grabbing.
246
543146
3143
ściągać pliki, robić
nielegalne zrzuty ekranów,
nielegalne zrzuty ekranów,
09:18
I started archiving.
247
546289
1371
zacząłem archiwizować.
09:19
My hobby had become a habit,
248
547660
2187
Moje hobby stało się nałogiem,
09:21
and my habit gave me possibly the world's
249
549847
2726
przez który moja lista filmów
do obejrzenia na Netflix
do obejrzenia na Netflix
09:24
most eclectic Netflix queue.
250
552573
2848
była pewnie najbardziej
eklektyczna na świecie.
eklektyczna na świecie.
09:27
At one point, it went, "Guys and Dolls: The Musical,"
251
555421
2890
Kiedyś był na niej musical
"Faceci i laleczki",
"Faceci i laleczki",
"Ostatnie tango w Paryżu",
09:30
"Last Tango in Paris,"
252
558311
1388
09:31
"Diary of a Wimpy Kid,"
253
559699
1250
"Dziennik cwaniaczka",
09:32
"Porn Star: Legend of Ron Jeremy."
254
560949
1674
"Gwiazdor porno: Legenda Rona Jeremiego".
09:34
Why "Porn Star: Legend of Ron Jeremy"?
255
562623
1900
Dlaczego "Gwiazdor porno:
Legenda Rona Jeremiego"?
Legenda Rona Jeremiego"?
09:36
Because someone told me I
would find this clip in there.
would find this clip in there.
256
564523
2660
Bo ktoś mi powiedział,
że znajdę tam ten klip.
że znajdę tam ten klip.
09:39
(Video) Ron Jeremy: I was born
257
567183
1464
(Film) Ron Jeremy: Urodziłem się
we Flushing, w dzielnicy Queens
we Flushing, w dzielnicy Queens
09:40
in Flushing, Queens
258
568647
1768
09:42
on March, 12, 1953,
259
570415
2768
12 marca 1953 o czwartej nad ranem.
09:45
at four o'clock in the morning.
260
573183
1897
Rives: Jasne, że tak. (Śmiech) (Brawa)
09:47
Rives: Of course he was. (Laughter) (Applause)
261
575080
1720
09:48
Yeah. Not only does it seem to make sense,
262
576800
2893
Tak. Nie tylko wydaje się to mieć sens,
09:51
it also answers the question,
263
579693
2576
ale odpowiada też na pytanie
09:54
"What do Ron Jeremy and Simone de Beauvoir
264
582269
2310
"Co mają ze sobą wspólnego Ron Jeremy
09:56
have in common?"
265
584579
2122
i Simone de Beauvoir"?
09:58
Simone de Beauvoir begins her entire autobiography
266
586701
2456
Simone de Beauvoir
zaczyna swoją autobiografię
zaczyna swoją autobiografię
10:01
with the sentence, "I was born
at four o'clock in the morning,"
at four o'clock in the morning,"
267
589157
2208
od zdania "Urodziłam się
o czwartej nad ranem",
o czwartej nad ranem",
10:03
which I had because someone
else had emailed it to me,
else had emailed it to me,
268
591365
2176
które już znałem, bo ktoś mi je wysłał,
10:05
and when they did, I had another bump up
269
593541
2629
a kiedy je dostałem,
miałem kolejne potwierdzenie tej teorii,
miałem kolejne potwierdzenie tej teorii,
10:08
in my entry for this, because porn star Ron Jeremy
270
596170
3220
bo gwiazdor porno Ron Jeremy
i feministka Simone de Beauvoir
i feministka Simone de Beauvoir
10:11
and feminist Simone de Beauvoir
271
599390
1667
10:13
are not just different people.
272
601057
1252
nie tylko są różnymi ludźmi.
10:14
They are different people that
have this thing connecting them,
have this thing connecting them,
273
602309
2880
Są bardzo różnymi ludźmi,
których jednak łączy ten fakt,
których jednak łączy ten fakt,
10:17
and I did not know if that is trivia or knowledge
274
605189
3397
a ja nie wiedziałem,
czy to wiedza trywialna, czy istotna,
czy to wiedza trywialna, czy istotna,
10:20
or inadvertent expertise, but I did wonder,
275
608586
2627
czy może mimowolna biegłość,
ale zastanawiałem się,
ale zastanawiałem się,
10:23
is there maybe a cooler way to do this?
276
611213
1857
czy można byłoby zrobić to fajniej?
10:25
So last October, in gentleman scholar tradition,
277
613070
4512
A więc w październiku zeszłego roku,
zgodnie z akademicką tradycją,
umieściłem całą kolekcję w sieci
umieściłem całą kolekcję w sieci
10:29
I put the entire collection online
278
617582
2214
jako "Muzeum czwartej nad ranem".
10:31
as "Museum of Four in the Morning."
279
619796
1632
Można kliknąć
na ten czerwony przycisk "Odśwież",
na ten czerwony przycisk "Odśwież",
10:33
You can click on that red "refresh" button.
280
621428
1998
10:35
It will take you at random to one of
281
623426
2284
który pokaże wam losowy fragment
10:37
hundreds of snippets that are in the collection.
282
625710
2298
wybrany z setek zawartych w kolekcji.
10:40
Here is a knockout poem
283
628008
1648
Oto niesamowity wiersz Billy'ego Collinsa
10:41
by Billy Collins called "Forgetfulness."
284
629656
2493
pod tytułem "Niepamięć".
(Film) Billy Collins: Nic dziwnego,
że wstajesz w środku nocy,
że wstajesz w środku nocy,
10:44
(Video) Billy Collins: No wonder you rise
285
632149
1365
10:45
in the middle of the night
286
633514
1680
10:47
to look up the date of a famous battle
287
635194
2557
żeby sprawdzić datę słynnej bitwy
w książce o wojnach.
w książce o wojnach.
10:49
in a book on war.
288
637751
1629
10:51
No wonder the moon in the window
289
639380
2750
Nic dziwnego, że wydaje się,
że księżyc w oknie
że księżyc w oknie
10:54
seems to have drifted out of a love poem
290
642130
2748
wypłynął z wiersza o miłości,
10:56
that you used to know by heart.
291
644878
2920
który znałeś kiedyś na pamięć.
10:59
Rives: So the first hour of this project
292
647798
3392
Rives: A więc pierwsza godzina
tego projektu
tego projektu
była zadowalająca.
11:03
was satisfying.
293
651190
1032
11:04
A Bollywood actor sang a line on a DVD in a cafe.
294
652222
4700
Bollywoodzki aktor zaśpiewał coś
na DVD w kawiarni.
na DVD w kawiarni.
Po drugiej stronie globu
jakiś nastolatek,
jakiś nastolatek,
11:08
Half a globe away, a teenager
295
656922
2244
kompletny nieznajomy, stworzył film
11:11
made an Instagram video of it and sent it to me,
296
659166
2400
na Instagramie i mi go przysłał.
11:13
a stranger.
297
661566
1344
11:14
Less than a week later, though,
298
662910
1178
Jednak niecały tydzień później
11:16
I received a little bit of grace.
299
664088
3256
otrzymałem niewielkie olśnienie.
11:19
I received a poignant tweet.
300
667344
4262
Dostałem przejmujący tweet.
11:23
It was brief.
301
671606
1922
Był krótki.
11:25
It just said, "Reminds me of an ancient mix tape."
302
673528
4142
"Przypomina mi pewną starą składankę".
Podpis był pseudonimem,
a w zasadzie pseudo-pseudonimem.
a w zasadzie pseudo-pseudonimem.
11:29
The name was a pseudonym,
actually, or a pseudo-pseudonym.
actually, or a pseudo-pseudonym.
303
677670
2598
11:32
As soon as I saw the initials, and the profile pic,
304
680268
2932
Jak tylko zobaczyłem inicjały
i zdjęcie profilowe
i zdjęcie profilowe
11:35
I knew immediately, my whole body knew
305
683200
2166
natychmiast wiedziałem,
moje ciało natychmiast
wiedziało, kto to był
wiedziało, kto to był
11:37
immediately who this was,
306
685366
2640
i od razu wiedziałem,
o jakiej składance mowa.
o jakiej składance mowa.
11:40
and I knew immediately
307
688006
2194
11:42
what mix tape she was talking about.
308
690200
3062
(Muzyka)
11:45
(Music)
309
693262
3509
L.D. była moją studencką miłością.
11:48
L.D. was my college romance.
310
696771
2273
Były wczesne lata 90.
11:51
This is in the early '90s. I was an undegrad.
311
699044
2797
Byłem na licencjacie, ona na magisterce
na wydziale bibliotekoznawstwa.
na wydziale bibliotekoznawstwa.
11:53
She was a grad student in the
library sciences department.
library sciences department.
312
701841
3318
Nie była bibliotekarką,
która zdejmuje okulary,
która zdejmuje okulary,
11:57
Not the kind of librarian that takes her glasses off,
313
705159
2073
11:59
lets her hair down, suddenly she's smoking hot.
314
707232
2176
rozpuszcza włosy
i nagle staje się pięknością.
i nagle staje się pięknością.
12:01
She was already smoking hot,
315
709408
1762
Ona już była pięknością
12:03
she was super dorky,
316
711170
1390
i była nieźle pokręcona.
12:04
and we had a December-May romance,
317
712560
2362
Mieliśmy grudniowo-majowy romans,
12:06
meaning we started dating in December,
318
714922
1918
zaczęliśmy się spotykać w grudniu,
12:08
and by May, she had graduated
319
716840
2295
a w maju ona skończyła studia
i zniknęła mi z oczu.
i zniknęła mi z oczu.
12:11
and became my one that got away.
320
719135
3446
12:14
But her mix tape did not get away.
321
722581
4147
Ale nie zniknęła jej kaseta.
12:18
I have kept this mix tape in a box
322
726728
2856
Całe dziesięciolecia
trzymałem ją w pudełku
trzymałem ją w pudełku
12:21
with notes and postcards, not just from L.D.,
323
729584
2727
z zapiskami i pocztówkami,
nie tylko od L.D.,
nie tylko od L.D.,
12:24
from my life, but for decades.
324
732311
2689
ale z całego mojego życia.
To takie pudełko, które na ogół
chowam przed moimi dziewczynami,
chowam przed moimi dziewczynami,
12:27
It's the kind of box where,
325
735000
1310
12:28
if I have a girlfriend, I tend to hide it from her,
326
736310
2118
a które na pewno
pokazałbym żonie, gdybym ją miał,
pokazałbym żonie, gdybym ją miał,
12:30
and if I had a wife, I'm sure I would share it with her,
327
738428
1710
12:32
but the story — (Laughter) — with this mix tape
328
740138
3366
ale sprawa - (Śmiech) - z tą kasetą
12:35
is there are seven songs per side,
329
743504
1888
jest taka, że jest po
siedem piosenek na stronie,
siedem piosenek na stronie,
12:37
but no song titles.
330
745392
2056
ale nie ma tytułów.
12:39
Instead, L.D. has used the U.S. Library of Congress
331
747448
3272
Zamiast tego L.D. użyła
systemu klasyfikacji
systemu klasyfikacji
stosowanego przez Bibliotekę Kongresu USA,
12:42
classification system, including page numbers,
332
750720
2719
razem z numerami stron,
jako wskazówek dla mnie.
jako wskazówek dla mnie.
12:45
to leave me clues.
333
753439
2225
Kiedy dostałem tą kasetę,
12:47
When I got this mix tape,
334
755664
1632
12:49
I put it in my cassette player,
335
757296
1632
włożyłem ją do mojego odtwarzacza
12:50
I took it to the campus library, her library,
336
758928
3384
zabrałem do uczelnianej biblioteki
i odnalazłem 14 książek na półkach.
12:54
I found 14 books on the shelves.
337
762312
1848
12:56
I remember bringing them all
338
764160
1422
Pamiętam, jak przyniosłem je wszystkie
12:57
to my favorite corner table,
339
765582
1604
do mojego ulubionego stolika w rogu.
12:59
and I read poems paired to songs
340
767186
4013
Czytałem wiersze dopasowane do piosenek,
13:03
like food to wine,
341
771199
1661
tak jak wino pasuje do jedzenia,
13:04
paired, I can tell you,
342
772860
1940
naprawdę tak dobrane
13:06
like saddle shoes
343
774800
1783
jak buty siodłate
z kobaltową bawełnianą sukienką vintage.
z kobaltową bawełnianą sukienką vintage.
13:08
to a cobalt blue vintage cotton dress.
344
776583
3006
13:11
I did this again last October.
345
779589
2404
Zrobiłem to samo
w październiku minionego roku.
w październiku minionego roku.
13:13
I'm sitting there, I got new earbuds,
346
781993
2122
Siedzę tam, mam nowe słuchawki,
13:16
old Walkman, I realize this is just the kind
347
784115
2562
starego walkmana, orientuję się,
że taką właśnie ekstrawagancję
13:18
of extravagance I used to take for granted
348
786677
2094
brałem za pewnik
nawet kiedy byłem ekstrawagancki.
nawet kiedy byłem ekstrawagancki.
13:20
even when I was extravagant.
349
788771
2016
13:22
And then I thought, "Good for him."
350
790787
3425
I wtedy pomyślałem "Dobrze dla niego".
13:26
"PG" is Slavic literature.
351
794212
3343
"PG" to literatura słowiańska,
13:29
"7000" series Polish literature.
352
797555
3048
seria "7000" to literatura polska,
13:32
Z9A24 is a collection of 70 poems.
353
800603
2650
Z9A24 to zbiór 70 wierszy.
13:35
Page 31 is Wislawa Szymborska's poem
354
803253
3149
Strona 31 to wiersz Wisławy Szymborskiej
powiązany z piosenką Paula Simona
"Peace Like a River".
"Peace Like a River".
13:38
paired with Paul Simon's "Peace Like a River."
355
806402
2218
13:40
(Music: Paul Simon, "Peace Like a River")
356
808620
3445
(Muzyka: Paul Simon,
"Peace Like a River")
"Peace Like a River")
13:44
(Video) Paul Simon: ♪ Oh, four in the morning ♪
357
812065
1896
Paul Simon: ♪ Czwarta nad ranem ♪
13:45
♪ I woke up from out of my dream ♪
358
813961
5362
♪ Obudziłem się ze snu ♪
(Brawa)
Rives: Dziękuję. Doceniam to.
Rives: Dziękuję. Doceniam to.
13:51
Rives: Thank you. Appreciate it. (Applause)
359
819323
4400
ABOUT THE SPEAKER
Rives - Performance poet, multimedia artistPerformance artist and storyteller Rives has been called "the first 2.0 poet," using images, video and technology to bring his words to life.
Why you should listen
Part poet, part storyteller, part philosopher, Rives is the co-host of TEDActive as well as a frequent TED speaker. On stage, his poems burst in many directions, exposing multiple layers and unexpected treats: childhood memories, grown-up humor, notions of love and lust, of what is lost forever and of what's still out there waiting to unfold. Chimborazo.
A regular on HBO's Def Poetry Jam, Rives also starred alongside model Bar Refaeli in the 2008 Bravo special Ironic Iconic America, touring the United States on a "roller coaster ride through the eye-popping panorama of American pop culture." Flat pages can't contain his storytelling, even when paper is his medium. The pop-up books he creates for children unfold with surprise: The Christmas Pop-Up Present expands to reveal moving parts, hidden areas and miniature booklets inside.
His latest project—the Museum of Four in the Morning—is an ode to a time that may well be part of a global conspiracy. In a good way.
Rives | Speaker | TED.com