TEDGlobal 2009
Eric Sanderson: New York -- before the City
Eric Sanderson pokazuje Nowy Jork - zanim stał się miastem
Filmed:
Readability: 3.7
2,255,711 views
400 lat po tym, jak Hudson założył port Nowy Jork, Eric Sanderson pokazuje, jak sporządził trójwymiarową mapę Mannahatta - fascynujący ekosystem wzgórz, rzek i dzikiej przyrody z czasów sprzed założenia miasta. Z dokładnością do kwartału ulic pokazuje jak wyglądał Times Square, gdy był bagnem i gdy nie dało się zamówić dostawy do domu.
Eric Sanderson - Landscape ecologist
Armed with an 18th-century map, a GPS and reams of data, Eric Sanderson has re-plotted the Manhattan of 1609, just in time for New York's quadricentennial. Full bio
Armed with an 18th-century map, a GPS and reams of data, Eric Sanderson has re-plotted the Manhattan of 1609, just in time for New York's quadricentennial. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
The substance of things unseen.
0
0
3000
Substancja rzeczy niewidzialnych.
00:18
Cities, past and future.
1
3000
3000
Miast, ich przeszłości i przyszłości.
00:21
In Oxford, perhaps we can use Lewis Carroll
2
6000
4000
W Oksfordzie może Lewis Carroll pomógłby nam
00:25
and look in the looking glass that is New York City
3
10000
3000
zajrzeć w lustro, jakim jest Nowy Jork,
00:28
to try and see our true selves,
4
13000
3000
by dojrzeć nasze prawdziwe "ja"
00:31
or perhaps pass through to another world.
5
16000
3000
lub przejść do innego świata.
00:34
Or, in the words of F. Scott Fitzgerald,
6
19000
3000
Lub, jak rzekł F. Scott Fitzgerald,
00:37
"As the moon rose higher,
7
22000
2000
"Kiedy księżyc wzniósł się wyżej,
00:39
the inessential houses began to melt away
8
24000
3000
pozbawione swego znaczenia budynki zaczęły roztapiać się w przestrzeni,
00:42
until gradually I became aware of the old island
9
27000
2000
aż wreszcie powoli świadomość moją wypełniło istnienie tej starej wyspy,
00:44
here that once flowered for Dutch sailors' eyes,
10
29000
3000
która zakwitła niegdyś oczom, holenderskich marynarzy
00:47
a fresh green breast of the new world."
11
32000
3000
- świeży, zielony przyczółek nowego świata."
00:50
My colleagues and I have been working for 10 years
12
35000
2000
Razem z kolegami pracowaliśmy przez 10 lat,
00:52
to rediscover this lost world
13
37000
3000
by odtworzyć ten zaginiony świat
00:55
in a project we call The Mannahatta Project.
14
40000
3000
w przedsięwzięciu, które nazwaliśmy Projekt Mannahatta.
00:58
We're trying to discover what Henry Hudson would have seen
15
43000
2000
Próbujemy odkryć, co mógł widzieć Henry Hudson
01:00
on the afternoon of September 12th, 1609,
16
45000
3000
12 września 1609 roku, po południu,
01:03
when he sailed into New York harbor.
17
48000
3000
wpływając do miejsca zwanego później New York harbor.
01:06
And I'd like to tell you the story in three acts,
18
51000
2000
Opowiem wam historię w trzech aktach.
01:08
and if I have time still, an epilogue.
19
53000
3000
I, jeśli starczy mi czasu, epilog.
01:11
So, Act I: A Map Found.
20
56000
2000
Akt I: Odnaleziona Mapa.
01:13
So, I didn't grow up in New York.
21
58000
2000
Nie dorastałem w Nowym Jorku.
01:15
I grew up out west in the Sierra Nevada Mountains, like you see here,
22
60000
3000
Wychowałem się na zachodzie, w górach Sierra Nevada,
01:18
in the Red Rock Canyon.
23
63000
2000
w okolicach kanionu Red Rock.
01:20
And from these early experiences as a child
24
65000
2000
To właśnie w dzieciństwie
01:22
I learned to love landscapes.
25
67000
2000
nauczyłem się kochać krajobrazy.
01:24
And so when it became time for me to do my graduate studies,
26
69000
2000
Więc gdy musiałem wybrać kierunek studiów,
01:26
I studied this emerging field of landscape ecology.
27
71000
4000
zdecydowałem się na nową specjalność - ekologię krajobrazu.
01:30
Landscape ecology concerns itself
28
75000
2000
Ekologia krajobrazu zajmuje się tym,
01:32
with how the stream and the meadow and the forest and the cliffs
29
77000
4000
jak strumień, łąka, las i klify
01:36
make habitats for plants and animals.
30
81000
2000
stają się habitatem dla roślin i zwierząt.
01:38
This experience and this training
31
83000
2000
To doświadczenie i wykształcenie
01:40
lead me to get a wonderful job with the Wildlife Conservation Society,
32
85000
3000
doprowadziły mnie do objęcia świetnej posady w Towarzystwie Ochrony Przyrody,
01:43
which works to save wildlife and wild places all over the world.
33
88000
3000
które zajmuje się ochroną zwierząt i ich habitatów na całym świecie.
01:46
And over the last decade,
34
91000
2000
Przez ostatnie 10 lat
01:48
I traveled to over 40 countries
35
93000
2000
objechałem ponad 40 krajów
01:50
to see jaguars and bears and elephants
36
95000
2000
by obserwować jaguary, niedźwiedzie i słonie,
01:52
and tigers and rhinos.
37
97000
2000
tygrysy i nosorożce.
01:54
But every time I would return from my trips I'd return back to New York City.
38
99000
3000
Ale zawsze wracałem do Nowego Jorku.
01:57
And on my weekends I would go up, just like all the other tourists,
39
102000
3000
A w weekendy wjeżdżałem, jak inni turyści,
02:00
to the top of the Empire State Building,
40
105000
2000
na szczyt Empire State Building,
02:02
and I'd look down on this landscape, on these ecosystems,
41
107000
3000
i patrzyłem w dół na ten krajobraz, te ekosystemy
02:05
and I'd wonder, "How does this landscape
42
110000
2000
i zastanawiałem się: "W jaki sposób ten krajobraz
02:07
work to make habitat for plants and animals?
43
112000
2000
tworzy środowisko dla roślin i zwierząt?"
02:09
How does it work to make habitat for animals like me?"
44
114000
4000
"W jaki sposób tworzy habitat dla zwierząt takich, jak ja?"
02:13
I'd go to Times Square and I'd look at the amazing ladies on the wall,
45
118000
4000
Chodziłem na Times Square i patrzyłem na piękne panie na murach,
02:17
and wonder why nobody is looking at the historical figures just behind them.
46
122000
5000
i zastanawiałem się, dlaczego nikt nie patrzy na historię kryjącą się za nimi.
02:22
I'd go to Central Park and see the rolling topography of Central Park
47
127000
3000
Chodziłem do Central Parku i dostrzegałem jego pofałdowaną topografię,
02:25
come up against the abrupt and sheer
48
130000
2000
tak różną od gwałtownej i stromej
02:27
topography of midtown Manhattan.
49
132000
4000
topografii centralnego Manhattanu.
02:31
I started reading about the history and the geography in New York City.
50
136000
3000
Zacząłem czytać o historii i geografii Nowego Jorku.
02:34
I read that New York City was the first mega-city,
51
139000
2000
Przeczytałem, że Nowy Jork był pierwszym mega-miastem,
02:36
a city of 10 million people or more, in 1950.
52
141000
4000
o liczbie mieszkańców przekraczającej 10 mln w 1950 roku.
02:40
I started seeing paintings like this.
53
145000
2000
Zacząłem oglądać obrazy, jak ten.
02:42
For those of you who are from New York,
54
147000
2000
Nowojorczykom wyjaśniam, że
02:44
this is 125th street under the West Side Highway.
55
149000
3000
jest to 125 Ulica przy West Side Highway.
02:47
(Laughter)
56
152000
2000
(Śmiech)
02:49
It was once a beach. And this painting
57
154000
2000
To kiedyś była plaża. A na tym obrazie
02:51
has John James Audubon, the painter, sitting on the rock.
58
156000
3000
widzimy malarza, Johna Jamesa Audubona, siedzącego na skale.
02:54
And it's looking up on the wooded heights of Washington Heights
59
159000
2000
Spogląda on na zalesione zbocza Washington Heights,
02:56
to Jeffrey's Hook, where the George Washington Bridge goes across today.
60
161000
4000
na latarnię morską, gdzie dziś znajduje się Most Waszyngtona.
03:00
Or this painting, from the 1740s, from Greenwich Village.
61
165000
3000
Lub ten obraz, z roku ok. 1740, z Greenwich Village.
03:03
Those are two students at King's College -- later Columbia University --
62
168000
3000
To dwaj studenci King's College -- później znanego jako Uniwersytet Columbia --
03:06
sitting on a hill, overlooking a valley.
63
171000
3000
siedzący za wzgórzu z widokiem na dolinę.
03:09
And so I'd go down to Greenwich Village and I'd look for this hill,
64
174000
3000
Więc poszedłem do Greenwich Village i szukałem tego wzgórza.
03:12
and I couldn't find it. And I couldn't find that palm tree.
65
177000
3000
I nie mogłem go znaleźć. Ani tej palmy.
03:15
What's that palm tree doing there?
66
180000
2000
Co ta palma tu robi?
03:17
(Laughter)
67
182000
1000
(Śmiech)
03:18
So, it was in the course of these investigations that I ran into a map.
68
183000
3000
W trakcie tych poszukiwań, natknąłem się na mapę.
03:21
And it's this map you see here.
69
186000
2000
Tutaj ją widzicie.
03:23
It's held in a geographic information system
70
188000
2000
Została wprowadzona do systemu informacji geograficznej
03:25
which allows me to zoom in.
71
190000
2000
który pozwala mi zrobić powiększenie.
03:27
This map isn't from Hudson's time, but from the American Revolution,
72
192000
3000
To nie jest mapa z czasów Hudsona, tylko z okresu rewolucji amerykańskiej,
03:30
170 years later, made by British military cartographers
73
195000
4000
170 lat później, wykonana przez brytyjskich kartografów wojskowych
03:34
during the occupation of New York City.
74
199000
2000
podczas okupacji Nowego Jorku.
03:36
And it's a remarkable map. It's in the National Archives here in Kew.
75
201000
4000
To niesamowita mapa. Znajduje się teraz w Archiwum Narodowym.
03:40
And it's 10 feet long and three and a half feet wide.
76
205000
2000
Ma 3 metry długości i metr szerokości.
03:42
And if I zoom in to lower Manhattan
77
207000
3000
I gdy zrobię zbliżenie na dolny Manhattan,
03:45
you can see the extent of New York City as it was,
78
210000
2000
możecie zobaczyć, gdzie rozciągał się wtedy Nowy Jork,
03:47
right at the end of the American Revolution.
79
212000
2000
pod koniec rewolucji amerykańskiej.
03:49
Here's Bowling Green. And here's Broadway.
80
214000
3000
To jest Bowling Green. A to Broadway.
03:52
And this is City Hall Park.
81
217000
2000
To jest City Hall Park.
03:54
So the city basically extended to City Hall Park.
82
219000
3000
Czyli miasto sięgało do City Hall Park.
03:57
And just beyond it you can see features
83
222000
2000
A tu dalej, widać cechy terenu,
03:59
that have vanished, things that have disappeared.
84
224000
2000
które zanikły.
04:01
This is the Collect Pond, which was the fresh water source for New York City
85
226000
3000
To jest Collect Pond, który był zbiornikiem wody pitnej dla miasta
04:04
for its first 200 years,
86
229000
2000
przez pierwsze 200 lat,
04:06
and for the Native Americans for thousands of years before that.
87
231000
3000
i dla rdzennych mieszkańców, Indian, przez tysiące lat wcześniej.
04:09
You can see the Lispenard Meadows
88
234000
2000
Widzicie Lispenard Meadows
04:11
draining down through here, through what is TriBeCa now,
89
236000
2000
odprowadzające wodę tutaj, teraz jest tu Tribeca
04:13
and the beaches that come up from the Battery,
90
238000
2000
i plaże, które ciągną się od Battery Park,
04:15
all the way to 42nd St.
91
240000
2000
aż do 42 Ulicy.
04:17
This map was made for military reasons.
92
242000
3000
Tę mapę wykonano do celów wojskowych,
04:20
They're mapping the roads, the buildings, these fortifications
93
245000
2000
pokazuje więc drogi, budynki, te umocnienia,
04:22
that they built.
94
247000
2000
które wybudowali.
04:24
But they're also mapping things of ecological interest,
95
249000
2000
Ale są też elementy ciekawe z punktu widzenia ekologii
04:26
also military interest: the hills,
96
251000
2000
tak jak i wojska: wzgórza,
04:28
the marshes, the streams.
97
253000
3000
bagna, strumienie.
04:31
This is Richmond Hill, and Minetta Water,
98
256000
2000
To jest wzgórze Richmond Hill i strumień Minetta Water,
04:33
which used to run its way through Greenwich Village.
99
258000
3000
który płynął niegdyś przez Greenwich Village.
04:36
Or the swamp at Gramercy Park, right here.
100
261000
5000
A tutaj trzęsawisko w Gramercy Park.
04:41
Or Murray Hill. And this is the Murrays' house
101
266000
2000
Albo Murray Hill. To jest dom Murray'a
04:43
on Murray Hill, 200 years ago.
102
268000
3000
na wzgórzu Murray Hill, 200 lat temu.
04:46
Here is Times Square,
103
271000
3000
To jest Times Square,
04:49
the two streams that came together to make a wetland
104
274000
2000
te dwa strumienie, które łączyły się tutaj tworzyły mokradło
04:51
in Times Square, as it was at the end of the American Revolution.
105
276000
5000
na Times Square, i tak to wyglądało pod koniec rewolucji amerykańskiej.
04:56
So I saw this remarkable map in a book.
106
281000
2000
Znalazłem tę niezwykłą mapę w książce.
04:58
And I thought to myself, "You know, if I could georeference this map,
107
283000
4000
I pomyślałem "Jeśli mógłbym zorientować tę mapę,
05:02
if I could place this map in the grid of the city today,
108
287000
3000
jeśli mógłbym dopasować ją do współczesnego planu miasta,
05:05
I could find these lost features
109
290000
2000
mógłbym odtworzyć utracone cechy miasta
05:07
of the city,
110
292000
2000
w odniesieniu do współczesnych przecznic,
05:09
in the block-by-block geography that people know,
111
294000
3000
które znają ludzie,
05:12
the geography of where people go to work, and where they go to live,
112
297000
3000
do miejsc, gdzie pracują, mieszkają,
05:15
and where they like to eat."
113
300000
2000
i gdzie jadają."
05:17
So, after some work we were able to georeference it,
114
302000
2000
Włożyliśmy trochę wysiłku, by zorientować tę mapę,
05:19
which allows us to put the modern streets on the city,
115
304000
3000
i teraz możemy nałożyć na nią współczesną siatkę ulic,
05:22
and the buildings, and the open spaces,
116
307000
5000
budynki i otwarte przestrzenie,
05:27
so that we can zoom in to where the Collect Pond is.
117
312000
5000
możemy więc zrobić zbliżenie na miejsce, gdzie jest Collect Pond.
05:32
We can digitize the Collect Pond and the streams,
118
317000
4000
Możemy uwidocznić Collect Pond i strumienie
05:36
and see where they actually are in the geography of the city today.
119
321000
5000
i zobaczyć, jak się mają do współczesnej geografii miasta.
05:41
So this is fun for finding where things are
120
326000
3000
To wspaniałe, móc zlokalizować różne miejsca
05:44
relative to the old topography.
121
329000
5000
w odniesieniu do starej topografii.
05:49
But I had another idea about this map.
122
334000
2000
Ale miałem też inny zamysł wobec tej mapy.
05:51
If we take away the streets, and if we take away the buildings,
123
336000
3000
Jeśli usunie się ulice, budynki
05:54
and if we take away the open spaces,
124
339000
2000
i otwarte przestrzenie,
05:56
then we could take this map.
125
341000
2000
można użyć tej mapy inaczej.
05:58
If we pull off the 18th century features
126
343000
2000
Jeśli usuniemy obiekty z XVIII wieku,
06:00
we could drive it back in time.
127
345000
2000
możemy cofnąć się w czasie.
06:02
We could drive it back to its ecological fundamentals:
128
347000
4000
Moglibyśmy cofnąć się do ekologicznych fundamentów:
06:06
to the hills, to the streams,
129
351000
2000
wzgórz, strumieni,
06:08
to the basic hydrology and shoreline, to the beaches,
130
353000
4000
hydrologicznych podstaw, linii brzegowej, plaż --
06:12
the basic aspects that make the ecological landscape.
131
357000
4000
podstawowych elementów tworzących ekologiczny krajobraz.
06:16
Then, if we added maps like the geology, the bedrock geology,
132
361000
3000
A wtedy, dodając dane z mapy geologicznej, o warstwach skalnych
06:19
and the surface geology, what the glaciers leave,
133
364000
3000
i geologii powierzchniowej, o tym co pozostawiły lodowce,
06:22
if we make the soil map,
134
367000
2000
jeśli wykonamy mapę gleby,
06:24
with the 17 soil classes,
135
369000
3000
z podziałem na 17 klas gleby
06:27
that are defined by the National Conservation Service,
136
372000
3000
definiowanych przez Narodową Służbę Ochrony Gleb,
06:30
if we make a digital elevation model
137
375000
2000
jeśli zrobimy cyfrowy model zróżnicowania topograficznego,
06:32
of the topography that tells us how high the hills were,
138
377000
3000
który powie nam, gdzie były wzgórza,
06:35
then we can calculate the slopes.
139
380000
3000
wtedy możemy wyliczyć, jak strome były ich zbocza.
06:38
We can calculate the aspect.
140
383000
3000
Możemy wyliczyć ich ekspozycję.
06:41
We can calculate the winter wind exposure --
141
386000
2000
Możemy wyliczyć, jak były wystawione na zimowe wiatry --
06:43
so, which way the winter winds blow across the landscape.
142
388000
2000
a więc, którędy zimowe wiatry wiały przez ten krajobraz.
06:45
The white areas on this map are the places protected from the winter winds.
143
390000
5000
Białe obszary na tej mapie to miejsca chronione przed zimowymi wiatrami.
06:50
We compiled all the information about where the Native Americans were, the Lenape.
144
395000
3000
Zebraliśmy wszystkie informacje o tym, gdzie bywali Indianie Lenape.
06:53
And we built a probability map about where they might have been.
145
398000
4000
I stworzyliśmy mapę prawdopodobnych miejsc, gdzie mogli się znajdować.
06:57
So, the red areas on this map indicate the places
146
402000
2000
Czerwone obszary na mapie oznaczają miejsca,
06:59
that are best for human sustainability on Manhattan,
147
404000
2000
które najlepiej nadawały się na ludzkie osady na Manhattanie --
07:01
places that are close to water,
148
406000
2000
miejsca blisko wody,
07:03
places that are near the harbor to fish,
149
408000
2000
nieopodal portu, w którym można łowić ryby,
07:05
places protected from the winter winds.
150
410000
5000
chronione od zimowych wiatrów.
07:10
We know that there was a Lenape settlement
151
415000
2000
Wiemy, że była tam osada ludu Lenape
07:12
down here by the Collect Pond.
152
417000
3000
w okolicach Collect Pond.
07:15
And we knew that they planted a kind of horticulture,
153
420000
2000
Wiemy, że uprawiali rośliny,
07:17
that they grew these beautiful gardens of corn, beans, and squash,
154
422000
3000
że mieli piękne poletka kukurydzy, fasoli i kabaczków,
07:20
the "Three Sisters" garden.
155
425000
2000
ogrody "Trzech Sióstr".
07:22
So, we built a model that explains where those fields might have been.
156
427000
4000
Zbudowaliśmy więc model, który pokazywał, gdzie to poletka mogły się znajdować.
07:26
And the old fields, the successional fields that go.
157
431000
2000
I stare pola, które leżały odłogiem.
07:28
And we might think of these as abandoned.
158
433000
2000
Można myśleć że zostały porzucone,
07:30
But, in fact, they're grassland habitats
159
435000
2000
ale stały się habitatem łąkowym,
07:32
for grassland birds and plants.
160
437000
2000
odpowiednim dla łąkowych ptaków i roślin.
07:34
And they have become successional shrub lands,
161
439000
3000
W procesie sukcesji zarosły krzewami,
07:37
and these then mix in to a map of all the ecological communities.
162
442000
4000
i wmieszały się pomiędzy inne nisze ekologiczne.
07:41
And it turns out that Manhattan had 55 different ecosystem types.
163
446000
4000
Okazało się, że na Manhattanie istniało 55 różnych typów ekosystemów.
07:45
You can think of these as neighborhoods,
164
450000
2000
Możecie o nich myśleć jak o osiedlach,
07:47
as distinctive as TriBeCa and the Upper East Side and Inwood --
165
452000
5000
tak od siebie różnych, jak Tribeca, Upper East Side i Inwood --
07:52
that these are the forest and the wetlands
166
457000
2000
tylko że chodzi o lasy i mokradła,
07:54
and the marine communities, the beaches.
167
459000
3000
ekosystemy morskie, plaże.
07:57
And 55 is a lot. On a per-area basis,
168
462000
3000
55 to dużo. W przeliczeniu na jednostkę powierzchni,
08:00
Manhattan had more ecological communities
169
465000
2000
Manhattan miał więcej typów ekosystemów
08:02
per acre than Yosemite does,
170
467000
2000
na hektar, niż park Yosemite,
08:04
than Yellowstone, than Amboseli.
171
469000
3000
Yellowstone, Ambaselli.
08:07
It was really an extraordinary landscape
172
472000
2000
To był naprawdę niezwykły krajobraz,
08:09
that was capable of supporting an extraordinary biodiversity.
173
474000
4000
który umożliwiał rozkwit nieprzeciętnej bioróżnorodności.
08:13
So, Act II: A Home Reconstructed.
174
478000
4000
Akt II: Rekonstrukcja Domu.
08:17
So, we studied the fish and the frogs and the birds and the bees,
175
482000
4000
Badaliśmy ryby, żaby, ptaki i pszczoły,
08:21
the 85 different kinds of fish that were on Manhattan,
176
486000
3000
85 gatunków ryb żyjących na Manhattanie,
08:24
the Heath hens, the species that aren't there anymore,
177
489000
4000
cietrzewie preriowe, gatunek który stamtąd zniknął,
08:28
the beavers on all the streams, the black bears,
178
493000
3000
bobry żyjące w strumieniach, niedźwiedzie baribale
08:31
and the Native Americans, to study how they used
179
496000
3000
oraz Indian i to, jak używali
08:34
and thought about their landscape.
180
499000
2000
i jak myśleli o swoim krajobrazie.
08:36
We wanted to try and map these. And to do that what we did
181
501000
3000
Chcieliśmy spróbować stworzyć mapę tych gatunków.
08:39
was we mapped their habitat needs.
182
504000
2000
W tym celu stworzyliśmy schemat ich potrzeb środowiskowych
08:41
Where do they get their food?
183
506000
2000
Gdzie znajdują pożywienie?
08:43
Where do they get their water? Where do they get their shelter?
184
508000
2000
Gdzie znajdują wodę? Gdzie się mogą schronić?
08:45
Where do they get their reproductive resources?
185
510000
3000
Gdzie mogą się rozmnażać?
08:48
To an ecologist, the intersection of these is habitat,
186
513000
3000
Dla ekologa, ich część wspólna to siedlisko.
08:51
but to most people, the intersection of these is their home.
187
516000
5000
Ale dla większości ludzi, ta część to dom.
08:56
So, we would read in field guides, the standard field guides
188
521000
2000
Czytaliśmy więc w atlasach przyrodniczych,
08:58
that maybe you have on your shelves,
189
523000
2000
jakie może macie w domu,
09:00
you know, what beavers need is "A slowly meandering stream
190
525000
2000
że bobry potrzebują "Wolno meandrującego strumienia,
09:02
with aspen trees and alders and willows,
191
527000
3000
z topolami, olszami i wierzbami,
09:05
near the water." That's the best thing for a beaver.
192
530000
2000
blisko zbiorników wodnych." To najlepsze miejsce dla bobrów.
09:07
So we just started making a list.
193
532000
2000
Sporządziliśmy więc listę.
09:09
Here is the beaver. And here is the stream,
194
534000
2000
To jest bóbr. To jest strumień,
09:11
and the aspen and the alder and the willow.
195
536000
2000
topola, olsza, wierzba.
09:13
As if these were the maps that we would need
196
538000
2000
Była to jakby mapa, której potrzebowaliśmy,
09:15
to predict where you would find the beaver.
197
540000
2000
by przewidzieć, gdzie można znaleźć bobry.
09:17
Or the bog turtle, needing wet meadows and insects and sunny places.
198
542000
4000
Albo żółw torfowiskowy, który potrzebuje podmokłych łąk, owadów i słonecznych miejsc.
09:21
Or the bobcat, needing rabbits and beavers and den sites.
199
546000
4000
Albo ryś -- potrzebuje królików, bobrów i miejsc na legowiska.
09:25
And rapidly we started to realize that beavers can be
200
550000
3000
Nagle zdaliśmy sobie sprawę, że bobry to coś,
09:28
something that a bobcat needs.
201
553000
3000
czego potrzebują rysie.
09:31
But a beaver also needs things. And that having it
202
556000
2000
Ale i bobry potrzebują różnych rzeczy.
09:33
on either side means that we can link it together,
203
558000
2000
A więc możemy to wszystko połączyć
09:35
that we can create the network
204
560000
2000
i stworzyć sieć przedstawiającą
09:37
of the habitat relationships for these species.
205
562000
3000
habitatowe powiązania między gatunkami.
09:40
Moreover, we realized that you can start out
206
565000
2000
Co więcej, odkryliśmy, że zaczynając
09:42
as being a beaver specialist,
207
567000
2000
jako specjaliści od bobrów,
09:44
but you can look up what an aspen needs.
208
569000
2000
dochodzimy do badania, czego potrzeba topolom.
09:46
An aspen needs fire and dry soils.
209
571000
3000
Topola potrzebuje ognia i suchej gleby.
09:49
And you can look at what a wet meadow needs.
210
574000
3000
Dalej sprawdzasz, czego potrzebuje podmokła łąka.
09:52
And it need beavers to create the wetlands,
211
577000
2000
A trzeba jej bobrów, które tworzą rozlewiska,
09:54
and maybe some other things.
212
579000
2000
i może czegoś jeszcze.
09:56
But you can also talk about sunny places.
213
581000
2000
Możesz myśleć o słonecznych miejscach.
09:58
So, what does a sunny place need? Not habitat per se.
214
583000
3000
Czego potrzebuje słoneczne miejsce? Nie habitatu jako takiego.
10:01
But what are the conditions that make it possible?
215
586000
2000
Ale w jakich warunkach może ono powstać?
10:03
Or fire. Or dry soils.
216
588000
3000
Albo ogień. Albo sucha gleba.
10:06
And that you can put these on a grid that's 1,000 columns long
217
591000
3000
Można to wszystko wpisać w tabelę,
10:09
across the top and 1,000 rows down the other way.
218
594000
3000
która ma 1 000 kolumn i 1 000 wierszy.
10:12
And then we can visualize this data like a network,
219
597000
3000
I wykonać wizualizację tych danych w postaci sieci,
10:15
like a social network.
220
600000
2000
takiej, jak sieć społeczna.
10:17
And this is the network of all the habitat relationships
221
602000
2000
To jest sieć wszystkich powiązań środowiskowych
10:19
of all the plants and animals on Manhattan,
222
604000
2000
wszystkich roślin i zwierząt na Manhattanie,
10:21
and everything they needed,
223
606000
2000
i wszystkiego, czego potrzebowały,
10:23
going back to the geology,
224
608000
2000
aż do cech geologicznych,
10:25
going back to time and space at the very core of the web.
225
610000
3000
do czasu i miejsca, które są rdzeniem tej sieci.
10:28
We call this the Muir Web. And if you zoom in on it it looks like this.
226
613000
3000
Nazywamy ją Siecią Muira. Na zbliżeniu wygląda tak.
10:31
Each point is a different species
227
616000
2000
Każdy węzeł to inny gatunek
10:33
or a different stream or a different soil type.
228
618000
3000
lub inny rodzaj strumienia bądź typ gleby.
10:36
And those little gray lines are the connections that connect them together.
229
621000
3000
Te cienkie szare linie to połączenia między nimi.
10:39
They are the connections that actually make nature resilient.
230
624000
3000
Te połączenia czynią naturę odporną.
10:42
And the structure of this is what makes nature work,
231
627000
4000
A dzięki tej strukturze natura działa,
10:46
seen with all its parts.
232
631000
2000
i możemy zobaczyć wszystkie jej części.
10:48
We call these Muir Webs after the Scottish-American naturalist
233
633000
3000
Nazwaliśmy ją na cześć amerykańskiego przyrodnika szkockiego pochodzenia.
10:51
John Muir, who said, "When we try to pick out anything by itself,
234
636000
3000
John Muir powiedział: "Kiedy próbujemy wybrać jedną rzecz,
10:54
we find that it's bound fast by a thousand invisible cords
235
639000
3000
odkrywamy, że jest połączona tysiącem niewidzialnych nici,
10:57
that cannot be broken, to everything in the universe."
236
642000
4000
których nie da się zerwać, do wszystkiego we wszechświecie."
11:01
So then we took the Muir webs and we took them back to the maps.
237
646000
3000
Zestawiliśmy więc sieci Muira z mapami.
11:04
So if we wanted to go between 85th and 86th,
238
649000
2000
Gdy chcieliśmy zajrzeć między 85 a 86 Ulicę,
11:06
and Lex and Third,
239
651000
2000
oraz Lex i 3 Ulicę,
11:08
maybe there was a stream in that block.
240
653000
2000
może znajdował się tam strumień.
11:10
And these would be the kind of trees that might have been there,
241
655000
2000
A więc takie drzewa mogły tam rosnąć,
11:12
and the flowers and the lichens and the mosses,
242
657000
4000
i kwiaty, porosty, mchy,
11:16
the butterflies, the fish in the stream,
243
661000
3000
motyle, ryby w strumieniu,
11:19
the birds in the trees.
244
664000
2000
ptaki w koronach drzew.
11:21
Maybe a timber rattlesnake lived there.
245
666000
2000
Może żył tam grzechotnik.
11:23
And perhaps a black bear walked by. And maybe Native Americans were there.
246
668000
3000
A może przechadzał się baribal. Może byli tam Indianie.
11:26
And then we took this data.
247
671000
2000
Opracowaliśmy te dane,
11:28
You can see this for yourself on our website.
248
673000
2000
możecie się temu przyjrzeć na naszej stronie internetowej,
11:30
You can zoom into any block on Manhattan,
249
675000
2000
możecie zrobić zbliżenie na dowolny punkt Manhattanu
11:32
and see what might have been there 400 years ago.
250
677000
3000
i zobaczyć, jak mógł wyglądać 400 lat temu.
11:35
And we used it to try and reveal a landscape
251
680000
3000
Podjęliśmy próbę ukazania krajobrazu,
11:38
here in Act III.
252
683000
2000
w Akcie Trzecim.
11:40
We used the tools they use in Hollywood
253
685000
2000
Użyliśmy narzędzi stosowanych w Hollywood,
11:42
to make these fantastic landscapes that we all see in the movies.
254
687000
3000
do tworzenia tych fantastycznych krajobrazów, które widzieliście w filmach
11:45
And we tried to use it to visualize Third Avenue.
255
690000
3000
i stworzyliśmy wizualizację Trzeciej Alei.
11:48
So we would take the landscape and we would build up the topography.
256
693000
4000
Wzięliśmy krajobraz, odtworzyliśmy topografię,
11:52
We'd lay on top of that the soils and the waters, and illuminate the landscape.
257
697000
4000
nałożyliśmy warstwę gleby, zbiorniki wodne i oświetlenie.
11:56
We would lay on top of that the map of the ecological communities.
258
701000
3000
Na to nanieśliśmy typy ekosystemów.
11:59
And feed into that the map of the species.
259
704000
3000
I dodaliśmy mapę gatunków.
12:02
So that we would actually take a photograph,
260
707000
2000
I mogliśmy zrobić zdjęcie
12:04
flying above Times Square, looking toward the Hudson River,
261
709000
2000
z lotu ptaka nad Times Square, patrząc w kierunku rzeki Hudson,
12:06
waiting for Hudson to come.
262
711000
2000
czekając na pojawienie się Hudsona.
12:08
Using this technology, we can make these
263
713000
2000
Używając tej technologii udało nam się stworzyć
12:10
fantastic georeferenced views.
264
715000
2000
te niezwykłe, zorientowane geograficznie, widoki.
12:12
We can basically take a picture out of any window
265
717000
2000
Możemy zrobić zdjęcie z każdego okna
12:14
on Manhattan and see what that landscape looked like 400 years ago.
266
719000
3000
na Manhattanie i zobaczyć, jak to miejsce wyglądało 400 lat temu.
12:17
This is the view from the East River, looking up Murray Hill
267
722000
3000
To jest widok z East River, patrząc na Murray Hill
12:20
at where the United Nations is today.
268
725000
3000
gdzie dziś znajduje się siedziba ONZ.
12:23
This is the view looking down the Hudson River,
269
728000
2000
To jest widok w dół rzeki Hudson,
12:25
with Manhattan on the left, and New Jersey out on the right,
270
730000
3000
Manhattan jest po lewej, New Jersey po prawej,
12:28
looking out toward the Atlantic Ocean.
271
733000
3000
przed sobą mamy Atlantyk.
12:31
This is the view over Times Square,
272
736000
2000
To jest widok na Times Square,
12:33
with the beaver pond there, looking out toward the east.
273
738000
4000
i znajdujący się tam staw bobrów, patrząc na wschód.
12:37
So we can see the Collect Pond, and Lispenard Marshes back behind.
274
742000
4000
Widzimy Collect Pond i moczary Lispenard Marshes z tyłu.
12:41
We can see the fields that the Native Americans made.
275
746000
3000
Widzimy pola zagospodarowane przez Indian.
12:44
And we can see this in the geography of the city today.
276
749000
4000
I to wszystko w odniesieniu do współczesnego planu miasta.
12:48
So when you're watching "Law and Order," and the lawyers walk up the steps
277
753000
3000
Gdy oglądając serial "Prawo i porządek" widzicie prawników wchodzących po tych schodach,
12:51
they could have walked back down those steps
278
756000
2000
mogliby zejść po tych schodach
12:53
of the New York Court House, right into the Collect Pond,
279
758000
2000
budynku Sądu Nowego Jorku, prosto do stawu Collect Pond
12:55
400 years ago.
280
760000
4000
400 lat temu.
12:59
So these images are the work of my friend and colleague,
281
764000
3000
Te obrazy, to wynik pracy mojego przyjaciela i kolegi
13:02
Mark Boyer, who is here in the audience today.
282
767000
2000
Marka Boyera, który jest tu dziś z nami.
13:04
And I'd just like, if you would give him a hand,
283
769000
2000
Chciałbym mu pogratulować
13:06
to call out for his fine work.
284
771000
3000
tej wspaniałej pracy.
13:09
(Applause)
285
774000
9000
(Brawa)
13:18
There is such power in bringing science and visualization together,
286
783000
3000
Połączenie nauki i wizualizacji daje wspaniałe efekty,
13:21
that we can create images like this,
287
786000
2000
pozwala tworzyć takie obrazy.
13:23
perhaps looking on either side of a looking glass.
288
788000
3000
Może to zerknięcie do krainy po drugiej stronie lustra,
13:26
And even though I've only had a brief time to speak,
289
791000
2000
mimo że tak niewiele miałem czasu na prezentację,
13:28
I hope you appreciate that Mannahatta was a very special place.
290
793000
3000
pozwoli wam docenić, jak wspaniałym miejscem było Mannahatta.
13:31
The place that you see here on the left side
291
796000
3000
To miejsce, które widzicie tu po lewej
13:34
was interconnected. It was based on this diversity.
292
799000
2000
było gęste od powiązań. Opierało się na różnorodności.
13:36
It had this resilience that is what we need in our modern world.
293
801000
5000
Miało w sobie tę odporność, której potrzeba nam we współczesnym świecie.
13:41
But I wouldn't have you think that I don't like the place
294
806000
3000
Ale nie chciałbym, byście nie lubili tego miejsca po prawej,
13:44
on the right, which I quite do. I've come to love the city
295
809000
3000
które ja lubię. Nauczyłem się kochać to miasto,
13:47
and its kind of diversity, and its resilience,
296
812000
2000
z jego różnorodnością, odpornością,
13:49
and its dependence on density and how we're connected together.
297
814000
5000
tym jak zależne jest od zagęszczenia i połączeń między ludźmi.
13:54
In fact, that I see them as reflections of each other,
298
819000
4000
W pewnym sensie, widzę te miejsca jako lustrzane odbicia.
13:58
much as Lewis Carroll did in "Through the Looking Glass."
299
823000
3000
Tak jak Lewis Carroll pisał w książce "Po drugiej stronie lustra".
14:01
We can compare these two and hold them in our minds at the same time,
300
826000
4000
Możemy je oba porównywać i mieć z tyłu głowy,
14:05
that they really are the same place,
301
830000
2000
że to w istocie to samo miejsce,
14:07
that there is no way that cities can escape from nature.
302
832000
3000
że miasto nie może uciec od natury.
14:10
And I think this is what we're learning about building cities in the future.
303
835000
4000
Myślę, że tego uczymy się o budowaniu miast przyszłości.
14:14
So if you'll allow me a brief epilogue, not about the past,
304
839000
3000
Więc w krótkim epilogu nie powiem o przeszłości,
14:17
but about 400 years from now,
305
842000
2000
ale o tym, co będzie za 400 lat.
14:19
what we're realizing is that
306
844000
2000
Zdajemy sobie sprawę,
14:21
cities are habitats for people,
307
846000
2000
że miasta to habitaty dla ludzi,
14:23
and need to supply what people need:
308
848000
2000
i muszą zapewniać to, czego ludziom trzeba:
14:25
a sense of home, food, water, shelter,
309
850000
3000
poczucie bycia u siebie, jedzenie, wodę, schronienie,
14:28
reproductive resources, and a sense of meaning.
310
853000
4000
możliwość rozmnażania się, poczucie sensu.
14:32
This is the particular additional habitat requirement of humanity.
311
857000
3000
To jest ten szczególny wymóg w odniesieniu habitatów dla ludzi.
14:35
And so many of the talks here at TED are about meaning,
312
860000
3000
Wiele innych wykładów w serii TED dotyczy poczucia sensu,
14:38
about bringing meaning to our lives
313
863000
2000
nadawania naszemu życiu znaczenia
14:40
in all kinds of different ways, through technology,
314
865000
2000
na różne sposoby, poprzez technologię,
14:42
through art, through science,
315
867000
2000
sztukę, naukę,
14:44
so much so that I think we focus so much on
316
869000
3000
aż do tego stopnia się skupiamy
14:47
that side of our lives, that we haven't given enough
317
872000
2000
na tym aspekcie życia, że nie poświęcamy
14:49
attention to the food and the water and the shelter,
318
874000
3000
dość uwagi zapewnieniu jedzenia, wody, schronienia
14:52
and what we need to raise the kids.
319
877000
3000
i tego, co potrzeba by wychować dzieci.
14:55
So, how can we envision the city of the future?
320
880000
3000
Jak możemy wyobrazić sobie miasto przyszłości?
14:58
Well, what if we go to Madison Square Park,
321
883000
2000
Jeśli pójdziemy do Madison Square Park
15:00
and we imagine it without all the cars,
322
885000
3000
i wyobrazimy sobie, że nie ma tam samochodów,
15:03
and bicycles instead
323
888000
2000
a zamiast nich są rowery,
15:05
and large forests, and streams instead of sewers and storm drains?
324
890000
5000
i lasy, a zamiast rynsztoków i burzowców są strumienie?
15:10
What if we imagined the Upper East Side
325
895000
2000
A jeśli wyobrazimy sobie Upper East Side
15:12
with green roofs, and streams winding through the city,
326
897000
4000
z zielonymi dachami, strumieniami wijącymi się przez miasto,
15:16
and windmills supplying the power we need?
327
901000
3000
i wiatrakami dostarczającymi energię?
15:19
Or if we imagine the New York City metropolitan area,
328
904000
3000
Albo wyobrazimy sobie metropolitalny Nowy Jork,
15:22
currently home to 12 million people,
329
907000
2000
w którym obecnie mieszka 12 milionów ludzi,
15:24
but 12 million people in the future, perhaps living at the density of Manhattan,
330
909000
4000
ale w przyszłości te 12 mln ludzi osiągnie może zagęszczenie jak na Manhattanie,
15:28
in only 36 percent of the area,
331
913000
2000
skupiając się na 36% obecnego obszaru,
15:30
with the areas in between covered by farmland,
332
915000
3000
pozostawiając miejsce na mozaikę pól uprawnych,
15:33
covered by wetlands,
333
918000
2000
mokradeł,
15:35
covered by the marshes we need.
334
920000
2000
bagien, których nam potrzeba.
15:37
This is the kind of future I think we need,
335
922000
3000
Myślę, że takiej przyszłości potrzebujemy,
15:40
is a future that has the same diversity
336
925000
3000
przyszłości nacechowanej taką samą różnorodnością,
15:43
and abundance and dynamism of Manhattan,
337
928000
3000
obfitością i dynamizmem jak Manhattan,
15:46
but that learns from the sustainability of the past,
338
931000
3000
ale mądrzejszą o lekcję zrównoważonego rozwoju wyniesioną z przeszłości,
15:49
of the ecology, the original ecology, of nature with all its parts.
339
934000
5000
dotyczącą pierwotnej ekologii, natury z całą jej złożonością.
15:54
Thank you very much.
340
939000
2000
Dziękuję bardzo.
15:56
(Applause)
341
941000
7000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Eric Sanderson - Landscape ecologistArmed with an 18th-century map, a GPS and reams of data, Eric Sanderson has re-plotted the Manhattan of 1609, just in time for New York's quadricentennial.
Why you should listen
Before becoming the center of the Western cultural universe, Manhattan was Mannahatta, "Island of many hills," in the language of 17th-century Native Americans. Using computer modeling, painstaking research and a lot of legwork, Wildlife Conservation Society ecologist Eric Sanderson has re-envisioned, block by block, the ecology of Manhattan as it was when Henry Hudson first sailed into the forested harbor in 1609.
The Mannahatta Project presents the eye-popping fruits of Sanderson's research, from the now-flattened hills of the financial district to the river otters of Harlem. The project's astonishing visualizations are realized by computer-graphics wizard Markley Boyer, and encompasses a book, a website and a 3-D map -- a sort of Google Earth of ancient New York. Plaques around town will commemorate a lost creek or habitat. Far more than a mournful look back at what has been irrevocably paved over, the Mannahatta Project is designed to inspire ecological sustainability for New York and for other cities.
Eric Sanderson | Speaker | TED.com