TED2003
Deborah Gordon: The emergent genius of ant colonies
Deborah Gordon karıncaları eşeliyor
Filmed:
Readability: 3.5
1,170,189 views
Tozlu bir çapa, bir avuç Japon boua işaretleyicisi ve yanında bir kaç öğrenciyle, Deborah Gordon, karışık sistemlerini anlamamızda anahtar olacak araştırmasında, Arizona çölünde karınca kolonilerini eşeliyor.
Deborah Gordon - Ecologist
By studying how ant colonies work without any one leader, Deborah Gordon has identified striking similarities in how ant colonies, brains, cells and computer networks regulate themselves. Full bio
By studying how ant colonies work without any one leader, Deborah Gordon has identified striking similarities in how ant colonies, brains, cells and computer networks regulate themselves. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I study ants, and that's because I like to think about how organizations work.
0
1000
5000
Karıncaları inceliyorum, çünkü örgütlerin nasıl işlediğine kafa yormayı severim.
00:18
And in particular, how the simple parts of organizations
1
6000
6000
Özellikle örgüt bileşenlerinin...
00:24
interact to create the behavior of the whole organization.
2
12000
4000
...bütünsel davranışını oluşturacak şekilde etkileşmeleri hakkında.
00:29
So, ant colonies are a good example of an organization like that,
3
17000
6000
Karınca kolonileri de buna iyi örnektirler.
00:35
and there are many others. The web is one.
4
23000
2000
Tabi örümcek ağı gibi başka örnekler de vardır.
00:37
There are many biological systems like that --
5
25000
2000
Bunun gibi bir çok biyolojik sistem vardır...
00:39
brains, cells, developing embryos.
6
27000
3000
...beyin, hücre, gelişmekte olan cenin.
00:42
There are about 10,000 species of ants.
7
30000
3000
Yaklaşık 10.000 tür karınca vardır.
00:45
They all live in colonies consisting of one or a few queens,
8
33000
5000
Bunların hepsi bir ya da birkaç kraliçesi olan koloniler şeklinde yaşarlar.
00:50
and then all the ants you see walking around are sterile female workers.
9
38000
5000
Etrafta dolaşırken gördüğünüz tüm karıncalar kısır dişi işçilerdir.
00:55
And all ant colonies have in common that there's no central control.
10
43000
4000
Ve tüm karınca kolonilerininin ortak özelliği merkezi denetimin olmamasıdır.
00:59
Nobody tells anybody what to do.
11
47000
2000
Kimse kimseye ne yapacağını söylemez.
01:01
The queen just lays the eggs. There's no management.
12
49000
4000
Kıraliçe sadece yumurtlar. Başka da bir yönetim yoktur.
01:05
No ant directs the behavior of any other ant.
13
53000
4000
Hiçbir karınca bir diğerinin davranışını yönetmez.
01:09
And I try to figure out how that works.
14
57000
2000
Ben bunun nasıl işlediğini anlamaya çalışıyorum.
01:13
And I've been working for the past 20 years
15
61000
2000
20 yıldan buyana güneydoğu Arizona'daki...
01:15
on a population of seed-eating ants in southeastern Arizona.
16
63000
4000
tohum-yiyen bir karınca toplumunu incelemekteyim.
01:19
Here's my study site. This is really a picture of ants,
17
67000
2000
Bu benim çalışma saham. Bu aslında karıncaların bir resmidir...
01:21
and the rabbit just happens to be there.
18
69000
3000
...tavşan sadece şans eseri orada.
01:25
And these ants are called harvester ants because they eat seeds.
19
73000
4000
Bunlara hasatçı karınca denir, çünkü tohum yerler.
01:29
This is the nest of the mature colony, and there's the nest entrance.
20
77000
4000
Bu olgun bir koloninin yuvasıdır ve şurası da yuvanın girşidir.
01:33
And they forage maybe for about 20 meters away,
21
81000
3000
Yaklaşık 20 metre uzağa kadar yayılırlar...
01:36
gather up the seeds and bring them back to the nest, and store them.
22
84000
4000
...tohumları toplarlar ve yuvaya getirerek saklarlar.
01:40
And every year I go there and make a map of my study site.
23
88000
2000
Her yıl oraya giderim çalışma sahamın bir haritasını çıkarırım.
01:42
This is just a road. And it's not very big:
24
90000
3000
Bu sadece bir yol, ve çok büyük sayılmaz.
01:45
it's about 250 meters on one side, 400 on the other.
25
93000
3000
Bir tarafı yaklaşık 250 metre diğer tarafı ise 400.
01:48
And every colony has a name, which is a number,
26
96000
2000
Her koloni bir numara ile adlandırıldı ve...
01:50
which is painted on a rock. And I go there every year
27
98000
3000
...bir kayanın üzerine yazıldı. Her yıl oraya gider...
01:53
and look for all the colonies that were alive the year before,
28
101000
3000
...bir önceki sene yaşayan kolonileri arar...
01:56
and figure out which ones have died, and put all the new ones on the map.
29
104000
4000
...ölmüş olanları ve yeni ortaya çıkanları haritaya işlerim.
02:00
And by doing this I know how old they all are.
30
108000
2000
Bunu yapmakla kaç yaşında olduklarını takip ederim
02:02
And because of that, I've been able to study how their behavior changes
31
110000
4000
Bu sayede koloniler yaşlanıp irileştikçe...
02:06
as the colony gets older and larger.
32
114000
3000
...davranışlarının nasıl değiştiğini görme imkanım oldu.
02:09
So I want to tell you about the life cycle of a colony.
33
117000
2000
Size kolonilerin yaşam döngüsü hakkında şunu söyleyeceğim.
02:11
Ants never make more ants; colonies make more colonies.
34
119000
4000
Karıncalar hiçbir zaman karınca üretmez, koloniler koloni üretir.
02:15
And they do that by each year sending out the reproductives --
35
123000
3000
Ve bunu her yıl oğul vererek yaparlar.
02:18
those are the ones with wings -- on a mating flight.
36
126000
3000
Yani çiftleşme uçuşundaki -- kanatlı karıncalar.
02:22
So every year, on the same day -- and it's a mystery exactly how that happens --
37
130000
4000
Yer yıl aynı gün -- ve bunun nasıl olduğu bir gizemdir--
02:26
each colony sends out its virgin, unmated queens with wings, and the males,
38
134000
6000
...her koloni kendi bakire, çiftleşmemiş kraliçe ve erkek karıncaları dışarı gönderir...
02:32
and they all fly to a common place. And they mate.
39
140000
4000
...ve bunlar ortak bir yere uçarlar ve çiftleşirler.
02:36
And this shows a recently virgin queen. Here's her wings.
40
144000
6000
Bu yakın geçmişte bakire olan kraliçe ve onun kanatlarını göstermektedir.
02:42
And she's in the process of mating with this male,
41
150000
4000
Ve şu anda erkeğiyle çiftlerme sürecinde...
02:47
and there's another male on top waiting his turn.
42
155000
3000
ve ürtte bir diğer erkek kendi sırasını beklemekte.
02:50
Often the queens mate more than once.
43
158000
2000
Genellikle kraliçeler birden çok kez çiftleşirler.
02:52
And after that, the males all die. That's it for them.
44
160000
3000
Ve ardından erkelerin hepsi ölür. Onlar için hepsi bundan ibarettir.
02:55
(Laughter)
45
163000
2000
...
02:57
And then the newly mated queens fly off somewhere, drop their wings,
46
165000
5000
Ve yeni çiftleşmiş kraliçeler başka bir yere uçarlar, kanatlarını bırakırlar...
03:02
dig a hole and go into that hole and start laying eggs.
47
170000
4000
...bir çukur kazarlar ve içine girerek yumurtlamaya başlarlar.
03:06
And they will live for 15 or 20 years, continuing to lay eggs
48
174000
5000
Artık 15-20 yıl yaşayacaklardır ve ilk çiftleşmelerindeki...
03:11
using the sperm from that original mating.
49
179000
2000
...spermleri kullanarak yumurtlamaya devam edeceklerdir.
03:14
So the queen goes down in there.
50
182000
2000
Yani kraliçe şuraya, aşağıya iner.
03:16
She lays eggs, she feeds the larvae -- so an ant starts as an egg, then it's a larva.
51
184000
5000
Yumurtlar, larvaları besler-- karıncalar önce yumurta olarak başlayıp sonra larvaya dönüşürler.
03:21
She feeds the larvae by regurgitating from her fat reserves.
52
189000
4000
Larvaları kendi yağ kaynaklarından kusmuğu ile besler.
03:25
Then, as soon as the ants -- the first group of ants -- emerge,
53
193000
4000
Karıncalar oluşur oluşmaz, -- ilk grup...
03:29
they're larvae. Then they're pupae. Then they come out as adult ants.
54
197000
3000
...önce larva, sonra pupa (krizalit) , en sonundada erişkin karınca ölurlar.
03:32
They go out, they get the food, they dig the nest,
55
200000
3000
Dışarı giderler, besin getirirler, yuva kazarlar...
03:35
and the queen never comes out again.
56
203000
2000
...ve kraliçe bir daha asla dışarı çıkmaz.
03:37
So this is a one-year-old colony -- this happens to be 536.
57
205000
4000
Evet, bu bir yaşında bir kolonidir-- 536 numaralı koloni.
03:41
There's the nest entrance, there's a pencil for scale.
58
209000
2000
Yuva girişi, ölçek için bir de kurşun kalem.
03:43
So this is the colony founded by a queen the previous summer.
59
211000
4000
Evet, bu koloni geçen yaz bir kraliçe tarafından kurulmuş.
03:47
This is a three-year-old colony.
60
215000
2000
Bu koloni üç yaşındadır.
03:49
There's the nest entrance, there's a pencil for scale.
61
217000
4000
Yuva girişi, ölçek için kurşun kalem.
03:53
They make a midden, a pile of refuse -- mostly the husks of the seeds that they eat.
62
221000
5000
Bir çöplük, bir döküntü yığını yaparlar-- çoğunlukla yedikleri tohumların kabuklarından.
03:58
This is a five-year-old colony. This is the nest entrance, here's a pencil for scale.
63
226000
5000
Bu beş yaşında bir kolonidir. Bu yuva girişidir, bu da ölçek için kurşun kalem.
04:03
This is about as big as they get, about a meter across.
64
231000
3000
Bu yaklaşık ulaştıkları en büyük boyut, yaklaşık bir metre genişliğinde.
04:07
And then this is how colony size and numbers of worker ants changes --
65
235000
5000
Bu ise koloni boyutuna göre işçi arı sayısının değişimidir--
04:12
so this is about 10,000 worker ants --
66
240000
3000
...evet yaklaşık 10.000 işçi karınca --
04:15
changes as a function of colony age, in years.
67
243000
3000
...yıllar içinde koloni yaşının bir fonksiyonun olarak değişir.
04:18
So it starts out with zero ants, just the founding queen,
68
246000
5000
Yani sıfır karıncayla, sadece kurucu kraliçe ile başlar...
04:23
and it grows to a size of about 10 or 12 thousand ants when the colony is five.
69
251000
4000
...ve kolonin beş yaşına ulaşıncaya dek 10 ya da 12 bin karıncalık boyuta ulaşır.
04:27
And it stays that size until the queen dies
70
255000
3000
Daha sonra da kraliçe ölünceye dek aynı boyutta kalır...
04:30
and there's nobody to make more ants, when she's about 15 or 20 years old.
71
258000
5000
...kraliçe 15-20 yaşlarına geldiğinde de artık daha fazla karınca üretecek kimse kalmaz.
04:35
And it's when they reach this stable size, in numbers of ants,
72
263000
4000
Karınca sayısı açısından kararlı sayıya ulaşınca...
04:39
that they start to reproduce.
73
267000
2000
...tekrar üremeye başlarlar.
04:41
That is, to send more winged queens and males to that year's mating flight.
74
269000
6000
Yani daha çok kanatlı karaliçe ve erkek karıncayı çiftleşme uçuşuna gönderirler.
04:47
And I know how colony size changes as a function of colony age
75
275000
5000
Koloni boyutunun yaşına bağlı olarak nasıl değiştiğini biliyorum...
04:52
because I've dug up colonies of known age and counted all the ants. (Laughter)
76
280000
5000
...çünkü yaşını bildiğim kolonileri kazdım ve tüm karıncalarını saydım.
04:59
So that's not the most fun part of this research, although it's interesting.
77
287000
5000
Evet, ilginç olsa da bu araştırmanın en eğlenceli yanı sayılmazdı.
05:04
(Laughter)
78
292000
1000
(...)
05:05
Really the question that I think about with these ants is what I call task allocation.
79
293000
5000
Bu karıncalarla ilgili asıl sorguladığım şey "görev üstlenme" konusudur.
05:10
That's not just how is the colony organized,
80
298000
3000
Sorum; sadece koloninin nasıl organize olduğu değil...
05:13
but how does it change what it's doing?
81
301000
2000
...faaliyetini nasıl değiştirdiğidir de.
05:15
How is it that the colony manages to adjust
82
303000
4000
Nasıl oluyor da şartlar değişince...
05:19
the numbers of workers performing each task as conditions change?
83
307000
4000
...koloni her bir işte çalışan işçi sayısını ayarlayabiliyor?
05:23
So, things happen to an ant colony.
84
311000
2000
Evet, bir karınca kolonisinin başına işler gelir.
05:25
When it rains in the summer, it floods in the desert.
85
313000
3000
Yaz ortasında yağmur yağar, çöl ortasında sel basar.
05:28
There's a lot of damage to the nest,
86
316000
2000
Yuvaya çok hasar verir...
05:30
and extra ants are needed to clean up that mess.
87
318000
3000
...bu durumda dağınıklığı toparlamak için fazladan işçi gerekir.
05:33
When extra food becomes available --
88
321000
2000
Ya da fazladan yiyecek kaynağı ortaya çıkar--
05:35
and this is what everybody knows about picnics --
89
323000
2000
...pikniklerde olanları hepiniz bilirsiniz--
05:37
then extra ants are allocated to collect the food.
90
325000
3000
...bu durumda fazladan işçi yiyeceği toplamak için gerekir.
05:40
So, with nobody telling anybody what to do, how is it that
91
328000
3000
Yani, kimse kimseye ne yapacağını söylemezken, nasıl oluyor da...
05:43
the colony manages to adjust the numbers of workers performing each task?
92
331000
4000
...koloni her bir iş için gerekli sayıda işçiyi ayarlayabiliyor?
05:47
And that's the process that I call task allocation.
93
335000
3000
İşte bu işleyişe ben "görev üstlenme" diyorum.
05:51
And in harvester ants, I divide the tasks
94
339000
2000
Hasatçı karıncalar özelinde yuvanın hemen dışında görünen...
05:53
of the ants I see just outside the nest
95
341000
2000
...karıncaların görevlerini şu dört sınıfa ayırdım:
05:55
into these four categories: where an ant is foraging,
96
343000
3000
...taşıyıcılar, yiyecek bulmak ve...
05:58
when it's out along the foraging trail, searching for food or bringing food back.
97
346000
5000
...yuvaya getirmek için arazide yayılırlar.
06:03
The patrollers -- that's supposed to be a magnifying glass --
98
351000
3000
Devriyeler--bir büyüteç gibi--
06:06
are an interesting group that go out early in the morning
99
354000
2000
...ilginç bir grupturlar. Sabahleyin taşıyıcılar etkin olmadan...
06:08
before the foragers are active.
100
356000
2000
...erkenden yuvadan çıkarlar.
06:10
They somehow choose the direction that the foragers will go,
101
358000
3000
Bir şekilde taşıyıcıların hangi yöne gideceklerine karar verirler...
06:13
and by coming back -- just by making it back --
102
361000
3000
...ve geri dönerek-- sadece geri dönmüş olmaları ile--
06:16
they tell the foragers that it's safe to go out.
103
364000
3000
...taşıyıcılara dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söylemiş olurlar.
06:19
Then the nest maintenance workers work inside the nest,
104
367000
3000
Bakımcı karıncalar yuvanın içinde çalışırlar...
06:22
and I wanted to say that the nests look a lot like Bill Lishman's house.
105
370000
5000
...ve şunu söylemeliyim ki yuvaları Bill Lishman'nın evine oldukça benzer.
06:27
That is, that there are chambers inside,
106
375000
2000
Yani içeride bölmeler vardır...
06:29
they line the walls of the chambers with moist soil
107
377000
4000
...bölmelerin duvarlarını bir çeşit nemli toprakla inşaa ederler...
06:33
and it dries to a kind of an adobe-like surface in it.
108
381000
3000
...ve bu kuruduğunda bir çeşit kerpiçvari yüzey oluşur.
06:36
It also looks very similar to some of the cave dwellings
109
384000
3000
Bu aynı zamanda bölgede yaşayan Hopi halkının...
06:39
of the Hopi people that are in that area.
110
387000
3000
...mağara evlerine benzer.
06:42
And the nest maintenance workers do that inside the nest,
111
390000
4000
Bakımcı karıncalar yuvanın içinde bunu yaparlar...
06:46
and then they come out of the nest carrying bits of dry soil in their mandibles.
112
394000
3000
...kuru toprak parçacıklarını çeneleri ile yuva dışına taşırlar,
06:49
So you see the nest maintenance workers come out with a bit of sand,
113
397000
3000
Sonuçta siz yuva onarım işçilerinin ufak bir parça toprakla çıktığını...
06:52
put it down, turn around, and go back in.
114
400000
2000
...dışarda bıraktığını, ve geri dönüp içeri girerken görürsünüz.
06:54
And finally, the midden workers put some kind of territorial chemical in the garbage.
115
402000
8000
Ve sonunda çöpçuler çöpün içine bölgesel bazı kimyasallar koydular.
07:02
So what you see the midden workers doing is making a pile of refuse.
116
410000
3000
Çöpçülerin döküntü yığını oluştururken ne yaptıklarını görebilirsiniz.
07:05
On one day, it'll all be here, and then the next day
117
413000
2000
Bugün ve sonraki günde hepsi burada olacak...
07:07
they'll move it over there, and then they'll move it back.
118
415000
2000
...yığını oraya götürecekler ve sonra geri getirecekler.
07:09
So that's what the midden workers do.
119
417000
4000
Yani çöpçülerin yaptığı budur.
07:13
And these four groups are just the ants outside the nest.
120
421000
4000
Ve bu dört grup sadece yuvanın dışındaki gruplardır.
07:17
So that's only about 25 percent of the colony, and they're the oldest ants.
121
425000
4000
Bu koloninin sadece , hemen hemen %25 idir ve en yaşlı karıncalardır.
07:21
So, an ant starts out somewhere near the queen.
122
429000
3000
Böylece bir karınca kraliçenin yakınında bir yerde işe girişebilir.
07:24
And when we dig up nests we find they're about as deep
123
432000
3000
Ve biz yuvaları kazınca onları koloninin genişliği kadar derinde buluruz...
07:27
as the colony is wide, so about a meter deep for the big old nests.
124
435000
4000
...bu yüzden eski büyük yuvalar yaklaşık bir metre kadar derindedir.
07:31
And then there's another long tunnel and a chamber, where we often find the queen,
125
439000
5000
Ve kazmalarla kayadan döküntüyü uzaklaştırmamızdan 8 saat sonra...
07:36
after eight hours of hacking away at the rock with pickaxes.
126
444000
4000
...burada kraliçeyi bulduğumuz yerde başka bir bölme ve uzun bir tünel mevcuttur.
07:40
I don't think that chamber has evolved because of me and my backhoe
127
448000
4000
Bölmenin, kazmalarla çalışan öğrenci ekibim , çapam ve benim yüzümden...
07:44
and my crew of students with pickaxes,
128
452000
2000
...değiştiğine inanmıyorum...
07:46
but instead because when there's flooding,
129
454000
2000
...ama bunun yerine su bastığımız zaman...
07:48
occasionally the colony has to go down deep.
130
456000
3000
...bazen koloni daha derine gitmeye mecburdur.
07:51
So there's this whole network of chambers.
131
459000
2000
Bu yüzden burada bütün bölmeler iletişim içindedir.
07:53
The queen's in there somewhere; she just lays eggs.
132
461000
3000
Kraliçe orada bir yerde sadece yumurtlar.
07:56
There's the larvae, and they consume most of the food.
133
464000
3000
Burada larvalar mevcuttur ve bunlar yiyeceğin çoğunu tüketirler.♪
07:59
And this is true of most ants --
134
467000
2000
Bu çoğu karıncalar içinde doğrudur ki--
08:01
that the ants you see walking around don't do much eating.
135
469000
2000
...etrafınızda yürüyen karıncaların fazla yemediğini görürsünüz
08:03
They bring it back and feed it to the larvae.
136
471000
2000
Yiyecekleri geri getirirler ve larvaları beslerler.
08:05
When the foragers come in with food, they just drop it into the upper chamber,
137
473000
5000
Taşıyıcılar yiyecekle geldikleri zaman yiyeceği özel odanın üzerine doğru atarlar...
08:10
and other ants come up from below, get the food,
138
478000
3000
...ve diğer karıncalar aşağıdan yukarıya gelip, yiyecekleri alıp...
08:13
bring it back, husk the seeds, and pile them up.
139
481000
3000
...geri getirirler, tohum kabuklarını ve onları yığarlar.
08:16
There are nest maintenance workers working throughout the nest.
140
484000
3000
Yuvanın dışında çalışan bakımcı karıncalar vardır.
08:19
And curiously, and interestingly, it looks as though at any time
141
487000
5000
Merakla ve ilginç bir şekilde görünen o ki...
08:24
about half the ants in the colony are just doing nothing.
142
492000
3000
...kolonideki karıncaların aşağı yukarı yarısı hiçbirşey yapmamaktadırlar.
08:27
So, despite what it says in the Bible,
143
495000
2000
Bildiğiniz gibi incilde söylenene göre...
08:29
about, you know, "Look to the ant, thou sluggard,"
144
497000
4000
...''Tembelsen karıncaya bak'' değişine rağmen...
08:33
in fact, you could think of those ants as reserves.
145
501000
3000
gerçekte, karıncaların yarısının yedek gibi oturduğunu düşünebilirsiniz.
08:36
That is to say, if something happened -- and I've never seen anything like this happen,
146
504000
3000
Birşeyler olduğunda söylenecek şey--daha önce hiç buna benzer bir şey görmedim...
08:39
but I've only been looking for 20 years --
147
507000
2000
...ama ben sadece 20 yıldır araştırıyorum--
08:41
if something happened, they might all come out if they were needed.
148
509000
4000
...birşey olduğunda ihtiyaç duyulursa ortaya çıkabilirler.
08:45
But in fact, mostly they're just hanging around in there.
149
513000
2000
Aslında çoğu oralarda dolaşıyorlardır.
08:47
And I think it's a very interesting question --
150
515000
2000
Ve çok ilginç bir soru olduğunu düşünüyorum--
08:49
what is there about the way the colony is organized
151
517000
3000
...kolonide, hiç bir şey yapmayan ilgisiz bir karıncaya...
08:52
that might give some function to a reserve of ants who are doing nothing?
152
520000
7000
biraz iş vermeyi organize etmenin nasıl bir yolu vardır?
08:59
And they sort of stand as a buffer in between
153
527000
4000
Ve bu yedekler, dışarıda ve yuvanın derininde çalışan karıncalar...
09:03
the ants working deep inside the nest and the ants working outside.
154
531000
3000
...arasında bir şekilde tampon olarak dururlar.
09:06
And if you mark ants that are working outside, and dig up a colony,
155
534000
4000
Ve bir koloniyi deşmek ve dışarda çalışan karıncaları işaretlemek isterseniz
09:10
you never see them deep down.
156
538000
2000
onları asla aşağıda derinde göremezsiniz.
09:12
So what's happening is that the ants work inside the nest when they're younger.
157
540000
5000
Karıncalar gençken içeride çalıştığı zaman olan budur.
09:17
They somehow get into this reserve.
158
545000
2000
Her nasılsa bu rezervin içine sızarlar.
09:19
And then eventually they get recruited to join this exterior workforce.
159
547000
4000
Ve sonunda bu harici iş gücüne dahil olarak göreve çağırılırlar.
09:23
And once they belong to the ants that work outside, they never go back down.
160
551000
4000
Ve hemen dışarıda çalışan karıncalara katılırlar, asla aşağıya gelmezler.
09:28
Now ants -- most ants, including these, don't see very well.
161
556000
3000
Şimdi karıncalar--çoğu karınca, bunlara dahil olarak çok iyi görmezler.
09:31
They have eyes, they can distinguish between light and dark,
162
559000
3000
Gözleri vardır, karanlık ve aydınlık arasındaki farkı idrak edebilirler...
09:34
but they mostly work by smell.
163
562000
2000
...fakat çoğunlukla kokuyla çalışırlar.
09:36
So just to reinforce that what you might have thought
164
564000
4000
Kraliçe karınca hakkında düşündüğünüzü
09:40
about ant queens isn't true --
165
568000
2000
desteklemek doğru değildir--
09:42
you know, even if the queen did have the intelligence
166
570000
3000
...bilirsiniz, kraliçe karınca tüm bölmeler vasıtasıyla...
09:45
to send chemical messages through this whole network of chambers
167
573000
4000
...kimyasal mesajları gönderecek kadar bilgiye sahip olmasa bile...
09:49
to tell the ants outside what to do,
168
577000
2000
...karıncalara dışarıda ne yapacağını anlatan...
09:51
there is no way that such messages could make it in time to see
169
579000
4000
...gerçekte, yuvanın dışında gördüğümüz işçilerin...
09:55
the shifts in the allocation of workers that we actually see outside the nest.
170
583000
5000
...değişimi sırasında bu mesajın görülmemesi mümkün değildir.
10:00
So that's one way that we know the queen isn't directing the behavior of the colony.
171
588000
4000
Kraliçenin, koloninin davranışını yönetmediğini bilmemizin bir yolu budur.
10:05
So when I first set out to work on task allocation,
172
593000
3000
Görev dağılımında çalışmanın sınırlarını belirlersek...
10:08
my first question was, "What's the relationship
173
596000
3000
...ilk sorum , farklı görevler yapan...
10:11
between the ants doing different tasks?
174
599000
3000
...karıncalar arasındaki bağlantı nedir ?
10:14
Does it matter to the foragers what the nest maintenance workers are doing?
175
602000
3000
Bakımcı karıncaların ne yaptığı taşıyıcılar için farkeder mi?
10:17
Does it matter to the midden workers what the patrollers are doing?"
176
605000
3000
Devriyelerin ne yaptığı çöpçü karıncalar için farkeder mi?
10:20
And I was working in the context of a view of ant colonies in which each ant
177
608000
6000
Ve her nasılsa doğumundan itibaren görevi belirlenmiş her karıncanın...
10:26
was somehow dedicated to its task from birth
178
614000
3000
...montaj hattındaki yerini bilerek...
10:29
and sort of performed independently of the others,
179
617000
3000
...diğerlerinden oldukça bağımsız olarak iş gördüğü...
10:32
knowing its place on the assembly line.
180
620000
2000
...karınca kolonilerinin görünümü konusunda çalışıyordum.
10:34
And instead I wanted to ask, "How are the different task groups interdependent?"
181
622000
4000
Bunun yerine, farklı görev gruplarının dayanışıklığı nasıldır diye sorgulamak istedim.
10:38
So I did experiments where I changed one thing.
182
626000
2000
Böylece bir şeyi değiştirerek deneyler yaptım.
10:40
So for example, I created more work for the nest maintenance workers
183
628000
4000
Örneğin, bakımcı karıncalar sabah erken hareket eder etmez...
10:44
by putting out a pile of toothpicks near the nest entrance,
184
632000
4000
...yuva girişinin yakınına bir demet kürdan koyarak...
10:48
early in the morning when the nest maintenance workers are first active.
185
636000
4000
...bakımcı karıncalar için biraz daha iş ürettim.
10:52
This is what it looks like about 20 minutes later.
186
640000
2000
Bu 20 dakika sonra görünendir.
10:54
Here it is about 40 minutes later.
187
642000
2000
Burası 40 dakika sonrası içindir.
10:56
And the nest maintenance workers just take all the toothpicks
188
644000
2000
Ve bakımcı karıncalar hemen bütün kürdanları alırlar...
10:58
to the outer edge of the nest mound and leave them there.
189
646000
3000
...onları yuva tepeciğinin dıştaki ağzına bırakırlar.
11:01
And what I wanted to know was, "OK,
190
649000
3000
Bilmek istediğim buydu, tamam...
11:04
here's a situation where extra nest maintenance workers were recruited --
191
652000
3000
...fazladan bakımcı karıncaların işe koşulduğu bu durum--
11:07
is this going to have any effect on the workers performing other tasks?"
192
655000
4000
...diğer görevlerde çalışan işçiler üzerinde herhangi bir etki yapacak mı?
11:11
Then we repeated all those experiments with the ants marked.
193
659000
4000
Sonra bütün bu deneyleri işaretlenmiş karıncalarla tekrarladık.
11:15
So here's some blue nest maintenance workers.
194
663000
3000
Böylece bazı mavi bakımcı karıncalar oluştu.
11:18
And lately we've gotten more sophisticated
195
666000
2000
Ve sonra daha da ileri götürerek...
11:20
and we have this three-color system.
196
668000
2000
...bu üçlü renk sistemini kullandık.
11:22
And we can mark them individually so we know which ant is which.
197
670000
3000
Ve ayrı ayrı hangi karınca hangisidir bilmek için onları işaretliyebiliriz.
11:25
We started out with model airplane paint
198
673000
2000
Model uçak boyasıyla işe giriştik...
11:27
and then we found these wonderful little Japanese markers,
199
675000
2000
...ve sonra bu harika küçük japon işaretleyicileri bulduk...
11:29
and they work really well.
200
677000
2000
...ve onlar gerçekten iyi çalışıyorlar.
11:31
And so just to summarize the result,
201
679000
2000
Ve sonucu özetlersek...
11:33
well it turns out that yes, the different tasks are interdependent.
202
681000
3000
...sonuç şuna çıkar, farklı görevler dayanışıktırlar.
11:36
So, if I change the numbers performing one task,
203
684000
3000
Böylece bir görevin yapılış numarasını değiştirirsem...
11:39
it changes the numbers performing another.
204
687000
2000
...bu diğerinin numarasını da değiştirir.
11:41
So for example, if I make a mess
205
689000
2000
Örneğin, bakımcı karıncaların halletmek zorunda olduğu...
11:43
that the nest maintenance workers have to clean up,
206
691000
2000
...bir küme yaparsam...
11:45
then I see fewer ants out foraging.
207
693000
2000
...arkasından birkaç tane dışarı taşıyan karınca görürüm.
11:47
And this was true for all the pair-wise combinations of tasks.
208
695000
3000
Ve bu, görevlerin bütün çift yönlü bileşimleri için doğrudur.
11:50
And the second result, which was surprising to a lot of people,
209
698000
5000
Bir çok kişi için sürpriz olan ikinci sonuç...
11:55
was that ants actually switch tasks.
210
703000
2000
...karıncalar gerçekten görevleri değişiyorlardı.
11:57
The same ant doesn't do the same task over and over its whole life.
211
705000
4000
Aynı karınca hayatı boyunca tekrar tekrar aynı görevi yapmaz.
12:01
So for example, if I put out extra food, everybody else --
212
709000
3000
Örneğin, fazladan yiyecek koyarsam, herkes başka--
12:04
the midden workers stop doing midden work and go get the food,
213
712000
2000
...çöpçüler çöp toplama işini bırakıp yiyecek toplamaya giderler...
12:06
they become foragers.
214
714000
2000
...onlar da taşıyıcı olurlar.
12:08
The nest maintenance workers become foragers.
215
716000
2000
Bakımcı karıncalar taşıyıcı olurlar.
12:10
The patrollers become foragers.
216
718000
2000
Devriyeler taşıyıcı olurlar.
12:12
But not every transition is possible. And this shows how it works.
217
720000
4000
Fakat her iş mümkün değildir. Ve bu nasıl çalıştığını gösterir.
12:16
Like I just said, if there is more food to collect, the patrollers, the midden workers,
218
724000
4000
Az önce söylediğim gibi, toplanacak daha fazla yiyecek varsa, devriyeler, çöpçüler...
12:20
the nest maintenance workers will all change to forage.
219
728000
2000
...bakımcı karıncalar hepsi taşıyıcıya dönüşürler.
12:22
If there's more patrolling to do --
220
730000
2000
Bir tedirginlik yarattığım için daha fazla devriye işi varsa...
12:24
so I created a disturbance, so extra patrollers were needed --
221
732000
4000
...fazladan devriyelere ihtiyaç olduysa--
12:28
the nest maintenance workers will switch to patrol.
222
736000
2000
...bakımcı karıncalar devriye işine geçecektir.
12:30
But if more nest maintenance work is needed --
223
738000
3000
Fakat daha fazla bakımcılık işine ihtiyaç duyulduğunda--
12:33
for example, if I put out a bunch of toothpicks --
224
741000
2000
örneğin bir demet kürdan koyarsam--
12:35
then nobody will ever switch back to nest maintenance,
225
743000
3000
...kimse bakım işine geri dönmeyecektir...
12:38
they have to get nest maintenance workers from inside the nest.
226
746000
3000
Yuvanın içinden bakımcı karıncalar almak zorundadırlar.
12:41
So foraging acts as a sink, and the ants inside the nest act as a source.
227
749000
6000
Yani taşıyıcılık bir havuz gibi ve yuvanın içindeki karıncalar bir kaynak gibi hareket ederler.
12:48
And finally, it looks like each ant is deciding
228
756000
2000
Sonuç olarak her karınca an be an, hareket edip etmeyeceğine...
12:50
moment to moment whether to be active or not.
229
758000
3000
...karar veriyor gibi görünüyor.
12:53
So, for example, when there's extra nest maintenance work to do,
230
761000
4000
Böylece, örneğin, fazladan yapılacak bakım işi olduğu zaman...
12:57
it's not that the foragers switch over. I know that they don't do that.
231
765000
4000
taşıyıcılar iş değiştirecek demek değildir. Onların bunu yapmayacağını biliyorum.
13:01
But the foragers somehow decide not to come out.
232
769000
2000
Fakat taşıyıcılar her nasılsa işi bırakmamaya karar verirler.
13:03
And here was the most intriguing result: the task allocation.
233
771000
4000
En merak edilen sonuç şuydu: görev dağılımı.
13:07
This process changes with colony age, and it changes like this.
234
775000
4000
Bu süreç, koloninin yaşı ve buna benzer şeylerle değişir.
13:11
When I do these experiments with older colonies --
235
779000
3000
Bu deneyleri daha yaşlı karıncalarla yaptığım zaman--
13:14
so ones that are five years or older --
236
782000
2000
...mesela beş yıl veya daha yaşlı olanlar--
13:16
they're much more consistent from one time to another
237
784000
3000
...onlar bir devreden diğerine çok daha fazla uyumludurlar.
13:19
and much more homeostatic. The worse things get,
238
787000
2000
Ve çok daha fazla dengeli.Daha kötü şeyler olsa...
13:21
the more I hassle them, the more they act like undisturbed colonies.
239
789000
3000
...onları biraz daha rahatsız etsem de hiç rahatsız olmamış koloniler gibi hareket ederler.
13:24
Whereas the young, small colonies --
240
792000
2000
Genç, küçük koloniler gibi--
13:26
the two-year-old colonies of just 2,000 ants -- are much more variable.
241
794000
4000
...yaklaşık iki bin karıncadan oluşan iki yaşındaki koloniler çok fazla değişkendir.
13:30
And the amazing thing about this is that an ant lives only a year.
242
798000
5000
Bu konuda şaşırtıcı olan, bir karınca sadece bir yıl yaşar.
13:35
It could be this year, or this year.
243
803000
2000
Yani bu yıl olabilir ya da bu yıl.
13:37
So, the ants in the older colony that seem to be more stable
244
805000
4000
Böylece daha yaşlı kolonilerdeki oldukça durağan oldukları görülen karıncalar...
13:41
are not any older than the ants in the younger colony.
245
809000
3000
...genç kolonideki karıncalardan daha yaşlı değildirler.
13:44
It's not due to the experience of older, wiser ants.
246
812000
3000
Bu daha akıllı, daha yaşlı karıncaların tecrübesinden dolayı değildir.
13:47
Instead, something about the organization
247
815000
2000
Aksine, daha yaşlanan koloniler için...
13:49
must be changing as the colony gets older.
248
817000
3000
...organizasyonla ilgili bazı şeyler değişiyor olmalıdır.
13:52
And the obvious thing that's changing is its size.
249
820000
3000
Aşikar olan hacmin değiştiğidir.
13:55
So since I've had this result, I've spent a lot of time trying to figure out
250
823000
6000
Bu sonucu aldıktan sonra sorunu çözmek için çok zaman harcadım...
14:01
what kinds of decision rules -- very simple, local, probably olfactory, chemical
251
829000
6000
...ne çeşit kurallar--çok basit, sınırlı, koklamayla ilgili, kimyasal.
14:07
rules could an ant could be using, since no ant can assess the global situation --
252
835000
5000
Bir karıncanın kullanabildiği kurallar,hiçbir karınca genel durumu değerlendiremeyeceği için--
14:12
that would have the outcome that I see,
253
840000
3000
...gördüğüm sonuç oluşacaktır.
14:15
these predictable dynamics, in who does what task.
254
843000
3000
Bu önceden tahmin edilebilir dinamikler kimin ne görev yapacağı üzerinedir.
14:18
And it would change as the colony gets larger.
255
846000
3000
Ve koloni daha da büyüdüğü için değişecektir.
14:21
And what I've found out is that ants are using a network of antennal contact.
256
849000
7000
Ve keşfettiğim, karıncaların bir antenle temas sistemi kullanıyor olmalarıdır.
14:28
So anybody who's ever looked at ants has seen them touch antennae.
257
856000
3000
Karıncalara bakan herhangi biri onların anten dokunuşunu görmüştür.
14:31
They smell with their antennae.
258
859000
2000
Antenleriyle koklarlar.
14:33
When one ant touches another, it's smelling it,
259
861000
2000
Bir karınca diğerine dokunursa onu kokluyor.
14:35
and it can tell, for example, whether the other ant is a nest mate
260
863000
4000
Örneğin, bu dokunuş diğer karıncanın bir yuva mensubu olup olmadığını anlatabilir...
14:39
because ants cover themselves and each other, through grooming,
261
867000
4000
...çünkü karıncaların her biri bir koloninin özel kokusunu taşıyan bir yağ katmanıyla...
14:43
with a layer of grease, which carries a colony-specific odor.
262
871000
4000
...donandıkları için birbirlerini tanırlar.
14:47
And what we're learning is that an ant uses the pattern of its antennal contacts,
263
875000
5000
Ve öğrendiğimize göre, bir karınca diğer görevlerin karıncaları ile karşılaştığında...
14:52
the rate at which it meets ants of other tasks, in deciding what to do.
264
880000
5000
...ne yapacağına karar vermekte kendi antenle temas modelini kullanır.
14:57
And so what the message is, is not any message
265
885000
3000
Verilen mesaj bir karıncadan diğerine nakledilen...
15:00
that they transmit from one ant to another, but the pattern.
266
888000
4000
...herhangi bir mesaj değildir fakat modeldir.
15:04
The pattern itself is the message.
267
892000
2000
Modelin kendisi mesajdır.
15:06
And I'll tell you a little bit more about that.
268
894000
2000
Ve bunun hakkında küçük bir şey daha anlatacağım.
15:08
But first you might be wondering:
269
896000
2000
Ama önce bir karıncanın nasıl anlatabileceğini...
15:10
how is it that an ant can tell, for example, I'm a forager.
270
898000
5000
...merak ediyor olabilirsiniz-- örneğin, ben bir taşıyıcıyım.
15:15
I expect to meet another forager every so often.
271
903000
2000
Sık sık diğer taşıyıcı karınca ile karşılaşmayı umarım.
15:17
But if instead I start to meet a higher number of nest maintenance workers,
272
905000
4000
Fakat bunun yerine çok sayıda bakımcı karınca ile karşılaşmaya başlarım.
15:21
I'm less likely to forage.
273
909000
2000
Umduğumdan çok daha az da taşıyıcıya.
15:23
So it has to know the difference between
274
911000
2000
Bir taşıyıcı ve bir bakımcı karınca...
15:25
a forager and a nest maintenance worker.
275
913000
2000
...arasındaki farkı bilmek zorundadır.
15:27
And we've learned that, in this species --
276
915000
3000
Bu türde öğrendiğim...
15:30
and I suspect in others as well --
277
918000
3000
...ve diğerleri hakkında şüpheye düştüğüm--
15:33
these hydrocarbons, this layer of grease on the outside of ants,
278
921000
4000
...bu hidrokarbonlar, karıncanın üstündeki yağ tabakası...
15:37
is different as ants perform different tasks.
279
925000
3000
...farklı görevlerde çalışan karıncalar için farklıdır.
15:40
And we've done experiments that show that
280
928000
2000
Ve yaptığımız deneylerin bize gösterdiğine göre ...
15:42
that's because the longer an ant stays outside,
281
930000
2000
...bir karınca ne kadar dışarıda kalırsa...
15:44
the more these simple hydrocarbons on its surface change,
282
932000
4000
...yüzeyindeki basit hidrocarbonlar o kadar değişir...
15:48
and so they come to smell different by doing different tasks.
283
936000
3000
...ve bu yüzden farkı görevler yaparak değişik değişik kokarlar.
15:51
And they can use that task-specific odor in cuticular hydrocarbons --
284
939000
4000
Hidrokarbonlarda bu göreve özel kokuyu kullanabilirler..
15:55
they can use that in their brief antennal contacts to somehow
285
943000
4000
...belli görev karıncalarının buluşma oranlarını her nasılsa bilerek...
15:59
keep track of the rate at which they're meeting ants of certain tasks.
286
947000
4000
...kısa antensel kontaklarında da kullanabilirler.
16:03
And we've just recently demonstrated this
287
951000
3000
Yakın zamanda, küçük cam boncuklara...
16:06
by putting extract of hydrocarbons on little glass beads,
288
954000
4000
...hidrokarbon özü koyarak ve...
16:10
and dropping the beads gently down into the nest entrance at the right rate.
289
958000
4000
...boncukları, doğru oranda, yuva girişinin içine, aşağıya nazikçe yuvarlayarak bunu kanıtladık.
16:14
And it turns out that ants will respond to the right rate of contact
290
962000
4000
Ve bu iş gerçek karıncalarla kontak kuruyormuş gibi...
16:18
with a glass bead with hydrocarbon extract on it,
291
966000
3000
...üstünde hidrokarbon özü olan cam boncuklarla da...
16:21
as they would to contact with real ants.
292
969000
3000
...kontak kurarak cevap verecek hale dönüştü.
16:26
So I want now to show you a bit of film --
293
974000
3000
Şimdi size küçük bir film göstermek isterim...
16:33
and this will start out, first of all, showing you the nest entrance.
294
981000
5000
...ve bu film ilk olarak size yuvanın girişini göstererek başlayacak.
16:38
So the idea is that ants are coming in and out of the nest entrance.
295
986000
3000
Burada gösterilen yuva girişinin dışına ve içine gelen karıncalardır.
16:41
They've gone out to do different tasks, and the rate at which they meet
296
989000
5000
Onlar dışarıya değişik görevlerle gitmişlerdir ve karşılaşmalarının oranı...
16:46
as they come in and out of the nest entrance determines, or influences,
297
994000
4000
...yuva girişinden girdikleri ve çıktıkları kadardır...
16:50
each ant's decision about whether to go out, and which task to perform.
298
998000
4000
...her karıncanın dışarı gidip gitmeme kararı görevlerinin ne olduğuna bağlıdır.
16:54
This is taken through a fiber optics microscope. It's down inside the nest.
299
1002000
4000
Bu bir fiber optik mikroskopla alındı. Yuvanın içinde aşağıdaydı.
16:58
In the beginning you see the ants
300
1006000
2000
Başlangıçta sadece...
17:00
just kind of engaging with the fiber optics microscope.
301
1008000
2000
...fiber optik mikroskopa takılan karıncaları görürsünüz.
17:02
But the idea is that the ants are in there,
302
1010000
4000
Ama karıncalar oradadır.
17:06
and each ant is experiencing a certain flow of ants past it --
303
1014000
5000
...ve her karınca geçmişteki karıncaların yaptığı akışı...
17:11
a stream of contacts with other ants.
304
1019000
3000
...diğer karıncalarla diyalog akışını tecrübe ediyor.
17:14
And the pattern of these interactions determines
305
1022000
3000
Ve bu etkileşim modelleri karıncanın geri gelip gelmeyeceğini...
17:17
whether the ant comes back out, and what it does when it comes back out.
306
1025000
5000
...ve geldiği zaman ne yapacağını belirtir.
17:22
You can also see this in the ants just outside the nest entrance like these.
307
1030000
7000
Yuva girişinin dışındaki karıncalarda da bunun benzerini görebilirsiniz.
17:29
Each ant, then, as it comes back in, is contacting other ants.
308
1037000
4000
Her karınca içeri geri geldiğinde diğer karıncalarla kontak kuruyor.
17:33
And the ants that are waiting just inside the nest entrance
309
1041000
3000
Ve karıncalar sonraki tura gidip gitmeyeceklerine karar vermek için...
17:36
to decide whether to go out on their next trip,
310
1044000
3000
...yuva girişinde öylece bekleyerek...
17:39
are contacting the ants coming in.
311
1047000
2000
...içeri gelen karıncalarla kontak kuruyorlar.
17:41
So, what's interesting about this system is that it's messy.
312
1049000
4000
Bu sistemin ilginçliği karmakarışık oluşudur.
17:45
It's variable. It's noisy. And, in particular, in two ways.
313
1053000
5000
Değişkendir.Gürültülüdür. Ve özellikle iki yönlüdür.
17:50
The first is that the experience of the ant -- of each ant -- can't be very predictable.
314
1058000
5000
Karıncanın ilk deneyimidir-- her karınca için-- çok tahmin edilebilir olamaz.
17:55
Because the rate at which ants come back depends on
315
1063000
3000
Çünkü dışarı gidip görevini yapan bir karınca olarak...
17:58
all the little things that happen to an ant as it goes out and does its task outside.
316
1066000
5000
...geri gelmesi bir sürü küçük şeye bağlıdır.
18:03
And the second thing is that an ant's ability to assess this pattern
317
1071000
5000
Ve ikinci olarak bir karıncanın yeteneği bu modeli tayin edebilmesi için çok ham olması gerektiğidir...
18:08
must be very crude because no ant can do any sophisticated counting.
318
1076000
6000
...çünkü hiçbir karınca karmaşık hesap yapamaz.
18:15
So, we do a lot of simulation and modeling, and also experimental work,
319
1083000
4000
Böylece, karınca kolonisinin önceden kestirilebilir davranışını üreten...
18:19
to try to figure out how those two kinds of noise combine to,
320
1087000
6000
...küme içinde iki çeşidin nasıl bir araya geldiğini anlamak için...
18:25
in the aggregate, produce the predictable behavior of ant colonies.
321
1093000
4000
...bir çok taklit modelleme ve deneysel çalışma da yaptık.
18:31
Again, I don't want to say that this kind of haphazard pattern of interactions
322
1099000
5000
Yine, bu rastgele etkileşim modeli, saat gibi hassas ve verimli çalışan...
18:36
produces a factory that works with the precision and efficiency of clockwork.
323
1104000
7000
...bir fabrika oluşturur demek istemiyorum.
18:43
In fact, if you watch ants at all, you end up trying to help them
324
1111000
3000
Aslında karıncaları tam olarak izlerseniz onlara yardım etmeye çalışmayı bırakırsınız...
18:46
because they never seem to be doing anything
325
1114000
2000
...çünkü sizin düşüncenizin aksine...
18:48
exactly the way that you think that they ought to be doing it.
326
1116000
3000
...onlar hiçbir zaman kesin birşey yapıyor gibi gözükmezler.
18:51
So it's not really that out of these haphazard contacts, perfection arises.
327
1119000
7000
Yani bu gerçekten rastgele bağlantıların dışında değildir, evrim zuhur eder.
18:58
But it works pretty well.
328
1126000
2000
Fakat o çok iyi çalışır.
19:00
Ants have been around for several hundred million years.
329
1128000
3000
Karıncalar birkaç yüz yıldır vardırlar.
19:03
They cover the earth, except for Antarctica.
330
1131000
3000
Antartika'ya kadar dünyayı kaplarlar.
19:06
Something that they're doing is clearly successful enough
331
1134000
4000
Yaptıkları bazı şeyler, açıkça bu rastgele kontak...
19:10
that this pattern of haphazard contacts, in the aggregate,
332
1138000
3000
...modeli kadar başarılıdır, küme içinde...
19:13
produces something that allows ants to make a lot more ants.
333
1141000
4000
...çok daha fazla karınca yapılmasına izin veren bazı şeyler üretir.
19:17
And one of the things that we're studying is how natural selection
334
1145000
3000
Üzerinde çalıştığımız şeylerden biri de...
19:20
might be acting now to shape this use of interaction patterns --
335
1148000
7000
...bu etkileşim modellerini şekillendiren doğal seçimin nasıl işlediğidir...
19:27
this network of interaction patterns --
336
1155000
2000
...bu etkileşim modelleri şebekesi--
19:29
to perhaps increase the foraging efficiency of ant colonies.
337
1157000
5000
...belki karınca kolonisinin verimliliğini arttırır.
19:34
So the one thing, though, that I want you to remember about this
338
1162000
3000
Bunun hakkında size hatırlatmak istediğim bir şey de...
19:37
is that these patterns of interactions
339
1165000
3000
...bu etkileşim modelleri...
19:40
are something that you'd expect to be closely connected to colony size.
340
1168000
5000
...koloninin boyutuyla yakın ilgili olduğunu düşündüğünüz bazı şeylerdir.
19:45
The simplest idea is that when an ant is in a small colony --
341
1173000
5000
En basit anlamıyla bir karınca küçük bir kolonide olsun...
19:50
and an ant in a large colony can use the same rule,
342
1178000
4000
...ve isterse büyük bir kolonide olsun aynı kuralı kullanır...
19:54
like "I expect to meet another forager every three seconds."
343
1182000
4000
...benim başka bir taşıyıcıyla her üç saniyede bir karşılaşmayı ıstediğim gibi.
19:58
But in a small colony, it's likely to meet fewer foragers,
344
1186000
3000
Ama küçük koloninin içinde taşıyıcılarla karşılaşmak daha zordur...
20:01
just because there are fewer other foragers there to meet.
345
1189000
4000
...çünkü orada karşılaşılacak diğer taşıyıcılar sadece birkaç tanedir.
20:05
So this is the kind of rule that, as the colony develops and gets older and larger,
346
1193000
6000
Bu genel bir kuraldır ki koloni ne kadar çok gelişirse ve büyürse...
20:11
will produce different behavior in an old colony and a small young one.
347
1199000
5000
...yaşlı ve genç olan koloni arasında o kadar değişik davranış ortaya çıkacaktır.
20:16
Thank you.
348
1204000
2000
Teşekkür ederim.
20:18
(Applause)
349
1206000
2000
alkış
ABOUT THE SPEAKER
Deborah Gordon - EcologistBy studying how ant colonies work without any one leader, Deborah Gordon has identified striking similarities in how ant colonies, brains, cells and computer networks regulate themselves.
Why you should listen
Ecologist Deborah M. Gordon has learned that ant colonies can work without central control by using simple interactions like how often the insects touch antennae. Contrary to the notion that colonies are organized by efficient ants, she has instead discovered that evolution has produced “noisy” systems that tolerate accident and respond flexibly to the environment. When conditions are tough, natural selection favors colonies that conserve resources.
Her studies of ant colonies have led her and her Stanford colleagues to the discovery of the “Anternet,” which regulates foraging in ants in the same way the internet regulates data traffic. But as she said to Wired in 2013, "Insect behavior mimicking human networks ... is actually not what’s most interesting about ant networks. What’s far more interesting are the parallels in the other direction: What have the ants worked out that we humans haven’t thought of yet?" Her latest exploration: How do ants behave in space?
Deborah Gordon | Speaker | TED.com