TEDGlobal 2010
Dimitar Sasselov: How we found hundreds of potential Earth-like planets
Dimitar Sasselov: Nasıl yüzlerce dünya benzeri gezegen bulduk
Filmed:
Readability: 3.7
1,279,451 views
Astronom Dimitar Sasselov ve meslektaşları bir gün dünya dışında (ve dünyada) biyolojik yaşamın kökeni hakkındaki ezeli soruları çözmemize yardımcı olacak dünya benzeri gezegenler arıyorlar. Şu ana kadar kaç tane bu tarz gezegenlerden buldular? Yüzlerce.
Dimitar Sasselov - Astronomer
Dimitar Sasselov works on uniting the physical and life sciences in the hunt for answers to the question of how life began. Full bio
Dimitar Sasselov works on uniting the physical and life sciences in the hunt for answers to the question of how life began. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Well, indeed, I'm very, very lucky.
0
0
3000
Aslında, çok, çok şanslıyım.
00:18
My talk essentially got written
1
3000
2000
Konuşmamı, son iki ay içinde
00:20
by three historic events
2
5000
2000
birbirini takip eden günlerde
00:22
that happened within days of each other
3
7000
2000
ve görünüşte birbiriyle ilgisi olmayan
00:24
in the last two months --
4
9000
3000
üç tarihi olay şekillendirdi.
00:27
seemingly unrelated, but as you will see,
5
12000
2000
Göreceğiniz gibi
00:29
actually all having to do with
6
14000
2000
üçü de
00:31
the story I want to tell you today.
7
16000
2000
bugün anlatacağım hikaye ile ilgili.
00:33
The first one was actually a funeral --
8
18000
3000
İlki bir cenaze,
00:36
to be more precise, a reburial.
9
21000
2000
daha açık olmak gerekirse, yeniden defin.
00:38
On May 22nd, there was a hero's reburial
10
23000
3000
22 Mayıs'ta Polonya, Frombork'ta
00:41
in Frombork, Poland
11
26000
2000
bir kahraman yeniden defnedildi.
00:43
of the 16th-century astronomer
12
28000
3000
Dünyayı değiştiren
00:46
who actually changed the world.
13
31000
2000
bir 16. yüzyıl astronomu.
00:48
He did that, literally,
14
33000
2000
Güneş Sistemi'nin merkezine
00:50
by replacing the Earth with the Sun
15
35000
3000
Dünya yerine Güneşi koyarak
00:53
in the center of the Solar System,
16
38000
2000
dünyayı tam manasıyla değiştirdi.
00:55
and then with this simple-looking act,
17
40000
3000
Ve bu basitmiş gibi görünen hareketle
00:58
he actually launched a scientific
18
43000
2000
birçok kişinin
01:00
and technological revolution,
19
45000
2000
Kopernik devrimi adını verdiği
01:02
which many call the Copernican Revolution.
20
47000
3000
bilimsel ve teknolojik bir devrim başlattı.
01:05
Now that was,
21
50000
2000
Mezarını buluşumuz,
01:07
ironically, and very befittingly,
22
52000
3000
ironik ve yakışır bir şekilde
01:10
the way we found his grave.
23
55000
2000
böyle oldu.
01:12
As it was the custom of the time,
24
57000
2000
O zamanlar adet olduğu üzere,
01:14
Copernicus was actually
25
59000
2000
Kopernik aslında
01:16
simply buried in an unmarked grave,
26
61000
3000
o katedraldeki
01:19
together with 14 others
27
64000
2000
14 kişiyle beraber
01:21
in that cathedral.
28
66000
3000
isimsiz bir mezara gömüldü.
01:24
DNA analysis,
29
69000
2000
400 yıl önce başlattığı
01:26
one of the hallmarks
30
71000
2000
bilimsel devrimin
01:28
of the scientific revolution
31
73000
2000
işaretlerinden biri olan
01:30
of the last 400 years that he started,
32
75000
3000
DNA analiziyle,
01:33
was the way we found
33
78000
2000
hangi kemiklerin
01:35
which set of bones
34
80000
2000
bu astronomi kitaplarının
01:37
actually belonged to the person
35
82000
2000
içinde kalan saçların sahibine
01:39
who read all those astronomical books
36
84000
3000
ait olduğunu bulduk.
01:42
which were filled with leftover hair
37
87000
2000
Saçların sahibi
01:44
that was Copernicus' hair --
38
89000
2000
Kopernik idi --
01:46
obviously not many other people
39
91000
2000
açıkçası çok fazla kişi o kitapları
01:48
bothered to read these books later on.
40
93000
2000
sonradan okumaya gayret göstermemişti.
01:50
That match was unambiguous.
41
95000
2000
Eşleşme kesindi.
01:52
The DNA matched,
42
97000
2000
DNA tutuyordu.
01:54
and we know that this was indeed
43
99000
2000
Ve kesin olarak
01:56
Nicolaus Copernicus.
44
101000
2000
Nicolas Kopernik olduğunu biliyoruz.
01:58
Now, the connection between
45
103000
2000
Şimdi, Kopernik hakkında konuşuyorken
02:00
biology and DNA
46
105000
2000
biyoloji, DNA
02:02
and life
47
107000
2000
yaşam
02:04
is very tantalizing when you talk about Copernicus
48
109000
2000
arasındaki bağlantı çok heyecanlandırıcı
02:06
because, even back then,
49
111000
2000
çünkü, o zaman dahi
02:08
his followers
50
113000
2000
takipçileri
02:10
very quickly made the logical step
51
115000
2000
"Eğer dünya sadece bir gezegen ise,
02:12
to ask: if the Earth is just a planet,
52
117000
3000
o zaman diğer yıldızların çevresindeki gezegenlerde durum nedir?"
02:15
then what about planets around other stars?
53
120000
3000
''Başka dünyalar
02:18
What about the idea of the plurality of the worlds,
54
123000
2000
ve başka gezegenlerde yaşam var mı?''
02:20
about life on other planets?
55
125000
2000
diye sorgulamaya başladılar.
02:22
In fact, I'm borrowing here from one of those
56
127000
2000
Aslında, bunlar o dönemin
02:24
very popular books of the time.
57
129000
2000
en popüler kitaplarından birinden alıntı.
02:26
And at the time,
58
131000
2000
Ve o zamanlar
02:28
people actually answered that question
59
133000
2000
insanlar aslında bu soruyu olumlu,
02:30
positively: "Yes."
60
135000
2000
''evet'' diye yanıtlıyordu.
02:32
But there was no evidence.
61
137000
3000
Ama hiçbir kanıt yoktu.
02:35
And here begins 400 years
62
140000
3000
Ve burada hüsran,
02:38
of frustration, of unfulfilled dreams --
63
143000
3000
ve Galileo, Giordano Bruno ve daha birçok kişinin
02:41
the dreams of Galileo, Giordano Bruno,
64
146000
3000
gerçekleşmemiş hayalleri ile dolu
02:44
many others --
65
149000
2000
400 yıl başlıyor.
02:46
which never led to the answer
66
151000
2000
İnsanların hep sorduğu
02:48
of those very basic questions
67
153000
2000
ve hiçbir zaman cevaplanamayan
02:50
which humanity has asked all the time.
68
155000
2000
o basit sorulara cevap bulunamayan yıllar.
02:52
"What is life? What is the origin of life?
69
157000
2000
Yaşam nedir? Yaşamın orijini nedir?
02:54
Are we alone?"
70
159000
2000
Yalnız mıyız?
02:56
And that especially happened in the last 10 years,
71
161000
3000
Ve bu özellikle son 10 yıl içinde,
02:59
at the end of the 20th century,
72
164000
2000
20. yüzyılın sonlarında,
03:01
when the beautiful developments
73
166000
2000
moleküler biyoloji sayesinde
03:03
due to molecular biology,
74
168000
2000
hayatın şifresini,
03:05
understanding the code of life, DNA,
75
170000
2000
DNA'yı anlamak,
03:07
all of that seemed to actually
76
172000
2000
bizi bu basit soruların
03:09
put us, not closer,
77
174000
2000
cevaplarına yaklaştıracağına
03:11
but further apart from answering
78
176000
2000
aslında
03:13
those basic questions.
79
178000
2000
uzaklaştırmış görünüyordu.
03:16
Now, the good news.
80
181000
2000
Şimdi, iyi haberlere geçelim.
03:18
A lot has happened in the last few years,
81
183000
2000
Son seneler içinde birçok şey oldu.
03:20
and let's start with the planets.
82
185000
2000
Gezegenlerle başlayalım.
03:22
Let's start with the old Copernican question:
83
187000
3000
Eski Kopernik sorusuyla başlayalım.
03:25
Are there earths around other stars?
84
190000
3000
Diğer yıldızların etrafında dünyalar var mı?
03:28
And as we already heard,
85
193000
2000
Daha önce duyduğunuz üzere,
03:30
there is a way in which
86
195000
2000
bu soruyu cevaplamaya çalıştığımız
03:32
we are trying, and now able,
87
197000
2000
ve başarılı da olduğumuz
03:34
to answer that question.
88
199000
2000
bir yol var.
03:36
It's a new telescope.
89
201000
2000
Yeni bir teleskop.
03:38
Our team, befittingly I think,
90
203000
2000
Ekibimiz, ona uygun olarak,
03:40
named it after one of those dreamers
91
205000
2000
Kopernik zamanının
03:42
of the Copernican time,
92
207000
2000
hayalcilerinden biri olan
03:44
Johannes Kepler,
93
209000
2000
Johannes Kepler'in adını verdi.
03:46
and that telescope's sole purpose
94
211000
2000
Ve bu teleskobun tek görevi
03:48
is to go out,
95
213000
2000
uzaya açılıp,
03:50
find the planets that orbit
96
215000
2000
galaksimizdeki diğer yıldızların
03:52
other stars in our galaxy,
97
217000
2000
yörüngesinde dönen gezegenleri bulup,
03:54
and tell us how often do planets like our own Earth
98
219000
3000
ne kadar sıklıkla Dünya'mız gibi gezegenlerin
03:57
happen to be out there.
99
222000
3000
bulunduğunu saptamak.
04:00
The telescope is actually
100
225000
2000
Teleskop aslında ünlü
04:02
built similarly to
101
227000
2000
Hubble Uzay Teleskobuna
04:04
the, well-known to you, Hubble Space Telescope,
102
229000
2000
çok benziyor.
04:06
except it does have an additional lens --
103
231000
3000
Ek olarak bir lensi,
04:09
a wide-field lens,
104
234000
2000
fotoğrafçıların dediği gibi,
04:11
as you would call it as a photographer.
105
236000
2000
bir geniş alan lensi var.
04:13
And if, in the next couple of months,
106
238000
2000
Ve olur da, önümüzdeki birkaç ay içinde
04:15
you walk out in the early evening
107
240000
2000
akşamın ilk saatlerinde
04:17
and look straight up
108
242000
2000
dışarı çıkıp
04:19
and place you palm like this,
109
244000
2000
elinizi de bu şekilde kaldırırsanız,
04:21
you will actually be looking at the field of the sky
110
246000
3000
bu teleskobun,
04:24
where this telescope is searching for planets
111
249000
3000
önümüzdeki dört sene boyunca
04:27
day and night, without any interruption,
112
252000
2000
gece gündüz, kesintisiz
04:29
for the next four years.
113
254000
3000
gezegen arayacağı alana bakıyor olacaksınız.
04:32
The way we do that, actually,
114
257000
2000
Bunu transit yöntemi
04:34
is with a method, which we call the transit method.
115
259000
3000
dediğimiz bir yöntemle yapıyoruz.
04:37
It's actually mini-eclipses that occur
116
262000
2000
Bir gezegen yıldızının önünden geçerken
04:39
when a planet passes in front of its star.
117
264000
2000
"küçük tutulmalar" oluşuyor.
04:41
Not all of the planets will be fortuitously oriented
118
266000
3000
Gezegenlerin hepsi, tesadüfi olarak bu konumda bulunmadığı için
04:44
for us to be able do that,
119
269000
2000
hepsini görüntüleyemiyoruz,
04:46
but if you have a million stars,
120
271000
3000
ama bir milyon yıldız varsa,
04:49
you'll find enough planets.
121
274000
2000
yeterince gezegen bulabiliriz.
04:51
And as you see on this animation,
122
276000
3000
Bu animasyonda da gördüğünüz gibi
04:54
what Kepler is going to detect
123
279000
2000
Kepler sadece
04:56
is just the dimming of the light from the star.
124
281000
3000
yıldızın ışığındaki azalmaları tespit edecek.
04:59
We are not going to see the image of the star and the planet as this.
125
284000
3000
Burada olduğu gibi yıldızın ve gezegenin şeklini görmeyeceğiz.
05:02
All the stars for Kepler are just points of light.
126
287000
3000
Kepler için yıldızların hepsi sadece ışık noktaları.
05:05
But we learn a lot from that:
127
290000
2000
Ama bundan çok şey öğreniyoruz,
05:07
not only that there is a planet there, but we also learn its size.
128
292000
3000
başka gezegenlerin olmasının yanısıra, boyutlarını da.
05:10
How much of the light is being dimmed
129
295000
2000
Işığın ne kadarının azaldığı
05:12
depends on how big the planet is.
130
297000
3000
gezegenin boyutuna bağlı.
05:15
We learn about its orbit,
131
300000
2000
Yörüngesini,
05:17
the period of its orbit and so on.
132
302000
2000
yörüngesinin periyodunu vs. öğreniyoruz.
05:19
So, what have we learned?
133
304000
3000
Yani, ne öğrendik?
05:22
Well, let me try to walk you through
134
307000
3000
Gerçekte gördüklerimizi
05:25
what we actually see
135
310000
2000
ve bugün burada size aktardığım
05:27
and so you understand the news
136
312000
2000
yeniliklerin anlaşılması için
05:29
that I'm here to tell you today.
137
314000
2000
tekrar gözden geçirelim.
05:31
What Kepler does
138
316000
2000
Kepler birçok aday
05:33
is discover a lot of candidates,
139
318000
2000
keşfediyor ve daha sonra
05:35
which we then follow up and find as planets,
140
320000
2000
bunları izliyor,
05:37
confirm as planets.
141
322000
2000
gezegen olarak nitelendirip onaylıyoruz.
05:39
It basically tells us
142
324000
2000
Bize gezegenlerin
05:41
this is the distribution of planets in size.
143
326000
3000
boyutlarının dağılımını gösteriyor.
05:44
There are small planets, there are bigger planets, there are big planets, okay.
144
329000
3000
Küçük gezegenler, biraz daha büyük gezegenler ve büyük gezegenler var.
05:47
So we count many, many such planets,
145
332000
3000
Yani, bu türlerde ve hepsi farklı boyutlarda
05:50
and they have different sizes.
146
335000
2000
birçok gezegen sayıyoruz.
05:52
We do that in our solar system.
147
337000
2000
Güneş Sistemi'mizde sayıyoruz.
05:54
In fact, even back during the ancients,
148
339000
3000
Aslında, eski zamanlarda dahi
05:57
the Solar System in that sense
149
342000
2000
Güneş Sistemi'miz
05:59
would look on a diagram like this.
150
344000
2000
bir diyagramda böyle görünürdü.
06:01
There will be the smaller planets, and there will be the big planets,
151
346000
3000
Küçük gezegenler de var, büyük gezegenler de.
06:04
even back to the time of Epicurus
152
349000
2000
Epikür'ün zamanında,
06:06
and then of course Copernicus
153
351000
2000
ve tabi ki Kopernik ve taraftarlarının
06:08
and his followers.
154
353000
2000
zamanında dahi.
06:10
Up until recently, that was the Solar System --
155
355000
2000
Yakın zamana kadar, Güneş Sistemi buydu --
06:12
four Earth-like planets with small radius,
156
357000
3000
küçük çaplı, yaklaşık Dünya'nın boyutunun yarısı kadar
06:15
smaller than about two times the size of the Earth --
157
360000
3000
Dünya benzeri 4 tane gezegen,
06:18
and that was of course Mercury,
158
363000
2000
Ve bunlar da Merkür,
06:20
Venus, Mars,
159
365000
2000
Venüs, Mars
06:22
and of course the Earth,
160
367000
2000
ve tabi ki Dünya
06:24
and then the two big, giant planets.
161
369000
2000
ve sonra iki büyük, dev gezegen.
06:26
Then the Copernican Revolution
162
371000
2000
Daha sonra Kopernik Devrimi
06:28
brought in telescopes,
163
373000
2000
bize teleskopları kazandırdı.
06:30
and of course three more planets were discovered.
164
375000
2000
Ve üç gezegen daha keşfedildi tabi.
06:32
Now the total planet number
165
377000
2000
Şimdi Güneş Sistemi'mizdeki
06:34
in our solar system was nine.
166
379000
2000
toplam gezegen sayısı 9 olmuştu.
06:36
The small planets dominated,
167
381000
2000
Küçük gezegenler ağırlıktaydı,
06:38
and there was a certain harmony to that,
168
383000
2000
Kopernik'in fark etmekten memnun olduğu
06:40
which actually Copernicus was very happy to note,
169
385000
3000
bir uyum vardı
06:43
and Kepler was one of the big proponents of.
170
388000
3000
ve Kepler de bunun en büyük savunucularındandı.
06:46
So now we have Pluto to join the numbers of small planets.
171
391000
3000
Ve şimdi küçük gezegenlere dahil ettiğimiz Plüton da var.
06:49
But up until, literally, 15 years ago,
172
394000
3000
Ama, tam olarak, 15 sene öncesine kadar
06:52
that was all we knew about planets.
173
397000
2000
gezegenler hakkında bildiğimizin hepsi buydu.
06:54
And that's what the frustration was.
174
399000
2000
Ve bu da bizim için düş kırıklığıydı.
06:56
The Copernican dream was unfulfilled.
175
401000
3000
Kopernik hayalleri gerçekleşmemişti.
06:59
Finally, 15 years ago,
176
404000
2000
Sonunda, 15 sene önce
07:01
the technology came to the point
177
406000
2000
teknoloji başka bir yıldızın çevresinde
07:03
where we could discover a planet around another star,
178
408000
3000
bir gezegen keşfedebileceğimiz bir noktaya geldi,
07:06
and we actually did pretty well.
179
411000
3000
ve aslında gayet iyi de iş başardık.
07:09
In the next 15 years,
180
414000
2000
15 sene içinde
07:11
almost 500 planets
181
416000
2000
farklı yöntemlerle
07:13
were discovered orbiting other stars, with different methods.
182
418000
3000
başka yıldızların çevresinde dönen neredeyse 500 tane gezegen keşfettik.
07:16
Unfortunately, as you can see,
183
421000
3000
Maalesef, gördüğünüz gibi
07:19
there was a very different picture.
184
424000
2000
o zamanlar resim çok farklıydı.
07:21
There was of course an explanation for it:
185
426000
2000
Bunun bir açıklaması var tabi.
07:23
We only see the big planets,
186
428000
2000
Sadece büyük gezengeleri görüyoruz.
07:25
so that's why most of those planets
187
430000
2000
Bu yüzden o gezegenlerin çoğu
07:27
are really in the category of "like Jupiter."
188
432000
3000
''Jüpiter benzeri'' kategorisinde.
07:30
But you see, we haven't gone very far.
189
435000
3000
Ama görüyorsunuz ki, çok ileri gidememiştik.
07:33
We were still back where Copernicus was.
190
438000
3000
Hâlâ Kopernik'in başladığı yerdeydik.
07:36
We didn't have any evidence
191
441000
2000
Dünya gibi başka gezegenlerin varlığına dair
07:38
whether planets like the Earth are out there.
192
443000
2000
herhangi bir kanıtımız yoktu.
07:40
And we do care about planets like the Earth
193
445000
3000
Ve Dünya benzeri gezegenleri
07:43
because by now we understood
194
448000
2000
önemsiyoruz çünkü
07:45
that life as a chemical system
195
450000
3000
kimyasal bir sistem olan hayatın,
07:48
really needs a smaller planet
196
453000
2000
ortaya çıkıp, gelişmek ve ayakta kalabilmek için
07:50
with water and with rocks
197
455000
2000
küçük bir gezegen, su, kaya
07:52
and with a lot of complex chemistry
198
457000
2000
ve karmaşık kimyasal süreçlere
07:54
to originate, to emerge, to survive.
199
459000
3000
ihtiyaç duyduğunu biliyoruz.
07:57
And we didn't have the evidence for that.
200
462000
3000
Ve bunun için kanıtımız yoktu.
08:00
So today, I'm here to actually give you a first glimpse
201
465000
2000
Yani bugün, yeni teleskobumuz Kepler'in
08:02
of what the new telescope, Kepler,
202
467000
3000
son birkaç hafta içinde aktardıklarıyla ilgili
08:05
has been able to tell us in the last few weeks,
203
470000
3000
size bir bakış sunmak için buradayım.
08:08
and, lo and behold,
204
473000
2000
Ve şu işe bakın ki,
08:10
we are back to the harmony
205
475000
2000
artık uyum içinde
08:12
and to fulfilling the dreams of Copernicus.
206
477000
3000
ve Kopernik'in hayalini gerçekleştirmek üzereyiz.
08:15
You can see here,
207
480000
2000
Burada görebildiğiniz gibi,
08:17
the small planets dominate the picture.
208
482000
2000
küçük gezegenler resme hakim.
08:19
The planets which are marked "like Earth,"
209
484000
3000
''Dünya benzeri'' gezegenler
08:22
[are] definitely more than
210
487000
2000
gördüğümüz diğer gezegenlerden
08:24
any other planets that we see.
211
489000
2000
açıkça daha fazla.
08:26
And now for the first time, we can say that.
212
491000
2000
Ve ilk defa olarak, bunu söyleyebiliyoruz.
08:28
There is a lot more work we need to do with this.
213
493000
3000
Bununla ilgili daha yapılması gereken çok şey var.
08:31
Most of these are candidates.
214
496000
2000
Bunların çoğu aday
08:33
In the next few years we will confirm them.
215
498000
2000
ve önümüzdeki birkaç sene içinde doğrulayacağız.
08:35
But the statistical result
216
500000
2000
Ama istatistiksel sonuçlar
08:37
is loud and clear.
217
502000
2000
açık ve net.
08:39
And the statistical result is that
218
504000
3000
Ve istatiksel sonuçlar
08:42
planets like our own Earth
219
507000
2000
''Dünya benzeri'' gezegenlerin
08:44
are out there.
220
509000
2000
olduğunu gösteriyor.
08:46
Our own Milky Way Galaxy is rich in this kind of planets.
221
511000
3000
Samanyolu galaksimiz bu tür gezegenler bakımından zengin.
08:49
So the question is: what do we do next?
222
514000
3000
O zaman soru şu: ''Sırada yapmamız gereken ne var?''
08:52
Well, first of all, we can study them
223
517000
2000
Öncelikle nerede olduklarını öğrendiğimiz için
08:54
now that we know where they are.
224
519000
3000
onları araştırabiliriz.
08:57
And we can find those that we would call habitable,
225
522000
3000
Ve yaşanabilir bulduklarımızı,
09:00
meaning that they have similar conditions
226
525000
2000
yani dünyadaki yaşam şartlarına
09:02
to the conditions
227
527000
2000
benzer şartları olan
09:04
that we experience here on Earth
228
529000
3000
ve karışık kimyasal süreçlerin
09:07
and where a lot of complex chemistry can happen.
229
532000
3000
oluşmasına müsait olanları tespit edebiliriz.
09:10
So, we can even put a number
230
535000
3000
Samanyolu galaksimizde
09:13
to how many of those planets
231
538000
2000
bu gezegenlerden
09:15
now do we expect our own
232
540000
2000
kaç tane olabileceğine dair
09:17
Milky Way Galaxy harbors.
233
542000
2000
sayı dahi verebiliriz.
09:19
And the number, as you might expect,
234
544000
2000
Ve bu sayı, tahmin edebileceğiniz gibi
09:21
is pretty staggering.
235
546000
2000
oldukça şaşırtıcı.
09:23
It's about 100 million such planets.
236
548000
3000
Yaklaşık olarak 100 milyon gezegen.
09:26
That's great news. Why?
237
551000
2000
Süper bir haber bu. Neden?
09:28
Because with our own little telescope,
238
553000
2000
Çünkü önümüzdeki iki yıl içinde,
09:30
just in the next two years,
239
555000
2000
küçük teleskobumuzla en azından
09:32
we'll be able to identify at least 60 of them.
240
557000
3000
60 tanesini inceleyebileceğiz.
09:35
So that's great because then
241
560000
2000
Yani bu süper, çünkü
09:37
we can go and study them --
242
562000
2000
son beş sene içinde test ettiğimiz
09:39
remotely, of course --
243
564000
2000
bütün bu tekniklerle
09:41
with all the techniques that we already have
244
566000
2000
onları inceleyebiliriz --
09:43
tested in the past five years.
245
568000
2000
uzaktan tabi.
09:45
We can find what they're made of,
246
570000
2000
Yapılarını, atmosferlerinde su,
09:47
would their atmospheres have water, carbon dioxide, methane.
247
572000
3000
karbondioksit, metan olup olmadığını öğrenebiliriz.
09:50
We know and expect that we'll see that.
248
575000
3000
Bunu biliyoruz ve umuyoruz.
09:54
That's great, but that is not the whole news.
249
579000
3000
Bu çok iyi ve sadece bununla da kalmıyor.
09:57
That's not why I'm here.
250
582000
3000
Burada olmamın sebebi bu değil.
10:00
Why I'm here is to tell you that the next step
251
585000
3000
Burada olmamın sebebi, size anlatacağım
10:03
is really the exciting part.
252
588000
3000
ve asıl heyecan verici bir sonraki bölüm.
10:06
The one that this step
253
591000
2000
Bu adımımızın atmamızı sağladığı
10:08
is enabling us to do is coming next.
254
593000
3000
sıradaki adım şimdi geliyor.
10:11
And here comes biology --
255
596000
2000
Ve burada, biyoloji,
10:13
biology, with its basic question,
256
598000
3000
hâlâ cevabı verilememiş
10:16
which still stands unanswered,
257
601000
2000
temel sorusuyla,
10:18
which is essentially:
258
603000
2000
devreye giriyor:
10:20
"If there is life on other planets,
259
605000
2000
''Eğer diğer gezegenlerde hayat varsa,
10:22
do we expect it to be like life on Earth?"
260
607000
3000
Dünya'dakine benzer bir hayat mı?''
10:25
And let me immediately tell you here,
261
610000
2000
Ve burada hayat derken,
10:27
when I say life, I don't mean "dolce vita,"
262
612000
2000
''dolce vita'' iyi hayatı,
10:29
good life, human life.
263
614000
2000
beşeri hayatı kastetmiyorum.
10:31
I really mean life
264
616000
3000
Gerçek anlamda hayat.
10:34
on Earth, past and present,
265
619000
2000
Dünya'daki gelmiş geçmiş
10:36
from microbes to us humans,
266
621000
2000
zengin moleküler farklılığıyla,
10:38
in its rich molecular diversity,
267
623000
3000
mikroplardan biz insanlara kadar,
10:41
the way we now understand life on Earth
268
626000
3000
şu an anladığımız gibi,
10:44
as being a set of molecules and chemical reactions --
269
629000
3000
bir takım moleküler ve kimyasal tepkimelerden oluşan,
10:47
and we call that, collectively, biochemistry,
270
632000
3000
topluca, biyokimya dediğimiz
10:50
life as a chemical process,
271
635000
3000
kimyasal bir süreç olarak,
10:53
as a chemical phenomenon.
272
638000
2000
kimyasal fenomen olarak bir hayatı kastediyorum.
10:55
So the question is:
273
640000
2000
Yani soru şu;
10:57
is that chemical phenomenon universal,
274
642000
3000
bu kimyasal olay evrensel mi,
11:00
or is it something
275
645000
2000
yoksa
11:02
which depends on the planet?
276
647000
2000
gezegene bağlı olan bir şey mi?
11:04
Is it like gravity,
277
649000
2000
Yerçekimi gibi
11:06
which is the same everywhere in the universe,
278
651000
2000
evrenin her yerinde aynı mı,
11:08
or there would be all kinds of different biochemistries
279
653000
3000
yoksa bulunduğu yerlere göre değişen
11:11
wherever we find them?
280
656000
2000
farklı biyokimyalar mı var?
11:13
We need to know what we are looking for
281
658000
3000
Buna yaparken,
11:16
when we try to do that.
282
661000
2000
neyi aradığımızı bilmek zorundayız.
11:18
And that's a very basic question, which we don't know the answer to,
283
663000
3000
Ve bu cevabını bilmediğimiz çok basit bir soru,
11:21
but which we can try --
284
666000
2000
ama laboratuvarda cevaplamaya çalışabiliriz --
11:23
and we are trying -- to answer in the lab.
285
668000
2000
ki çalışıyoruz da.
11:25
We don't need to go to space
286
670000
2000
Bunun için
11:27
to answer that question.
287
672000
2000
uzaya gitmek zorunda değiliz.
11:29
And so, that's what we are trying to do.
288
674000
2000
Ve şu an yapmaya çalıştığımız bu.
11:31
And that's what many people now are trying to do.
289
676000
3000
Şu an çok kişinin yapmaya çalıştığı da bu.
11:34
And a lot of the good news comes from that part of the bridge
290
679000
3000
Ve inşa etmeye çalıştığımız köprünün diğer tarafından
11:37
that we are trying to build as well.
291
682000
3000
çok fazla güzel haber geliyor.
11:40
So this is one example
292
685000
2000
Bu burada size göstermek istediğim
11:42
that I want to show you here.
293
687000
2000
bir örnek.
11:44
When we think of what is necessary
294
689000
2000
Yaşam dediğimiz fenomen için
11:46
for the phenomenon that we call life,
295
691000
3000
nelere ihtiyaç olduğunu düşündüğümüzde,
11:49
we think of compartmentalization,
296
694000
3000
aklımıza bölümlendirme geliyor,
11:52
keeping the molecules which are important for life
297
697000
3000
yaşam için önemli olan moleküllerin,
11:55
in a membrane,
298
700000
2000
bir zar içinde
11:57
isolated from the rest of the environment,
299
702000
2000
çevreden izole edilmiş
11:59
but yet, in an environment in which
300
704000
2000
ama yine de
12:01
they actually could originate together.
301
706000
3000
biraraya gelebilecekleri bir ortam.
12:04
And in one of our labs,
302
709000
2000
Ve laboratuvarlarımızın birinde
12:06
Jack Szostak's labs,
303
711000
2000
Jack Szostak'ın laboratuvarında
12:08
it was a series of experiments
304
713000
2000
son dört sene içinde
12:10
in the last four years
305
715000
2000
yapılan bir dizi deney şunu gösterdi.
12:12
that showed that the environments --
306
717000
2000
Belli tipteki gezegenlerdeki, Dünya gibi,
12:14
which are very common on planets,
307
719000
2000
çok yaygın olan ortamlarda,
12:16
on certain types of planets like the Earth,
308
721000
3000
biraz sıvı ve
12:19
where you have some liquid water and some clays --
309
724000
3000
biraz toprak varsa,
12:22
you actually end up with
310
727000
3000
kendiliğinden kabarcıklar oluşturan
12:25
naturally available molecules
311
730000
2000
doğal moleküller
12:27
which spontaneously form bubbles.
312
732000
3000
ortaya çıkıyor.
12:30
But those bubbles have membranes
313
735000
3000
Bu kabarcıkların
12:33
very similar to the membrane of every cell
314
738000
3000
Dünya'da yaşayan her canlının,
12:36
of every living thing on Earth looks like,
315
741000
3000
her hücrenin zarlarına çok benzer zarları var.
12:39
like this.
316
744000
2000
Bunun gibi.
12:41
And they really help molecules,
317
746000
2000
RNA ve DNA gibi nükleik asitlerin
12:43
like nucleic acids, like RNA and DNA,
318
748000
3000
içerisinde gelişmesine, değişmesine,
12:46
stay inside, develop,
319
751000
2000
bölünmesine ve yaşam adını verdiğimiz
12:48
change, divide
320
753000
2000
süreçlerin bir kısmını
12:50
and do some of the processes that we call life.
321
755000
3000
gerçekleştirmesine yardımcı oluyor.
12:53
Now this is just an example
322
758000
2000
Şimdi bu sadece
12:55
to tell you the pathway
323
760000
2000
fenomenin evrenselliğini
12:57
in which we are trying to answer
324
762000
2000
nasıl cevaplamaya çalıştığımızı
12:59
that bigger question about the universality of the phenomenon.
325
764000
3000
size göstermek için bir örnek.
13:03
And in a sense, you can think of that work
326
768000
3000
Bir bakıma bunu,
13:06
that people are starting to do now around the world
327
771000
2000
dünya genelindeki insanların
13:08
as building a bridge,
328
773000
2000
bir köprü inşa etme çalışması gibi düşünebilirsiniz,
13:10
building a bridge from two sides of the river.
329
775000
3000
nehirin iki tarafından bir köprü inşa etmek.
13:13
On one hand, on the left bank of the river,
330
778000
3000
Bir tarafta, nehrin sol kıyısında
13:16
are the people like me who study those planets
331
781000
3000
benim gibi gezegenleri araştırıp,
13:19
and try to define the environments.
332
784000
2000
çevreleri belirlemeye çalışan kişiler var.
13:21
We don't want to go blind because there's too many possibilities,
333
786000
3000
Çok fazla olasılık var,
13:24
and there is not too much lab,
334
789000
3000
yeteri kadar laboratuvarımız
13:27
and there is not enough human time
335
792000
2000
ve bütün deneyleri yapabilecek kadar
13:29
to actually to do all the experiments.
336
794000
2000
yeterli vaktimiz yok aslında.
13:31
So that's what we are building from the left side of the river.
337
796000
3000
Yani, nehrin sol tarafından yapmaya çalıştığımız bu.
13:34
From the right bank of the river
338
799000
2000
Nehrin sağ kıyısında ise
13:36
are the experiments in the lab that I just showed you,
339
801000
3000
az önce gösterdiğim laboratuvardaki deneyler var,
13:39
where we actually tried that, and it feeds back and forth,
340
804000
3000
ve bu ikisi birbirini besliyor
13:42
and we hope to meet in the middle one day.
341
807000
3000
ve bir gün ortada buluşmayı umuyoruz.
13:45
So why should you care about that?
342
810000
3000
Peki, bunu neden önemsemeliyiz?
13:48
Why am I trying to sell you
343
813000
2000
Size neden yarım
13:50
a half-built bridge?
344
815000
2000
bir köprü satmaya çalışıyorum?
13:52
Am I that charming?
345
817000
3000
O kadar sevimli miyim?
13:55
Well, there are many reasons,
346
820000
2000
Birçok nedeni var
13:57
and you heard some of them
347
822000
2000
ve bugünkü kısa konuşmada
13:59
in the short talk today.
348
824000
2000
bir kısmını duydunuz.
14:01
This understanding of chemistry
349
826000
2000
Kimyayı anlamamız
14:03
actually can help us
350
828000
2000
günlük yaşantımızda
14:05
with our daily lives.
351
830000
2000
bize yardımcı olabilir.
14:07
But there is something more profound here,
352
832000
2000
Ama burada daha engin,
14:09
something deeper.
353
834000
2000
daha derin bir şeyler var.
14:11
And that deeper, underlying point
354
836000
3000
Ve bu derin, esas nokta
14:15
is that science
355
840000
2000
bilimin bildiğimiz hayatı
14:17
is in the process of redefining life
356
842000
3000
yeniden tanımlama
14:20
as we know it.
357
845000
2000
sürecinde olduğu.
14:22
And that is going to change
358
847000
2000
Ve bu dünya görüşümüzü
14:24
our worldview in a profound way --
359
849000
3000
köklü bir şekilde değiştirecek --
14:27
not in a dissimilar way
360
852000
2000
uzaya ve zamana
14:29
as 400 years ago,
361
854000
2000
bakışımızı değiştirecek,
14:31
Copernicus' act did,
362
856000
2000
400 sene önce
14:33
by changing the way
363
858000
2000
Kopernik'in yaptığından
14:35
we view space and time.
364
860000
2000
farklı olmayan bir şekilde.
14:37
Now it's about something else,
365
862000
2000
Şimdi başka bir şeyle ilgili
14:39
but it's equally profound.
366
864000
2000
ama aynı şekilde köklü.
14:41
And half the time,
367
866000
2000
Ve geçen zamanın
14:43
what's happened
368
868000
2000
yarısında olanlar,
14:45
is it's related this kind of
369
870000
2000
geniş bir uzayda
14:47
sense of insignificance
370
872000
2000
insanlığa
14:49
to humankind,
371
874000
2000
ve Dünya'ya
14:51
to the Earth in a bigger space.
372
876000
2000
ilgisizlikle bakma ile ilgili.
14:53
And the more we learn,
373
878000
3000
Ve ne kadar çok öğrendiysek,
14:56
the more that was reinforced.
374
881000
3000
bu düşünce o kadar çok desteklendi.
14:59
You've all learned that in school --
375
884000
2000
Hepiniz okulda --
15:01
how small the Earth is
376
886000
2000
dünyanın evrene kıyasla
15:03
compared to the immense universe.
377
888000
2000
ne kadar küçük olduğunu öğrenmişsinizdir.
15:05
And the bigger the telescope,
378
890000
2000
Teleskobunuz ne kadar büyük olursa,
15:07
the bigger that universe becomes.
379
892000
2000
evren o kadar büyür.
15:09
And look at this image of the tiny, blue dot.
380
894000
3000
Ve bu küçük mavi noktaya bakın.
15:12
This pixel is the Earth.
381
897000
2000
Bu piksel Dünya'mız.
15:14
It is the Earth as we know it.
382
899000
2000
Bildiğimiz Dünya.
15:16
It is seen from, in this case,
383
901000
2000
Satürn'ün yörüngesi
15:18
from outside the orbit of Saturn.
384
903000
3000
dışından görünüşü.
15:21
But it's really tiny.
385
906000
2000
Gerçekten çok küçük.
15:23
We know that.
386
908000
2000
Bunu biliyoruz.
15:25
Let's think of life as that entire planet
387
910000
2000
Yaşamı gezegenin tamamı olarak düşünelim
15:27
because, in a sense, it is.
388
912000
2000
çünkü, bir bakıma, öyle de.
15:29
The biosphere is the size of the Earth.
389
914000
2000
Biyosfer boyutu, Dünya kadar.
15:31
Life on Earth
390
916000
2000
Dünyadaki yaşam,
15:33
is the size of the Earth.
391
918000
2000
Dünya'nın boyutu kadar.
15:35
And let's compare it to the rest of the world
392
920000
3000
Ve bunu Dünya'nın geri kalanı için de
15:38
in spatial terms.
393
923000
2000
uzaysal kavramlarla düşünelim.
15:40
What if that
394
925000
2000
Peki,
15:42
Copernican insignificance
395
927000
3000
ya Kopernik anlamsızlığı
15:45
was actually all wrong?
396
930000
2000
gerçekten de tamamen yanlış ise?
15:47
Would that make us more responsible
397
932000
2000
Bugün olanlar için
15:49
for what is happening today?
398
934000
2000
bizi daha sorumlu yapar mı?
15:51
Let's actually try that.
399
936000
2000
Deneyelim.
15:53
So in space, the Earth is very small.
400
938000
3000
Yani uzayda Dünya çok küçük.
15:56
Can you imagine how small it is?
401
941000
2000
Ne kadar küçük olduğunu tasavvur edebiliyor musunuz?
15:58
Let me try it.
402
943000
2000
Denememe izin verin.
16:00
Okay, let's say
403
945000
2000
Pekala, diyelim ki
16:02
this is the size
404
947000
2000
galaksileriyle,
16:04
of the observable universe,
405
949000
2000
yıldızlarıyla,
16:06
with all the galaxies,
406
951000
2000
görünen evrenin
16:08
with all the stars,
407
953000
2000
boyutu
16:10
okay, from here to here.
408
955000
2000
buradan buraya kadar.
16:12
Do you know what the size of life
409
957000
2000
Yaşamın boyutunun
16:14
in this necktie will be?
410
959000
3000
bu kravatta ne kadar olduğunu biliyor musunuz?
16:17
It will be the size
411
962000
3000
Sadece küçük bir atom kadar.
16:20
of a single, small atom.
412
965000
2000
Sadece küçük bir atom kadar.
16:22
It is unimaginably small.
413
967000
2000
Tasavvur edilemeyecek kadar küçük.
16:24
We can't imagine it.
414
969000
2000
Hayal edemeyiz.
16:26
I mean look, you can see the necktie,
415
971000
2000
Demek istediğim,
16:28
but you can't even imagine seeing
416
973000
2000
kravatı görübiliyorsunuz
16:30
the size of a little, small atom.
417
975000
3000
ama küçük bir atomun boyutunu gördüğünüzü hayal bile edemezsiniz.
16:33
But that's not the whole story, you see.
418
978000
3000
Ötesi de var.
16:36
The universe and life
419
981000
2000
Evren ve yaşam
16:38
are both in space and time.
420
983000
3000
hem uzay hem de zamanda.
16:41
If that was
421
986000
3000
Eğer bu evrenin yaşıysa,
16:44
the age of the universe,
422
989000
2000
o zaman bu da
16:46
then this is the age of life on Earth.
423
991000
3000
dünya üzerinde yaşamın yaşı.
16:50
Think about those oldest living things on Earth,
424
995000
3000
Dünya'da yaşayan en yaşlı canlıları
16:53
but in a cosmic proportion.
425
998000
2000
kozmik oranlarda düşünün.
16:55
This is not insignificant.
426
1000000
3000
Bu önemsiz değil.
16:58
This is very significant.
427
1003000
2000
Çok önemli.
17:00
So life might be insignificant in size,
428
1005000
3000
Yani, yaşam oran olarak önemsiz olabilir,
17:03
but it is not insignificant in time.
429
1008000
3000
ama zaman boyutunda önemsiz değil.
17:07
Life and the universe
430
1012000
2000
Yaşam ve evren
17:09
compare to each other like a child and a parent,
431
1014000
3000
birbirine kıyasla
17:12
parent and offspring.
432
1017000
2000
bir çocuk ve ebeveyn gibi.
17:14
So what does this tell us?
433
1019000
2000
Peki, bu bize ne anlatıyor?
17:16
This tells us that
434
1021000
2000
Kopernik prensibinden
17:18
that insignificance paradigm
435
1023000
2000
bir şekilde öğrendiğimiz
17:20
that we somehow got to learn
436
1025000
2000
önemsizlik paradigmasının
17:22
from the Copernican principle,
437
1027000
2000
tamamen yanlış olduğunu
17:24
it's all wrong.
438
1029000
2000
anlatıyor bize.
17:26
There is immense, powerful potential
439
1031000
3000
Evrendeki yaşamda
17:29
in life in this universe --
440
1034000
2000
uçsuz, bucaksız, güçlü bir potansiyel var --
17:31
especially now that we know
441
1036000
2000
özellikle Dünya gibi gezegenlerin
17:33
that places like the Earth are common.
442
1038000
3000
olağan olduğunu bildiğimiz şu anda.
17:37
And that potential, that powerful potential,
443
1042000
3000
Ve bu potansiyel, bu kuvvetli potansiyel,
17:40
is also our potential,
444
1045000
2000
bizim de potansiyelimiz
17:42
of you and me.
445
1047000
2000
senin ve benim.
17:44
And if we are to be stewards
446
1049000
2000
Ve eğer Dünya'nın
17:46
of our planet Earth
447
1051000
2000
ve biyosferinin
17:48
and its biosphere,
448
1053000
2000
kahyası olacaksak,
17:50
we'd better understand
449
1055000
2000
evrenin önemini anlayıp,
17:52
the cosmic significance
450
1057000
2000
evren için
17:54
and do something about it.
451
1059000
2000
bir şeyler yapmak zorundayız.
17:56
And the good news is we can
452
1061000
2000
Ve iyi haber ise,
17:58
actually, indeed do it.
453
1063000
2000
gerçekten de yapabiliriz.
18:00
And let's do it.
454
1065000
2000
Haydi yapalım.
18:02
Let's start this new revolution
455
1067000
2000
Bu yeni devrimi
18:04
at the tail end of the old one,
456
1069000
3000
eskisinin bittiği yerde başlatalım.
18:07
with synthetic biology being
457
1072000
2000
Hem çevremizi,
18:09
the way to transform
458
1074000
2000
hem de geleceğimizi
18:11
both our environment
459
1076000
2000
sentetik biyoloji ile
18:13
and our future.
460
1078000
2000
dönüştürelim.
18:15
And let's hope that we can build this bridge together
461
1080000
2000
Ve beraber bir köprü kurup,
18:17
and meet in the middle.
462
1082000
2000
ortasında buluşabilmeyi ümit edelim.
18:19
Thank you very much.
463
1084000
2000
Çok teşekkür ederim.
18:21
(Applause)
464
1086000
3000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Dimitar Sasselov - AstronomerDimitar Sasselov works on uniting the physical and life sciences in the hunt for answers to the question of how life began.
Why you should listen
Dimitar Sasselov is an astronomer who explores the interaction between light and matter. He studies, among other things, extrasolar planets, and he's a co-investigator on NASA's Kepler mission, which is monitoring 100,000 stars in a three-year hunt for exoplanets -- including Jupiter-sized giants. Sasselov watches for exoplanets by looking for transits, the act of a planet passing across the face of its star, dimming its light and changing its chemical signature. This simple, elegant way of searching has led to a bounty of newly discovered planets.
Sasselov is the director of Harvard's Origins of Life Initiative, a new interdisciplinary institute that joins biologists, chemists and astronomers in searching for the starting points of life on Earth (and possibly elsewhere). What is an astronomer doing looking for the origins of life, a question more often asked by biologists? Sasselov suggests that planetary conditions are the seedbed of life; knowing the composition and conditions of a planet will give us clues, perhaps, as to how life might form there. And as we discover new planets that might host life, having a working definition of life will help us screen for possible new forms of it. Other institute members such as biologist George Church and chemist George Whitesides work on the question from other angles, looking for (and building) alternative biologies that might fit conditions elsewhere in the universe.
Dimitar Sasselov | Speaker | TED.com