TEDGlobal 2017
Walé Oyéjidé: Fashion that celebrates African strength and spirit
Wale Oyejide: Afrika'nın gücünü ve ruhunu kutlayan moda
Filmed:
Readability: 5.3
899,451 views
"Afrikalı olmak kültürden ilham almak ve bitmeyen gelecek umuduyla dolu olmaktır," der tasarımcı ve TED üyesi Wale Oyejide. Ikiré Jones markası ile
( Marvel'in "Black Panther" filminde tasarımlarını göreceksiniz) klasik tasarımı genellikle marjinal gruplardaki şıklığı ve zarifliği güzelce kesilmiş bir kumaşta hikâye anlatmak için kullanıyor.
Walé Oyéjidé - Designer, writer, musician, lawyer
TED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling. Full bio
TED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It is often said that the stories
of history are written by its victors,
of history are written by its victors,
0
869
4251
Genellikle tarihte hikâyeleri
galiplerin yazdığı söylenir,
galiplerin yazdığı söylenir,
00:17
but if this is true,
1
5144
1312
peki eğer bu doğruysa
00:18
what becomes of the downtrodden,
2
6480
2048
mazlumların hâli ne olur?
00:20
and how can they ever hope
to aspire for something greater
to aspire for something greater
3
8552
2778
Eğer kendi şanlı geçmişlerini
öğrenme fırsatını hiç yakalayamıyorlarsa
öğrenme fırsatını hiç yakalayamıyorlarsa
00:23
if they are never told the stories
of their own glorious pasts?
of their own glorious pasts?
4
11354
3372
nasıl daha büyük şeyleri elde etme
umuduna sahip olabilirler ki?
umuduna sahip olabilirler ki?
00:27
Ostensibly, I stand before you
as a mere maker of clothing,
as a mere maker of clothing,
5
15705
3920
Görünüşte sadece bir kıyafet tasarımcısı
olarak burada, karşınızdayım
olarak burada, karşınızdayım
00:31
but within the folds of ancient fabrics
and modern textiles,
and modern textiles,
6
19649
3143
ama çok eski dokumalar ve modern
kumaşların katmanları arasında
kumaşların katmanları arasında
00:34
I have found a higher calling.
7
22816
1650
çok daha yüksek bir amaç
ve asıl tutkumu buldum.
ve asıl tutkumu buldum.
00:37
Through my work as a designer,
8
25411
1509
Tasarımcı olarak kariyerim boyunca
00:38
I've discovered the importance
of providing representation
of providing representation
9
26944
3103
şunu öğrendim:
toplumumuzdaki marjinal bireylerin
toplumumuzdaki marjinal bireylerin
00:42
for the marginalized members
of our society,
of our society,
10
30071
2942
temsil edilmesi çok önemli
aramızda en hassas ve en kırılgan
aramızda en hassas ve en kırılgan
00:45
and the importance of telling
the most vulnerable among us
the most vulnerable among us
11
33037
3293
olanlar onlar ve onlara
uzlaşmaya yanaşmayan bir çoğunluğa
uzlaşmaya yanaşmayan bir çoğunluğa
00:48
that they no longer have
to compromise themselves
to compromise themselves
12
36354
2409
uyum sağlamak için
artık kendilerinden taviz vermek
artık kendilerinden taviz vermek
00:50
just so they can fit in
with an uncompromising majority.
with an uncompromising majority.
13
38787
2640
zorunda olmadıklarını söylemek
çok önemli.
çok önemli.
00:54
It turns out that fashion,
14
42505
1594
Ortaya çıkan sonuç şu,
00:56
a discipline many of us
consider to be trivial,
consider to be trivial,
15
44123
2470
çoğumuzun önemsiz bir alan
olarak düşündüğü moda
olarak düşündüğü moda
00:58
can actually be a powerful tool
for dismantling bias
for dismantling bias
16
46617
3413
ayrımcılığı ve ön yargıyı etkisiz hâle
getirmekte ve yeterince temsil edilmeyen
getirmekte ve yeterince temsil edilmeyen
01:02
and bolstering the self-images
of underrepresented populations.
of underrepresented populations.
17
50054
3579
toplulukların öz güvenlerini desteklemekte
çok güçlü bir silah olabilir.
çok güçlü bir silah olabilir.
01:06
My interest in using design
as a vehicle for social change
as a vehicle for social change
18
54833
3262
Modayı sosyal bir değişim aracı olarak
01:10
happens to be a personal one.
19
58119
1476
kullanma çabam sadece kişisel.
01:12
As a Nigerian American,
I know how easily the term "African"
I know how easily the term "African"
20
60156
3178
Nijeryalı bir Amerikan olarak
"Afrikalı" teriminin
"Afrikalı" teriminin
01:15
can slip from being
an ordinary geographic descriptor
an ordinary geographic descriptor
21
63358
3262
normal bir coğrafi konum
gösterici yerine aşağılayıcı
gösterici yerine aşağılayıcı
01:18
to becoming a pejorative.
22
66644
1825
bir terim olduğunu biliyorum.
01:21
For those of us
from this beautiful continent,
from this beautiful continent,
23
69686
2501
Bizim için, bu güzel kıtadan olanlar için,
01:24
to be African is to be inspired by culture
24
72211
2983
Afrikalı olmak bu kültürden ilham almak
01:27
and to be filled with undying
hope for the future.
hope for the future.
25
75218
2579
ve geleceğe dair umutlarının
hiç ölmemesi demektir.
hiç ölmemesi demektir.
01:30
So in an attempt to shift
the misguided perceptions that many have
the misguided perceptions that many have
26
78647
4581
Doğduğum yerle ilgili birçok insanın
sahip olduğu bu yanlış algıları
sahip olduğu bu yanlış algıları
01:35
about the place of my birth,
27
83252
1675
düzeltme çabasıyla
01:36
I use design as a means to tell stories,
28
84951
2896
moda tasarımını
hikâyeler anlatmakta kullanıyorum,
hikâyeler anlatmakta kullanıyorum,
01:39
stories about joy,
29
87871
1538
mutluluk hikâyeleri,
01:41
stories about triumph,
30
89433
1443
zafer hikâyeleri,
01:42
stories about perseverance
all throughout the African diaspora.
all throughout the African diaspora.
31
90900
3007
tarih boyunca onca sürgüne ve sömürüye
rağmen azmedenlerin hikâyeleri.
rağmen azmedenlerin hikâyeleri.
01:46
I tell these stories
32
94580
1302
Bu hikâyeleri
01:47
as a concerted effort
to correct the historical record,
to correct the historical record,
33
95906
3349
tarihi kayıtları düzeltmek için
anlatıyorum
anlatıyorum
01:51
because, no matter
where any of us is from,
where any of us is from,
34
99279
2949
çünkü nereden gelirsek gelelim
01:54
each of us has been touched
by the complicated histories
by the complicated histories
35
102252
2626
ailelerimizi yabancı topraklara
sürükleyen bu karmaşık hikâyeler
sürükleyen bu karmaşık hikâyeler
01:56
that brought our families
to a foreign land.
to a foreign land.
36
104902
2238
her birimizin hayatlarına dokunuyor.
01:59
These histories shape
the way we view the world,
the way we view the world,
37
107728
2884
Bu hikâyeler bizim dünyaya
bakış açımızı değiştiriyor
bakış açımızı değiştiriyor
02:02
and they mold the biases
we carry around with us.
we carry around with us.
38
110636
2615
ve beraberimizde taşıdığımız
ön yargıları şekillendiriyor.
ön yargıları şekillendiriyor.
02:06
To combat these biases,
39
114029
1762
Bu ön yargılarla mücadele etmek için
02:07
my work draws aesthetics
from different parts of the globe
from different parts of the globe
40
115815
2723
çalışmalarımda dünyanın farklı
yerlerinden güzellikleri toplayarak
yerlerinden güzellikleri toplayarak
02:10
and crafts a narrative
about the importance
about the importance
41
118562
2001
ve onları sanatımla birleştirerek
ayrımcılıkla savaşın
ayrımcılıkla savaşın
02:12
of fighting for inclusivity.
42
120587
1489
önemine dair hikâyeler yaratıyorum.
02:15
By refashioning images
from classic European art
from classic European art
43
123217
2858
Klasik Avrupa sanatından kareleri
02:18
and marrying them with African aesthetics,
44
126099
2136
Afrikan estetiğiyle karıştırınca
02:20
I am able to recast people of color
in roles of prominence,
in roles of prominence,
45
128259
3539
beyaz olmayan insanları ön plana
çıkarabiliyorum,
çıkarabiliyorum,
02:23
providing them with a degree of dignity
46
131822
1914
böylece onlara eski zamanlarda
sahip olamadıkları
sahip olamadıkları
02:25
they didn't have in earlier times.
47
133760
1919
saygınlık ve değeri sağlamış oluyorum.
02:29
This approach subverts the historically
accepted narrative of African inferiority,
accepted narrative of African inferiority,
48
137015
4484
Bu yaklaşım tarihsel olarak kabul edilmiş
hor görülme ve aşağılanma hikâyesini
hor görülme ve aşağılanma hikâyesini
02:33
and it serves as inspiration
for people of color
for people of color
49
141523
2509
alt üst etmiş ve saygınlıktan
ve asaletten yoksun olarak
ve asaletten yoksun olarak
02:36
who have grown wary of seeing
themselves depicted without sophistication
themselves depicted without sophistication
50
144056
3421
tanımlanmaktan ve görülmekten sakınarak
büyümüş beyaz olmayan insanlar
büyümüş beyaz olmayan insanlar
02:39
and without grace.
51
147501
1150
için ilham kaynağı olmuştur.
Kültürler açısından birer dönüm noktası
olan bu olayların her biri
olan bu olayların her biri
02:42
Each of these culture-bending tapestries
52
150072
2159
02:44
becomes a tailored garment
53
152255
1985
özel dikim birer kıyafet oluyor
02:46
or a silk scarf, like the one I am
very coincidentally wearing right now.
very coincidentally wearing right now.
54
154264
3937
veya ipek bir atkı, mesela şu anda
taktığım gibi.
taktığım gibi.
02:50
(Laughter)
55
158225
1442
(Gülüşmeler)
02:51
And even when surrounded
in a structure of European classicism,
in a structure of European classicism,
56
159691
3318
Etrafı Avrupa sınıf ayrımı
yapısıyla çevriliyken bile
yapısıyla çevriliyken bile
02:55
these narratives boldly extoll
the merits of African empowerment.
the merits of African empowerment.
57
163033
3864
bu anlatılar cesurca Afrika'nın
erdemlerini yüceltir.
erdemlerini yüceltir.
02:59
In this way, the tools of the masters
become masterworks
become masterworks
58
167798
4826
Bu şekilde, ustaların hünerleri
bir zamanlar köle olanları
bir zamanlar köle olanları
03:04
to celebrate those
who were once subservient.
who were once subservient.
59
172648
2356
anmak ve kutlamak için
şaheserlere dönüştü.
şaheserlere dönüştü.
03:09
This metaphor extends
beyond the realm of art
beyond the realm of art
60
177014
2227
Bu metafor, sanatın gerçekliğini aşarak
03:11
and out into the real world.
61
179265
1880
dış dünyaya uzanır.
03:13
Whether worn by refugees
or world-changing entrepreneurs,
or world-changing entrepreneurs,
62
181169
3787
İster mülteciler tarafından giyilsin
ya da dünyayı değiştiren girişimciler
ya da dünyayı değiştiren girişimciler
03:16
when people are allowed
the freedom to present themselves
the freedom to present themselves
63
184980
2667
insanlara kendilerini temsil etme
özgürlüğü verildiği zaman
özgürlüğü verildiği zaman
03:19
in a manner that celebrates
their own unique identities,
their own unique identities,
64
187671
2817
onların benzersiz kimlikleri
kutlandığı ve yüceltildiği zaman
kutlandığı ve yüceltildiği zaman
03:22
a magical thing happens.
65
190512
1776
bu sihir gibi bir şey olur.
03:24
We stand taller.
66
192312
1372
Daha dik dururuz.
03:25
We're more proud and self-aware
67
193708
1573
Daha gururlu ve kendimizin farkında
03:27
because we're presenting
our true, authentic selves.
our true, authentic selves.
68
195305
2785
çünkü sunduğumuz şey
bizim doğru ve asıl benliğimizdir.
bizim doğru ve asıl benliğimizdir.
03:30
And those of us who are around them
in turn become more educated,
in turn become more educated,
69
198620
3644
Ve etrafımızda olanlar da
daha eğitimli hâle gelir,
daha eğitimli hâle gelir,
03:34
more open and more tolerant
of their different points of view.
of their different points of view.
70
202288
3459
farklı bakış açılarına karşı
daha açık ve daha hoşgörülü olurlar.
daha açık ve daha hoşgörülü olurlar.
03:38
In this way, the clothes that we wear
71
206809
2412
Bu yolla giydiğimiz kıyafetler
03:41
can be a great illustration
of diplomatic soft power.
of diplomatic soft power.
72
209245
3770
diplomatik hafif gücün harika
bir illüstrasyonu olabilir.
bir illüstrasyonu olabilir.
03:45
The clothes that we wear
can serve as bridges
can serve as bridges
73
213709
2143
Giydiğimiz şeyler bizim görünüşte
birbirinden tamamen
birbirinden tamamen
03:47
between our seemingly disparate cultures.
74
215876
2561
farklı olan kültürlerimiz
arasında bir köprü oluşturabilir.
arasında bir köprü oluşturabilir.
03:50
And so, yeah, ostensibly I stand
before you as a mere maker of clothing.
before you as a mere maker of clothing.
75
218461
5246
Evet ben sadece bir kıyafet tasarımcısı
olarak karşınızdayım.
olarak karşınızdayım.
03:56
But my work has always
been about more than fashion.
been about more than fashion.
76
224786
2429
Ama benim işim daima modadan
daha fazlası olmuştur.
daha fazlası olmuştur.
04:00
It has become my purpose
to rewrite the cultural narratives
to rewrite the cultural narratives
77
228024
2763
Benim amacım kültürel hikâyeleri
yeniden yazmaktır
yeniden yazmaktır
04:02
so that people of color can be seen
in a new and nuanced light,
in a new and nuanced light,
78
230811
3992
beyaz olmayan insanlar yeni ve farklı
ışıklar altında görülebilsin diye,
ışıklar altında görülebilsin diye,
04:06
and so that we,
79
234827
1215
ve biz de
04:08
the proud children of sub-Saharan Africa,
80
236066
2032
Sahra altı Afrika'nın
gururlu çocukları
gururlu çocukları
04:10
can traverse the globe
81
238122
1698
kendimizi onurla taşırken
04:11
while carrying ourselves with pride.
82
239844
1880
dünyayı tersine döndürebiliriz.
04:14
It was indeed true
that the stories of history
that the stories of history
83
242767
2391
Geçmişin hikâyelerini galiplerin
04:17
were told by its old victors,
84
245182
3346
anlattığı gerçekten doğru
04:20
but I am of a new generation.
85
248552
1793
ama ben yeni bir nesilim.
04:23
My work speaks for those
86
251472
1440
Sözlerim şunlara hitap eder:
04:24
who will no longer let their futures
be dictated by a troubled past.
be dictated by a troubled past.
87
252936
3513
Geleceklerini sorunlu geçmişlerinin
etkilemesine izin vermeyeceklere.
etkilemesine izin vermeyeceklere.
04:28
Today, we stand ready
to tell our own stories
to tell our own stories
88
256473
3555
Bugün, kendi hikâyelerimizi
anlatmaya hazırız
anlatmaya hazırız
04:32
without compromise, without apologies.
89
260052
2793
taviz vermeksizin ve özür dilemeksizin.
04:35
But the question still remains:
90
263402
1650
Ama hâlâ yanıtlanmamış bir soru var:
04:37
are you prepared
for what you are about to hear?
for what you are about to hear?
91
265957
2929
Peki siz duyacağınız şeylere
hazır mısınız?
hazır mısınız?
04:42
I hope you are, because
we are coming regardless.
we are coming regardless.
92
270981
3198
Umarım hazırsınızdır çünkü ne olursa
olsun geliyoruz.
olsun geliyoruz.
04:46
(Applause)
93
274622
6354
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Walé Oyéjidé - Designer, writer, musician, lawyerTED Fellow Walé Oyéjidé combats bias with creative storytelling.
Why you should listen
As the founder of Ikiré Jones, Walé Oyéjidé, Esq. employs fashion design as a vehicle to celebrate the perspectives of marginalized populations.
In addition to his role as the brand's creative director, Walé Oyéjidé designs Ikiré Jones's textiles/accessories and serves as the company's writer. Oyéjidé is a TED Fellow, and his apparel design can be seen in the upcoming Marvel Studios film "Black Panther."
Oyéjidé's design work was part of the "Making Africa" contemporary design exhibit, which was at the Vitra Design Museum in Germany, the Guggenheim Bilbao in Spain, the Kunsthal in Rotterdam, and the HIGH Museum of Art in Atlanta. He was also featured in the "Creative Africa" exhibit at the Philadelphia Museum of Art. His work exhibited at the Tel Aviv Museum of Art and the Fowler Museum, UCLA. He has been invited to lecture about his work in Brazil, Ecuador, France and Tanzania. His designs also appeared as part of the "Generation Africa" fashion show at Pitti Uomo 89 in Florence, Italy.
Oyéjidé's writings include freelance creative copywriting for Airbnb. He is also an attorney, public speaker, and a recording artist/producer that has collaborated with J-Dilla and MF Doom, among others. And for what it's worth, Esquire Magazine noted Oyéjidé as one of the best-dressed men in the United States.
Walé Oyéjidé | Speaker | TED.com