TED2013
Danny Hillis: The Internet could crash. We need a Plan B
Danny Hillis: Hệ thống Internet có thể sụp đổ. Chúng ta cần phương án dự phòng
Filmed:
Readability: 3.8
1,375,608 views
Vào những thấp niên 70,80, Internet là một trào lưu mới nổi, người dùng của nó còn rất ít và ở cách xa nhau. Nhưng hiện tại, mạng lưới này đã lan ra khắp nơi, kết nối hàng tỉ con người, máy móc và những cơ sở hạ tầng vào với nhau - khiến cho chúng ta trở thành dễ bị tổn thương bởi những cuộc tấn công công nghệ hay sự sụp đổ. Danny Hillis, một trong những người đi tiên phong về Internet đã đưa ra quan điểm rằng Internet vốn không hề được thiết kế với tỷ lệ lớn như hiện nay và chúng ta rõ ràng cần phát triển một kế hoạch dự phòng (kế hoạch B): một hệ thống chạy song song để đề phòng trường hợp hệ thống Internet sụp đổ.
Danny Hillis - Computer theorist
Inventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results. Full bio
Inventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So, this book that I have in my hand
0
603
3066
Quyển sách tôi đang cầm trên tay
00:19
is a directory of everybody who had an email address
1
3669
3934
là danh bạ của tất cả những người có địa chỉ email
00:23
in 1982. (Laughter)
2
7603
3519
vào năm 1982 (tiếng cười)
00:27
Actually, it's deceptively large.
3
11122
3685
Thật ra, nó có vẻ lớn.
00:30
There's actually only about 20 people on each page,
4
14807
3437
thực chất trong đó chứa khoảng 20 người mỗi trang
00:34
because we have the name, address
5
18244
1890
bởi vì chúng ta có tên, địa chỉ
00:36
and telephone number of every single person.
6
20134
3093
và số điện thoại của mỗi người.
00:39
And, in fact, everybody's listed twice,
7
23227
2183
Và, thật ra, tất cả mọi người được ghi vào đến 2 lần
00:41
because it's sorted once by name and once by email address.
8
25410
4558
bởi vì nó được lựa chọn một lần với tên và một lần với địa chỉ email.
00:45
Obviously a very small community.
9
29968
2901
Tất nhiên là một cộng đồng nhỏ.
00:48
There were only two other Dannys on the Internet then.
10
32869
3431
Chỉ có hai Dannys khác trên Internet.
00:52
I knew them both.
11
36300
1600
Tôi biết cả hai.
00:53
We didn't all know each other,
12
37900
1756
Chúng ta đã từng không hề biết đến nhau,
00:55
but we all kind of trusted each other,
13
39656
3113
nhưng chúng ta luôn tin tưởng lẫn nhau,
00:58
and that basic feeling of trust
14
42769
3798
và đó là cảm giác tin tưởng cơ bản
01:02
permeated the whole network,
15
46567
2587
tràn ngập khắp mạng lưới,
01:05
and there was a real sense that
16
49154
2357
và đã từng có cảm giác
01:07
we could depend on each other to do things.
17
51511
3006
chúng ta có có thể tin cậy lẫn nhau trong nhiều việc.
01:10
So just to give you an idea of the level of trust in this community,
18
54517
3575
Vì vậy để để mọi người hiểu được ý tưởng về mức độ của sự tin tưởng trong cộng đồng này,
01:13
let me tell you what it was like
19
58092
1625
để tôi nói cho mọi người về vấn đề này như thế nào
01:15
to register a domain name in the early days.
20
59717
4105
để đăng kí một tên miền trong những ngày đầu tiên.
01:19
Now, it just so happened that I got to register
21
63822
2630
Bây giờ, nó chỉ xảy ra khi tôi đăng kí
01:22
the third domain name on the Internet.
22
66452
2460
tên miền thứ ba trên internet.
01:24
So I could have anything I wanted
23
68912
1648
Vì vậy tôi có thể tạo ra những gì tôi muốn
01:26
other than bbn.com and symbolics.com.
24
70560
4445
ngoài bbn.com và symbolics.com.
01:30
So I picked think.com, but then I thought,
25
75005
3414
Vì vậy tôi chọn think.com, nhưng sau đó tôi đã nghĩ,
01:34
you know, there's a lot of really interesting names out there.
26
78419
2986
mọi người biết đấy, có rất nhiều những cái tên thú vị ngoài kia.
01:37
Maybe I should register a few extras just in case.
27
81405
4209
Có lẽ tôi nên đăng kí thêm một vài cái tên dự phòng.
01:41
And then I thought, "Nah, that wouldn't be very nice."
28
85614
3284
Và rồi tôi đã nghĩ "Không, điều đó không được tốt cho lắm."
01:44
(Laughter)
29
88898
5695
(tiếng cười)
01:50
That attitude of only taking what you need
30
94593
3629
Với thái độ chỉ lấy những gì cần thiết
01:54
was really what everybody had on the network in those days,
31
98222
4044
là những gì mà mọi người có trên mạng lưới vào những ngày này,
01:58
and in fact, it wasn't just the people on the network,
32
102266
3297
và thật ra, đó không phải là tất cả mọi người trong mạng lưới,
02:01
but it was actually kind of built into the protocols
33
105563
2720
nhưng nó thật ra là cách thức để tạo nên những nghi thức
02:04
of the Internet itself.
34
108283
1944
của mạng Internet.
02:06
So the basic idea of I.P., or Internet protocol,
35
110227
3859
Vì vậy ý tưởng ban đầu về I.P., hoặc Internet protocol,
02:09
and the way that the -- the routing algorithm that used it,
36
114086
3729
và cách mà thuật toán định tính sử dụng nó,
02:13
were fundamentally "from each according to their ability,
37
117815
4129
một cách cơ bản " từ khả năng
02:17
to each according to their need."
38
121944
2118
cho đến nhu cầu của họ."
02:19
And so, if you had some extra bandwidth,
39
124062
3013
Và rồi, nếu như bạn có thêm băng thâu,
02:22
you'd deliver a message for someone.
40
127075
1443
bạn sẽ gửi một tin nhắn cho người nào đó.
02:24
If they had some extra bandwidth, they would deliver a message for you.
41
128518
2993
Nểu họ có thêm băng thâu, họ sẽ gửi một tin nhắn đến cho bạn
02:27
You'd kind of depend on people to do that,
42
131511
2014
Bạn sẽ phụ thuộc vào người ta để làm điều đó,
02:29
and that was the building block.
43
133525
2664
và đó là khối xây dựng.
02:32
It was actually interesting that such a communist principle
44
136189
2627
Điều đó thật sự rất thú vị đối với kiểu nguyên tắc cộng sản
02:34
was the basis of a system developed during the Cold War
45
138816
2436
là hệ thống cơ bản trong thời kì Chiến Tranh Lạnh
02:37
by the Defense Department,
46
141252
2431
của Bộ Quốc Phòng,
02:39
but it obviously worked really well,
47
143683
3070
nhưng rõ ràng nó hoạt động rất là hiệu quả,
02:42
and we all saw what happened with the Internet.
48
146753
3443
và tất cả chúng ta đã thấy được nhờ Internet.
02:46
It was incredibly successful.
49
150196
2272
Nó vô cùng hiệu quả.
02:48
In fact, it was so successful that there's no way
50
152468
3297
Thật ra, nó rất thành công đến nỗi không có cách nào
02:51
that these days you could make a book like this.
51
155765
3588
mà ngày nay bạn có thể làm lại một quyển sách như thế này.
02:55
My rough calculation is it would be about 25 miles thick.
52
159353
6166
Theo tính toán sơ sơ của tôi, quyển sách dày khoảng 25 miles.
03:01
But, of course, you couldn't do it,
53
165519
1174
Nhưng, tất nhiên, mọi người không thể làm điều đó,
03:02
because we don't know the names of all the people
54
166693
1790
bởi vì, chúng ta không biết tên của tất cả tên người
03:04
with Internet or email addresses,
55
168483
3074
bằng Internet hoặc những địa chỉ email,
03:07
and even if we did know their names,
56
171557
1532
và cho dù chúng ta biết tên của họ,
03:08
I'm pretty sure that they would not want their name,
57
173089
2433
Tôi khá là chắc chắn họ không muốn tên của họ,
03:11
address and telephone number published to everyone.
58
175522
4296
địa chỉ và số điện thoại được công bố cho mọi người.
03:15
So the fact is that there's a lot of bad guys on the Internet these days,
59
179818
3702
Vì vậy, sự thật là có rất nhiều người xấu trên Internet ngày nay,
03:19
and so we dealt with that by making
60
183520
4171
và vì vậy chúng ta phải đối phó với chúng bằng cách xây dựng
03:23
walled communities,
61
187691
1899
bức tường cộng đồng,
03:25
secure subnetworks, VPNs,
62
189590
4737
mạng lưới đảm bảo, VPNs,
03:30
little things that aren't really the Internet
63
194327
1596
những thứ nhỏ nhặt không hẳn là Internet
03:31
but are made out of the same building blocks,
64
195923
1971
nhưng được xây từ những tòa nhà giống nhau,
03:33
but we're still basically building it out of those
65
197894
2240
nhưng chúng ta vẫn căn bản xây dựng chúng ngoài những
03:36
same building blocks with those same assumptions of trust.
66
200134
4267
tòa nhà giống nhau với những giả định về sự tin tưởng.
03:40
And that means that it's vulnerable
67
204401
2722
Và điều đó có nghĩa là dễ bị tổn thương
03:43
to certain kinds of mistakes that can happen,
68
207123
2396
với một số loại sai lầm mà có thể xảy ra,
03:45
or certain kinds of deliberate attacks,
69
209519
1861
hoặc một số kiểu tấn công có chủ định,
03:47
but even the mistakes can be bad.
70
211380
3105
nhưng ngay cả với những sai lầm có thể xấu.
03:50
So, for instance,
71
214485
2949
Vì vậy, ví dụ,
03:53
in all of Asia recently,
72
217434
1953
ở Asia gần đây,
03:55
it was impossible to get YouTube for a little while
73
219387
3433
không thể vào Youtube trong một thời gian ngắn
03:58
because Pakistan made some mistakes
74
222820
2280
bởi vì Pakistan đã có một số sai lầm
04:01
in how it was censoring YouTube in its internal network.
75
225100
3735
về làm thế nào kiểm duyệt Youtube trong nội bộ mạng.
04:04
They didn't intend to screw up Asia, but they did
76
228835
3094
Họ không có ý định phá hoại Asia, nhưng họ đã làm
04:07
because of the way that the protocols work.
77
231929
2904
vì đó là giao thức hoạt động.
04:10
Another example that may have affected many of you in this audience is,
78
234833
3224
Một ví dụ khác có thể ảnh hưởng đến nhiều thính giả,
04:13
you may remember a couple of years ago,
79
238057
2591
mọi người có thể vẫn nhớ đến một vài năm trước,
04:16
all the planes west of the Mississippi were grounded
80
240648
2813
tất cả những máy bay phía tây của Mississippi bị mắc cạn
04:19
because a single routing card in Salt Lake City
81
243461
2892
bởi vì mỗi tấm thẻ định tuyến ở thành phố Salt Lake
04:22
had a bug in it.
82
246353
2362
có một "con bọ" bên trong.
04:24
Now, you don't really think
83
248715
2273
Bây giờ, các bạn hề không nghĩ rằng
04:26
that our airplane system depends on the Internet,
84
250988
3026
hệ thống máy bay phụ thuộc vào Internet,
04:29
and in some sense it doesn't.
85
254014
1006
và theo cách hiểu nào đó cũng không.
04:30
I'll come back to that later.
86
255020
1616
Tôi sẽ trở lai một lát nữa.
04:32
But the fact is that people couldn't take off
87
256636
2250
Nhưng sự thật là người ta không thể cất cánh
04:34
because something was going wrong on the Internet,
88
258886
2275
bởi vì một số thứ sai lầm trong Internet,
04:37
and the router card was down.
89
261161
2575
và tấm thẻ định tuyến đang xuống cấp.
04:39
And so, there are many of those things that start to happen.
90
263736
3779
Và vì vậy, có rất nhiều thứ bắt đầu xảy ra.
04:43
Now, there was an interesting thing that happened last April.
91
267515
3139
Bây giờ, có một điều thú vị xảy ra vào tháng 4 vừa rồi.
04:46
All of a sudden,
92
270654
1526
Đột nhiên,
04:48
a very large percentage of the traffic on the whole Internet,
93
272180
3332
tỷ lệ phần trăm rất lớn trong giao thương trên toàn Internet,
04:51
including a lot of the traffic between U.S. military installations,
94
275512
4131
bao gồm rất nhiều phương tiện trong căn cứ quân sự Mỹ
04:55
started getting re-routed through China.
95
279643
2768
bắt đầu định tuyến lại qua Trung Quốc.
04:58
So for a few hours, it all passed through China.
96
282411
2722
Vì vậy trong vòng một vài tiếng đồng hồ, nó đã đi qua Trung Quốc.
05:01
Now, China Telecom says it was just an honest mistake,
97
285133
4574
Bây giờ, Viễn Thông Trung Quốc nói đó chỉ là một sai lầm trung thực,
05:05
and it is actually possible that it was, the way things work,
98
289707
3857
và nó thật sự có thể đó là cách để nhiều thứ hoạt động,
05:09
but certainly somebody could make
99
293564
2035
nhưng chắc chăn một số người có thể mắc phải
05:11
a dishonest mistake of that sort if they wanted to,
100
295599
3273
một sai lầm không trung thực về cái mà họ muốn,
05:14
and it shows you how vulnerable the system is even to mistakes.
101
298872
3358
và chúng chỉ ra hệ thống dễ bị tổn thương ngay cả với các sai lầm.
05:18
Imagine how vulnerable the system is to deliberate attacks.
102
302230
4921
Hãy tưởng tượng rằng hệ thống để bị tổn thương bị cố ý tẩn công.
05:23
So if somebody really wanted to attack the United States
103
307151
3398
Vì vậy nếu một số người muốn tấn công nước Mỹ
05:26
or Western civilization these days,
104
310549
2092
hay nền văn minh Tây phương ngày nay,
05:28
they're not going to do it with tanks.
105
312641
2189
họ sẽ không làm việc đó với xe tăng.
05:30
That will not succeed.
106
314830
2413
Bởi vì hiển nhiên là nó không thành công.
05:33
What they'll probably do is something
107
317243
2003
Những thứ mà họ có thể làm là một số thứ
05:35
very much like the attack that happened
108
319246
3291
rất giống như vụ tấn công đã từng xảy ra
05:38
on the Iranian nuclear facility.
109
322537
2707
tại cơ sở hạt nhân của Iran.
05:41
Nobody has claimed credit for that.
110
325244
2274
Không ai nhận rằng đã làm điều đó
05:43
There was basically a factory of industrial machines.
111
327518
3507
Về cơ bản là có một nhà máy chế tạo máy móc công nghiệp
05:46
It didn't think of itself as being on the Internet.
112
331025
2577
Nó thực sự đã không nghĩ rằng nó đã ở trên Internet
05:49
It thought of itself as being disconnected from the Internet,
113
333602
2587
Nó nghĩ rằng nó không hề được kết nối với Internet,
05:52
but it was possible for somebody to smuggle
114
336189
1947
nhưng có khả năng ai đó lén đưa thông tin ra
05:54
a USB drive in there, or something like that,
115
338136
2532
in cái USB hay cái gì đó đại loại như thế
05:56
and software got in there that causes the centrifuges,
116
340668
3396
và một phần mềm được cài vào là nguyên nhân dẫn đến những máy li tâm
05:59
in that case, to actually destroy themselves.
117
344064
2993
thực sự phá hủy chính chúng
06:02
Now that same kind of software could destroy an oil refinery
118
347057
2666
Hiện tại, loại phần mềm tương tự có thể phá hủy một nhà máy lọc dầu
06:05
or a pharmaceutical factory or a semiconductor plant.
119
349723
4422
hoặc một nhà máy dược phẩm hay cả một hệ thống bán dẫn
06:10
And so there's a lot of -- I'm sure you've read a lot in papers,
120
354145
3266
và nhiều thứ khác nữa - Tôi tin chắc rằng các bạn đã đọc rất nhiều văn bản
06:13
about worries about cyberattacks
121
357411
2191
trong đó nêu lên sự lo lắng về những vụ tấn công qua mạng
06:15
and defenses against those.
122
359602
2610
và những cuộc phòng thủ chống lại những vụ tấn công này.
06:18
But the fact is, people are mostly focused on
123
362212
1980
Nhưng thực tế là, chúng ta chủ yếu chỉ tập trung vào
06:20
defending the computers on the Internet,
124
364192
2283
bảo vệ những chiếc máy tính khi ở trên Internet
06:22
and there's been surprisingly little attention
125
366475
2386
và thật ngạc nhiên rằng ít người chú ý
06:24
to defending the Internet itself as a communications medium.
126
368861
4365
để bảo vệ chính Internet như một phương tiện truyền thông.
06:29
And I think we probably do need to pay
127
373226
1863
Và tôi nghĩ rằng chúng ta có lẽ cũng nên
06:30
some more attention to that, because it's actually kind of fragile.
128
375089
3088
dành sự quan tâm cho vấn đề này, bởi vì Internet thực ra khá mỏng manh
06:34
So actually, in the early days,
129
378177
2927
Vì thế thực ra là , trong những ngày đầu tiên,
06:37
back when it was the ARPANET,
130
381104
1724
khi mà nó còn có tên là ARPANET
06:38
there were actually times -- there was a particular time it failed completely
131
382828
3589
đã từng có những thời điểm nó đã hỏng hoàn toàn
06:42
because one single message processor
132
386417
3285
bởi một bộ xử lý tin nhắn đơn
06:45
actually got a bug in it.
133
389702
2476
mà thực tế là nó có một "con bọ" trong đó
06:48
And the way the Internet works is
134
392178
2272
Và cái cách mà Internet làm việc là
06:50
the routers are basically exchanging information
135
394450
3567
những đường dẫn là nơi thiết yếu để trao đổi thông tin
06:53
about how they can get messages to places,
136
398017
2590
về việc làm thế nào mà họ có thể gửi những tin nhắn đó đến những địa điểm
06:56
and this one processor, because of a broken card,
137
400607
3898
và bộ xử lý này, chỉ vì một tấm thẻ hỏng,
07:00
decided it could actually get a message
138
404505
2009
đã quyết định việc nó gửi tin nhắn
07:02
to some place in negative time.
139
406514
2688
tới một vài địa điểm vào một thời gian không phù hợp
07:05
So, in other words, it claimed it could deliver a message before you sent it.
140
409202
3983
Hay nói cách khác, nó đã có thể truyền đi một tin nhắn ngay cả trước khi bạn bấm nút gửi đi.
07:09
So of course, the fastest way to get a message anywhere
141
413185
3150
Và đương nhiên, cách nhanh nhất để nhận được tin nhắn từ bất cứ nơi đâu
07:12
was to send it to this guy,
142
416335
1876
là gửi nó đến những gã này,
07:14
who would send it back in time and get it there super early,
143
418211
3547
người mà có thể gửi cho bạn đúng lúc và gửi nó đến cực sớm,
07:17
so every message in the Internet
144
421758
2856
và vì vậy mọi tin nhắn trên Internet
07:20
started getting switched through this one node,
145
424614
3242
đều bắt đầu chuyển sang qua nút này,
07:23
and of course that clogged everything up.
146
427856
1516
và tất nhiên điều này cản trở mọi thứ.
07:25
Everything started breaking.
147
429372
2155
Mọi thứ bắt đầu đổ vỡ.
07:27
The interesting thing was, though,
148
431527
2040
Điều thú vị là mặc dù
07:29
that the sysadmins were able to fix it,
149
433567
1840
hệ thống máy chủ có khả năng sửa nó,
07:31
but they had to basically turn every single thing on the Internet off.
150
435407
4782
những điều này về cơ bản nghĩa là tắt mọi thứ ở trên Internet đi
07:36
Now, of course you couldn't do that today.
151
440189
1398
Hiện nay thì đương nhiên là bạn không thể làm được việc đó rồi.
07:37
I mean, everything off, it's like
152
441587
2394
Ý tôi là, mọi thứ đều tắt, nó giống như là
07:39
the service call you get from the cable company,
153
443981
2232
bạn nhận được cuộc gọi từ công ty truyền hình cáp,
07:42
except for the whole world.
154
446213
3761
chứ không phải ai khác trên thế giới.
07:45
Now, in fact, they couldn't do it for a lot of reasons today.
155
449974
2059
Thực tế là ngày nay họ không thể làm điều đó bởi nhiều lý do.
07:47
One of the reasons is a lot of their telephones
156
452033
2622
Một trong những lý do là rất nhiều điện thoại
07:50
use IP protocol and use things like Skype and so on
157
454655
2969
sử dụng giao thức IP và nhiều phần mềm khác như Skype, vân vân,...
07:53
that go through the Internet right now,
158
457624
2069
thông qua Internet bây giờ
07:55
and so in fact we're becoming dependent on it
159
459693
3282
và thực ra thì chúng ta đang ngày càng phụ thuộc vào Internet
07:58
for more and more different things,
160
462975
1792
ở nhiều nhiều thức khác nữa,
08:00
like when you take off from LAX,
161
464767
2938
như khi bạn cất cánh từ sân bay Los Angeles
08:03
you're really not thinking you're using the Internet.
162
467705
1881
bạn thực sự không nghĩ rằng bạn đang sử dụng Internet.
08:05
When you pump gas, you really don't think you're using the Internet.
163
469586
4116
Khi bạn bơm ga, bạn cũng không nghĩ rằng mình đang sử dụng Internet.
08:09
What's happening increasingly, though, is these systems
164
473702
2125
Thứ mà ngày càng diễn ra nhiều mặc dù đó là những hệ thống
08:11
are beginning to use the Internet.
165
475827
1867
đã bắt đầu sử dụng Internet.
08:13
Most of them aren't based on the Internet yet,
166
477694
3050
Phần lớn chúng thì không phải dựa trên Internet
08:16
but they're starting to use the Internet for service functions,
167
480744
2536
nhưng chúng đang bắt đầu sử dụng Internet cho các chức năng dịch vụ,
08:19
for administrative functions,
168
483280
1905
cho chức năng quản trị,
08:21
and so if you take something like the cell phone system,
169
485185
3063
và nếu bạn sử dụng một số như như là hệ thống điện thoại cầm tay chẳng hạn,
08:24
which is still relatively independent of the Internet for the most part,
170
488248
4320
thứ mà vẫn đc cho là tương đối không phụ thuộc vào Internet trong phần lớn các công đoạn,
08:28
Internet pieces are beginning to sneak into it
171
492568
2959
Từng mảnh nhỏ của Internet đang dần dần len lỏi xâm chiếm vào bên trong nó
08:31
in terms of some of the control and administrative functions,
172
495527
3804
trong chức năng để điều khiển và quản trị,
08:35
and it's so tempting to use these same building blocks
173
499331
2330
và thật hấp dẫn khi sử dụng cho những tòa nhà giống hệt nhau
08:37
because they work so well, they're cheap,
174
501661
2264
bởi vì nó làm việc thật tốt và nó lại rẻ nữa.
08:39
they're repeated, and so on.
175
503925
1100
Nó cứ lắp đi lặp lại như thế.
08:40
So all of our systems, more and more,
176
505025
2772
Vì thế tất cả hệ thống của chúng ta, ngày càng nhiều,
08:43
are starting to use the same technology
177
507797
1780
đang bắt đầu sử dụng những công nghệ giống nhau
08:45
and starting to depend on this technology.
178
509577
2067
và bắt dầu dựa vào những công nghệ này.
08:47
And so even a modern rocket ship these days
179
511644
2425
Và kể cả tàu vũ trụ hiện đại ngày nay
08:49
actually uses Internet protocol to talk
180
514069
2726
thực ra cũng dùng Internet protocol để nói chuyện
08:52
from one end of the rocket ship to the other.
181
516795
1816
từ phần đuổi của tàu vũ trụ đến khác phần khác trên con tàu.
08:54
That's crazy. It was never designed to do things like that.
182
518611
3186
Thật điên rồ. Nó chưa bao giờ được thiết kế để làm những việc như vậy.
08:57
So we've built this system
183
521797
3117
Vậy là chúng ta đã xây dựng hệ thống này
09:00
where we understand all the parts of it,
184
524914
3110
nơi mà chúng ta hiểu rõ từng phần nhỏ của nó,
09:03
but we're using it in a very, very different way than we expected to use it,
185
528024
3698
nhưng chúng ta đang sử dụng nó theo rất nhiều cách khác mà chúng ta không hề ngờ đến,
09:07
and it's gotten a very, very different scale
186
531722
2439
và nó trở nên như vậy ở những mức độ khác nhau
09:10
than it was designed for.
187
534161
2171
chứ không phải như chúng ta đã thiết kế nó như vậy.
09:12
And in fact, nobody really exactly understands
188
536332
2676
Và trên thực tế là, không một ai thực sự hiểu chính xác
09:14
all the things it's being used for right now.
189
539008
2263
tất cả những thứ đang ứng dụng Internet trong hiện tại.
09:17
It's turning into one of these big emergent systems
190
541271
2503
Nó đang trở thành một trong những hệ thống lớn
09:19
like the financial system, where we've designed all the parts
191
543774
3481
giống như hệ thống tài chính, nơi mà chúng ta thiết kế tất cả các bộ phận
09:23
but nobody really exactly understands
192
547255
2606
nhưng thực ra lại chả ai hiểu chính xác
09:25
how it operates and all the little details of it
193
549861
3227
cách nó làm việc và hiểu rõ từng chi tiết nhỏ của nó
09:28
and what kinds of emergent behaviors it can have.
194
553088
2719
và những cái cách phản ứng mà nó có thể có.
09:31
And so if you hear an expert talking about the Internet
195
555807
3133
Vậy nên nếu bạn nghe một chuyên gia nói về internet
09:34
and saying it can do this, or it does do this, or it will do that,
196
558940
2695
và ông ta nói rằng nó có thể làm thế này, nó đang làm thế này hay nó sẽ làm được cái này,
09:37
you should treat it with the same skepticism
197
561635
2461
bạn nên giữ thái độ hoài nghi cũng như vậy
09:39
that you might treat the comments of an economist about the economy
198
564096
4415
như khi bạn đánh giá một lời bình phẩm của một nhà kinh tế học về nền kinh tế
09:44
or a weatherman about the weather, or something like that.
199
568511
2267
hay như khi bạn nghe nhân viên dự báo thời tiết nói về thời tiết vậy.
09:46
They have an informed opinion,
200
570778
2648
Họ trình bày một quan điểm của riêng họ,
09:49
but it's changing so quickly that even the experts
201
573426
2541
nhưng nó thay đổi ngày càng nhanh ngay kể cả những chuyên gia
09:51
don't know exactly what's going on.
202
575967
1818
không thể nào biết chính xác điều gì đang diễn ra nữa.
09:53
So if you see one of these maps of the Internet,
203
577785
2692
Vậy nên nếu mà bạn có thấy những cái bản đồ ở trên Internet,
09:56
it's just somebody's guess.
204
580477
1666
nó chỉ là sự dự đoán của ai đó thôi.
09:58
Nobody really knows what the Internet is right now
205
582143
2198
Không ai thực sự biết Internet hiện nay là gì cả
10:00
because it's different than it was an hour ago.
206
584341
2741
bởi vì nó đã thay đổi hoàn toàn so với 1 giờ trước rồi.
10:02
It's constantly changing. It's constantly reconfiguring.
207
587082
2801
Nó có một điều cố định là thay đổi. Nó có một điều cố định là tự sắp xếp lại
10:05
And the problem with it is,
208
589883
1514
Và vấn đề xảy ra với nó
10:07
I think we are setting ourselves up for a kind of disaster
209
591397
3341
tôi nghĩ chúng ta đang lập trình bản thân mình gắn với một cuộc khủng hoảng
10:10
like the disaster we had in the financial system,
210
594738
2795
như cuộc khủng hoảng chúng ta có với hệ thống tài chính,
10:13
where we take a system that's basically built on trust,
211
597533
5344
nơi mà chúng ta xây dựng nó chủ yếu dựa trên niềm tin,
10:18
was basically built for a smaller-scale system,
212
602877
2621
được dựng cho một hệ thống với tỷ lệ nhỏ hơn
10:21
and we've kind of expanded it way beyond the limits
213
605498
2909
và chúng ta đang mở rộng hơn cả giới hạn mà nó
10:24
of how it was meant to operate.
214
608407
1996
được định ra khi nó vận hành.
10:26
And so right now, I think it's literally true
215
610403
3268
Và vì vậy ngay bây giờ, tôi nghĩ rằng nó thực sự đúng theo nghĩa đen là
10:29
that we don't know what the consequences
216
613671
3505
chúng ta đang không biết hậu quả
10:33
of an effective denial-of-service attack
217
617176
2434
khi một một cuộc tấn công "denial-of-servive" có hiệu quả (gây ra sự từ chối tiếp nhận thông tin hàng loạt)
10:35
on the Internet would be,
218
619610
1773
trên Internet thì sẽ thế nào,
10:37
and whatever it would be is going to be worse next year,
219
621383
1874
bất kỳ điều gì tối tệ hơn nữa có thể xảy ra vào năm tới,
10:39
and worse next year, and so on.
220
623257
1408
và điều tội tệ hơn nữa vào năm tiếp theo,...
10:40
But so what we need is a plan B.
221
624665
2549
Cái chúng ta cần bây h` là kế hoạch dự phòng
10:43
There is no plan B right now.
222
627214
1632
Hiện nay không hề có một kế hoạch dự phòng nào cả.
10:44
There's no clear backup system that we've very carefully kept
223
628846
3503
Không có một hệ thống dự phòng nào mà chúng ta đang gìn giữ cẩn thận
10:48
to be independent of the Internet,
224
632349
1946
để có thể giúp mình độc lập khỏi Internet,
10:50
made out of completely different sets of building blocks.
225
634295
3066
tạo ra những tòa nhà khác hoàn toàn.
10:53
So what we need is something that doesn't necessarily
226
637361
3013
Vậy nên cái chúng ta cần là một thứ không thực sự cần thiết
10:56
have to have the performance of the Internet,
227
640374
2734
phải được phô ra ở trên Internet,
10:59
but the police department has to be able
228
643108
1517
nhưng mà sở cảnh sát phải có khả năng
11:00
to call up the fire department even without the Internet,
229
644625
2523
gọi cho đội phòng cháy chữa cháy ngay cả khi không có Internet,
11:03
or the hospitals have to order fuel oil.
230
647148
2565
hay là bệnh viện cần phải gọi thêm xăng.
11:05
This doesn't need to be a multi-billion-dollar government project.
231
649713
4614
Đây không cần thiết phải là một dự án hàng tỉ đô la của chính phủ.
11:10
It's actually relatively simple to do, technically,
232
654327
2748
Nó thực ra rất đơn giản, một cách kỹ thuật,
11:12
because it can use existing fibers that are in the ground,
233
657075
3802
bởi vì chúng ta có thể sử dụng những kết cấu có sẵn ở trong lòng đất,
11:16
existing wireless infrastructure.
234
660877
1959
hay cơ sở hạ tầng wireless.
11:18
It's basically a matter of deciding to do it.
235
662836
2765
Nó thực ra chỉ là vấn đề của sự quyết định làm.
11:21
But people won't decide to do it
236
665601
2484
Nhưng mọi người sẽ không lựa chọn làm nó
11:23
until they recognize the need for it,
237
668085
2379
cho tới khi họ nhận ra là họ cần nó,
11:26
and that's the problem that we have right now.
238
670464
1498
và đấy là vấn đề chúng ta đang có.
11:27
So there's been plenty of people,
239
671962
2783
Vì vậy đã có rất nhiều người,
11:30
plenty of us have been quietly arguing
240
674745
3044
nhiều rất người trong chúng ta đã ngấm ngầm tranh luận
11:33
that we should have this independent system for years,
241
677789
2918
rằng chúng ta nên có những hệ thống độc lập cho nhiều năm,
11:36
but it's very hard to get people focused on plan B
242
680707
3009
nhưng nó rất khó để khiến cho mọi người tập trung vào kế hoạch dự phòng
11:39
when plan A seems to be working so well.
243
683716
3674
khi mà kế hoạch A có vẻ như vẫn đang hoạt động tốt.
11:43
So I think that, if people understand
244
687390
3429
Vì vậy tôi nghĩ rằng, nếu như mọi người hiểu rằng
11:46
how much we're starting to depend on the Internet,
245
690819
3054
chúng ta phụ thuộc vào Internet như thế nào,
11:49
and how vulnerable it is,
246
693873
1977
và nó dể bị tổn thương như thế nào,
11:51
we could get focused on
247
695850
2106
chúng ta có thể tập trung vào
11:53
just wanting this other system to exist,
248
697956
3024
việc muốn nhưng hệ thống khác tồn tại,
11:56
and I think if enough people say, "Yeah, I would like to use it,
249
700980
3077
và tôi nghĩ nếu có đủ số người người nói, "Đúng, tôi muốn sử dụng nó,
11:59
I'd like to have such a system," then it will get built.
250
704057
3010
Tôi rất muốn có một hệ thống như thế," thì nó sẽ được tạo ra.
12:02
It's not that hard a problem.
251
707067
1423
Đó không phải là vấn đề khó khăn
12:04
It could definitely be done by people in this room.
252
708490
3235
Điều đó có thế được thực hiện bới những người ở trong phòng này.
12:07
And so I think that this is actually,
253
711725
4359
Và vì vậy tôi nghĩ rằng thực sự là
12:11
of all the problems you're going to hear about at the conference,
254
716084
3179
trong tất cả vấn đề mà bạn đang dược nghe về buổi dàm luận này
12:15
this is probably one of the very easiest to fix.
255
719263
2678
đây có lẽ là vấn đề dễ nhất để sửa chữa
12:17
So I'm happy to get a chance to tell you about it.
256
721941
2767
Vì vậy tôi rất vui khi có cơ hội để có thể nói với tất cả mọi người về vẩn đề này
12:20
Thank you very much.
257
724708
2611
Cảm ơn quý vị.
12:23
(Applause)
258
727319
3854
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Danny Hillis - Computer theoristInventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results.
Why you should listen
Danny Hillis is an inventor, scientist, author and engineer. While completing his doctorate at MIT, he pioneered the concept of parallel computers that is now the basis for graphics processors and cloud computing. He holds more than 300 US patents, covering parallel computers, disk arrays, forgery prevention methods, various electronic and mechanical devices, and the pinch-to-zoom display interface. He has recently been working on problems in medicine as well. He is also the designer of a 10,000-year mechanical clock, and he gave a TED Talk in 1994 that is practically prophetic. Throughout his career, Hillis has worked at places like Disney, and now MIT and Applied Invention, always looking for the next fascinating problem.
Danny Hillis | Speaker | TED.com