TED2010
Catherine Mohr: The tradeoffs of building green
Catherine Mohr xây dựng xanh
Filmed:
Readability: 3.7
869,389 views
Trong một bài thuyết trình hài hước ngắn gọn nhưng chứa đựng đầy thông tin ở TED U, Catherine Mohr đưa ra những quyết định lập dị mà cô đã thực hiện khi xây một ngôi nhà xanh-xem xét những số liệu năng lượng thực tế, không cường điệu. Những lựa chọn nào quan trọng nhất? Đó không chỉ là những điều bạn nghĩ. {*chú thích định nghĩa embodied energy trong bài thuyết trình: là năng lượng phải sử dụng để xây dựng hoặc làm ra 1 sản phẩm nào đó: tương đương với tiếng Việt sẽ là năng lượng tiêu tốn.}
Catherine Mohr - Roboticist
Catherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next. Full bio
Catherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
First of all, I'm a geek.
0
1000
3000
Trước tiên, tôi là người lập dị.
00:19
I'm an organic food-eating,
1
4000
2000
Tôi là người ăn thực phẩm hữu cơ
00:21
carbon footprint-minimizing, robotic surgery geek.
2
6000
3000
hạn chế lượng carbon, rành về phẫu thuật bằng robot,
00:24
And I really want to build green,
3
9000
3000
và tôi thực sự muốn xây một ngôi nhà xanh,
00:27
but I'm very suspicious
4
12000
2000
nhưng tôi rất nghi ngờ
00:29
of all of these well-meaning articles,
5
14000
2000
tất cả những bài viết tốt đẹp đó,
00:31
people long on moral authority
6
16000
2000
những người có nhiều thẩm quyền về đạo đức
00:33
and short on data,
7
18000
2000
và quá ít dữ liệu
00:35
telling me how to do these kinds of things.
8
20000
2000
nói cho tôi làm thế nào để thực hiện những việc đó như vậy.
00:37
And so I have to figure this out for myself.
9
22000
2000
Và vì thế tôi phải tìm ra con đường cho bản thân mình
00:39
For example: Is this evil?
10
24000
3000
Ví dụ: Điều này có ác không?
00:42
I have dropped a blob of organic yogurt
11
27000
3000
Tôi vừa đánh rơi một vệt sữa chua hữu cơ
00:45
from happy self-actualized local cows
12
30000
2000
từ những con bò cái địa phương
00:47
on my counter top,
13
32000
2000
trên bàn của mình,
00:49
and I grab a paper towel and I want to wipe it up.
14
34000
3000
và tôi lấy một chiếc khăn giấy, và tôi muốn chùi sạch nó
00:52
But can I use a paper towel? (Laughter)
15
37000
3000
Nhưng tôi có thể sử dụng khăn giấy không? (Cười)
00:55
The answer to this can be found in embodied energy.
16
40000
3000
Câu trả lời cho câu hỏi đó có thể tìm thấy trong tổng năng lượng tiêu tốn.
00:58
This is the amount of energy that goes into
17
43000
2000
Đó là một phần năng lượng chứa trong
01:00
any paper towel or embodied water,
18
45000
2000
bất cứ chiếc khăn giấy nào hoặc tổng lượng nước phải sử dụng.
01:02
and every time I use a paper towel,
19
47000
2000
Và mỗi khi tôi sử dụng một chiếc khăn giấy,
01:04
I am using this much
20
49000
2000
Tôi đang sử dụng nhiều
01:06
virtual energy and water.
21
51000
2000
năng lượng ảo đó và nước.
01:08
Wipe it up, throw it away.
22
53000
2000
Lau và vứt nó đi
01:10
Now, if I compare that to a cotton towel
23
55000
3000
Bây giờ, nếu tôi so sánh điều đó với một chiếc khăn bông
01:13
that I can use a thousand times,
24
58000
2000
mà tôi có thể sử dụng một ngàn lần,
01:15
I don't have a whole lot of embodied energy
25
60000
3000
tôi không có nhiều năng lượng tiêu tốn
01:18
until I wash that yogurty towel.
26
63000
2000
cho tới khi tôi giặt cái khăn dính sữa chua.
01:20
This is now operating energy.
27
65000
3000
Bây giờ năng lượng bắt đầu hoạt động.
01:23
So if I throw my towel in the washing machine,
28
68000
2000
Vì vậy, nếu tôi ném khăn của tôi vào trong máy giặt,
01:25
I've now put energy and water
29
70000
2000
Bây giờ tôi vừa cho thêm năng lượng và nước
01:27
back into that towel ...
30
72000
2000
vào chiếc khăn
01:29
unless I use a front-loading, high-efficiency washing machine, (Laughter)
31
74000
2000
Trừ khi tôi sử dụng một chiếc máy rửa với hiệu quả cao
01:31
and then it looks a little bit better.
32
76000
3000
thì nó sẽ đỡ tốn kém năng lượng hơn.
01:34
But what about a recycled paper towel
33
79000
2000
Nhưng còn về chiếc giấy ăn tái chế lại thì sao,
01:36
that comes in those little half sheets?
34
81000
2000
năng lượng có trở về những nửa mảnh giấy nhỏ đó không?
01:38
Well, now a paper towel looks better.
35
83000
2000
Ồ, bây giờ chiếc khăn ăn trông đàng hoàng hơn.
01:40
Screw the paper towels. Let's go to a sponge.
36
85000
2000
Bỏ qua chuyện cái khăn giấy đi. Ta nói về miếng bọt biển rửa chén.
01:42
I wipe it up with a sponge, and I put it under the running water,
37
87000
3000
Tôi sẽ thử chùi nó với bọt biển rồi đem đi rửa,
01:45
and I have a lot less energy and a lot more water.
38
90000
2000
và tôi có rất ít năng lượng và nhiều nước hơn,
01:47
Unless you're like me and you leave the handle
39
92000
2000
trừ khi bạn giống tôi, bạn chỉnh cái tay cầm vòi nước
01:49
in the position of hot even when you turn it on,
40
94000
2000
ở vị trí nước nóng ngay cả khi bạn bật nó lên,
01:51
and then you start to use more energy.
41
96000
2000
Và sau đó bạn bắt đầu sử dụng thêm năng lượng,
01:53
Or worse, you let it run until it's warm
42
98000
2000
hoặc tệ hơn là bạn để cho nước chảy cho tới khi nước từ từ ấm lên
01:55
to rinse out your towel.
43
100000
2000
rồi mới bắt đầu rửa khăn.
01:57
And now all bets are off.
44
102000
2000
Và bây giờ cá cược gì thì cũng thua.
01:59
(Laughter)
45
104000
2000
(Cười )
02:01
So what this says is that
46
106000
2000
Vì thế điều này có nghĩa là
02:03
sometimes the things that you least expect --
47
108000
3000
đôi khi những điều mà bạn ít để ý nhất,
02:06
the position in which you put the handle --
48
111000
2000
như là vị trí nóng lạnh của tay cầm vòi nước,
02:08
have a bigger effect than any of those other things
49
113000
2000
cũng lại có ảnh hưởng lớn hơn bất kỳ những điều khác
02:10
that you were trying to optimize.
50
115000
2000
mà bạn đang cố gắng tối ưu hóa.
02:12
Now imagine someone as twisted as me
51
117000
2000
Hãy tưởng tượng ai đó lạ lùng như tôi
02:14
trying to build a house.
52
119000
2000
đang cố xây dựng một ngôi nhà.
02:16
(Laughter)
53
121000
3000
(Cười )
02:19
That's what my husband and I are doing right now.
54
124000
3000
Đó là những gì chồng tôi và tôi đang làm bây giờ.
02:22
And so, we wanted to know, how green could we be?
55
127000
2000
Và như vậy, chúng tôi muốn biết làm thế nào có thể xây dựng một ngôi nhà xanh
02:24
And there's a thousand and one articles out there
56
129000
2000
Và có cả ngàn lẻ một bài viết về điều này
02:26
telling us how to make all these green trade-offs.
57
131000
2000
nói cho chúng tôi biết làm thế nào để tạo nên những sự cân bằng màu xanh
02:28
And they are just as suspect
58
133000
2000
Và họ chỉ mơ hồ
02:30
in telling us to optimize these little things around the edges
59
135000
3000
trong việc trình bày cho chúng tôi cách tối ưu những điều nhỏ nhoi bên lề
02:33
and missing the elephant in the living room.
60
138000
2000
và những vấn đề quan trọng, khó khăn lại không được đề cập đến.
02:35
Now, the average house
61
140000
2000
Bây giờ một ngôi nhà trung bình
02:37
has about 300 megawatt hours
62
142000
3000
có khoảng 300 Megawatt giờ
02:40
of embodied energy in it;
63
145000
2000
tổng năng lượng tiêu tốn trong nó.
02:42
this is the energy it takes to make it --
64
147000
2000
Đó là năng lượng cần thiết để xây dựng lên nó,
02:44
millions and millions of paper towels.
65
149000
2000
tương đương hàng triệu triệu chiếc khăn giấy.
02:46
We wanted to know how much better we could do.
66
151000
3000
Chúng tôi muốn biết chúng tôi có thể làm tốt hơn bao nhiêu
02:49
And so, like many people,
67
154000
2000
Và vì thế, giống nhiều người,
02:51
we start with a house on a lot,
68
156000
2000
chúng tôi bắt đầu với 1 ngôi nhà trên 1 lô đất,
02:53
and I'm going to show you a typical construction on the top
69
158000
2000
và tôi đang chỉ cho bạn một công trình tiêu biểu đầu tiên
02:55
and what we're doing on the bottom.
70
160000
2000
và điều gì chúng tôi đang làm sau cùng.
02:57
So first, we demolish it.
71
162000
2000
Vì thế trước tiên, chúng tôi phá hủy nó.
02:59
It takes some energy, but if you deconstruct it --
72
164000
3000
Nó sẽ mất một ít năng lượng, nhưng nếu bạn phá hủy nó,
03:02
you take it all apart, you use the bits --
73
167000
2000
bạn sẽ đập nó ra thành những phần nhỏ, rồi sử dụng những phần đó
03:04
you can get some of that energy back.
74
169000
2000
bạn có thể lấy một phần năng lượng trở về.
03:06
We then dug a big hole
75
171000
2000
Sau đó chúng ta đào một hố thật lớn
03:08
to put in a rainwater catchment tank
76
173000
2000
để đưa vào một bể chứa nước mưa
03:10
to take our yard water independent.
77
175000
2000
để lấy nước cho khu vườn một cách độc lập.
03:12
And then we poured a big foundation
78
177000
2000
Và sau đó chúng tôi đổ một cái móng lớn
03:14
for passive solar.
79
179000
2000
cho việc sử dụng năng lượng mặt trời thụ động
03:16
Now, you can reduce the embodied energy
80
181000
2000
Bây giờ, bạn có thể giảm được tổng năng lượng tiêu tốn
03:18
by about 25 percent
81
183000
2000
khoảng 25%
03:20
by using high fly ash concrete.
82
185000
3000
bằng cách sử dụng cột bê-tông-tro-bay cao.
03:23
We then put in framing.
83
188000
2000
Sau đó chúng ta đặt chúng vào khung
03:25
And so this is framing -- lumber,
84
190000
2000
Và đó là khung, gỗ,
03:27
composite materials --
85
192000
2000
vật liệu tổng hợp,
03:29
and it's kind of hard to get the embodied energy out of that,
86
194000
3000
và khá là khó khăn để khai thác năng lượng trao đổi từ đó,
03:32
but it can be a sustainable resource
87
197000
2000
nhưng nó có thể là một nguồn tài nguyên bền vững
03:34
if you use FSC-certified lumber.
88
199000
3000
nếu bạn sử dụng gỗ có chứng nhận F.S.C.
03:37
We then go on to
89
202000
2000
Sau đó chúng tôi tiếp tục
03:39
the first thing that was very surprising.
90
204000
2000
điều đầu tiên đã gây sự ngạc nhiên.
03:41
If we put aluminum windows in this house,
91
206000
3000
Nếu chúng ta đặt cửa sổ bằng nhôm trong ngôi nhà này,
03:44
we would double the energy use right there.
92
209000
3000
ta sẽ làm tăng gấp đôi năng lượng sử dụng ở ngay đó.
03:47
Now, PVC is a little bit better,
93
212000
2000
Bây giờ, PVC là loại vật liệu tốt hơn một chút,
03:49
but still not as good as the wood that we chose.
94
214000
3000
nhưng vẫn không tốt bằng loại gỗ mà chúng tôi đã chọn
03:52
We then put in plumbing,
95
217000
2000
Chúng tôi sau đó đưa vào hệ thống ống nước,
03:54
electrical and HVAC,
96
219000
2000
điện và hệ thống sưởi, điều hòa và thông gió (HVAC),
03:56
and insulate.
97
221000
2000
và cách nhiệt.
03:58
Now, spray foam is an excellent insulator -- it fills in all the cracks --
98
223000
3000
Bây giờ, bọt phun là một chất cách điện tuyệt vời, nó lấp vào tất cả các vết nứt,
04:01
but it is pretty high embodied energy,
99
226000
3000
nhưng năng lượng tiêu tốn cho nó khá cao.
04:04
and, sprayed-in cellulose or blue jeans
100
229000
3000
Và, phun in trên chất liệu vải hoặc những quần jean xanh
04:07
is a much lower energy alternative to that.
101
232000
2000
là một giải pháp thay thế năng lượng thấp hơn.
04:09
We also used straw bale
102
234000
2000
Chúng tôi cũng sử dụng rơm rạ
04:11
infill for our library,
103
236000
2000
nó là một trong những thứ chúng tôi chọn,
04:13
which has zero embodied energy.
104
238000
2000
chúng có năng lượng bằng không.
04:15
When it comes time to sheetrock,
105
240000
2000
Khi sử dụng đá phiến,
04:17
if you use EcoRock it's about a quarter
106
242000
2000
nếu bạn sử dụng EcoRock, nó khoảng ¼
04:19
of the embodied energy of standard sheetrock.
107
244000
3000
năng lượng tiêu tốn của đá phiến tiêu chuẩn.
04:22
And then you get to the finishes,
108
247000
2000
Và sau đó thì hoàn tất xây dựng,
04:24
the subject of all of those "go green" articles,
109
249000
3000
như chủ đề của tất cả những bài báo "tiến tới màu xanh".
04:27
and on the scale of a house
110
252000
1000
Và trong quy mô của một ngôi nhà,
04:28
they almost make no difference at all.
111
253000
3000
chúng gần như không tạo nên sự khác biệt nào cả.
04:31
And yet, all the press is focused on that.
112
256000
2000
Chưa hết, tất cả nhấn mạnh được tập trung vào điều đó.
04:33
Except for flooring.
113
258000
2000
Ngoại trừ sàn nhà.
04:35
If you put carpeting in your house,
114
260000
2000
Nếu bạn đặt thảm trong nhà bạn,
04:37
it's about a tenth of the embodied energy of the entire house,
115
262000
3000
nó chiếm khoảng 1 phần 10 năng lượng tiêu tốn của toàn bộ tòa nhà,
04:40
unless you use concrete or wood
116
265000
2000
trừ khi bạn sử dụng bê tông hoặc gỗ
04:42
for a much lower embodied energy.
117
267000
2000
để có năng lượng tiêu tốn thấp hơn nữa.
04:44
So now we add in the final construction energy, we add it all up,
118
269000
3000
Bây giờ chúng ta tính toán năng lượng xây dựng cuối cùng, chúng ta cộng tất cả chúng vào,
04:47
and we've built a house for less than half
119
272000
2000
và chúng ta vừa xây một ngôi nhà có ít hơn một nửa
04:49
of the typical embodied energy for building a house like this.
120
274000
3000
năng lượng tiêu tốn cho một ngôi nhà điển hình như thế này.
04:52
But before we pat ourselves
121
277000
2000
Nhưng trước khi chúng ta áp dụng điều này
04:54
too much on the back,
122
279000
2000
thì lại có quá nhiều thứ phải tính toán,
04:56
we have poured 151 megawatt hours
123
281000
3000
chúng tôi đã đổ 151 megawatt giờ
04:59
of energy into constructing this house
124
284000
2000
vào việc xây dựng ngôi nhà này,
05:01
when there was a house there before.
125
286000
2000
nơi mà trước đây đã từng có một ngôi nhà khác rồi.
05:03
And so the question is:
126
288000
2000
Và câu hỏi là:
05:05
How could we make that back?
127
290000
2000
Làm thế nào chúng ta có thể làm cho điều đó trở lại?
05:07
And so if I run my new energy-efficient house forward,
128
292000
3000
Và vì thế nếu tôi thực hiện chương trình xây nhà với việc sử dụng năng lượng hiệu quả,
05:10
compared with the old, non-energy-efficient house,
129
295000
3000
so với ngôi nhà cũ, sử dụng năng lượng không hiệu quả
05:13
we make it back in about six years.
130
298000
3000
chúng ta làm cho nó trở lại trong khoảng sáu năm.
05:16
Now, I probably would have upgraded the old house
131
301000
2000
Bây giờ, có lẽ tôi sẽ phải nâng cấp các ngôi nhà cũ
05:18
to be more energy-efficient,
132
303000
2000
để được nhiều năng lượng-hiệu quả hơn.
05:20
and in that case,
133
305000
2000
Và trong trường hợp đó,
05:22
it would take me more about 20 years to break even.
134
307000
3000
thì tôi phải mất 20 năm để lấy lại cân bằng.
05:26
Now, if I hadn't paid attention to embodied energy,
135
311000
2000
Bây giờ, nếu không quan tâm đến năng lượng tiêu tốn,
05:28
it would have taken us
136
313000
2000
thì chúng ta phải mất
05:30
over 50 years to break even
137
315000
2000
hơn 50 năm để lấy lại thế cân bằng
05:32
compared to the upgraded house.
138
317000
2000
so với những ngôi nhà đã được nâng cấp.
05:34
So what does this mean?
139
319000
2000
Vậy có nghĩa là thế nào?
05:36
On the scale of my portion of the house,
140
321000
3000
Trong quy mô tỷ lệ trong ngôi nhà của tôi,
05:39
this is equivalent to about
141
324000
2000
điều đó tương đương với khoảng
05:41
as much as I drive in a year,
142
326000
2000
1 năm lái xe của tôi,
05:43
it's about five times as much
143
328000
2000
và gấp 5 lần năng lượng
05:45
as if I went entirely vegetarian.
144
330000
2000
khi tôi chuyển qua ăn chay trường.
05:47
But my elephant in the living room flies.
145
332000
3000
Nhưng vấn đề khó khăn nhất của tôi đã được giải quyết.
05:50
Clearly, I need to walk home from TED.
146
335000
3000
Rõ ràng, tôi cần phải trở về nhà từ TED.
05:53
But all the calculations
147
338000
3000
Tất cả những tính toán
05:56
for embodied energy are on the blog.
148
341000
2000
cho năng lượng tiêu tốn đều được trình bày trên blog.
05:58
And, remember, it's sometimes the things that you are not expecting
149
343000
3000
Và, hãy nhớ, đôi khi những điều mà bạn không để ý tới
06:01
to be the biggest changes that are.
150
346000
3000
lại là những điều thay đổi lớn nhất.
06:04
Thank you. (Applause)
151
349000
2000
Cảm ơn . ( Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Catherine Mohr - RoboticistCatherine Mohr loves what she does -- she's just not ever sure what it will be next.
Why you should listen
An engineer turned surgeon turned strategist, Catherine Mohr is always on the lookout for new technologies to help improve patient outcomes while trying to stay in her sweet spot -- the steep part of the learning curve.
As VP of Strategy for Intuitive Surgical in Silicon Valley, faculty at Singularity University and advisor to med-tech startups in the UK, the US and her native New Zealand, Mohr follows her self-admittedly geeky passions wherever they lead her, as she designs, makes, writes, tinkers, plays and travels all over the world.
Catherine Mohr | Speaker | TED.com