TED2007
David Gallo: Underwater astonishments
David Gallo sualtının şaşırtıcılıklarını göstərir
Filmed:
Readability: 3.6
15,797,194 views
David Gallo, bizlərə aralarında rəng dəyişdirən mürəkkəb balığının, mükəmməl bir şəkildə kamuflyaj olan sprutun və okeanın qapqara dərinliklərində Times Meydanı qədər neon işığı göstərən balıqların olduğu inanılmaz dəniz varlıqlarının heyran buraxan çəkilişlərini göstərir.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
We're going to go on a dive to the deep sea,
0
0
3000
Dərin dənizlərə dalmağa gedirik.
00:21
and anyone that's had that lovely opportunity knows
1
3000
4000
Və bu şirin fürsəti tutmuş olan hər kəs bilir ki
00:25
that for about two and half hours on the way down,
2
7000
2000
təxminən iki yarım saat boyunca aşağı inerseniz,
00:27
it's a perfectly positively pitch-black world.
3
9000
4000
zülmət qaranlıq bir dünya ilə karşılırsınız.
00:31
And we used to see the most mysterious animals out the window
4
13000
2000
Və pəncərənin xaricində, dünyanın ən sirrli heyvanlarını görərdik,
00:33
that you couldn't describe: these blinking lights --
5
15000
2000
Tanımlayamadığımız heyvanlar. Bu yanıb sönən işıqlar:
00:35
a world of bioluminescence, like fireflies.
6
17000
2000
biyoluminesans dünyası, eynilə ateşböcekleri kimi.
00:37
Dr. Edith Widder -- she's now at the Ocean Research and Conservation Association --
7
19000
4000
Dr. Edith Witter - özü bu anda Araşdırma Himaye Dərnəyindən (Research Conservation Association) -
00:41
was able to come up with a camera
8
23000
2000
bu inanılmaz heyvanlardan bəzilərini göstərə
00:43
that could capture some of these incredible animals,
9
25000
3000
bir kamera ilə qarşımıza çıxıb gəldi,
00:46
and that's what you're seeing here on the screen.
10
28000
3000
və bu anda ekranda gördüyünüz işdə o kameranın görünüşləri.
00:49
That's all bioluminescence. So, like I said: just like fireflies.
11
31000
2000
Hamısı biyoluminesans. Daha əvvəl də dediyim kimi: eynilə ateşböcekleri kimi.
00:51
There's a flying turkey under a tree. (Laughter)
12
33000
3000
Bu da təyyarə bir hind toyuğu, ağacın altında. (Qəhqəhə)
00:54
I'm a geologist by training. But I love that.
13
36000
5000
Bilirəm. Lağ bir geoloqu. Amma bunu sevirəm.
01:01
And you see, some of the bioluminescence
14
43000
2000
Və burada biyoluminesansın nümunələrini görürsünüz
01:03
they use to avoid being eaten,
15
45000
1000
bəziləri məğlub olmamaq üçün,
01:04
some they use to attract prey,
16
46000
2000
bəziləri də ovlarını çəkmək üçün istifadə edir.
01:06
but all of it, from an artistic point of view, is positively amazing.
17
48000
4000
Amma hamısı, sənət üçün bir dünyagörüşüylə, ovsunlayıcı.
01:10
And a lot of what goes on inside ...
18
52000
2000
Və olanların çoxu içəridə -
01:12
there's a fish with glowing eyes, pulsating eyes.
19
54000
2000
işdə parlayan gözlü, titrəşən gözlü bir balıq
01:14
Some of the colors are designed to hypnotize,
20
56000
3000
Bazır rənglər hipnotize etmək üçün hazırlanmış.
01:17
these lovely patterns. And then this last one,
21
59000
4000
Və bu şirin naxışlar. Və son olaraq:
01:21
one of my favorites, this pinwheel design.
22
63000
3000
Favorilerime, bu fırıldak dizaynı.
01:24
Just absolutely amazing, every single dive.
23
66000
3000
Tam mənasıyla heyran edən, hər bir dalışta.
01:27
That's the unknown world, and today we've only explored about 3 percent
24
69000
3000
Bu bilinməyən dünya. Və bu gün okyanuslarımızda olanların
01:30
of what's out there in the ocean.
25
72000
2000
təkcə yüzdə 3ünün keşfedebildik.
01:32
Already we've found the world's highest mountains,
26
74000
2000
Daha indidən dünyanın ən yüksək dağlarını,
01:34
the world's deepest valleys,
27
76000
3000
ən dərin vadilərinə,
01:37
underwater lakes, underwater waterfalls --
28
79000
2000
sualtı qollarını, sualtı şelalelerini -
01:39
a lot of that we shared with you from the stage.
29
81000
2000
səhnədə sizlərlə bunların bir çoxunu paylaşdıq.
01:41
And in a place where we thought no life at all,
30
83000
3000
Və heç bir həyatın olmayacağını düşündüyümüz bir yerdə,
01:44
we find more life, we think, and diversity and density
31
86000
2000
tropik yağış meşəsində rast gələ müxtəliflik və sıxlıqda,
01:46
than the tropical rainforest, which tells us that
32
88000
2000
həyat nümunələriylə qarşılaşdıq. Bu da bizə bunu söyləyir:
01:48
we don't know much about this planet at all.
33
90000
2000
Bu planet haqqında heç də elə çox şey bilmirik.
01:50
There's still 97 percent, and either that 97 percent is empty or just full of surprises.
34
92000
5000
Kəşf yüzdə 97 var, və bu yüzdə 97 ya tamamilə boş ya da sürprizlərlə dolu.
01:55
But I want to jump up to shallow water now
35
97000
2000
Lakin indi daha dayaz sulara atlamaq istəyirəm,
01:57
and look at some creatures that are positively amazing.
36
99000
3000
və qətiliklə heyranlıq verici bəzi varlıqlara baxmaq istəyirəm.
02:00
Cephalopods -- head-foots. As a kid I knew them as calamari, mostly. (Laughter)
37
102000
5000
Kafadanbacaklılar - Cephalopoda. Uşaqkən daha çox Kalamari olaraq bilirdim.
02:05
This is an octopus --
38
107000
2000
Bu bir sprut.
02:07
this is the work of Dr. Roger Hanlon at the Marine Biological Lab --
39
109000
2000
Bu, Dr. Roger Hanlon'un Deniz bioloji Laboratuarundaki çalışması.
02:09
and it's just fascinating how cephalopods can,
40
111000
4000
Və kafadanbacaklıların gözləriylə, o möhtəşəm gözləriylə,
02:13
with their incredible eyes, sense their surroundings,
41
115000
2000
işığa baxmaları, naxışlar baxmaları,
02:15
look at light, look at patterns.
42
117000
2000
ətrafındakıları hiss etməsi ovsunlayıcı.
02:17
Here's an octopus moving across the reef,
43
119000
3000
Resif boyunca hərəkət edən bir sprut var.
02:20
finds a spot to settle down, curls up and then disappears into the background.
44
122000
5000
Yerləşəcək bir yer tapar, qıvrılar və arkaplanda birdən itər.
02:25
Tough thing to do.
45
127000
2000
Etməsi olduqca çətin bir şey.
02:27
In the next bit, we're going to see a couple squid.
46
129000
2000
Bir sonrakı görünüşdə, bir cüt mürəkkəb balığı görəcəyik.
02:29
These are squid. Now males, when they fight,
47
131000
2000
Bu bir mürəkkəb balığı. İndi kişilər, döyüş etdiklərində,
02:31
if they're really aggressive, they turn white.
48
133000
1000
və həqiqətən agresiflerse, ağ rəngə dönüşüyorlar.
02:32
And these two males are fighting,
49
134000
2000
Və bu iki kişi döyüş edir.
02:34
they do it by bouncing their butts together,
50
136000
2000
Bunu kıçlarını bir-birlərinə vurararak edirlər,
02:36
which is an interesting concept. Now, here's a male on the left
51
138000
3000
ki bu olduqca maraqlı bir anlayış. İndi burada soldakı kişi
02:39
and a female on the right,
52
141000
2000
və sağdakı də dişi.
02:41
and the male has managed to split his coloration
53
143000
3000
İndi, kişi rəngini ikiyə bölməni bacarmış,
02:44
so the female only always sees the kinder gentler squid in him.
54
146000
2000
bu sayədə dişi onun yalnız daha nəzakətli daha nəzakətli tərəfini görür.
02:46
And the male ... (Laughter) We're going to see it again.
55
148000
5000
Və kişilər də - (Qəhqəhə) Bunu bir dəfə daha görəcəyik.
02:51
Let's take a look at it again. Watch the coloration:
56
153000
3000
Bir dəfə daha baxaq. Rənglənmələrə izleyin:
02:54
white on the right, brown on the left.
57
156000
3000
sağda ağ, solda qəhvəyi.
02:57
He takes a step back -- so he's keeping off the other males
58
159000
4000
Bir addım geri gedir, bədənini ikiyə bölərək
03:01
by splitting his body -- and comes up on the other side ...
59
163000
3000
digər kişiləri uzaq tutur.
03:04
Bingo! Now I'm told that's
60
166000
2000
Bingo! İndi bu bildiyim qədəriylə
03:06
not just a squid phenomenon with males, but I don't know.
61
168000
2000
yalnız mürekkepbalıklarının kişilərinə xas bir hərəkət deyilmiş amma bilmirəm.
03:08
(Laughter)
62
170000
2000
(Alqışlar)
03:11
Cuttlefish. I love cuttlefish. This is a Giant Australian Cuttlefish.
63
173000
3000
Sepiya. Sepyalara bayılırım. Bu nəhəng bir Avstraliya sepyası.
03:14
And there he is, his droopy little eyes up here.
64
176000
3000
Və işdə orada. Mahsun kiçik gözləri də burada.
03:17
But they can do pretty amazing things, too.
65
179000
3000
Amma çox maraqlı şeylər edə bilərlər.
03:20
Here we're going to see one backing into a crevice, and
66
182000
4000
İndi burada bir dənəsinin bir çatı geri geri getdiyini görəcəksiniz, və -
03:24
watch his tentacles --
67
186000
2000
dokungaçlarını izleyin.
03:26
he just pulls them in, makes them look just like algae.
68
188000
3000
Onları içəri çəkir. Eynilə bir dəniz yosunu kimi görünməsini təmin edir.
03:29
Disappears right into the background.
69
191000
3000
Arkaplanda itir.
03:32
Positively amazing. Here's two males fighting.
70
194000
2000
Qətiliklə inanılmaz. İşdə iki kişi döyüş edir.
03:34
Once again, they're smart enough, these cephalopods;
71
196000
3000
Bir dəfə daha, bu mürekkepbalıkları bir-birlərinə zərər verməyəcək
03:37
they know not to hurt each other.
72
199000
2000
qədər ağıllılar.
03:39
But look at the patterns that they can do with their skin.
73
201000
3000
Amma dərilərində meydana gətirdikləri bu naxışlar bir baxın. Bəli?
03:42
That's an amazing thing.
74
204000
2000
İnanılmaz bir şey.
03:44
Here's an octopus. Sometimes they don't want to be seen when they move
75
206000
3000
İşdə bir sprut. Bəzən hərəkət edərkən görülmək istəməzlər,
03:47
because predators can see them.
76
209000
2000
çünki ovçular da onları görə bilər.
03:49
Here, this guy actually can make himself look like a rock,
77
211000
2000
Burada, bu özünü həqiqətən bir qaya kimi görünməsini təmin edə bilir,
03:51
and, looking at his environment,
78
213000
3000
və, ətrafına baxaraq,
03:54
can actually slide across the bottom,
79
216000
2000
dalğaları və kölgələri istifadə edərək,
03:56
using the waves and the shadows so he can't be seen.
80
218000
3000
görünmədən, dəniz dibində sürüşərək irəliləyə bilir.
03:59
His motion blends right into the background --
81
221000
5000
Uyğunlaşma içində; hərəkəti arkaplanla qaynaşır.
04:04
the moving rock trick. So, we're learning lots new from the shallow water.
82
226000
5000
Bu hərəkət edən qaya oyunu. Dayaz sulardan da bir çox yeni şey öyrənirik.
04:09
Still exploring the deep,
83
231000
2000
Hələ də dərin dənizləri keşfediyoruz,
04:11
but learning lots from the shallow water.
84
233000
1000
lakin dayaz sulardan bir çox şey öyrənirik.
04:12
There's a good reason why: the shallow water's
85
234000
2000
Bunun yaxşı bir səbəbi var: dayaz sular
04:14
full of predators -- here's a barracuda --
86
236000
2000
yırtıcılarla dolu. İşdə bir ıskarmoz.
04:16
and if you're an octopus or a cephalopod,
87
238000
2000
Və əgər bir sprut ya da mürekkepbalığıysanız,
04:18
you need to really understand how to use your surroundings to hide.
88
240000
3000
ətrafınızdakıları saxlanmaq üçün necə istifadə həqiqətən anlarsınız.
04:21
In the next scene, you're going to see a nice coral bottom.
89
243000
2000
Bir sonrakı səhnədə gözəl bir mərcan bazası görəcəksiniz.
04:23
And you see that an octopus would stand out
90
245000
2000
Və belə bir yerdə bir sprutun
04:25
very easily there if you couldn't use your camouflage,
91
247000
3000
kamulajını, rəng və naxış dəyişdirən dərisini istifadə edə təqdirdə
04:28
use your skin to change color and texture.
92
250000
2000
necə asanlıqla gözə çarpacağını görürsünüz.
04:30
Here's some algae in the foreground ...
93
252000
4000
İşdə ön planda dəniz yosunları.
04:34
and an octopus. Ain't that amazing? Now, Roger spooked him
94
256000
7000
Və bir sprut. İnanılmaz deyilmi? İndi, Roger onu qorxutdu,
04:41
so he took off in a cloud of ink, and when he
95
263000
3000
və o da bir mürəkkəb buludu buraxaraq qaçdı.
04:44
lands the octopus says, "Oh, I've been seen.
96
266000
3000
Və təkrar yerləşdiyində mürəkkəb balığı deyir ki: "Eyvah, görüldü.
04:47
The best thing to do is to get as big as I can get."
97
269000
2000
O zaman ediləcək ən yaxşı şey mümkün olduğunda böyük olmaq. "
04:49
That big brown makes his eyespot very big.
98
271000
3000
Bu böyük kahverengi gözünü böyük edir.
04:52
So, he's bluffing. Let's do it backwards --
99
274000
2000
Uydurma edir. Bunu bir də geriyə doğru edək.
04:54
I thought he was joking when he first showed it to me.
100
276000
2000
Bunu mənə ilk göstərdiyində zarafat etdiyini zənn edirdim.
04:56
I thought it was all graphics -- so here it is in reverse.
101
278000
2000
Tamamilə qrafik olduğunu zənn edirdim. İndi geriyə doğru.
04:58
Watch the skin color; watch the skin texture.
102
280000
3000
Dəri rəngini izleyin, dəri naxışını izleyin.
05:01
Just an amazing animal, it can change color and texture
103
283000
3000
Rəngini və naxışını ətrafıyla uyğunlaşacaq şəkildə dəyişdirə
05:04
to match the surroundings. Watch him blend right into this algae.
104
286000
4000
inanılmaz bir heyvan. Bu dəniz yosununu içinə necə də qaynaşır.
05:08
One, two, three. (Applause)
105
290000
2000
Bir. İki. Üç.
05:13
And now he's gone, and so am I. Thank you very much.
106
295000
4000
Və indi ortadan getdi, və mən də gedirəm. Çox təşəkkürlər.
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com