TED2007
David Gallo: Underwater astonishments
David Gallo montras submarajn mirindaĵojn
Filmed:
Readability: 3.6
15,797,194 views
David Gallo montras gapigajn scenojn de mirigaj marbestoj, inter kiuj kolorŝanĝanta sepio, perfekte kamuflita polpo kaj neonlumaj elmontroj, indaj je Times Square, fare de fiŝoj loĝantaj en la plej nigra profundo de la oceano
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
We're going to go on a dive to the deep sea,
0
0
3000
Ni nun faros ekskurson en la profundan maron.
00:21
and anyone that's had that lovely opportunity knows
1
3000
4000
Kaj ĉiu ajn iam havinta tiun ĉarman ŝancon scias
00:25
that for about two and half hours on the way down,
2
7000
2000
ke dum pli-malpli du horoj kaj duono survoje malsupren
00:27
it's a perfectly positively pitch-black world.
3
9000
4000
ĝi estas perfekte peĉnigra mondo.
00:31
And we used to see the most mysterious animals out the window
4
13000
2000
Kaj ni kutime vidis tra la fenestro la plej misterajn bestojn
00:33
that you couldn't describe: these blinking lights --
5
15000
2000
kiujn oni ne povas priskribi. Tiuj trembriloj:
00:35
a world of bioluminescence, like fireflies.
6
17000
2000
mondo de bioluminesko, kiel lampiroj.
00:37
Dr. Edith Widder -- she's now at the Ocean Research and Conservation Association --
7
19000
4000
Dr. Edith Witter -- kiu nun laboras ĉe la Asocio ORCA --
00:41
was able to come up with a camera
8
23000
2000
sukcesis trovi kameraon
00:43
that could capture some of these incredible animals,
9
25000
3000
kiu povus registri iujn el tiuj ĉi nekredeblaj bestoj,
00:46
and that's what you're seeing here on the screen.
10
28000
3000
kaj tion vi nun spektas surekrane.
00:49
That's all bioluminescence. So, like I said: just like fireflies.
11
31000
2000
Ĉio ĉi estas bioluminesko. Do, kiel mi diris: ĝuste kiel lampiroj.
00:51
There's a flying turkey under a tree. (Laughter)
12
33000
3000
Tio estas fluganta meleagro, sub arbo. (Ridado)
00:54
I'm a geologist by training. But I love that.
13
36000
5000
Mi scias. Mi estas ĉefe geologiisto. Sed mi amas tion.
01:01
And you see, some of the bioluminescence
14
43000
2000
Kaj vi povas vidi ke parton de la bioluminesko
01:03
they use to avoid being eaten,
15
45000
1000
ili uzas por eviti esti manĝitaj,
01:04
some they use to attract prey,
16
46000
2000
alian por altiri predon.
01:06
but all of it, from an artistic point of view, is positively amazing.
17
48000
4000
Sed ĉio tio, el arta vidpunkto, estas certe mirinda.
01:10
And a lot of what goes on inside ...
18
52000
2000
Kaj multe el tio kio plu okazas tie --
01:12
there's a fish with glowing eyes, pulsating eyes.
19
54000
2000
tie ĉi fiŝo kun flambrilaj okuloj, pulsantaj okuloj.
01:14
Some of the colors are designed to hypnotize,
20
56000
3000
Kelkaj el la koloroj estas fasonitaj por hipnotigi.
01:17
these lovely patterns. And then this last one,
21
59000
4000
Tiuj ĉi amindaj ŝablonoj. Kaj jen tiu ĉi lasta:
01:21
one of my favorites, this pinwheel design.
22
63000
3000
unu el miaj plejŝatataj, tiu fasono de ventradeto
01:24
Just absolutely amazing, every single dive.
23
66000
3000
Komplete gapiga, ĉiu simpla enmergo
01:27
That's the unknown world, and today we've only explored about 3 percent
24
69000
3000
Tiu estas la nekonata mondo. Kaj ĝis hodiaŭ ni nur esploris 3 elcentojn
01:30
of what's out there in the ocean.
25
72000
2000
de ĉio kio troviĝas tie en la oceanoj.
01:32
Already we've found the world's highest mountains,
26
74000
2000
Ni jam trovis la plej altajn montojn el la mondo,
01:34
the world's deepest valleys,
27
76000
3000
la plej profundajn valojn
01:37
underwater lakes, underwater waterfalls --
28
79000
2000
subakvajn lagojn, subakvajn akvofalojn --
01:39
a lot of that we shared with you from the stage.
29
81000
2000
grandan parton de kio ni kunhavigis al vi el la scenejo.
01:41
And in a place where we thought no life at all,
30
83000
3000
Kaj en loko pri kiu ni pensis ke tute ne estas vivo,
01:44
we find more life, we think, and diversity and density
31
86000
2000
ni trovas pli da vivo, ni pensas, kaj diverseco kaj denseco,
01:46
than the tropical rainforest, which tells us that
32
88000
2000
ol en la tropikaj arbaroj. Kio montras al ni ke
01:48
we don't know much about this planet at all.
33
90000
2000
ni tute ne scias multe pri tiu ĉi planedo.
01:50
There's still 97 percent, and either that 97 percent is empty or just full of surprises.
34
92000
5000
Restas ankoraŭ 97 elcentoj, kaj tiuj 97 elcentoj aŭ estas malplenaj, aŭ simple plenaj je surprizoj
01:55
But I want to jump up to shallow water now
35
97000
2000
Sed nun mi volas transiri nun en la malprofundan akvon,
01:57
and look at some creatures that are positively amazing.
36
99000
3000
kaj rigardi kelkajn kreitaĵojn kiuj estas certe mirigaj.
02:00
Cephalopods -- head-foots. As a kid I knew them as calamari, mostly. (Laughter)
37
102000
5000
Cefalopodoj -- kapopieduloj. Kiam infano mi konis ilin ĉefe kiel frititaj kalmaroj.
02:05
This is an octopus --
38
107000
2000
Tiu ĉi estas polpo.
02:07
this is the work of Dr. Roger Hanlon at the Marine Biological Lab --
39
109000
2000
Tiu estas la laboro de D-ro Roger Hanlon, en la Laboratorio de Mara Biologio.
02:09
and it's just fascinating how cephalopods can,
40
111000
4000
Kaj estas simple fascine kiamaniere cefalopodoj,
02:13
with their incredible eyes, sense their surroundings,
41
115000
2000
per siaj okuloj, nekredeblaj okuloj, sensas sian ĉirkaŭon,
02:15
look at light, look at patterns.
42
117000
2000
rigardas la lumon, rigardas strukturojn
02:17
Here's an octopus moving across the reef,
43
119000
3000
Jen polpo moviĝanta tra la rifo.
02:20
finds a spot to settle down, curls up and then disappears into the background.
44
122000
5000
Ĝi trovas spacon por enloĝiĝi, tiam buliĝas kaj malaperas en la fonon.
02:25
Tough thing to do.
45
127000
2000
Malmilda afero.
02:27
In the next bit, we're going to see a couple squid.
46
129000
2000
En la sekva peco, ni vidos paron da kalmaroj.
02:29
These are squid. Now males, when they fight,
47
131000
2000
Jen loligo. La maskloj, kiam ili luktas,
02:31
if they're really aggressive, they turn white.
48
133000
1000
blankiĝas se ili estas vere agresemaj.
02:32
And these two males are fighting,
49
134000
2000
Kaj ĉi du maskloj luktadas.
02:34
they do it by bouncing their butts together,
50
136000
2000
Ili faras tion interfrapante siajn postaĵojn,
02:36
which is an interesting concept. Now, here's a male on the left
51
138000
3000
kio estas interesa koncepto. Nun jen masklo maldekstre
02:39
and a female on the right,
52
141000
2000
kaj femalo dekstre.
02:41
and the male has managed to split his coloration
53
143000
3000
Nun, la masklo sukcesis dividi siajn kolorojn,
02:44
so the female only always sees the kinder gentler squid in him.
54
146000
2000
tiel ke la femalo ĉiam vidas nur la ĝentilan loligon.
02:46
And the male ... (Laughter) We're going to see it again.
55
148000
5000
Kaj la masklo -- (Ridado) Ni revidu tion.
02:51
Let's take a look at it again. Watch the coloration:
56
153000
3000
Ni reĵetu rigardon. Vidu la koloraĵon:
02:54
white on the right, brown on the left.
57
156000
3000
blankan dekstre, brunan maldekstre.
02:57
He takes a step back -- so he's keeping off the other males
58
159000
4000
Ĝi retropaŝas, kaj do fortenas la ceterajn masklojn
03:01
by splitting his body -- and comes up on the other side ...
59
163000
3000
per la divido de sia korpo, kaj en la alia flanko ...
03:04
Bingo! Now I'm told that's
60
166000
2000
Bingo! Nu, oni diris al mi ke tio ĉi
03:06
not just a squid phenomenon with males, but I don't know.
61
168000
2000
ne estas nur kalmara fenomeno ĉe maskloj, sed mi ne scias.
03:08
(Laughter)
62
170000
2000
(Aplaŭdo)
03:11
Cuttlefish. I love cuttlefish. This is a Giant Australian Cuttlefish.
63
173000
3000
Sepio. Mi amas sepiojn. Tiu ĉi estas giganta aŭstralia sepio.
03:14
And there he is, his droopy little eyes up here.
64
176000
3000
Kaj jen ĝi estas. Ĝiaj mornaj okuletoj tie ĉi.
03:17
But they can do pretty amazing things, too.
65
179000
3000
Sed ili povas fari mirindajn aferojn.
03:20
Here we're going to see one backing into a crevice, and
66
182000
4000
Tie ĉi ni vidos kiel unu retroiĝas en fendon, kaj --
03:24
watch his tentacles --
67
186000
2000
rigardu ĝiajn tentaklojn.
03:26
he just pulls them in, makes them look just like algae.
68
188000
3000
Ĝi simple entiras ilin. Tio igas ĝin aspekti kiel algoj.
03:29
Disappears right into the background.
69
191000
3000
Ĝi malaperas ĝuste en la fono.
03:32
Positively amazing. Here's two males fighting.
70
194000
2000
Certe mirige. Jen du luktantaj maskloj.
03:34
Once again, they're smart enough, these cephalopods;
71
196000
3000
Jen denove, ili estas sufiĉe lertaj, tiuj cefalopodoj --
03:37
they know not to hurt each other.
72
199000
2000
ili scias kiamaniere ne vundi unu la alian.
03:39
But look at the patterns that they can do with their skin.
73
201000
3000
Sed rigardu la ŝablonojn kiujn ili povas fari per sia haŭto, ĉu?
03:42
That's an amazing thing.
74
204000
2000
Simple mirige.
03:44
Here's an octopus. Sometimes they don't want to be seen when they move
75
206000
3000
Jen polpo. Kelkfoje ili ne volas esti vidataj kiam ili moviĝas,
03:47
because predators can see them.
76
209000
2000
ĉar predantoj povas vidi ilin.
03:49
Here, this guy actually can make himself look like a rock,
77
211000
2000
Jen, tiu ĉi ulo povas montri sin kvazaŭ ŝtono
03:51
and, looking at his environment,
78
213000
3000
kaj, rigardante sian medion,
03:54
can actually slide across the bottom,
79
216000
2000
povas ja gliti tra la malsupro,
03:56
using the waves and the shadows so he can't be seen.
80
218000
3000
uzante la ondojn kaj la ombrojn tiel ke ĝi ne povas esti vidata.
03:59
His motion blends right into the background --
81
221000
5000
Ĝi simple kombiniĝas; ĝiaj movoj kombiniĝas kun la fono.
04:04
the moving rock trick. So, we're learning lots new from the shallow water.
82
226000
5000
La truko de la movanta ŝtono. Do, ni lernadas multon novan el la malprofundaj akvoj.
04:09
Still exploring the deep,
83
231000
2000
Plu esplorante la profundan akvon,
04:11
but learning lots from the shallow water.
84
233000
1000
sed lernante multon novan el la malprofundaj akvoj.
04:12
There's a good reason why: the shallow water's
85
234000
2000
Estas bona kialo por tio: la malprofundaj akvoj
04:14
full of predators -- here's a barracuda --
86
236000
2000
plenas je predantoj. Jen barakudo.
04:16
and if you're an octopus or a cephalopod,
87
238000
2000
Kaj se vi estas polpo aŭ cefalopodo
04:18
you need to really understand how to use your surroundings to hide.
88
240000
3000
vi certe komprenas kiamaniere uzi viajn ĉirkaŭaĵojn por kaŝiĝi.
04:21
In the next scene, you're going to see a nice coral bottom.
89
243000
2000
En la venonta sceno vi vidos belan koralan malsupron.
04:23
And you see that an octopus would stand out
90
245000
2000
Kaj vi vidos ke polpo elstarus
04:25
very easily there if you couldn't use your camouflage,
91
247000
3000
tie facilege se oni ne povus uzi sian kamuflaĵon,
04:28
use your skin to change color and texture.
92
250000
2000
uzi sian haŭton por ŝanĝi koloron kaj strukturon.
04:30
Here's some algae in the foreground ...
93
252000
4000
Jen kelkaj algoj en la unua plano.
04:34
and an octopus. Ain't that amazing? Now, Roger spooked him
94
256000
7000
Kaj polpo. Ĉu ne mirinde? Nu, Roger timigis ĝin,
04:41
so he took off in a cloud of ink, and when he
95
263000
3000
kaj do ĝi foriĝis en inkonubo. Kiam ĝi
04:44
lands the octopus says, "Oh, I've been seen.
96
266000
3000
alteriĝas, la polpo diras, "Ho, oni vidis min.
04:47
The best thing to do is to get as big as I can get."
97
269000
2000
Kion mi plej bone faru estas iĝi tiel granda kiel mi povas."
04:49
That big brown makes his eyespot very big.
98
271000
3000
Tiu granda brunulo tre grandigas sian ocelon.
04:52
So, he's bluffing. Let's do it backwards --
99
274000
2000
Ĝi blufas. Ni montru ĝin retroe.
04:54
I thought he was joking when he first showed it to me.
100
276000
2000
Mi pensis ke ĝi blagas kiam ĝi montris tion al mi.
04:56
I thought it was all graphics -- so here it is in reverse.
101
278000
2000
Mi pensis, ke temas pri grafikaĵo. Do, jen ĝi retroe.
04:58
Watch the skin color; watch the skin texture.
102
280000
3000
Rigardu la haŭtan koloron, la haŭtan strukturon.
05:01
Just an amazing animal, it can change color and texture
103
283000
3000
Simple miriga besto, ĝi povas ŝanĝi koloron kaj haŭtaranĝon
05:04
to match the surroundings. Watch him blend right into this algae.
104
286000
4000
por akordiĝi kun la ĉirkaŭo. Rigardu kiel ĝi kombiniĝas kun tiuj algoj.
05:08
One, two, three. (Applause)
105
290000
2000
Unu. Du. Tri.
05:13
And now he's gone, and so am I. Thank you very much.
106
295000
4000
Kaj nun ĝi foriĝis, kaj ankaŭ mi. Mi tre dankas.
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com