TEDGlobal 2005
Jimmy Wales: The birth of Wikipedia
جیمی ویلز درباره تولد ویکیپدیا
Filmed:
Readability: 4.2
1,381,290 views
جیمی ویلز به یاد می‌آورد که چطور «گروهی از داوطلبان» را گرد هم آورد، به آنان امکانات برای همکاری داد و ویکیپدیا ساخته شد؛ یک دانشنامه خودساخته، خود تصحیح‌کننده که هیچگاه به پایان نمی‌رسد.
Jimmy Wales - Founder of Wikipedia
With a vision for a free online encyclopedia, Wales assembled legions of volunteer contributors, gave them tools for collaborating, and created the self-organizing, self-correcting, ever-expanding, multilingual encyclopedia of the future. Full bio
With a vision for a free online encyclopedia, Wales assembled legions of volunteer contributors, gave them tools for collaborating, and created the self-organizing, self-correcting, ever-expanding, multilingual encyclopedia of the future. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
In 1962, Charles Van Doren, who was later a senior editor of Britannica,
0
0
4000
در سال ۱۹۶۲، چالرز وَن دورِن، که بعد از آن ویراستار دانشنامه بریتانیکا شد،
00:29
said the ideal encyclopedia should be radical -- it should stop being safe.
1
4000
4000
گفت که دانشنامه ایده‌آل باید رادیکال باشد -- باید احتیاط را کنار بگذارد.
00:33
But if you know anything about the history of Britannica since 1962,
2
8000
3000
ولی اگه شما چیزی درباره تاریخ بریتانیکا از سال ۱۹۶۲ بدانید،
00:36
it was anything but radical:
3
11000
2000
همه چیز بود الا رادیکال:
00:38
still a very completely safe, stodgy type of encyclopedia.
4
13000
5000
هنوز هم یک نوع دانشنامه کاملا محتاط، سنگین است.
00:43
Wikipedia, on the other hand, begins with a very radical idea,
5
18000
5000
از طرف دیگه، ویکیپدیا با یک ایده خیلی رادیکال شروع شد،
00:48
and that's for all of us to imagine a world
6
23000
2000
ایده این بود که همه ما جهانی را تصور کنیم
00:50
in which every single person on the planet
7
25000
2000
که در آن هر کسی روی زمین
00:52
is given free access to the sum of all human knowledge.
8
27000
3000
دسترسی رایگان به مجموعه علم همه انسان‌ها داشته باشد.
00:55
And that's what we're doing. So Wikipedia --
9
30000
2000
و این چیزیست که ما داریم انجام می‌دهیم. ویکیپدیا --
00:58
you just saw the little demonstration of it --
10
33000
2000
قبل از این یه نمایش کوتاه ازش دیدید --
01:00
it's a freely licensed encyclopedia. It's written by thousands of volunteers
11
35000
4000
یک دانشنامه آزاد است. این توسط هزاران داوطلب در
01:04
all over the world in many, many languages.
12
39000
2000
سراسر جهان به زبان‌های خیلی مختلفی نوشته شده‌است.
01:06
It's written using Wiki software --
13
41000
2000
این توسط نرم‌افزار ویکی نوشته شده‌است --
01:08
which is the type of software he just demonstrated
14
43000
3000
که نوعی نرم‌افزار است که او قبل از من نشون داد --
01:11
-- so anyone can quickly edit and save,
15
46000
2000
هر کسی به سرعت می‌تواند ویرایش و ذخیره کند،
01:13
and it goes live on the Internet immediately.
16
48000
3000
و در همان لحظه روی اینترنت می‌رود.
01:16
And everything about Wikipedia is managed by virtually an all-volunteer staff.
17
51000
5000
و همه چیز در ویکیپدیا توسط کارمندان کاملا داوطلب مدیریت می‌شود.
01:21
So when Yochai is talking about new methods of organization,
18
56000
4000
خوب وقتی یوکای درباره روش‌های جدید سازمان‌دهی صحبت می‌کند
01:25
he's exactly describing Wikipedia. And what I'm going to do today
19
60000
4000
او واقعا دارد ویکیپدیا را توصیف می‌کند. و امروز من می‌خواهم که
01:29
is tell you a little bit more about how it really works on the inside.
20
64000
4000
به شما کمی بیشتر درباره روش کار داخل ویکی واقعا چگونه است.
01:33
So Wikipedia's owned by the Wikimedia Foundation, which I founded,
21
68000
5000
خوب بنیاد ویکیمدیا، که من تاسیس کردم، صاحب ویکیپدیا است.
01:38
a nonprofit organization. And our goal, the core aim of the Wikimedia Foundation,
22
73000
5000
یک بنیاد غیرانتفاعی. و هدف ما، هدف مرکزی بنیاد ویکیمدیا،
01:43
is to get a free encyclopedia to every single person on the planet.
23
78000
3000
اینست که یک دانشنامه آزاد به هر کسی روی زمین بدهیم.
01:46
And so if you think about what that means,
24
81000
2000
و خوب اگر فکر کنید که این یعنی چی،
01:48
it means a lot more than just building a cool website.
25
83000
3000
مفهومش خیلی بیشتر از ساختن یک سایت قشنگ هست.
01:51
We're really interested in all the issues of the digital divide, poverty worldwide,
26
86000
4000
ما واقعا به تمامی مشکلات تقسیمات دیجیتال، فقر در سراسر جهان علاقمندیم
01:55
empowering people everywhere to have the information that they need
27
90000
4000
و به مردم در همه جا قدرت می‌دهد که اطلاعاتی که نیاز دارند بگیرند
01:59
to make good decisions.
28
94000
1000
تا تصمیمات درست بگیرند.
02:00
And so we're going to have to do a lot of work that goes beyond just the Internet.
29
95000
4000
و ما کارهای خیلی زیادی انجام خواهیم داد که فرای اینترنت می‌رود.
02:04
And so that's a big part of why we've chosen the free licensing model,
30
99000
4000
و خوب این بخش بزرگی از دلیل ما برای انتخاب این مدل مجوز بود،
02:08
because that empowers local entrepreneurs --
31
103000
2000
به این دلیل که نوآوران محلی را قدرتمند خواهد کرد --
02:10
or anyone who wants to, can take our content
32
105000
2000
یا هر کس که می‌خواهد، می‌تواند محتوای ما را بردارد
02:12
and do anything they like with it -- you can copy it, redistribute it
33
107000
4000
و هر کار که می‌خواهد با آن انجام دهد -- می‌توانید آن را کپی کنید، پخشش کنید
02:16
and you can do it commercially or non-commercially.
34
111000
2000
و شما می‌توانید این را به صورت تجاری یا غیرتجاری انجام دهید.
02:18
So there's a lot of opportunities that are going to arise around Wikipedia
35
113000
4000
خوب فرصت‌های خیلی زیادی هستند که در اطراف ویکیپدیا در سراسر جهان رشد خواهند کرد.
02:22
all over the world.
36
117000
2000
خوب فرصت‌های خیلی زیادی هستند که در اطراف ویکیپدیا در سراسر جهان رشد خواهند کرد.
02:24
We're funded by donations from the public,
37
119000
2000
سرمایه ما از هدایای عمومی تامین می‌شود،
02:26
and one of the more interesting things about that
38
121000
3000
و نکته جالب‌تر راجع به آن اینست که
02:29
is how little money it actually takes to run Wikipedia.
39
124000
3000
چه پول کمی برای راه‌اندازی ویکیپدیا مورد نیاز است.
02:32
So Yochai showed you the graph of what the cost of a printing press was.
40
127000
5000
یوکای به شما نموداری از میزان هزینه مطبوعات کاغذی نشان داد.
02:37
And I'm going to tell you what the cost of Wikipedia is,
41
132000
4000
و من می‌خواهم به شما هزینه‌های ویکیپدیا را بگویم،
02:41
but first I'll show you how big it is.
42
136000
2000
ولی اول به شما خواهم گفت که اندازه آن چقدر است.
02:43
So we've got over 600,000 articles in English.
43
138000
4000
خوب ما بیش از ۶۰۰هزار مقاله به انگلیسی داریم.
02:47
We've got two million total articles across many, many different languages.
44
142000
4000
و سر جمع دو میلیون مقاله به زبان‌های خیلی خیلی مختلف داریم.
02:51
The biggest languages are German, Japanese, French --
45
146000
3000
بزرگترین زبان‌ها آلمانی، ژاپنی، فرانسه --
02:54
all the Western European languages are quite big.
46
149000
4000
تمامی زبان‌های اروپای غربی کاملا بزرگ هستند.
02:58
But only around one-third of all of our traffic to our web
47
153000
3000
ولی فقط یک سوم از همه ترافیک به صفحات ما
03:01
clusters to the English Wikipedia,
48
156000
2000
مربوط به صفحات انگلیسی ویکیپدیا است،
03:03
which is surprising to a lot of people.
49
158000
2000
که برای خیلی‌ها تعجب‌آور است.
03:05
A lot of people think in a very English-centric way on the Internet,
50
160000
4000
بسیاری از مردم انگلیسی را محور اینترنت می‌دانند
03:09
but for us, we're truly global. We're in many, many languages.
51
164000
3000
ولی برای ما این واقعا جهانیست. ما به زبان‌های خیلی خیلی زیادی هستیم.
03:13
How popular we've gotten to be -- we're a top 50 website
52
168000
3000
و ما چقدر محبوب شده‌ایم -- ما جزو ۵۰ سایت برتر هستیم
03:16
and we're more popular than the New York Times.
53
171000
2000
و ما از نیویورک تایمز هم محبوب‌تریم.
03:18
So this is where we get to Yochai's discussion.
54
173000
4000
و اینجاست که ما به بحث یوکای می‌رسیم.
03:23
This shows the growth of Wikipedia -- we're the blue line there --
55
178000
3000
این رشد ویکیپدیا را نشان می‌دهد -- ما خط آبی هستیم --
03:26
and then this is the New York Times over there.
56
181000
3000
و این هم نیویورک تایمز هست اینجا.
03:29
And what's interesting about this is the New York Times website is a huge,
57
184000
3000
و چیزی که خیلی جالبه اینجا اینست که سایت نیویورک تایمز خیلی عظیمه،
03:32
enormous corporate operation with -- I have no idea how many hundreds of employees.
58
187000
4000
یک کار شرکتی عظیم با -- نمی‌دونم چند هزار کارمند.
03:36
We have exactly one employee,
59
191000
3000
ما دقیقا یک کارمند داریم،
03:39
and that employee is our lead software developer.
60
194000
3000
و اون کارمند توسعه‌دهنده نرم‌افزار اصلی ما است.
03:42
And he's only been our employee since January 2005,
61
197000
3000
و اون فقط از سال ۲۰۰۵ کارمند ما بوده است،
03:45
all the other growth before that.
62
200000
2000
اون همه رشد هم قبل از آن بوده است.
03:47
So the servers are managed by a rag-tag band of volunteers;
63
202000
3000
خوب سرورها توسط گروه دورهم جمع‌شده‌ای از داوطلبان نگهداری می‌شود؛
03:50
all the editing is done by volunteers.
64
205000
2000
همه ویرایشها توسط گروهی از داوطلبان انجام می‌شود.
03:52
And the way that we're organized
65
207000
2000
و روش سازمان‌یافتگی ما
03:54
is not like any traditional organization you can imagine.
66
209000
3000
مثل هر شرکت معمولی‌ای که ممکنه تصور کنید نیست.
03:57
People are always asking, "Well, who's in charge of this?"
67
212000
2000
مردم همیشه می‌پرسند: «مسئول همه اینها کیست؟»
03:59
or "Who does that?" And the answer is: anybody who wants to pitch in.
68
214000
5000
و «چه کسی اون رو انجام می‌دهد؟» و جواب اینه: هر کسی که بخواهد همکاری کند.
04:04
It's a very unusual and chaotic thing.
69
219000
3000
یک چیز خیلی درهم و غیرمعمول است.
04:07
We've got over 90 servers now in three locations.
70
222000
3000
ما الان بیش از ۹۰ سرور در سه نقطه داریم.
04:10
These are managed by volunteer system administrators who are online.
71
225000
4000
اینها توسط مدیرسیستم‌های داوطلبی که آنلاین هستند مدیریت می‌شوند.
04:14
I can go online any time of the day or night
72
229000
3000
من می‌تونم هر وقتی از روز یا شب آنلاین بشم
04:17
and see eight to 10 people waiting for me
73
232000
4000
و ببینم که هشت تا ده نفر منتظر من هستند که
04:21
to ask a question or something, anything about the servers.
74
236000
4000
سوالی بپرسم یا چیزی، هرچی درباره سرورها.
04:25
You could never afford to do this in a company.
75
240000
2000
شما هرگز نخواهید توانست همچین کاری را در یک شرکت انجام دهید.
04:27
You could never afford to have a standby crew of people
76
242000
4000
شما هرگز نمی‌توانید هزینه یک گروه آماده ۲۴ ساعته را تامین کنید
04:31
24 hours a day and do what we're doing at Wikipedia.
77
246000
4000
و این کاری را بکنید که ما در ویکیپدیا انجام می‌دهیم.
04:35
So we're doing around 1.4 billion page views monthly,
78
250000
3000
خوب ما حدود ۱.۴ میلیارد بازدید از صفحه در ماه داریم،
04:38
so it's really gotten to be a huge thing.
79
253000
3000
و این داره یه چیز خیلی بزرگ می‌شود.
04:41
And everything is managed by the volunteers.
80
256000
2000
و همه چیز با داوطلبان اداره می‌شود.
04:43
And the total monthly cost for our bandwidth is about 5,000 dollars.
81
258000
5000
و تمام هزینه ماهانه پهنای باند ما تقریبا ۵۰۰۰ دلار در ماه است.
04:48
And that's essentially our main cost.
82
263000
2000
و این در واقع بزرگترین هزینه ما است.
04:50
We could actually do without the employee. We actually --
83
265000
3000
ما در واقع می‌تونیم بدون کارمند هم کار کنیم. ما در حقیقت ...
04:53
we hired Brian because he was working part-time for two years
84
268000
3000
ما برایان را استخدام کردیم به این خاطر که او دو سال پاره‌وقت کار می‌کرد و
04:56
and full-time at Wikipedia,
85
271000
2000
تمام وقت در ویکیپدیا بود.
04:58
so we actually hired him so he could get a life and go to the movies sometimes.
86
273000
4000
خوب ما در واقع او را استخدام کردیم تا او هم بتونه زندگی داشته باشه و بتونه بعضی وقت‌ها سینما بره.
05:03
So the big question when you've got this really chaotic organization is,
87
278000
3000
و بزرگترین سوال وقتی که شما یه همچین سازمان درهمی دارید اینست که،
05:06
why isn't it all rubbish? Why is the website as good as it is?
88
281000
4000
چرا همه‌‌اش آشغال نیست؟ چرا این سایت به این خوبی هست؟
05:10
First of all, how good is it? Well, it's pretty good. It isn't perfect,
89
285000
3000
اول از همه، تا چه حد خوبه؟ خب، خیلی خوبه. ایده‌آل نیست،
05:13
but it's much, much better than you would expect,
90
288000
3000
ولی خیلی خیلی بهتر از اونی که شما ممکن است انتظار داشته باشید هست،
05:16
given our completely chaotic model.
91
291000
2000
با توجه به مدل کاملا درهم ما.
05:18
So when you saw him make a ridiculous edit to the page about me,
92
293000
3000
خوب وقتی که شما دیدید که او ویرایش مضحکی در صفحه من انجام داد،
05:21
you think, oh, this is obviously just going to degenerate into rubbish.
93
296000
4000
شما فکر کردید، اوه، این مطمئنن رو به سمت آشغال شدن می‌رود.
05:25
But when we've seen quality tests -- and there haven't been enough of these yet
94
300000
4000
ولی وقتی که ما آزمایش‌های کیفیت را می‌بینیم -- و هنوز به اندازه کافی از این آزمایش‌ها نبوده‌است
05:29
and I'm really encouraging people to do more,
95
304000
2000
و من واقعا مردم رو تشویق می‌کنم که بیشتر کار کنند،
05:31
comparing Wikipedia to traditional things -- we win hands down.
96
306000
4000
مقایسه ویکیپدیا با چیزای عادی -- بدون تلاش زیاد برنده‌ایم
05:35
So a German magazine compared German Wikipedia,
97
310000
3000
یک مجله آلمانی ویکی‌پدیای آلمانی را،
05:38
which is really much, much smaller than English,
98
313000
3000
که واقعا خیلی خیلی کوچکتر از انگلیسی آن است،
05:41
to Microsoft Encarta and to Brockhaus Multimedia,
99
316000
4000
با اِنکارتای مایکروسافت و بروکهاوس مولتی‌مدیا مقایسه کرده‌است،
05:45
and we won across the board.
100
320000
2000
ما در همه زمینه‌ها بردیم.
05:47
They hired experts to come and look at articles and compare the quality,
101
322000
3000
آنها متخصصینی را استخدام کردند که بیایند و به مقالات نگاه کنند و کیفیتشان را مقایسه کنند،
05:50
and we were very pleased with that result.
102
325000
3000
و ما از نتایج خیلی خوشحال شدیم.
05:53
So a lot of people have heard about the Wikipedia Bush-Kerry controversy.
103
328000
4000
خیلی‌ها درباره بحث بوش-کِری شنیده‌اند.
05:57
The media has covered this somewhat extensively.
104
332000
4000
رسانه‌ها این رو تاحد زیادی پوشش دادند.
06:01
It started out with an article in Red Herring.
105
336000
3000
با یک مقاله در «رد هِرینگ» شروع شد.
06:04
The reporters called me up and they -- I mean, I have to say
106
339000
3000
گزارشگرها به من زنگ زدند و اونها -- منظورم اینه که، من باید بگم که
06:07
they spelled my name right, but they really wanted to say,
107
342000
5000
اسم من رو درست نوشتند، ولی چیزی که اونا واقعا می‌خواستند که بگویند،
06:12
the Bush-Kerry election is so contentious,
108
347000
2000
که انتخابات بوش-کِری آنقدر فراگیر است،
06:14
it's tearing apart the Wikipedia community. And so they quote me as saying,
109
349000
4000
که دارد اجتماع ویکیپدیا را از هم می‌پاشد. و خوب اونها از من نقل کردند که
06:18
"They're the most contentious in the history of Wikipedia."
110
353000
3000
«اونها بحث‌انگیزترین موضوع در تاریخ ویکیپدیا بوده‌است.»
06:21
What I actually said is, they're not contentious at all.
111
356000
2000
چیزی که در واقع من گفتم این بود که، اونها اصلا بحث‌انگیز نبوده‌اند.
06:23
So it's a slight misquote. (Laughter) The articles were edited quite heavily.
112
358000
6000
خوب این کمی نقل‌قول اشتباهی است. (خنده) مقاله‌ها خیلی زیاد ادیت شده بودند.
06:29
And it is true that we did have to lock the articles on a couple of occasions.
113
364000
3000
و درست است که ما در چند مورد مجبور شدیم که مقالات را قفل کنیم.
06:32
Time magazine recently reported that
114
367000
3000
مجله تایم به تازگی گزارش داد که
06:35
"Extreme action sometimes has to be taken,
115
370000
3000
«بعضی مواقع کارهای رادیکال باید انجام شود،
06:38
and Wales locked the entries on Kerry and Bush for most of 2004."
116
373000
5000
و ویلز مقاله‌هایی درباره کِری و بوش را برای مدت زیادی در ۲۰۰۴ قفل کرد»
06:43
This came after I told the reporter that we had to lock it for --
117
378000
4000
این بعد از آن اومد که من به خبرنگاران گفتم که ما مجبور بودیم که آن را برای --
06:47
occasionally a little bit here and there.
118
382000
2000
مدتی خاص کمی اینور و اونور-- قفل کنیم.
06:49
So the truth in general is that the kinds of controversies
119
384000
3000
خوب حقیقت اینست که به کل نوع مجادلاتی که
06:52
that you would probably think we have within the Wikipedia community
120
387000
4000
شما ممکنه که فکر کنید ما در جامعه ویکیپدیا داریم،
06:56
are not really controversies at all.
121
391000
2000
واقعا مجادله‌ای نیستند.
06:58
Articles on controversial topics are edited a lot,
122
393000
3000
مقالات در موضوعات بحث‌انگیز خیلی ویرایش می‌شوند،
07:01
but they don't cause much controversy within the community.
123
396000
3000
ولی اونها مجادلات بزرگی را در مجموعه ایجاد نمی‌کنند.
07:04
And the reason for this is that most people understand the need for neutrality.
124
399000
5000
و دلیلش اینست که خیلی از آدم‌ها نیاز به بی‌طرفی را می‌فهمند.
07:11
The real struggle is not between the right and the left --
125
406000
4000
کشمکش اصلی بین راست و چپ نیست
07:15
that's where most people assume --
126
410000
2000
این اون جاییست که خیلی‌ها فکر می‌کنند که هست --
07:17
but it's between the party of the thoughtful and the party of the jerks.
127
412000
3000
ولی کمشکش بین گروه متفکران و گروه احمق‌ها است.
07:20
And no side of the political spectrum has a monopoly on either of those qualities.
128
415000
4000
و هیچ طرفی از طیف سیاسی، امتیاز انحصاریِ در یکی از این دو کیفیت را ندارند
07:24
The actual truth about the specific Bush-Kerry incident
129
419000
4000
واقعیت درست درباره واقعه بوش-کِری این بود که
07:28
is that the Bush-Kerry articles
130
423000
2000
مقاله‌های بوش-کِری کمتر از ۱٪ زمان سال ۲۰۰۴ قفل بودند.
07:30
were locked less than one percent of the time in 2004,
131
425000
3000
مقاله‌های بوش-کِری کمتر از ۱٪ زمان سال ۲۰۰۴ قفل بودند.
07:33
and it wasn't because they were contentious;
132
428000
2000
و به این خاطر نبود که بحث‌انگیز بودند
07:35
it was just because there was routine vandalism --
133
430000
3000
به این دلیل بود که خرابکاری‌های روتین وجود داشت --
07:38
which happens sometimes even on stage, people --
134
433000
4000
که بعضی وقت‌ها رخ می‌دهد حتی روی سن، آدم‌ها --
07:42
sometimes even reporters have reported to me that they vandalize Wikipedia
135
437000
3000
بعضی وقت‌ها حتی گزارشگرها هم به من خبر داده‌اند که در ویکیپدیا خرابکاری کرده‌اند
07:45
and were amazed that it was fixed so quickly.
136
440000
3000
و از سرعت درست شدن آن شگفت‌زده شده‌اند.
07:48
And I said -- you know, I always say, please don't do that; that's not a good thing.
137
443000
4000
و من گفتم -- می‌دونید، همیشه می‌گم، لطفا این کار را نکنید؛ کار خوبی نیست.
07:52
So how do we do this?
138
447000
2000
خوب ما چطور این کار رو می‌کنیم؟
07:54
How do we manage the quality control?
139
449000
2000
چطوری ما کیفیت محتوا را مدیریت می‌کنیم.
07:56
How does it work?
140
451000
3000
چطور کار می‌کند؟
07:59
So there's a few elements,
141
454000
3000
خوب چند بخش دارد،
08:02
mostly social policies and some elements of the software.
142
457000
3000
بیشترش قوانین اجتماعی هستند و برخی هم نرم‌افزاری.
08:05
So the biggest and the most important thing is our neutral point-of-view policy.
143
460000
4000
بزرگترین و مهمترین چیز قوانین دیدگاه بی‌طرف ما است.
08:09
This is something that I set down from the very beginning,
144
464000
3000
این چیزیست که من از همون اول اعمال کردم
08:12
as a core principle of the community that's completely not debatable.
145
467000
4000
به عنوان پایه اصلی مجموعه ما که قابل چانه‌زنی هم نیست.
08:16
It's a social concept of cooperation,
146
471000
3000
این پایه اجتماعی همکاری است،
08:19
so we don't talk a lot about truth and objectivity.
147
474000
4000
ما درباره راستی و موضوع‌محوری خیلی حرف می‌زنیم.
08:23
The reason for this is if we say we're only going to write the "truth" about some topic,
148
478000
4000
دلیلش اینست که اگر ما بگوییم که می‌خواهیم فقط «واقعیت» را درباره یک موضوع بنویسیم،
08:27
that doesn't do us a damn bit of good of figuring out what to write,
149
482000
3000
این هیچ کمکی به ما نمی‌کند که بفهمیم چه چیزی باید بنویسیم،
08:30
because I don't agree with you about what's the truth.
150
485000
2000
چراکه من درباره اینکه چه چیزی درست است با شما موافق نیستم.
08:32
But we have this jargon term of neutrality,
151
487000
3000
ولی ما این کلمه بی‌طرفی را داریم،
08:35
which has its own long history within the community,
152
490000
2000
که تاریخ بلند خودش را در مجموعه دارد،
08:37
which basically says, any time there's a controversial issue,
153
492000
4000
که در واقع می‌گوید، هر زمان یک موضوع مجادله برانگیز هست،
08:41
Wikipedia itself should not take a stand on the issue.
154
496000
3000
خود ویکیپدیا نباید طرف کسی را در آن موضوع بگیرد.
08:44
We should merely report on what reputable parties have said about it.
155
499000
3000
ما باید تنها آنچه که طرفین می‌گویند را گزارش کنیم.
08:47
So this neutrality policy is really important for us,
156
502000
3000
بنابراین قانون بی‌طرفی خیلی برای ما مهم است،
08:50
because it empowers a community that is very diverse
157
505000
4000
چرا که به مجموعه‌ای که خیلی گسترده است این توانایی را می‌دهد که
08:54
to come together and actually get some work done.
158
509000
2000
کنار هم جمع شوند و واقعا کاری انجام دهند.
08:56
So we have very diverse contributors in terms of political, religious,
159
511000
3000
ما همکاران خیلی متفاوتی از نظر پیشینه سیاسی، دینی و فرهنگی داریم.
08:59
cultural backgrounds.
160
514000
2000
ما همکاران خیلی متفاوتی از نظر پیشینه سیاسی، دینی و فرهنگی داریم.
09:01
By having this firm neutrality policy,
161
516000
2000
با داشتن این قانون محکم بی‌طرفی،
09:03
which is non-negotiable from the beginning,
162
518000
2000
که از ابتدا غیرقابل چانه‌زنی هست،
09:05
we ensure that people can work together
163
520000
2000
ما اطمینان می‌یابیم که افراد می‌توانند با هم کار کنند
09:07
and that the entries don't become simply a war
164
522000
2000
و اینکه مقاله‌ها تبدیل به یک جنگ بین چپ و راست نشود.
09:09
back and forth between the left and the right.
165
524000
3000
و اینکه مقاله‌ها تبدیل به یک جنگ بین چپ و راست نشود.
09:12
If you engage in that type of behavior,
166
527000
2000
اگر همچنین رفتاری از خودتان نشان دهید،
09:14
you'll be asked to leave the community.
167
529000
2000
از شما خواسته می‌شود که گروه را ترک کنید.
09:17
So real-time peer review.
168
532000
2000
یک جور بررسی دقیق درآنِ واحد.
09:19
Every single change on the site goes to the recent changes page.
169
534000
3000
هر تغییری در سایت به صفحه تغییرات جدید در سایت می‌رود.
09:22
So as soon as he made his change, it went to the recent changes page.
170
537000
3000
بلافاصله بعد از اینکه او این تغییرات را انجام داد، لینک به صفحه تغییرات جدید رفت.
09:25
That recent changes page was also fed into IRC channel,
171
540000
4000
آن صفحه تغییرات جدید در IRC هم وارد می‌شود،
09:29
which is an Internet chat channel
172
544000
2000
که یک کانال چَت در اینترنت است
09:31
that people are monitoring with various software tools.
173
546000
2000
که مردم می‌توانند آن را با نرم‌افزارهای مختلف مشاهده کنند.
09:35
And people can get RSS feeds --
174
550000
2000
همچنین مردم می‌توانند خروجی RSS از این صفحه بگیرند --
09:37
they can get e-mail notifications of changes.
175
552000
3000
آنها می‌توانند خبرنامه ایمیلی از تغییرات بگیرند.
09:40
And then users can set up their own personal watch list.
176
555000
2000
و هر کاربری می‌تواند لیست صفحه‌های خودش را تنظیم کند.
09:42
So my page is on quite a few volunteers' watch lists,
177
557000
3000
و صفحه من توی لیست تعداد زیادی از داوطلب‌ها هست،
09:45
because it is sometimes vandalized.
178
560000
2000
چون بعضی وقت‌ها درش خرابکاری‌ای می‌شه
09:49
And therefore, what happens is someone will notice the change very quickly,
179
564000
4000
بنابراین، اتفاقی که می‌افتد اینست که افرادی خیلی سریع متوجه تغییرات می‌شوند،
09:53
and then they'll just simply revert the change.
180
568000
4000
و آنها به راحتی تغییر رو بر‌می‌گردانند.
09:57
There's a new pages feed, for example,
181
572000
2000
برای مثال، یک لینکِ‌خبر هست برای صفحه‌های جدید
09:59
so you can go to a certain page of Wikipedia
182
574000
2000
یعنی شما می‌تونید به بخش خاصی از ویکیپدیا بروید
10:01
and see every new page as it's created.
183
576000
2000
و هر صفحه جدیدی که ساخته می‌شه را ببینید.
10:03
This is really important, because a lot of new pages that get created
184
578000
2000
این خیلی مهمه، چون بسیاری از صفحات جدید که ساخته می‌شود
10:05
are just garbage that have to be deleted, you know, ASDFASDF.
185
580000
3000
فقط یک سری آشغال هستند که باید پاک شوند، می‌دانید جیبِرجَبر.
10:08
But also that's some of the most interesting and fun things at Wikipedia,
186
583000
3000
درعین‌حال یکی از جالب‌ترین چیزها در ویکیپدیا هم هست،
10:11
some of the new articles.
187
586000
2000
بعضی از این صفحات جدید.
10:13
People will start an article on some interesting topic,
188
588000
2000
کسی یه مقاله درباره یک موضوع جالب شروع می‌کنه،
10:15
other people will find that intriguing
189
590000
2000
بقیه می‌بینند که خیلی جذاب است و
10:17
and jump in and help and make it much better.
190
592000
2000
و می‌پرند وسط و کمک می‌کنند که خیلی بهتر بشه.
10:19
So we do have edits by anonymous users,
191
594000
2000
خوب، ما ویرایش توسط کاربرهای ناشناس هم داریم،
10:21
which is one of the most controversial and intriguing things about Wikipedia.
192
596000
4000
که یکی از بحث برانگیزترین و زیباترین چیزها درباره ویکی‌پدیاست.
10:25
So Chris was able to do his change -- he didn't have to log in or anything;
193
600000
4000
کریس تونست تغییرات رو اعمال کنه -- و مجبور نبود که لاگین کنه یا کار خاصی انجام بده؛
10:29
he just went on the website and made a change.
194
604000
3000
و رفت به سایت و تغییرات رو انجام داد.
10:32
But it turns out that only about 18 percent of all the edits to the website
195
607000
3000
ولی مشخص شد که تنها ۱۸٪از همه ویرایشها در سایت
10:35
are done by anonymous users.
196
610000
2000
توسط افراد ناشناس صورت می‌گیرد.
10:37
And that's a really important thing to understand,
197
612000
2000
و این خیلی مهمه که بفهمیم،
10:39
is that the vast majority of the edits that go on on the website
198
614000
3000
که خیلی از تغییرات عظیمی که وارد وبسایت می‌شود
10:42
are from a very close-knit community of maybe 600 to 1,000 people
199
617000
4000
از طرف جامعه تقریبا کوچک بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر آدم است.
10:46
who are in constant communication.
200
621000
2000
که در تماس دائم با هم هستند.
10:48
And we have over 40 IRC channels, 40 mailing lists.
201
623000
2000
ما حدود ۴۰ کانال IRC و ۴۰ ایمیل-لیست داریم.
10:50
All these people know each other. They communicate; we have offline meetings.
202
625000
4000
همه این آدم‌ها همدیگر رو می‌شناسند. با یکدیگر مکاتبه می‌کنند؛ ما دیدارهای فیزیکی هم داریم.
10:54
These are the people who are doing the bulk of the site,
203
629000
2000
اینها کسانی هستند که بخش عمده کار سایت را انجام می‌دهند
10:56
and they are, in a sense, semi-professionals at what they're doing,
204
631000
5000
و اونها، از نظری، در کارشون نیمه‌حرفه‌ای هستند.
11:01
that the standards we set for ourselves are equal to or higher than
205
636000
4000
و استانداردهایی که ما برای خودمان می‌گذاریم برابر یا بیشتر از
11:05
professional standards of quality.
206
640000
2000
استاندارد کیفیت حرفه‌ای هست.
11:07
We don't always meet those standards,
207
642000
2000
ما همیشه هم به این استاندارها نمی‌رسیم،
11:09
but that's what we're striving for.
208
644000
2000
ولی این چیزیست که ما به دنبالش هستیم.
11:11
And so that tight community is who really cares for the site,
209
646000
3000
این جامعه منسجم است که واقعا از سایت نگهداری می‌کند.
11:14
and these are some of the smartest people I've ever met.
210
649000
2000
و اینها از باهوش‌ترین آدم‌هایی هستند که من تا به حال دیده‌ام.
11:16
Of course, it's my job to say that, but it's actually true.
211
651000
2000
البته، این کار من است که این حرف را بزنم، ولی واقعا درست است.
11:18
The type of people who were drawn to writing an encyclopedia for fun
212
653000
4000
گروهی از آدم‌ها که جذب نوشتن یک دانشنامه برای تفریح شده‌اند،
11:22
tend to be pretty smart people. (Laughter)
213
657000
2000
بیشتر آدم‌های باهوش را شامل می‌شود.
11:25
The tools and the software: there's lots of tools that allow us --
214
660000
2000
ابزارها و نرم‌افزار: خیلی از این ابزار به ما امکان می‌دهد --
11:27
allow us, meaning the community -- to self-monitor and to monitor all the work.
215
662000
4000
منظورم از ما، جامعه ما -- که خودمون رو بررسی کنیم و همه کارهای دیگر را بررسی کنیم.
11:31
This is an example of a page history on "flat earth,"
216
666000
2000
این نمونه‌ای از تاریخچه صفحه «زمین مسطح»
11:33
and you can see some changes that were made.
217
668000
3000
و شما می‌بینید که تغییراتی ایجاد شده‌است.
11:36
What's nice about this page is you can immediately take a look at this
218
671000
3000
چیزی که درباره این صفحه جالب است اینست که شما بلافاصله با
11:39
and see, oh OK, I understand now.
219
674000
2000
یه نگاه بیاندازید و ببینید، اوه خوب، من الان فهمیدم.
11:41
When somebody goes and looks at -- they see that someone,
220
676000
3000
وقتی کسی می‌رود و به این نگاه می‌کند -- آنها می‌بینند که بعضی،
11:44
an anonymous IP number, made an edit to my page --
221
679000
2000
یک آی‌پی ناشناس، تغییری در صفحه من داده‌است --
11:46
that sounds suspicious -- who is this person? Somebody looks at it --
222
681000
3000
مشکوک به نظر می‌رسد -- این شخص کیست؟ یک نفر نگاه می‌کند به آن --
11:49
they can immediately see highlighted in red all of the changes that took place,
223
684000
4000
و آنها بلافاصله تغییرات را که با قرمز مشخص شده‌اند می‌بینند،
11:53
to see, OK, well, these words have changed, things like this.
224
688000
4000
که دیده شوند، خوب این کلمه اینجا تغییر کرده‌است، چیزهایی شبیه این.
11:57
So that's one tool that we can use to very quickly monitor the history of a page.
225
692000
5000
خوب این یک ابزار است که ما می‌توانیم استفاده کنیم یا به سرعت تغییرات یک صفحه را بررسی کنیم.
12:02
Another thing that we do within the community
226
697000
3000
کار دیگری که ما درون مجموعه می‌کنیم اینست که
12:05
is we leave everything very open-ended.
227
700000
3000
ما آخر همه چیز را کاملا باز می‌گذاریم.
12:08
Most of the social rules and the methods of work
228
703000
4000
بیشتر قوانین اجتماعی و روش‌های کار
12:12
are left completely open-ended in the software.
229
707000
2000
در نرم‌افزار کاملا باز گذاشته شده‌اند.
12:14
All of that stuff is just on Wiki pages.
230
709000
2000
همه آن چیزها در صفحات ویکی هستند.
12:16
And so there's nothing in the software that enforces the rules.
231
711000
3000
خوب چیزی در نرم‌افزار نیز که قوانین را اعمال کند.
12:19
The example I've got up here is a Votes For Deletion page.
232
714000
3000
مثالی که اینجا آوردم صفحه «رأی برای پاک‌کردن» هست.
12:23
So, I mentioned earlier, people type ASDFASDF --
233
718000
3000
همونطور که گفتم، آدم‌ها جیبِرجِبر تایپ می‌کنند --
12:26
it needs to be deleted. Cases like that, the administrators just delete it.
234
721000
3000
اینها لازم است که پاک شوند. چیزهایی شبیه آن، توسط مدیران سریع پاک می‌شوند.
12:29
There's no reason to have a big argument about it.
235
724000
2000
هیچ دلیلی ندارد که بحثی بر سر آنها داشته باشیم.
12:31
But you can imagine there's a lot of other areas where the question is,
236
726000
4000
ولی می‌تونید تصور کنید زمینه‌های خیلی زیاد دیگری هست که سوال اینست،
12:35
is this notable enough to go in an encyclopedia?
237
730000
2000
آیا این آنقدر مهم هست که در دانشنامه باشد؟
12:37
Is the information verifiable? Is it a hoax? Is it true? Is it what?
238
732000
4000
آیا این اطلاعات را می‌توان تایید کرد؟ آیا این یک شوخی است؟ آیا این درست است؟ چی هست؟
12:41
So we needed a social method for figuring out the answer to this.
239
736000
3000
خوب ما یک روش اجتماعی می‌خواستیم که جواب اینها را پیدا کنیم.
12:44
And so the method that arose organically within the community
240
739000
3000
و روشی که به طور طبیعی از درون مجموعه تدوین شد، همین رأی‌گیری برای پاک‌کردن بود.
12:47
is the Votes For Deletion page.
241
742000
2000
و روشی که به طور طبیعی از درون مجموعه تدوین شد، همین رأی‌گیری برای پاک‌کردن بود.
12:49
And in the particular example we have here, it's a film,
242
744000
2000
و در مثال خاصی که ما اینجا داریم، یک فیلم است،
12:51
"Twisted Issues," and the first person says,
243
746000
2000
«مشکلات پیچیده» و اولین شخص گفت،
12:53
"Now this is supposedly a film. It fails the Google test miserably."
244
748000
4000
«خوب این قرار است که یک فیلم باشد. به راحتی در آزمون گوگل رد می‌شود.»
12:57
The Google test is, you look in Google and see if it's there,
245
752000
3000
آزمون گوگل اینست که شما در گوگل نگاه می‌کنید و می‌بینید که آیا اونجا هست یا نه،
13:00
because if something's not even in Google, it probably doesn't exist at all.
246
755000
4000
چون اگر چیزی در گوگل نباشد، به احتمال زیاد اصلا وجود ندارد.
13:04
It's not a perfect rule, but it's a nice starting point for quick research.
247
759000
4000
قانون کاملی نیست، ولی نقطه خوبی برای شروع یک تحقیق سریع هست.
13:09
So somebody says, "Delete it, please. Delete it -- it's not notable."
248
764000
3000
بنابراین یکی می‌گه «پاکش کنید، لطفا. پاکش کنید -- قابل توجه نیست.»
13:12
And then somebody says, "Wait, wait, wait, wait, I found it.
249
767000
2000
و سپس یکی می‌گه «صبر کنید، صبر کنید، صبر کنید، من پیداش کردم.
13:14
I found it in a book, 'Film Threat Video Guide:
250
769000
2000
من این رو تو یک کتاب پیدا کردم، «راهنمای ویدیوی تهدید فیلم:
13:16
the 20 Underground Films You Must See.'"
251
771000
2000
۲۰ فیلم زیرزمینی که باید ببینید.»
13:18
Oh, OK. So the next persons says, "Clean it up."
252
773000
2000
اوه، خوب. نفر بعدی می‌گه «مرتبش کنید»
13:20
Somebody says, "I've found it on IMDB. Keep, keep, keep."
253
775000
4000
یکی می‌گه، «من توی IMBD پیداش کردم. نگهش دارید، نگهش دارید، نگهش دارید.»
13:24
And what's interesting about this is that the software is --
254
779000
3000
و نکته جالب در مورد این نر‌افزار اینست که --
13:27
these votes are just -- they're just text typed into a page.
255
782000
3000
این رای‌ها فقط -- اینها فقط نوشته‌هایی هستند که توی یک صفحه نوشته شده‌اند.
13:30
This is not really a vote so much as it is a dialogue.
256
785000
5000
این آنقدر که یک گفتگو است، یک رای‌گیری واقعی نیست.
13:35
Now it is true that at the end of the day
257
790000
2000
خوب این درست است که در پایان روز
13:37
an administrator can go through here and take a look at this and say,
258
792000
3000
یک مدیر اینها را نگاه می‌کند و می‌گوید،
13:40
OK, 18 deletes, two keeps: we'll delete it.
259
795000
3000
خوب ۱۸ تا برای پاک‌کردن، دو تا نگه‌داشتن: ما پاکش می‌کنیم.
13:43
But in other cases, this could be 18 deletes and two keeps, and we would keep it,
260
798000
5000
ولی در یک مورد دیگر، ممکنه ۱۸ تا پاک‌کردن و ۲ تا نگه‌داشتن باشه و ما نگهش داریم،
13:48
because if those last two keeps say, "Wait a minute, wait a minute.
261
803000
2000
چون اگه اون دوتای نگه‌داشتن بگویند «یک لحظه صبر کنید، یک لحظه صبر کنید.
13:50
Nobody else saw this but I found it in a book,
262
805000
2000
هیچکس دیگه این را ندیده ولی من آن را در یک کتاب دیدم،
13:52
and I found a link to a page that describes it, and I'm going to clean it up tomorrow,
263
807000
4000
و لینکی به صفحه‌ای که توصیفش می‌کنه پیدا کردم، فردا می‌خواهم که مقاله مرتب کنم،
13:56
so please don't delete it," then it would survive.
264
811000
3000
لطفا پاکش نکنید.» در این حالت آن باقی خواهدماند.
13:59
And it also matters who the people are who are voting.
265
814000
2000
همچنین مهم است که کسانی که رای می‌دهند کی هستند.
14:01
Like I say, it's a tight knit community.
266
816000
2000
همونطور که گفتم، این یه گروه خیلی منسجم است.
14:03
Down here at the bottom, "Keep, real movie," Rick Kay.
267
818000
2000
این پایین اینجا، «نگه‌دارید، فیلم واقعی.» ریک کِی.
14:05
Rick Kay is a very famous Wikipedian
268
820000
3000
ریک کِی ویکیپدیا کار معروف هست
14:08
who does an enormous amount of work with vandalism, hoaxes
269
823000
3000
که کاری خیلی عظیمی در برابر خرابکاری، شوخی‌های اینترنتی و
14:11
and votes for deletion.
270
826000
2000
رای دادن برای پاک‌کردن انجام می‌دهد.
14:13
His voice carries a lot of weight within the community
271
828000
3000
حرف اون درون مجموعه وزن زیادی دارد
14:16
because he knows what he's doing.
272
831000
2000
چون او می‌داند که چه می‌کند.
14:18
So how's all this governed?
273
833000
2000
خوب همه اینها چگونه کنترل می‌شوند؟
14:20
People really want to know about, OK, administrators, things like that.
274
835000
4000
مردم واقعا می‌خواهند درباره، خًب، مدیران و چیزهایی شبیه آن بدانند.
14:24
So the Wikipedia governance model, the governance of the community,
275
839000
4000
خوب مدل کنترل ویکیپدیا، کتنرل جامعه ویکیپدیا،
14:28
is a very confusing, but a workable mix of consensus --
276
843000
4000
خیلی گیج‌کننده است، ولی ترکیب کاربردی‌ای از اجماع است --
14:32
meaning we try not to vote on the content of articles,
277
847000
2000
به این معنی که ما سعی می‌کنیم که راجع به محتوای مقالات رای‌گیری نکنیم،
14:34
because the majority view is not necessarily neutral.
278
849000
4000
چرا که نظر اکثریت لزوما بی‌طرفانه نیست.
14:38
Some amount of democracy, all of the administrators --
279
853000
2000
یک مقدار دمکراسی، همه مدیران --
14:40
these are the people who have the ability to delete pages,
280
855000
3000
اینها کسانی هستند که قابلیت پاک‌کردن صفحه‌ها را دارند،
14:43
that doesn't mean that they have the right to delete pages;
281
858000
2000
به این معنی نیست که حق پاک‌کردن صفحه‌ها را دارند،
14:45
they still have to follow all the rules -- but they're elected;
282
860000
3000
آنها هنوز هم باید از همه قوانین پیروی کنند -- ولی آنها انتخاب می‌شوند؛
14:48
they're elected by the community. Sometimes people --
283
863000
2000
آنها توسط جامعه انتخاب می‌شوند. بعضی وقت‌ها مردم --
14:50
random trolls on the Internet -- like to accuse me of handpicking the administrators
284
865000
4000
آدم‌های تصادفی‌ای در اینترنت -- دوست دارند که من را متهم کنند که مدیران را خودم انتخاب می‌کنم
14:54
to bias the content of the encyclopedia.
285
869000
2000
که محتوای دانشنامه را جهت بدهم.
14:56
I always laugh at this, because I have no idea how they're elected, actually.
286
871000
4000
من همیشه به این می‌خندم، چرا که در واقع من هیچ ایده‌ای ندارم که آنها چطور انتخاب می‌شوند.
15:00
There's a certain amount of aristocracy.
287
875000
2000
یک مقداری حکومت طبقاتی هم هست.
15:02
And so you've got a hint of that when I mentioned, like,
288
877000
3000
کمی از اون را دیدید وقتی که من، برای مثال، اشاره کردم
15:05
Rick Kay's voice would carry a lot more weight than someone we don't know.
289
880000
3000
به اینکه حرف ریک کِی وزن خیلی بیشتری از کسی دارد که ما نمی‌شناسیم.
15:08
I give this talk sometimes with Angela, who was just re-elected
290
883000
4000
من بعضی وقت‌ها این سخنرانی را همراه با آنجلا ارائه می‌کنم؛ او به تازگی
15:12
to the Board from the community -- to the Board of the Foundation,
291
887000
3000
از طرف جامعه برای هیئت مدیره انتخاب شد. -- هیئت مدیره بنیاد (ویکیمدیا)
15:15
with more than twice the votes of the person who didn't make it.
292
890000
4000
با رایی بیش از دو برابر از کسی که نتونست وارد بشه.
15:19
And I always embarrass her because I say, well, Angela, for example,
293
894000
4000
من همیشه او را خجالت زدش می‌کنم، برای مثال می‌گم، آنجلا
15:23
could get away with doing absolutely anything within Wikipedia,
294
898000
3000
می‌تواند هر کاری در ویکیپدیا انجام دهد وهیج مشکلی هم نداشته باشد.
15:26
because she's so admired and so powerful.
295
901000
2000
چون او هم مورد احترام و هم قدرتمند است.
15:28
But the irony is, of course, that Angela can do this because she's the one person
296
903000
4000
ولی طنز اینجاست که آنجلا می‌تواند این کار را بکند به این دلیل که او تنها کسی است
15:32
who you know would never, ever, ever break any rules of Wikipedia.
297
907000
3000
که شما می‌دونید هرگز، هرگز هیچ قانونی از ویکیپدیا را نمی‌شکند.
15:35
And I also like to say she's the only person
298
910000
3000
همچنین من دوست دارد که بگم، او تنها شخصیست که
15:38
who actually knows all the rules of Wikipedia, so ...
299
913000
3000
حقیقتا تمامی قوانین ویکیپدیا را می‌داند، خًب ...
15:41
And then there's monarchy and that's my role on the community, so ...
300
916000
4000
و بعد سلطنت است که نقش من در جامعه است، خب ...
15:46
I was describing this in Berlin once and the next day in the newspaper
301
921000
5000
من یک بار این موضوع را در برلین توصیف می‌کردم و روزنامه‌های روز بعد
15:51
the headline said, "I am the Queen of England."
302
926000
3000
تیتر زدند که «من ملکه انگلستان هستم.»
15:54
And that's not exactly what I said (Laughter), but --
303
929000
3000
و اون دقیقا چیزی نبود که من گفتم (خنده)، ولی --
15:59
the point is my role in the community --
304
934000
2000
نکته نقش من در جامعه است --
16:01
within the free software world
305
936000
3000
درون جهان نرم‌افزار رایگان
16:04
there's been a longstanding tradition of the "benevolent dictator" model.
306
939000
5000
سنت خیلی قدیمی «دیکتاتور خیرخواه» وجود دارد.
16:09
So if you look at most of the major free software projects,
307
944000
3000
خُب اگه شما بیشترین پروژه‌های نرم‌افزارهای آزاد بزرگ را نگاه کنید،
16:12
they have one single person in charge
308
947000
2000
همه آنها یک شخص مسئول داشته‌اند.
16:14
who everyone agrees is the benevolent dictator.
309
949000
3000
که همه توافق دارند که دیکتاتور خیرخواه است.
16:17
Well, I don't like the term "benevolent dictator,"
310
952000
3000
خب من اصطلاح «دیکتاتور خیرخواه» را دوست ندارم،
16:20
and I don't think that it's my job or my role in the world of ideas
311
955000
3000
و فکر نمی‌کنم که این نقش یا شغل من در جهان ایده‌ها باشه که
16:23
to be the dictator of the future of all human knowledge compiled by the world.
312
958000
5000
دیکتاتور آینده تمامی علم بشر که توسط جهانیان گردآوری شده باشم.
16:28
It just isn't appropriate.
313
963000
2000
اصلا درست نیست.
16:30
But there is a need still for a certain amount of monarchy,
314
965000
3000
ولی هنوز نیاز به یک مقدار پادشاهی هست،
16:33
a certain amount of -- sometimes we have to make a decision,
315
968000
3000
یک مقدار مشخص -- بعضی وقت‌ها ما باید یک تصمیم بگیریم،
16:36
and we don't want to get bogged down too heavily
316
971000
3000
و نمی‌خواهیم که خیلی دست و پاگیر بشه
16:39
in formal decision-making processes.
317
974000
2000
در پروسه تصمیم‌گیری رسمی.
16:41
So as an example of why this has been --
318
976000
4000
مثالی از اینکه چرا اینگونه است --
16:45
or how this can be important:
319
980000
2000
یا چطور این می‌تونه مهم باشه:
16:47
we recently had a situation where a neo-Nazi website discovered Wikipedia,
320
982000
3000
به تازگی ما مسئله‌ای داشتیم که یک وبسایت نئو-نازی ویکیپدیا را پیدا کرد،
16:50
and they said, "Oh, well, this is horrible, this Jewish conspiracy of a website
321
985000
5000
و آنها گفتند «اوه، خًب، این وحشتناکه، این وبسایت توطئه یهودی‌هاست
16:55
and we're going to get certain articles deleted that we don't like.
322
990000
3000
و ما می‌خواهیم یک سری مقالات که خوشمان نمیاد را پاک خواهیم کرد.
16:58
And we see they have a voting process, so we're going to send --
323
993000
2000
و می‌بینیم که یک روش رای‌گیری دارند، و ما می‌فرستیم --
17:00
we have 40,000 members and we're going to send them over
324
995000
4000
ما ۴۰۰۰۰ عضو داریم و ما آنها را می‌فرستیم و
17:04
and they're all going to vote and get these pages deleted."
325
999000
2000
آنها می‌روند و رای می‌دهند که صفحه حذف شود.»
17:06
Well, they managed to get 18 people to show up.
326
1001000
3000
خب، آنها توانستند که ۱۸ نفر را جمع کنند.
17:09
That's neo-Nazi math for you.
327
1004000
2000
این ریاضیات نئو-نازی‌ها برای شما ببینید.
17:11
They always think they've got 40,000 members when they've got 18.
328
1006000
3000
آنها همیشه فکر می‌کنند که ۴۰۰۰۰ عضو دارند در حالی که فقط ۱۸ تا دارند.
17:14
But they managed to get 18 people to come and vote in a fairly absurd way
329
1009000
5000
ولی آنها توانستند که ۱۸ نفر را جمع کنند که بیایند و به صورت خیلی نامعقولی
17:19
to delete a perfectly valid article.
330
1014000
2000
رای بدهند که یک مقاله کاملا معتبر را پاک کنیم.
17:21
Of course, the vote ended up being about 85 to 18,
331
1016000
3000
مسلما، رای‌گیری ۸۵ به ۱۸ شد،
17:24
so there was no real danger to our democratic processes.
332
1019000
3000
هیچ مشکل واقعی برای راه دموکراتیک ما نبود.
17:27
On the other hand, people said, "But what are we going to do?
333
1022000
3000
از طرف دیگر، مردم می‌گفتند «ولی چه کار خواهیم کرد؟
17:30
I mean, this could happen and what if some group gets really seriously organized
334
1025000
4000
به این معنی که ممکن است این اتفاق بیافتد که یک گروهی واقعا سازمان‌یافته شوند
17:34
and comes in and wants to vote?"
335
1029000
2000
و بیایند و بخواهند که رای دهند؟»
17:36
Then I said, "Well fuck it, we'll just change the rules."
336
1031000
3000
بعد من گفتم، «ولش کن، ما قوانین را عوض می‌کنیم»
17:39
That's my job in the community: to say we won't allow our openness
337
1034000
5000
آن کار من در جامعه است: که بگویم ما اجازه نمی‌دهیم که بازبودن و
17:44
and freedom to undermine the quality of the content.
338
1039000
3000
آزادی ما محتوا را تحت تاثیر قرار دهد.
17:47
And so as long as people trust me in my role,
339
1042000
3000
و تا وقتی که مردم به من در اجرای تقشم اعتماد بکنند،
17:50
then that's a valid place for me.
340
1045000
2000
این یک جایگاه درست برای من است.
17:52
Of course, because of the free licensing, if I do a bad job,
341
1047000
4000
البته، به خاطر باز بودن مجوز، اگر من کار بدی بکنم،
17:56
the volunteers are more than happy to take and leave --
342
1051000
2000
داوطلبان خیلی خوشحال خواهند شد که جمع کند و برود --
17:58
I can't tell anyone what to do.
343
1053000
2000
من نمی‌تونم به کسی بگویم که چه بکند.
18:00
So the final point here is that to understand how Wikipedia works,
344
1055000
4000
خًب نکته پایانی اینجا اینست که بفهمیم ویکیپدیا چگونه کار می‌کند،
18:04
it's important to understand that our Wiki model is the way we work,
345
1059000
4000
مهم است که بفهمیم که مدل ویکیِ ما روشی است که ما کار می‌کنیم،
18:08
but we are not fanatical web anarchists. In fact,
346
1063000
4000
ولی ما هرج و مرج طلب‌های اینترنتی متعصب نیستیم. در واقع،
18:12
we're very flexible about the social methodology,
347
1067000
3000
ما خیلی درباره روش‌های اجتماعی انعطاف‌پذیریم،
18:15
because it's ultimately the passion of the community is for the quality of the work,
348
1070000
4000
چرا که در نهایت هدف جامعه کیفیت کار است،
18:19
not necessarily for the process that we use to generate it.
349
1074000
4000
نه لزوما روشی که ما استفاده می‌کنیم تا تولیدش کنیم.
18:23
Thank you.
350
1078000
2000
متشکرم.
18:25
(Applause)
351
1080000
3000
(تشویق)
18:28
Ben Saunders: Yeah, hi, Ben Saunders.
352
1083000
2000
بِن ساوندرز: سلام، بن ساوندرز هستم.
18:30
Jimmy, you mentioned impartiality being a key to Wikipedia's success.
353
1085000
4000
جیمی، شما اشاره کردی که بی‌طرفی کلید موفقیت ویکیپدیا است.
18:34
It strikes me that much of the textbooks
354
1089000
4000
به ذهن من رسید که بسیاری از کتاب‌های مرجع
18:38
that are used to educate our children are inherently biased.
355
1093000
3000
که برای آموزش بچه‌های ما استفاده می‌شود، ذاتا جهتدار است.
18:41
Have you found Wikipedia being used by teachers,
356
1096000
4000
آیا دیده‌ای که ویکیپدیا توسط معلمان استفاده شده باشد،
18:45
and how do you see Wikipedia changing education?
357
1100000
2000
و چطور می‌بینی که ویکیپدیا آموزش را تغییر دهد؟
18:47
Jimmy Wales: Yeah, so, a lot of teachers are beginning to use Wikipedia.
358
1102000
5000
جیمی ویلز: آره، خیلی از معلم‌ها شروع به استفاده از ویکیپدیا کرده‌اند.
18:52
There's a media storyline about Wikipedia, which I think is false.
359
1107000
4000
یک داستان در رسانه‌ها درباره ویکیپدیا هست که من فکر می‌کنم غلط است.
18:56
It builds on the storyline of bloggers versus newspapers.
360
1111000
3000
این بر اساس داستان وبلاگ‌نویسان دربرابر روزنامه‌ها بنا شده است.
18:59
And the storyline is, there's this crazy thing, Wikipedia,
361
1114000
4000
و داستان اینست که، یک چیز عجیبی هست، ویکیپدیا،
19:03
but academics hate it and teachers hate it. And that turns out to not be true.
362
1118000
6000
ولی دانشگاهیان و معلمان از آن متنفرند. و آن مشخص شد که درست نیست.
19:09
The last time I got an e-mail from a journalist saying,
363
1124000
2000
چند وقت قبل من ایمیلی از یک روزنامه‌نگار گرفتم که گفته بود
19:11
"Why do academics hate Wikipedia?"
364
1126000
2000
«چرا دانشگاهیان از ویکیپدیا متنفرند؟»
19:13
I sent it from my Harvard email address,
365
1128000
2000
من جواب را از ایمیل هاروادم فرستادم،
19:15
because I was recently appointed a fellow there.
366
1130000
2000
چون من به تازگی آنجا همکار شده‌ام.
19:17
And I said, "Well, they don't all hate it." (Laughter)
367
1132000
3000
و من گفتم «خًب، همه آنها ازش متنفر نیستند.» (خنده)
19:20
But I think there's going to be huge impacts.
368
1135000
3000
ولی من فکر می‌کنم که تاثیر عمیقی خواهد داشت.
19:23
And we actually have a project
369
1138000
2000
و ما یک پروژه داریم که
19:25
that I'm personally really excited about,
370
1140000
2000
من شخصا به خاطر آن خیلی خوشحالم،
19:27
which is the Wiki books project,
371
1142000
2000
اون پروژه کتاب‌های ویکی است،
19:29
which is an effort to create textbooks in all the languages.
372
1144000
2000
که تلاشی است برای ایجاد کتاب‌های مرجع به همه زبان‌ها.
19:31
And that's a much bigger project;
373
1146000
2000
و آن یک پروژه خیلی بزرگتر است؛
19:33
it's going to take 20 years or so to come to fruition.
374
1148000
4000
حدود ۲۰ سال یا بیشتر طول خواهد کشید که میوه‌هایش به ثمر برسند.
19:37
But part of that is to fulfill our mission
375
1152000
2000
ولی بخشی از آن اینست که ماموریتمان را در
19:39
of giving an encyclopedia to every single person on the planet.
376
1154000
3000
دادن یک دانشنامه به هر انسان روی زمین تکمیل کنیم.
19:42
We don't mean we're going to spam them with AOL-style CDs.
377
1157000
3000
منظورمان این نیست که سی‌دی‌هایی شبیه AOL برای هرکسی ارسال کنیم.
19:45
We mean we're going to give them a tool that they can use.
378
1160000
3000
منظور ما اینست که می‌خواهیم به آنها ابزاری دهیم که بتوانند استفاده کنند.
19:48
And for a lot of people in the world,
379
1163000
2000
و برای خیلی از مردم در جهان،
19:50
if I give you an encyclopedia that's written at a university level,
380
1165000
2000
اگر من دانشنامه‌ای بدهم که در سطح دانشگاهی نوشته شده باشد،
19:52
it doesn't do you any good
381
1167000
2000
آن بدون هیچ فایده‌ای نخواهد داشت
19:54
without a whole host of literacy materials
382
1169000
2000
بدون همه آن مواد پیشزمینه که لازم است
19:56
to build you up to the point where you can actually use it.
383
1171000
2000
که شما را به سطحی برساند که واقعا بتوانید از آن استفاده کنید.
19:58
And so the Wiki books project is an effort to do that.
384
1173000
3000
و خوب کتاب‌های ویکی تلاشی است که آن کار را انجام دهد.
20:01
And I think that we're going to really see a huge --
385
1176000
2000
و من فکر می‌کنم که ما (اثرات) خیلی زیادی را مشاهده خواهیم کرد --
20:03
it may not even come from us;
386
1178000
1000
ممکنه حتی از طرف ما نیاد؛
20:04
there's all kinds of innovation going on.
387
1179000
2000
انواع مختلف نوآوری الان وجود دارد.
20:06
But freely licensed textbooks are the next big thing in education.
388
1181000
4000
ولی کتاب‌های مرجع با مجوز آزاد بزرگترین چیز بعدی در آموزش خواهند بود.
ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Wales - Founder of WikipediaWith a vision for a free online encyclopedia, Wales assembled legions of volunteer contributors, gave them tools for collaborating, and created the self-organizing, self-correcting, ever-expanding, multilingual encyclopedia of the future.
Why you should listen
Jimmy Wales went from betting on interest rates and foreign-currency fluctuations (as an option trader) to betting on the willingness of people to share their knowledge. That's how Wikipedia, imagined in 2001, became one of the most-referenced, most-used repositories of knowledge on the planet, with more than four and a half million articles in English (compared with the Britannica's 80,000) and millions in dozens of other languages, all freely available.
The "wiki" in the name refers to software that allows anyone with Internet access to add, delete or edit entries. This has led to controversies about the reliability of the information, prompting the Wikimedia Foundation to set tighter rules for editors, while still keeping Wikipedia open-source. One thing is certain: Wikipedia will never be finished. In the meantime Wales has started working on Wikiasari, a wiki-style search engine.
Jimmy Wales | Speaker | TED.com