TEDGlobal 2010
Stefano Mancuso: The roots of plant intelligence
Стефано Манкузо: Потеклото на интелигенцијата кај растенијата
Filmed:
Readability: 3.6
1,305,118 views
Растенијата се однесуваат на еден необично интелигентен начин: се борат со предатори, ги зголемуваат до максимум можностите за исхрана... Но дали би можеле за нив да мислиме дека всушност имаат еден вид на интелигенција својствена за нив? Италијанскиот ботаничар Стефано Манкузо презентира интересен податок.
Stefano Mancuso - Plant neurobiologist
Stefano Mancuso is a founder of the study of plant neurobiology, which explores signaling and communication at all levels of biological organization, from genetics to molecules, cells and ecological communities. Full bio
Stefano Mancuso is a founder of the study of plant neurobiology, which explores signaling and communication at all levels of biological organization, from genetics to molecules, cells and ecological communities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Sometimes I go browsing
0
0
3000
Понекогаш ги прелистувам
00:18
[through] a very old magazine.
1
3000
2000
постарите списанија.
00:20
I found this observation test
2
5000
3000
Таму го пронајдов овој опсервациски тест
00:23
about the story of the ark.
3
8000
3000
во врска со приказната за арката.
00:26
And the artist that drew this observation test
4
11000
3000
Уметникот кој го нацртал овој опсервациски тест
00:29
did some errors, had some mistakes --
5
14000
2000
направил неколку грешки, има неколку пропусти.
00:31
there are more or less 12 mistakes.
6
16000
2000
Тука има помалку или повеќе 12 пропусти.
00:33
Some of them are very easy.
7
18000
2000
Некои од нив се многу лесни.
00:35
There is a funnel, an aerial part,
8
20000
3000
Тука е оџакот, антената,
00:38
a lamp and clockwork key on the ark.
9
23000
2000
една лампа и клуч за навивање на арката.
00:40
Some of them are about the animals, the number.
10
25000
3000
Некои се во врска со животните, со бројот.
00:43
But there is a much more fundamental mistake
11
28000
3000
Но има и еден многу поважен пропуст
00:46
in the overall story of the ark
12
31000
3000
во целата оваа приказна за арката
00:49
that's not reported here.
13
34000
2000
кој не е прикажан овде.
00:51
And this problem is: where are the plants?
14
36000
3000
А тоа е овој пропуст: каде се растенијата?
00:54
So now we have God
15
39000
2000
Значи имаме Господ
00:56
that is going to submerge Earth permanently
16
41000
3000
кој трајно ќе ја поплави целата Земја засекогаш,
00:59
or at least for a very long period,
17
44000
3000
или барем за многу долг период,
01:02
and no one is taking care of plants.
18
47000
3000
и при тоа никој не се грижи за растенијата.
01:05
Noah needed to take two of every kind of bird,
19
50000
2000
Ное требало да земе по две од секој вид на птици,
01:07
of every kind of animal,
20
52000
2000
од секој вид на животни,
01:09
of every kind of creature that moves,
21
54000
2000
од секој вид на суштества кои се движат,
01:11
but no mention about plants.
22
56000
3000
но ни збор за растенијата.
01:14
Why?
23
59000
2000
Зошто?
01:16
In another part of the same story,
24
61000
2000
Во друг дел од истата приказна,
01:18
all the living creatures
25
63000
2000
сите живи суштества
01:20
are just the living creatures
26
65000
2000
се само живи суштества
01:22
that came out from the ark,
27
67000
2000
кои излегле од арката,
01:24
so birds, livestock and wild animals.
28
69000
3000
значи птици, добиток и диви животни.
01:27
Plants are not living creatures --
29
72000
2000
Растенијата не се живи суштества.
01:29
this is the point.
30
74000
2000
Во тоа е поентата.
01:31
That is a point that is not
31
76000
2000
Тоа е поента која не
01:33
coming out from the Bible,
32
78000
2000
произлегува од Библијата,
01:35
but it's something that
33
80000
2000
но е нешто што
01:37
really accompanied humanity.
34
82000
3000
постојано го прати човештвото.
01:40
Let's have a look at this nice code
35
85000
3000
Ајде да го погледаме овој убав законик
01:43
that is coming from a Renaissance book.
36
88000
3000
кој го има во една книга од Ренесансата.
01:46
Here we have the description
37
91000
2000
Овде го имаме описот
01:48
of the order of nature.
38
93000
2000
на редот во природата.
01:50
It's a nice description because it's starting from left --
39
95000
3000
Ова е убав опис бидејќи почнува од лево --
01:53
you have the stones --
40
98000
2000
ги имаме камењата --
01:55
immediately after the stones, the plants
41
100000
2000
веднаш по камењата, се растенијата
01:57
that are just able to live.
42
102000
3000
кои едноставно се способни да живеат.
02:00
We have the animals that are able to live and to sense,
43
105000
3000
Ги имаме животните кои се способни да живеат и да чувствуваат,
02:03
and on the top of the pyramid,
44
108000
2000
и, на врвот на пирамидата,
02:05
there is the man.
45
110000
2000
тука е човекот.
02:07
This is not the common man.
46
112000
2000
Ова не е обичен човек.
02:09
The "Homo studiosus" -- the studying man.
47
114000
3000
"Homo studiosus" -- човек кој учи.
02:12
This is quite comforting
48
117000
3000
Ова е прилично утешително
02:15
for people like me -- I'm a professor --
49
120000
3000
за луѓе како мене -- Јас сум професор --
02:18
this to be over there on the top of creation.
50
123000
3000
ова да биде на врвот на создавањето.
02:21
But it's something completely wrong.
51
126000
3000
Но овде има нешто тотално погрешно.
02:24
You know very well about professors.
52
129000
3000
Вие многу добро знаете за професорите.
02:27
But it's also wrong about plants,
53
132000
3000
Но исто така е погрешно и за растенијата,
02:30
because plants are not just able to live;
54
135000
2000
бидејќи растенијата не се само способни да живеат;
02:32
they are able to sense.
55
137000
2000
тие се способни и да чувствуваат.
02:34
They are much more sophisticated
56
139000
2000
Тие се многу по софистицирани
02:36
in sensing than animals.
57
141000
2000
во чувствувањето отколку животните.
02:38
Just to give you an example,
58
143000
2000
Само да ви дадам еден пример,
02:40
every single root apex
59
145000
2000
секој еден врв на коренот
02:42
is able to detect and to monitor
60
147000
3000
е способен да детектира и да набљудува
02:45
concurrently and continuously
61
150000
2000
истовремено и постојано
02:47
at least 15 different chemical
62
152000
2000
најмалку 15 различни хемиски
02:49
and physical parameters.
63
154000
3000
и физички параметри.
02:52
And they also are able to show and to exhibit
64
157000
3000
Тие исто така се способни и да покажат и да изведат
02:55
such a wonderful and complex behavior
65
160000
3000
толку фини и комплексни однесувања
02:58
that can be described just with the term of intelligence.
66
163000
3000
кои може да се опишат само со термини на интелигенцијата.
03:01
Well, but this is something --
67
166000
3000
Па, ама ова е нешто --
03:04
this underestimation of plants is something
68
169000
2000
ова потценување на растенијата е нешто
03:06
that is always with us.
69
171000
3000
кое е постојано со нас.
03:09
Let's have a look at this short movie now.
70
174000
3000
Ајде сега да го погледнеме овој краток филм.
03:12
We have David Attenborough.
71
177000
2000
Го имаме Дејвид Атенбург.
03:14
Now David Attenborough is really a plant lover;
72
179000
2000
Дејвид Атенбург е вистински љубител на растенијата.
03:16
he did some of the most beautiful movies
73
181000
3000
Тој ги направи некои од најубавите филмови
03:19
about plant behavior.
74
184000
2000
за однесувањето на растенијата.
03:21
Now, when he speaks about plants,
75
186000
2000
Сега, кога тој зборува за растенијата,
03:23
everything is correct.
76
188000
2000
се е точно.
03:25
When he speaks about animals,
77
190000
2000
Кога зборува за животните,
03:27
[he] tends to remove the fact
78
192000
2000
[тој] се стреми да го помести фактот
03:29
that plants exist.
79
194000
2000
дека растенијата постојат.
03:31
The blue whale,
80
196000
2000
Синиот кит,
03:33
the biggest creature that exists on the planet --
81
198000
2000
најголемото суштество кое постои на планетава.
03:35
that is wrong, completely wrong.
82
200000
3000
Ова е погрешно, комплетно погрешно.
03:38
The blue whale, it's a dwarf
83
203000
3000
Синиот кит, тој е џуџе
03:41
if compared with the real biggest creature
84
206000
2000
ако се спореди со навистина најголемото сусштество
03:43
that exists on the planet --
85
208000
2000
кое постои на планетава --
03:45
that is, this wonderful,
86
210000
2000
тоа е, прекрасниот,
03:47
magnificent Sequoiadendron giganteum.
87
212000
4000
величенствениот Sequoiadendron giganteum.
03:51
(Applause)
88
216000
2000
(аплауз)
03:53
And this is a living organism
89
218000
3000
Целото ова е жив организам
03:56
that has a mass of at least 2,000 tons.
90
221000
3000
кое има маса од најмалку 2 000 тони.
03:59
Now, the story
91
224000
2000
Сега, приказната
04:01
that plants are some low-level organisms
92
226000
3000
дека растенијата се некој низок степен на организми
04:04
has been formalized
93
229000
3000
беше формализирана
04:07
many times ago by Aristotle,
94
232000
3000
многу одамна од страна на Аристотел,
04:10
that in "De Anima" --
95
235000
2000
кој во делото „За душата“ --
04:12
that is a very influential book for the Western civilization --
96
237000
3000
ова е многу влијателна книга за Западната цивилизација --
04:15
wrote that the plants are on the edge
97
240000
3000
напишал дека растенијата се наоѓаат на границата
04:18
between living and not living.
98
243000
3000
помеѓу живото и неживото.
04:21
They have just a kind of very low-level soul.
99
246000
3000
Тие имаат само еден вид на многу низок степен на душа.
04:24
It's called the vegetative soul,
100
249000
3000
Тоа е така наречена вегетативна душа,
04:27
because they lack movement,
101
252000
3000
бидејќи растенијата не се движат,
04:30
and so they don't need to sense.
102
255000
2000
а поради тоа тие и немаат потреба да чувствуваат.
04:32
Let's see.
103
257000
2000
Ајде да видиме.
04:34
Okay, some of the movements of the plants are very well-known.
104
259000
3000
Во ред, некои од движењата на растенијата се многу добро познати.
04:37
This is a very fast movement.
105
262000
2000
Ова е многу брзо движење.
04:39
This is a Dionaea, a Venus fly trap
106
264000
3000
Ова е една Dionea, едно инсектојадно растение
04:42
hunting snails --
107
267000
2000
кое лови полжави.
04:44
sorry for the snail.
108
269000
2000
Жалам за полжавот.
04:46
This has been something that has been refused for centuries,
109
271000
3000
Ова е нешто кое беше отфрлано со векови,
04:49
despite the evidence.
110
274000
3000
и покрај доказите.
04:52
No one can say that the plants were able to eat an animal,
111
277000
3000
Никој не можеше да каже дека растенијата имаат способност да изедат животно,
04:55
because it was against the order of nature.
112
280000
3000
бидејќи тоа беше против редот на природата.
04:58
But plants are also able
113
283000
2000
Но растенијата се исто така способни
05:00
to show a lot of movement.
114
285000
3000
да покажат многу движења.
05:03
Some of them are very well known, like the flowering.
115
288000
3000
Некои од нив се многу добро познати, како цветањето.
05:06
It's just a question to use some techniques
116
291000
3000
Прашање е само дали ќе користите некоја техника
05:09
like the time lapse.
117
294000
2000
како што е оваа : одминување на времето.
05:11
Some of them are much more sophisticated.
118
296000
3000
Некои од нив се многу по софистицирани.
05:14
Look at this young bean
119
299000
2000
Погледнето го овој млад грав
05:16
that is moving to catch the light every time.
120
301000
3000
кој се движи постојано за да ја улови светлината.
05:19
And it's really so graceful;
121
304000
2000
И тоа е навистина толку грациозно.
05:21
it's like a dancing angel.
122
306000
3000
Тоа е како ангел кој игра.
05:24
They are also able to play --
123
309000
3000
Тие исто така се способни да си играат.
05:27
they are really playing.
124
312000
2000
Тие навистина си играат.
05:29
These are young sunflowers,
125
314000
3000
Ова се млади сончогледи,
05:32
and what they are doing
126
317000
2000
и ова што го прават тие
05:34
cannot be described
127
319000
2000
не може да се објасни
05:36
with any other terms than playing.
128
321000
2000
со ниту еден друг термин освен со играње.
05:38
They are training themselves,
129
323000
2000
Тие се тренираат себе си,
05:40
as many young animals do,
130
325000
2000
како што прават многу млaди животни,
05:42
to the adult life
131
327000
2000
за во возрасното доба,
05:44
where they will be called to track the sun
132
329000
3000
кога тие ќе треба да го следат сонцето
05:47
all the day.
133
332000
2000
по цел ден.
05:49
They are able to respond to gravity, of course,
134
334000
3000
Тие се способни да се справат со гравитацијата, се разбира,
05:52
so the shoots are growing
135
337000
2000
па така фиданките растат
05:54
against the vector of gravity
136
339000
2000
спротивно од векторот на гравитацијата
05:56
and the roots toward the vector of gravity.
137
341000
3000
а корените во насока на векторот на гравитација.
05:59
But they are also able to sleep.
138
344000
3000
Но тие исто така се способни и да спијат.
06:02
This is one, Mimosa pudica.
139
347000
2000
Ова е една Mimosa pudica.
06:04
So during the night,
140
349000
2000
Значи во текот на ноќта,
06:06
they curl the leaves
141
351000
2000
тие ги свиваат листовите
06:08
and reduce the movement,
142
353000
2000
и ги редуцираат движењата,
06:10
and during the day, you have the opening of the leaves --
143
355000
2000
а во текот на денот, имаме отварање на листовите --
06:12
there is much more movement.
144
357000
2000
има многу повеќе движење.
06:14
This is interesting
145
359000
2000
Ова е интересно
06:16
because this sleeping machinery,
146
361000
2000
бидејќи, оваа машинерија која спие,
06:18
it's perfectly conserved.
147
363000
2000
е перфектно очувана.
06:20
It's the same in plants, in insects
148
365000
2000
Истото се случува и со растенијата, и со инсектите
06:22
and in animals.
149
367000
2000
и со животните.
06:24
And so if you need to study this sleeping problem,
150
369000
3000
Па ако треба да го проучувате проблемот на спиењето,
06:27
it's easy to study on plants, for example,
151
372000
3000
полесно е тоа да го проучувате кај растенијата, на пример,
06:30
than in animals
152
375000
2000
отколку кај животните,
06:32
and it's much more easy even ethically.
153
377000
3000
многу е полесно и по етично.
06:35
It's a kind of vegetarian
154
380000
3000
Тоа е еден вид на вегетаријанско
06:38
experimentation.
155
383000
2000
експериментирање.
06:40
Plants are even able to communicate --
156
385000
3000
Растенијата се способни дури и да комуницираат.
06:43
they are extraordinary communicators.
157
388000
2000
Тие се одлични комуникатори.
06:45
They communicate with other plants.
158
390000
2000
Тие комуницираат со други растенија.
06:47
They are able to distinguish kin and non-kin.
159
392000
3000
Способни се да ги разликуваат растенијата кои им се фамилија од они кои не се.
06:50
They communicate
160
395000
2000
Тие комуницираат
06:52
with plants of other species
161
397000
2000
со растенијата и со други видови,
06:54
and they communicate with animals
162
399000
2000
комуницираат и со животните
06:56
by producing chemical volatiles,
163
401000
3000
преку продуцирање на хемиски испарувања,
06:59
for example, during the pollination.
164
404000
2000
на пример, за време на поленизацијата.
07:01
Now with the pollination, it's a very serious issue for plants,
165
406000
3000
Сега поленизацијата, тоа е многу сериозно нешто за растенијата,
07:04
because they move the pollen from one flower to the other,
166
409000
3000
бидејќи со неа поленот се движи од еден цвет на друг,
07:07
yet they cannot move from one flower to the other.
167
412000
2000
но сепак тие не можат да се движат од еден цвет на друг.
07:09
So they need a vector --
168
414000
2000
Затоа им е потребен вектор,
07:11
and this vector,
169
416000
2000
и овој вектор,
07:13
it's normally an animal.
170
418000
2000
нормално е некое животно.
07:15
Many insects
171
420000
2000
Многу инсекти
07:17
have been used by plants as vectors
172
422000
3000
се искористувани од страна на растенијата како вектори
07:20
for the transport of the pollination,
173
425000
2000
за пренесување на поленот,
07:22
but not just insects; even birds, reptiles,
174
427000
3000
но не само инсектите; дури и птиците, рептилите,
07:25
and mammals like bats rats
175
430000
3000
и цицачите како лилјаците
07:28
are normally used for the transportation of the pollen.
176
433000
3000
се исто така искористени за пренесување на поленот.
07:31
This is a serious business.
177
436000
2000
Ова е сериозен бизнис.
07:33
We have the plants that are giving to the animals
178
438000
3000
Ги имаме растенијата кои им даваат на животните
07:36
a kind of sweet substance --
179
441000
3000
еден вид на слатка супстанција --
07:39
very energizing --
180
444000
2000
многу енергизирачка --
07:41
having in change this transportation of the pollen.
181
446000
3000
а за возврат добиваат пренесување на поленот.
07:44
But some plants are manipulating animals,
182
449000
3000
Но некои растенија манипулираат со животните,
07:47
like in the case of orchids
183
452000
2000
како во случајот со орхидеите
07:49
that promise sex and nectar
184
454000
2000
кои ветуваат секс и нектар
07:51
and give in change nothing
185
456000
2000
а всушност не даваат ништо
07:53
for the transportation of the pollen.
186
458000
3000
за пренесувањето на поленот.
07:56
Now, there is a big problem
187
461000
3000
Сега, овде има голем проблем
07:59
behind all this behavior that we have seen.
188
464000
3000
во позадината на целото ова однесување кое го видовме.
08:02
How is it possible to do this without a brain?
189
467000
3000
Како е можно сето ова да се прави без поседување на мозок?
08:05
We need to wait until 1880,
190
470000
3000
Моравме да чекаме до 1880г.,
08:08
when this big man,
191
473000
2000
кога овој голем човек,
08:10
Charles Darwin,
192
475000
2000
Чарлс Дарвин,
08:12
publishes a wonderful, astonishing book
193
477000
3000
ја објави прекрасната, неверојатна книга
08:15
that starts a revolution.
194
480000
3000
која започнува револуција.
08:18
The title is "The Power of Movement in Plants."
195
483000
3000
Насловот е „Моќта на движењето кај растенијата“.
08:21
No one was allowed to speak about movement in plants
196
486000
2000
Никој не смееше да зборува за движењето на растенијата
08:23
before Charles Darwin.
197
488000
2000
пред Чарлс Дарвин.
08:25
In his book,
198
490000
2000
Во неговата книга,
08:27
assisted by his son, Francis --
199
492000
2000
со помош на неговиот син, Френсис --
08:29
who was the first professor of plant physiology in the world, in Cambridge --
200
494000
3000
кој беше првиот професор по Психологија на растенијата во светот, во Кембриџ --
08:32
they took into consideration every single movement
201
497000
3000
тие го разгледуваа секое едно движење
08:35
for 500 pages.
202
500000
2000
и сето тоа на 500 страници.
08:37
And in the last paragraph of the book,
203
502000
3000
А овој последен параграф од книгата,
08:40
it's a kind of stylistic mark,
204
505000
2000
тоа е еден вид на стилска фигура,
08:42
because normally Charles Darwin stored,
205
507000
3000
бидејќи нормално Чарлс Дарвин ја зачувал,
08:45
in the last paragraph of a book,
206
510000
2000
во последниот параграф од неговата книга,
08:47
the most important message.
207
512000
2000
најважната порака.
08:49
He wrote that,
208
514000
2000
Тој напишал дека,
08:51
"It's hardly an exaggeration
209
516000
2000
„Не е претерано ако
08:53
to say that the tip of the radical
210
518000
3000
се каже дека врвот на коренот
08:56
acts like the brain
211
521000
2000
функционира како мозокот
08:58
of one of the lower animals."
212
523000
2000
на некое животно од понизок ранг“.
09:00
This is not a metaphor.
213
525000
2000
Ова не е метафора.
09:02
He wrote some very interesting letters to one of his friends
214
527000
3000
Тој напишал неколку многу интересни писма до еден негов пријател
09:05
who was J.D. Hooker, or at that time, president of the Royal Society,
215
530000
4000
J.D. Hooker, или, во тоа време, претседателот на Кралското Друштво,
09:09
so the maximum scientific authority in Britain
216
534000
3000
значи врвниот научен авторитет во Британија
09:12
speaking about the brain in the plants.
217
537000
3000
зборувал за мозокот кај растенијата.
09:15
Now, this is a root apex
218
540000
2000
Сега, ова е врвот на коренот
09:17
growing against a slope.
219
542000
2000
кој расте спротивно од косината.
09:19
So you can recognize this kind of movement,
220
544000
3000
Па можете да го препознаете овој тип на движење,
09:22
the same movement that worms, snakes
221
547000
3000
тоа е исто како кај црвите, змиите
09:25
and every animal
222
550000
2000
но и секое друго животно
09:27
that are moving on the ground without legs
223
552000
3000
кое се движи по земјата без нозе
09:30
is able to display.
224
555000
2000
може да го изведе ова.
09:32
And it's not an easy movement
225
557000
2000
А ова не е лесно движење,
09:34
because, to have this kind of movement,
226
559000
3000
бидејќи, за да можете да изведете вакво движење,
09:37
you need to move different regions of the root
227
562000
3000
морате да движите различни делови од коренот
09:40
and to synchronize these different regions
228
565000
2000
и да ги синхронизирате овие различни делови
09:42
without having a brain.
229
567000
2000
без да поседувате мозок.
09:44
So we studied the root apex
230
569000
3000
Така, ние го проучувавме врвот на коренот,
09:47
and we found that there is a specific region
231
572000
2000
и откривме дека има еден специфичен дел
09:49
that is here, depicted in blue --
232
574000
3000
кој се наоѓа овде, нацртан со сино --
09:52
that is called the "transition zone."
233
577000
2000
ајде да го наречеме зона на транзиција.
09:54
And this region, it's a very small region --
234
579000
3000
И овој дел, тоа е многу мал дел.
09:57
it's less than one millimeter.
235
582000
3000
Тој е помал од еден милиметар.
10:00
And in this small region
236
585000
2000
И во овој мал дел
10:02
you have the highest consumption
237
587000
2000
има најголема потрошувачка
10:04
of oxygen in the plants
238
589000
2000
на кислород во растението,
10:06
and more important,
239
591000
2000
и што е уште поважно,
10:08
you have these kinds of signals here.
240
593000
2000
имаме вакви сигнали овде.
10:10
The signals that you are seeing here are action potential,
241
595000
3000
Сигналите кои ги гледате овде се акциски потенцијал,
10:13
are the same signals
242
598000
2000
тоа се истите сигнали
10:15
that the neurons of my brain, of our brain,
243
600000
3000
кои невроните на мојот мозок, на нашиот мозок,
10:18
use to exchange information.
244
603000
3000
ги користат за размена на информации.
10:21
Now we know that a root apex
245
606000
3000
Сега знаеме дека врвот на коренот
10:24
has just a few hundred cells
246
609000
2000
има само неколку стотици клетки
10:26
that show this kind of feature,
247
611000
2000
кои имаат вакви карактеристики,
10:28
but we know how big
248
613000
2000
но ние знаеме колку е голем
10:30
the root apparatus of a small plant, like a plant of rye.
249
615000
3000
врвот на коренот на едно мало растение, како што е 'ржта.
10:33
We have almost
250
618000
2000
Имам околу
10:35
14 million roots.
251
620000
2000
14 милиони корени.
10:37
We have 11 and a half million
252
622000
3000
Имаме околу 11 и половина милиони
10:40
root apex
253
625000
2000
врвови на коренот
10:42
and a total length of 600 or more kilometers
254
627000
3000
и вкупна должина од 600 или повеќе километри
10:45
and a very high surface area.
255
630000
2000
на многу голема површина.
10:47
Now let's imagine
256
632000
2000
Сега да замислиме
10:49
that each single root apex
257
634000
2000
дека секој врв на коренот
10:51
is working in network with all the others.
258
636000
3000
работи во мрежа со сите други.
10:54
Here were have on the left, the Internet
259
639000
3000
Овде го имаме, на левата страна, интернетот
10:57
and on the right, the root apparatus.
260
642000
3000
а од десната, апаратот на коренот.
11:00
They work in the same way.
261
645000
2000
Тие работат на ист начин.
11:02
They are a network
262
647000
2000
Тие се мрежа
11:04
of small computing machines,
263
649000
2000
на мали сметачки машини,
11:06
working in networks.
264
651000
2000
кои се мрежно поврзани.
11:08
And why are they so similar?
265
653000
2000
И зошто се тие толку слични?
11:10
Because they evolved
266
655000
2000
Бидејќи тие еволуирале
11:12
for the same reason:
267
657000
2000
за една иста цел:
11:14
to survive predation.
268
659000
3000
да преживеат од грабливците.
11:17
They work in the same way.
269
662000
2000
Тие работат на ист начин.
11:19
So you can remove 90 percent of the root apparatus
270
664000
3000
Значи ние можеме да отстраниме 90% од апаратот на коренот
11:22
and the plants [continue] to work.
271
667000
2000
но растението ќе продолжи да функционира.
11:24
You can remove 90 percent of the Internet
272
669000
3000
Можете да отстраните 90% од Интернетот
11:27
and it is [continuing] to work.
273
672000
3000
но тој ќе продолжи да работи.
11:30
So, a suggestion
274
675000
2000
Па, една препорака
11:32
for the people working with networks:
275
677000
3000
за луѓето кои работат со мрежи:
11:35
plants are able
276
680000
3000
растенијата можат
11:38
to give you good suggestions
277
683000
2000
да ви дадат добри сугестии
11:40
about how to evolve networks.
278
685000
3000
за тоа како да ја унапредите мрежата.
11:43
And another possibility
279
688000
3000
А друга можност
11:46
is a technological possibility.
280
691000
3000
е технолошката можност.
11:49
Let's imagine
281
694000
2000
Ајде да замислиме
11:51
that we can build robots
282
696000
2000
дека би можеле да направиме роботи
11:53
and robots that are inspired by plants.
283
698000
3000
такви роботи кои се инспирирани од растенијата.
11:56
Until now,
284
701000
2000
До сега,
11:58
the man was inspired
285
703000
3000
човекот беше инспириран
12:01
just by man or the animals
286
706000
2000
само од човекот или од животните
12:03
in producing a robot.
287
708000
2000
при производството на роботи.
12:05
We have the animaloid --
288
710000
3000
Имаме анималоид --
12:08
and the normal robots inspired by animals,
289
713000
2000
нормални роботи кои се инспирирани од животни,
12:10
insectoid, so on.
290
715000
2000
инсектоиди, итн.
12:12
We have the androids
291
717000
2000
Ги имаме андроидите
12:14
that are inspired by man.
292
719000
3000
кои се инспирирани од човекот.
12:17
But why have we not any plantoid?
293
722000
3000
Но зошто да немаме плантоид?
12:20
Well, if you want to fly,
294
725000
2000
Па, ако сакате да летате,
12:22
it's good that you look at birds --
295
727000
2000
добро би било да ги погледате птиците,
12:24
to be inspired by birds.
296
729000
2000
да бидете инспирирани од птиците.
12:26
But if you want to explore soils,
297
731000
3000
Но ако сакате да ја истражувате почвата,
12:29
or if you want to colonize
298
734000
3000
или ако сакате да колонизирате
12:32
new territory,
299
737000
2000
нова територија,
12:34
to best thing that you can do is to be inspired by plants
300
739000
3000
најдоброто што можете да го направите е да бидете инспирирани од растенија
12:37
that are masters in doing this.
301
742000
3000
кои се мајстори во тоа.
12:40
We have another possibility
302
745000
2000
Имаме и една друга можност
12:42
we are working [on] in our lab,
303
747000
2000
на која работиме во нашата лабораторија,
12:44
[which] is to build hybrids.
304
749000
2000
а тоа е да правиме хибриди.
12:46
It's much more easy to build hybrids.
305
751000
3000
Многу е полесно да се прават хибриди.
12:49
Hybrid means it's something
306
754000
2000
Хибридот значи дека тоа е нешто
12:51
that's half living and half machine.
307
756000
3000
кое е половина живо а половина машина.
12:54
It's much more easy to work with plants
308
759000
2000
Многу е полесно да се работи со растенија
12:56
than with animals.
309
761000
2000
отколку со животни.
12:58
They have computing power,
310
763000
2000
Тие имаат сметачки моќи.
13:00
they have electrical signals.
311
765000
2000
Тие имаат електрични сигнали.
13:02
The connection with the machine is much more easy,
312
767000
3000
Поврзувањето со машина е многу полесно,
13:05
much more even ethically possible.
313
770000
4000
многу повеќе етички возможно.
13:10
And these are three possibilities
314
775000
2000
А ова се трите можности
13:12
that we are working on
315
777000
3000
на кои работиме
13:15
to build hybrids,
316
780000
2000
за да создаваме хибриди,
13:17
driven by algae
317
782000
2000
водени од алгите
13:19
or by the leaves at the end,
318
784000
3000
или од листовите, и на крај,
13:22
by the most, most powerful parts of the plants,
319
787000
2000
од најмоќниот дел од растението,
13:24
by the roots.
320
789000
2000
од коренот.
13:26
Well, thank you for your attention.
321
791000
2000
Па, ви благодарам за вниманието.
13:28
And before I finish,
322
793000
3000
И пред да завршам,
13:31
I would like to reassure that no snails were harmed
323
796000
3000
сакам да ве уверам дека ниту еден полжав не беше повреден
13:34
in making this presentation.
324
799000
2000
при правењето на оваа презентација.
13:36
Thank you.
325
801000
2000
Ви благодарам.
13:38
(Applause)
326
803000
5000
(аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Stefano Mancuso - Plant neurobiologistStefano Mancuso is a founder of the study of plant neurobiology, which explores signaling and communication at all levels of biological organization, from genetics to molecules, cells and ecological communities.
Why you should listen
Does the Boston fern you're dutifully misting each morning appreciate your care? Or can the spreading oak in your local park take umbrage at the kids climbing its knotted branches? Not likely, says Italian researcher Stefano Mancuso, but that doesn't mean that these same living organisms aren't capable of incredibly sophisticated and dynamic forms of awareness and communication.
From his laboratory near Florence, Mancuso and his team explore how plants communicate, or "signal," with each other, using a complex internal analysis system to find nutrients, spread their species and even defend themselves against predators. Their research continues to transform our view of plants from simple organisms to complex ecological structures and communities that can gather, process and -- most incredibly -- share important information.
Stefano Mancuso | Speaker | TED.com