TEDGlobal 2013
Manal al-Sharif: A Saudi woman who dared to drive
Manal al-Sharif: Een Saoedische vrouw die durfde te rijden
Filmed:
Readability: 3.9
1,659,001 views
Er is geen wet die vrouwen verbiedt om te rijden in Saoedi-Arabië. Maar het is verboden. Twee jaar geleden besloot Manal al-Sharif vrouwen aan te sporen om te rijden door het toe doen -- en zichzelf te filmen voor YouTube. Luister naar haar verhaal van wat er toen gebeurde.
Manal al-Sharif - Women’s rights activist
Manal al-Sharif advocates for women’s right to drive, male guardianship annulment, and family protection in Saudi Arabia. Full bio
Manal al-Sharif advocates for women’s right to drive, male guardianship annulment, and family protection in Saudi Arabia. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Allow me to start this talk with a question to everyone.
0
1267
4528
Sta me toe te beginnen
met een vraag aan iedereen.
met een vraag aan iedereen.
00:17
You know that all over the world,
1
5795
2262
Je weet dat mensen over de hele wereld
00:20
people fight for their freedom,
2
8057
2795
vechten voor hun vrijheid,
00:22
fight for their rights.
3
10852
2206
voor hun rechten.
00:25
Some battle oppressive governments.
4
13058
3161
Sommigen vechten
tegen een onderdrukkend regime.
tegen een onderdrukkend regime.
00:28
Others battle oppressive societies.
5
16219
4736
Anderen vechten
tegen een onderdrukkende samenleving.
tegen een onderdrukkende samenleving.
00:32
Which battle do you think is harder?
6
20955
3856
Welke strijd is volgens jou het lastigst?
00:36
Allow me to try to answer this question
7
24811
2472
Ik zal deze vraag proberen te beantwoorden
00:39
in the few coming minutes.
8
27283
3080
tijdens de komende paar minuten.
00:42
Let me take you back two years ago in my life.
9
30363
5816
We gaan twee jaar terug in mijn leven.
00:48
It was the bedtime of my son, Aboody.
10
36179
2956
Het was bedtijd voor mijn zoon, Aboody.
00:51
He was five at the time.
11
39135
2684
Hij was toen vijf.
00:53
After finishing his bedtime rituals,
12
41819
2440
Na zijn bedtijdritueel
00:56
he looked at me and he asked a question:
13
44259
4082
keek hij me aan en vroeg:
01:00
"Mommy, are we bad people?"
14
48341
3231
"Mama, zijn wij slechte mensen?"
01:03
I was shocked.
15
51572
2460
Ik was geschokt.
01:06
"Why do you say such things, Aboody?"
16
54032
3157
"Waarom zeg je zoiets, Aboody?"
01:09
Earlier that day, I noticed some bruises
17
57189
2335
Eerder die dag had ik schrammen gezien
01:11
on his face when he came from school.
18
59524
2583
op zijn gezicht, toen hij van school thuiskwam.
01:14
He wouldn't tell me what happened.
19
62107
1966
Hij wilde niet vertellen wat er gebeurd was.
01:16
[But now] he was ready to tell.
20
64073
4063
Maar nu was hij er klaar voor.
01:20
"Two boys hit me today in school.
21
68136
2811
"Twee jongens hebben me geslagen op school.
01:22
They told me, 'We saw your mom on Facebook.
22
70947
3369
Ze zeiden: 'We hebben je mama op Facebook gezien.
01:26
You and your mom should be put in jail.'"
23
74316
4786
Jij en je mama horen in de gevangenis.' "
01:31
I've never been afraid to tell Aboody anything.
24
79102
3141
Ik ben nooit bang geweest
om Aboody iets te zeggen.
om Aboody iets te zeggen.
01:34
I've been always a proud woman of my achievements.
25
82243
4704
Ik ben altijd trots geweest
op mijn prestaties.
op mijn prestaties.
01:38
But those questioning eyes of my son
26
86947
2215
Maar die vragende ogen van mijn zoon
01:41
were my moment of truth,
27
89162
2825
waren mijn moment van de waarheid,
01:43
when it all came together.
28
91987
3753
waarop het allemaal samenkwam.
01:47
You see, I'm a Saudi woman who had been put in jail
29
95740
4418
Ik ben een Saoedische vrouw
die gevangen werd gezet
die gevangen werd gezet
01:52
for driving a car in a country
30
100158
2135
omdat ik met de auto reed in een land
01:54
where women are not supposed to drive cars.
31
102293
4955
waar vrouwen niet geacht worden
met de auto te rijden.
met de auto te rijden.
01:59
Just for giving me his car keys,
32
107248
2391
Gewoon omdat hij mij zijn autosleutels gaf,
02:01
my own brother was detained twice,
33
109639
3856
zat mijn broer twee keer vast.
02:05
and he was harassed to the point he had
34
113495
1613
Hij werd zodanig lastiggevallen dat hij
02:07
to quit his job as a geologist,
35
115108
1988
zijn baan als geoloog moest opgeven
02:09
leave the country with his wife and two-year-old son.
36
117096
3334
en het land verliet met zijn vrouw
en zoontje van 2.
en zoontje van 2.
02:12
My father had to sit in a Friday sermon
37
120430
2098
Mijn vader moest een vrijdagpreek aanhoren
02:14
listening to the imam condemning women drivers
38
122528
3672
waarin de imam
vrouwelijke chauffeurs veroordeelde
vrouwelijke chauffeurs veroordeelde
02:18
and calling them prostitutes
39
126200
1968
en hen hoeren noemde
02:20
amongst tons of worshippers,
40
128168
2336
voor massa's gelovigen,
02:22
some of them our friends and family of my own father.
41
130504
4312
waaronder onze vrienden en familie van mijn vader.
02:26
I was faced with an organized defamation campaign
42
134816
3584
Ik kreeg een georganiseerde lastercampagne
over mij heen
over mij heen
02:30
in the local media combined with false rumors
43
138400
2982
in de locale media,
en valse geruchten, verspreid
en valse geruchten, verspreid
02:33
shared in family gatherings, in the streets
44
141382
2858
tijdens familiebijeenkomsten, op straat
02:36
and in schools.
45
144240
2744
en op school.
02:38
It all hit me.
46
146984
2344
Het drong allemaal tot me door.
02:41
It came into focus that those kids
47
149328
2194
Ik zag haarscherp dat die kinderen
02:43
did not mean to be rude to my son.
48
151522
2294
mijn zoon niet wilden kwetsen.
02:45
They were just influenced by the adults around them.
49
153816
4070
Ze waren gewoon beïnvloed
door de volwassenen in hun buurt.
door de volwassenen in hun buurt.
02:49
And it wasn't about me, and it wasn't a punishment
50
157886
3469
Het ging niet over mij.
Het was geen straf
Het was geen straf
02:53
for taking the wheel and driving a few miles.
51
161355
3814
omdat ik aan het stuur was gaan zitten
en een paar km had gereden.
en een paar km had gereden.
02:57
It was a punishment for daring to challenge
52
165169
2849
Het was een straf
omdat ik het had aangedurfd
omdat ik het had aangedurfd
03:00
the society's rules.
53
168018
3697
de regels van de maatschappij te tarten.
03:03
But my story goes beyond this moment of truth of mine.
54
171715
4537
Maar mijn verhaal gaat verder
dan dit moment van de waarheid.
dan dit moment van de waarheid.
03:08
Allow me to give you a briefing
55
176252
3796
Ik geef jullie een overzicht
03:12
about my story.
56
180048
2192
van mijn verhaal.
03:14
It was May, 2011,
57
182240
2036
In mei 2011
03:16
and I was complaining to a work colleague
58
184276
1959
klaagde ik tegen een collega
03:18
about the harassments I had to face
59
186235
1834
over de last die ik had ondervonden
03:20
trying to find a ride back home,
60
188069
1788
op zoek naar een rit naar huis,
03:21
although I have a car and an international driver's license.
61
189857
3484
hoewel ik een auto en een internationaal
rijbewijs had.
rijbewijs had.
03:25
As long as I've known, women in Saudi Arabia
62
193341
2125
Zolang ik weet
hebben vrouwen in Saoedi-Arabië
hebben vrouwen in Saoedi-Arabië
03:27
have been always complaining about the ban,
63
195466
2486
altijd geklaagd over het verbod,
03:29
but it's been 20 years since anyone
64
197952
2416
maar het is al 20 jaar geleden dat iemand
03:32
tried to do anything about it,
65
200368
2032
nog probeerde om er iets aan te doen,
03:34
a whole generation ago.
66
202400
2200
een hele generatie geleden.
03:36
He broke the good/bad news in my face.
67
204600
2136
Hij gooide het goede/slechte nieuws
in mijn gezicht:
in mijn gezicht:
03:38
"But there is no law banning you from driving."
68
206736
3157
"Maar er is geen wet die je het rijden verbiedt."
03:41
I looked it up, and he was right.
69
209893
2204
Ik zocht het op, en het klopte.
03:44
There wasn't an actual law in Saudi Arabia.
70
212097
2679
Er was geen wet in Saoedi-Arabië.
03:46
It was just a custom and traditions
71
214776
2140
Het was een gewoonte, tradities
03:48
that are enshrined in rigid religious fatwas
72
216916
4016
vastgelegd in strikte religieuze fatwa's
03:52
and imposed on women.
73
220932
2004
opgelegd aan vrouwen.
03:54
That realization ignited the idea of June 17,
74
222936
3088
Dat besef was de aanleiding
voor het idee van 17 juni,
voor het idee van 17 juni,
03:58
where we encouraged women to take the wheel
75
226024
2441
toen we vrouwen aanmoedigden
om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
04:00
and go drive.
76
228465
2728
toen we vrouwen aanmoedigden
om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
om aan het stuur te gaan zitten en te rijden.
04:03
It was a few weeks later, we started receiving all these
77
231193
3855
Enkele weken later
kregen we dit soort berichten:
kregen we dit soort berichten:
04:07
"Man wolves will rape you if you go and drive."
78
235048
3206
"Wolfshonden zullen je verkrachten
als je gaat rijden."
als je gaat rijden."
04:10
A courageous woman, her name is Najla Hariri,
79
238254
2666
Een moedige vrouw,
Najla Hariri,
Najla Hariri,
04:12
she's a Saudi woman in the city of Jeddah,
80
240920
2600
een Saoedische vrouw uit de stad Jeddah,
04:15
she drove a car and she announced
81
243520
1614
reed met de auto en kondigde het aan,
04:17
but she didn't record a video.
82
245134
1729
maar ze maakte geen video.
04:18
We needed proof.
83
246863
1860
We hadden bewijs nodig.
04:20
So I drove. I posted a video on YouTube.
84
248723
2861
Dus reed ik. Ik postte een video op YouTube.
04:23
And to my surprise,
85
251584
1911
Tot mijn verbazing
04:25
it got hundreds of thousands of views the first day.
86
253495
2889
werd die honderdduizenden keren bekeken
op de eerste dag.
op de eerste dag.
04:28
What happened next, of course?
87
256384
1706
Wat gebeurde er toen, natuurlijk?
04:30
I started receiving threats
88
258090
1894
Ik kreeg bedreigingen
04:31
to be killed, raped, just to stop this campaign.
89
259984
4562
met moord en verkrachting,
gewoon om de campagne te stoppen.
gewoon om de campagne te stoppen.
04:36
The Saudi authorities remained very quiet.
90
264546
3612
De Saoedische autoriteiten
hielden zich heel kalm.
hielden zich heel kalm.
04:40
That really creeped us out.
91
268158
2180
Dat vonden we pas echt akelig.
04:42
I was in the campaign with other Saudi women
92
270338
2127
Ik nam deel aan de campagne met andere
Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
04:44
and even men activists.
93
272465
1953
Ik nam deel aan de campagne met andere
Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
Saoedische vrouwen en zelfs mannelijke activisten.
04:46
We wanted to know how the authorities
94
274418
2464
We wilden weten hoe de autoriteiten
04:48
would respond on the actual day, June 17,
95
276882
3608
zouden reageren op de eigenlijke dag, 17 juni,
04:52
when women go out and drive.
96
280490
1729
toen vrouwen gingen autorijden.
04:54
So this time I asked my brother
97
282219
2058
Deze keer vroeg ik mijn broer
04:56
to come with me and drive by a police car.
98
284277
2091
om mee te komen en
langs een politieauto te rijden.
langs een politieauto te rijden.
04:58
It went fast. We were arrested,
99
286368
2754
Het ging snel.
We werden gearresteerd,
We werden gearresteerd,
05:01
signed a pledge not to drive again, released.
100
289122
3684
tekenden een belofte om niet meer te rijden
en werden vrijgelaten.
en werden vrijgelaten.
05:04
Arrested again, he was sent to detention for one day,
101
292806
3212
We werden weer gearresteerd.
Hij werd één dag vastgehouden,
Hij werd één dag vastgehouden,
05:08
and I was sent to jail.
102
296018
2263
ik ging naar de gevangenis.
05:10
I wasn't sure why I was sent there,
103
298281
1625
Ik wist niet zeker waarom,
05:11
because I didn't face any charges in the interrogation.
104
299906
3177
want er werd me tijdens het verhoor
niets ten laste gelegd.
niets ten laste gelegd.
05:15
But what I was sure of was my innocence.
105
303083
2287
Maar ik was zeker van mijn onschuld.
05:17
I didn't break a law, and I kept my abaya
106
305370
2465
Ik had geen wet geschonden,
hield mijn abaya aan
hield mijn abaya aan
05:19
— it's a black cloak we wear in Saudi Arabia before we leave the house —
107
307835
3876
-- een zwarte mantel die we in Saoedi-Arabië dragen
voor we het huis uitgaan --
voor we het huis uitgaan --
05:23
and my fellow prisoners kept asking me to take it off,
108
311711
2982
en mijn medegevangenen
bleven me vragen om hem uit te doen.
bleven me vragen om hem uit te doen.
05:26
but I was so sure of my innocence, I kept saying,
109
314693
2673
Maar ik was zo zeker van mijn onschuld:
05:29
"No, I'm leaving today."
110
317366
2225
"Nee, ik ga vandaag naar huis."
05:31
Outside the jail, the whole country went into a frenzy,
111
319591
3456
Buiten de gevangenis
was het hele land over zijn toeren.
was het hele land over zijn toeren.
05:35
some attacking me badly,
112
323047
2304
Sommigen vielen me heftig aan,
05:37
and others supportive and even collecting signatures
113
325351
3725
anderen steunden me
en verzamelden handtekeningen
en verzamelden handtekeningen
05:41
in a petition to be sent to the king to release me.
114
329076
4243
in een verzoek aan de koning
om me vrij te laten.
om me vrij te laten.
05:45
I was released after nine days.
115
333319
1784
Ik werd vrijgelaten na 9 dagen.
05:47
June 17 comes.
116
335103
2686
17 juni komt eraan.
05:49
The streets were packed with police cars
117
337789
2690
De straten waren vol politie-auto's
05:52
and religious police cars,
118
340479
2161
en religieuze politie-auto's
05:54
but some hundred brave Saudi women
119
342640
2303
maar ongeveer 100 dappere Saoedische vrouwen
05:56
broke the ban and drove that day.
120
344943
2032
negeerden het verbod
en reden die dag.
en reden die dag.
05:58
None were arrested. We broke the taboo.
121
346975
3088
Niemand werd gearresteerd.
We hadden het taboe doorbroken.
We hadden het taboe doorbroken.
06:02
(Applause)
122
350063
5343
(Applaus)
06:12
So I think by now, everyone knows that we can't drive,
123
360407
3392
Intussen weet iedereen dat we niet mogen rijden,
06:15
or women are not allowed to drive, in Saudi Arabia,
124
363799
2185
dat vrouwen niet mogen rijden
in Saoedi-Arabië.
in Saoedi-Arabië.
06:17
but maybe few know why.
125
365984
2298
Maar weinigen weten waarom.
06:20
Allow me to help you answer this question.
126
368282
2584
Ik help je die vraag te beantwoorden.
06:22
There was this official study
127
370866
3136
Er was een officiële studie
06:26
that was presented to the Shura Council --
128
374002
2044
die aan de Shuraraad werd voorgelegd --
06:28
it's the consultative council appointed
129
376046
2264
de adviesraad aangesteld
06:30
by the king in Saudi Arabia —
130
378310
1983
door de koning van Saoedi-Arabië --
06:32
and it was done by a local professor,
131
380293
2041
ze was uitgevoerd door een lokale professor,
06:34
a university professor.
132
382334
1318
een universiteitsprofessor.
06:35
He claims it's done based on a UNESCO study.
133
383652
4363
Hij beweert dat het op basis
van een UNESCO-studie was.
van een UNESCO-studie was.
06:40
And the study states,
134
388015
2992
De studie zegt
06:43
the percentage of rape, adultery,
135
391007
3792
dat het percentage verkrachtingen, overspel,
06:46
illegitimate children, even drug abuse,
136
394799
3440
onwettige kinderen, zelfs druggebruik,
06:50
prostitution in countries where women drive
137
398239
3088
prostitutie in landen waar vrouwen rijden,
06:53
is higher than countries where women don't drive.
138
401327
3522
hoger is dan in landen waar vrouwen niet rijden.
06:56
(Laughter)
139
404849
1337
(Gelach)
06:58
I know, I was like this, I was shocked.
140
406186
1503
Ik weet het -- ik was geschokt.
06:59
I was like, "We are the last country in the world
141
407689
3120
Ik dacht: "We zijn het laatste land ter wereld
07:02
where women don't drive."
142
410809
1953
waar vrouwen niet rijden."
07:04
So if you look at the map of the world,
143
412762
2166
Bekijk de wereldkaart,
07:06
that only leaves two countries:
144
414928
1693
en er blijven maar 2 landen over:
07:08
Saudi Arabia, and the other society is the rest of the world.
145
416621
4386
Saoedi-Arabië, en die andere samenleving
is de rest van de wereld.
is de rest van de wereld.
07:13
We started a hashtag on Twitter mocking the study,
146
421007
3088
We begonnen een hashtag op Twitter
om met de studie te lachen.
om met de studie te lachen.
07:16
and it made headlines around the world.
147
424095
2468
We waren voorpaginanieuws over de hele wereld.
07:18
[BBC News: 'End of virginity' if women drive, Saudi cleric warns]
148
426563
1764
[BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid'
als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
07:20
(Laughter)
149
428327
1265
[BBC News: 'Einde van de maagdelijkheid'
als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
als vrouwen rijden, zegt geestelijke.] (Gelach)
07:21
And only then we realized it's so empowering
150
429592
2671
Pas toen beseften we hoe krachtig het is
07:24
to mock your oppressor.
151
432263
1464
om je verdrukker uit te lachen.
07:25
It strips it away of its strongest weapon: fear.
152
433727
4499
Het berooft hem
van zijn sterkste wapen: angst.
van zijn sterkste wapen: angst.
07:30
This system is based on ultra-conservative
153
438226
3604
Dit systeem is gebaseerd op ultraconservatieve
07:33
traditions and customs
154
441830
1907
tradities en gewoontes
07:35
that deal with women as if they are inferior
155
443737
3247
die vrouwen behandelen als inferieure wezens
07:38
and they need a guardian to protect them,
156
446984
2497
die een voogd nodig hebben
om hen te beschermen.
om hen te beschermen.
07:41
so they need to take permission from this guardian,
157
449481
2204
Ze hebben zijn toestemming nodig,
07:43
whether verbal or written, all their lives.
158
451685
2166
mondeling of schriftelijk,
hun hele leven lang.
hun hele leven lang.
07:45
We are minors until the day we die.
159
453851
2456
We zijn minderjarig tot we sterven.
07:48
And it becomes worse when it's enshrined in religious fatwas
160
456307
3906
Het wordt erger als het vastligt
in religieuze fatwa's
in religieuze fatwa's
07:52
based on wrong interpretation of the sharia law,
161
460213
2702
op basis van een foute interpretatie
van de sharia, de religieuze wet.
van de sharia, de religieuze wet.
07:54
or the religious laws.
162
462915
2190
op basis van een foute interpretatie
van de sharia, de religieuze wet.
van de sharia, de religieuze wet.
07:57
What's worst, when they become codified
163
465105
2125
Het ergste is als ze vastgelegd worden
07:59
as laws in the system,
164
467230
2451
als wetten in het systeem
08:01
and when women themselves believe in their inferiority,
165
469681
3396
en als vrouwen zelf geloven dat ze inferieur zijn
08:05
and they even fight those who try
166
473077
2490
en zich zelfs verzetten tegen wie
deze wetten probeert te betwisten.
deze wetten probeert te betwisten.
08:07
to question these rules.
167
475567
3570
en zich zelfs verzetten tegen wie
deze wetten probeert te betwisten.
deze wetten probeert te betwisten.
08:11
So for me, it wasn't only about these attacks I had to face.
168
479137
4266
Voor mij ging het niet om die aanvallen op mij.
08:15
It was about living two totally different
169
483403
2814
Het ging om twee totaal verschillende
08:18
perceptions of my personality, of my person --
170
486217
2960
percepties van mijn persoon --
08:21
the villain back in my home country,
171
489177
2712
schurk in mijn eigen land,
08:23
and the hero outside.
172
491889
2023
held daarbuiten.
08:25
Just to tell you, two stories happened in the last two years.
173
493912
4075
Ik vertel jullie twee verhalen
van de afgelopen twee jaar.
van de afgelopen twee jaar.
08:29
One of them is when I was in jail.
174
497987
2378
Het ene was toen ik gevangen zat.
08:32
I'm pretty sure when I was in jail,
175
500365
1658
Ik weet vrij zeker dat toen ik gevangen zat,
08:34
everyone saw titles in the international media
176
502023
4451
Iedereen de krantenkoppen zag
in internationale media,
in internationale media,
08:38
something like this during these nine days I was in jail.
177
506474
4045
ongeveer zoiets, gedurende de 9 dagen
van mijn gevangenschap.
van mijn gevangenschap.
08:42
But in my home country, it was a totally different picture.
178
510519
3477
Maar thuis was het beeld helemaal anders.
08:45
It was more like this:
179
513996
1669
Het zag er eerder zo uit:
08:47
"Manal al-Sharif faces charges of disturbing public order
180
515665
3032
"Manal al-Sharif wordt beschuldigd
van het verstoren van de openbare orde
van het verstoren van de openbare orde
08:50
and inciting women to drive."
181
518697
3742
en het aanzetten van vrouwen tot rijden."
08:54
I know.
182
522439
3034
Ik weet het.
08:57
"Manal al-Sharif withdraws from the campaign."
183
525473
2049
"Manal al-Sharif
trekt zich terug uit de campagne."
trekt zich terug uit de campagne."
08:59
Ah, it's okay. This is my favorite.
184
527522
2567
Oké. Dit is mijn favoriet:
09:02
"Manal al-Sharif breaks down and confesses:
185
530089
2397
"Manal al-Sharif breekt en bekent:
09:04
'Foreign forces incited me.'"
186
532486
1812
'Buitenlandse machten spoorden me aan.' "
09:06
(Laughter)
187
534298
2359
(Gelach)
09:08
And it goes on, even trial and flogging me in public.
188
536657
5197
En het gaat maar door,
zelfs een proces en publieke geseling.
zelfs een proces en publieke geseling.
09:13
So it's a totally different picture.
189
541854
3428
Dat is dus een totaal ander beeld.
09:17
I was asked last year to give a speech
190
545282
1772
Men vroeg me vorig jaar
om een speech te geven
om een speech te geven
09:19
at the Oslo Freedom Forum.
191
547054
2612
op het Oslo Freedom Forum.
09:21
I was surrounded by this love
192
549666
2585
Ik werd omgeven door liefde
09:24
and the support of people around me,
193
552251
2135
en steun van mensen rondom mij.
09:26
and they looked at me as an inspiration.
194
554386
2185
Ze zagen me als een inspiratie.
09:28
At the same time, I flew back to my home country,
195
556571
2862
Maar toen ik terugvloog naar mijn land,
09:31
they hated that speech so much.
196
559433
1925
haatten ze die toespraak zo erg.
09:33
The way they called it: a betrayal to the Saudi country
197
561358
2539
Ze noemden het verraad aan het land
09:35
and the Saudi people,
198
563897
1592
en volk van Saoedi-Arabië.
09:37
and they even started a hashtag called #OsloTraitor on Twitter.
199
565489
3361
Ze begonnen een hashtag #OsloVerrader.
09:40
Some 10,000 tweets were written in that hashtag,
200
568850
3269
Er waren 10.000 tweets met die hashtag,
09:44
while the opposite hashtag, #OsloHero,
201
572119
2818
terwijl de tegengestelde, #OsloHeld,
09:46
there was like a handful of tweets written.
202
574937
1784
maar een handvol tweets telde.
09:48
They even started a poll.
203
576721
1940
Ze deden zelfs een enquête.
09:50
More than 13,000 voters answered this poll:
204
578661
3283
Meer dan 13.000 mensen stemden op deze vraag:
09:53
whether they considered me a traitor or not after that speech.
205
581944
3026
of ze me een verrader vonden na die speech of niet.
09:56
Ninety percent said yes, she's a traitor.
206
584970
3026
90% zei ja, ze is een verrader.
09:59
So it's these two totally different perceptions
207
587996
3890
Dit zijn dus twee totaal tegengestelde percepties
10:03
of my personality.
208
591886
1607
van mijn persoonlijkheid.
10:05
For me, I'm a proud Saudi woman,
209
593493
2024
Ik vind mezelf een trotse Saoedische vrouw.
10:07
and I do love my country,
210
595517
1599
Ik hou echt van mijn land.
10:09
and because I love my country, I'm doing this.
211
597116
2929
Omdat ik van mijn land hou,
doe ik dit.
doe ik dit.
10:12
Because I believe a society will not be free
212
600045
2865
Omdat ik geloof dat een maatschappij niet vrij is
10:14
if the women of that society are not free.
213
602910
2543
als haar vrouwen niet vrij zijn.
10:17
(Applause)
214
605453
9929
(Applaus)
10:27
Thank you.
215
615382
2352
Dankuwel.
10:29
(Applause)
216
617734
2816
(Applaus)
10:32
Thank you, thank you, thank you, thank you.
217
620550
2624
Dankuwel, dankuwel.
10:35
(Applause)
218
623174
12764
(Applaus)
10:47
Thank you.
219
635938
3677
Dankuwel.
10:51
But you learn lessons from these things that happen to you.
220
639615
4221
Maar je leert uit wat je overkomt.
10:55
I learned to be always there.
221
643836
2218
Ik leerde om altijd daar te zijn.
10:58
The first thing, I got out of jail,
222
646054
2238
Zodra ik vrijgekomen was,
11:00
of course after I took a shower, I went online,
223
648292
3320
nam ik een douche en ging online kijken.
11:03
I opened my Twitter account and my Facebook page,
224
651612
3219
Ik opende mijn twitteraccount
en mijn facebookpagina.
en mijn facebookpagina.
11:06
and I've been always very respectful
225
654831
2288
Ik heb altijd veel respect
11:09
to those people who are opining to me.
226
657119
1507
voor mensen die hun mening
uiten tegenover mij.
uiten tegenover mij.
11:10
I would listen to what they say,
227
658626
1600
Ik luister naar wat ze zeggen
11:12
and I would never defend myself with words only.
228
660226
2933
en verdedig me nooit alleen met woorden.
11:15
I would use actions. When they said I should withdraw from the campaign,
229
663159
2408
Ik gebruik actie. Toen ze zeiden
dat ik me moest terugtrekken,
dat ik me moest terugtrekken,
11:17
I filed the first lawsuit against the general directorate
230
665567
3158
deed ik de wegenpolitie
haar allereerste proces aan
haar allereerste proces aan
11:20
of traffic police for not issuing me a driver's license.
231
668725
4242
omdat ze me geen rijbewijs gaf.
11:24
There are a lot of people also --
232
672967
1975
Vele mensen gaven enorme steun,
zoals de 3.000 mensen
zoals de 3.000 mensen
11:26
very big support, like those 3,000 people
233
674942
2305
Vele mensen gaven enorme steun,
zoals de 3.000 mensen
zoals de 3.000 mensen
11:29
who signed the petition to release me.
234
677247
2364
die de petitie voor mijn vrijlating tekenden.
11:31
We sent a petition to the Shura Council
235
679611
3204
We stuurden een petitie naar de Shuraraad
11:34
in favor of lifting the ban on Saudi women,
236
682815
3232
om de opheffing van het verbod
voor Saoedische vrouwen te vragen
voor Saoedische vrouwen te vragen
11:38
and there were, like, 3,500 citizens who believed in that
237
686047
3209
en er waren 3.500 burgers die erin geloofden
11:41
and they signed that petition.
238
689256
1633
en die petitie ondertekenden.
11:42
There were people like that, I just showed some examples,
239
690889
2871
Mensen zo als zij,
ik toon maar wat voorbeelden,
ik toon maar wat voorbeelden,
11:45
who are amazing, who are believing in women's rights in Saudi Arabia,
240
693760
3112
die verbluffend zijn, en geloven
in vrouwenrechten in Saoedi-Arabië.
in vrouwenrechten in Saoedi-Arabië.
11:48
and trying, and they are also facing a lot of hate
241
696872
2728
Ze krijgen veel haat over zich heen
11:51
because of speaking up and voicing their views.
242
699600
3808
omdat ze hun stem verheffen
en hun mening geven.
en hun mening geven.
11:55
Saudi Arabia today is taking small steps
243
703408
2377
Saoedi-Arabië zet vandaag kleine stappen
11:57
toward enhancing women's rights.
244
705785
2209
richting het versterken van vrouwenrechten.
11:59
The Shura Council that's appointed by the king,
245
707994
2198
De Shuraraad die door de koning is aangesteld,
12:02
by royal decree of King Abdullah,
246
710192
2354
bij decreet van Koning Abdullah,
12:04
last year there were 30 women assigned to that Council,
247
712546
3608
heeft vorig jaar 30 vrouwelijke leden gekregen,
12:08
like 20 percent.
248
716154
2528
ongeveer 20 procent.
12:10
20 percent of the Council. (Applause)
249
718682
2728
20 procent van de Raad. (Applaus)
12:13
The same time, finally, that Council,
250
721410
2160
Tegelijk heeft die Raad uiteindelijk,
12:15
after rejecting our petition four times for women driving,
251
723570
2992
nadat ze ons verzoek om vrouwen te laten rijden,
vier keer had afgewezen,
vier keer had afgewezen,
12:18
they finally accepted it last February.
252
726562
2575
in februari ons verzoek aangenomen.
12:21
(Applause)
253
729137
4990
(Applaus)
12:26
After being sent to jail
254
734127
1837
Na gevangenisstraffen
12:27
or sentenced lashing, or sent to a trial,
255
735964
2853
en geseling en processen
12:30
the spokesperson of the traffic police said,
256
738817
2089
zei de woordvoerder van de wegenpolitie:
12:32
we will only issue traffic violation for women drivers.
257
740906
4311
we zullen alleen verkeersboetes geven
voor vrouwen die rijden.
voor vrouwen die rijden.
12:37
The Grand Mufti, who is the head
258
745217
1438
De grootmoefti, die het hoofd is
12:38
of the religious establishment in Saudi Arabia,
259
746655
2776
van de geestelijkheid in Saoedi-Arabië,
12:41
he said, it's not recommended for women to drive.
260
749431
4112
zei: het is niet aan te bevelen
dat vrouwen rijden.
dat vrouwen rijden.
12:45
It used to be haram, forbidden, by the previous Grand Mufti.
261
753543
4530
Onder de vorige grootmoefti was het haram, verboden.
12:50
So for me, it's not about only these small steps.
262
758073
5549
Mij gaat het niet om die kleine stappen.
12:55
It's about women themselves.
263
763622
1565
Het gaat om de vrouwen zelf.
12:57
A friend once asked me, she said,
264
765187
1652
Ooit vroeg een vriendin me:
12:58
"So when do you think this women driving will happen?"
265
766839
2751
"Wanneer denk je dat dat rijden
door vrouwen ervan komt?"
door vrouwen ervan komt?"
13:01
I told her, "Only if women stop asking 'When?'
266
769590
2749
Ik zei: "Alleen als vrouwen
niet meer vragen 'wanneer?'
niet meer vragen 'wanneer?'
13:04
and take action to make it now."
267
772339
2774
en iets doen om het nu te doen."
13:07
So it's not only about the system,
268
775113
1654
Het gaat dus niet alleen om het systeem.
13:08
it's also about us women to drive our own life, I'd say.
269
776767
6443
Het gaat ook om ons, vrouwen,
die ons eigen leven besturen.
die ons eigen leven besturen.
13:15
So I have no clue, really, how I became an activist.
270
783210
6152
Ik heb er geen idee van
hoe ik activist geworden ben.
hoe ik activist geworden ben.
13:21
And I don't know how I became one now.
271
789362
3967
Ik weet niet hoe ik ertoe kwam.
13:25
But all I know, and all I'm sure of, in the future
272
793329
3648
Maar ik weet heel zeker dat ik in de toekomst,
13:28
when someone asks me my story,
273
796977
2768
als iemand me mijn verhaal vraagt,
13:31
I will say, "I'm proud
274
799745
2232
zal zeggen: "Ik ben er trots op
13:33
to be amongst those women who lifted the ban,
275
801977
2856
dat ik één van die vrouwen ben
die het verbod ophieven,
die het verbod ophieven,
13:36
fought the ban, and celebrated everyone's freedom."
276
804833
3775
het verbod bevochten
en eenieders vrijheid vierden."
en eenieders vrijheid vierden."
13:40
So the question I started my talk with,
277
808608
3297
De vraag waar ik mijn talk mee begon,
13:43
who do you think is more difficult to face,
278
811905
3200
wie is het moeilijkst te bevechten,
13:47
oppressive governments or oppressive societies?
279
815105
2957
een onderdrukkend regime
of een onderdrukkende samenleving,
of een onderdrukkende samenleving,
13:50
I hope you find clues to answer that from my speech.
280
818062
2899
daar vind je hopelijk wat antwoorden op
in mijn toespraak.
in mijn toespraak.
13:52
Thank you, everyone.
281
820961
1456
Bedankt, iedereen.
13:54
(Applause)
282
822417
4768
(Applaus)
13:59
Thank you.
283
827185
3124
Dankuwel.
14:02
(Applause)
284
830309
5684
(Applaus)
14:07
Thank you. (Applause)
285
835993
3524
Dankuwel. (Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Manal al-Sharif - Women’s rights activistManal al-Sharif advocates for women’s right to drive, male guardianship annulment, and family protection in Saudi Arabia.
Why you should listen
In May 2011, Manal al-Sharif filmed herself driving a car in Saudi Arabia, where women are prohibited from driving. She posted the video on YouTube, called on women to participate in a Women2Drive campaign on June 17 of that year, and attracted 12,000 fans to a Facebook page she’d collaborated on called Teach Me How to Drive So I Can Protect Myself. During a second turn at the wheel, she was arrested. Nine days -- and a groundswell of protest -- later she was released from jail.
Al-Sharif, an information technology consultant, remains active in the women right's movement. She has broadened her campaign to focus on guardianship annulment and family protection as well as driving rights, and has founded several groups throughout Saudi Arabia with the title "My rights, my dignity."
Manal al-Sharif | Speaker | TED.com