TEDSalon London 2010
Brian Cox: Why we need the explorers
Brian Cox: Waarom we onderzoekers nodig hebben.
Filmed:
Readability: 4.1
1,935,340 views
In moeilijke economische tijden zijn onze wetenschappelijke onderzoeksprogramma's -- van ruimtesondes tot de LHC -- de eerste slachtoffers van de besparingen. Brian Cox legt uit hoe door nieuwsgierigheid aangedreven wetenschap voor zichzelf betaalt, door vernieuwing te brengen en een diepe waardering van ons bestaan.
Brian Cox - Physicist
Physicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester. Full bio
Physicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
We live in difficult and challenging
0
1000
2000
We leven in moeilijke en uitdagende
00:18
economic times, of course.
1
3000
2000
economische tijden, natuurlijk.
00:20
And one of the first victims
2
5000
3000
Een van de eerste slachtoffers
00:23
of difficult economic times,
3
8000
2000
van moeilijke economische tijden
00:25
I think, is public spending of any kind,
4
10000
3000
zijn, denk ik, overheidsuitgaven van elke soort
00:28
but certainly in the firing line at the moment
5
13000
2000
maar vooraan in de vuurlinie bevinden zich nu
00:30
is public spending for science,
6
15000
2000
wetenschappelijke overheidsuitgaven,
00:32
and particularly curiosity-led science
7
17000
2000
en vooral onderzoekende wetenschap
00:34
and exploration.
8
19000
2000
en ontdekkingsreizen.
00:36
So I want to try and convince you in about 15 minutes
9
21000
3000
Dus wil ik jullie in 15 minuten ervan overtuigen
00:39
that that's a ridiculous
10
24000
2000
dat dat belachelijk
00:41
and ludicrous thing to do.
11
26000
2000
en onzinnig is.
00:43
But I think to set the scene,
12
28000
2000
Om de achtergrond te tonen.
00:45
I want to show -- the next slide is not my attempt
13
30000
2000
-- deze dia is geen poging
00:47
to show the worst TED slide in the history of TED,
14
32000
3000
de slechtste TED dia ooit te laten zien --
00:50
but it is a bit of a mess.
15
35000
2000
maar is een beetje rommelig.
00:52
(Laughter)
16
37000
2000
(Gelach)
00:54
But actually, it's not my fault; it's from the Guardian newspaper.
17
39000
3000
Het is mijn schuld niet; het komt van de krant The Guardian.
00:57
And it's actually a beautiful demonstration
18
42000
2000
En toch een mooie demonstratie
00:59
of how much science costs.
19
44000
2000
van de kosten van wetenschap.
01:01
Because, if I'm going to make the case
20
46000
2000
Omdat, als ik de zaak wil bepleiten
01:03
for continuing to spend on curiosity-driven science and exploration,
21
48000
3000
door te gaan met uitgaven voor zuivere wetenschap en onderzoek,
01:06
I should tell you how much it costs.
22
51000
2000
moet ik vertellen hoeveel ze kost.
01:08
So this is a game called "spot the science budgets."
23
53000
2000
Dit spel heet "Zoek de wetenschapsbudgetten".
01:10
This is the U.K. government spend.
24
55000
2000
Dit geeft de V.K. regering uit.
01:12
You see there, it's about 620 billion a year.
25
57000
3000
Daar. Zo'n 620 miljard pond per jaar.
01:15
The science budget is actually --
26
60000
2000
Het wetenschapsbudget is --
01:17
if you look to your left, there's a purple set of blobs
27
62000
3000
Links zie je een paars groepje vlekken
01:20
and then yellow set of blobs.
28
65000
2000
dan een geel groepje vlekken.
01:22
And it's one of the yellow set of blobs
29
67000
2000
Het is één van deze gele vlekken
01:24
around the big yellow blob.
30
69000
2000
naast die dikke gele vlek.
01:26
It's about 3.3 billion pounds per year
31
71000
2000
Ongeveer 3,3 miljard per jaar
01:28
out of 620 billion.
32
73000
2000
van de 620 miljard ponden.
01:30
That funds everything in the U.K.
33
75000
2000
Alle subsidies in de V. K.
01:32
from medical research, space exploration,
34
77000
3000
van medisch onderzoek, ruimte-onderzoek,
01:35
where I work, at CERN in Geneva, particle physics,
35
80000
2000
waar ik werk, bij CERN in Genève, deeltjesfysica,
01:37
engineering, even arts and humanities,
36
82000
3000
bouwkunde, zelfs kunst- en menswetenschappen,
01:40
funded from the science budget,
37
85000
2000
komen uit het wetenschapsbudget,
01:42
which is that 3.3 billion, that little, tiny yellow blob
38
87000
3000
wat die 3,3 miljard is, dat kleine, nietige vlekje
01:45
around the orange blob at the top left of the screen.
39
90000
3000
rond de oranje vlek links bovenaan het scherm.
01:48
So that's what we're arguing about.
40
93000
2000
Dat is waarover we het hebben.
01:50
That percentage, by the way, is about the same
41
95000
2000
Dat percentage is ongeveer hetzelfde
01:52
in the U.S. and Germany and France.
42
97000
2000
in de V. S., Duitsland en Frankrijk.
01:54
R&D in total in the economy,
43
99000
2000
Onderzoek en ontwikkeling is
01:56
publicly funded, is about
44
101000
2000
van de overheidsuitgaven zo'n
01:58
0.6 percent of GDP.
45
103000
2000
0,6 % van het BNP.
02:00
So that's what we're arguing about.
46
105000
2000
Daarover hebben we het.
02:02
The first thing I want to say,
47
107000
2000
Het eerste dat ik wil zeggen,
02:04
and this is straight from "Wonders of the Solar System,"
48
109000
3000
dit komt uit "De Wonderen van het Zonnestelsel",
02:07
is that our exploration of the solar system and the universe
49
112000
3000
is dat ons onderzoek van het zonnestelsel en het heelal
02:10
has shown us that it is indescribably beautiful.
50
115000
3000
laat zien dat het onbeschrijflijk mooi is.
02:13
This is a picture that actually was sent back
51
118000
2000
Dit beeld werd teruggezonden door
02:15
by the Cassini space probe around Saturn,
52
120000
2000
de Cassini ruimtesonde rond Saturnus,
02:17
after we'd finished filming "Wonders of the Solar System."
53
122000
2000
na afloop van "De Wonderen van het Zonnestelsel".
02:19
So it isn't in the series.
54
124000
2000
Het zit dus niet in de reeks.
02:21
It's of the moon Enceladus.
55
126000
2000
Het is van de maan Enceladus.
02:23
So that big sweeping, white
56
128000
2000
Die grote, overweldigende, witte
02:25
sphere in the corner is Saturn,
57
130000
2000
bol in de hoek is Saturnus,
02:27
which is actually in the background of the picture.
58
132000
3000
overigens op de achtergrond in dit beeld.
02:30
And that crescent there is the moon Enceladus,
59
135000
2000
Die halve maan is Enceladus,
02:32
which is about as big as the British Isles.
60
137000
3000
ongeveer even groot als de Britse eilanden.
02:35
It's about 500 kilometers in diameter.
61
140000
2000
Een diameter van zo'n 500 km.
02:37
So, tiny moon.
62
142000
2000
Een zeer kleine maan.
02:39
What's fascinating and beautiful ...
63
144000
2000
Wat hier zo fascinerend mooi is ...
02:41
this an unprocessed picture, by the way, I should say,
64
146000
2000
dit is trouwens een onbewerkt beeld,
02:43
it's black and white, straight from Saturnian orbit.
65
148000
3000
Het is in zwart-wit, direct vanuit de baan om Saturnus.
02:46
What's beautiful is, you can probably see on the limb there
66
151000
2000
Wat zo mooi is, je kan hier aan het uiteinde
02:48
some faint, sort of,
67
153000
2000
wat nogal vage
02:50
wisps of almost smoke
68
155000
2000
slierten van een soort rook
02:52
rising up from the limb.
69
157000
2000
zien opstijgen.
02:54
This is how we visualize that in "Wonders of the Solar System."
70
159000
3000
Dit is hoe we dat in "De Wonderen van het Zonnestelsel" weergeven.
02:57
It's a beautiful graphic.
71
162000
2000
Het is een mooi beeld.
02:59
What we found out were that those faint wisps
72
164000
2000
We ontdekten dat die vage slierten
03:01
are actually fountains of ice
73
166000
2000
in feite ijsfonteinen zijn
03:03
rising up from the surface of this tiny moon.
74
168000
3000
opstijgend van het maanoppervlak.
03:06
That's fascinating and beautiful in itself,
75
171000
3000
Dat is op zichzelf al fascinerend en mooi,
03:09
but we think that the mechanism
76
174000
2000
maar we denken dat het mechanisme
03:11
for powering those fountains
77
176000
2000
dat deze fonteinen aandrijft
03:13
requires there to be lakes of liquid water
78
178000
3000
daar meren van vloeibaar water vereist
03:16
beneath the surface of this moon.
79
181000
2000
onder het oppervlak van deze maan.
03:18
And what's important about that
80
183000
2000
En wat daar zo belangrijk aan is
03:20
is that, on our planet, on Earth,
81
185000
2000
is dat als op onze planeet, op Aarde,
03:22
wherever we find liquid water,
82
187000
2000
er vloeibaar water is,
03:24
we find life.
83
189000
2000
er ook leven is.
03:26
So, to find strong evidence
84
191000
3000
Dus sterke aanwijzingen vinden
03:29
of liquid, pools of liquid, beneath the surface of a moon
85
194000
3000
van vloeistof, meren vloeistof, onder de oppervlakte van een maan
03:32
750 million miles away from the Earth
86
197000
3000
op 1.200 miljoen kilometer van de Aarde
03:35
is really quite astounding.
87
200000
3000
is echt hoogst verbazend.
03:38
So what we're saying, essentially,
88
203000
2000
Wat we zeggen is, in essentie,
03:40
is maybe that's a habitat for life in the solar system.
89
205000
3000
misschien is daar een habitat voor leven in het zonnestelsel.
03:44
Well, let me just say, that was a graphic. I just want to show this picture.
90
209000
3000
Dat was een foto. Ik wil jullie dit beeld nog tonen.
03:47
That's one more picture of Enceladus.
91
212000
2000
Nog een foto van Enceladus.
03:49
This is when Cassini flew beneath Enceladus.
92
214000
3000
Dat is als Cassini onder Enceladus door vliegt.
03:52
So it made a very low pass,
93
217000
2000
Ze voerde een zeer lage passage uit,
03:54
just a few hundred kilometers above the surface.
94
219000
2000
een paar honderd kilometer boven het oppervlak.
03:56
And so this, again, a real picture of the ice fountains rising up into space,
95
221000
3000
Opnieuw een reëel beeld van de in de ruimte opstijgende ijsfonteinen,
03:59
absolutely beautiful.
96
224000
2000
buitengewoon mooi.
04:01
But that's not the prime candidate for life in the solar system.
97
226000
3000
Maar dit is niet de beste kandidaat voor leven in het zonnestelsel.
04:04
That's probably this place,
98
229000
2000
Dat is waarschijnlijk deze plaats,
04:06
which is a moon of Jupiter, Europa.
99
231000
2000
een maan van Jupiter: Europa.
04:08
And again, we had to fly to the Jovian system
100
233000
3000
Weer moesten we naar het Joviaanse systeem toe
04:11
to get any sense that this moon, as most moons,
101
236000
3000
om te ontdekken dat deze maan, zoals de meeste manen,
04:14
was anything other than a dead ball of rock.
102
239000
2000
alles behalve een dood rotsblok is..
04:16
It's actually an ice moon.
103
241000
2000
Ze is in feite een ijsmaan.
04:18
So what you're looking at is the surface of the moon Europa,
104
243000
3000
Jullie zien de oppervlakte van de maan Europa,
04:21
which is a thick sheet of ice, probably a hundred kilometers thick.
105
246000
3000
een dikke ijslaag, waarschijnlijk een honderd kilometer dik.
04:24
But by measuring the way that
106
249000
2000
Maar door te meten op welke manier
04:26
Europa interacts
107
251000
2000
Europa interageert
04:28
with the magnetic field of Jupiter,
108
253000
2000
met het magnetisch veld van Jupiter,
04:30
and looking at how those cracks in the ice
109
255000
2000
en door te kijken hoe die barsten in het ijs,
04:32
that you can see there on that graphic move around,
110
257000
3000
daar te zien op dat beeld, zich verplaatsen,
04:35
we've inferred very strongly
111
260000
2000
konden we afleiden
04:37
that there's an ocean of liquid surrounding
112
262000
2000
dat een oceaan van vloeistof
04:39
the entire surface of Europa.
113
264000
3000
het hele oppervlak van Europa bedekt.
04:42
So below the ice, there's an ocean of liquid around the whole moon.
114
267000
3000
Onder het ijs is een oceaan van vloeistof over de hele maan.
04:45
It could be hundreds of kilometers deep, we think.
115
270000
3000
Die zou honderden kilometers diep kunnen zijn, denken we.
04:48
We think it's saltwater, and that would mean that
116
273000
2000
We denken dat het zout water is wat zou betekenen
04:50
there's more water on that moon of Jupiter
117
275000
3000
dat er meer water is op die maan van Jupiter
04:53
than there is in all the oceans of the Earth combined.
118
278000
3000
dan in alle oceanen op Aarde samen.
04:56
So that place, a little moon around Jupiter,
119
281000
3000
Dus die plaats, die kleine maan bij Jupiter,
04:59
is probably the prime candidate
120
284000
3000
is waarschijnlijk de beste kandidaat om
05:02
for finding life on a moon
121
287000
2000
leven op een maan te vinden
05:04
or a body outside the Earth, that we know of.
122
289000
3000
of op enige plaats buiten de Aarde, voor zover we weten.
05:07
Tremendous and beautiful discovery.
123
292000
3000
Enorm mooie ontdekking.
05:10
Our exploration of the solar system
124
295000
2000
Onze exploratie van het zonnestelsel
05:12
has taught us that the solar system is beautiful.
125
297000
2000
heeft ons geleerd dat het mooi is.
05:14
It may also have pointed the way to answering
126
299000
3000
Het kan ons ook een eerste antwoord geven op
05:17
one of the most profound questions that you can possibly ask,
127
302000
3000
een van de belangrijkste vragen die je kan stellen,
05:20
which is: "Are we alone in the universe?"
128
305000
3000
"Zijn we alleen in dit heelal?"
05:23
Is there any other use to exploration and science,
129
308000
2000
Heeft onderzoek en wetenschap meer nut
05:25
other than just a sense of wonder?
130
310000
2000
dan alleen verwondering?
05:27
Well, there is.
131
312000
2000
Ja, dat is er.
05:29
This is a very famous picture
132
314000
2000
Dit is een beroemde foto
05:31
taken, actually, on my first Christmas Eve,
133
316000
2000
genomen op mijn eerste kerstavond,
05:33
December 24th, 1968,
134
318000
3000
24 december 1968,
05:36
when I was about eight months old.
135
321000
2000
ik was zo'n 8 maanden oud.
05:38
It was taken by Apollo 8
136
323000
2000
Genomen door Apollo 8
05:40
as it went around the back of the moon.
137
325000
2000
toen die achter de maan uit kwam.
05:42
Earthrise from Apollo 8.
138
327000
2000
Aardopgang vanuit Apollo 8.
05:44
A famous picture; many people have said that it's the picture
139
329000
2000
Een beroemd beeld; volgens velen het beeld
05:46
that saved 1968,
140
331000
2000
dat 1968 heeft gered,
05:48
which was a turbulent year --
141
333000
2000
een turbulent jaar --
05:50
the student riots in Paris,
142
335000
2000
studentenopstanden in Parijs,
05:52
the height of the Vietnam War.
143
337000
2000
het hoogtepunt van de Vietnamoorlog.
05:54
The reason many people think that about this picture,
144
339000
3000
De reden dat veel mensen zo over dit beeld denken,
05:57
and Al Gore has said it many times, actually, on the stage at TED,
145
342000
3000
Al Gore heeft dat meerdere keren gezegd, op de scène van TED,
06:00
is that this picture, arguably, was
146
345000
2000
is dat dit beeld aantoonbaar
06:02
the beginning of the environmental movement.
147
347000
2000
het begin van de milieubeweging inluidde.
06:04
Because, for the first time,
148
349000
2000
Omdat we voor de eerste keer
06:06
we saw our world,
149
351000
2000
onze wereld niet zagen
06:08
not as a solid, immovable,
150
353000
3000
als een vaste, onbeweeglijke en
06:11
kind of indestructible place,
151
356000
2000
onverwoestbare plaats,
06:13
but as a very small, fragile-looking world
152
358000
3000
maar als een erg kleine, fragiele wereld
06:16
just hanging against the blackness of space.
153
361000
3000
hangend in die onmetelijke, zwarte ruimte.
06:19
What's also not often said
154
364000
2000
Wat ook zelden wordt verteld
06:21
about the space exploration, about the Apollo program,
155
366000
3000
over de ruimte-exploratie, over het Apolloprogramma,
06:24
is the economic contribution it made.
156
369000
2000
is de economische bijdrage die het opleverde.
06:26
I mean while you can make arguments that it was wonderful
157
371000
3000
Ik bedoel dat terwijl je kan praten over het wonderlijke ervan
06:29
and a tremendous achievement
158
374000
2000
en de geweldige verwezenlijking
06:31
and delivered pictures like this,
159
376000
2000
en de beelden zoals dit,
06:33
it cost a lot, didn't it?
160
378000
2000
dat kostte veel, niet?
06:35
Well, actually, many studies have been done
161
380000
2000
In feite hebben vele studies uitgewezen
06:37
about the economic effectiveness,
162
382000
2000
hoe economisch effectief
06:39
the economic impact of Apollo.
163
384000
2000
de impact van Apollo is geweest.
06:41
The biggest one was in 1975 by Chase Econometrics.
164
386000
3000
De grootste studie was die van 1975 door Chase Econometrics.
06:44
And it showed that for every $1 spent on Apollo,
165
389000
3000
Die toonde aan dat elke dollar uitgegeven voor Apollo
06:47
14 came back into the U.S. economy.
166
392000
3000
er 14 opleverden voor de V. S. economie.
06:50
So the Apollo program paid for itself
167
395000
2000
Het Apollo programma betaalde zichzelf
06:52
in inspiration,
168
397000
2000
in inspiratie,
06:54
in engineering, achievement
169
399000
2000
ingenieurskunst, verwezenlijkingen
06:56
and, I think, in inspiring young scientists and engineers
170
401000
3000
en, denk ik, inspiratie van toekomstig academici
06:59
14 times over.
171
404000
2000
14 keer terug.
07:01
So exploration can pay for itself.
172
406000
2000
Exploratie betaalt zichzelf dus terug.
07:03
What about scientific discovery?
173
408000
3000
En wetenschappelijke ontdekkingen?
07:06
What about driving innovation?
174
411000
2000
En het brengen van vernieuwing?
07:08
Well, this looks like a picture of virtually nothing.
175
413000
3000
Wel, dit beeld hier lijkt nergens op.
07:11
What it is, is a picture of the spectrum
176
416000
2000
Het is een beeld van het spectrum
07:13
of hydrogen.
177
418000
2000
van waterstof.
07:16
See, back in the 1880s, 1890s,
178
421000
3000
Zie je, rond 1880, 1890
07:19
many scientists, many observers,
179
424000
3000
bestudeerden vele wetenschappers, waarnemers
07:22
looked at the light given off from atoms.
180
427000
2000
het licht dat door atomen werd uitgestraald.
07:24
And they saw strange pictures like this.
181
429000
2000
En ze zagen vreemde beelden als dit hier.
07:26
What you're seeing when you put it through a prism
182
431000
2000
Dit is wat je krijgt als je licht van verhit
07:28
is that you heat hydrogen up and it doesn't just glow
183
433000
3000
waterstof door een prisma stuurt. Het gloeit niet
07:31
like a white light,
184
436000
2000
als wit licht,
07:33
it just emits light at particular colors,
185
438000
2000
maar produceert licht met specifieke kleuren
07:35
a red one, a light blue one, some dark blue ones.
186
440000
3000
een rood, een blauw, wat donkerblauwe.
07:38
Now that led to an understanding of atomic structure
187
443000
3000
Dat heeft geleid tot begrip van de atoomstructuur
07:41
because the way that's explained
188
446000
2000
omdat de uitleg is dat
07:43
is atoms are a single nucleus
189
448000
2000
atomen bestaan uit een enkele kern
07:45
with electrons going around them.
190
450000
2000
waarrond elektronen draaien.
07:47
And the electrons can only be in particular places.
191
452000
3000
Die elektronen kunnen alleen op bepaalde plaatsen voorkomen.
07:50
And when they jump up to the next place they can be,
192
455000
2000
Als ze van de ene plaats naar een hogere springen
07:52
and fall back down again,
193
457000
2000
en weer terugvallen,
07:54
they emit light at particular colors.
194
459000
2000
zenden ze licht uit van bepaalde kleuren.
07:56
And so the fact that atoms, when you heat them up,
195
461000
2000
En daarom is het feit dat atomen, als je ze verhit,
07:58
only emit light at very specific colors,
196
463000
3000
slechts licht van bepaalde kleuren uitzenden,
08:01
was one of the key drivers
197
466000
2000
een van de hoekstenen
08:03
that led to the development of the quantum theory,
198
468000
2000
in de ontwikkeling van de kwantumtheorie geweest,
08:05
the theory of the structure of atoms.
199
470000
3000
de theorie van de structuur van de atomen.
08:08
I just wanted to show this picture because this is remarkable.
200
473000
3000
Ik wilde dit beeld tonen omdat het zo merkwaardig is.
08:11
This is actually a picture of the spectrum of the Sun.
201
476000
2000
Dit is een beeld van het spectrum van de zon.
08:13
And now, this is a picture of atoms in the Sun's atmosphere
202
478000
3000
En dit hier een van de zonne-atmosfeer
08:16
absorbing light.
203
481000
2000
die licht absorbeert.
08:18
And again, they only absorb light at particular colors
204
483000
2000
Alleen bepaalde kleuren worden geabsorbeerd
08:20
when electrons jump up and fall down,
205
485000
2000
doordat elektronen heen en weer springen,
08:22
jump up and fall down.
206
487000
2000
op en af springen.
08:24
But look at the number of black lines in that spectrum.
207
489000
3000
Maar kijk naar de zwarte lijnen in het spectrum.
08:27
And the element helium
208
492000
2000
Het element helium
08:29
was discovered just by staring at the light from the Sun
209
494000
3000
werd ontdekt door te kijken naar dat licht van de zon
08:32
because some of those black lines were found
210
497000
2000
omdat sommige van de zwarte lijnen
08:34
that corresponded to no known element.
211
499000
2000
met geen enkel bekend element overeenkwamen.
08:36
And that's why helium's called helium.
212
501000
2000
Daarom werd helium helium genoemd.
08:38
It's called "helios" -- helios from the Sun.
213
503000
3000
"Helios" is Grieks voor de zon.
08:41
Now, that sounds esoteric,
214
506000
2000
Dat klinkt wel wat esoterisch,
08:43
and indeed it was an esoteric pursuit,
215
508000
3000
inderdaad was het esoterisch speurwerk,
08:46
but the quantum theory quickly led
216
511000
2000
maar de kwantumtheorie leidde al snel
08:48
to an understanding of the behaviors of electrons in materials
217
513000
3000
naar begrip van het gedrag van elektronen in materialen
08:51
like silicon, for example.
218
516000
2000
als silicium bijvoorbeeld.
08:53
The way that silicon behaves,
219
518000
2000
De manier waarop silicium zich gedraagt,
08:55
the fact that you can build transistors,
220
520000
2000
het feit dat je er transistors mee kan maken,
08:57
is a purely quantum phenomenon.
221
522000
2000
is een zuiver kwantumtheoretisch fenomeen.
08:59
So without that curiosity-driven
222
524000
2000
Zonder die drang naar zuivere kennis
09:01
understanding of the structure of atoms,
223
526000
2000
over de structuur van de atomen
09:03
which led to this rather esoteric theory, quantum mechanics,
224
528000
3000
die leidde naar die esoterische theorie, de kwantummechanica,
09:06
then we wouldn't have transistors, we wouldn't have silicon chips,
225
531000
3000
zouden we nu geen transistors hebben, geen sliciumchips,
09:09
we wouldn't have pretty much the basis
226
534000
3000
zouden we min of meer geen basis hebben van
09:12
of our modern economy.
227
537000
2000
onze moderne economie.
09:14
There's one more, I think, wonderful twist to that tale.
228
539000
3000
Ik vermoed nog één wonderlijke wending aan dit verhaal.
09:17
In "Wonders of the Solar System,"
229
542000
2000
In "De Wonderen van het Zonnestelsel",
09:19
we kept emphasizing the laws of physics are universal.
230
544000
3000
benadrukten we dat de natuurwetten universeel zijn.
09:22
It's one of the most incredible things about the physics
231
547000
3000
Eén van de meest ongelooflijke zaken van de fysica
09:25
and the understanding of nature that you get on Earth,
232
550000
3000
en het begrip van de natuur hier op aarde,
09:28
is you can transport it, not only to the planets,
233
553000
3000
kan je toepassen, niet alleen op de planeten,
09:31
but to the most distant stars and galaxies.
234
556000
2000
ook op verafgelegen sterren(stelsels).
09:33
And one of the astonishing predictions
235
558000
2000
Een van de verbazende voorspellingen
09:35
of quantum mechanics,
236
560000
2000
van de kwantummechanica,
09:37
just by looking at the structure of atoms --
237
562000
2000
alleen door te kijken naar de atoomstructuur --
09:39
the same theory that describes transistors --
238
564000
2000
dezelfde theorie die transistors beschrijft --
09:41
is that there can be no stars in the universe
239
566000
3000
is dat er in het heelal geen sterren zijn
09:44
that have reached the end of their life
240
569000
2000
die, bij het einde van hun leven,
09:46
that are bigger than, quite specifically, 1.4 times the mass of the Sun.
241
571000
3000
groter zijn dan, heel precies, 1,4 maal de massa van de zon.
09:49
That's a limit imposed on the mass of stars.
242
574000
3000
Dat is een limiet opgelegd aan de massa van sterren.
09:52
You can work it out on a piece of paper in a laboratory,
243
577000
3000
Je kan dat op een papiertje in je lab uitrekenen,
09:55
get a telescope, swing it to the sky,
244
580000
2000
een telescoop pakken, op de hemel richten
09:57
and you find that there are no dead stars
245
582000
3000
en je zal daar geen dode sterren vinden
10:00
bigger than 1.4 times the mass of the Sun.
246
585000
2000
zwaarder dan 1,4 maal de massa van de zon.
10:02
That's quite an incredible prediction.
247
587000
3000
Dat is wel een ongelooflijke voorspelling.
10:05
What happens when you have a star that's right on the edge of that mass?
248
590000
3000
Wat gebeurt er met een ster wier massa net aan de grens zit?
10:08
Well, this is a picture of it.
249
593000
2000
Hier zie je er een beeld van.
10:10
This is the picture of a galaxy, a common "our garden" galaxy
250
595000
3000
Dit is een melkweg, eentje uit onze "eigen tuin" van melkwegen
10:13
with, what, 100 billion
251
598000
2000
met -- wat? -- 100 miljard
10:15
stars like our Sun in it.
252
600000
2000
sterren als onze zon.
10:17
It's just one of billions of galaxies in the universe.
253
602000
3000
Gewoon één van de miljarden melkwegen in het heelal.
10:20
There are a billion stars in the galactic core,
254
605000
2000
Zo'n miljard sterren in de kern,
10:22
which is why it's shining out so brightly.
255
607000
3000
daarom straalt ze zo helder.
10:25
This is about 50 million light years away,
256
610000
2000
Dit is ongeveer 50 miljoen lichtjaren hiervandaan,
10:27
so one of our neighboring galaxies.
257
612000
2000
dus een van onze galactische buren.
10:29
But that bright star there
258
614000
2000
Maar die heldere ster hier
10:31
is actually one of the stars in the galaxy.
259
616000
3000
is in feite een van de sterren in die melkweg.
10:34
So that star is also
260
619000
2000
Die ster is dus ook zo'n
10:36
50 million light years away.
261
621000
2000
50 miljoen lichtjaren hiervandaan.
10:38
It's part of that galaxy, and it's shining as brightly
262
623000
3000
Deel van die melkweg en even helder
10:41
as the center of the galaxy
263
626000
2000
als het centrum van de melkweg
10:43
with a billion suns in it.
264
628000
2000
waarin een miljard zonnen zitten.
10:45
That's a Type Ia supernova explosion.
265
630000
3000
Dat is een type Ia supernova explosie.
10:48
Now that's an incredible phenomena,
266
633000
2000
Dat is een ongelooflijk fenomeen,
10:50
because it's a star that sits there.
267
635000
2000
omdat het één ster is je ziet.
10:52
It's called a carbon-oxygen dwarf.
268
637000
2000
Het heet een koolstof-zuurstof dwerg.
10:54
It sits there about, say, 1.3 times the mass of the Sun.
269
639000
3000
Met ongeveer 1,3 maal de massa van de zon.
10:57
And it has a binary companion that goes around it,
270
642000
3000
En ze heeft een binaire metgezel die er rond draait,
11:00
so a big star, a big ball of gas.
271
645000
3000
dus een grote ster, een grote bol gas.
11:03
And what it does is it sucks gas
272
648000
2000
En ze zuigt gas weg van
11:05
off its companion star,
273
650000
2000
haar vergezellende ster,
11:07
until it gets to this limit called the Chandrasekhar limit,
274
652000
3000
totdat ze de zogenaamde Chandrasekhar limiet bereikt,
11:10
and then it explodes.
275
655000
2000
en dan ontploft ze.
11:12
And it explodes, and it shines as brightly
276
657000
2000
En ze ontploft, en straalt zo helder
11:14
as a billion suns for about two weeks,
277
659000
2000
als een miljard zonnen gedurende twee weken,
11:16
and releases, not only energy,
278
661000
3000
en geeft niet alleen energie af
11:19
but a huge amount of chemical elements into the universe.
279
664000
3000
maar ook een enorme massa chemische elementen aan het heelal.
11:22
In fact, that one is a carbon-oxygen dwarf.
280
667000
3000
Dat is dan een koolstof-zuurstof dwerg.
11:25
Now, there was no carbon and oxygen
281
670000
2000
Nu was er geen koolstof of zuurstof
11:27
in the universe at the Big Bang.
282
672000
2000
aanwezig in het heelal bij de Big Bang
11:29
And there was no carbon and oxygen in the universe
283
674000
2000
En er was ook geen koolstof of zuurstof
11:31
throughout the first generation of stars.
284
676000
3000
in de eerste generatie sterren.
11:34
It was made in stars like that,
285
679000
2000
Het werd in die sterren gemaakt,
11:36
locked away and then returned to the universe
286
681000
2000
opgesloten en dan het heelal ingestuurd
11:38
in explosions like that
287
683000
2000
door ontploffingen als deze
11:40
in order to recondense into planets,
288
685000
2000
om later te condenseren tot planeten,
11:42
stars, new solar systems
289
687000
2000
sterren, nieuwe zonnestelsels
11:44
and, indeed, people like us.
290
689000
3000
en, ook ja, mensen zoals wij.
11:47
I think that's a remarkable demonstration of the power
291
692000
2000
Ik vind dit een opvallende demonstratie van
11:49
and beauty and universality of the laws of physics,
292
694000
3000
macht en pracht en de universaliteit van de natuurwetten,
11:52
because we understand that process,
293
697000
2000
omdat we het proces begrijpen,
11:54
because we understand
294
699000
2000
omdat we inzicht verkregen
11:56
the structure of atoms here on Earth.
295
701000
2000
over de atoomstructuur hier op aarde.
11:58
This is a beautiful quote that I found --
296
703000
2000
Dit is een mooi citaat dat ik vond --
12:00
we're talking about serendipity there -- from Alexander Fleming:
297
705000
3000
we praten hier over serendipiteit -- bij Alexander Fleming.
12:03
"When I woke up just after dawn
298
708000
2000
"Toen ik net na zonsopgang wakker werd
12:05
on September 28, 1928,
299
710000
2000
op 28 september 1928,
12:07
I certainly didn't plan to revolutionize all medicine
300
712000
2000
was ik niet van plan een medische revolutie te veroorzaken
12:09
by discovering the world's first antibiotic."
301
714000
3000
door het eerste antibioticum ter wereld te ontdekken."
12:12
Now, the explorers of the world of the atom
302
717000
2000
Ook de onderzoekers van de wereld van het atoom
12:14
did not intend to invent the transistor.
303
719000
2000
hadden niet de bedoeling de transistor uit te vinden.
12:16
And they certainly didn't intend to
304
721000
2000
En al helemaal niet de bedoeling
12:18
describe the mechanics of supernova explosions,
305
723000
3000
de mechanica van supernova explosies te verklaren,
12:21
which eventually told us where
306
726000
2000
die ons dan ook nog uiteindelijk vertelde
12:23
the building blocks of life
307
728000
2000
waar de bouwstenen van het leven
12:25
were synthesized in the universe.
308
730000
2000
in het heelal werden gesynthetiseerd.
12:28
So, I think science can be --
309
733000
2000
Dus denk ik dat in de wetenschap
12:30
serendipity is important.
310
735000
2000
serendipiteit belangrijk is.
12:32
It can be beautiful. It can reveal quite astonishing things.
311
737000
3000
Ze kan mooi zijn. Ze kan enorm verbazende zaken ontdekken.
12:35
It can also, I think, finally
312
740000
3000
Ze kan tenslotte eveneens, denk ik,
12:38
reveal the most profound
313
743000
2000
ons de meest diepe
12:40
ideas to us
314
745000
2000
ideeën onthullen
12:42
about our place in the universe
315
747000
2000
over onze plaats in het heelal
12:44
and really the value of our home planet.
316
749000
2000
en de echte waarde van onze thuisplaneet.
12:46
This is a spectacular picture of our home planet.
317
751000
3000
Dit is een spectaculair beeld van onze thuisplaneet.
12:49
Now, it doesn't look like our home planet.
318
754000
2000
Nee, het ziet er niet uit als onze thuisplaneet.
12:51
It looks like Saturn because, of course, it is.
319
756000
3000
Het lijkt op Saturnus, dat is het natuurlijk ook.
12:54
It was taken by the Cassini space probe.
320
759000
2000
Hij werd genomen door de Cassini ruimtesonde.
12:56
But it's a famous picture, not because of
321
761000
2000
Het is een beroemd beeld, niet door
12:58
the beauty and majesty of Saturn's rings,
322
763000
3000
de koninklijke schoonheid van de ringen van Saturnus,
13:01
but actually because of a tiny, faint blob
323
766000
3000
maar in feite om dat kleine, vage vlekje daar
13:04
just hanging underneath one of the rings.
324
769000
2000
net onder een van de ringen.
13:06
And if I blow it up there, you see it.
325
771000
2000
Als ik het wat uitvergroot kan je het zien.
13:08
It looks like a moon,
326
773000
2000
Het ziet er uit als de maan,
13:10
but in fact, it's a picture of Earth.
327
775000
2000
maar is in feite een beeld van de aarde.
13:12
It was a picture of Earth captured in that frame of Saturn.
328
777000
3000
Een beeld van de aarde door het raam van Saturnus.
13:15
That's our planet from 750 million miles away.
329
780000
3000
Onze planeet op 1.200 miljoen kilometer afstand.
13:19
I think the Earth has got a strange property
330
784000
2000
Ik denk dat de aarde de vreemde eigenschap bezit
13:21
that the farther away you get from it,
331
786000
2000
dat, hoe verder je je ervan verwijdert,
13:23
the more beautiful it seems.
332
788000
2000
des te mooier ze schijnt te zijn.
13:25
But that is not the most distant or most famous picture of our planet.
333
790000
3000
Dit is niet de verste of beroemdste foto van onze planeet.
13:28
It was taken by this thing, which is called the Voyager spacecraft.
334
793000
3000
Die werd genomen door dit ding, de Voyager ruimtesonde.
13:31
And that's a picture of me in front of it for scale.
335
796000
3000
En dit is een foto van mij ervoor om de schaal ervan te laten zien.
13:34
The Voyager is a tiny machine.
336
799000
2000
De Voyager is een kleine machine.
13:36
It's currently 10 billion miles away from Earth,
337
801000
3000
En nu op 16 miljard kilometer van de aarde,
13:39
transmitting with that dish, with the power of 20 watts,
338
804000
3000
uitzendend met die schotel, met een vermogen van 20 watt
13:42
and we're still in contact with it.
339
807000
2000
we staan er nog steeds mee in contact.
13:44
But it visited Jupiter, Saturn,
340
809000
2000
Ze bezocht Jupiter, Saturnus,
13:46
Uranus and Neptune.
341
811000
2000
Uranus en Neptunus.
13:48
And after it visited all four of those planets,
342
813000
3000
En nadat ze al die vier planeten had bezocht,
13:51
Carl Sagan, who's one of my great heroes,
343
816000
3000
had Carl Sagan, een van mijn grote helden,
13:54
had the wonderful idea
344
819000
2000
het wonderbaarlijke idee
13:56
of turning Voyager around
345
821000
2000
om Voyager om te laten keren
13:58
and taking a picture of every planet it had visited.
346
823000
2000
en nog eens een foto te nemen van elke bezochte planeet.
14:00
And it took this picture of Earth.
347
825000
2000
En ze nam ook deze foto van de aarde.
14:02
Now it's very hard to see the Earth there, it's called the "Pale Blue Dot" picture,
348
827000
3000
De aarde nauwelijks zichtbaar, ze wordt de "Bleekblauwe Vlek" foto genoemd,
14:05
but Earth is suspended in that red shaft of light.
349
830000
3000
maar de aarde hangt daar in die lichtstraal.
14:08
That's Earth from four billion miles away.
350
833000
3000
De aarde op zes miljard kilometer van hier.
14:11
And I'd like to read you what
351
836000
2000
Ik wil om te eindigen jullie voorlezen
14:13
Sagan wrote about it, just to finish,
352
838000
2000
wat Sagan erover schreef
14:15
because I cannot say words as beautiful as this
353
840000
3000
omdat ik die mooie woorden niet kan vinden
14:18
to describe what he saw
354
843000
2000
om te beschrijven wat hij
14:20
in that picture that he had taken.
355
845000
2000
in die foto zag.
14:22
He said, "Consider again that dot.
356
847000
2000
Hij zei: "Bekijk die vlek nog eens.
14:24
That's here. That's home. That's us.
357
849000
3000
Da's hier. Da's thuis. Dat zijn wij.
14:27
On it, everyone you love,
358
852000
2000
Met daarop iedereen waar je van houdt,
14:29
everyone you know, everyone you've ever heard of,
359
854000
3000
iedereen die je kent, iedereen waar je ooit van hoorde,
14:32
every human being who ever was
360
857000
2000
waar elke mens die ooit bestond
14:34
lived out their lives.
361
859000
2000
zijn leven heeft geleefd.
14:36
The aggregates of joy and suffering
362
861000
2000
De mengeling van vreugde en pijn,
14:38
thousands of confident religions,
363
863000
2000
duizenden zelfverzekerde religies,
14:40
ideologies and economic doctrines,
364
865000
3000
ideologieën en economische doctrines,
14:43
every hunter and forager, every hero and coward,
365
868000
3000
elke jager en verzamelaar, elke held en lafaard,
14:46
every creator and destroyer of civilization,
366
871000
3000
elke schepper en vernietiger van beschaving,
14:49
every king and peasant, every young couple in love,
367
874000
3000
elke koning en boer, elk jong verliefd koppel,
14:52
every mother and father, hopeful child,
368
877000
2000
elke moeder en vader, hoopvol kind,
14:54
inventor and explorer,
369
879000
2000
uitvinder en onderzoeker,
14:56
every teacher of morals, every corrupt politician,
370
881000
3000
elke moraalridder, elke corrupte politicus,
14:59
every superstar, every supreme leader,
371
884000
3000
elke superster, elke hoogste leider,
15:02
every saint and sinner in the history of our species,
372
887000
3000
elke heilige en zondaar in de geschiedenis van onze soort
15:05
lived there, on a mote of dust,
373
890000
2000
leefde daar, op een spikkeltje stof
15:07
suspended in a sunbeam.
374
892000
2000
opgehangen in een zonnestraal.
15:09
It's been said that astronomy's a humbling
375
894000
2000
Men zegt dat astronomie een deemoedigende
15:11
and character-building experience.
376
896000
2000
en karaktervormende belevenis is.
15:13
There is perhaps no better demonstration
377
898000
2000
Er bestaat misschien geen betere demonstratie
15:15
of the folly of human conceits
378
900000
2000
van de dwaasheid van de menselijke zelfgenoegzaamheid
15:17
than this distant image of our tiny world.
379
902000
2000
dan dit verre beeld van onze kleine wereld.
15:19
To me, it underscores our responsibility
380
904000
2000
Voor mij onderlijnt het onze verantwoordelijkheid
15:21
to deal more kindly with one another
381
906000
3000
om vriendelijker met elkaar om te gaan
15:24
and to preserve and cherish the pale blue dot,
382
909000
3000
en dat bleekblauwe vlekje te bewaren en te koesteren,
15:27
the only home we've ever known."
383
912000
2000
het enige thuis dat we ooit kenden."
15:29
Beautiful words about
384
914000
2000
Mooie woorden over
15:31
the power of science and exploration.
385
916000
2000
de macht van wetenschap en onderzoek.
15:33
The argument has always been made, and it will always be made,
386
918000
2000
Altijd werd en zal worden beweerd
15:35
that we know enough about the universe.
387
920000
2000
dat we genoeg weten over het heelal.
15:37
You could have made it in the 1920s; you wouldn't have had penicillin.
388
922000
3000
Als dat waar was in 1920 dan had je nu geen penicilline.
15:40
You could have made it in the 1890s; you wouldn't have the transistor.
389
925000
3000
Als dat waar was in 1890 dan had je nu geen transistors.
15:43
And it's made today in these difficult economic times.
390
928000
3000
Je hoort dat nu weer in deze moeilijke economische tijden.
15:46
Surely, we know enough.
391
931000
2000
Zeker weten we genoeg.
15:48
We don't need to discover anything else about our universe.
392
933000
2000
We hoeven niets meer over ons heelal te ontdekken.
15:50
Let me leave the last words to someone
393
935000
2000
Laat ik het laatste woord geven aan iemand
15:52
who's rapidly becoming a hero of mine,
394
937000
2000
die snel een van mijn helden aan het worden is,
15:54
Humphrey Davy, who did his science at the turn of the 19th century.
395
939000
3000
Humpfrey Davy, een wetenschapper van het begin van de 19de eeuw.
15:57
He was clearly under assault all the time.
396
942000
3000
Hij kreeg de hele tijd bakken kritiek over zich.
16:00
"We know enough at the turn of the 19th century.
397
945000
3000
We weten genoeg over het begin van de 19de eeuw.
16:03
Just exploit it; just build things."
398
948000
2000
Gebruik het; maak alleen maar dingen.
16:05
He said this, he said, "Nothing is more fatal
399
950000
2000
Dit ze Davy: "Niets is funester
16:07
to the progress of the human mind
400
952000
2000
voor de vooruitgang van de menselijke geest
16:09
than to presume that our views of science
401
954000
2000
dan aan te nemen dat onze huidige kennis
16:11
are ultimate,
402
956000
2000
niet verbeterd kan worden,
16:13
that our triumphs are complete,
403
958000
2000
dat onze triomfen volledig zijn,
16:15
that there are no mysteries in nature,
404
960000
2000
dat de natuur geen mysteries meer heeft,
16:17
and that there are no new worlds to conquer."
405
962000
2000
en dat er geen nieuwe werelden meer zijn te veroveren."
16:19
Thank you.
406
964000
2000
Dank u.
16:21
(Applause)
407
966000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Brian Cox - PhysicistPhysicist Brian Cox has two jobs: working with the Large Hadron Collider at CERN, and explaining big science to the general public. He's a professor at the University of Manchester.
Why you should listen
Based at the University of Manchester, Brian Cox works at CERN in Geneva on the ATLAS experiment, studying the forward proton detectors for the Large Hadron Collider there. He's a professor at the University of Manchester, working in the High Energy Physics group, and is a research fellow of the Royal Society.
He's also become a vital voice in the UK media for explaining physics to the public. With his rockstar hair and accessible charm, he's the go-to physicist for explaining heady concepts on British TV and radio. (If you're in the UK, watch him on The Big Bang Machine.) He was the science advisor for the 2007 film Sunshine. He answers science questions every Friday on BBC6 radio's Breakfast Show.
Brian Cox | Speaker | TED.com