INK Conference
Arvind Gupta: Turning trash into toys for learning
Arvind Gupta: Jak zmienić śmieci w zabawki do nauki
Filmed:
Readability: 2.8
1,714,028 views
Podczas Konferencji INK Arvind Gupta dzieli się genialnymi w swej prostocie planami tworzenia ze śmieci prawdziwie zadziwiających, świetnie zaprojektowanych zabawek, które dzieci mogą same zbudować, równocześnie ucząc się podstawowych zasad nauki i projektowania.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
My name is Arvind Gupta, and I'm a toymaker.
0
0
3000
Nazywam się Arvind Gupta i robię zabawki.
00:18
I've been making toys for the last 30 years.
1
3000
3000
Zajmuję się tym już od 30 lat.
00:21
The early '70s, I was in college.
2
6000
2000
Na początku lat 70. byłem studentem.
00:23
It was a very revolutionary time.
3
8000
2000
To byłe bardzo przewrotowy czas,
00:25
It was a political ferment, so to say --
4
10000
3000
czas wzburzenia politycznego.
00:28
students out in the streets of Paris,
5
13000
2000
Studenci na ulicach Paryża przeciwstawiali się władzy.
00:30
revolting against authority.
6
15000
2000
Studenci na ulicach Paryża przeciwstawiali się władzy.
00:32
America was jolted
7
17000
2000
Ameryka była wstrząśnięta
00:34
by the anti-Vietnam movement, the Civil Rights movement.
8
19000
3000
ruchem antywojennym, ruchem praw obywatelskich.
00:37
In India, we had the Naxalite movement,
9
22000
3000
W Indiach mieliśmy ruch Naksalitów,
00:40
the [unclear] movement.
10
25000
2000
ruch [niejasne].
00:42
But you know, when there is a political churning of society,
11
27000
2000
Ale przemiany polityczne
00:44
it unleashes a lot of energy.
12
29000
3000
uwalniają mnóstwo energii.
00:47
The National Movement of India
13
32000
2000
Indyjski Ruch Narodowy był tego świadectwem.
00:49
was testimony to that.
14
34000
2000
Indyjski Ruch Narodowy był tego świadectwem.
00:51
Lots of people resigned from well-paid jobs
15
36000
4000
Wiele ludzi rzuciło dobrze płatne prace
00:55
and jumped into the National Movement.
16
40000
2000
i przyłączyło się do Ruchu Narodowego.
00:57
Now in the early '70s,
17
42000
2000
We wczesnych latach 70.
00:59
one of the great programs in India
18
44000
2000
w Indiach mieliśmy program ożywienia
01:01
was to revitalize
19
46000
2000
nauczania przedmiotów ścisłych
01:03
primary science in village schools.
20
48000
2000
w szkołach wiejskich.
01:05
There was a person, Anil Sadgopal, did a Ph.D. from Caltech
21
50000
3000
Pewien człowiek, Anil Sadgopal, zrobił doktorat w Caltech
01:08
and returned back as a molecular biologist
22
53000
2000
i wrócił jako biolog molekularny
01:10
in India's cutting-edge research institute, the TIFR.
23
55000
3000
do nowoczesnego instytutu badawczego TIFR w Indiach.
01:13
At 31, he was not able
24
58000
2000
W wieku 31 lat nie był w stanie
01:15
to relate the kind of [unclear] research,
25
60000
2000
powiązać swoistego rodzaju badań,
01:17
which he was doing with the lives of the ordinary people.
26
62000
3000
które prowadził, z życiem zwykłych ludzi.
01:20
So he designed and went and started a village science program.
27
65000
3000
Zrezygnował z badań i stworzył wiejski program nauk ścisłych.
01:23
Many people were inspired by this.
28
68000
2000
Wielu ludzi to zmotywowało.
01:25
The slogan of the early '70s
29
70000
2000
Hasłem wczesnych lat 70. było "Idź pośród ludzi.
01:27
was "Go to the people.
30
72000
2000
Hasłem wczesnych lat 70. było "Idź pośród ludzi.
01:29
Live with them; love them.
31
74000
2000
Żyj z nimi, kochaj ich.
01:31
Start from what they know. Build on what they have."
32
76000
3000
Zacznij od tego, co znają. Buduj na tym, co mają".
01:34
This was kind of the defining slogan.
33
79000
2000
Ten slogan nam przyświecał.
01:36
Well I took one year.
34
81000
2000
Ja potrzebowałem jednego roku.
01:38
I joined Telco, made TATA trucks, pretty close to Pune.
35
83000
3000
Zatrudniłem się w Telco, budowałem ciężarówki TATA.
01:41
I worked there for two years,
36
86000
2000
Po dwóch latach zrozumiałem,
01:43
and I realized that I was not born to make trucks.
37
88000
3000
że nie urodziłem się, by budować ciężarówki.
01:46
Often one doesn't know what one wants to do,
38
91000
2000
Często człowiek nie wie, co chciałby robić,
01:48
but it's good enough to know what you don't want to do.
39
93000
2000
lecz wystarczy wiedzieć, czego nie chce się robić.
01:50
So I took one year off, and I went to this village science program.
40
95000
3000
Wziąłem rok przerwy i dołączyłem do wiejskiego programu nauk ścisłych.
01:53
And it was a turning point.
41
98000
2000
I to był punkt zwrotny.
01:55
It was a very small village --
42
100000
2000
To była bardzo mała wioska,
01:57
a weekly bazaar
43
102000
2000
miała cotygodniowy targ,
01:59
where people, just once in a week, they put in all the vats.
44
104000
3000
na którym ludzie wykładali swoje pakunki.
02:02
So I said, "I'm going to spend a year over here."
45
107000
2000
Postanowiłem zostać tam na rok.
02:04
So I just bought one specimen
46
109000
2000
Kupiłem po jednej sztuce
02:06
of everything which was sold on the roadside.
47
111000
2000
wszystkiego, co sprzedawali przy drodze.
02:08
And one thing which I found
48
113000
2000
Jedną z tych rzeczy
02:10
was this black rubber.
49
115000
2000
była ta czarna gumka.
02:12
This is called a cycle valve tube.
50
117000
2000
To rurka od wentyla.
02:14
When you pump in air in a bicycle, you use a bit of this.
51
119000
3000
Używa się takiej, kiedy pompujemy koło.
02:17
And some of these models --
52
122000
2000
W niektórych modelach
02:19
so you take a bit of this cycle valve tube,
53
124000
2000
możemy do gumki zaworowej
02:21
you can put two matchsticks inside this, and you make a flexible joint.
54
126000
3000
włożyć zapałki i powstaje giętki przegub.
02:24
It's a joint of tubes. You start by teaching angles --
55
129000
3000
Na nim zaczynamy uczyć kątów.
02:27
an acute angle, a right angle, an obtuse angle, a straight angle.
56
132000
2000
Kąt ostry, prosty, rozwarty, 180 stopni.
02:29
It's like its own little coupling.
57
134000
2000
To jakby taka złączka.
02:31
If you have three of them, and you loop them together,
58
136000
2000
Jeśli połączymy takie trzy,
02:33
well you make a triangle.
59
138000
2000
możemy zrobić trójkąt.
02:35
With four, you make a square,
60
140000
2000
Z czterema wyjdzie kwadrat.
02:37
you make a pentagon, you make a hexagon,
61
142000
2000
Można zrobić pięciokąt, sześciokąt,
02:39
you make all these kind of polygons.
62
144000
2000
wszelkie rodzaje wielokątów.
02:41
And they have some wonderful properties.
63
146000
2000
I one mają cudowne właściwości.
02:43
If you look at the hexagon, for instance,
64
148000
2000
Weźmy na przykład sześciokąt.
02:45
it's like an amoeba, which is constantly changing its own profile.
65
150000
3000
Ciągle zmienia kształt, jak ameba.
02:48
You can just pull this out, this becomes a rectangle.
66
153000
2000
Po rozciągnięciu będzie czworokątem.
02:50
You give it a push, this becomes a parallelogram.
67
155000
2000
Popychamy i jest równoległobok.
02:52
But this is very shaky.
68
157000
2000
Ale jest mało stabilny.
02:54
Look at the pentagon, for instance,
69
159000
2000
Weźmy na przykład pięciokąt.
02:56
pull this out -- it becomes a boat shape trapezium.
70
161000
2000
Ciągniemy i robi się trapez.
02:58
Push it and it becomes house shaped.
71
163000
2000
Ściśniemy i powstanie domek,
03:00
This becomes an isosceles triangle --
72
165000
2000
trójkąt równoramienny.
03:02
again, very shaky.
73
167000
2000
Ciągle mało stabilny.
03:04
This square might look very square and prim.
74
169000
2000
Kwadrat wygląda na sztywny.
03:06
Give it a little push -- this becomes a rhombus.
75
171000
2000
Popchnij go lekko, a stanie się rombem.
03:08
It becomes kite-shaped.
76
173000
2000
Otrzyma kształt latawca.
03:10
But give a child a triangle,
77
175000
2000
Jak damy dziecku trójkąt,
03:12
he can't do a thing to it.
78
177000
2000
nie będzie potrafiło nic z nim zrobić.
03:14
Why use triangles?
79
179000
2000
Więc po co trójkąty?
03:16
Because triangles are the only rigid structures.
80
181000
2000
Bo to jedyne sztywne konstrukcje.
03:18
We can't make a bridge with squares
81
183000
2000
Nie zbudujemy mostu z kwadratów,
03:20
because the train would come, it would start doing a jig.
82
185000
3000
bo jakby przejechał po nim pociąg, most zacząłby się zginać.
03:23
Ordinary people know about this
83
188000
2000
Zwykli ludzie wiedzą takie rzeczy.
03:25
because if you go to a village in India,
84
190000
2000
Mieszkańcy indyjskiej wsi
03:27
they might not have gone to engineering college,
85
192000
2000
może i nie skończyli politechniki,
03:29
but no one makes a roof placed like this.
86
194000
2000
ale nikt nie zbuduje dachu w taki sposób.
03:31
Because if they put tiles on top, it's just going to crash.
87
196000
3000
Bo jak położą dachówkę, po prostu się zawali.
03:34
They always make a triangular roof.
88
199000
2000
Zawsze budują trójkątne dachy.
03:36
Now this is people science.
89
201000
2000
To jest nauka po ludzku.
03:38
And if you were to just poke a hole over here
90
203000
2000
Kiedy zrobimy tu dziurkę
03:40
and put a third matchstick,
91
205000
2000
i włożymy trzecią zapałkę,
03:42
you'll get a T joint.
92
207000
2000
otrzymamy złącze w kształcie litery T.
03:44
And if I were to poke all the three legs of this
93
209000
2000
A jeśli wetknę te trzy nóżki
03:46
in the three vertices of this triangle,
94
211000
2000
w trzy wierzchołki trójkąta,
03:48
I would make a tetrahedron.
95
213000
2000
powstanie czworościan.
03:50
So you make all these 3D shapes.
96
215000
2000
Tak robi się figury przestrzenne.
03:52
You make a tetrahedron like this.
97
217000
3000
Mamy taki czworościan.
03:55
And once you make these,
98
220000
4000
I mając takie figury,
03:59
you make a little house.
99
224000
2000
możecie zbudować domek.
04:03
Put this on top.
100
228000
2000
Postawmy to na górze.
04:05
You can make a joint of four. You can make a joint of six.
101
230000
2000
Łącze może być z czterech, sześciu.
04:07
You just need a ton.
102
232000
3000
Potrzebne są tylko składniki.
04:10
Now this was -- you make a joint of six,
103
235000
2000
Dzięki złączu z sześciu zapałek
04:12
you make an icosahedron.
104
237000
2000
możemy zrobić dwudziestościan.
04:14
You can play around with it.
105
239000
2000
Można się tym bawić.
04:16
This makes an igloo.
106
241000
2000
A to iglo.
04:18
Now this is in 1978.
107
243000
2000
Tak było w 1978.
04:20
I was a 24-year-old young engineer.
108
245000
3000
Byłem 24-letnim, młodym inżynierem.
04:23
And I thought this was so much better than making trucks.
109
248000
4000
Stwierdziłem, że to o niebo lepsze od budowania ciężarówek.
04:27
(Applause)
110
252000
5000
(Brawa)
04:32
If you, as a matter of fact, put four marbles inside,
111
257000
3000
Jeśli włożymy do tego cztery szklane kulki,
04:35
you simulate the molecular structure of methane, CH4.
112
260000
3000
powstanie model cząsteczki metanu, CH4.
04:38
Four atoms of hydrogen, the four points of the tetrahedron,
113
263000
2000
Cztery atomy wodoru, to cztery wierzchołki,
04:40
which means the little carbon atom.
114
265000
2000
oraz atom węgla pośrodku.
04:42
Well since then,
115
267000
2000
I tak, od tego czasu,
04:44
I just thought that I've been really privileged
116
269000
3000
miałem wielki zaszczyt
04:47
to go to over 2,000 schools in my country --
117
272000
4000
odwiedzić ponad 2000 szkół w moim kraju,
04:51
village schools, government schools,
118
276000
2000
szkoły wiejskie, państwowe,
04:53
municipal schools, Ivy League schools --
119
278000
2000
miejskie, elitarne...
04:55
I've been invited by most of them.
120
280000
2000
Większość z nich sama mnie zaprasza.
04:57
And every time I go to a school,
121
282000
2000
Zawsze, gdy odwiedzam szkołę,
04:59
I see a gleam in the eyes of the children.
122
284000
2000
widzę blask w oczach dzieci.
05:01
I see hope. I see happiness in their faces.
123
286000
3000
Widzę nadzieję. Widzę po ich twarzach, że są szczęśliwe.
05:04
Children want to make things. Children want to do things.
124
289000
3000
Dzieci chcą tworzyć. Chcą działać.
05:07
Now this, we make lots and lots of pumps.
125
292000
3000
Wracając - robimy mnóstwo pompek.
05:10
Now this is a little pump
126
295000
2000
Mam tu małą pompkę,
05:12
with which you could inflate a balloon.
127
297000
2000
którą można napompować balonik.
05:14
It's a real pump. You could actually pop the balloon.
128
299000
3000
To prawdziwa pompka, balonik może pęknąć.
05:17
And we have a slogan
129
302000
2000
I mamy pewne hasło:
05:19
that the best thing a child can do with a toy is to break it.
130
304000
3000
"najlepiej dla dziecka jest zepsuć zabawkę".
05:22
So all you do is --
131
307000
2000
Wystarczy zrobić tak.
05:24
it's a very kind of provocative statement --
132
309000
2000
Wiem, to kontrowersyjne stwierdzenie.
05:26
this old bicycle tube and this old plastic [unclear]
133
311000
2000
Mamy starą dętkę i plastykową zatyczkę.
05:28
This filling cap will go very snugly into an old bicycle tube.
134
313000
3000
Zatyczka wchodzi wygodnie w dętkę.
05:31
And this is how you make a valve.
135
316000
2000
I tak się robi wentyl.
05:33
You put a little sticky tape.
136
318000
2000
Dodamy trochę taśmy klejącej
05:37
This is one-way traffic.
137
322000
3000
i mamy ruch jednokierunkowy.
05:41
Well we make lots and lots of pumps.
138
326000
2000
Robimy wiele pompek.
05:43
And this is the other one --
139
328000
2000
A tu jeszcze coś innego.
05:45
that you just take a straw, and you just put a stick inside
140
330000
2000
Przebijamy słomkę patyczkiem,
05:47
and you make two half-cuts.
141
332000
2000
nacinamy dwa razy pod kątem.
05:49
Now this is what you do,
142
334000
2000
Następnie zaginamy obie nóżki w trójkąt
05:51
is you bend both these legs into a triangle,
143
336000
2000
Następnie zaginamy obie nóżki w trójkąt,
05:53
and you just wrap some tape around.
144
338000
2000
owijamy odrobiną taśmy
05:55
And this is the pump.
145
340000
2000
i mamy pompkę.
05:57
And now, if you have this pump,
146
342000
3000
A taka pompka...
06:00
it's like a great, great sprinkler.
147
345000
3000
Działa jak wspaniały zraszacz.
06:03
It's like a centrifuge.
148
348000
2000
Jak wirówka.
06:05
If you spin something, it tends to fly out.
149
350000
3000
Kiedy się czymś kręci, wylatuje na zewnątrz.
06:08
(Applause)
150
353000
2000
(Brawa)
06:10
Well in terms of -- if you were in Andhra Pradesh,
151
355000
2000
W stanie Andhra Pradesh
06:12
you would make this with the palmyra leaf.
152
357000
2000
robi się to z liścia winodani.
06:14
Many of our folk toys
153
359000
2000
Wiele z ludowych zabawek
06:16
have great science principles.
154
361000
2000
opiera się na zasadach naukowych.
06:18
If you spin-top something, it tends to fly out.
155
363000
2000
Coś się kręci i odsuwa się od środka.
06:20
If I do it with both hands, you can see this fun Mr. Flying Man.
156
365000
3000
Chwycę to dwiema rękami i zobaczycie, jak lata.
06:25
Right.
157
370000
2000
Prawda?
06:29
This is a toy which is made from paper. It's amazing.
158
374000
3000
A to niesamowita zabawka z papieru.
06:32
There are four pictures.
159
377000
2000
Są cztery obrazki.
06:34
You see insects,
160
379000
2000
Widzicie owady,
06:36
you see frogs, snakes, eagles, butterflies,
161
381000
2000
żaby, węże, orły, motylki,
06:38
frogs, snakes, eagles.
162
383000
2000
żaby, węże, orły.
06:40
Here's a paper which you could [unclear] --
163
385000
2000
Zaprojektował to w roku 1928
06:42
designed by a mathematician at Harvard in 1928,
164
387000
2000
matematyk z Harvardu, Arthur Stone,
06:44
Arthur Stone,
165
389000
2000
matematyk z Harvardu, Arthur Stone,
06:46
documented by Martin Gardner in many of his many books.
166
391000
3000
co udokumentował w wielu książkach Martin Gardner.
06:49
But this is great fun for children.
167
394000
2000
Dla dzieci to wspaniała zabawa.
06:51
They all study about the food chain.
168
396000
2000
Uczą o łańcuchu pokarmowym.
06:53
The insects are eaten by the frogs; the frogs are eaten by the snakes;
169
398000
2000
Owady zjadane przez żaby, żaby przez węże,
06:55
the snakes are eaten by the eagles.
170
400000
2000
węże przez orły.
06:57
And this can be, if you had a whole photocopy paper --
171
402000
2000
Wystarczy kartka A4 z ksero,
06:59
A4 size paper --
172
404000
2000
Wystarczy kartka A4 z ksero,
07:01
you could be in a municipal school, you could be in a government school --
173
406000
3000
możecie być w szkole miejskiej, państwowej.
07:04
a paper, a scale and a pencil -- no glue, no scissors.
174
409000
3000
Kartka, linijka i ołówek, nie trzeba kleju ani nożyczek.
07:07
In three minutes, you just fold this up.
175
412000
3000
Można to złożyć w trzy minuty,
07:10
And what you could use it for is just limited by your imagination.
176
415000
3000
a możliwości ogranicza tylko wyobraźnia.
07:13
If you take a smaller paper, you make a smaller flexagon.
177
418000
3000
Z mniejszej kartki będzie mniejszy fleksagon.
07:16
With a bigger one, you make a bigger one.
178
421000
3000
Z większej zrobimy większy.
07:21
Now this is a pencil with a few slots over here.
179
426000
2000
To ołówek z paroma rowkami.
07:23
And you put a little fan here.
180
428000
2000
Tu dam mały wiatraczek.
07:25
And this is a hundred-year-old toy.
181
430000
2000
Ta zabawka ma sto lat.
07:27
There have been six major research papers on this.
182
432000
3000
Napisano o tym sześć poważnych artykułów naukowych.
07:30
There's some grooves over here, you can see.
183
435000
2000
Widzicie, tu jest kilka wyżłobień.
07:32
And if I take a reed -- if I rub this,
184
437000
2000
Jak teraz wezmę trzcinkę i potrę,
07:34
something very amazing happens.
185
439000
2000
dzieje się rzecz niezwykła.
07:36
Six major research papers on this.
186
441000
2000
Sześć poważnych artykułów.
07:38
As a matter of fact, Feynman, as a child, was very fascinated by this.
187
443000
2000
Feynman fascynował się tym jako dziecko.
07:40
He wrote a paper on this.
188
445000
2000
On także o tym pisał.
07:42
And you don't need the three billion-dollar Hadron Collider
189
447000
2000
Do tego nie potrzeba zderzacza hadronów za miliardy dolarów.
07:44
for doing this. (Laughter) (Applause)
190
449000
2000
Do tego nie potrzeba zderzacza hadronów za miliardy dolarów.
07:46
This is there for every child,
191
451000
2000
To jest przeznaczone dla każdego dziecka,
07:48
and every child can enjoy this.
192
453000
2000
każde dziecko może się tym cieszyć.
07:50
If you want to put a colored disk,
193
455000
3000
Można też założyć kolorową tarczę,
07:53
well all these seven colors coalesce.
194
458000
2000
a siedem kolorów się zjednoczy.
07:55
And this is what Newton talked about 400 years back,
195
460000
3000
400 lat temu mówił o tym Newton.
07:58
that white light's made of seven colors,
196
463000
2000
Białe światło składa się z 7 kolorów,
08:00
just by spinning this around.
197
465000
2000
wystarczy tylko tym pokręcić.
08:02
This is a straw.
198
467000
3000
Oto słomka.
08:05
What we've done, we've just sealed both the ends with tape,
199
470000
3000
Zamknęliśmy tylko oba końce taśmą,
08:08
nipped the right corner and the bottom left corner,
200
473000
2000
i ucięliśmy prawy i dolny lewy róg.
08:10
so there's holes in the opposite corners, there's a little hole over here.
201
475000
3000
Mamy otwory w przeciwległych rogach, a tu dziurkę.
08:13
This is a kind of a blowing straw.
202
478000
2000
To taka słomka do dmuchania.
08:15
I just put this inside this.
203
480000
2000
Włożę to tutaj.
08:17
There's a hole here, and I shut this.
204
482000
3000
Tu jest dziurka, a tu przytrzymuję.
08:25
And this costs very little money to make --
205
490000
2000
Kosztuje to bardzo niewiele,
08:27
great fun for children to do.
206
492000
2000
a dzieci mają świetną zabawę.
08:29
What we do
207
494000
2000
Można też zrobić prosty silnik elektryczny.
08:31
is make a very simple electric motor.
208
496000
2000
Można też zrobić prosty silnik elektryczny.
08:33
Now this is the simplest motor on Earth.
209
498000
3000
To najprostszy silnik na Ziemi.
08:37
The most expensive thing is the battery inside this.
210
502000
3000
Najdroższą częścią jest bateryjka.
08:40
If you have a battery, it costs five cents to make it.
211
505000
3000
Jeżeli mamy bateryjkę, wykonanie kosztuje pięć centów.
08:43
This is an old bicycle tube,
212
508000
2000
To jest stara dętka,
08:45
which gives you a broad rubber band, two safety pins.
213
510000
2000
z której mamy szeroką gumę, i dwie agrafki.
08:47
This is a permanent magnet.
214
512000
2000
Tu mamy trwały magnes.
08:49
Whenever current flows through the coil, this becomes an electromagnet.
215
514000
3000
Kiedy prąd płynie przez cewkę, powstaje elektromagnes.
08:52
It's the interaction of both these magnets
216
517000
2000
Chodzi o współoddziaływanie obu magnesów,
08:54
which makes this motor spin.
217
519000
2000
ono obraca motorem.
08:56
We made 30,000.
218
521000
2000
Zrobiliśmy takich 30 000.
08:58
Teachers who have been teaching science for donkey years,
219
523000
3000
Nauczyciele przedmiotów ścisłych
09:01
they just muck up the definition and they spit it out.
220
526000
3000
od lat tylko psują definicję i recytują ją z pamięci.
09:04
When teachers make it, children make it.
221
529000
2000
A kiedy budują to razem z dziećmi,
09:06
You can see a gleam in their eye.
222
531000
2000
widać blask w ich oczach.
09:08
They get a thrill
223
533000
3000
Czują ekscytację, na myśl o tym,
09:11
of what science is all about.
224
536000
2000
o co chodzi w naukach ścisłych.
09:13
And this science is not a rich man's game.
225
538000
2000
A ta nauka to nie zabawa dla bogaczy.
09:15
In a democratic country,
226
540000
2000
W demokratycznym państwie
09:17
science must reach to our most oppressed,
227
542000
3000
nauka musi dotrzeć do najbardziej zgnębionych
09:20
to the most marginalized children.
228
545000
2000
i zmarginalizowanych dzieci.
09:22
This program started with 16 schools
229
547000
3000
Program rozpoczęto w 16 szkołach,
09:25
and spread to 1,500 government schools.
230
550000
3000
a rozprzestrzenił się do 1500 szkół państwowych.
09:28
Over 100,000 children learn science this way.
231
553000
4000
Ponad 100 000 dzieci uczy się tak przedmiotów ścisłych.
09:32
And we're just trying to see possibilities.
232
557000
2000
A ciągle znajdujemy coś nowego.
09:34
Look, this is the tetrapak --
233
559000
2000
To jest kartonik po soku.
09:36
awful materials from the point of view of the environment.
234
561000
3000
Materiał strasznie uciążliwy dla środowiska.
09:39
There are six layers -- three layers of plastic, aluminum --
235
564000
3000
Ma sześć warstw, trzy warstwy plastyku, aluminium,
09:42
which are are sealed together.
236
567000
2000
wszystkie połączone ze sobą.
09:44
They are fused together, so you can't separate them.
237
569000
2000
Są stopione, nie można ich rozdzielić.
09:46
Now you can just make a little network like this
238
571000
2000
Ale można zrobić taką konstrukcję,
09:48
and fold them and stick them together
239
573000
2000
potem złożyć, skleić,
09:50
and make an icosahedron.
240
575000
2000
i mamy dwudziestościan.
09:52
So something which is trash,
241
577000
2000
Więc coś co jest śmieciem,
09:54
which is choking all the seabirds,
242
579000
3000
co dusi nadmorskie ptactwo,
09:57
you could just recycle this into a very, very joyous --
243
582000
3000
można wtórnie wykorzystać jako źródło radości.
10:00
all the platonic solids can be made with things like this.
244
585000
3000
Tak można zrobić wszystkie wielościany foremne.
10:03
This is a little straw,
245
588000
3000
To znowu słomka.
10:06
and what you do is you just nip two corners here,
246
591000
4000
Wystarczy uciąć te dwa rogi.
10:10
and this becomes like a baby crocodile's mouth.
247
595000
4000
Wygląda teraz jak pyszczek małego krokodyla.
10:14
You put this in your mouth, and you blow.
248
599000
2000
Wsadza się to do ust i dmucha.
10:16
(Honk)
249
601000
2000
(Trąbnięcie)
10:18
It's children's delight, a teacher's envy, as they say.
250
603000
4000
Zachwyt dziecka, zazdrość nauczyciela.
10:22
You're not able to see how the sound is produced,
251
607000
2000
Nie widać, jak ten dźwięk powstaje,
10:24
because the thing which is vibrating goes inside my mouth.
252
609000
3000
ponieważ wibrującą część mam w ustach.
10:27
I'm going to keep this outside, to blow out. I'm going to suck in air.
253
612000
3000
Teraz wyciągnę tę stronę i będę wciągał powietrze.
10:30
(Honk)
254
615000
2000
(Trąbnięcie)
10:32
So no one actually needs to muck up the production of sound
255
617000
3000
Nie trzeba niejasno tłumaczyć produkcji dźwięku
10:35
with wire vibrations.
256
620000
2000
wibracjami w ośrodku sprężystym.
10:37
The other is that you keep blowing at it,
257
622000
2000
Możemy też, dmuchając,
10:39
keep making the sound,
258
624000
2000
ciągle wydając dźwięk,
10:41
and you keep cutting it.
259
626000
2000
ucinać słomkę po kawałku.
10:43
And something very, very nice happens.
260
628000
2000
I dzieje się coś bardzo fajnego.
10:45
(Honk)
261
630000
12000
(Trąbnięcie)
10:57
(Applause)
262
642000
3000
(Brawa)
11:00
And when you get a very small one --
263
645000
2000
A jak już się ma bardzo małą...
11:02
(Honk)
264
647000
3000
(Trąbnięcie)
11:05
This is what the kids teach you. You can also do this.
265
650000
3000
Tego uczą nas dzieci. Sami spróbujcie!
11:08
Well before I go any further,
266
653000
2000
Zanim będę kontynuował,
11:10
this is something worth sharing.
267
655000
2000
chciałem się czymś podzielić.
11:12
This is a touching slate meant for blind children.
268
657000
2000
To tabliczka dotykowa dla niewidomych dzieci.
11:14
This is strips of Velcro, this is my drawing slate,
269
659000
3000
Pokrywa z rzepów, moja tabliczka do rysowania,
11:17
and this is my drawing pen,
270
662000
2000
a to mój pisak do rysowania,
11:19
which is basically a film box.
271
664000
2000
z pudełka po filmie do aparatu.
11:21
It's basically like a fisherman's line,
272
666000
4000
W zasadzie to działa jak wędka i żyłka.
11:25
a fishing line.
273
670000
2000
W zasadzie to działa jak wędka i żyłka.
11:27
And this is wool over here.
274
672000
2000
A tu mamy wełnę.
11:29
If I crank the handle, all the wool goes inside.
275
674000
3000
Kręcę gałką i wełna się chowa.
11:32
And what a blind child can do is to just draw this.
276
677000
3000
Niewidome dzieci mogą po tym rysować.
11:36
Wool sticks on Velcro.
277
681000
2000
Wełna przyczepia się do rzepów.
11:40
There are 12 million blind children in our country --
278
685000
3000
W naszym kraju jest 12 milionów niewidomych dzieci...
11:43
(Applause)
279
688000
2000
(Brawa)
11:45
who live in a world of darkness.
280
690000
2000
One żyją w świecie ciemności.
11:47
And this has come as a great boon to them.
281
692000
3000
To jest dla nich wielki dar.
11:50
There's a factory out there making our children blind,
282
695000
3000
Jest taka fabryka, która oślepia nasze dzieci,
11:53
not able to provide them with food,
283
698000
2000
zarazem nie zapewnia im jedzenia, witaminy A.
11:55
not able to provide them with vitamin A.
284
700000
2000
zarazem nie zapewnia im jedzenia, witaminy A.
11:57
But this has come as a great boon for them.
285
702000
2000
Ale to jest dla nich dobrodziejstwo.
11:59
There are no patents. Anyone can make it.
286
704000
3000
Nie ma patentów, każdy może takie coś zrobić.
12:03
This is very, very simple.
287
708000
2000
To bardzo proste.
12:05
You can see, this is the generator. It's a crank generator.
288
710000
3000
To jest generator prądu na korbę.
12:08
These are two magnets.
289
713000
2000
Tu mamy dwa magnesy.
12:10
This is a large pulley made by sandwiching rubber between two old CDs.
290
715000
3000
Duży kołowrót to 2 płyty CD przedzielone gumą.
12:13
Small pulley and two strong magnets.
291
718000
2000
To mały kołowrót i dwa silne magnesy.
12:15
And this fiber turns a wire attached to an LED.
292
720000
3000
Ta nić obraca przewodem podłączonym do diody.
12:18
If I spin this pulley, the small one's going to spin much faster.
293
723000
2000
Mały kręci się szybciej, niż wielki.
12:20
There will be a spinning magnetic field.
294
725000
2000
Powstaje obracające się pole magnetyczne.
12:22
Lines, of course, would be cut, the force will be generated.
295
727000
3000
Jego linie będą się przecinały, zostanie wytworzona siła.
12:25
And you can see, this LED is going to glow.
296
730000
2000
Jak widać, dioda świeci.
12:27
So this is a small crank generator.
297
732000
3000
Więc to jest mały generator korbowy.
12:31
Well, this is, again,
298
736000
3000
A to znowu coś prostego,
12:34
it's just a ring, a steel ring with steel nuts.
299
739000
3000
stalowa obręcz ze stalowymi nakrętkami.
12:37
And what you can do
300
742000
2000
Możemy nimi zakręcić,
12:39
is just, if you give it a twirl,
301
744000
3000
Możemy nimi zakręcić,
12:42
well they just keep going on.
302
747000
3000
a one się nie zsuną.
12:48
And imagine a bunch of kids
303
753000
2000
Wyobraźcie sobie grupkę dzieci stojących w kółku,
12:50
standing in a circle
304
755000
2000
Wyobraźcie sobie grupkę dzieci stojących w kółku,
12:52
and just waiting for the steel ring to be passed on.
305
757000
2000
każde czeka na obręcz.
12:54
And they'd be absolutely joyous playing with this.
306
759000
4000
To dla nich wielka frajda.
12:59
Well in the end, what we can also do:
307
764000
2000
A na koniec weźmiemy stare gazety
13:01
we use a lot of old newspapers
308
766000
3000
A na koniec weźmiemy stare gazety
13:04
to make caps.
309
769000
2000
i zrobimy czapki.
13:06
This is worthy of Sachin Tendulkar.
310
771000
2000
To jest godne Sachina Tendulkara.
13:08
It's a great cricket cap. (Laughter) (Applause)
311
773000
3000
Świetna czapka do krykieta.
13:11
When first you see Nehru and Gandhi,
312
776000
2000
Gdy pierwszy raz się widzi Nehru i Gandhiego,
13:13
this is the Nehru cap -- just half a newspaper.
313
778000
3000
to czapka Nehru, wystarczy pół gazety.
13:16
We make lots of toys with newspapers,
314
781000
2000
Robimy dużo zabawek z gazet,
13:18
and this is one of them.
315
783000
2000
a to jedna z nich.
13:20
And this is -- you can see --
316
785000
2000
A to ptaszek machający skrzydłami.
13:22
this is a flapping bird.
317
787000
3000
A to ptaszek machający skrzydłami.
13:25
All of our old newspapers, we cut them into little squares.
318
790000
3000
Wszystkie stare gazety kroimy na kwadraciki.
13:28
And if you have one of these birds --
319
793000
2000
A jeden taki ptaszek...
13:30
children in Japan have been making this bird for many, many years.
320
795000
4000
Dzieci w Japonii robią je od wielu lat.
13:35
And you can see,
321
800000
2000
I widzicie, to mały ptaszek wachlarzówka.
13:37
this is a little fantail bird.
322
802000
3000
I widzicie, to mały ptaszek wachlarzówka.
13:41
Well in the end, I'll just end with a story.
323
806000
3000
Na koniec opowiem historyjkę.
13:44
This is called "The Captain's Hat Story."
324
809000
2000
Nazywa się "Historia Kapitańskiej Czapki".
13:46
The captain was a captain of a sea-going ship.
325
811000
2000
Kapitan pracował na liniowcu,
13:48
It goes very slowly.
326
813000
2000
który płynął bardzo powoli.
13:50
And there were lots of passengers on the ship,
327
815000
2000
Pasażerowie się nudzili,
13:52
and they were getting bored, so the captain invited them on the deck.
328
817000
2000
więc kapitan zaprosił ich na pokład.
13:54
"Wear all your colorful clothes and sing and dance,
329
819000
2000
"Ubierzcie się kolorowo, tańczcie,
13:56
and I'll provide you with good food and drinks."
330
821000
2000
a ja zapewnię dobre jedzenie i picie".
13:58
And the captain would wear a cap everyday
331
823000
2000
Codziennie kapitan zakładał inną czapkę
14:00
and join in the regalia.
332
825000
2000
i włączał się do zabawy.
14:02
The first day, it was a huge umbrella cap,
333
827000
2000
Pierwsza była czapka-parasol,
14:04
like a captain's cap.
334
829000
2000
jak czapka kapitańska.
14:06
That night, when the passengers would be sleeping,
335
831000
3000
Tej nocy, gdy pasażerowie spali,
14:09
he would give it one more fold,
336
834000
2000
złożył ją jeszcze w jednym miejscu
14:11
and the second day, he would be wearing a fireman's cap --
337
836000
2000
i miał czapkę strażacką,
14:13
with a little shoot just like a designer cap,
338
838000
2000
z wypustką, jak czapka designerska,
14:15
because it protects the spinal cord.
339
840000
3000
chroniącą rdzeń kręgowy.
14:18
And the second night, he would take the same cap
340
843000
2000
Następnej nocy wziął czapkę
14:20
and give it another fold.
341
845000
2000
i złożył w jeszcze innym miejscu.
14:22
And the third day, it would be a Shikari cap --
342
847000
2000
Trzeciego dnia miał czapkę Shikariego,
14:24
just like an adventurer's cap.
343
849000
3000
odkrywcy znanego z komiksów.
14:27
And the third night, he would give it two more folds --
344
852000
3000
A trzeciej nocy złożył jeszcze w dwóch miejscach.
14:30
and this is a very, very famous cap.
345
855000
2000
To jest bardzo znana czapka,
14:32
If you've seen any of our Bollywood films,
346
857000
2000
jeśli widzieliście jakiś bollywoodzki film.
14:34
this is what the policeman wears,
347
859000
2000
Takie czapki noszą policjanci,
14:36
it's called a zapalu cap.
348
861000
2000
nazywają się zapalu.
14:38
It's been catapulted to international glory.
349
863000
3000
Zdobyły międzynarodową sławę.
14:41
And we must not forget that he was the captain of the ship.
350
866000
3000
Nie zapominajmy, że to kapitan statku.
14:44
So that's a ship.
351
869000
2000
Więc mamy statek.
14:46
And now the end:
352
871000
2000
A teraz zakończenie.
14:48
everyone was enjoying the journey very much.
353
873000
2000
Wszystkim bardzo się rejs podobał.
14:50
They were singing and dancing.
354
875000
2000
Śpiewano i tańczono.
14:52
Suddenly there was a storm and huge waves.
355
877000
3000
Lecz nagle zerwał się sztorm z wielkimi falami.
14:55
And all the ship can do is to dance and pitch along with the waves.
356
880000
3000
Statek tańczył i kołysał się na wodzie.
14:58
A huge wave comes and slaps the front
357
883000
2000
Wielka fala uderzyła w dziób
15:00
and knocks it down.
358
885000
2000
i oderwała go.
15:02
And another one comes and slaps the aft and knocks it down.
359
887000
3000
Jeszcze jedna uderzyła w rufę i ją oderwała.
15:05
And there's a third one over here.
360
890000
2000
A tu była trzecia.
15:07
This swallows the bridge and knocks it down.
361
892000
2000
Połknęła i powaliła mostek.
15:09
And the ship sinks,
362
894000
2000
I statek zatonął,
15:11
and the captain has lost everything,
363
896000
2000
kapitan stracił wszystko,
15:13
but for a life jacket.
364
898000
3000
prócz swej kamizelki ratunkowej.
15:16
Thank you so much.
365
901000
2000
Dziękuję bardzo.
15:18
(Applause)
366
903000
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Arvind Gupta - ToymakerScience educator Arvind Gupta uses simple toys to teach.
Why you should listen
Arvind Gupta is an Indian toy inventor and popularizer of science for kids. Creating simple toys out of trash and everyday goods, he illustrates principles of science and design in a memorably hands-on fashion. He works at the Children's Science Centre in Pune, India.
He's the author of numerous books available in English, Hindi and other Indian languages, including Little Toys, Amazing Activities, Science from Scrap, and Science Skills & Thrills: The Best of Arvind Gupta. His Low-Cost Equipment for Science and Technology Eduction is available as a PDF download through UNESCO. Many of his toy designs are explained in one-minute films >>
Arvind Gupta | Speaker | TED.com