TED2011
Nathan Myhrvold: Cooking as never seen before
Nathan Myhrvold: Gotowanie jakiego jeszcze nie widzieliście
Filmed:
Readability: 3.2
1,606,673 views
Autor książki kucharskiej (i kulinarny maniak) Nathan Myhrvold opowiada o swojej nadzwyczajnej książce"Modernist Cuisine" i dzieli się sekretem doskonałych ilustracji, które ukazują od środka proces przygotowywania jedzenia.
Nathan Myhrvold - Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer. Full bio
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So I'm going to tell you a little bit
0
0
2000
Opowiem wam trochę
00:17
about reimagining food.
1
2000
2000
o przeobrażaniu jedzenia.
00:19
I've been interested in food for a long time.
2
4000
2000
Interesuję się gotowaniem od dawna.
00:21
I taught myself to cook
3
6000
2000
Sam nauczyłem się gotować,
00:23
with a bunch of big books like this.
4
8000
2000
korzystając z takich ogromnych książek.
00:25
I went to chef school in France.
5
10000
3000
Uczęszczałem do szkoły kucharskiej we Francji.
00:28
And there is a way
6
13000
2000
Właśnie w ten sposób
00:30
the world both envisions food,
7
15000
2000
świat postrzega jedzenie
00:32
the way the world writes about food and learns about food.
8
17000
3000
i pisze o nim, uczy o nim.
00:35
And it's largely what you would find in these books.
9
20000
3000
Możecie to znaleźć w tych książkach.
00:38
And it's a wonderful thing.
10
23000
2000
To wspaniała rzecz.
00:40
But there's some things that have been going on
11
25000
2000
Ale niektóre rzeczy trwają od czasu,
00:42
since this idea of food was established.
12
27000
3000
gdy przyjęto taką ideę jedzenia.
00:45
In the last 20 years,
13
30000
2000
W ciągu ostatnich 20 lat
00:47
people have realized that science
14
32000
2000
ludzie zdali sobie sprawę, że nauka
00:49
has a tremendous amount to do with food.
15
34000
2000
jest ściśle związana z jedzeniem.
00:51
In fact, understanding why cooking works
16
36000
3000
Zrozumienie na czym polega gotowanie
00:54
requires knowing the science of cooking --
17
39000
2000
wymaga znajomości nauki o gotowaniu...
00:56
some of the chemistry, some of the physics and so forth.
18
41000
3000
trochę chemii, trochę fizyki i tym podobne.
00:59
But that's not in any of those books.
19
44000
2000
Ale nie znajdziesz tego w żadnej z tych książek.
01:01
There's also a tremendous number of techniques
20
46000
2000
Jest też multum technik
01:03
that chefs have developed,
21
48000
2000
rozwijanych przez kucharzy,
01:05
some about new aesthetics, new approaches to food.
22
50000
3000
trochę o estetyce, o nowym podejściu do jedzenia.
01:08
There's a chef in Spain named Ferran Adria.
23
53000
3000
Pewien hiszpański kucharz Ferran Adria
01:11
He's developed a very avant-garde cuisine.
24
56000
2000
wymyślił bardzo awangardową kuchnię;
01:13
A guy in England called Heston Blumenthal,
25
58000
3000
gość z Anglii, Heston Blumenthal,
01:16
he's developed his avant-garde cuisine.
26
61000
2000
wymyślił swoją własną awangardową kuchnię.
01:18
None of the techniques that these people have developed
27
63000
2000
Żadna z tych nowych technik
01:20
over the course of the last 20 years
28
65000
2000
przez ostatnie 20 lat
01:22
is in any of those books.
29
67000
2000
nie była w żadnej książce.
01:24
None of them are taught in cooking schools.
30
69000
2000
Nie uczono ich też w szkołach kulinarnych.
01:26
In order to learn them, you have to go work in those restaurants.
31
71000
3000
Żeby się ich nauczyć, musiałeś pracować w danej restauracji.
01:29
And finally,
32
74000
2000
I w końcu
01:31
there's the old way of viewing food
33
76000
2000
mamy stary sposób postrzegania jedzenia,
01:33
is the old way.
34
78000
2000
stary sposób.
01:35
And so a few years ago -- fours years ago, actually --
35
80000
3000
Tak więc kilka, a tak właściwie to cztery lata temu
01:38
I set out to say, is there a way
36
83000
2000
postawiłem sobie pytanie
01:40
we can communicate science and technique and wonder?
37
85000
4000
czy można połączyć naukę z techniką oraz ciekawością?
01:44
Is there a way we can show people food
38
89000
2000
Czy istnieje sposób dzięki któremu ludzie
01:46
in a way they have not seen it before?
39
91000
2000
zobaczą gotowanie w zupełne inny sposób?
01:48
So we tried, and I'll show you what we came up with.
40
93000
3000
Spróbowaliśmy i oto co z tego wyszło.
01:51
This is a picture called a cutaway.
41
96000
3000
To jest przekrój.
01:54
This is actually the first picture I took in the book.
42
99000
2000
Tak właściwie to jest pierwsze zdjęcie zrobione do tej książki.
01:56
The idea here is to explain what happens
43
101000
2000
Chcieliśmy tym wyjaśnić, co się dzieje,
01:58
when you steam broccoli.
44
103000
2000
gdy gotujesz brokuły na parze.
02:00
And this magic view allows you to see
45
105000
2000
Ten magiczny widok pozwala wam zobaczyć,
02:02
all of what's happening
46
107000
2000
to co się dzieje,
02:04
while the broccoli steams.
47
109000
2000
gdy gotujesz brokuły na parze.
02:06
Then each of the different little pieces around it
48
111000
2000
Każdy podpis dookoła obrazka
02:08
explain some fact.
49
113000
2000
wyjaśnia jakiś fakt.
02:10
And the hope was two-fold.
50
115000
2000
To ma dwa cele.
02:12
One is you can actually explain what happens when you steam broccoli.
51
117000
2000
Po pierwsze, możemy wyjaśnić co się dzieje podczas gotowania na parze brokułów.
02:14
But the other thing is that maybe we could seduce people
52
119000
3000
Po drugie, może zachęci to ludzi do zagłębiania się
02:17
into stuff that was a little more technical,
53
122000
2000
w sprawy bardziej techniczne,
02:19
maybe a little bit more scientific, maybe a little bit more chef-y
54
124000
3000
może odrobinę naukowe, trochę kucharskie,
02:22
than they otherwise would have.
55
127000
2000
którymi normalnie by się nie zainteresowali.
02:24
Because with that beautiful photo,
56
129000
2000
Do takiego pięknego zdjęcia
02:26
maybe I can also package this little box here
57
131000
2000
mogę dodać taką oto ramkę,
02:28
that talks about how steaming and boiling
58
133000
2000
w której porównam czas pomiędzy
02:30
actually take different amounts of time.
59
135000
2000
gotowaniem w wodzie, a na parze.
02:32
Steaming ought to be faster.
60
137000
2000
Gotowanie na parze powinno być szybsze.
02:34
It turns out it isn't because of something called film condensation,
61
139000
3000
Ale okazuje się, że nie jest, ze względu na kondensację,
02:37
and this explains that.
62
142000
2000
a tutaj jest wyjaśnienie.
02:39
Well, that first cutaway picture worked,
63
144000
3000
Ok, to był pierwszy wykonany przekrój,
02:42
so we said, "Okay, let's do some more."
64
147000
3000
stwierdziliśmy "Zrobimy ich więcej."
02:45
So here's another one.
65
150000
2000
Oto kolejny.
02:47
We discovered why woks are the shape they are.
66
152000
3000
Odkryliśmy, dlaczego woki mają taki kształt.
02:50
This shaped wok doesn't work very well;
67
155000
2000
Ten wok akurat nie działał najlepiej,
02:52
this caught fire three times.
68
157000
2000
trzy razy się zapalił.
02:54
But we had a philosophy,
69
159000
2000
Ale mieliśmy filozofię,
02:56
which is it only has to look good for a thousandth of a second.
70
161000
3000
że to musi ładnie wyglądać tylko przez ułamek sekundy.
02:59
(Laughter)
71
164000
2000
(Śmiech)
03:01
And one of our canning cutaways.
72
166000
2000
A teraz jeden z przekrojów pakowania jedzenia.
03:03
Once you start cutting things in half, you kind of get carried away,
73
168000
3000
Jak raz zaczniesz kroić rzeczy na pół, musisz to robić dalej,
03:06
so you see we cut the jars in half as well as the pan.
74
171000
3000
dlatego kroiliśmy słoiki, tak samo jak zrobiliśmy to z garnkiem.
03:09
And each of these text blocks
75
174000
2000
Każdy z tych napisów
03:11
explains a key thing that's going on.
76
176000
2000
wyjaśnia kluczowe procesy.
03:13
In this case, boiling water canning
77
178000
3000
W tym przypadku, gotowanie słoików
03:16
is for canning things that are already pretty acidic.
78
181000
2000
jest dobre do pakowania jedzenia, które jest kwaśne.
03:18
You don't have to heat them up as hot
79
183000
2000
Nie musisz ich podgrzewać tak,
03:20
as you would something you do pressure canning
80
185000
3000
jak do zamykania próżniowego,
03:23
because bacterial spores can't grow in the acid.
81
188000
3000
ponieważ bakterie nie żyją w kwasie.
03:27
So this is great for pickled vegetables,
82
192000
2000
To jest dobra metoda na piklowane warzywa,
03:29
which is what we're canning here.
83
194000
2000
czyli to co pokazaliśmy.
03:31
Here's our hamburger cutaway.
84
196000
2000
To jest przekrój hamburgera.
03:33
One of our philosophies in the book
85
198000
2000
Jedną z naszych zasad ukazanych w książce, jest to,
03:35
is that no dish
86
200000
2000
że nie ma potrawy
03:37
is really intrinsically any better than any other dish.
87
202000
2000
zasadniczo lepszej od każdej innej.
03:39
So you can lavish
88
204000
2000
Możemy więc
03:41
all the same care, all the same technique,
89
206000
3000
poświęcić tyle samo uwagi, skorzystać z tych samych technik,
03:44
on a hamburger
90
209000
2000
w przypadku hamburgera,
03:46
as you would on some much more fancy dish.
91
211000
2000
co w przypadku bardziej wyrafinowanych potraw.
03:48
And if you do lavish as much technique as possible,
92
213000
3000
Jeżeli skupiasz się na technice
03:51
and you try to make the highest quality hamburger,
93
216000
2000
i próbujesz zrobić hamburgera najlepszej jakości,
03:53
it gets to be a little bit involved.
94
218000
2000
to technika się przyda.
03:55
The New York Times ran a piece
95
220000
2000
W The New York Times ukazał się artykuł
03:57
after my book was delayed
96
222000
2000
o opóźnieniu wydania mojej książki
03:59
and it was called "The Wait for the 30-Hour Hamburger
97
224000
3000
i został nazwany "30 godzinne oczekiwanie na hamburgera
04:02
Just Got Longer."
98
227000
2000
wydłużyło się."
04:04
Because our hamburger recipe, our ultimate hamburger recipe,
99
229000
3000
Ponieważ nasz przepis na doskonałego hamburgera,
04:07
if you make the buns and you marinate the meat and you do all this stuff,
100
232000
3000
jeśli wliczać w to pieczenie bułki, marynowanie mięsa i inne,
04:10
it does take about 30 hours.
101
235000
2000
wymaga 30 godzin.
04:12
Of course, you're not actually working the whole time.
102
237000
2000
Oczywiście nie gotujesz przez całe 30 godzin.
04:14
Most of the time is kind of sitting there.
103
239000
2000
Większość czasu to siedzenie i czekanie.
04:16
The point of this cutaway
104
241000
2000
Celem tego zdjęcia
04:18
is to show people a view of hamburgers they haven't seen before
105
243000
2000
jest pokazanie ludziom hamburgera, jakiego wcześniej nie widzieli
04:20
and to explain the physics of hamburgers
106
245000
2000
i wyjaśnienie fizyki hamburgera,
04:22
and the chemistry of hamburgers,
107
247000
2000
chemii hamburgera,
04:24
because, believe it or not, there is something to the physics and chemistry --
108
249000
3000
ponieważ, wierzcie lub nie, jest tu dużo z chemii i fizyki,
04:27
in particular, those flames underneath the burger.
109
252000
3000
chodzi głównie o płomienie pod hamburgerem.
04:30
Most of the characteristic char-grilled taste
110
255000
3000
Charakterystyczny smak grillowanego mięsa
04:33
doesn't come from the wood or the charcoal.
111
258000
3000
nie powstaje przez palenie drewnem lub węglem drzewnym.
04:36
Buying mesquite charcoal will not actually make that much difference.
112
261000
3000
Kupienie świetnego węgla drzewnego nie robi żadnej różnicy.
04:39
Mostly it comes from fat pyrolyzing, or burning.
113
264000
3000
Smak powstaje w skutek pyrolizy lub spalania tłuszczu.
04:42
So it's the fat that drips down and flares up
114
267000
3000
Tak więc to ściekający i płonący tłuszcz
04:45
that causes the characteristic taste.
115
270000
2000
jest odpowiedzialny za ten smak.
04:47
Now you might wonder, how do we make these cutaways?
116
272000
2000
Pewnie się zastanawiacie, jak robiliśmy te przekroje?
04:49
Most people assume we use Photoshop.
117
274000
2000
Większość powie, że korzystaliśmy z Photoshopa.
04:51
And the answer is: no, not really;
118
276000
2000
Odpowiem im, że nie, używaliśmy
04:53
we use a machine shop.
119
278000
3000
mnóstwa maszyn.
04:56
And it turns out, the best way to cut things in half
120
281000
3000
Okazuje się, że najlepszym sposobem zrobienia przekroju
04:59
is to actually cut them in half.
121
284000
3000
jest krojenie rzeczy na pół.
05:02
So we have two halves of one of the best kitchens in the world.
122
287000
2000
Mamy więc dwie połówki najlepszych kuchni na świecie.
05:04
(Laughter)
123
289000
2000
(Śmiech)
05:06
We cut a $5,000 restaurant oven in half.
124
291000
4000
Przekroiliśmy na pół piec za 5,000 dolarów.
05:10
The manufacturer said,
125
295000
2000
Producent pytał,
05:12
"What would it take for you to cut one in half?"
126
297000
2000
"Co by się stało gdybyście go nie cięli na pół?"
05:14
I said, "It would have to show up free."
127
299000
2000
Powiedziałem, "Użylibyśmy go za darmo."
05:16
And so it showed up, we used it a little while,
128
301000
2000
Tak więc dostaliśmy go, użyliśmy przez chwilę
05:18
we cut it in half.
129
303000
2000
i przecięliśmy na pół.
05:20
Now you can also see a little bit how we did some of these shots.
130
305000
3000
Możecie teraz zobaczyć choć trochę, jak te zdjęcia były robione.
05:23
We would glue a piece of Pyrex
131
308000
2000
Przyklejaliśmy wszystko do Pyrexu
05:25
or heat-resistant glass in front.
132
310000
3000
albo żaroodpornej tafli szkła.
05:28
We used a red, very high-temperature silicon to do that.
133
313000
3000
Do tego używaliśmy specjalnego czerwonego sylikonu.
05:31
The great thing is, when you cut something in half,
134
316000
2000
Fajne było to, że gdy kroisz coś na pół,
05:33
you have another half.
135
318000
2000
to mamy drugą połówkę.
05:35
So you photograph that in exactly the same position,
136
320000
2000
Można więc zrobić zdjęcie w dokładnie tej samej pozycji,
05:37
and then you can substitute in --
137
322000
2000
a później wspomóc się,
05:39
and that part does use Photoshop -- just the edges.
138
324000
3000
z drobną pomocą Photoshopa drugą połówką.
05:42
So it's very much like in a Hollywood movie
139
327000
2000
To jest bardzo podobne do Hollywoodzkich produkcji,
05:44
where a guy flies through the air, supported by wires,
140
329000
2000
w których ludzie latają za pomocą drutów,
05:46
and then they take the wires away digitally
141
331000
2000
które później usuwa się cyfrowo,
05:48
so you're flying through the air.
142
333000
2000
czyli po prostu się lata.
05:50
In most cases, though, there was no glass.
143
335000
2000
W większości zdjęć nie korzystaliśmy z szyby.
05:52
Like for the hamburger, we just cut the damn barbecue.
144
337000
3000
Na przykład przy hamburgerze, po prostu przecięliśmy grilla.
05:55
And so those coals that kept falling off the edge,
145
340000
3000
Dlatego wszystkie spadające rozżarzone węgle
05:58
we kept having to put them back up.
146
343000
2000
musieliśmy co chwilę wkładać z powrotem.
06:00
But again, it only has to work for a thousandth of a second.
147
345000
2000
I tak chodzi o to, żeby to działało przez ułamek sekundy.
06:02
The wok shot caught fire three times.
148
347000
3000
Przekrojony wok podpalił się trzy razy.
06:05
What happens when you have your wok cut in half
149
350000
2000
Co się stanie, jeśli masz przekrojonego wpół woka,
06:07
is the oil goes down into the fire
150
352000
2000
z którego olej kapie na ogień
06:09
and whoosh!
151
354000
2000
i bum!
06:11
One of our cooks lost his eyebrows that way.
152
356000
2000
Jeden z naszych kucharzy stracił przy tym brwi.
06:13
But hey, they grow back.
153
358000
2000
Spokojnie, odrosły.
06:15
In addition to cutaways,
154
360000
2000
Oprócz przekrojów,
06:17
we also explain physics.
155
362000
2000
objaśniamy też fizykę.
06:19
This is Fourier's law of heat conduction.
156
364000
2000
To jest prawo Fouriera o przewodzeniu ciepła.
06:21
It's a partial differential equation.
157
366000
2000
To jest częściowe równanie różniczkowe.
06:23
We have the only cookbook in the world
158
368000
2000
To jest jedyna książka kucharska na świecie
06:25
that has partial differential equations in it.
159
370000
2000
z równaniami różniczkowymi.
06:27
But to make them palatable,
160
372000
2000
Żeby było widoczne
06:29
we cut it out of a steel plate and put it in front of a fire
161
374000
3000
wycięliśmy je ze stalowej blachy, położyliśmy przed ogniem
06:32
and photographed it like this.
162
377000
2000
i sfotografowaliśmy w ten sposób.
06:34
We've got lots of little tidbits in the book.
163
379000
3000
W książce przemyciliśmy wiele ciekawostek.
06:37
Everybody knows that your various appliances
164
382000
2000
Każdy wie, że większość urządzeń
06:39
have wattage, right?
165
384000
3000
ma określoną moc w watach, prawda?
06:42
But you probably don't know that much about James Watt.
166
387000
2000
Ale najprawdopodobniej nie wiecie zbyt wiele o Jamesie Watt'cie.
06:44
But now you will; we put a biography of James Watt in.
167
389000
3000
Ale będziecie, w środku jest jego biografia.
06:47
It's a little couple paragraphs
168
392000
2000
Parę akapitów wyjaśniających
06:49
to explain why we call that unit of heat the watt,
169
394000
3000
dlaczego jednostką ciepła jest wat,
06:52
and where he got his inspiration.
170
397000
2000
i co go inspirowało.
06:54
It turned out he was hired by a Scottish distillery
171
399000
3000
Okazuje się, że zatrudnił się w szkockiej destylarni,
06:57
to understand why they were burning so damn much peat
172
402000
2000
aby dowiedzieć się, dlaczego pali się tak dużo torfu
06:59
to distill the whiskey.
173
404000
2000
przy destylacji whiskey.
07:01
We also did a lot of calculation.
174
406000
2000
Wykonaliśmy też wiele obliczeń.
07:03
I personally wrote thousands of lines of code
175
408000
2000
Sam napisałem tysiące linii kodu
07:05
to write this cookbook.
176
410000
2000
użytych w tej książce.
07:07
Here's a calculation
177
412000
2000
Oto schemat,
07:09
that shows how the intensity of a barbecue,
178
414000
2000
który pokazuje intensywność smażenia na grillu
07:11
or other radiant heat source, goes
179
416000
2000
albo na innym źródle ciepła, w zależności
07:13
as you move away from it.
180
418000
2000
od odległości.
07:15
So as you move vertically away from this surface,
181
420000
2000
Tak więc, jeśli odsuniesz jedzenie pionowo,
07:17
the heat falls off.
182
422000
2000
ciepło spada.
07:19
As you move side to side, it moves off.
183
424000
2000
Jeśli poruszasz na boki, też spada.
07:21
That horn-shaped region
184
426000
2000
Ten obszar w kształcie rogu
07:23
is what we call the sweet spot.
185
428000
2000
nazywamy doskonałym miejscem.
07:25
That's the place where the heat is even to within 10 percent.
186
430000
3000
W tym miejscu ciepło mieści się nawet w 10 procentach.
07:28
So that's the place where you really want to cook.
187
433000
2000
W tym miejscu powinno się gotować.
07:30
And it's got this funny horn-shaped thing,
188
435000
2000
W dodatku ma śmieszny kształt rogu
07:32
which as far as I know, again,
189
437000
2000
i o ile się dobrze orientuję,
07:34
the first cookbook to ever do this.
190
439000
2000
w tej książce opisaliśmy to jako pierwsi.
07:36
Now it may also be the last cookbook that ever does it.
191
441000
3000
Możliwe także, że jako ostatni.
07:39
You know, there's two ways
192
444000
2000
Wiecie, produkt można zrobić
07:41
you can make a product.
193
446000
2000
na dwa sposoby.
07:43
You can do lots of market research
194
448000
2000
Możesz przeprowadzić badania rynku,
07:45
and do focus groups
195
450000
2000
przeprowadzić grupy fokusowe,
07:47
and figure out what people really want,
196
452000
2000
dowiedzieć się czego ludzie oczekują,
07:49
or you can just kind of go for it
197
454000
2000
lub możesz go zrobić
07:51
and make the book you want and hope other people like it.
198
456000
3000
i wtedy mieć nadzieję, że ludziom się spodoba.
07:54
Here's a step-by-step that shows grinding hamburger.
199
459000
3000
Oto jak krok po kroku robi się kotlet na hamburgera.
07:57
If you really want great hamburger,
200
462000
2000
Jeżeli masz ochotę na świetnego hamburgera,
07:59
it turns out it makes a difference if you align the grain.
201
464000
3000
okazuje się, że dużą rolę odgrywa ziarnistość.
08:02
And it's really simple, as you can see here.
202
467000
2000
To naprawdę proste, możecie to tu zobaczyć.
08:04
As it comes out of the grinder, you just have a little tray,
203
469000
2000
Po wyjściu z maszynki, masz małą tackę,
08:06
and you just take it off in little passes,
204
471000
2000
wyjmujesz je po prostu w małych kawałkach,
08:08
build it up, slice it vertically.
205
473000
2000
układasz jedno na drugim, a potem kroisz pionowo.
08:10
Here's the final hamburger.
206
475000
2000
Oto gotowy hamburger.
08:12
This is the 30-hour hamburger.
207
477000
2000
Ten 30 godzinny hamburger.
08:14
We make every aspect of this burger.
208
479000
2000
Zbadaliśmy każdy aspekt hamburgera.
08:16
The lettuce has got liquid smoke infused into it.
209
481000
3000
Sałata zawiera w sobie płynny dym wchłonięty z kotleta.
08:19
We also have things about how to make the bun.
210
484000
3000
Opisane jest również, jak zrobić dobrą bułkę.
08:22
There's a mushroom, ketchup -- it goes on and on.
211
487000
3000
Tutaj o grzybach, ketchupie i tak dalej.
08:25
Now watch closely. This is popcorn. I'll explain it here.
212
490000
3000
Teraz skupcie się. To jest popcorn. Zaraz wszystko wyjaśnię.
08:28
The popcorn is illustrating
213
493000
2000
Ten popcorn pokazuje
08:30
a key thing in physics.
214
495000
2000
kluczową zasadę fizyki.
08:32
Isn't that beautiful?
215
497000
2000
Czyż to nie wspaniałe?
08:34
We have a very high-speed camera,
216
499000
3000
Korzystaliśmy z szybkiej kamery,
08:37
which we had lots of fun with on the book.
217
502000
2000
było z nią mnóstwo zabawy przy książce.
08:39
The key physics principle here
218
504000
2000
Tą kluczową zasadą fizyki jest to,
08:41
is when water boils to steam
219
506000
2000
że gdy woda zmienia się w parę wodną,
08:43
it expands by a factor of 1,600.
220
508000
2000
zwiększa swą objętość 1,6 raza.
08:45
That's what's happening to the water inside that popcorn.
221
510000
2000
Właśnie to się dzieje wewnątrz ziarna kukurydzy.
08:47
So it's a great illustration of that.
222
512000
2000
To świetne przedstawienie tego.
08:49
Now I'm going to close with a video that is kind of unusual.
223
514000
3000
Chciałbym zakończyć niecodziennym filmem.
08:52
We have a chapter on gels.
224
517000
2000
Mamy rozdział o żelach.
08:54
And because people watch Mythbusters and CSI,
225
519000
3000
Ponieważ ludzie oglądają Pogromców Mitów i CSI,
08:57
I thought, well, let's put in a recipe
226
522000
2000
pomyślałem, że mogę tu zamieścić przepis
08:59
for a ballistics gelatin.
227
524000
3000
na żel balistyczny.
09:02
Well, if you have a high-speed camera,
228
527000
2000
Jeśli masz szybką kamerę
09:04
and you have a block of ballistics gelatin lying around,
229
529000
3000
i blok balistycznego żelu leżący przed tobą,
09:07
pretty soon somebody does this.
230
532000
2000
możesz zrobić coś takiego.
09:11
(Gasps)
231
536000
2000
(Zdziwienie)
09:13
Now the amazing thing here
232
538000
2000
Ciekawą rzeczą jest to,
09:15
is that a ballistics gelatin is supposed to mimic
233
540000
2000
że żel balistyczny powinien zachowywać się
09:17
what happens to human flesh when you get shot -- that's why you shouldn't get shot.
234
542000
3000
w ten sam sposób, co ludzkie ciało podczas postrzału... Właśnie dlatego nie warto zostać postrzelonym.
09:20
The other amazing thing is, when this ballistics gelatin comes down,
235
545000
3000
Inną ciekawostką jest to, że jeżeli upuścisz blok balistycznego żelu,
09:23
it falls back down as a nice block.
236
548000
2000
to po upadku nadal będzie ładnym blokiem.
09:25
Anyway, here's the book.
237
550000
3000
W każdym razie, to jest książka.
09:28
Here it is.
238
553000
2000
To właśnie ona.
09:32
2,438 pages.
239
557000
3000
2,438 stron.
09:36
And they're nice big pages too.
240
561000
3000
Są też ładne duże strony.
09:39
(Applause)
241
564000
8000
(Aplauz)
09:47
A friend of mine complained
242
572000
2000
Mój znajomy narzekał,
09:49
that this was too big and too pretty to go in the kitchen,
243
574000
2000
że to jest zbyt duże i zbyt ładne, żeby leżało w kuchni,
09:51
so there's a sixth volume
244
576000
2000
tak więc szósty tom
09:53
that has washable, waterproof paper.
245
578000
2000
został wydrukowany na wodoodpornym papierze.
09:55
(Applause)
246
580000
4000
(Aplauz)
ABOUT THE SPEAKER
Nathan Myhrvold - PolymathNathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer.
Why you should listen
Since leaving his post as Microsoft's Chief Technology Officer in 1999 (with fortune in tow), Nathan Myhrvold has been a professional exemplar of the spirit of the "Renaissance Man," proudly following his interests wherever they've led. His dispersed passions have triggered an impressive list of accomplishments, including world barbecue championships, major archeological finds (several Tyrannosaurus rex skeletons), prize-winning wildlife photography, building a section of Babbage's Difference Engine #2, s, and a new and consuming interest in the sous-vide cooking technique.
Malcolm Gladwell's 2008 New Yorker profile of him revealed an impish but truly inspired character whose latest company, Intellectual Ventures -- which brainstorms and patents a wide array of inventions -- has been accused in some quarters of acting like a 'patent troll' but is described by Myhrvold as "a disruptive organization providing an efficient way for patent holders to get paid for the inventions they own, and... for technology companies to gain easy access to the invention rights they need." After funding big-vision projects such as the Allen Telescope Array, exploring active volcanoes and investigating penguin digestion, Myhrvold insists that his hobbies aren't as discursive as they seem. They do have a common denominator, after all: him.
Nathan Myhrvold | Speaker | TED.com