TEDWomen 2015
Billie Jean King: This tennis icon paved the way for women in sports
Billie Jean King: Ikona tenisa utorowała kobietom drogę w sporcie
Filmed:
Readability: 3.2
1,034,638 views
Legenda tenisa Billie Jean King to nie tylko pionierka kobiecego tenisa, to także pionierka wśród opłacanych kobiet. W luźnej rozmowie mówi o tożsamości, roli sportu w kontekście sprawiedliwości społecznej i o sławnej "bitwie płci", czyli meczu przeciwko Bobby'emu Riggsowi.
Billie Jean King - Tennis legend and activist
Billie Jean King won 39 Grand Slam titles during her tennis career, and has long been a pioneer for equality and social justice. Full bio
Billie Jean King won 39 Grand Slam titles during her tennis career, and has long been a pioneer for equality and social justice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Billie Jean King: Hi, everyone!
0
1638
2344
Billie Jean King: Witam wszystkich!
00:16
(Applause)
1
4006
2342
(Brawa)
Dzięki, Pat.
00:18
Thanks, Pat.
2
6372
1178
00:19
Thank you!
3
7574
1558
Dziękuję.
00:23
Getting me all wound up, now!
4
11920
1596
Ale mnie nakręcili!
00:25
(Laughter)
5
13540
1006
(Śmiech)
00:26
Pat Mitchell: Good!
6
14570
1187
Pat Mitchell: To dobrze!
00:28
You know, when I was watching
the video again of the match,
the video again of the match,
7
16641
3897
Wiesz, kiedy znów oglądałam ten mecz,
00:32
you must have felt
like the fate of the world's women
like the fate of the world's women
8
20562
4489
miałam wrażenie, że czułaś wtedy,
że los kobiet świata
że los kobiet świata
00:37
was on every stroke you took.
9
25075
2598
zależy od każdego twojego uderzenia.
00:40
Were you feeling that?
10
28446
1517
Tak było?
00:42
BJK: First of all, Bobby Riggs --
he was the former number one player,
he was the former number one player,
11
30835
3319
BJK: Po pierwsze Bobby Riggs,
poprzedni numer jeden,
poprzedni numer jeden,
00:46
he wasn't just some hacker, by the way.
12
34178
2002
nie był bynajmniej przeciętniakiem.
00:48
He was one of my heroes and I admired him.
13
36204
2882
Dla mnie był bohaterem, podziwiałam go.
00:51
And that's the reason I beat him,
actually, because I respected him.
actually, because I respected him.
14
39848
3488
I właśnie dlatego go pokonałam,
z szacunku dla niego.
z szacunku dla niego.
00:55
(Laughter)
15
43360
1099
(Śmiech)
00:56
It's true -- my mom
and especially my dad always said:
and especially my dad always said:
16
44483
2596
To prawda - moja mama
i tato zawsze mówili:
i tato zawsze mówili:
00:59
"Respect your opponent,
and never underestimate them, ever."
and never underestimate them, ever."
17
47103
2878
"Szanuj swoich przeciwników,
nigdy ich nie lekceważ.
nigdy ich nie lekceważ.
01:02
And he was correct.
He was absolutely correct.
He was absolutely correct.
18
50005
2288
I mieli rację. Całkowitą.
01:05
But I knew it was about social change.
19
53245
2037
Wiedziałam, że chodzi o zmianę społeczną.
01:08
And I was really nervous
whenever we announced it,
whenever we announced it,
20
56962
3362
I byłam tym zdenerwowana.
01:12
and I felt like the whole world
was on my shoulders.
was on my shoulders.
21
60348
2869
Wydawało mi się, że dźwigam
cały świat na swoich barkach.
cały świat na swoich barkach.
01:15
And I thought, "If I lose, it's going
to put women back 50 years, at least."
to put women back 50 years, at least."
22
63241
5661
Myślałam: "Jeśli przegram, wszystkie
kobiety cofną się o jakieś 50 lat".
kobiety cofną się o jakieś 50 lat".
01:20
Title IX had just been passed
the year before -- June 23, 1972.
the year before -- June 23, 1972.
23
68926
3897
Title IX prawa edukacyjnego USA przeszedł
rok wcześniej, 23 czerwca 1972 roku.
rok wcześniej, 23 czerwca 1972 roku.
01:25
And women's professional tennis --
24
73892
2574
A zawodowy kobiecy tenis...
01:28
there were nine of us who signed
a one-dollar contract in 1970 --
a one-dollar contract in 1970 --
25
76490
3273
W 1970 roku dziewięć z nas
podpisało jednodolarowe kontrakty.
podpisało jednodolarowe kontrakty.
01:31
now remember, the match is in '73.
26
79787
2099
Mecz odbył się w 1973 roku.
01:34
So we were only in our
third year of having a tour
third year of having a tour
27
82454
3160
Dopiero od trzech lat
organizowano turnieje,
organizowano turnieje,
01:37
where we could actually play,
have a place to compete and make a living.
have a place to compete and make a living.
28
85638
4260
w których mogłyśmy grać,
współzawodniczyć i zarabiać.
współzawodniczyć i zarabiać.
01:41
So there were nine of us that signed
that one-dollar contract.
that one-dollar contract.
29
89922
2996
Dziewięć z nas podpisało
jednodolarowe kontrakty.
jednodolarowe kontrakty.
01:44
And our dream was for any girl,
born any place in the world --
born any place in the world --
30
92942
4969
A naszym marzeniem było,
żeby każda dziewczynka na świecie,
żeby każda dziewczynka na świecie,
01:49
if she was good enough --
31
97935
1558
o ile była wystarczająco dobra,
01:51
there would be a place for her to compete
and for us to make a living.
and for us to make a living.
32
99517
4111
mogła brać udział w zawodach
i żebyśmy miały z czego żyć.
i żebyśmy miały z czego żyć.
01:55
Because before 1968,
we made 14 dollars a day,
we made 14 dollars a day,
33
103652
3760
Przed rokiem 1968 zarabiałyśmy
14 dolarów dziennie
14 dolarów dziennie
01:59
and we were under the control
of organizations.
of organizations.
34
107436
2452
i byłyśmy sprawdzane przez organizacje.
02:01
So we really wanted
to break away from that.
to break away from that.
35
109912
2193
Chciałyśmy z tym skończyć.
02:04
But we knew it wasn't really
about our generation so much;
about our generation so much;
36
112129
2716
Ale wiedziałyśmy,
że nie chodzi o nasze pokolenie,
że nie chodzi o nasze pokolenie,
02:06
we knew it was about
the future generations.
the future generations.
37
114869
2050
ale o przyszłe.
02:08
We do stand on the shoulders of the people
that came before us, there is no question.
that came before us, there is no question.
38
116943
4005
Nie ma wątpliwości, że nasze osiągnięcia
zawdzięczałyśmy przeszłym pokoleniom.
zawdzięczałyśmy przeszłym pokoleniom.
02:12
But every generation
has the chance to make it better.
has the chance to make it better.
39
120972
2533
Ale każde pokolenie ma szansę
na zmianę na lepsze.
na zmianę na lepsze.
02:16
That was really on my mind.
40
124265
2417
Cały czas o tym myślałam.
02:18
I really wanted to start matching
the hearts and minds to Title IX.
the hearts and minds to Title IX.
41
126706
3619
Chciałam przekonać ludzi do Title IX.
02:22
Title IX, in case anybody doesn't know,
which a lot of people probably don't,
which a lot of people probably don't,
42
130349
3787
Title IX, gdyby ktoś nie wiedział,
a w sumie niewiele osób wie,
a w sumie niewiele osób wie,
02:26
said that any federal funds given
to a high school, college or university,
to a high school, college or university,
43
134160
4278
mówił o tym, że środki federalne
dla szkół, koledżów czy uniwersytetów,
dla szkół, koledżów czy uniwersytetów,
02:30
either public or private,
44
138462
2074
publicznych i prywatnych,
02:32
had to -- finally --
give equal monies to boys and girls.
give equal monies to boys and girls.
45
140560
4902
muszą - w końcu - być rozdzielone po równo
pomiędzy chłopców i dziewczęta.
pomiędzy chłopców i dziewczęta.
02:37
And that changed everything.
46
145909
1491
I to zmieniło wszystko.
02:39
(Applause)
47
147424
2826
(Brawa)
02:42
So you can have a law,
48
150274
1758
Prawo może istnieć,
02:44
but it's changing the hearts and minds
to match up with it.
to match up with it.
49
152056
2915
ale żeby działało, trzeba
przekonać do niego ludzi.
przekonać do niego ludzi.
02:46
That's when it really rocks, totally.
50
154995
2547
Wtedy jest naprawdę świetnie.
02:49
So that was on my mind.
51
157566
1151
Tak sobie myślałam.
02:50
I wanted to start that change
in the hearts and minds.
in the hearts and minds.
52
158741
3589
Chciałam zacząć tę zmianę serc i umysłów.
02:54
But two things came out of that match.
53
162354
2792
Z mojego meczu wynikły dwie rzeczy.
02:57
For women: self-confidence, empowerment.
54
165170
3156
Dla kobiet: wiara w siebie, wzmocnienie.
03:00
They actually had enough nerve
to ask for a raise.
to ask for a raise.
55
168350
2542
Miały wreszcie odwagę spytać o podwyżkę.
03:03
Some women have waited
10, 15 years to ask.
10, 15 years to ask.
56
171675
3841
Niektóre z nich czekały
z tym pytaniem 10 lub 15 lat.
z tym pytaniem 10 lub 15 lat.
03:07
I said, "More importantly,
did you get it?"
did you get it?"
57
175838
2001
Mówiłam: "Ważniejsze, czy ją dostały".
03:09
(Laughter)
58
177863
1068
(Śmiech)
03:10
And they did!
59
178955
1174
Dostały!
03:12
And for the men?
60
180153
1794
A dla mężczyzn?
03:13
A lot of the men today don't realize it,
61
181971
2831
Obecnie wielu mężczyzn
nie zdaje sobie sprawy z tego,
nie zdaje sobie sprawy z tego,
03:16
but if you're in your 50s, 60s
or whatever, late 40s,
or whatever, late 40s,
62
184826
5405
że jeśli mają jakieś 50, 60, 40 lat,
03:22
you're the first generation of men
of the Women's Movement --
of the Women's Movement --
63
190255
3576
to są pierwszym pokoleniem
mężczyzn ruchu kobiecego,
mężczyzn ruchu kobiecego,
03:25
whether you like it or not!
64
193855
1292
czy tego chcą czy nie chcą.
03:27
(Laughter)
65
195171
3022
(Śmiech)
03:30
(Applause)
66
198217
1283
(Brawa)
03:31
And for the men,
67
199524
1151
A dla mężczyzn,
03:32
what happened for the men,
they'd come up to me --
they'd come up to me --
68
200699
2615
co wynikło dla mężczyzn?
Kiedy przychodzili do mnie,
Kiedy przychodzili do mnie,
03:35
and most times, the men are the ones
who have tears in their eyes,
who have tears in their eyes,
69
203338
3101
to właśnie mężczyźni mieli łzy w oczach.
03:38
it's very interesting.
70
206463
1151
To bardzo interesujące.
03:39
They go, "Billie, I was very young
when I saw that match,
when I saw that match,
71
207638
4013
Oni mówili: "Billie, byłem bardzo młody,
kiedy oglądałem ten mecz,
kiedy oglądałem ten mecz,
03:43
and now I have a daughter.
72
211675
1354
teraz mam córkę.
03:47
And I am so happy I saw that
as a young man."
as a young man."
73
215193
2797
Bardzo się cieszę, że zobaczyłem to,
jako młody chłopak".
jako młody chłopak".
03:50
And one of those young men,
at 12 years old, was President Obama.
at 12 years old, was President Obama.
74
218588
3549
A jednym z tych chłopców
był 12-letni prezydent Obama.
był 12-letni prezydent Obama.
03:54
And he actually told me that
when I met him, he said:
when I met him, he said:
75
222934
2720
I powiedział mi o tym,
kiedy się spotkaliśmy:
kiedy się spotkaliśmy:
03:57
"You don't realize it,
but I saw that match at 12.
but I saw that match at 12.
76
225678
2958
"Pewnie nie wiesz, ale oglądałem
twój mecz w wieku 12 lat.
twój mecz w wieku 12 lat.
04:00
And now I have two daughters,
77
228660
1853
A teraz mam dwie córki
04:02
and it has made a difference
in how I raise them."
in how I raise them."
78
230537
2426
i to wpłynęło na to, jak je wychowałem".
04:04
So both men and women got a lot
out of it, but different things.
out of it, but different things.
79
232987
4717
Mężczyźni i kobiety wiele zyskali
na tym meczu; ale różnych rzeczy.
na tym meczu; ale różnych rzeczy.
04:10
PM: And now there are generations --
at least one or two --
at least one or two --
80
238276
3155
PM: A teraz mamy przynajmniej
jedno lub dwa pokolenia,
jedno lub dwa pokolenia,
04:13
who have experienced the equality
81
241455
2700
które doświadczają równości,
04:16
that Title IX and other fights
along the way made possible.
along the way made possible.
82
244179
4886
właśnie dzięki Title IX
i innym działaniom.
i innym działaniom.
04:21
And for women, there are generations
who have also experienced teamwork.
who have also experienced teamwork.
83
249089
4591
Istnieją pokolenia kobiet,
które doświadczały pracy w grupie.
które doświadczały pracy w grupie.
04:25
They got to play team sports
in a way they hadn't before.
in a way they hadn't before.
84
253704
4050
One wreszcie mogą uprawiać sporty
zespołowe, jak nigdy przedtem.
zespołowe, jak nigdy przedtem.
04:30
So you had a legacy already built
in terms of being an athlete,
in terms of being an athlete,
85
258146
5081
Wiele już osiągnęłaś jako sportowiec,
04:35
a legacy of the work you did
to lobby for equal pay for women athletes
to lobby for equal pay for women athletes
86
263251
5255
walcząc o równą płacę
dla kobiet sportowców
dla kobiet sportowców
04:40
and the Women's Sports Foundation.
87
268530
2274
i działając na rzecz
fundacji Women's Sports.
fundacji Women's Sports.
04:43
What now are you looking to accomplish
88
271368
2702
Co chcesz osiągnąć
04:46
with The Billie Jean King
Leadership Initiative?
Leadership Initiative?
89
274094
2956
poprzez stworzenie Billie Jean King
Leadership Inintiative?
Leadership Inintiative?
04:49
BJK: I think it goes back
to an epiphany I had at 12.
to an epiphany I had at 12.
90
277360
2848
BKJ: Jako 12-latka doznałam olśnienia.
04:52
At 11, I wanted to be the number one
tennis player in the world,
tennis player in the world,
91
280232
3001
W wieku 11 lat chciałam być
najlepszą tenisistką na świecie,
najlepszą tenisistką na świecie,
04:55
and a friend had asked me to play
and I said, "What's that?"
and I said, "What's that?"
92
283257
3311
ale gdy przyjaciel zaprosił mnie do gry,
spytałam: "Co to jest?".
spytałam: "Co to jest?".
04:59
Tennis was not in my family --
basketball was, other sports.
basketball was, other sports.
93
287098
3475
W mojej rodzinie tenis nie istniał.
Była koszykówka, inne sporty.
Była koszykówka, inne sporty.
05:02
Fast forward to 12 years old,
94
290597
1868
Przewijamy do wieku 12 lat,
05:04
(Laughter)
95
292489
1597
(Śmiech)
05:06
and I'm finally starting
to play in tournaments
to play in tournaments
96
294110
2214
kiedy w końcu zaczynam
brać udział w zawodach,
brać udział w zawodach,
05:08
where you get a ranking
at the end of the year.
at the end of the year.
97
296348
2451
które się liczą do rocznego rankingu.
05:11
So I was daydreaming
at the Los Angeles Tennis Club,
at the Los Angeles Tennis Club,
98
299432
3369
W klubie tenisowym w Los Angeles
zaczęłam sobie fantazjować
zaczęłam sobie fantazjować
05:14
and I started thinking about my sport
and how tiny it was,
and how tiny it was,
99
302825
4764
i myśleć o moim sporcie,
który był taki mały,
który był taki mały,
05:19
but also that everybody who played
wore white shoes, white clothes,
wore white shoes, white clothes,
100
307613
3649
ale też o tym, że wszyscy, którzy grają,
noszą białe buty, białe ubrania,
noszą białe buty, białe ubrania,
05:23
played with white balls --
everybody who played was white.
everybody who played was white.
101
311286
2894
grają białymi piłkami
i w ogóle wszyscy są biali.
i w ogóle wszyscy są biali.
05:26
And I said to myself, at 12 years old,
"Where is everyone else?"
"Where is everyone else?"
102
314880
4962
I spytałam 12-letniej siebie:
"Gdzie są pozostali?".
"Gdzie są pozostali?".
05:34
And that just kept sticking in my brain.
103
322222
3151
I to zostało mi w głowie.
05:37
And that moment,
104
325397
1151
Obiecałam sobie wtedy,
05:38
I promised myself I'd fight
for equal rights and opportunities
for equal rights and opportunities
105
326572
2954
że będę walczyć o równe prawa i możliwości
05:41
for boys and girls, men and women,
the rest of my life.
the rest of my life.
106
329550
2748
dla mężczyzn i kobiet
przez resztę mojego życia.
przez resztę mojego życia.
05:44
And that tennis, if I was fortunate
enough to become number one --
enough to become number one --
107
332779
4212
A w tenisie, jeśli udałoby mi się
zostać numerem jeden -
zostać numerem jeden -
05:49
and I knew, being a girl,
it would be harder to have influence,
it would be harder to have influence,
108
337015
3491
wiedziałam, że dziewczynkom
trudniej mieć wpływ,
trudniej mieć wpływ,
05:52
already at that age --
109
340530
1977
już w tym wieku wiedziałam -
05:54
that I had this platform.
110
342531
2046
to będę mogła działać.
05:58
And tennis is global.
111
346301
1668
Tenis ma zasięg światowy.
06:01
And I thought, "You know what?
112
349451
1741
I pomyślałam: "Wiesz co?
06:04
I've been given an opportunity
that very few people have had."
that very few people have had."
113
352163
2928
Dostałam szansę,
która zdarza się niewielu".
która zdarza się niewielu".
06:07
I didn't know if I was going
to make it -- this was only 12.
to make it -- this was only 12.
114
355115
2955
Nie wiedziałam, czy mi się uda,
miałam tylko 12 lat.
miałam tylko 12 lat.
06:10
I sure wanted it, but making it
is a whole other discussion.
is a whole other discussion.
115
358094
3128
Chciałam tego, ale realizacja planów
to zupełnie inna sprawa.
to zupełnie inna sprawa.
06:13
I just remember I promised myself,
and I really try to keep my word.
and I really try to keep my word.
116
361246
4203
Pamiętam tylko, że obiecałam to sobie
i naprawdę starałam się dotrzymać słowa.
i naprawdę starałam się dotrzymać słowa.
06:18
That's who I truly am,
just fighting for people.
just fighting for people.
117
366174
3802
To właśnie ja, walcząca dla innych.
06:22
And, unfortunately, women have had less.
118
370000
4210
Niestety kobiety mają mniej.
06:27
And we are considered less.
119
375031
2269
Rzadziej się nas uwzględnia.
06:29
And so my attentions,
where did they have to go?
where did they have to go?
120
377324
2268
Gdzie miałam skierować całą moją uwagę?
06:31
It was just ... you have to.
121
379616
2185
Musiałam to zrobić.
06:33
And learn to stick up for yourself,
hear your own voice.
hear your own voice.
122
381825
3231
I nauczyć się, jak pozostać sobą,
słuchać swojego własnego głosu.
słuchać swojego własnego głosu.
06:37
You hear the same words
keep coming out all the time,
keep coming out all the time,
123
385080
3337
Ciągle słyszy się te same słowa,
06:40
and I got really lucky
because I had an education.
because I had an education.
124
388441
3717
a ja miałam szczęście,
bo mogłam się kształcić.
bo mogłam się kształcić.
06:44
And I think if you can see it
you can be it, you know?
you can be it, you know?
125
392182
2568
Wierzę w to, że przykłady pociągają.
06:46
If you can see it, you can be it.
126
394774
2216
Przykłady pociągają.
06:49
You look at Pat,
you look at other leaders,
you look at other leaders,
127
397014
2004
Spójrzcie na Pat, na inne liderki,
06:51
you look at these speakers,
look at yourself,
look at yourself,
128
399042
2146
spójrzcie na tych mówców,
spójrzcie na siebie,
spójrzcie na siebie,
06:53
because everyone --
129
401212
1658
bo każdy,
06:54
everyone --
130
402894
1358
każdy
06:56
can do something extraordinary.
131
404276
1813
może zrobić coś wielkiego.
06:58
Every single person.
132
406113
1442
Każda jedna osoba.
06:59
PM: And your story, Billie,
has inspired so many women everywhere.
has inspired so many women everywhere.
133
407579
4233
PM: Billie, twoja historia zainspirowała
wiele kobiet na całym świecie.
wiele kobiet na całym świecie.
07:04
Now with the Billie Jean King
Leadership Initiative,
Leadership Initiative,
134
412287
2871
Wraz z powołaniem Billie Jean King
Leadership Initiative
Leadership Initiative
07:07
you're taking on an even bigger cause.
135
415182
2184
zabierasz się za jeszcze większą sprawę.
07:09
Because one thing we hear a lot
about is women taking their voice,
about is women taking their voice,
136
417390
4024
Ostatnio wiele mówi się o kobietach
zabierających głos,
zabierających głos,
07:13
working to find their way
into leadership positions.
into leadership positions.
137
421438
3427
pracujących, by zdobyć
kierownicze stanowiska.
kierownicze stanowiska.
07:16
But what you're talking
about is even bigger than that.
about is even bigger than that.
138
424889
2832
Ale to, o czym mówisz to coś większego.
07:19
It's inclusive leadership.
139
427745
2229
To całościowe podejście do roli lidera.
07:21
And this is a generation that has grown up
thinking more inclusively --
thinking more inclusively --
140
429998
3590
Już całe pokolenie dorastało
myśląc bardziej całościowo.
myśląc bardziej całościowo.
07:25
BJK: Isn't it great?
Look at the technology!
Look at the technology!
141
433612
2121
BJK: Czy to nie cudowne?
Np. technologia!
Np. technologia!
07:27
It's amazing how it connects us all!
It's about connection.
It's about connection.
142
435757
4552
To niesamowite, jak ona nas łączy.
07:32
It's simply amazing
what's possible because of it.
what's possible because of it.
143
440333
3614
To niezwykłe, co jest dzięki niej możliwe.
07:35
But the Billie Jean King
Leadership Initiative
Leadership Initiative
144
443971
2440
Billie Jean King Leadership Initiative
07:38
is really about the workforce mostly,
and trying to change it,
and trying to change it,
145
446435
3064
dotyczy głownie pracowników,
07:41
so people can actually go to work
and be their authentic selves.
and be their authentic selves.
146
449523
4345
i tego, żeby każdy mógł
iść do pracy i być sobą.
iść do pracy i być sobą.
07:45
Because most of us have two jobs:
147
453892
3037
Bo większość z nas ma dwie prace:
07:48
One, to fit in -- I'll give you
a perfect example.
a perfect example.
148
456953
2619
Pierwsza to dopasować się. Podam przykład.
07:51
An African American woman
gets up an hour earlier to go to work,
gets up an hour earlier to go to work,
149
459596
3331
Afroamerykanka wstaje godzinę wcześniej,
07:54
straightens her hair in the bathroom,
150
462951
1801
żeby wyprostować włosy,
07:56
goes to the bathroom
probably four, five, six times a day
probably four, five, six times a day
151
464776
3183
w ciągu dnia poprawia
fryzurę 4, 5, 6 razy,
fryzurę 4, 5, 6 razy,
07:59
to keep straightening her hair,
to keep making sure she fits in.
to keep making sure she fits in.
152
467983
3088
żeby się upewnić, że się wpasowała.
08:03
So she's working two jobs.
153
471095
1270
Ona ma dwie prace.
08:04
She's got this other job,
whatever that may be,
whatever that may be,
154
472389
2385
Ma tę zwykłą pracę, cokolwiek to jest,
08:06
but she's also trying to fit in.
155
474798
2210
ale jednocześnie próbuje się dopasować.
08:09
Or this poor man who kept his diploma --
156
477032
4043
Albo ten biedny mężczyzna z dyplomem...
08:13
he went to University of Michigan,
157
481099
1716
Chodził na Uniwersytet Michigan,
08:14
but he never would talk about
his poverty as a youngster, ever --
his poverty as a youngster, ever --
158
482839
3321
ale nigdy nie mówił
o swojej biedzie, nigdy.
o swojej biedzie, nigdy.
08:18
just would not mention it.
159
486184
1319
Teraz też nic nie mówi.
08:19
So he made sure they saw
he was well-educated.
he was well-educated.
160
487527
2249
W oczach innych chce być
dobrze wykształcony.
dobrze wykształcony.
08:22
And then you see a gay guy
who has an NFL --
who has an NFL --
161
490338
2444
Albo ten gej, fan NFL,
08:24
which means American football
for all of you out there,
for all of you out there,
162
492806
2641
czyli ligi futbolu amerykańskiego,
08:27
it's a big deal, it's very macho --
163
495471
1951
bardzo męskiego sportu,
08:29
and he talked about football all the time,
164
497447
2022
który mówi o futbolu cały czas,
08:31
because he was gay
and he didn't want anybody to know.
and he didn't want anybody to know.
165
499493
3580
bo jest gejem i nie chce,
żeby ktokolwiek się zorientował.
żeby ktokolwiek się zorientował.
08:35
It just goes on and on.
166
503097
1777
Przykłady można mnożyć.
08:36
So my wish for everyone is to be able
to be their authentic self 24/7,
to be their authentic self 24/7,
167
504898
6113
Moim marzeniem jest, żeby każdy
mógł być sobą 24 godziny na dobę,
mógł być sobą 24 godziny na dobę,
08:43
that would be the ultimate.
168
511035
1806
tak całkowicie.
08:44
And we catch ourselves -- I mean,
I catch myself to this day.
I catch myself to this day.
169
512865
3526
Łapiemy się na tym,
tzn ja się łapię na tym czasami.
tzn ja się łapię na tym czasami.
08:48
Even being gay I catch myself,
you know, like,
you know, like,
170
516415
2147
Nawet będąc lesbijką łapię się na tym,
08:50
(Gasp)
171
518586
1150
(Westchnienie)
08:52
a little uncomfortable,
a little surge in my gut,
a little surge in my gut,
172
520464
3088
że jest mi nieswojo.
że ściska mnie w żołądku,
że ściska mnie w żołądku,
08:55
feeling not totally
comfortable in my own skin.
comfortable in my own skin.
173
523576
3068
nie czuję dobrze w mojej skórze.
09:00
So, I think you have to ask yourself --
174
528655
2229
Myślę, że trzeba zapytać samego siebie...
09:02
I want people to be themselves,
whatever that is, just let it be.
whatever that is, just let it be.
175
530908
3147
Chcę, żeby ludzie byli sobą,
bez względu na to, co to oznacza.
bez względu na to, co to oznacza.
09:06
PM: And the first research
the Leadership Initiative did showed that,
the Leadership Initiative did showed that,
176
534079
3712
PM: I pierwsze badania przeprowadzone
przez Leadership Initiative pokazały,
przez Leadership Initiative pokazały,
09:09
that these examples you just used --
177
537815
3236
że te przykłady, które podałaś...
09:13
that many of us have the problem
of being authentic.
of being authentic.
178
541075
4805
Że wielu z nas ma problem z byciem sobą.
09:17
But what you've just looked at
is this millennial generation,
is this millennial generation,
179
545904
4025
Ale przyglądasz się Milenialsom,
09:21
who have benefited from all these
equal opportunities --
equal opportunities --
180
549953
3538
którzy korzystają z tych wszystkich
równościowych możliwości,
równościowych możliwości,
09:25
which may not be equal
but exist everywhere --
but exist everywhere --
181
553515
2161
które może nie są równe,
ale są wszędzie.
ale są wszędzie.
09:27
BJK: First of all, I'm really lucky.
182
555700
1719
BJK: Mam wiele szczęścia.
09:29
Partnership with Teneo,
a strategic company that's amazing.
a strategic company that's amazing.
183
557443
4532
Współpracuję z Teneo,
niesamowitą firmą doradczą.
niesamowitą firmą doradczą.
09:33
That's really the reason
I'm able to do this.
I'm able to do this.
184
561999
2173
Dzięki nim mogę działać.
09:36
I've had two times in my life
185
564517
1461
Dwa razy w moim życiu
09:38
where I've actually had men
really behind me with power.
really behind me with power.
186
566002
2686
zdarzyło się, że miałam wsparcie
mężczyzny z władzą.
mężczyzny z władzą.
09:40
And that was in the old days
with Philip Morris with Virginia Slims,
with Philip Morris with Virginia Slims,
187
568712
3290
Tak było za dawnych czasów
z Philipem Morrisem i Virginią Slims
z Philipem Morrisem i Virginią Slims
09:44
and this is the second time
in my entire life.
in my entire life.
188
572026
2334
i teraz jest drugi raz.
09:46
And then Deloitte.
189
574384
1349
A potem Deloitte.
09:49
The one thing I wanted was data -- facts.
190
577157
2785
Potrzebowałam danych, faktów.
09:52
So Deloitte sent out a survey,
191
580465
1727
Więc firma Deloitte zrobiła badanie,
09:54
and over 4,000 people now have answered,
192
582216
4005
w którym wzięło udział ponad 4 tys. osób,
09:58
and we're continuing in the workplace.
193
586245
1884
dalej badaliśmy miejsca pracy.
10:00
And what do the millennials feel?
194
588871
2429
Jak się czują Milenialsi?
10:04
Well, they feel a lot, but what
they're so fantastic about is --
they're so fantastic about is --
195
592157
3261
Odczuwają sporo,
ale fantastyczne jest w nich to...
ale fantastyczne jest w nich to...
10:07
you know, our generation was like,
"Oh, we're going to get representation."
"Oh, we're going to get representation."
196
595442
3529
Wiesz nasze pokolenie mówiło raczej:
"Będziemy mieć swojego reprezentanta".
"Będziemy mieć swojego reprezentanta".
10:10
So if you walk into a room,
you see everybody represented.
you see everybody represented.
197
598995
2788
Każdy miał swojego przedstawiciela.
10:13
That's not good enough anymore,
which is so good!
which is so good!
198
601807
2470
To się obecnie nie sprawdza
i to dobrze!
i to dobrze!
10:16
So the millennials are fantastic;
they want connection, engagement.
they want connection, engagement.
199
604301
4220
Milenialsi są fantastyczni,
chcą więzi, zaangażowania.
chcą więzi, zaangażowania.
10:20
They just want you to tell us
what you're feeling, what you're thinking,
what you're feeling, what you're thinking,
200
608545
3424
Chcą wiedzieć, co czujesz, co myślisz,
10:23
and get into the solution.
201
611993
1253
chcą znaleźć rozwiązanie.
10:25
They're problem-solvers,
202
613270
1238
Radzą sobie z problemami,
10:26
and of course, you've got
the information at your fingertips,
the information at your fingertips,
203
614532
2875
a informacje mają na wyciągnięcie ręki,
10:29
compared to when I was growing up.
204
617431
2702
inaczej niż kiedy ja dorastałam.
10:32
PM: What did the research show you
about millennials?
about millennials?
205
620157
2528
PM: Jacy są Milenialsi z twojego badania?
10:34
Are they going to make a difference?
206
622709
1719
Czy dadzą radę coś zmienić?
10:36
Are they going to create a world where
there is really an inclusive work force?
there is really an inclusive work force?
207
624452
4017
Czy stworzą świat, w którym pracownicy
będą bardziej zaangażowani?
będą bardziej zaangażowani?
10:40
BJK: Well, in 2025,
75 percent of the global workforce
75 percent of the global workforce
208
628493
5892
BJK: W 2025 roku 75% pracowników
na cały świecie będzie należeć
na cały świecie będzie należeć
10:46
is going to be millennials.
209
634409
1440
do Milenialsów.
10:48
I think they are going
to help solve problems.
to help solve problems.
210
636202
2287
Myślę, że oni pomogą rozwiązywać problemy.
10:50
I think they have
the wherewithal to do it.
the wherewithal to do it.
211
638513
2096
Mają możliwości, żeby to zrobić.
10:52
I know they care a lot.
212
640633
1571
Zależy im.
10:54
They have big ideas
and they can make big things happen.
and they can make big things happen.
213
642228
4476
Oni mają wielkie pomysły
i mogą wcielić je w życie.
i mogą wcielić je w życie.
10:59
I want to stay in the now
with the young people,
with the young people,
214
647049
2318
Chciałabym zostać tu i teraz, z młodymi,
11:01
I don't want to get behind.
215
649391
1894
nie chcę zostać w tyle.
11:04
(Laughter)
216
652673
1671
(Śmiech)
11:06
PM: I don't think there's any chance!
217
654368
1806
PM: Myślę, że nie ma takiej opcji!
11:09
But what you found out
in the research about millennials
in the research about millennials
218
657604
2995
Ale to, co pokazują twoje badania
Milenialsów, różni się
Milenialsów, różni się
11:12
is not really the experience that a lot
of people have with millennials.
of people have with millennials.
219
660623
4627
od tego, co powszechnie się o nich sądzi.
11:17
BJK: No, well, if we want to talk --
OK, I've been doing my little mini-survey.
OK, I've been doing my little mini-survey.
220
665274
3764
BJK: Nie, jeśli chcemy rozmawiać...
Zrobiłam też swoje mini-badanie.
Zrobiłam też swoje mini-badanie.
11:21
I've been talking to the Boomers,
who are their bosses, and I go,
who are their bosses, and I go,
221
669062
4883
Rozmawiałam z przedstawicielami pokolenia
baby boomers, którzy są ich szefami.
baby boomers, którzy są ich szefami.
11:25
"What do you think about the millennials?"
222
673969
2046
Pytałam: "Co myślicie o Milenialsach?".
11:28
And I'm pretty excited, like it's good,
223
676039
1876
Byłam bardzo podekscytowana,
11:29
and they get this face --
224
677939
1456
a oni mieli taki wyraz twarzy.
11:31
(Laughter)
225
679419
2316
(Śmiech)
11:33
"Oh, you mean the 'Me' generation?"
226
681759
1682
"Masz na myśli pokolenie "ja"?".
11:35
(Laughter)
227
683465
1581
(Śmiech)
11:37
I say, "Do you really think so?
228
685070
1488
Pytam: "Naprawdę tak myślisz?
11:38
Because I do think they care
about the environment
about the environment
229
686582
2882
Bo ja twierdzę, że oni dbają o środowisko
11:41
and all these things."
230
689488
1295
i inne tego typu sprawy".
11:43
And they go, "Oh, Billie,
they cannot focus."
they cannot focus."
231
691442
4485
Na co oni: "Oj Billie,
oni nie umieją się skupić".
oni nie umieją się skupić".
11:47
(Laughter)
232
695951
2702
(Śmiech)
11:50
They actually have proven
233
698677
1619
Udowodnili mi,
11:52
that the average focus
for an 18-year-old is 37 seconds.
for an 18-year-old is 37 seconds.
234
700320
3494
że średni czas skupienia
18-latka to 37 sekund.
18-latka to 37 sekund.
11:55
(Laughter)
235
703838
1569
(Śmiech)
11:57
They can't focus.
236
705431
1399
Oni nie umieją się skupić.
11:58
And they don't really care.
237
706854
1409
I nie zależy im.
12:00
I just heard a story the other night:
238
708287
1841
Kiedyś usłyszałam taką historię.
12:02
a woman owns a gallery
and she has these workers.
and she has these workers.
239
710152
2430
Właścicielka galerii
miała kilku pracowników.
miała kilku pracowników.
12:05
She gets a text from one of the workers,
240
713547
3165
Dostała raz takiego smsa
od jednego z nich,
od jednego z nich,
12:08
like an intern, she's
just starting -- she goes,
just starting -- she goes,
241
716736
2648
stażystki, która dopiero zaczęła pracę:
12:11
"Oh, by the way, I'm going to be late
because I'm at the hairdresser's."
because I'm at the hairdresser's."
242
719408
3383
"Spóźnię się, bo jestem u fryzjera".
12:14
(Laughter)
243
722815
4912
(Śmiech)
12:19
So she arrives, and this boss says,
244
727751
3812
Kiedy przyszła, szefowa spytała:
12:23
"What's going on?"
245
731587
1151
"Co się stało?"
12:24
And she says, "Oh, I was late,
sorry, how's it going?"
sorry, how's it going?"
246
732762
2526
Stażystka: "Spóźniłam się,
przepraszam, jak leci?".
przepraszam, jak leci?".
12:27
She says, "Well, guess what?
I'd like you leave, you're finished."
I'd like you leave, you're finished."
247
735312
4100
Szefowa: "Zgadnij? Jesteś zwolniona".
12:31
She goes, "OK."
248
739436
1366
Stażystka: "Ok".
12:32
(Laughter)
249
740826
3202
(Śmiech)
12:36
No problem!
250
744052
1151
Nie ma problemu!
12:37
PM: Now Billie, that story --
251
745227
1422
PM: Billie, ta historia...
12:38
I know, but that's what
scares the boomers --
scares the boomers --
252
746673
2434
Wiem, wiem, ale to właśnie
przeraża baby boomers...
przeraża baby boomers...
12:41
I'm just telling you --
so I think it's good for us to share.
so I think it's good for us to share.
253
749131
2863
Uważam, że warto się tym podzielić.
12:44
(Laughter)
254
752018
1569
(Śmiech)
12:45
No, it is good for us to share,
255
753611
1483
Na serio warto się tym dzielić,
12:47
because we're our authentic selves
and what we're really feeling,
and what we're really feeling,
256
755118
3069
bo jesteśmy sobą i tym, co czujemy,
12:50
so we've got to take it
both ways, you know?
both ways, you know?
257
758211
2273
więc powinniśmy patrzeć
na to z dwóch stron.
na to z dwóch stron.
12:52
But I have great faith because --
258
760508
1947
Głęboko wierzę, że kolejne pokolenia -
12:54
if you've been in sports like I have --
259
762479
2893
to ma związek z tym,
że zajmowałam się sportem -
że zajmowałam się sportem -
12:57
every generation gets better.
260
765396
1633
są coraz lepsze.
12:59
It's a fact.
261
767053
1285
To fakt.
13:00
With the Women's Sports Foundation
being the advocates for Title IX still,
being the advocates for Title IX still,
262
768362
4009
W fundacji Women's Sports
ciągle jesteśmy orędownikami Title IX,
ciągle jesteśmy orędownikami Title IX,
13:04
because we're trying
to keep protecting the law,
to keep protecting the law,
263
772395
2253
bo chcemy, żeby prawo było przestrzegane,
13:06
because it's in a tenuous position always,
264
774672
3145
Title IX zawsze jest na słabszej pozycji,
13:09
so we really are concerned,
265
777841
1880
więc jesteśmy w niego zaangażowani
13:11
and we do a lot of research.
266
779745
1691
i robimy wiele badań.
13:13
That's very important to us.
267
781460
1674
To jest bardzo ważne.
13:15
And I want to hear from people.
268
783158
1595
I chcę usłyszeć to od ludzi.
13:17
But we really have to protect
what Title IX stands for worldwide.
what Title IX stands for worldwide.
269
785407
5449
Naprawdę musimy na całym świecie
zapewnić to, o czym mówi Title IX.
zapewnić to, o czym mówi Title IX.
13:22
And you heard President Carter
talk about how Title IX is protected.
talk about how Title IX is protected.
270
790880
4766
Słyszeliście, co prezydent Carter
mówił o tym, jak Title IX jest chroniony.
mówił o tym, jak Title IX jest chroniony.
13:28
And do you know that every single lawsuit
271
796598
3594
Czy wiecie, że każdy jeden pozew sądowy
13:32
that girls, at least in sports,
have gone up against --
have gone up against --
272
800216
3518
wniesiony przez dziewczynę - przynajmniej
dotyczący sportu - przeciwko
dotyczący sportu - przeciwko
13:35
whatever institutions --
273
803758
2409
dowolnej instytucji
13:38
has won?
274
806191
1401
wygrał?
13:39
Title IX is there to protect us.
275
807616
2131
Title IX chroni nas.
13:42
And it is amazing.
276
810199
1589
I to jest niesamowite.
13:43
But we still have to get
the hearts and minds --
the hearts and minds --
277
811812
3976
Ale nadal musimy przekonywać ludzi,
13:47
the hearts and minds
to match the legislation is huge.
to match the legislation is huge.
278
815812
2737
przekonać ludzi do ustawy
to wielkie wyzwanie.
to wielkie wyzwanie.
13:50
PM: So what gets you up every morning?
279
818573
2083
PM: Co motywuje się każdego ranka?
13:52
What keeps you sustaining your work,
280
820680
2432
Co powoduje, że nie ustajesz
w swojej pracy,
w swojej pracy,
13:55
sustaining the fight
for equality, extending it,
for equality, extending it,
281
823136
3198
w walce o równość, o zwiększanie jej,
13:58
always exploring new areas,
trying to find new ways ... ?
trying to find new ways ... ?
282
826358
3431
w poszukiwaniu nowych pól działania
i znajdowaniu nowych rozwiązań?
i znajdowaniu nowych rozwiązań?
14:01
BJK: Well, I always drove my parents crazy
because I was always the curious one.
because I was always the curious one.
283
829813
3770
BJK: Zawsze doprowadzałam do szału
rodziców moją ciekawością.
rodziców moją ciekawością.
14:06
I'm highly motivated.
284
834678
1744
Jestem bardzo zmotywowana.
14:08
My younger brother was
a Major League Baseball player.
a Major League Baseball player.
285
836446
3779
Mój młodszy brat grał
w Major League Baseball.
w Major League Baseball.
14:12
My poor parents did not care
if we were any good.
if we were any good.
286
840745
2551
Moi rodzice nie dbali o to,
czy będziemy dobrzy.
czy będziemy dobrzy.
14:15
(Laughter)
287
843320
1242
(Śmiech)
14:16
And we drove them crazy because we pushed,
288
844586
2739
Doprowadzaliśmy ich do szału,
bo parliśmy do przodu,
bo parliśmy do przodu,
14:19
we pushed because
we wanted to be the best.
we wanted to be the best.
289
847349
2002
bo chcieliśmy być najlepsi.
14:24
And I think it's because of what
I'm hearing today in TED talks.
I'm hearing today in TED talks.
290
852587
4826
I pewnie dlatego jestem też dzisiaj tutaj.
14:29
I think to listen to these
different women,
different women,
291
857858
3656
Żeby posłuchać różnych kobiet,
14:33
to listen to different people,
292
861538
1480
posłuchać różnych ludzi,
14:35
to listen to President Carter --
90 years old, by the way,
90 years old, by the way,
293
863042
3246
posłuchać prezydenta Cartera,
który nota bene ma 90 lat,
który nota bene ma 90 lat,
14:38
and he we was throwing these figures
out that I would never --
out that I would never --
294
866312
3472
a rzucał tymi liczbami,
tak jak ja bym nigdy nie umiała.
tak jak ja bym nigdy nie umiała.
14:41
I'd have to go,
295
869808
1154
Muszę iść,
14:42
"Excuse me, wait a minute, I need
to get a list out of these figures."
to get a list out of these figures."
296
870986
3291
"Przepraszam, muszę wyjść
po moją listę".
po moją listę".
14:46
He was rattling off --
I mean, that's amazing, I'm sorry.
I mean, that's amazing, I'm sorry.
297
874301
2677
On to po prostu wyrecytował,
to wspaniałe, przepraszam.
to wspaniałe, przepraszam.
14:49
PM: He's an amazing man.
298
877931
1398
PM: To niesamowity człowiek.
14:51
(Applause)
299
879353
2708
(Brawa)
14:54
BJK: And then you're going to have
President Mary Robinson,
President Mary Robinson,
300
882085
3392
BJK: Wśród zaproszonych jest też
prezydent Mary Robinson,
prezydent Mary Robinson,
14:57
who's a former president --
301
885501
1885
była pani prezydent.
14:59
Thank you, Irish! 62 percent! LGBTQ! Yes!
302
887410
4882
Dzięki, Irlandko! 62 %! LGBTQ! Tak!
15:04
(Applause)
303
892316
1154
(Brawa)
15:05
Congress is voting in June
on same-sex marriage,
on same-sex marriage,
304
893494
3417
W czerwcu kongres będzie głosował
nad małżeństwami osób tej samej płci,
nad małżeństwami osób tej samej płci,
15:08
so these are things that for some people
are very hard to hear.
are very hard to hear.
305
896935
3936
to trudny temat dla niektórych.
15:12
But always remember,
every one of us is an individual,
every one of us is an individual,
306
900895
2781
Ale trzeba pamiętać,
że każdy z nas jest jednostką
że każdy z nas jest jednostką
15:15
a human being with a beating heart,
307
903700
1672
ludzką istotą z bijącym sercem,
15:17
who cares and wants to live
their authentic life.
their authentic life.
308
905396
4128
która chce żyć prawdziwym życiem.
15:22
OK? You don't have to agree with somebody,
309
910258
2116
Ok? Nie trzeba się zgadzać ze wszystkimi,
15:24
but everyone has the opportunity.
310
912398
1713
ale każdy musi mieć możliwości.
15:27
I think we all have an obligation
311
915824
3175
Wszyscy jesteśmy zobowiązani
15:31
to continue to keep moving
the needle forward, always.
the needle forward, always.
312
919023
4864
do wprowadzania zmian, zawsze.
15:35
And these people have been so inspiring.
313
923911
1998
A ci ludzie są tacy inspirujący.
15:38
Everyone matters.
314
926705
1158
I każdy ma znaczenie.
15:39
And every one of you is an influencer.
315
927887
1877
I każdy z was ma wpływ.
15:41
You out there listening, out there
in the world, plus the people here --
in the world, plus the people here --
316
929788
3410
Ci, którzy słuchają gdzieś tam
na świecie i ludzie tutaj,
na świecie i ludzie tutaj,
15:45
every single person's an influencer.
317
933222
1815
każda jedna osoba ma wpływ.
15:47
Never, ever forget that. OK?
318
935061
2518
Nigdy o tym nie zapomnijcie!
15:49
So don't ever give up on yourself.
319
937603
2320
Nigdy nie rezygnujcie z siebie.
15:52
PM: Billie, you have been
an inspiration for us.
an inspiration for us.
320
940622
2278
PM: Billie, jesteś prawdziwą inspiracją.
15:54
BJK: Thanks, Pat!
321
942924
1150
BJK: Dzięki, Pat!
15:56
(Applause)
322
944098
3815
(Brawa)
15:59
Thanks, TED!
323
947937
1151
Dziękuję, TED!
16:01
(Applause)
324
949112
1992
(Brawa)
16:03
Thanks a lot!
325
951128
1150
Dziękuję bardzo!
ABOUT THE SPEAKER
Billie Jean King - Tennis legend and activistBillie Jean King won 39 Grand Slam titles during her tennis career, and has long been a pioneer for equality and social justice.
Why you should listen
Named one of the “100 Most Important Americans of the 20th Century” by Life magazine and honored with a Presidential Medal of Freedom, Billie Jean King is the founder of the Billie Jean King Leadership Initiative and the co-founder of World TeamTennis. She founded the Women’s Sports Foundation and the Women’s Tennis Association. In August 2006, the National Tennis Center, home of the US Open, was renamed the USTA Billie Jean King National Tennis Center in honor of her accomplishments, both on and off the court.
King grew up playing tennis in California public parks and won 39 Grand Slam titles during her career. She defeated Bobby Riggs in one of the greatest moments in sports history, the Battle of the Sexes on Sept. 20, 1973. She now serves on the boards of the Women’s Sports Foundation, the Andy Roddick Foundation, the Elton John AIDS Foundation and is a member of the President’s Council on Fitness, Sports and Nutrition.
Billie Jean King | Speaker | TED.com