TED2017
Kristin Poinar: What's hidden under the Greenland ice sheet?
کرسټن پاینر: د ګرین لینډ یخمالک لاندې څه دي؟
Filmed:
Readability: 3.7
4,494,857 views
د ګرین لینډ یخمالکونه ستر، پټ او ویلی کیږي. پرمختللې ټکنالوژۍ په مرسته ساینسپوهانو یو څه رازونو څخه په لومړي ځل پرده پورته کړې. او هغه څه يې چې پیدا کړي، ډیر حیرانونکي دي،
Kristin Poinar - Glaciologist
Kristin Poinar uses remote sensing and numerical models to study the interaction of meltwater with ice flow, especially on the Greenland Ice Sheet. Full bio
Kristin Poinar uses remote sensing and numerical models to study the interaction of meltwater with ice flow, especially on the Greenland Ice Sheet. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
When was I was 21 years old,
0
880
2136
کله چې زه ۲۱ کلنه وم،
00:15
I had all this physics homework.
1
3040
1800
ما هم د فزیک کورنۍ دندې ترسره کولې.
00:17
Physics homework requires taking breaks,
2
5800
2335
د فزیک کورنۍ دنده تر سره کولو کې باید
دمې واخلو،
دمې واخلو،
00:20
and Wikipedia was relatively new,
so I took a lot of breaks there.
so I took a lot of breaks there.
3
8160
3600
او هغه وخت کې ویکیپیډیا هم نوې وه،
نو ما پکې ډیرې دمې اغستلې.
نو ما پکې ډیرې دمې اغستلې.
00:24
I kept going back to the same articles,
4
12240
2216
ما به زړې مقالې بیا راباسلې،
00:26
reading them again and again,
5
14480
1656
او بیا بیا به مې لوستې،
00:28
on glaciers, Antarctica and Greenland.
6
16160
3400
لکه یخمالکونه، انټارکټیکا او ګرین لینډ.
00:33
How cool would it be to visit these places
7
21320
2536
دا به څنګه خوند کوي چې داسې ځایونه ګورې
00:35
and what would it take to do so?
8
23880
1560
او هلته به څنګه ورتللی شو؟
00:38
Well, here we are
9
26280
1216
ښه،
00:39
on a repurposed Air Force cargo plane
10
27520
2416
مونږ دلته د هوایي ځواکونو کارګو طیاره چې
00:41
operated by NASA
11
29960
1656
د ناسا لخوا د ګرین لینډ
00:43
flying over the Greenland ice sheet.
12
31640
1800
په یخمالکونو الوځي.
00:46
There's a lot to see here,
13
34400
1616
هلته د کتلو لپاره ډير څه دي،
00:48
but there's more that is hidden,
14
36040
1776
خو ډير څه پټ هم دي،
00:49
waiting to be uncovered.
15
37840
1280
تر څو رابرسیره شي.
00:52
What the Wikipedia articles didn't tell me
16
40360
2296
ویکیپيډیا مقالو زه له دې نا خبره ساتلې وم
00:54
is that there's liquid water
hidden inside the ice sheet,
hidden inside the ice sheet,
17
42680
2960
چې ددې یخمالکونو لاندې مایع اوبه دي،
00:58
because we didn't know that yet.
18
46680
1524
ځکه مونږ لا خبر نه وو.
01:02
I did learn on Wikipedia
that the Greenland ice sheet is huge,
that the Greenland ice sheet is huge,
19
50000
3576
د ویکیپيډیا نه مې دا زده کړي ول چې
ګرین لینډ یو ستر یخمالک دی،
ګرین لینډ یو ستر یخمالک دی،
01:05
the size of Mexico,
20
53600
1296
چې اندازه يې د مکسیکو
01:06
and its ice from top to bottom
is two miles thick.
is two miles thick.
21
54920
3400
هومره ده او د بره څخه تر لاندې پورې
دوه میله پیړه ده
دوه میله پیړه ده
01:10
But it's not just static.
22
58720
1856
خو دا په حال نه ده.
01:12
The ice flows like a river
downhill towards the ocean.
downhill towards the ocean.
23
60600
3440
دا یخمالکونه د سیند په سمندرونو ته بهیږي
01:17
As it flows around bends,
24
65080
1896
ځینو ځایونو کې تاویږې،
01:19
it deforms and cracks.
25
67000
1720
ځینو ځایونو کې کږیږي او ماتیږي.
01:21
I get to study these amazing ice dynamics,
26
69600
2696
ما هم دغه په زړه پورې متحرک یخمالکونه
څیړلو پیل وکړ
څیړلو پیل وکړ
01:24
which are located in one of the most
remote physical environments
remote physical environments
27
72320
3096
چې د نړۍ تر ټولو لرې فزیکي چاپیریال
01:27
remaining on earth.
28
75440
1440
کې پرته ده.
01:29
To work in glaciology right now
is like getting in on the ground floor
is like getting in on the ground floor
29
77560
3456
په یخمالک پوهنه باندې کار کول داسې دي لکه
01:33
at Facebook in the 2000s.
30
81040
1920
په ۲۰۰۰ کال کې فیسبوک کارول.
01:35
(Laughter)
31
83520
1576
(په خندا)
01:37
Our capability to fly airplanes
and satellites over the ice sheets
and satellites over the ice sheets
32
85120
3136
زمونږ وړتیا په دې یخمالکونو
دپاسه د طیارو الوځول
دپاسه د طیارو الوځول
01:40
is revolutionizing glaciology.
33
88280
2216
د یخمالک پوهنه کې لوی انقلاب دی.
01:42
It's just starting to do for science
34
90520
1936
دا د ساینس لپاره یو پیل دی
01:44
what the smartphone
has done for social media.
has done for social media.
35
92480
2160
لکه سماټ مبایلونو چې ټولنیزو شبکو کې
رامنځته کړ
رامنځته کړ
01:47
The satellites are reporting
a wealth of observations
a wealth of observations
36
95320
2976
سټلایټونه ډیره مرسته کوي
01:50
that are revealing new hidden facts
about the ice sheets continuously.
about the ice sheets continuously.
37
98320
4240
چې د پټو حقایقو نه مو خبروي.
01:55
For instance, we have observations
of the size of the Greenland ice sheet
of the size of the Greenland ice sheet
38
103400
3736
لکه، مونږ داسې څارنې ترلاسه کړي چې
د ګرین لینډ په اندازه یخمالکونه
د ګرین لینډ په اندازه یخمالکونه
01:59
every month going back to 2002.
39
107160
2560
د ۲۰۰۲ راپدیخوا هره میاشت څیړي.
02:02
You can look towards the bottom
of the screen here
of the screen here
40
110320
2376
تاسې د سکرین په لاندې برخه کې کتلې شئ
02:04
to see the month and the year go forward.
41
112720
1976
چې هره میاشت او کال تیریږي.
02:06
You can see that some areas
of the ice sheet melt
of the ice sheet melt
42
114720
2496
تاسې هغه ځایونه هم کتلې شئ چې یخمالکونه
پکې ویلي شوي
پکې ویلي شوي
02:09
or lose ice in the summer.
43
117240
1760
او یا په اوړي کې یخمالک له منځه ځي.
02:11
Other areas experience snowfall
44
119640
2056
نور ځایونو کې واوره وریدل ګورو
02:13
or gain ice back in the winter.
45
121720
2120
یا په ژمي کې د واورې جمع کیدل ګورو.
02:16
This seasonal cycle, though, is eclipsed
by an overall rate of mass loss
by an overall rate of mass loss
46
124840
4856
موسمي سایکل، چې ۵۰ کاله وړاندې
02:21
that would have stunned
a glaciologist 50 years ago.
a glaciologist 50 years ago.
47
129720
2880
یخمالک پوهان حیرانوي چې څومره کتله له منځه
تللې.
تللې.
02:25
We never thought that an ice sheet could
lose mass into the ocean this quickly.
lose mass into the ocean this quickly.
48
133040
4640
مونږ هیڅ فکر نه کاوه چې یو یخمالک دې
په دومره اندازه کتله په سمندرونو کې له
په دومره اندازه کتله په سمندرونو کې له
02:31
Since these measurements began in 2002,
49
139320
2576
منځه ځي. دا اندازې له ۲۰۰۲ کال راپدیخوا
پیل شوي
پیل شوي
02:33
the ice sheet has lost so much ice
50
141920
2136
چې یخمالک دومره واوره له لاسه ورکړې
02:36
that if that water were piled up
on our smallest continent,
on our smallest continent,
51
144080
3616
داسې لکه که د هغې اوبه یوځای شي نو یو
وړوکی براعظم لکه
وړوکی براعظم لکه
02:39
it would drown Australia knee-deep.
52
147720
2280
استرالیا غوندې تر زنګنو ډوب کړي.
02:42
How is this possible?
53
150840
1280
دا څنګه امکان لري؟
02:45
Well, under the ice lies the bedrock.
54
153400
3216
ښه، نو ددې یخمالک لاندې تیږي پرتې دي.
02:48
We used radar to image the hills,
valleys, mountains and depressions
valleys, mountains and depressions
55
156640
4456
مونږ د رادار انځورونو په مرسته
چې ددې یخمالک لاندې پراته دي ګورو لکه
چې ددې یخمالک لاندې پراته دي ګورو لکه
02:53
that the ice flows over.
56
161120
1816
لکه درې، او غرونه.
02:54
Hidden under the ice sheet are channels
the size of the Grand Canyon
the size of the Grand Canyon
57
162960
3496
ددې یخمالکونو لاندې د ګرینډ کینین غوندې
ستر چینلونه دي
ستر چینلونه دي
02:58
that funnel ice and water
off of Greenland and into the ocean.
off of Greenland and into the ocean.
58
166480
4200
چې د ګرین لینډ یخونه او اوبه سمندرونو ته
بهوي.
بهوي.
03:04
The reason that radar
can reveal the bedrock
can reveal the bedrock
59
172320
2536
رادار ځکه د یخمالکونو لاندې دا هرڅه ګوري
03:06
is that ice is entirely
transparent to radar.
transparent to radar.
60
174880
2856
ځکه چې دا یخمالکونه بشپړ شفاف دي.
03:09
You can do an experiment.
61
177760
1536
تاسې یوه تجربه کولی شئ.
03:11
Go home and put
an ice cube in the microwave.
an ice cube in the microwave.
62
179320
2840
کور ته لاړ شئ او د یخ یوه ټوټه
برقي منقل کې کیږئ
برقي منقل کې کیږئ
03:14
It won't melt,
63
182920
1776
دا به نه ویلي کیږي،
03:16
because microwaves, or radar,
64
184720
2096
دا ځکه چې مایکروویو او یا رادار
03:18
pass straight through the ice
without interacting.
without interacting.
65
186840
2360
یخمالک سره لګیدو پرته تیریږي.
03:22
If you want to melt your ice cube,
you have to get it wet,
you have to get it wet,
66
190760
2736
که تاسې غواړئ هغه ویلې کړئ.
نو باید لوند کړل شي
نو باید لوند کړل شي
03:25
because water heats up easily
in the microwave.
in the microwave.
67
193520
3696
ځکه اوبه منقل کې په اسانۍ ګرمیږي.
03:29
That's the whole principle
the microwave oven is designed around.
the microwave oven is designed around.
68
197240
3336
مایکروویو (برقي منقل) په
همدې شکل ډيزاین شو
همدې شکل ډيزاین شو
03:32
Radar can see water.
69
200600
1640
رادار اوبه کتلی شي
03:35
And radar has revealed
a vast pool of liquid water
a vast pool of liquid water
70
203120
3696
او رادار چې زما د همکارې اولیویا د
03:38
hidden under my colleague Olivia,
71
206840
1936
لاندې ستر حوض لیدلی شي
03:40
seven stories beneath her feet.
72
208800
1680
چې څو منزله لاندې دی.
03:43
Here, she's used a pump
73
211320
1256
دلته، هغه د پمپ پواسطه
03:44
to bring some of that water
back to the ice sheet's surface.
back to the ice sheet's surface.
74
212600
3216
اوبه د پاڼو سطحې ته رارسوي.
03:47
Just six years ago, we had no idea
this glacier aquifer existed.
this glacier aquifer existed.
75
215840
4760
شپږ کاله وړاندې، مونږ هیڅ فکر نه کاوه چې
هلته دې د یخمالکي فلترونه شتون ولري
هلته دې د یخمالکي فلترونه شتون ولري
03:53
The aquifer formed
76
221840
1296
دا فلترونه هغه وخت جوړیږي
03:55
when snow melts in the summer sun
77
223160
2376
چې کله په اوړي کې واوره ویلي کیږي
03:57
and trickles downward.
78
225560
1280
او دننه ننوځي.
03:59
It puddles up in huge pools.
79
227680
2040
په دې ځای کې واوره لکه د واوری جوړ شوي شي
04:02
From there, the snow acts as an igloo,
80
230600
2536
په څير اوبه د یخ او باد څخه ساتي.
04:05
insulating this water
from the cold and the wind above.
from the cold and the wind above.
81
233160
2880
نو اوبه په هغه ځای کې پټې
04:09
So the water can stay
hidden in the ice sheet
hidden in the ice sheet
82
237120
2496
تر کلونو پورې
04:11
in liquid form year after year.
83
239640
2400
مایع پاتې کیږي.
04:14
The question is, what happens next?
84
242880
2816
نو پوښتنه دا ده چې بیا څه کیږي؟
04:17
Does the water stay there forever?
85
245720
1736
اوبه هلته تر تله پاتې کیږي؟
04:19
It could.
86
247480
1216
کیدای شي،
04:20
Or does it find a way out
to reach the global ocean?
to reach the global ocean?
87
248720
2640
او یا کیدای شي لاره سمندر ته پيدا کړي؟
04:24
One possible way
for the water to reach the bedrock
for the water to reach the bedrock
88
252400
3376
یوه ممکنه لاره چې اوبه ځان لاندې تیږو ته
رسوي
رسوي
04:27
and from there the ocean
89
255800
1656
او یا له هغه ځایه سمندر ته رسوي،
04:29
is a crevasse, or a crack in the ice.
90
257480
2479
کیدای شي درزونو له کبله وي.
04:32
When cracks fill with water,
91
260680
1496
کله چې درزونه له اوبو ډک شي،
04:34
the weight of the water
forces them deeper and deeper.
forces them deeper and deeper.
92
262200
2800
نو د اوبو وزني قوي له کبله همداسې
کښته ځي.
کښته ځي.
04:37
This is how fracking works
93
265600
1416
په دې شکل فریکینګ چې
04:39
to extract natural gas
from deep within the earth.
from deep within the earth.
94
267040
3016
د ځمکې لاندې څخه د غازو راویستل کیږي.
04:42
Pressurized fluids fracture rocks.
95
270080
2080
فشاري مایع تیږي ماتوي.
04:44
All it takes is a crack to get started.
96
272760
2120
لومړی کار چې باید وشي یو درز وي.
04:47
Well, we recently discovered
97
275920
2256
همدې وختونو کې مونږ وموندل
04:50
that there are cracks available
in the Greenland ice sheet
in the Greenland ice sheet
98
278200
3896
چې ګرین لینډ یخمالکونو کې هم درزونه
د یخمالکي فلترونو سره خواکې
د یخمالکي فلترونو سره خواکې
04:54
near this glacier aquifer.
99
282120
1640
درزونه لري.
04:56
You can fly over
most of the Greenland ice sheet
most of the Greenland ice sheet
100
284440
2256
تاسې به د ګرین لینډ په سر والوځئ
04:58
and see nothing,
101
286720
1216
خو هیڅ به ونه ګورئ.
04:59
no cracks, no features on the surface,
102
287960
2896
نه درزونه، او نه هم کومې نښې په سطح باندې،
05:02
but as this helicopter
flies towards the coast,
flies towards the coast,
103
290880
3176
خو کله چې چورلکه د ساحل په لور الوځي،
05:06
the path that water would take
on its quest to flow downhill,
on its quest to flow downhill,
104
294080
3616
نو هغه اوبه چې په لاندې خوا روانې وي،
ښکاري
ښکاري
05:09
one crack appears,
105
297720
1576
یو درز به ښکاره شي،
05:11
then another and another.
106
299320
2000
ورپسې بل، ورپسې بل.
05:14
Are these cracks filled with liquid water?
107
302840
2576
آیا دا درزونه مایع اوبو څخه ډک دي؟
05:17
And if so, how deep
do they take that water?
do they take that water?
108
305440
2656
او که چیرته وي نو څومره ژور پکې اوبه وي؟
05:20
Can they take it to the bedrock
109
308120
1496
ایا دا اوبه تیږو او یا
05:21
and the ocean?
110
309640
1336
سمندرونو ته رسي؟
05:23
To answer these questions,
111
311000
1696
تر څو دې پوښتنو ته ځواب ووایو.
05:24
we need something
beyond remote sensing data.
beyond remote sensing data.
112
312720
3416
نو د ریموټ سنسنګ نه ورهاخوا څه ته اړتیا
لرو
لرو
05:28
We need numeric models.
113
316160
1360
مونږ نیومیریک ماډلونو ته
05:31
I write numeric models
that run on supercomputers.
that run on supercomputers.
114
319160
2520
اړتیا لرو.زه د نیومیریک ماډلونو څخه ګټه
اخلم تر څو
اخلم تر څو
05:34
A numeric model
is simply a set of equations
is simply a set of equations
115
322360
2416
سوپر کمپیوټرونه وچلوم. یو نیومیریک ماډل
د یو څو
د یو څو
05:36
that works together to describe something.
116
324800
2240
ساده فارمونو سیټ ته وایي چې په یوځای کار
کوي او
کوي او
05:39
It can be as simple
as the next number in a sequence --
as the next number in a sequence --
117
327600
2896
یو شی روښانوي. تر دې حده هم ساده کیدای شي
05:42
one, three, five, seven --
118
330520
2080
لکه ۱،۳،۵ او داسې
05:45
or it can be a more complex
set of equations
set of equations
119
333320
2376
او یا دومره پیچیده کیدای شي چې
05:47
that predict the future
120
335720
1376
اوسني حالاتو ته په کتلو سره
05:49
based on known conditions in the present.
121
337120
1960
د راتلونکي اټکل وکړي.
05:51
In our case, what are
the equations for how ice cracks?
the equations for how ice cracks?
122
339680
3480
زمونږ په قضیه کې، هغه کومې فارمولې دي چې
څنګه په یخمالک کې درزونه راځي؟
څنګه په یخمالک کې درزونه راځي؟
05:56
Well, engineers already have
a very good understanding
a very good understanding
123
344240
3576
ښه، انجینرانو له وخته په دې پوه شوي
05:59
of how aluminum, steel and plastics
fracture under stress.
fracture under stress.
124
347840
3800
چې څنګه المونیم، سټیل او پلاستیک
د فشار لاندې چوي.
د فشار لاندې چوي.
06:04
It's an important problem in our society.
125
352240
1960
دا زمونږ په ټولنه کې غټه ستونزه ده.
06:07
And it turns out
that the engineering equations
that the engineering equations
126
355800
2216
او له دې دا مالومیږي چې څنګه د
06:10
for how materials fracture
127
358040
1576
انجینرۍ فارمولې چې مواد څنګه چوي
06:11
are not that different
from my physics homework.
from my physics homework.
128
359640
2736
له دې سره هیڅ توپیر نلري.
06:14
So I borrowed them, adapted them for ice,
129
362400
2856
نو ما دا فارمولې له هغوی راقرض کړې او
د یخمالک لپاره مې
د یخمالک لپاره مې
06:17
and then I had a numeric model
for how a crevasse can fracture
for how a crevasse can fracture
130
365280
3456
مې وکارولې او بیا مې د سترو درزونو لپاره
نیومیریک ماډل وکاروه،
نیومیریک ماډل وکاروه،
06:20
when filled with water from the aquifer.
131
368760
2000
کله چې فلټرونه د اوبو څخه ډک شي.
06:24
This is the power of math.
132
372000
1736
دا د ریاضي قوت دی.
06:25
It can help us understand
real processes in our world.
real processes in our world.
133
373760
3120
مونږ سره مرسته کوي چې ددې نړۍ په هر پوسس
مو خبروي.
مو خبروي.
06:29
I'll show you now
the results of my numeric model,
the results of my numeric model,
134
377880
2696
زه به درسره د خپل نیومیریک ماډل
پایلې شریکې کړم،
پایلې شریکې کړم،
06:32
but first I should point out
135
380600
1576
خو وړاندې باید دې ته اشاره وکړم
06:34
that the crevasse is about
a thousand times narrower than it is deep,
a thousand times narrower than it is deep,
136
382200
3816
چې دا درزونه د ژورتیا په نسبت زرګونه
ځله نري وي.
ځله نري وي.
06:38
so in the main panel here,
137
386040
1496
نو په مرکزي پینل کې دلته،
06:39
we've zoomed in to better see the details.
138
387560
2096
مونږ يې دلته رانږدې کوو چې ښه وکتل شي
06:41
You can look to the smaller
panel on the right
panel on the right
139
389680
2176
تاسې ښي طرف ته کوچنی پینل کتلی شئ
06:43
to see the true scale
for how tall and skinny the crevasse is.
for how tall and skinny the crevasse is.
140
391880
3160
چې وګورئ چې دا درزونه څومره واړه او
اوږده دي.
اوږده دي.
06:48
As the aquifer water
flows into the crevasse,
flows into the crevasse,
141
396440
2576
کله چې فلتري اوبه درزونو کې بهیږي،
06:51
some of it refreezes
in the negative 15 degree Celsius ice.
in the negative 15 degree Celsius ice.
142
399040
3976
ځیني پکې په منفي ۱۵ سیلسیس کې بیرته
ترې یخ جوړیږي.
ترې یخ جوړیږي.
06:55
That's about as cold
as your kitchen freezer.
as your kitchen freezer.
143
403040
2496
دا یخ ستاسې د پخلنځي یخچال هومره یخ دی.
06:57
But this loss can be overcome
144
405560
1976
خو ددې ضایع مخه نیولی شو،
06:59
if the flow rate in from
the glacier aquifer is high enough.
the glacier aquifer is high enough.
145
407560
3240
که چیرته د په یخمالک کې د بهیدو اندازه
ډيره وي.
ډيره وي.
07:03
In our case, it is,
146
411440
1576
زمونږ په قضیه کې، دلته،
07:05
and the aquifer water drives the crevasse
all the way to the base of the ice sheet
all the way to the base of the ice sheet
147
413040
4616
او فلتري اوبه په درزونو کې ځان د یخمالک
تل ته رسوي.
تل ته رسوي.
07:09
a thousand meters below.
148
417680
1720
چې زرګونه متره لاندې دی.
07:12
From there, it has a clear path
to reach the ocean.
to reach the ocean.
149
420800
2560
له هغې ځایه بیا نیغ سمندر ته ځان رسوي.
07:16
So the aquifer water is a part
150
424480
2336
فلتري اوبه چې په هر کال ۳ میلي متره
د سمندر سطحه
د سمندر سطحه
07:18
of the three millimeters
per year of sea level rise
per year of sea level rise
151
426840
3296
بره ځي او مونږ نړیواله ټولنه يې تجربه کوو.
07:22
that we experience as a global society.
152
430160
2320
07:26
But there's more:
153
434520
1256
خو دلته نور څه شته.
07:27
the aquifer water
might be punching above its weight.
might be punching above its weight.
154
435800
2760
فلتري اوبه کیدای شي
خپل وزن څخه په بره وهل کیږي.
07:31
The ice flows in complex ways.
155
439560
2080
د یخمالک بهیدنه پیچیده لارې دي.
07:35
In some places, the ice flows very fast.
156
443040
2896
په ځینو ځایونو کې یخمالکونه ډير په
سرعت حرکت کوي.
سرعت حرکت کوي.
07:37
There tends to be water
at the base of the ice sheet here.
at the base of the ice sheet here.
157
445960
2720
په هاغه ځای کې باید د یخمالک لاندې
اوبه شتون ولري.
اوبه شتون ولري.
07:41
In other places, not so fast.
158
449400
1616
په ځینو ځایونو کې، په چټکۍ نه وي.
07:43
Usually, there's not water
present at the base there.
present at the base there.
159
451040
2480
عموما په بیخ کې اوبه شتون نه لري.
07:46
Now that we know the aquifer water
is getting to the base of the ice sheet,
is getting to the base of the ice sheet,
160
454600
3776
اوس چې مونږ پوه شو چې فلتري اوبه د یخمالک
بیخ ته رسیږي نو
بیخ ته رسیږي نو
07:50
the next question is:
161
458400
1736
ورپسې پوښتنه دا ده:
07:52
Is it making the ice itself
flow faster into the ocean?
flow faster into the ocean?
162
460160
3480
آیا یخ خپله د اوبو دپاسه په چټکۍ حرکت کوي؟
07:58
We're trying to uncover these mysteries
hidden inside the Greenland ice sheet
hidden inside the Greenland ice sheet
163
466080
3736
مونږ په دې هڅه کې یو چې دا معما ګانې چې
د ګرین لینډ کې دننه دي، پیدا کړو.
د ګرین لینډ کې دننه دي، پیدا کړو.
08:01
so that we can better plan
for the sea level rise it holds.
for the sea level rise it holds.
164
469840
3320
نو مونږ باید سمندر رالوړیدنې لپاره
پلانونه ولرو
پلانونه ولرو
08:06
The amount of ice
that Greenland has lost since 2002
that Greenland has lost since 2002
165
474120
3336
هغه اندازه یخ چې ګرین لینډ ۲۰۰۲ کال
راپدیخوا بایللې،
راپدیخوا بایللې،
08:09
is just a small fraction
of what that ice sheet holds.
of what that ice sheet holds.
166
477480
3520
یو کوچنی مقدار دی.
08:14
Ice sheets are immense, powerful machines
that operate on long timescales.
that operate on long timescales.
167
482120
4856
یخمالکونه ډير ستر او غښتلي ماشینونه دي چې
تر ډیر مهاله پورې کار کوي.
تر ډیر مهاله پورې کار کوي.
08:19
In the next 80 years, global sea levels
will rise at least 20 centimeters,
will rise at least 20 centimeters,
168
487000
5576
په راتلونکي ۸۰ کلونو کې به سمندري سطح
تر ۲۰ سانتي متره لوړه شي.
تر ۲۰ سانتي متره لوړه شي.
08:24
perhaps as much as one meter,
169
492600
2176
او یا کیدای شي تر یو متره پورې هم،
راپورته شي
راپورته شي
08:26
and maybe more.
170
494800
1776
او یا شاید له دې څخه هم ډير.
08:28
Our understanding
of future sea level rise is good,
of future sea level rise is good,
171
496600
3136
د سمندرې سطحې لوړیدو په اړه زمونږه
پوه ښه ده
پوه ښه ده
08:31
but our projections have a wide range.
172
499760
2376
خو اټکل مو ډیر پراخه دی.
08:34
It's our role as glaciologists
and scientists
and scientists
173
502160
3176
د یخمالک پوهانو او ساینسپوهانو په صفت
08:37
to narrow these uncertainties.
174
505360
1720
دا زمونږ دنده ده چې دا نا څرګندتیا
راتنګه کړو. سمندر به څومره لوړ شي،
08:40
How much sea level rise is coming,
175
508200
2816
08:43
and how fast will it get here?
176
511040
1840
او څومره وخت به ونیسي؟
08:46
We need to know how much and how fast,
177
514400
3576
مونږ باید پوهه شو چې څومره او کله،
08:50
so the world and its communities can
plan for the sea level rise that's coming.
plan for the sea level rise that's coming.
178
518000
4320
تر څو نړۍ او ټولنې د سمندر لوړیدو لپاره
پلانونه ونیسي.
پلانونه ونیسي.
08:55
Thank you.
179
523039
1217
مننه
08:56
(Applause)
180
524509
3190
(خلک چکې وهي)
پښتو ژباړه: طارق نجیب
پښتو ژباړه: طارق نجیب
ABOUT THE SPEAKER
Kristin Poinar - GlaciologistKristin Poinar uses remote sensing and numerical models to study the interaction of meltwater with ice flow, especially on the Greenland Ice Sheet.
Why you should listen
Hidden under many meters of ice, a pool of meltwater lies under the Greenland Ice Sheet. Kristin Poinar studies how the meltwater forms and flows in this dynamic glacial system. She asks: How did this water get there, and where does it go? How much water is in there? And how is climate change affecting this system?
Using data from Operation IceBridge flights and from field instruments, she's building a numerical model of how crevasses form and channel water. In fact, a NASA report released in February 2017 revealed a new pathway her team discovered for meltwater to reach the ocean. Using physically based models to constrain the bounds of what is realistic has shaped Poinar's interest in glaciology.
Poinar is currently a postdoctoral researcher at NASA Goddard Space Flight Center. She will be moving to the University at Buffalo in winter 2017 to be a professor in the Geology Department and the RENEW Institute.
Kristin Poinar | Speaker | TED.com