Steven Pinker: Is the world getting better or worse? A look at the numbers
Steven Pinker: Dünya daha iyiye mi gidiyor, yoksa daha kötüye mi? Rakamlara bir bakış
Steven Pinker is a professor of cognitive science (the study of the human mind) who writes about language, mind and human nature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
yayıldığını okuyoruz.
the "Worst. Year. Ever."
olarak anılmasının bazı nedenleri.
for earlier decades,
özlemeye başladı,
cleaner and more equal.
ve eşitlikçi olduğu zamanları.
to understand the human condition
insan doğasını anlamak için
for the good old days
en büyük şey
into seeing a decline
headlines of the present
karşılaştırırsanız
kendinizi kandırırsınız.
of the world look like
using a constant yardstick?
dünyayın gidişatı neye benzer?
data on the present
at a rate of 5.3 per hundred thousand,
oranında birbirlerini katlettiler.
of their citizens in poverty
yoksulluk mağduruydu,
of particulate matter
was 8.5 per hundred thousand,
yüz binde 8,5'ti,
of particulate matter
35 milyon ton
in extreme poverty
dünya nüfusunun %10'u
in extreme poverty
dünya nüfusunun %37'si
for terrorism in Western Europe,
korkunç bir yıl olduğu doğru,
that the world, for all its struggles,
dünyanın tüm mücadelelere rağmen
old-fashioned notion of progress?
ilerleme kavramıyla açıklayabilir miyiz?
a certain amount of derision,
bir dizi saçmalığa başvurmamız lazım.
that intellectuals hate progress.
ilerlemeden nefret ettiğini öğrendim.
progressive really hate progress.
aslında ilerlemeden nefret ediyorlar.
the fruits of progress, mind you.
nefret etmiyorlar ama.
with anesthesia than without it.
geçirmeyi tercih eder.
that rankles the chattering class.
asıl derdi ilerleme fikrinin kendisi.
can improve their lot, I have been told,
geliştirebildiklerine inanıyorsanız
kör bir inancınız var,
in the outmoded superstition
of the myth of the onward march
yürüyüş efsanesine dair
for vulgar American can-doism,
ideolojisinin tezahüratını yapıyorsunuz,
of boardroom ideology,
toplantı salonları havasında
and the Chamber of Commerce.
and, of course, a Pangloss,
hatta bir Pangloss'sunuz,
character who declared,
ağzınızdan tek çıkan şey
in the best of all possible worlds."
en iyisinde en iyisi için.''
as it happens, was a pessimist.
Profesör Pangloss kötümserdi.
there can be much better worlds
bugün sahip olduğumuz dünyadan
of whether progress has taken place
gerçekleşmediği sorusu
or seeing the glass as half full.
bardağın dolu yarısını görmek de değil.
on what goes into human well-being:
ne içerdiği konusunda anlaşıyorlar:
peace, freedom, safety, knowledge,
barış, özgürlük, güvenlik, bilgi,
that, I submit, is progress.
bunun ilerleme olduğunu kabul ediyorum.
precious thing of all, life.
yaşam ile başlıyoruz.
life expectancy at birth was around 30.
yaşam süresi 30 civarında oldu.
tüm dünyada 70'in üzerinde
countries of the world,
en zengin ülkelerinde
did not live to see their fifth birthday,
down a hundredfold.
50. doğum günlerini göremiyordu.
less than six percent of children
dünyanın en yoksul ülkelerinde
of the Apocalypse.
to any part of the world.
altüst edebilir.
and war-ravaged regions.
of the world's population
dünya nüfusunun %90'ı
at war with each other,
savaş hâlindeydiler
interlude between wars.
bir teneffüsten ibaretti.
at war with each other.
savaş hâlinde değiller.
against China 65 years ago.
karşı karşıya getirdi.
have become fewer and less deadly.
daha az ölümcül hâle geldiler.
about 22 per hundred thousand per year
yılda yüz binde 22 iken
bu oran 1,2.
of authoritarian populism
otoriterlik tehdidiyle
more democratic
living in democracies.
demokrasi çatısı altında yaşıyor.
and the code of vendetta
hukukun yerini her aldığında
under the control of centralized kingdoms,
kontrolü altına girdiğinde de bu yaşandı,
when the sheriffs moved to town,
in just about every way.
daha güvenli bir hâle geldik.
we've become 96 percent less likely
araba kazasında can kaybı riski
to be mowed down on the sidewalk,
%88 daha az,
to die in a plane crash,
%99 daha az,
to be killed on the job,
%95 daha az,
to be killed by an act of God,
wildfire, storm, volcano,
doğal felaket sebebiyle
has become less angry with us
daha az kızgın olması değil,
in the resilience of our infrastructure.
the quintessential act of God,
ta kendisinden bahsedersek?
to be killed by a bolt of lightning.
can kaybı riski de %97 daha az.
could read or write.
okuma yazma biliyordu.
achieved universal literacy
evrensel okuma yazmaya
of the world's population
%90'ından daha fazlası
worked more than 60 hours per week.
haftada 60 saatten fazla çalışıyordu.
of running water and electricity
gelişmiş dünyada
of washing machines, vacuum cleaners,
elektrikli süpürge, buzdolapları,
stoves and microwaves,
geniş çapta yayılmasıyla
that we forfeit to housework
wealth, safety, knowledge and leisure
ve boş zaman üzerindeki tüm bu kazanımlar
of faith or optimism,
veya iyimserlik meselesi değil,
been covered in the news?
emotion words in news stories
duygu sözcüklerinin bir tablosu
in which humanity has gotten healthier,
daha bilgili, daha güvenli
has become increasingly morose
can sıkıcı bir hâl aldığını gösterdi
have gotten steadily glummer.
durmadan daha kasvetli oldular.
ilerlemenin kıymetini bilmiyor?
from our cognitive psychology.
bilişsel psikolojide gizli.
called the "availability heuristic."
denilen bir zihinsel kısayolla ölçüyoruz.
something from memory,
comes from the nature of journalism,
gazeteciliğin doğasından geliyor,
from "The Onion,"
durumu özetliyor;
İnsanların Gün Boyunca
Panic About For Rest of Day."
Gerektiğine Karar Veriyor.''
not stuff that doesn't happen.
olmayan olayları değil.
that has been at peace for 40 years,"
yaşamış bir ülkeden canlı aktarıyorum,''
been attacked by terrorists.
bir şehirden.
from extreme poverty yesterday"
aşırı yoksulluktan kurtuldu''
leaving poverty behind,
yoksulluktan kurtulduğu anlamına gelir
on our morbid interest
neyin yanlış gidebileceğine dair
"If it bleeds, it leads."
mantığıyla yayın yaparlar.
with the nature of news,
haberlerin doğasını birleştirirseniz
has been coming to an end
some questions about progress
to many of you.
of suffering and danger
sorunlar ve tehlikeye karşı
of how they can be reduced,
konusunda da hazırlıklı olmalıyız
to indiscriminate pessimism.
ayrım gözetmeyen tehlikeler var.
intelligence will --
to enjoy life while we can,
hayatın tadını çıkarabilmektir,
for tomorrow we die.
çünkü yarın olmayacağız.
pessimism is radicalism.
diğer bir tehlikesi radikallik.
and beyond hope for reform,
ve yeniden düzenleme umudu yoksa
is to seek to smash the machine,
mekanizmayı yok etmek,
rises out of the ashes
ne olursa olsun,
than what we have now.
çok daha iyi olacaktır.
such a thing as progress,
or dialectic lifting us ever higher.
veya bir tartışma platformu değil.
bending toward justice.
tarihi bir kavis de değil.
governed by an idea,
insan çabalarının sonucu,
with the 18th century Enlightenment,
kendimizi ilişkilendirdiğimiz bir fikir,
that everything becomes better
her şeyin herkes için aynı zamanda
anlamına bile gelmiyor.
and progress is not a miracle
ama ilerleme bir mucize değil,
which have to be solved in their turn.
çözümlenecek yeni sorunlar doğurur.
facing the world today are gargantuan,
çözülmeyen sorunlar devasa,
ve nükleer savaş riskleri
as problems to be solved,
sorunlar olarak görmeliyiz,
for climate change
derin dekarbonizasyon
go against human nature?
insan doğasına aykırı mı?
of the existence of human nature,
öncül bir savunucusuyum,
and perversities.
ve terslik olursa olsun.
is more tragic than utopian
trajik olduğunu
we are not golden
we are getting back to the garden.
gerçek olmayacağını anlattım.
yayınlanmasını takip eden
"The Blank Slate" was published.
görüşüm de aydınlandı.
the statistics of human progress,
istatistikleriyle olan aşinalığım
every other aspect of our well-being,
our tribulations and woes,
by Enlightenment norms and institutions,
ve kurumlarıyla beslenen insan doğası
to replicate my own data-driven epiphany
sunduğu farkındalığı
öfkeyle karşılık verdiler,
that intellectuals hate progress,
nefret ettiklerini iddia etmeme
that there has been progress.
kaydedildiğini iddia etmeme.
just leaves them cold.
onları ürpertiyor.
aç insanları doyurmak,
I have received from readers is gratitude,
en yaygın tepki minnettarlıktı,
their view of the world
uyuşmuş ve çaresiz bir kaderciden
değiştirdiğim için
of the Enlightenment
olduğuna inanıyorum,
with greater artistic flare
against life-enabling order
zor adımlarla karşılaşıyoruz
that is ruthlessly competitive.
bizi şekillendirdi.
zayıf kaldık.
been blessed with resources
kefaret için açık kapı bırakan
for a kind of redemption.
to combine ideas recursively,
gücüne sahibiz,
of our ingenuity and experience.
paylaşmamıza imkan tanıyor.
with the capacity for sympathy,
anlayış, teselli
compassion, commiseration.
büyük bir kapasitemiz var.
to magnify their own power.
her zaman bir yolunu buldular.
gerek yazılı, gerek basılı
and electronic word.
güçlendirildi.
tarih, gazetecilik
and the narrative arts.
have been multiplied
against the forces that grind us down,
of our own nature.
yanlarına karşı zafer kazanıyoruz.
of the cosmos, including life and mind.
tüm gizemleri birleştiriyoruz.
daha çok öğreniyoruz, daha zekiyiz
assaulted, enslaved, exploited
with peace and prosperity are growing
barış ve refah tüm bölgelerde artıyor
have been voiced,
konuşuluyor
are yet to be conceived.
bunları ifade edecek.
sahip olmayacağız
tehlikeli olur.
to the betterments we can attain
bilgiyi kullanmaya devam edersek
to enhance human flourishing.
bir sınırı yok.
is not just another myth.
başka bir efsane değil.
which is the only truth we can have.
sahip olabileceğimiz tek gerçek de bu.
continue to be true and which ones false,
ve yanlış olanları gösterebiliriz,
and any could become.
with the power of reason
meyilli her canlıya,
than ignorance and superstition.
ve batıl inançtan daha iyi olduğu.
ABOUT THE SPEAKER
Steven Pinker - PsychologistSteven Pinker is a professor of cognitive science (the study of the human mind) who writes about language, mind and human nature.
Why you should listen
Steven Pinker grew up in the English-speaking community of Montreal but has spent his adult life bouncing back and forth between Harvard and MIT. He is interested in all aspects of human nature: how we see, hear, think, speak, remember, feel and interact.
To be specific: he developed the first comprehensive theory of language acquisition in children, used verb meaning as a window into cognition, probed the limits of neural networks and showed how the interaction between memory and computation shapes language. He has used evolution to illuminate innuendo, emotional expression and social coordination. He has documented historical declines in violence and explained them in terms of the ways that the violent and peaceable components of human nature interact in different eras. He has written books on the language instinct, how the mind works, the stuff of thought and the doctrine of the blank slate, together with a guide to stylish writing that is rooted in psychology.
In his latest book, Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress, he writes about progress -- why people are healthier, richer, safer, happier and better educated than ever. His other books include The Language Instinct, How the Mind Works, The Blank Slate: The Modern Denial of Human Nature, The Stuff of Thought, and The Better Angels of Our Nature.
Steven Pinker | Speaker | TED.com