TEDGlobal 2012
Clay Shirky: How the Internet will (one day) transform government
Clay Shirky: İnternet (eninde sonunda) yönetimi nasıl değiştirecek?
Filmed:
Readability: 4.4
1,294,633 views
Açık kaynak dünyası sağanak halinde gelen önerilerle baş etmenin yolunu GitHub gibi servisler sayesinde buldu. Neden hükümetler de bunu başaramasın? Ufuk açan konuşmasında Clay Shirky demokrasilerin İnternet'ten öğrenebileceklerinin şeffaflıkla sınırlı olmadığını, nasıl vatandaşlar tarafından şekillendirilebileceğini anlatıyor.
Clay Shirky - Social Media Theorist
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I want to talk to you today about something
0
276
1945
Bugün sizlere açık kaynak programlama dünyasından
00:18
the open-source programming world can teach democracy,
1
2221
3015
demokrasi hakkında öğrenebileceklerimize dair
00:21
but before that, a little preamble.
2
5236
1635
konuşmayı istiyorum. Ama konuya girmeden önce...
00:22
Let's start here.
3
6871
1820
Gelin buradan başlayalım:
00:24
This is Martha Payne. Martha's a 9-year-old Scot
4
8691
3395
Tanıştırayım, Martha Payne. Kendisi 9 yaşında
00:27
who lives in the Council of Argyll and Bute.
5
12086
2021
Argyll Bute bölgesinde yaşayan bir İskoç.
00:30
A couple months ago, Payne started a food blog
6
14107
2693
Payne birkaç ay önce NeverSeconds adlı bir blog
00:32
called NeverSeconds, and she would take her camera
7
16800
2873
açtı ve okulda yediği öğle yemeklerinin fotoğraflarını
00:35
with her every day to school to document
8
19673
2280
çekerek düzenli olarak yorumlar
00:37
her school lunches.
9
21953
2014
yazmaya başladı.
00:39
Can you spot the vegetable? (Laughter)
10
23967
1889
Sebze görebileniniz var mı? (gülüşmeler)
00:41
And, as sometimes happens,
11
25856
3754
Tahmin edebileceğiniz gibi
00:45
this blog acquired first dozens of readers,
12
29610
2590
önce birkaç düzine insan okumaya başladı,
00:48
and then hundreds of readers,
13
32200
1680
sonra yüzlerce insan okumaya başladı...
00:49
and then thousands of readers, as people tuned in
14
33880
2586
derken binlerce insan blogtan düzenli olarak
00:52
to watch her rate her school lunches,
15
36466
1668
okul yemeklerini değerlendiren kızı okur oldu.
00:54
including on my favorite category,
16
38134
1525
En sevdiğim kategori de buradaki,
00:55
"Pieces of hair found in food." (Laughter)
17
39659
3592
"Yemekten çıkan kıl miktarı." (Gülüşmeler)
00:59
This was a zero day. That's good.
18
43251
3471
O gün şanslıymış, hiç çıkmamış.
01:02
And then two weeks ago yesterday, she posted this.
19
46722
3194
Ve dünden iki hafta önce bu yazı yayımlandı:
01:05
A post that read: "Goodbye."
20
49916
1911
Bir "Veda" yazısı.
01:07
And she said, "I'm very sorry to tell you this, but
21
51827
3214
Şöyle diyordu: "Üzülerek söylüyorum ki, okul
01:10
my head teacher pulled me out of class today and told me
22
55041
2744
müdürü beni dersten çağırarak, bundan böyle
01:13
I'm not allowed to take pictures in the lunch room anymore.
23
57785
2996
yemeklerin fotoğraflarını çekmeme izin vermeyeceklerini söyledi.
01:16
I really enjoyed doing this.
24
60781
1726
Bunu yapmak gerçekten de hoşuma gitmişti.
01:18
Thank you for reading. Goodbye."
25
62507
3230
Okuduğunuz için teşekkürler. Hoşçakalın."
01:21
You can guess what happened next, right? (Laughter)
26
65737
5178
Sonra neler olduğunu tahmin edebiliyorsunuz değil mi? (gülüşmeler)
01:26
The outrage was so swift, so voluminous, so unanimous,
27
70915
5918
Öylesine ani, güçlü, aynı tondan tepkiler gelmeye başladı ki
01:32
that the Council of Argyll and Bute reversed themselves
28
76833
2931
Argyll Bute yerel yönetimi çark etmek zorunda kaldı
01:35
the same day and said, "We would,
29
79779
1286
ve aynı gün şu açıklama geldi: "Asla
01:36
we would never censor a nine-year-old." (Laughter)
30
81065
2166
dokuz yaşında bir çocuğu sansürlemeyiz." (Gülüşmeler)
01:39
Except, of course, this morning. (Laughter)
31
83231
2477
Bu sabahı saymazsak. (Gülüşmeler)
01:41
And this brings up the question,
32
85708
4413
Bu olay şunu düşündürüyor...
01:46
what made them think they could get away
33
90121
2214
Bu tavrın yanlarına kâr kalacağını
01:48
with something like that? (Laughter)
34
92335
2050
nasıl düşündüler ki? (Gülüşmeler)
01:50
And the answer is, all of human history prior to now.
35
94385
4717
Elbette yanıtı basıt, insanlık tarihi!
01:55
(Laughter) So,
36
99102
3548
(Gülüşmeler) Peki,
01:58
what happens when a medium suddenly puts
37
102650
3925
bir mecra bir sürü yeni fikrin aniden
02:02
a lot of new ideas into circulation?
38
106575
3704
ortalığa saçılmasını sağladığında ne olur?
02:06
Now, this isn't just a contemporaneous question.
39
110279
2105
Bunu şu an için sormuyorum...
02:08
This is something we've faced several times
40
112384
2000
Daha önce de böyle bir durumla karşılaştık,
02:10
over the last few centuries.
41
114384
1356
yüzyıllardır birçok kez karşılaşıyoruz.
02:11
When the telegraph came along, it was clear
42
115740
1985
Telgraf çıkar çıkmaz neler olacağı anlaşılmıştı
02:13
that it was going to globalize the news industry.
43
117725
2218
gazetecilik sektörü küreselleşecekti
02:15
What would this lead to?
44
119943
1489
Peki bu ne işe yarayabilirdi?
02:17
Well, obviously, it would lead to world peace.
45
121432
3564
Eh tabii ki dünya barışı sağlanacaktı.
02:20
The television, a medium that allowed us not just to hear
46
124996
2810
Sonra televizyon geldi, duymakla kalmayıp artık
02:23
but see, literally see, what was going on
47
127806
2767
dünyada olup bitenlere kelime anlamıyla
02:26
elsewhere in the world, what would this lead to?
48
130573
2317
göz atabilir olmuştuk, bu bizi nereye götürdü?
02:28
World peace. (Laughter)
49
132890
2240
Dünya barışı! (Gülüşmeler)
02:31
The telephone?
50
135130
957
Telefon?
02:31
You guessed it: world peace.
51
136087
2595
Tabii ki dünya barışı...
02:34
Sorry for the spoiler alert, but no world peace. Not yet.
52
138682
4974
Sonunu söyleyivereceğim için kusura bakmayın ama barış gelmedi. En azından şimdilik...
02:39
Even the printing press, even the printing press
53
143656
2479
Matbaa da bu zincirin halkalarından biriydi aslında
02:42
was assumed to be a tool that was going to enforce
54
146135
3129
Matbaa Avrupa çapında katolik anlayışa dair
02:45
Catholic intellectual hegemony across Europe.
55
149264
3653
fikirlerin dolaşıma gireceği umularak yapılmıştı.
02:48
Instead, what we got was Martin Luther's 95 Theses,
56
152917
2484
Onun yerine Matin Luther'in 95 Tezi ile karşılaştık,
02:51
the Protestant Reformation, and, you know,
57
155401
2020
bu da Protestanlığın doğuşunu getirdi malum,
02:53
the Thirty Years' War. All right,
58
157421
2358
derken buyrun Otuz Yıl Savaşları'na!
02:55
so what all of these predictions of world peace got right
59
159779
4231
Dünya barışı peşindeki tüm bu beklentilerde doğru
02:59
is that when a lot of new ideas suddenly
60
164010
2531
bir tespit de vardı aslında. Yeni fikirlerin varlığı
03:02
come into circulation, it changes society.
61
166541
2926
toplumda mutlaka değişimlere yol açıyor.
03:05
What they got exactly wrong was what happens next.
62
169467
3532
Hayal kırıklığı genellikle bu adımdan sonra geliyor...
03:08
The more ideas there are in circulation,
63
172999
2549
Ortalıkta ne kadar çok fikir olursa,
03:11
the more ideas there are for any individual to disagree with.
64
175548
4708
birbiriyle anlaşamayan o kadar çok insan var demek.
03:16
More media always means more arguing.
65
180256
4773
Daha çok mecra hep daha çok tartışma demek.
03:20
That's what happens when the media's space expands.
66
185029
2920
Mecranın genişlemesinin doğal sonucu bu.
03:23
And yet, when we look back on the printing press
67
187949
2903
Buna rağmen matbaa örneğine dönersek
03:26
in the early years, we like what happened.
68
190852
3379
ilk başlarda herkes bu gelişmeyi sevdi.
03:30
We are a pro-printing press society.
69
194231
3244
Matbaa taraftarı bir toplum olduk.
03:33
So how do we square those two things,
70
197475
1970
Peki daha çok tartışma yaratılmasından nasıl
03:35
that it leads to more arguing, but we think it was good?
71
199445
2756
hayırlı bir sonuç ortaya çıkarabiliriz?
03:38
And the answer, I think, can be found in things like this.
72
202201
2599
Galiba bunun gibi örneklerle cevaba yaklaşabiliriz.
03:40
This is the cover of "Philosophical Transactions,"
73
204800
3285
Bu "Philosophical Transactions" (Felsefi Takas) dergisinin kapağı
03:43
the first scientific journal ever published in English
74
208085
2622
İngilizce yayımlanan ilk bilimsel dergi
03:46
in the middle of the 1600s,
75
210707
1882
1600'lü yılların ortalarında
03:48
and it was created by a group of people who had been
76
212589
1827
kendilerini "Görünmez Okul" (The Invisible College)
03:50
calling themselves "The Invisible College,"
77
214416
1637
diye adlandıran bir grup tarafından yayımlanmıştı.
03:51
a group of natural philosophers who only later
78
216053
2204
Bu grup çok kısa süre sonra bilim insanları olarak
03:54
would call themselves scientists,
79
218257
2605
adlandırılacak bir grup doğa felsefecisiydi
03:56
and they wanted to improve the way
80
220862
3544
ve doğa felsefesi alanındaki tartışma üslubunun
04:00
natural philosophers argued with each other,
81
224406
2657
daha yetkin hale gelmesini sağlamak istiyorlardı.
04:02
and they needed to do two things for this.
82
227063
1990
Bunun için ihtiyaç duydukları iki şey vardı:
04:04
They needed openness. They needed to create a norm
83
229053
2484
Birincisi açık olmaktı. İlk kural bir deney
04:07
which said, when you do an experiment,
84
231537
1859
yapıldığında sadece bulguları değil
04:09
you have to publish not just your claims,
85
233396
2685
deneyin ne şekilde gerçekleştiğine dair
04:11
but how you did the experiment.
86
236081
1426
bilgileri de yayımlama zorunluluğuydu.
04:13
If you don't tell us how you did it, we won't trust you.
87
237507
2797
Nasıl yapıldığını anlatmazsan sana güvenemeyiz diyorlardı.
04:16
But the other thing they needed was speed.
88
240304
2360
İkinci ihtiyaç duydukları şey de hızdı.
04:18
They had to quickly synchronize what
89
242664
2305
Herkesin konuyu takip ederken aynı
04:20
other natural philosophers knew. Otherwise,
90
244969
2454
yere gelmesini sağlamak gerekliydi. Yoksa
04:23
you couldn't get the right kind of argument going.
91
247423
2857
sunulan argümanla doğru ilişki kurulamıyordu.
04:26
The printing press was clearly the right medium for this,
92
250280
2950
Matbaa tam bu iş için gerekli mecrayı sunuyordu
04:29
but the book was the wrong tool. It was too slow.
93
253230
2586
ama kitap doğru bir araç değildi, çünkü yavaştı.
04:31
And so they invented the scientific journal
94
255816
2862
Böylece ilk bilimsel dergi icat edilmiş oldu.
04:34
as a way of synchronizing the argument
95
258678
2786
Böylece doğa felsefecileri arasında süregiden
04:37
across the community of natural scientists.
96
261464
2554
tartışmalarda herkes aynı konuyu yakalayabiliyordu.
04:39
The scientific revolution wasn't created by the printing press.
97
264018
3498
Bilimsel Devrim matbaa tarafından değil
04:43
It was created by scientists,
98
267516
2146
bilim insanları tarafından yapıldı,
04:45
but it couldn't have been created if they didn't have
99
269662
1859
ama bu yolda kullanabilecekleri bir araç olarak
04:47
a printing press as a tool.
100
271521
2170
matbaa olmadan yapamazlardı.
04:49
So what about us? What about our generation,
101
273691
2240
Peki günümüze dönelim. Bizim kuşak ve medya
04:51
and our media revolution, the Internet?
102
275931
2003
devrimi ya da İnternet hakkında ne diyebiliriz?
04:53
Well, predictions of world peace? Check. (Laughter)
103
277934
4119
Dünya barışını getirir mi? Kuşkusuz! (gülüşmeler)
04:57
More arguing? Gold star on that one. (Laughter)
104
282053
8583
Daha çok tartışma yaratıyor mu? Yıldızlı pekiyi alır! (Gülüşmeler)
05:06
(Laughter)
105
290636
1311
(Gülüşmeler)
05:07
I mean, YouTube is just a gold mine. (Laughter)
106
291947
4347
Yani YouTube başlı başına bir altın madeni... (Gülüşmeler)
05:12
Better arguing? That's the question.
107
296294
4095
Tartışarak daha iyiye ulaşma? Asıl soru bu galiba.
05:16
So I study social media, which means,
108
300389
2044
Sosyal medya üzerine çalışıyorum. Yani kabaca
05:18
to a first approximation, I watch people argue.
109
302433
2611
insanların tartışıp durmasını izliyorum.
05:20
And if I had to pick a group that I think is
110
305044
4107
Birisi bana "Çağımızın Görünmez Okulu kimdir?
05:25
our Invisible College, is our generation's collection of people
111
309151
3793
kimleri, araçları daha iyi tartışarak daha iyiye
05:28
trying to take these tools and to press it into service,
112
312944
3159
ulaşmak için kullanan insanlardan oluşan bir grup
05:32
not for more arguments, but for better arguments,
113
316103
2781
olarak tanımlardın?" diye sorsaydı...
05:34
I'd pick the open-source programmers.
114
318884
2395
Açık kaynak programcılar derdim.
05:37
Programming is a three-way relationship
115
321279
2262
Programlama üç özneye sahip
05:39
between a programmer, some source code,
116
323541
2284
programcı, yazdığı kod ve bilgisayar.
05:41
and the computer it's meant to run on, but computers
117
325825
2614
bilgisayarlar verilen komutları yerine
05:44
are such famously inflexible interpreters of instructions
118
328439
4702
getirirken esnek olamamakla ünlü araçlar
05:49
that it's extraordinarily difficult to write out a set
119
333141
4023
bu yüzden de anlayacakları dilden konuşmak ve
05:53
of instructions that the computer knows how to execute,
120
337164
3038
komutlar vermek zor bir iş haline geliyor.
05:56
and that's if one person is writing it.
121
340202
1866
Üstelik bu bir programcı için dert.
05:57
Once you get more than one person writing it,
122
342068
2099
Birden fazla insan aynı programı yazarken
06:00
it's very easy for any two programmers to overwrite
123
344167
3084
iki kişinin aynı dosyaya yazıp birbirinin işini bozması
06:03
each other's work if they're working on the same file,
124
347251
2661
kolayca başa gelebilir, hatta birbiriyle çelişen
06:05
or to send incompatible instructions
125
349912
2182
komutlar gönderilerek bilgisayarın ne yapacağını
06:07
that simply causes the computer to choke,
126
352094
2441
bilemez hale gelmesine yol açmak da zor olmaz.
06:10
and this problem grows larger
127
354535
2959
ve problem programcıların sayısı arttıkça
06:13
the more programmers are involved.
128
357494
2769
daha içinden çıkılmaz hale gelir.
06:16
To a first approximation, the problem of managing
129
360263
3347
Büyük yazılım projelerinde bu türden
06:19
a large software project is the problem
130
363610
2726
problemleri çözmek için ortadaki sosyal kaosu
06:22
of keeping this social chaos at bay.
131
366336
3656
önleyecek yaklaşımlar geliştirilmeye çalışıldı.
06:25
Now, for decades there has been a canonical solution
132
369992
2475
On yıllardır işleyen bir model de var hatta
06:28
to this problem, which is to use something called
133
372467
1654
"sürüm takip sistemi" adı verilen bir araç
06:30
a "version control system,"
134
374121
1980
kullanılıyor. Ki ne yaptığı
06:32
and a version control system does what is says on the tin.
135
376101
2209
aslında adından da belli.
06:34
It provides a canonical copy of the software
136
378310
3394
Sunucunun bir yerlerinde esas kabul edilen
06:37
on a server somewhere.
137
381704
1552
bir kopya tutuyor.
06:39
The only programmers who can change it are people
138
383256
2906
Kodu değiştirebilen programcılar sadece
06:42
who've specifically been given permission to access it,
139
386162
3531
özel olarak bu konuda izin verilen kişiler oluyor
06:45
and they're only allowed to access the sub-section of it
140
389693
3767
yetkili kişiler de sadece kendi alanlarındaki
06:49
that they have permission to change.
141
393460
2430
bölümü görüp değiştirebiliyor.
06:51
And when people draw diagrams of version control systems,
142
395890
3185
Eğer bu işleyişi gösterecek bir diyagram çizilirse
06:54
the diagrams always look something like this.
143
399075
2365
şöyle bir görüntüyle karşı karşıya kalıyoruz.
06:57
All right. They look like org charts.
144
401440
2878
Evet aslında organizasyon şemasına benziyor.
07:00
And you don't have to squint very hard
145
404318
1407
Politik anlamda ne tür bir organizasyon
07:01
to see the political ramifications of a system like this.
146
405725
3465
şeması olduğu da epey açık aslında.
07:05
This is feudalism: one owner, many workers.
147
409190
4476
Feodalizm. Bir sahip, bir sürü ırgat.
07:09
Now, that's fine for the commercial software industry.
148
413666
3324
Ticari yazılım sektörü açısından işleyen bir model.
07:12
It really is Microsoft's Office. It's Adobe's Photoshop.
149
416990
5390
Gerçekten de Microsoft'un Office kodu. Adobe'nin Photoshop'u böyle yazılıyor.
07:18
The corporation owns the software.
150
422380
2832
Firma yazılımın sahibi pozisyonunda
07:21
The programmers come and go.
151
425212
2314
programcılar bugün var, yarın yok...
07:23
But there was one programmer who decided
152
427526
3373
Fakat bir programcı bu işleyişin
07:26
that this wasn't the way to work.
153
430899
2988
programcılık için kötü olduğunu fark etti.
07:29
This is Linus Torvalds.
154
433887
1262
Linus Torvalds'tan bahsediyorum.
07:31
Torvalds is the most famous open-source programmer,
155
435149
2152
Torvalds en meşhur açık kaynak programcı
07:33
created Linux, obviously, and Torvalds looked at the way
156
437301
5301
Linux'u yaratan isim ve açık-kaynak dünyasının bu
07:38
the open-source movement had been dealing with this problem.
157
442602
3512
sorunu ele alma biçimine dair kafa yoruyor.
07:42
Open-source software, the core promise of the open-source license,
158
446114
4624
Açık kaynak kod, açık lisanslar, temel olarak her isteyenin
07:46
is that everybody should have access to all the source code
159
450738
3746
kodun tamamına, her istediğinde erişebilmesi
07:50
all the time, but of course, this creates
160
454484
3253
gerektiğini bir hak olarak savunuyor.
07:53
the very threat of chaos you have to forestall
161
457737
3307
Fakat bu durum, kodun çalışır halde olması için
07:56
in order to get anything working.
162
461044
1578
baş edilmesi gereken bir kaosu beraberinde getiriyor.
07:58
So most open-source projects just held their noses
163
462622
2482
Birçok açık-kaynak projede bu ayrımı kenara atıp
08:01
and adopted the feudal management systems.
164
465104
2680
feodal sistem aynen kullanılıyor.
08:03
But Torvalds said, "No, I'm not going to do that."
165
467784
2508
Torvalds, "Hayır, bunu kabul etmiyorum" dedi.
08:06
His point of view on this was very clear.
166
470292
3565
Bu konuya bakışı gayet netti.
08:09
When you adopt a tool, you also adopt
167
473857
2533
Bir aracı kullanmaya başladığınızda,
08:12
the management philosophy embedded in that tool,
168
476390
3589
o aracın yönetime dair felsefesi de içinde gelir.
08:15
and he wasn't going to adopt anything that didn't work
169
479979
3136
O da Linux topluluğunun çalışmasına uymayan
08:19
the way the Linux community worked.
170
483115
2309
hiçbir şeyi kabul etmeye niyetli değildi.
08:21
And to give you a sense of how enormous
171
485424
2532
Verdiği kararın ne kadar büyük bir
08:23
a decision like this was, this is a map
172
487956
3668
etki alanı olduğunu daha iyi anlamanız için
08:27
of the internal dependencies within Linux,
173
491624
3489
Linux'taki bağımlılıkları gösteren bu haritaya bakın.
08:31
within the Linux operating system, which sub-parts
174
495113
2607
İşletim sisteminin çalışması için hangi bölümün
08:33
of the program rely on which other sub-parts to get going.
175
497720
4445
hangi bölüme sırtını dayayıp iş yaptığının görüntüsü.
08:38
This is a tremendously complicated process.
176
502165
3578
Ziyadesiyle karmaşık işlemlerden oluşan
08:41
This is a tremendously complicated program,
177
505743
2792
gayet karmaşık bir program bu...
08:44
and yet, for years, Torvalds ran this
178
508535
2665
Buna rağmen, Torvalds bu süreci yıllarca
08:47
not with automated tools but out of his email box.
179
511200
3904
e-postadan başka bir şeye ihtiyaç duymadan yönetti.
08:51
People would literally mail him changes
180
515104
2473
İnsanlar yaptıkları değişiklikeri ona e-posta ile gönderiyor,
08:53
that they'd agreed on, and he would merge them by hand.
181
517577
4119
o da kabul ettiklerini elle asıl koda ekliyordu.
08:57
And then, 15 years after looking at Linux and figuring out
182
521696
4746
Böyle geçen 15 yılın ardından Linux ve topluluğun
09:02
how the community worked, he said, "I think I know
183
526442
2810
işleyişine dair "Galiba nasıl bir sürüm kontrol
09:05
how to write a version control system for free people."
184
529252
4167
sistemine ihtiyacımız olduğunu anlamaya başladım." dedi.
09:09
And he called it "Git." Git is distributed version control.
185
533419
5895
Düşündüğü şeye "Git" adını verdi. Git, dağıtık bir sürüm kontrol sistemi.
09:15
It has two big differences
186
539314
3024
Geleneksel sürüm kontrol sistemlerinden
09:18
with traditional version control systems.
187
542338
2063
iki önemli farkı var.
09:20
The first is that it lives up to the philosophical promise
188
544401
3147
İlki açık kaynağın en temel vaadine dayanıyor:
09:23
of open-source. Everybody who works on a project
189
547548
3286
Herkes kodun tamamına her an,
09:26
has access to all of the source code all of the time.
190
550834
3671
her istediğinde erişebilme hakkına sahip olmalı.
09:30
And when people draw diagrams of Git workflow,
191
554505
2674
Git akış şemasını diyagram olarak çizerseniz
09:33
they use drawings that look like this.
192
557179
2937
şöyle bir şey çıkıyor.
09:36
And you don't have to understand what the circles
193
560116
2318
Geleneksel sürüm kontrol sistemlerinden
09:38
and boxes and arrows mean to see that this is a far more
194
562434
3679
ne kadar farklı olduğunu görebilmeniz
09:42
complicated way of working than is supported
195
566113
3095
için tüm o kutucuk ve okların anlamlarını
09:45
by ordinary version control systems.
196
569208
2721
tek tek bilmenize gerek yok.
09:47
But this is also the thing that brings the chaos back,
197
571929
4309
Tabii bu, baştaki kaosun geri gelmesi anlamına da geliyor
09:52
and this is Git's second big innovation.
198
576238
3050
ve Git'in ikinci büyük özelliği devreye giriyor.
09:55
This is a screenshot from GitHub, the premier Git hosting service,
199
579288
3996
Ekran görüntüsü, en popüler Git servisi GitHub'dan
09:59
and every time a programmer uses Git
200
583284
3350
bir programcının Git üzerinde her işlem yaptığında,
10:02
to make any important change at all,
201
586634
3161
yeni bir dosya yarattığında,
10:05
creating a new file, modifying an existing one,
202
589795
3309
olan bir dosyayı düzenlediğinde,
10:09
merging two files, Git creates this kind of signature.
203
593104
4674
iki dosyayı birleştirdiğinde, Git böyle bir imza oluşturuyor.
10:13
This long string of numbers and letters here
204
597778
3143
Rakam ve harflerden oluşan bu uzun değişken
10:16
is a unique identifier tied to every single change,
205
600921
5075
merkezi bir koordinasyona gerek kalmadan
10:21
but without any central coordination.
206
605996
2857
her değişiklikle üretilen biricik belirteçlerden biri.
10:24
Every Git system generates this number the same way,
207
608853
4489
Her Git sistemi bu numarayı aynı yöntemle üretiyor.
10:29
which means this is a signature tied directly
208
613342
3342
Böylece yapılan değişiklikten bağımsız,
10:32
and unforgeably to a particular change.
209
616684
3150
karıştırılamayacak bir imza yaratılmış oluyor.
10:35
This has the following effect:
210
619834
1936
Bu sayede ne elde ettiğimize bakalım
10:37
A programmer in Edinburgh and a programmer in Entebbe
211
621770
3678
Biri Edinburgh'da, diğeri Entebbe'de iki programcı
10:41
can both get the same -- a copy of the same piece of software.
212
625448
3702
birbirlerinden hiç haberleri yokken, aynı yazılımın
10:45
Each of them can make changes and they can merge them
213
629150
3826
bir bölümünün, kopyasını çıkarıp, üzerinde
10:48
after the fact even if they didn't know
214
632976
2935
çalıştıktan sonra aynı dosyada yaptıkları
10:51
of each other's existence beforehand.
215
635911
2959
değişiklikleri birleştirebilirler.
10:54
This is cooperation without coordination.
216
638870
3499
Bu model koordinasyonsuz işbirliğidir.
10:58
This is the big change.
217
642369
2936
Büyük değişiklik tam da burada.
11:01
Now, I tell you all of this not to convince you that it's great
218
645305
5210
Elbette bunları anlatma nedenim açık kaynak programcıların
11:06
that open-source programmers now have a tool
219
650515
3697
felsefeleriyle uyumlu bir araç bulmuş olmalarının
11:10
that supports their philosophical way of working,
220
654212
3093
nasıl da harika olduğunu görmeniz değil.
11:13
although I think that is great.
221
657305
2104
Bence harika, o ayrı.
11:15
I tell you all of this because of what I think it means
222
659409
2768
Bu hikayeyi, toplulukların organize olma biçimleri açısından
11:18
for the way communities come together.
223
662177
2194
önemli olduğuna inandığım için anlattım.
11:20
Once Git allowed for cooperation without coordination,
224
664371
6319
Git, koordinasyon gerektirmeyen işbirliğine
11:26
you start to see communities form
225
670690
2940
olanak yarattığından beri inanılmaz büyük
11:29
that are enormously large and complex.
226
673630
4252
ve karmaşık toplulukların oluşabildiğini görüyoruz.
11:33
This is a graph of the Ruby community.
227
677882
2279
Gördüğünüz grafik Ruby topluluğu.
11:36
It's an open-source programming language,
228
680161
1529
Açık kaynaklı bir programlama dili olan Ruby'yle
11:37
and all of the interconnections between the people --
229
681690
2998
ilgilenen insanlar arasındaki ilişkilerin grafiği,
11:40
this is now not a software graph, but a people graph,
230
684688
2399
yazılımın parçalarındaki ilişkiler değil, bu projeye
11:42
all of the interconnections among the people
231
687087
2102
emek veren insanlar arasındaki ilişkileri gösteren
11:45
working on that project —
232
689189
2343
bir grafiğe bakıyoruz ve hiç de
11:47
and this doesn't look like an org chart.
233
691532
2990
organizasyon şemasına benzemiyor.
11:50
This looks like a dis-org chart, and yet,
234
694522
3420
Daha çok bir organizasyonsuzluk şeması ama
11:53
out of this community, but using these tools,
235
697942
2608
buna rağmen bu araçları kullanarak birlikte
11:56
they can now create something together.
236
700550
2286
üretmenin yolunu bulmuş bir topluluk.
11:58
So there are two good reasons to think that
237
702836
4365
Konumuza dönersek, bu tekniklerin
12:03
this kind of technique can be applied
238
707201
4173
demokrasilere ve özel olarak da kanunlara
12:07
to democracies in general and in particular to the law.
239
711374
4533
uygulanmasının iki anlamlı nedeni var.
12:11
When you make the claim, in fact,
240
715907
1858
İşin doğrusu, İnternet'in demokrasi için
12:13
that something on the Internet is going to be good
241
717765
2958
iyi şeyler yapmaya yarayabileceğinizi söylerseniz
12:16
for democracy, you often get this reaction.
242
720723
2441
genellikle şöyle bir tepki alırsınız.
12:19
(Music) (Laughter)
243
723164
5924
(Müzik ve gülüşme sesleri)
12:24
Which is, are you talking about the thing
244
729088
2526
Bunu gösterip sorarlar: Bahsettiğin şey,
12:27
with the singing cats? Like, is that the thing
245
731614
2411
şu kedilerin falan şarkı söylediği şey değil mi?
12:29
you think is going to be good for society?
246
734025
2629
Bu mu topluma yararı olacak şey?
12:32
To which I have to say, here's the thing
247
736654
2135
Bu çıkışa verecek tek yanıt, ne yalan söyleyeyim,
12:34
with the singing cats. That always happens.
248
738789
3361
gerçekten de bundan kaçış olmadığı...
12:38
And I don't just mean that always happens with the Internet,
249
742150
1733
Altını çizeyim, sadece İnternet'te değil,
12:39
I mean that always happens with media, full stop.
250
743883
2580
medya söz konusu olunca bundan kaçış yok. Nokta.
12:42
It did not take long after the rise
251
746463
2040
Düşününce, matbaa ticari olarak
12:44
of the commercial printing press before someone
252
748503
2676
kullanılmaya başladıktan sona erotik roman
12:47
figured out that erotic novels were a good idea. (Laughter)
253
751179
3313
basmayı akıl etmek için çok zaman geçmedi. (Gülüşmeler)
12:50
You don't have to have an economic incentive to sell books
254
754492
3042
Kitap satarken ekonomik anlamda özendirmeye gerek kalmadan
12:53
very long before someone says, "Hey, you know what I bet
255
757534
3021
birisi tahminen "Milletin neye para vereceğini
12:56
people would pay for?" (Laughter)
256
760555
2168
buldum, var mısın iddiaya?" deyiverdi... (Gülüşmeler)
12:58
It took people another 150 years to even think
257
762723
3550
İşin doğrusu insanların bilimsel yayınları keşfetmesi
13:02
of the scientific journal, right? So -- (Laughter) (Applause)
258
766273
6760
150 yıl falan sürdü... (Gülüşmeler, alkışlar...)
13:08
So the harnessing by the Invisible College
259
773033
3038
Görünmez Okul'un matbaayı sahiplenip, bilimsel
13:11
of the printing press to create the scientific journal
260
776071
2385
yayınlar yapması elbette çok önemliydi, ama
13:14
was phenomenally important, but it didn't happen big,
261
778456
2911
o dönemde o kadar görünür bir etkisi olmadı, hemen
13:17
and it didn't happen quick, and it didn't happen fast, so
262
781367
2759
gerçekleşmedi ve herkes fark etmemişti. Dolayısıyla
13:20
if you're going to look for where the change is happening,
263
784126
3298
bugün değişimin nerede olduğunu görmek isterseniz
13:23
you have to look on the margins.
264
787424
2016
uçlara, sınırlara bakmalısınız.
13:25
So, the law is also dependency-related.
265
789440
5464
Kanunlar da birbirlerine bağımlılıklar içeriyor.
13:30
This is a graph of the U.S. Tax Code,
266
794904
3409
Buyrun Amerikan Vergi Kanunu'nun grafik temsiline
13:34
and the dependencies of one law on other laws
267
798313
3080
maddelerin birbirlerine etkilerini, bağımlılıklarını
13:37
for the overall effect.
268
801393
2398
bir arada görebilirsiiz.
13:39
So there's that as a site for source code management.
269
803791
3432
Madem elimizde kaynak kod yönetimi için site var
13:43
But there's also the fact that law is another place
270
807223
1902
ve kanunlar da üzerine birçok fikrin havada uçuştuğu,
13:45
where there are many opinions in circulation,
271
809125
2274
değişiklikler yapıldığı ama esas kabul edilen
13:47
but they need to be resolved to one canonical copy,
272
811399
3508
tek bir kopyada birleşiyor olması gereken metinler...
13:50
and when you go onto GitHub, and you look around,
273
814907
2577
GitHub'a girdiğinizde ilk gözünüze çarpan şey
13:53
there are millions and millions of projects,
274
817484
2069
milyonlarca proje ve kaynak kodlarına gömülmüş
13:55
almost all of which are source code,
275
819553
1354
insanlar olmasına rağmen, kenarda köşede kalmış
13:56
but if you look around the edges, you can see people
276
820907
2685
bir avuç insanın siyasî ayrıntılarla uğraşmak için
13:59
experimenting with the political ramifications
277
823592
2209
bu sistemi kullanmayı denediklerini
14:01
of a system like that.
278
825801
1613
en azından denediklerini görebilirsiniz.
14:03
Someone put up all the Wikileaked cables
279
827414
1810
Örneğin biri Wikileaks diye bilinen ve Amerikan
14:05
from the State Department, along with software used
280
829224
2265
diplomatik yazışmalarından sızdırılan telgraflarını ve
14:07
to interpret them, including my favorite use ever
281
831489
3189
yardımcı bir yazılımı yükledi. En sevdiğim özellik
14:10
of the Cablegate cables, which is a tool for detecting
282
834678
2371
bütün telgrafları kullanarak Dışişleri Bakanlığı
14:12
naturally occurring haiku in State Department prose.
283
837049
3015
yazışmalarından haiku çıkıyor mu diye bakıyor.
14:15
(Laughter)
284
840064
5896
(Gülüşmeler)
14:21
Right. (Laughter)
285
845960
3072
Valla! (Gülüşmeler)
14:24
The New York Senate has put up something called
286
849032
2799
New York Senatosu da Açık Mevzuat adını verdiği
14:27
Open Legislation, also hosting it on GitHub,
287
851831
2407
bir projeyi GitHub üzerinde tutmaya başladı
14:30
again for all of the reasons of updating and fluidity.
288
854238
2386
güncelleme ve erişim kolaylığı sağlamasının yanında
14:32
You can go and pick your Senator and then you can see
289
856624
2666
Senatörlerden birini seçerek hangi yasalarla ilgili
14:35
a list of bills they have sponsored.
290
859290
2035
çalıştığını, ne oy verdiğini görebiliyorsunuz.
14:37
Someone going by Divegeek has put up the Utah code,
291
861325
3632
Divegeek adlı bir kullanıcı Utah eyaletindeki
14:40
the laws of the state of Utah, and they've put it up there
292
864957
2765
tüm yasal mevzuatı yükleyerek
14:43
not just to distribute the code,
293
867722
1449
sadece kod yazımı için değil, kanun yazımı
14:45
but with the very interesting possibility that this could
294
869171
3198
ve yasal çalışmalar için de birçok olanak sunduğuna
14:48
be used to further the development of legislation.
295
872369
4555
yeni bir örnek eklemiş oldu.
14:52
Somebody put up a tool during the copyright debate
296
876924
3839
Senatoda telif tartışmaları sürerken, bir kullanıcı
14:56
last year in the Senate, saying, "It's strange that Hollywood
297
880763
4186
"Hollywood'un Kanada mevzuatına Kanada vatandaşlarından
15:00
has more access to Canadian legislators
298
884949
3124
daha rahat erişmesi kadar saçma bir şey olabilir mi?
15:03
than Canadian citizens do. Why don't we use GitHub
299
888073
3816
Neden GitHub'u kullanarak vatandaşların katılımıyla
15:07
to show them what a citizen-developed bill might look like?"
300
891889
4476
nasıl bir yasa çıkabileceğini göstermeyi denemiyoruz?" dedi.
15:12
And it includes this very evocative screenshot.
301
896365
3752
Önerisinden, şöyle tanıdık bir ekran görüntüsü aldım.
15:16
This is a called a "diff," this thing on the right here.
302
900117
2978
Bu sağda gördüğünüz bir "kıyas" (diff) dosyası.
15:18
This shows you, for text that many people are editing,
303
903095
2970
Birçok insanın üzerinde çalıştığı bir metinde
15:21
when a change was made, who made it,
304
906065
2201
ne zaman, kim tarafından, ne değişiklik yapılmış
15:24
and what the change is.
305
908266
1003
onu gösteriyor.
15:25
The stuff in red is the stuff that got deleted.
306
909269
1455
Kırmızı işaretlenmiş satırlar silinmiş.
15:26
The stuff in green is the stuff that got added.
307
910724
2692
Yeşil satırlar eklenmiş.
15:29
Programmers take this capability for granted.
308
913416
2782
Programcılar bu özelliği dünyanın en doğal şeyi kabul ediyorlar.
15:32
No democracy anywhere in the world offers this feature
309
916198
2925
Oysa böyle bir özelliği vatandaşlarına sunan bir demokrasi yok
15:35
to its citizens for either legislation or for budgets,
310
919123
3815
Ne yasama çalışması ne de bütçe için bunu
15:38
even though those are the things done
311
922938
2530
kullanan birilerini görmek imkansız.
15:41
with our consent and with our money.
312
925468
3139
Bizim namımıza ve paramızla yapılmasına rağmen.
15:44
Now, I would love to tell you that the fact
313
928607
3238
Şunu memnuniyetle söyleyebilirim ki,
15:47
that the open-source programmers have worked out
314
931845
3172
açık kaynak programcılık dünyası büyük ölçekli,
15:50
a collaborative method that is large scale, distributed,
315
935017
3671
dağınık çalışan, düşük maliyetli ve demokrasi idealleriyle
15:54
cheap, and in sync with the ideals of democracy, I would love
316
938688
3465
paralel çalışabilen bir katılımcı yöntem geliştirmeyi başardı.
15:58
to tell you that because those tools are in place,
317
942153
2171
Bütün araçlar elimizin altında diye değişimin, gelişimin
16:00
the innovation is inevitable. But it's not.
318
944324
4331
kaçınılmaz olduğunu da söylemek isterdim. Ama öyle değil...
16:04
Part of the problem, of course, is just a lack of information.
319
948655
2993
Öyle olmayışının bir bölümü bilgi eksikliğinden kaynaklı.
16:07
Somebody put a question up on Quora saying,
320
951648
1903
Quora'da şöyle bir soruyla karşılaştım:
16:09
"Why is it that lawmakers don't use
321
953551
2092
"Neden yasakoyucular dağıtık bir sürüm
16:11
distributed version control?"
322
955643
1407
kontrol sistemiyle çalışmıyorlar?"
16:12
This, graphically, was the answer. (Laughter)
323
957050
3621
Bu, görsel olarak yanıt veriyor herhalde. (gülüşmeler)
16:16
(Laughter) (Applause)
324
960671
2091
GITHUB KULLANANLAR - AVUKATLAR (Gülüşme ve alkış sesleri)
16:18
And that is indeed part of the problem, but only part.
325
962762
5022
Şaka maka sorunun bir bölümü bu, ama sadece bir bölümü.
16:23
The bigger problem, of course, is power.
326
967784
3177
Daha önemlisi elbette iktidar.
16:26
The people experimenting with participation don't have
327
970961
3170
Katılımcılık üzerine kafa yoran insanlar
16:30
legislative power, and the people who have legislative
328
974131
2569
yasama kuvvetine sahip değiller. Yasakoyucularsa
16:32
power are not experimenting with participation.
329
976700
3963
katılımcılık gibi bir dertleri olmadan yaşıyorlar.
16:36
They are experimenting with openness.
330
980663
1545
Onlar daha çok açıklıkla uğraşıyorlar.
16:38
There's no democracy worth the name that doesn't have
331
982208
1860
Demokratik kabul edilen ve şeffaflıktan bahsetmeyen
16:39
a transparency move, but transparency is openness
332
984068
2928
yönetim görmedim, ama şeffaflık açık olmakla ilgili
16:42
in only one direction, and being given a dashboard
333
986996
3905
tek yönlü çalışıyor ve yolcu koltuğunda oturmaya
16:46
without a steering wheel has never been the core promise
334
990901
3170
izin verse de direksiyonu asla teslim etmiyor.
16:49
a democracy makes to its citizens.
335
994071
3411
Demokrasiden sadece bu kadarını beklemiyorduk.
16:53
So consider this.
336
997482
2350
Öyleyse düşünelim.
16:55
The thing that got Martha Payne's opinions
337
999832
2586
Martha Payne'nin aklından geçenleri
16:58
out into the public was a piece of technology,
338
1002418
3691
herkesle paylaşmasını sağlayan şey teknolojiydi,
17:02
but the thing that kept them there was political will.
339
1006109
3634
ama onlara sahip çıkan şey politik irade oldu.
17:05
It was the expectation of the citizens
340
1009743
2274
Önemli olan vatandaşların, onun sansüre
17:07
that she would not be censored.
341
1012017
3535
uğramasını kabul etmemeleriydi.
17:11
That's now the state we're in with these collaboration tools.
342
1015552
5328
Sıra geldi katılımcı araçlara sahip olabildiğimiz bir devlete.
17:16
We have them. We've seen them. They work.
343
1020880
4007
Araçlar burada, gördük ki çalışıyorlar.
17:20
Can we use them?
344
1024887
1051
Kullanabilecek miyiz?
17:21
Can we apply the techniques that worked here to this?
345
1025938
5126
Bu örnekte çalıştığınız gördüğümüz teknikleri, diğerinde kullanabilecek miyiz?
17:26
T.S. Eliot once said, "One of the most momentous things
346
1031064
3717
T.S. Eliot bir keresinde "Bir kültürün başına gelebilecek
17:30
that can happen to a culture
347
1034781
2080
en unutulmaz, önemli gelişmelerden biri
17:32
is that they acquire a new form of prose."
348
1036861
3643
yeni bir yazı üslubu bulmaktır." demişti.
17:36
I think that's wrong, but -- (Laughter)
349
1040504
2248
Biraz abarttığını düşünüyorum, ama (Gülüşmeler)
17:38
I think it's right for argumentation. Right?
350
1042752
3659
ama tartışma üslubu dersek haklı olmuyor mu?
17:42
A momentous thing that can happen to a culture
351
1046411
3355
Bir kültürün başına gelebilecek en büyük, önemli
17:45
is they can acquire a new style of arguing:
352
1049766
2814
şeylerden biri yeni bir tartışma şekli geliştirmesi:
17:48
trial by jury, voting, peer review, now this. Right?
353
1052580
6670
jüri sistemi, oy verebilmek, bağımsız denetim derken, bu teknoloji.. Öyle değil mi?
17:55
A new form of arguing has been invented in our lifetimes,
354
1059296
3069
Yaşadığımız çağda yeni bir tartışma biçimi geliştirildi,
17:58
in the last decade, in fact.
355
1062365
1887
hatta tam olarak son on yıl içinde.
18:00
It's large, it's distributed, it's low-cost,
356
1064252
4053
Geniş ölçekli, dağıtık, düşük maliyetli ve
18:04
and it's compatible with the ideals of democracy.
357
1068305
3299
demokrasinin hedefleriyle paralel çalışıyor.
18:07
The question for us now is, are we going to let
358
1071604
1986
Şimdi önemli olan, şuna karar vermek:
18:09
the programmers keep it to themselves?
359
1073590
1526
Bırakalım bir tek programcılar mı kullansın?
18:11
Or are we going to try and take it and press it into service
360
1075116
2049
Yoksa toplumun tamamının yararlanabileceği
18:13
for society at large?
361
1077165
2152
şekilde kullanmayı başaracak mıyız?
18:15
Thank you for listening. (Applause)
362
1079317
2600
Dinlediğiniz için teşekkür ederim. (Alkışlar)
18:17
(Applause)
363
1081917
4138
(Alkışlar)
18:21
Thank you. Thank you. (Applause)
364
1086055
5137
Teşekkürler... Sağolun... (Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Clay Shirky - Social Media TheoristClay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible -- with deep social and political implications.
Why you should listen
Clay Shirky's work focuses on the rising usefulness of networks -- using decentralized technologies such as peer-to-peer sharing, wireless, software for social creation, and open-source development. New technologies are enabling new kinds of cooperative structures to flourish as a way of getting things done in business, science, the arts and elsewhere, as an alternative to centralized and institutional structures, which he sees as self-limiting. In his writings and speeches he has argued that "a group is its own worst enemy."
Shirky is an adjunct professor in New York Universityʼs graduate Interactive Telecommunications Program, where he teaches a course named “Social Weather.” Heʼs the author of several books. This spring at the TED headquarters in New York, he gave an impassioned talk against SOPA/PIPA that saw 1 million views in 48 hours.
Clay Shirky | Speaker | TED.com