TED@Nairobi
Munir Virani: Why I love vultures
Munir Virani: Akbabaları neden severim?
Filmed:
Readability: 4.8
1,134,254 views
Doğal çöp toplayıcılar olarak akbabalar ekosistemimiz için hayati önem taşımakta. Peki hala neden baskı altındalar? Neden soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıya? Yırtıcı kuş biyoloğu Munir Virani akbabalara daha fazla özen göstermemiz ve haklarındaki yanlış anlaşılmalarla mücadele etmemiz gerektiğini söylüyor. Bu sayede bakış açımız değiştirebilir ve akbabaları kurtarabiliriz.
Munir Virani - Raptor biologist, wildlife photographer
Munir Virani is a raptor biologist and wildlife photographer, and Director of the Peregrine Fund Africa Program, devoted to conserving birds of prey. Full bio
Munir Virani is a raptor biologist and wildlife photographer, and Director of the Peregrine Fund Africa Program, devoted to conserving birds of prey. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I would like to talk to you about
0
506
1854
Size çok önemli bir hayvan
00:18
a very special group of animals.
1
2360
2632
grubundan bahsetmek istiyorum.
00:20
There are 10,000 species of birds in the world.
2
4992
4001
Dünya'da 10.000 çeşit kuş türü var.
00:24
Vultures are amongst the most threatened group of birds.
3
8993
4608
Akbabalar en fazla soyu tehlike altındaki kuş türü.
00:29
When you see a vulture like this, the first thing
4
13601
3012
Resimdeki gibi bir akbaba gördüğünüzde ilk aklınıza gelen
00:32
that comes to your mind is, these are disgusting, ugly,
5
16613
3976
leş yiyen, mide bulandırıcı, çirkin
00:36
greedy creatures that are just after your flesh,
6
20589
2959
ve açgözlü yaratıklar.
00:39
associated with politicians. (Laughter) (Applause)
7
23548
7327
Politikacılar gibi. (Kahkaha ve alkış)
00:46
I want to change that perception. I want to change
8
30875
2775
Bu algıyı değiştirmek istiyorum. Bu kuşlar için hissettiğiniz
00:49
those feelings you have for these birds, because
9
33650
2710
duyguları değiştirmek istiyorum.
00:52
they need our sympathy. They really do. (Laughter)
10
36360
3050
Çünkü bu kuşların bizlerin sempatisine ihtiyacı var. Gerçekten. (Alkış.)
00:55
And I'll tell you why.
11
39410
1549
Neden olduğunu anlatmama izin verin.
00:56
First of all, why do they have such a bad press?
12
40959
3592
İlk olarak, neden böyle kötü bir ünleri var?
01:00
When Charles Darwin went across the Atlantic in 1832
13
44551
3987
Darwin 1832'de Atlantik'i Beagle ile aştığında
01:04
on the Beagle, he saw the turkey vulture,
14
48538
3192
bir hindi akbabası gördü ve şöyle dedi:
01:07
and he said, "These are disgusting birds
15
51730
2840
Akbabalar kel kırmızı kafalarıyla kokuşmuşluğa
01:10
with bald scarlet heads that are formed to revel in putridity." (Laughter)
16
54570
6061
isyan etmek için oluşmuş yaratıklar. (Kahkaha)
01:16
You could not get a worse insult, and that from Charles Darwin. (Laughter)
17
60631
4570
Daha kötü bir hakaret duymamışsınızdır, hele bir de Darwin'den. (Kahkaha)
01:21
You know, he changed his mind when he came back,
18
65201
2861
Biliyorsunuz, geri döndüğünde Darwin aklındakilerin tümünü gözden geçirdi.
01:23
and I'll tell you why.
19
68062
1316
Nedenini şimdi anlatıyorum.
01:25
They've also be associated with Disney — (Laughter) —
20
69378
3291
Bu kuşlar bir de ahmak, budala, aptal gibi karakterlerle
01:28
personified as goofy, dumb, stupid characters.
21
72669
4792
Disney'le eşleştirildi. (Kahkaha)
01:33
More recently, if you've been following the Kenyan press
22
77461
3576
Yakın zamanlarda ise Kenya basınını takip ettiyseniz,
01:36
— (Laughter) (Applause) (Cheers) —
23
81037
7119
(Kahkaha-alkış-çığlıklar)
01:44
these are the attributes that they associated
24
88156
3352
Bunlar Kenyalı milletvekilinin
01:47
the Kenyan MPs with. But I want to challenge that.
25
91508
3312
akbabalara atfettikleri. Bunlarla mücadele etmek istiyorum.
01:50
I want to challenge that. Do you know why?
26
94820
2552
Bunlarla mücadele etmek istiyorum. Neden mi?
01:53
Because MPs
27
97372
2720
Çünkü milletvekilleri
01:55
do not keep the environment clean. (Laughter)
28
100092
4871
doğayı temiz tutamaz. (kahkaha)
02:00
MPs do not help to prevent the spread of diseases.
29
104963
4962
Milletvekilleri salgın hastalıkların yayılmasını engelleyemez.
02:05
They are hardly monogamous. (Laughter) (Applause)
30
109925
6349
Ve milletvekilleri büyük oranda tek eşli değildir: (Kahkaha-Alkış)
02:12
They are far from being extinct. (Laughter)
31
116274
3763
Soyları tükenme tehlikesinden de çoook uzaktır. (Kahkaha)
02:15
And, my favorite is, vultures are better looking. (Applause) (Laughter)
32
120037
6901
Ve benim favorim: Akbabalar çok daha guzel görünüşlüdürler. (Alkış-Kahkaha)
02:22
So there's two types of vultures in this planet.
33
126938
3951
Bu gezegende iki tip akbaba var.
02:26
There are the New World vultures that are mainly found
34
130889
2273
Bir Yeni Dünya(Amerika)'da bulunanlar.
02:29
in the Americas, like the condors and the caracaras,
35
133162
2941
Condors ve Caracaras gibi.
02:32
and then the Old World vultures, where we have
36
136103
2299
Ve eski dünyada da 16 baykuş türü var.
02:34
16 species. From these 16, 11 of them are facing
37
138402
3488
Bu 16 kuş türünden 11'i
02:37
a high risk of extinction.
38
141890
3087
soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
02:40
So why are vultures important? First of all,
39
144977
3417
Peki neden akbabalar çok önemli? İlk olarak, akbabalar
02:44
they provide vital ecological services. They clean up.
40
148394
3481
hayati derecede önemli çevreci hizmetler yaparlar. Doğayı temizlerler.
02:47
They're our natural garbage collectors.
41
151875
2294
Onlar bizim doğal çöp kolleksiyoncularımızdır.
02:50
They clean up carcasses right to the bone.
42
154169
2633
Leşleri kemiklerine kadar temizlerler.
02:52
They help to kill all the bacteria. They help absorb anthrax
43
156802
3638
Bütün bakterilerin ölümünü sağlarlar. Şarbonu emerler ki
02:56
that would otherwise spread and cause
44
160440
2673
bunu yapmasalardı, birçok hayvanın telef olmasına ve hastalıkların
02:59
huge livestock losses and diseases in other animals.
45
163113
4084
diğer hayvanlar arasında hızla yayılmasına neden olurlardı.
03:03
Recent studies have shown that in areas where there are
46
167197
2739
Son dönemde yapılan çalışmalar göstermektedir ki,
03:05
no vultures, carcasses take up to three to four times
47
169936
3003
akbabalar olmasaydı, leşlerin yokolması için geçen süre 3 veya 4 kat daha fazla zaman gerektirecekti ki, bu da
03:08
to decompose, and this has huge ramifications
48
172939
2569
hastalıkların inanılmaz bir hızda
03:11
for the spread of diseases.
49
175508
2895
yayılması demek.
03:14
Vultures also have tremendous historical significance.
50
178403
3416
Akbabalar tarihe de muazzam iz bırakmış canlılar.
03:17
They have been associated in ancient Egyptian culture.
51
181819
3244
Eski Mısır kültürünün içine bir bakın.
03:20
Nekhbet was the symbol of the protector
52
185063
3100
Nekhbet kobra yılanıyla birlikte
03:24
and the motherhood, and together with the cobra,
53
188163
3088
anneliğin ve koruyuculuğun simgesi.
03:27
symbolized the unity between Upper and Lower Egypt.
54
191251
4114
Bu da aşağı ve yukarı Mısır'ın birliği demek.
03:31
In Hindu mythology, Jatayu was the vulture god,
55
195365
3808
Hindi Mitolojisine bakın. Jatayu akbaba tanrısı ve
03:35
and he risked his life in order to save the goddess Sita
56
199173
5272
10 kafalı Şeytan Ravana'dan Sita Tanrıçası
03:40
from the 10-headed demon Ravana.
57
204445
2657
kurtarmak için riske ediyor.
03:43
In Tibetan culture, they are performing very important
58
207102
3431
Tibet kültürüne bakın. Akbabalar Tibet gibi cesetlerin
03:46
sky burials. In places like Tibet, there are no places
59
210533
2712
yakılması için ağaçların ve ormanın çok az olduğu bir alanda
03:49
to bury the dead, or wood to cremate them,
60
213245
3064
gökten gelen yakma makineleri gibi.
03:52
so these vultures provide a natural disposal system.
61
216309
4188
Ve akbabalar tüm bu yönleriyle, doğal bir atık sistemi sağlıyor.
03:56
So what is the problem with vultures?
62
220497
2467
Peki akbabalarla sorunumuz ne?
03:58
We have eight species of vultures that occur in Kenya,
63
222964
2871
Kenya'da sekiz farklı akbaba türü var.
04:01
of which six are highly threatened with extinction.
64
225835
3987
6'sının soyu yüksek oranda tehlike altında.
04:05
The reason is that they're getting poisoned, and the reason
65
229822
2619
Sebebiyse zehirleniyorlar. İnsan ve vahşi yaşam arasındaki
04:08
that they're getting poisoned is because there's
66
232441
2592
savaştan dolayı zehirleniyorlar.
04:10
human-wildlife conflicts. The pastoral communities
67
235033
2688
Doğayla iç içe yaşayan topluluklar
04:13
are using this poison to target predators,
68
237721
3352
bu zehri yırtıcı hayvanları zehirleri için kullanıyorlar.
04:16
and in return, the vultures are falling victim to this.
69
241073
3635
Sonuçsa, akbabalar mağdur oluyor.
04:20
In South Asia, in countries like India and Pakistan,
70
244708
2664
Hindistan ve Pakistan gibi Güney Asya ülkelerinde
04:23
four species of vultures are listed as critically endangered,
71
247372
3481
4 baykuş türü soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıya.
04:26
which means they have less than 10 or 15 years to go extinct,
72
250853
3351
10 - 15 yıl gibi kısa bir zaman içinde soyları tükenecek bunların.
04:30
and the reason is because they are falling prey
73
254204
3310
Nedeni mi? Akbabalar, çiftlik hayvanlarını tedavi etmek için
04:33
by consuming livestock that has been treated
74
257514
2448
kullanılan ilaçlarda
04:35
with a painkilling drug like Diclofenac.
75
259962
2672
kullanılan Diclofenac gibi ağrıkesiciler için avlanıyor.
04:38
This drug has now been banned for veterinary use in India,
76
262634
3097
Bu ilacın hayvansal tedavide kullanımı Hindistan'da yasaklandı.
04:41
and they have taken a stand.
77
265731
2519
Bu sayede biraz da olsa sayıları arttı.
04:44
Because there are no vultures, there's been a spread
78
268250
2320
Çünkü akbabaların kalmaması, leşlerin dolu olduğu
04:46
in the numbers of feral dogs at carcass dump sites,
79
270570
2801
mezbelelik çöplüklerdeki vahşi köpeklerin sayısının hızla artması demek
04:49
and when you have feral dogs, you have a huge time bomb
80
273371
3181
Ve vahşi köpekleriniz varsa, kuduz hastalığı ile mücadele
04:52
of rabies. The number of cases of rabies
81
276552
2642
etmeniz için inanılmaz sayıda kaynak ayırmanız gerekmekte.
04:55
has increased tremendously in India.
82
279194
2728
Hindistan'da kuduz vakası çok büyük oranda arttı.
04:57
Kenya is going to have one of the largest wind farms in Africa:
83
281922
3445
Kenya yakın zamanda Afrika'daki en büyük rüzgar tarlalarından birine sahip olacak.
05:01
353 wind turbines are going to be up at Lake Turkana.
84
285367
3236
Turkana Gölü'nün yanında 353 rüzgar türbini inşa edilecek.
05:04
I am not against wind energy, but we need to work
85
288603
2280
Rüzgar enerjisine karşı değilim ama hükümetlerle
05:06
with the governments, because wind turbines
86
290883
3209
birlikte çalışmaya ihtiyacımız var. Çünkü
05:09
do this to birds. They slice them in half.
87
294092
2600
bu türbinler akbabaların sayısının yarıya düşmesine neden olacak.
05:12
They are bird-blending machines.
88
296692
2834
Bu türbinler tam anlamıyla kuşları doğrayan makineler.
05:15
In West Africa, there's a horrific trade
89
299526
2678
Batı Afrika'da halihazırda dehşet verici şekilde ölü baykuş ticareti yapılmaya başlandı.
05:18
of dead vultures to serve the witchcraft and the fetish market.
90
302204
5371
Cadı çıkarma ritüeli ve içini doldurup süslemeye dayalı görseller için yapılan bir akbaba ticareti.
05:23
So what's being done? Well, we're conducting research
91
307575
2832
Peki ne yapılıyor? Bu kuşlar üzerine araştırma yapıyoruz.
05:26
on these birds. We're putting transmitters on them.
92
310407
3280
Üzerine sinyal vericiler koyuyoruz.
05:29
We're trying to determine their basic ecology,
93
313687
2376
Nereye gittiklerini belirlemeye çalışarak
05:31
and see where they go.
94
316063
2439
temel ekolojik yaşam alanlarını belirlemeye çalışıyoruz.
05:34
We can see that they travel different countries, so
95
318502
2041
Sonuçta şunu gördük: Akbabalar çok farklı ülkelere gidiyor.
05:36
if you focus on a problem locally, it's not going to help you.
96
320543
3296
Bu yüzden, eğer bir probleme yerel gözlüklerle bakarsanız, pek de iyi sonuçlar elde etmezsiniz.
05:39
We need to work with governments in regional levels.
97
323839
2707
Bölgesel düzeydeki hükümetin kuruluşları ile çalışmalıyız.
05:42
We're working with local communities.
98
326546
2936
Yerel topluluklarla çalışıyoruz.
05:45
We're talking to them about appreciating vultures,
99
329482
3142
Akbabalara değer vermeleri için bu yetkililerle görüşüyoruz.
05:48
about the need from within to appreciate these
100
332624
2555
Onlara bu kuşların ne kadar değerli yaratıklar olduğunu ve
05:51
wonderful creatures and the services that they provide.
101
335179
3037
nasıl faydalı hizmetler yaptıklarını bir bir anlatıyoruz.
05:54
How can you help? You can become active,
102
338216
3013
Nasıl mı yardımcı olabilirsiniz? Aktif olun, gürültü çıkarın.
05:57
make noise. You can write a letter to your government
103
341229
2723
Hükümetlerinize mektuplar yazın.
05:59
and tell them that we need to focus on these very
104
343952
2310
Deyin ki, bu haksızlığa uğrayan ve yanlış
06:02
misunderstood creatures. Volunteer your time
105
346262
3178
anlaşılan kuşlara odaklanmalıyız. Burda size anlattıklarımı
06:05
to spread the word. Spread the word.
106
349440
2616
dünyaya yayın. Bu odadan çıktığınızda
06:07
When you walk out of this room, you will be informed
107
352056
2344
akbabalar hakkında bilgilenmiş olacaksınız.
06:10
about vultures, but speak to your families, to your children,
108
354400
2800
Akbabaları ailenize anlatın. Çocuklarınıza anlatın.
06:13
to your neighbors about vultures.
109
357200
2161
Komşularınıza anlatın.
06:15
They are very graceful. Charles Darwin said
110
359361
3063
Bunlar zarif ve varlığı ile dünyayı onurlandıran yaratıklar deyin.
06:18
he changed his mind because he watched them fly
111
362424
3029
Darwin akbabalar hakkındaki bakış açısını değiştirmişti.
06:21
effortlessly without energy in the skies.
112
365453
3265
Çünkü göklerde hiç enerji harcamadan uçabilen bu kuşları gözlemlemişti.
06:24
Kenya, this world, will be much poorer
113
368718
2879
Kenya ve bu dünya bu harika kuşlar olmadan
06:27
without these wonderful species.
114
371597
2585
çok daha fakir olacaktır.
06:30
Thank you very much. (Applause)
115
374182
4000
Çok teşekkürler. (Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Munir Virani - Raptor biologist, wildlife photographerMunir Virani is a raptor biologist and wildlife photographer, and Director of the Peregrine Fund Africa Program, devoted to conserving birds of prey.
Why you should listen
Native Nairobian Munir Virani's young passion may have been cricket, but it was during his tournament prize trips to game reserves that he found his true calling: wildlife. Specifically, the kind of wildlife people are disgusted by. More specifically, birds of prey. Munir earned a college degree in zoology and began working as a raptor biologist at the Peregrine Fund, devoted to the conservation of birds of prey worldwide, where he later became the Director of the Africa Program.
Munir Virani | Speaker | TED.com