Jakob Magolan: A crash course in organic chemistry
Jakob Magolan: Organik kimyaya hızlı bir bakış
Professor Jakob Magolan is a synthetic chemist who assembles new molecules to discover new medicines. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
istiyorum.
the words "organic chemistry?"
ne hissediyorsunuz?
at nearly every university,
introduction to the subject,
gibi bir giriş yapılır.
that overwhelms students,
yoğunluğundan bunalır.
to become a doctor or a dentist
veteriner olmak istiyorsanız
perceive this science like this ...
bu bilimi önlerine konulan
to do to young people,
en kötü şey
beyond college campuses long ago.
üniversite dışına yayılmış durumda.
about these two words.
ilgili evrensel bir korku var.
in which we have placed it
duruma getirmiş olmamızın
and it's not good for society,
should be easier. It shouldn't.
Zaten olmamalı.
by the experiences of premed students
olan tıp hazırlık sınıfı öğrencilerinin
a very anxious time of their lives.
değerli olduğuna inanıyorum.
of organic chemistry is valuable,
accessible to everybody,
şekilde anlatılabilir.
overpriced EpiPens.
verilen bir ilaç var.
the beat of my heart,
yeniden başlatabilir
allergic reaction.
alerjik reaksiyonu durdurabilir.
right here will do it.
the ignition switch
kaç sistemini kontrol eden
go up so blood could rush to my muscles.
yükselir ki kaslarıma kan gidebilsin.
I would feel a wave of strength.
Bana bir güç geldiğini hissederim.
between life and death for many people.
yaşam umudu olmuştur.
that you can hold in your fingers.
bir mucize gibi.
of epinephrine.
when I look at that picture.
gördüğümü göstermek istiyorum.
together by atomic bonds.
bağlar ile bağlı.
gives epinephrine its identity,
epinefrinin kimliği.
actually seen one of these,
bir tanesini görmedi
an artistic impression,
diyeceğiz.
how small this is.
olduğunu anlatacağım.
half a milligram of it dissolved in water.
kadarı suda çözünmüş hâlde.
molecules in here is one quintillion.
epinefrin molekülü var.
vardır herhalde.
into the right ballpark,
isterseniz,
tüm okyanusların ve göllerin
under all the oceans and lakes,
buraya sığacak şekilde
so they fit in here.
we will never see it,
asla göremeyiz,
through some sophisticated machines
bazı karmaşık makinelerle
resonance spectrometers."
rezonans spektrometresi gibi.
this molecule very well.
bu molekülü gayet iyi biliyoruz.
of four different types of atoms,
oluştuğunu biliyoruz, bunlar:
we typically use for them.
sıklıkla kullandığımız renkler.
is made of little spheres
atom dediğimiz
of these basic ingredients,
yaklaşık yüz tane var
from three smaller particles:
oluşuyor:
into this familiar table.
sıralıyoruz.
doesn't need all of these,
hepsi gerekli değil.
that stand apart from the rest
yapı taşları olarak
that are found in epinephrine:
is the most important part.
kısmı söyleyeceğim.
connect to form molecules,
çevresinde
and you can misspell the word "honk,"
ve baş harfleri hatırlayabilirsen
for the rest of your lives.
unutmazsın.
with these ingredients.
olduğu dört kâse var.
bir molekül oluşturabiliriz.
they're made of electrons.
elektronlar sayesinde oluşur.
to reach out and hold their neighbors.
uzanıp komşularını tutarlar.
like a handshake,
el sıkışmaya benzer
they are not permanent.
and grab another.
and make new molecules.
yeni moleküller oluşur.
is made mostly of carbon atoms,
çoğunlukla karbondan oluşur,
structural building material,
yapı malzemesidir
a good number of handshakes
tam ayarında bir güçle
as the study of carbon molecules.
karbon moleküllerini inceleyen bilimdir.
we can think of that follow our rules,
en küçük molekülleri oluşturalım.
and they have familiar names:
ve tanıdık isimleri var:
H20 and NH3 and CH4.
H20, NH3 ve CH4.
"oxygen" and "nitrogen" --
azot kelimelerini
that have two atoms each.
and three bonds between them.
iki ve üç bağ var.
gösterebilirim.
and beside it, some flammable fuels.
da bazı çabuk tutan yakıtları koyalım.
of just hydrogen and carbon.
ve karbondan oluşur.
We're very creative.
Çok yaratıcıyız.
into molecules of oxygen,
çarpıştıklarında
or in your barbecues,
mangalda yapıyorlar
yeni bir düzen oluştururlar.
ends up at the center of a CO2 molecule,
merkezi olur
as parts of waters,
bir parçası olur.
göre,
for bigger molecules either,
daha büyük moleküller için bile
important stories in medical history.
hikâyelerinden birini oluşturur.
real triumph over physical pain,
ilk zaferidir.
and they're read by other scientists,
ve diğer araştırmacılar da okur.
to do this quickly on paper,
kullanışlı gösterimler vardır.
with simple letters,
that lie in the plane of the page,
forwards and backwards,
bağlar, bazen içi
vermek
çizmiyoruz.
zaman kazanıyoruz.
by corners between the bonds,
karbonları temsil ediyor.
that's bonded to a carbon.
hidrojen atomlarını da gizliyoruz.
any fewer than four bonds.
hidrojenle yaptığını biliyoruz.
is the bonds between OH and NH.
bağlara geldi.
to make it cleaner,
de siliyoruz
to draw molecules.
böyle çizilir.
gördükleriniz de böyledir.
but I think everyone here could do it,
bence buradaki herkes yapabilir.
They're one and the same.
Aynı şeyler.
through your body right now.
dolaşıyor.
a quick quintillion more of them.
daha size verebilir.
of sheep or cattle,
where this stuff comes from.
elde etmedik.
ham petrolden elde ettiğimiz
that come mostly from petroleum.
birbirine bağlayarak yaptık.
makes some of us uncomfortable.
rahatsız ediyor.
which makes us feel safe.
hep iyi hissettiriyormuş gibi.
they cannot be distinguished.
ayırt edilemez.
that are coming off an assembly line here.
iki arabadan bahsetmiyoruz.
almost mathematical sense.
matematiksel olarak özdeşler.
math practically touches reality.
neredeyse gerçekliğe dokunur.
they don't matter,
kelimelerin bir anlamı olmaz.
this molecule just like we do,
gibi sentezliyor
at this than we are.
değiştirdi.
that are powered by sunlight,
fabrikalarını getirdi.
small molecules crash into each other
moleküller birbirie çarparak daha büyük
carbohydrates, proteins, nucleic acids,
proteinler, nükleik asitler,
doğa aslında
with the oxygen gas we breathe,
soluduğumuz oksijen gazıyla dolduruyor,
with the energy of the sun.
güneşin enerjisiyle bir araya geldiler.
to reclaim this word, "chemical,"
bana yardım edersiniz
and it doesn't mean harmful,
olmayan anlamına gelmiyor.
chemical-free lump charcoal.
bir kömür parçası olamaz
daha bahsetmek isterim.
demek değildir.
chemicals are quite toxic,
oldukça zehirlidir.
whether something is harmful
bilebilmenin tek yolu
we have these people.
yapar bu işi.
siz de güvenmelisiniz.
that we call petroleum.
moleküller de buna dâhil.
gets converted into a molecule of CO2.
CO2'ye dönüşmesi demek.
that is messing up our climate.
sera gazlarından bir tanesi.
will make that reality easier to accept
bu gerçeği kabullenmesini kolaylaştırır.
are not just fossil fuels.
fosil yakıt değiller.
available raw materials
şeyi yapabilmemiz için
that we call synthesis.
or break them apart with great control.
ve birbirinden ayırmayı öğrendik.
it's even possible.
beni hâlâ şaşırtıyor.
LEGO parçasını alıp
into washing machines,
başka bir şey değil,
exact copies of nature, like epinephrine,
olan moleküller yapabiliyoruz
from scratch, like these two.
moleküller yaratabiliyoruz.
of multiple sclerosis;
semptomlarını azaltıyor.
that we call T-cell lymphoma.
bir çeşit kan kanserini iyileştiriyor.
it's like a key in a lock,
kilide sokulan anahtar gibidir
with the chemistry of a disease.
kimyasına müdahale edebilir.
to fit snugly somewhere important.
rahatlıkla uyan moleküllerdir.
at making them than we are,
bizden daha iyi yapıyor.
two chlorine atoms
bir çift küpe gibi taksın diye
in a jungle in Borneo in 1953.
çamurlu su birikintisinin içinde bulduk.
patlayacağından sentezleyemiyoruz.
cost-efficiently in a lab.
can harvest it from its natural source,
ama doğal kaynağından elde edebiliriz.
one of our most powerful antibiotics.
antibiyotikler arasında yer alıyor.
in our literature every day.
moleküller rapor ediliyor.
in every corner of this planet.
dünyanın her bir köşesinde buluyoruz.
have amazing powers ...
muazzam güçlere sahip.
and everything else.
ve daha niceleri.
is like being a knight in shining armor.
olmaya benzer.
with courage and composure,
savaş verirler
of the blacksmith in this picture,
da rolünü unutmayalım,
things would look a little different ...
işler çok daha farklı olurdu...
ilaçtan çok daha fazlası.
fabrics, all plastics,
kumaşları, tüm plastikleri,
you're sitting on right now --
and they're mostly carbon,
ve neredeyse hepsi karbondan.
birer parçası yapar.
bağ kurduklarını
and it goes on and on and on,
mekanizmalarını... vesaire vesaire.
you guys organic chemistry --
kimya öğretmeye gelmedim.
from a young man named Weston Durland,
bir genç adamdan epey yardım aldım
student in chemistry,
bir lisans öğrencisi
pretty good with computer graphics.
de arası oldukça iyi.
all the moving molecules
through the use of graphics like these
bu karmaşık bilim hakkında konuşmanın
about this intricate science.
göstermeye çalıştık.
is not something to be afraid of.
bir şey olmadığını göstermekti.
içinden doğal dünyanın
of the natural world looks richer.
zengin görüldüğü bir penceredir.
ABOUT THE SPEAKER
Jakob Magolan - Organic chemistProfessor Jakob Magolan is a synthetic chemist who assembles new molecules to discover new medicines.
Why you should listen
Jakob Magolan holds the Boris Family Endowed Chair in Drug Discovery at McMaster University in Canada. As a graduate student, he was trained to synthesize the complex and beautiful molecules made by nature from simple chemical building blocks. His medicinal chemistry laboratory now partners with biologists and clinicians to find new molecules and innovative strategies to treat disease. He and his colleagues at McMaster's Institute for Infectious Disease Research are working to discover new antibiotics to combat the threat of drug-resistant microbial infections.
Magolan has taught organic chemistry to hundreds of undergraduate students. He believes in the tremendous value of scientific literacy in society and loves to share his appreciation of science with the public. Magolan prepared this TEDx talk together with graphic designer Weston Durland, who was one of his chemistry students.
Jakob Magolan | Speaker | TED.com