TEDGlobal 2013
Paul Kemp-Robertson: Bitcoin. Sweat. Tide. Meet the future of branded currency.
Paul Kemp-Robertson: Sanalpara. Ter. Ace. Markalı paranın geleceği ile tanışın.
Filmed:
Readability: 4.7
1,287,784 views
Cüzdanınızda ve banka hesabınızda tuttuğunuz kâğıt ve madeni paralar pazarlama üzerine, bankaların ve hükümetlerin güvenilir olduğu inancı üzerine tesis edilmiştir. Şimdi, Paul Kemp-Robertson bize aynı pazarın desteklediği yeni nesil paradan bahsediyor...ama bu kez özel bir marka adına. Nike Ter Puanlarından yasadışı pazarlarda umulmadık bir kullanımı olan Ace çamaşır suyuna, paranın bankasız geleceği ile tanışın.
Paul Kemp-Robertson - Advertising expert
Paul Kemp-Robertson is the Cofounder and Editorial Director of Contagious Communications, a multi-platform marketing resource. Full bio
Paul Kemp-Robertson is the Cofounder and Editorial Director of Contagious Communications, a multi-platform marketing resource. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So if I was to ask you
0
634
2536
Size bir şişe Ace çamaşır suyu ile
00:15
what the connection between
1
3170
1414
ter arasında ne bağlantı olduğunu
00:16
a bottle of Tide detergent and sweat was,
2
4584
3272
soracak olsaydım
00:19
you'd probably think that's the easiest question
3
7856
1664
muhtemelen siz de bunun tüm hafta Edinburgh'da
00:21
that you're going to be asked in Edinburgh all week.
4
9520
2780
sorulan en basit soru olduğunu düşünürdünüz.
00:24
But if I was to say that they're both examples
5
12300
2639
Ama bu ikisinin aşırı-bağlı, veriye dayalı küresel ekonomide
00:26
of alternative or new forms of currency
6
14939
3229
alternatif veya bir çeşit yeni para birimi
00:30
in a hyperconnected, data-driven global economy,
7
18168
3538
olduğunu söylesem
00:33
you'd probably think I was a little bit bonkers.
8
21706
3529
muhtemelen bu adamın tahtası eksik diye düşünürdünüz.
00:37
But trust me, I work in advertising.
9
25235
2567
Ama bana güvenin, reklamcılık işinde çalışıyorum.
00:39
(Laughter)
10
27802
2033
(Kahkahalar)
00:41
And I am going to tell you the answer,
11
29835
2059
Ve size cevabı söyleyeceğim
00:43
but obviously after this short break.
12
31894
2610
ama tabii ki bu kısa aradan sonra.
00:46
So a more challenging question is one
13
34504
1909
Çok daha zor bir soru bana
00:48
that I was asked, actually, by one of our writers
14
36413
1883
yazarlarımızdan biri tarafından soruldu.
00:50
a couple of weeks ago, and I didn't know the answer:
15
38296
2318
Birkaç hafta öncesine kadar ben de cevabı bilmiyordum:
00:52
What's the world's best performing currency?
16
40614
2240
Dünyanın en çok kazandıran para birimi hangisidir?
00:54
It's actually Bitcoin.
17
42854
2093
Aslında cevap Sanalpara.
00:56
Now, for those of you who may not be familiar,
18
44947
1811
Şimdi, bilmeyenleriniz için,
00:58
Bitcoin is a crypto-currency, a virtual currency, synthetic currency.
19
46758
3862
Sanalpara şifreli, sanal ve yapay para birimidir.
01:02
It was founded in 2008 by this anonymous programmer
20
50620
3806
2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adını kullanan
01:06
using a pseudonym Satoshi Nakamoto.
21
54426
2868
anonim bir programcı tarafından kuruldu.
01:09
No one knows who or what he is.
22
57294
2371
Kim veya ne olduğunu hiç kimse bilmiyor.
01:11
He's almost like the Banksy of the Internet.
23
59665
2261
Neredeyse internetin Banksy'si gibi biri.
01:13
And I'm probably not going to do it proper service here,
24
61926
3108
Ve muhtemelen burda Sanalpara'ya adamakıllı bir faydam dokunmayacak
01:17
but my interpretation of how it works is that
25
65034
1924
ama nasıl çalıştığıyla ilgili yorumum
01:18
Bitcoins are released through this process of mining.
26
66958
3026
Sanalparalar bu madencilik sürecinden geçerek çıkıyorlar.
01:21
So there's a network of computers that are challenged
27
69984
2358
Çok karmaşık bir matematik problemini çözmek için
01:24
to solve a very complex mathematical problem
28
72342
2344
meydan okunan bir bilgisayarlar ağı var
01:26
and the person that manages to solve it first gets the Bitcoins.
29
74686
3266
ve ilk çözebilen kişi Sanalparaları cebe indiriyor.
01:29
And the Bitcoins are released,
30
77952
986
Böylece Sanalparalar çıkıyor,
01:30
they're put into a public ledger called the Blockchain,
31
78938
2197
Makaralızincir adındaki bir deftere kayıtları yapılıyor
01:33
and then they float, so they become a currency,
32
81135
3100
ve sonra dolaşıma sunuluyor, bu şekilde para oluyor
01:36
and completely decentralized, that's the sort of
33
84235
3047
ve tamamen bağımsız durumdalar, bu paraların
01:39
scary thing about this, which is why it's so popular.
34
87282
2106
korkulan yönü de bu, ama yine aynı sebepten tutuluyor da.
01:41
So it's not run by the authorities or the state.
35
89388
2918
Yani, yetkililer veya devlet tarafından işletilmiyor.
01:44
It's actually managed by the network.
36
92306
2077
Aslında ağ tarafından yönetiliyor.
01:46
And the reason that it's proved very successful
37
94383
1950
Çok başarılı olmasının sebebi de
01:48
is it's private, it's anonymous, it's fast, and it's cheap.
38
96333
3731
özel olması, anonim olması, hızlı olması ve ucuz olması.
01:52
And you do get to the point where there's some wild fluctuations with Bitcoin.
39
100064
3792
Tabii Sanalpara'nın değerinde aşırı dalgalanmalar bile görüyorsunuz.
01:55
So in one level it went from something like 13 dollars
40
103856
2915
Yani bir yerde 13 dolar gibi bir seviyeden
01:58
to 266, literally in the space of four months,
41
106771
2592
266 dolara kadar çıktı, hem de tam 4 ayda,
02:01
and then crashed and lost half of its value in six hours.
42
109363
2625
Sonra düştü ve altı saatte değerinin yarısını kaybetti.
02:03
And it's currently around that kind of
43
111988
1542
Şu aralar ise yaklaşık olarak değeri
02:05
110 dollar mark in value.
44
113530
2886
110 dolar civarında.
02:08
But what it does show is that it's sort of gaining ground,
45
116416
2796
Ama esasen bu aslında bize Sanalpara'nın yaygınlaştığını
02:11
it's gaining respectability.
46
119212
927
saygınlık kazandığı gösteriyor.
02:12
You get services, like Reddit and Wordpress
47
120139
2096
Hizmet alabiliyorsunuz, mesela Reddit ve Wordpress
02:14
are actually accepting Bitcoin as a payment currency now.
48
122235
3295
şu anda Sanalparayı ödeme para birimi olarak kabul ediyor.
02:17
And that's showing you that people
49
125530
1943
Bu da size gösteriyor ki insanlar
02:19
are actually placing trust in technology,
50
127473
2551
aslında teknolojiye güveniyorlar
02:22
and it's started to trump and disrupt
51
130024
2760
ve Sanalpara geleneksel kurumlara baskın çıkmaya, sekte vurmaya
02:24
and interrogate traditional institutions
52
132784
2045
ve onları sorgulamaya başladı.
02:26
and how we think about currencies and money.
53
134829
2739
Hatta para birimleri ve para hakkındaki düşüncelerimizi bile sorgular hale geldi.
02:29
And that's not surprising, if you think about
54
137568
1448
Tabii çöküntüde olan AB'yi düşünürseniz
02:31
the basket case that is the E.U.
55
139016
1920
bu şaşırtıcı değil.
02:32
I think there was a Gallup survey out recently
56
140936
2139
Sanırım yakınlarda, Amerika'daki bankalara olan güvenin
02:35
that said something like, in America,
57
143075
2062
tarihteki en düşük seviyelerde yüzde 21 civarında
02:37
trust in banks is at an all-time low, it's something like 21 percent.
58
145137
3774
olduğunu gösteren bir kamuoyu araştırması yapıldı.
02:40
And you can see here some photographs from London
59
148911
1815
Burada Londra'dan bazı fotoğraflar görebilirsiniz
02:42
where Barclays sponsored the city bike scheme,
60
150726
2084
Barclays firması şehir bisikleti taslağına sponsor olmuş
02:44
and some activists have done some nice piece
61
152810
1607
ve bazı aktivistler burada birkaç güzel çete pazarlamacılığı
02:46
of guerrilla marketing here and doctored the slogans.
62
154417
3079
yapmışlar ve sloganlar üretmişler.
02:49
"Sub-prime pedaling." "Barclays takes you for a ride."
63
157496
3497
"Yüksek faizli bisiklet kullanımı.", "Barclays sizi bindirsin.".
02:52
These are the more polite ones I could share with you today.
64
160993
3703
Bunlar bugün sizinle paylaşabileceğim nispeten kibar olanlar
02:56
But you get the gist, so people have really started
65
164696
2240
Ama siz mesajı aldınız. Bu şekilde, insanlar gerçekten
02:58
to sort of lose faith in institutions.
66
166936
2736
kurumlara olan itimatlarını kaybetmeye başladılar.
03:01
There's a P.R. company called Edelman,
67
169672
2048
Edelman diye bir halkla ilişkiler şirketi var.
03:03
they do this very interesting survey every year
68
171720
2188
Her sene, tam olarak güven ve insanların ne düşündüğü ile alakalı
03:05
precisely around trust and what people are thinking.
69
173908
3270
ilginç bir araştırma yapıyorlar.
03:09
And this is a global survey, so these numbers are global.
70
177178
2742
Bu dünya çapında bir araştırma ve bu rakamlar dünya çapında.
03:11
And what's interesting is that you can see that
71
179920
1936
İlginç olan da şu: Hiyerarşinin yalpaladığını
03:13
hierarchy is having a bit of a wobble,
72
181856
2931
ve artık heterarşinin (eşit düzen)
03:16
and it's all about heterarchical now,
73
184787
1417
revaçta olduğunu görebiliyorsunuz.
03:18
so people trust people like themselves more
74
186204
2933
Bu yüzden, insanlar kendileri gibi insanlara
03:21
than they trust corporations and governments.
75
189137
3084
hükümetlere ve kurumlara güvendiklerinden daha fazla güveniyorlar.
03:24
And if you look at these figures for the more developed markets
76
192221
2183
Eğer İngiltere, Almanya, vb. gibi gelişmiş pazarlar için olan rakamlara bakarsanız
03:26
like U.K., Germany, and so on, they're actually much lower.
77
194404
2728
bu rakamların buralarda çok daha düşük olduğunu görürsünüz.
03:29
And I find that sort of scary.
78
197132
1011
Bu bana, ne bileyim, korkutucu geliyor.
03:30
People are actually trusting businesspeople
79
198143
1774
İnsanlar aslında işadamlarına
03:31
more than they're trusting governments and leaders.
80
199917
3727
hükümetlere ve liderlere güvendiklerinden daha fazla güveniyorlar.
03:35
So what's starting to happen, if you think about money,
81
203644
3107
Olay şu: parayı düşündüğünüzde
03:38
if you sort of boil money down to an essence,
82
206751
2209
bir şekilde özüne indirgediğinizde
03:40
it is literally just an expression of value, an agreed value.
83
208960
4062
para aslında sadece bir değer ifadesidir, kabul edilmiş bir değer.
03:45
So what's happening now, in the digital age,
84
213022
1747
Şimdi, dijital çağda ise
03:46
is that we can quantify value in lots of different ways
85
214769
3115
değer kavramını çok farklı şekillerde ölçebiliyoruz
03:49
and do it more easily,
86
217884
1617
hatta daha kolay bir şekilde
03:51
and sometimes the way that we quantify those values,
87
219501
2678
ve bazen bu değerleri ölçme şeklimiz
03:54
it makes it much easier
88
222179
2523
geçerli, yeni para birimi türleri oluşturmayı
03:56
to create new forms and valid forms of currency.
89
224702
3797
çok daha kolaylaştırıyor.
04:00
In that context, you can see that networks like Bitcoin
90
228499
3056
Bu bağlamda, Sanalpara gibi ağların bir anda
04:03
suddenly start to make a bit more sense.
91
231555
3643
biraz daha mantıklı gelmeye başladığını görebilirsiniz.
04:07
So if you think we're starting to question
92
235198
3044
Paranın ne demek olduğunu, para ile
04:10
and disrupt and interrogate what money means,
93
238242
2590
ilişkimizin ne olduğunu ve parayı neyin tanımladığını
04:12
what our relationship with it is, what defines money,
94
240832
3107
sorgulamaya veya çarpıtmaya başladığımızı düşünüyorsanız
04:15
then the ultimate extension of that is,
95
243939
3078
bir sonraki adım da şu olacaktır:
04:19
is there a reason for the government to be in charge
96
247017
2853
Hâlâ paranın başında hükümetin olmasını gerektiren
04:21
of money anymore?
97
249870
1456
bir sebep kaldı mı?
04:23
So obviously I'm looking at this through a marketing prism,
98
251326
2408
Görüldüğü gibi olaya pazarlama açısından bakıyorum
04:25
so from a brand perspective,
99
253734
2096
marka açısından yani
04:27
brands literally stand or fall on their reputations.
100
255830
3676
markalar gerçekten de ünleri ile yükselir veya batarlar.
04:31
And if you think about it, reputation has now become a currency.
101
259506
2326
Düşündüğünüzde ün artık bir para birimi oldu.
04:33
You know, reputations are built on trust,
102
261832
2111
Bilirsiniz, ün dediğimiz şey güven, tutarlılık ve
04:35
consistency, transparency.
103
263943
2550
şeffaflık üzerine kuruludur.
04:38
So if you've actually decided that you trust a brand,
104
266493
2520
Bir markaya güvenmeye karar verdiğinizde
04:41
you want a relationship, you want to engage with the brand,
105
269013
2330
ilişki kurmak ve yakınlaşmak istediğiniz zaman bile
04:43
you're already kind of participating in lots of new forms
106
271343
3391
zaten birçok yeni birimi çeşitlerini bir nevi
04:46
of currency.
107
274734
1539
kullanıyorsunuz.
04:48
So you think about loyalty.
108
276273
1990
Şimdi bağlılık mevzusu gelecek aklınıza.
04:50
Loyalty essentially is a micro-economy.
109
278263
2063
Esasen bağlılık mikro-iktisattır.
04:52
You think about rewards schemes, air miles.
110
280326
3235
Ödül planlarını, uçuş millerini düşüneceksiniz.
04:55
The Economist said a few years ago that
111
283561
2149
Birkaç sene önce Economist dergisi dedi ki
04:57
there are actually more unredeemed air miles in the world
112
285710
4190
şu anda dünya üzerinde, tedavüldeki dolar banknotlarından
05:01
than there are dollar bills in circulation.
113
289900
2900
daha fazla kullanılmamış uçuş mili var.
05:04
You know, when you are standing in line in Starbucks,
114
292800
2430
Yani, Starbucks'da sırada beklerken
05:07
30 percent of transactions in Starbucks on any one day
115
295230
2828
herhangi bir günde Starbucks'daki alışverişlerin yüzde 30'u
05:10
are actually being made with Starbucks Star points.
116
298058
3062
Starbucks Yıldız Puanı ile yapılıyor.
05:13
So that's a sort of Starbucks currency
117
301120
1756
Bu da bir çeşit kendi ekosistemi içinde
05:14
staying within its ecosystem.
118
302876
2111
Starbucks para birimi.
05:16
And what I find interesting is that Amazon
119
304987
2928
İlginç bulduğum şeylerden biri de Amazon yakınlarda
05:19
has recently launched Amazon coins.
120
307915
3080
Amazon para diye bir şey çıkardı.
05:22
So admittedly it's a currency at the moment that's purely for the Kindle.
121
310995
2739
Hiç kuşkusuz bu, şu anda sadece Kindle için olan bir para birimi.
05:25
So you can buy apps and make purchases within those apps,
122
313734
3188
Bununla uygulama satın alabiliyor ve bu uygulamaların içinde de başka şeyler satın alabiliyorsunuz,
05:28
but you think about Amazon,
123
316922
1397
Ama Amazon'u düşünüyorsunuz
05:30
you look at the trust barometer that I showed you
124
318319
1970
gösterdiğim güven barometresine bakıyorsunuz.
05:32
where people are starting to trust businesses,
125
320289
3326
Bu barometreye göre insanlar işletmelere güvenmeye başlıyorlar.
05:35
especially businesses that they believe in and trust
126
323615
2355
Özellikle de inandıkları ve hükümetlerden daha fazla
05:37
more than governments.
127
325970
1536
güvendikleri işletmelere.
05:39
So suddenly, you start thinking,
128
327506
1502
Birden düşünmeye başlıyorsunuz
05:41
well Amazon potentially could push this.
129
329008
1838
peki Amazon'nun bunu ilerletme potansiyeli var.
05:42
It could become a natural extension,
130
330846
1690
Bu Amazon'un doğal bir eki olabilir
05:44
that as well as buying stuff --
131
332536
1355
öyle bir ek ki bir şeyler satın almanın yanı sıra
05:45
take it out of the Kindle -- you could buy books, music,
132
333891
2391
Kindle'ın dışında kitap, müzik, gerçek ürünler, uygulamalar
05:48
real-life products, appliances and goods and so on.
133
336282
5019
eşyalar vb. satın alabilirsiniz.
05:53
And suddenly you're getting Amazon, as a brand,
134
341301
2428
Bir bakmışsınız Amazon marka olarak
05:55
is going head to head with the Federal Reserve
135
343729
1617
Merkez Bankasıyla paranızı nasıl harcamak istediğiniz konusunda
05:57
in terms of how you want to spend your money,
136
345346
2083
paranın ne olduğu konusunda, ve parayı neyin oluşturduğu konusunda
05:59
what money is, what constitutes money.
137
347429
2459
kafa kafaya gider olmuş.
06:01
And I'll get you back to Tide, the detergent now,
138
349888
3596
Şimdi Ace'ye geri dönelim, hani bu çamaşır suyu
06:05
as I promised.
139
353484
1412
söz verdik ya.
06:06
This is a fantastic article I came across in New York Magazine,
140
354896
2333
Bu, New York Dergisi'nde gördüğüm müthiş bir makale.
06:09
where it was saying that drug users across America
141
357229
2830
Diyor ki makalede Amerika'nın her yerinde uyuşturucu kullanıcıları
06:12
are actually purchasing drugs
142
360059
2176
uyuşturucuyu bir şişe Ace çamaşır suyu
06:14
with bottles of Tide detergent.
143
362235
2651
vererek satın alıyorlar.
06:16
So they're going into convenience stores,
144
364886
2088
Yani bakkala gidiyorlar
06:18
stealing Tide,
145
366974
1110
Ace çalıyorlar.
06:20
and a $20 bottle of Tide
146
368084
2194
20 dolarlık bir şişe Ace.
06:22
is equal to 10 dollars of crack cocaine or weed.
147
370278
4876
10 dolarlık kokain veya ota tekabül ediyor.
06:27
And what they're saying, so some criminologists
148
375154
2106
Ve dediklerine göre, yani bazı suç uzmanları
06:29
have looked at this and they're saying, well, okay,
149
377260
1449
meseleyi incelemişler ve diyorlar ki tamam, peki
06:30
Tide as a product sells at a premium.
150
378709
2939
Ace ürününe iyi rağbet var.
06:33
It's 50 percent above the category average.
151
381648
2117
Kategori ortalamasının yüzde 50 üzerinde.
06:35
It's infused with a very complex cocktail of chemicals,
152
383765
3328
Bileşeninde çok karmaşık kimyasalların karışımı var.
06:39
so it smells very luxurious and very distinctive,
153
387093
2385
Bu yüzden çok farklı ve lüks bir kokusu var
06:41
and, being a Procter and Gamble brand,
154
389478
1948
ve Procter and Gamble şirketinin bir ürünü olarak
06:43
it's been supported by a lot of mass media advertising.
155
391426
3600
kitle iletişim araçlarıyla çok fazla reklamı yapılıyor.
06:47
So what they're saying is that drug users are consumers too,
156
395026
2869
Dedikleri de şu: Uyuşturucu kullanıcıları da tüketici.
06:49
so they have this in their neural pathways.
157
397895
2063
Onların beynine de bu işlemiş.
06:51
When they spot Tide, there's a shortcut.
158
399958
1613
Ace gördü mü, onlara göre bu bir kestirme yol.
06:53
They say, that is trust. I trust that. That's quality.
159
401571
3082
Dediklerine göre bu güven işte. Buna güvenirim. İşte bu kalite.
06:56
So it becomes this unit of currency,
160
404653
2619
Alo böylece para birimi oluyor işte.
06:59
which the New York Magazine described
161
407272
1772
New York Dergisi'nde anlatılan enteresan vefa suçu dalgası
07:01
as a very oddly loyal crime wave, brand-loyal crime wave,
162
409044
3511
veya markaya sadık suç dalgası da denebilir.
07:04
and criminals are actually calling Tide "liquid gold."
163
412555
3353
Ve suçlular da Ace'ye "sıvı altın" diyor.
07:07
Now, what I thought was funny was the reaction
164
415908
1472
Esas komik olduğunu düşündüğüm de P&G şirketi sözcüsünden
07:09
from the P&G spokesperson.
165
417380
2087
gelen tepki.
07:11
They said, obviously tried to dissociate themselves from drugs,
166
419467
2311
Dediler ki, tabi kendilerinin de uyuşturucu ile alakalarının olmadığını anlatmaya çalışarak,
07:13
but said, "It reminds me of one thing
167
421778
3119
"Bu benim aklıma bir şeyi getiriyor
07:16
and that's the value of the brand has stayed consistent." (Laughter)
168
424897
4041
ve o da markanın değerinin ne derece tutarlı kaldığı." (Kahkaha)
07:20
Which backs up my point and shows he didn't even
169
428938
1861
Bu da benim anlatmaya çalıştığım şeyi destekliyor ve
07:22
break a sweat when he said that.
170
430799
1837
bunu derken ter bile dökmediğini gösteriyor.
07:24
So that brings me back to the connection with sweat.
171
432636
2694
Böylece terle olan bağlantıya geri dönmüş oluyorum.
07:27
In Mexico, Nike has run a campaign recently
172
435330
2339
Geçenlerde Nike, Meksika'da bir kampanya başlattı
07:29
called, literally, Bid Your Sweat.
173
437669
1774
hem de adı, Terine Paha Biç.
07:31
So you think about,
174
439443
1389
Bir düşünün
07:32
these Nike shoes have got sensors in them,
175
440832
1734
Nike ayakkabıların içinde sensörler var
07:34
or you're using a Nike FuelBand
176
442566
1237
ya da Nike Yakıt Bileziği kullanıyorsunuz.
07:35
that basically tracks your movement, your energy,
177
443803
2945
Bunlar hareketlerinizi, enerjinizi ve kalori tüketiminizi
07:38
your calorie consumption.
178
446748
1805
takip ediyor.
07:40
And what's happening here, this is where you've actually
179
448553
1835
Buradaki olay şu: Bu aslında Nike topluluğuna katılmayı seçtiğiniz
07:42
elected to join that Nike community. You've bought into it.
180
450388
3030
adım oluyor. Hem de satın alarak.
07:45
They're not advertising loud messages at you,
181
453418
2076
Size bağırarak reklam yapmıyorlar.
07:47
and that's where advertising has started to shift now
182
455494
2198
Artık reklam olayı böyle bir hal aldı.
07:49
is into things like services, tools and applications.
183
457692
2698
Hizmet, araç-gereç ve uygulama gibi şeyler üzerinden yürüyor.
07:52
So Nike is literally acting as a well-being partner,
184
460390
2945
Yani Nike aslında iyilik ortağı, sağlık ve zindelik ortağı ve
07:55
a health and fitness partner and service provider.
185
463335
2885
hizmet sağlayıcı olarak görev yapıyor.
07:58
So what happens with this is they're saying, "Right,
186
466220
2158
Dedikleri şey şu: "Evet
08:00
you have a data dashboard. We know how far you've run,
187
468378
2534
bir gösterge paneliniz var. Ne kadar koştuğunuzu
08:02
how far you've moved, what your calorie intake, all that sort of stuff.
188
470912
2769
ne kadar hareket ettiğinizi, aldığınız kaloriyi buna benzer tüm bilgilerinizi biliyoruz.
08:05
What you can do is, the more you run, the more points you get,
189
473681
3284
Olay şu: ne kadar koşarsanız, o kadar puan kazanıyorsunuz
08:08
and we have an auction where you can buy Nike stuff
190
476965
2978
ve Nike ürünlerini alabileceğiniz bir müzayedemiz var
08:11
but only by proving that you've actually used the product to do stuff."
191
479943
3523
ama sadece ürünlerimizi sporda kullandığınızı kanıtlayarak alışveriş yapabiliyorsunuz."
08:15
And you can't come into this. This is purely
192
483466
1739
Tabii siz buna katılamıyorsunuz. Bu sadece
08:17
for the community that are sweating
193
485205
2104
Nike ürünlerini kullanarak terleyen
08:19
using Nike products. You can't buy stuff with pesos.
194
487309
2635
topluluk için. Parayı basıp alamıyorsunuz.
08:21
This is literally a closed environment, a closed auction space.
195
489944
4998
Bu gerçekten kapalı bir çevre, kapalı bir müzayede alanı.
08:26
In Africa, you know, airtime has become
196
494942
3401
Biliyorsunuz Afrika'da kontör harbi harbi
08:30
literally a currency in its own right.
197
498343
1759
kendi başına para birimi oldu.
08:32
People are used to, because mobile is king,
198
500102
2103
İnsanlar alışmış, çünkü cep telefonu kral
08:34
they're very, very used to transferring money,
199
502205
2920
hem de ödemeyi cep telefonuyla yapıp
08:37
making payments via mobile.
200
505125
1978
para transfer etmeye o kadar alışmışlar ki!
08:39
And one of my favorite examples from a brand perspective
201
507103
2498
Marka açısından en sevdiğim örneklerden biri de
08:41
going on is Vodafone, where, in Egypt,
202
509601
2138
Vodafone. Mısır'da birçok insan
08:43
lots of people make purchases in markets
203
511739
2710
pazardan ve küçük bağımsız dükkanlardan
08:46
and very small independent stores.
204
514449
1780
ufak tefek bir şeyler alır.
08:48
Loose change, small change is a real problem,
205
516229
2427
Ufak para, bozuk para ciddi bir sorun.
08:50
and what tends to happen is you buy a bunch of stuff,
206
518656
2123
Normalde olan, siz bir şeyler alırsınız
08:52
you're due, say,
207
520779
984
atıyorum, bi 10 kuruş, 25 kuruş
08:53
10 cents, 20 cents in change.
208
521763
2568
alacağınız kalır.
08:56
The shopkeepers tend to give you things like an onion
209
524331
2640
Dükkan sahibi de size soğan, aspirin ya da ciklet
08:58
or an aspirin, or a piece of gum,
210
526971
1500
gibi şeyler vermeye çalışır...
09:00
because they don't have small change.
211
528471
1728
çünkü bozuğu yoktur.
09:02
So when Vodafone came in and saw this problem,
212
530199
2048
Vodafone gelip bu sorunu, müşterilerin sıkıntısını
09:04
this consumer pain point, they created
213
532247
1451
gördüğünde, Fakka diye
09:05
some small change which they call Fakka,
214
533698
2193
bozuk para ayarında bir şey buldu.
09:07
which literally sits and is given
215
535891
1681
Bu şey rafta durur ve dükkan sahibi tarafından
09:09
by the shopkeepers to people,
216
537572
2195
müşteriye verilir.
09:11
and it's credit that goes straight onto their mobile phone.
217
539767
2603
Bu tam olarak kontördür. Doğrudan müşterinin cebine gider.
09:14
So this currency becomes credit, which again,
218
542370
2617
Yani bu para birimi kontör olur ki yine
09:16
is really, really interesting.
219
544987
1468
gerçekten ama gerçekten ilginç.
09:18
And we did a survey that backs up the fact that,
220
546455
2292
Bir anket yaptık ve buna göre
09:20
you know, 45 percent of people
221
548747
1664
bu mühim istatistiğe göre...
09:22
in this very crucial demographic in the U.S.
222
550411
3294
ABD'deki insanların yüzde 45'i
09:25
were saying that they're comfortable using
223
553705
1899
bağımsız veya markalı bir para birimi kullanmada
09:27
an independent or branded currency.
224
555604
2638
bir sorun görmediklerini söylüyorlar.
09:30
So that's getting really interesting here,
225
558242
1745
İş burda daha da ilginçleşiyor
09:31
a really interesting dynamic going on.
226
559987
2169
hem de devam eden ilginç bir dinamik var.
09:34
And you think, corporations
227
562156
1525
Sizce de şirketler
09:35
should start taking their assets and thinking of them
228
563681
2734
servetlerini ele alıp farklı bir şekilde düşünerek
09:38
in a different way and trading them.
229
566415
2535
ticaret yapmaya başlamasınlar mı!
09:40
And you think, is it much of a leap?
230
568950
2460
Sizce de bu büyük bir sıçrama olmaz mı?
09:43
It seems farfetched, but when you think about it,
231
571410
3039
Zorlama gibi gözükebilir, ama bir düşündüğünüzde
09:46
in America in 1860,
232
574449
2718
1860 Amerika'sında
09:49
there were 1,600 corporations issuing banknotes.
233
577167
4207
kâğıt para basan tam 1600 kurum vardı.
09:53
There were 8,000 kinds of notes in America.
234
581374
3300
O zaman Amerika'da 8000 çeşit kâğıt para vardı.
09:56
And the only thing that stopped that,
235
584674
1257
Bunu bitiren tek şey de
09:57
the government controlled four percent of the supply,
236
585931
2608
tabii kağıt para arzının yüzde dördü hükümet kontrolü altındaydı
10:00
and the only thing that stopped it
237
588539
1331
ve buna son veren tek şey de
10:01
was the Civil War breaking out,
238
589870
2006
patlak veren İç Savaş'tı.
10:03
and the government suddenly wanted to take control of the money.
239
591876
2309
Sonra hükümet birden paranın kontrolünü eline almak istedi.
10:06
So government, money, war, nothing changes there, then.
240
594185
4405
Bakalım: hükümet, para, savaş. Öyleyse hiç bir şey değişmemiş.
10:10
So what I'm going to ask is, basically,
241
598590
2855
Esasen sormak istediğim:
10:13
is history repeating itself?
242
601445
2395
Tarih tekerrürden mi ibaret?
10:15
Is technology making paper money feel outmoded?
243
603840
3901
Teknoloji kâğıt parayı demode hale mi getirdi?
10:19
Are we decoupling money from the government?
244
607741
2143
Parayı hükümetten geri mi alıyoruz?
10:21
You know, you think about, brands are starting to fill the gaps.
245
609884
2822
Biliyorsunuz, markalar boşlukları doldurmaya başlıyorlar.
10:24
Corporations are filling gaps that governments can't afford to fill.
246
612706
3433
Şirketler hükümetlerin dolduramadıkları boşlukları dolduruyorlar.
10:28
So I think, you know, will we be standing on stage
247
616139
2761
Peki, sizce bir dahaki sene
10:30
buying a coffee -- organic, fair trade coffee -- next year
248
618900
3685
organik, parayla satılan, normal kahveyi
10:34
using TED florins or TED shillings?
249
622585
2781
TED lira ve TED kuruşları kullanarak mı satın alacağız?
10:37
Thank you very much.
250
625366
1687
Çok teşekkürler.
10:39
(Applause)
251
627053
2200
(Alkışlar)
10:41
Thank you. (Applause)
252
629253
5047
Teşekkürler. (Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Kemp-Robertson - Advertising expertPaul Kemp-Robertson is the Cofounder and Editorial Director of Contagious Communications, a multi-platform marketing resource.
Why you should listen
How do consumers get attached to, come to rely on and trust, the brands they use? How do brands find new ways to develop these relationships? These are the questions Paul Kemp-Robertson spends his time wondering about. Kemp-Robertson is the Editorial Director of Contagious Communications, which he cofounded with Gee Thomson in 2004. Contagious Communications is a multi-arm advertising resource that runs the quarterly magazine Contagious, an app that showcases videos of innovative marketing case studies and various other online resources.
Kemp-Robertson has previously served as editor of shots and Worldwide Director of Creative Resources at Leo Burnett Chicago. He lives in St. Albans, Hertfordshire.
Paul Kemp-Robertson | Speaker | TED.com