TEDSalon NY2014
Ruth Chang: How to make hard choices
Ruth Chang: Zor seçimler nasıl yapılır
Filmed:
Readability: 3.1
7,927,034 views
Bu, hayatınızı tamamen değiştirebilecek bir konuşma. Hangi kariyerin peşinde koşmalıyım? Ayrılmalı mıyım evlenmeli miyim?! Nerede yaşamalıyım? Bunun gibi büyük kararlar acı verici derecede zor olabilir. Ama bunun nedeni bunlar hakkında yanlış düşünüyor olmamız, diyor filozof Ruth Chang. Gerçekte kim olduğumuzu şekillendirmek için yepyeni ve güçlü bir bakış açısı sunuyor.
Ruth Chang - Philosopher
Ruth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition. Full bio
Ruth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Think of a hard choice you'll face in the near future.
0
611
3445
Gelecekte karşı karşıya kalacağınız zor bir seçimi düşünün.
00:16
It might be between two careers --
1
4056
1842
Bu, iki kariyer arasında olabilir --
00:18
artist and accountant --
2
5898
2116
sanatçı veya muhasebeci --
00:20
or places to live -- the city or the country --
3
8014
2893
ya da yaşanacak yerler -- şehir veya kırsal --
00:23
or even between two people to marry --
4
10907
1943
hatta iki kişi arasından evlenilecek kişi seçmek bile olabilir --
00:25
you could marry Betty or you could marry Lolita.
5
12850
3722
Betty'yle evlenebilirsiniz ya da Lolita'yla.
00:28
Or it might be a choice about
whether to have children,
whether to have children,
6
16572
2715
Ya da bu, çocuk yapıp yapmamak arasında bir seçim olabilir
00:31
to have an ailing parent move in with you,
7
19287
2472
ya da hasta bir ebeveynin yanınıza taşınması kararı,
00:33
to raise your child in a religion
8
21759
2042
çocuklarınızı bir dine göre yetiştirme kararı,
00:36
that your partner lives by
9
23801
1099
partnerinizin inandığı
00:37
but leaves you cold.
10
24900
2020
ama sizin ilginizi çekmeyen bir din.
00:39
Or whether to donate your life savings to charity.
11
26920
3177
Ya da hayatınız boyunca yaptığınız birikimleri hayır kurumlarına bağışlama kararı.
00:42
Chances are, the hard choice you thought of
12
30097
2463
Büyük ihtimalle, hakkında düşündüğünüz zor seçim
00:44
was something big, something momentous,
13
32560
2060
büyük bir şeydi, mühim bir şeydi,
00:46
something that matters to you.
14
34620
1867
sizin için önemli olan bir şeydi.
00:48
Hard choices seem to be occasions
15
36487
2325
Zor seçimler acı verici,
00:51
for agonizing, hand-wringing,
16
38812
2402
sıkıntılı, diş gıcırtatılacak kadar zorlu
00:53
the gnashing of teeth.
17
41214
2461
durumlar yaratıyor gibi görünüyor.
00:55
But I think we've misunderstood hard choices
18
43675
2209
Ama bence zor seçimleri ve hayatımızda oynadıkları rolü
00:58
and the role they play in our lives.
19
45884
2250
yanlış anlamışız.
01:00
Understanding hard choices
20
48134
1767
Zor seçimleri anlamak
01:02
uncovers a hidden power
21
49901
1970
her birimizin sahip olduğu
01:04
each of us possesses.
22
51871
2680
gizli bir gücü açığa çıkarıyor.
01:06
What makes a choice hard is the way
23
54551
2164
Bir seçimi zor yapan şey,
01:08
the alternatives relate.
24
56715
1849
alternatiflerin ne olduğudur.
01:10
In any easy choice,
25
58564
1683
Kolay bir seçimde
01:12
one alternative is better than the other.
26
60247
2569
bir alternatif diğerinden daha iyidir.
01:15
In a hard choice,
27
62816
1471
Zor bir seçimde ise
01:16
one alternative is better in some ways,
28
64287
2097
bir alternatif bazı yönlerden daha iyidir,
01:18
the other alternative is better in other ways,
29
66384
2796
diğer alternatif başka yönlerden daha iyidir
01:21
and neither is better than the other overall.
30
69180
3067
ve etraflıca düşünüldüğünde hiçbir alternatif diğerinden daha iyi değildir.
01:24
You agonize over whether to stay
31
72247
2754
Şehirde şu anki işinizde kalmak veya
01:27
in your current job in the city
32
75001
1514
kırsalda daha iddialı bir iş için
01:28
or uproot your life for
33
76515
2390
hayatınızı kökünden değiştirmek
01:31
more challenging work in the country
34
78905
2033
arasında kıvranır durursunuz.
01:33
because staying is better in some ways,
35
80938
2766
çünkü kalmak bazı yönlerden iyidir,
taşınmak başka yönlerden
01:35
moving is better in others,
36
83704
1386
01:37
and neither is better than the other overall.
37
85090
3968
ve ikisi de birbirinden daha iyi seçimler değildir.
01:41
We shouldn't think that all hard choices are big.
38
89058
3802
Bütün zorlu seçimlerin büyük seçimler olduğunu düşünmemeliyiz.
01:45
Let's say you're deciding what to have for breakfast.
39
92860
2413
Varsayalım ki kahvaltıda ne yiyeceğinize karar vermeye çalışıyorsunuz.
01:47
You could have high fiber bran cereal
40
95273
2597
Bolca lif içeren kepekli mısır gevreğini yiyebilirsiniz
01:50
or a chocolate donut.
41
97870
2040
veya çikolatalı donut.
01:52
Suppose what matters in the choice
42
99910
1371
Sanırım bu seçimde önemli olan
01:53
is tastiness and healthfulness.
43
101281
3047
tat ve sağlık açısından uygunluk.
01:56
The cereal is better for you,
44
104328
2296
Mısır gevreği sizin için daha iyi,
01:58
the donut tastes way better,
45
106624
1994
donut'un tadı çok daha iyi,
02:00
but neither is better than the other overall,
46
108618
2447
ama işin sonunda hiçbiri diğerinden daha iyi değil,
02:03
a hard choice.
47
111065
2168
zor bir seçim.
02:05
Realizing that small choices
48
113233
2046
Küçük seçimlerin de
02:07
can also be hard
49
115279
2093
oldukça zor olabileceğinin farkına varmak
02:09
may make big hard choices seem less intractable.
50
117372
4027
büyük ve zor seçimleri daha az çetin göstermeye yarayabilir.
02:13
After all, we manage to figure
out what to have for breakfast,
out what to have for breakfast,
51
121399
2801
Sonuç olarak, kahvaltıda ne yiyeceğimize karar vermeyi başarabiliyoruz,
02:16
so maybe we can figure out
52
124200
1480
yani belki de
02:17
whether to stay in the city
53
125680
1619
şehirde mi kalacağımıza
02:19
or uproot for the new job in the country.
54
127299
4060
yoksa kırsaldaki yeni iş için hayatımızı mı değiştireceğimize karar verebiliriz.
02:23
We also shouldn't think that hard choices are hard
55
131359
4801
Ayrıca zor seçimlerin
02:28
because we are stupid.
56
136160
2532
aptal olduğumuz için zor olduğunu düşünmemeliyiz.
02:30
When I graduated from college,
57
138692
1794
Ben üniversiteden mezun olduğumda,
02:32
I couldn't decide between two careers,
58
140486
1871
iki kariyer arasında kararsız kaldım,
02:34
philosophy and law.
59
142357
1570
felsefe ve hukuk.
02:36
I really loved philosophy.
60
143927
3478
Felsefeyi gerçekten seviyordum.
02:39
There are amazing things you can learn
61
147405
1629
Bir filozof olarak
02:41
as a philosopher,
62
149034
1255
öğrenebileceğiniz muazzam şeyler var
02:42
and all from the comfort of an armchair.
63
150289
3288
ve hepsini rahat bir sandalyeden yapabilirsiniz.
02:45
But I came from a modest immigrant family
64
153577
3431
Ama mütevazi göçmen bir aileden geliyordum,
02:49
where my idea of luxury
65
157008
1138
okula götürdüğüm öğle yemeğinde
02:50
was having a pork tongue and jelly sandwich
66
158146
2844
domuz dili ve reçelli sandviç olması fikri
02:53
in my school lunchbox,
67
160990
2110
benim için lükstü
02:55
so the thought of spending my whole life
68
163100
2239
bu nedenle bütün hayatımı
02:57
sitting around in armchairs just thinking,
69
165339
3390
bir sandalyede düşünerek geçirme fikri
03:00
well, that struck me as the height
of extravagance and frivolity.
of extravagance and frivolity.
70
168729
4148
yani, bana savurganlığın ve ciddiyetsizliğin zirvesi gibi gelmişti.
03:05
So I got out my yellow pad,
71
172877
2250
Sarı not defterimi çıkardım,
03:07
I drew a line down the middle,
72
175127
1907
ortaya bir çizgi çizdim
03:09
and I tried my best to think of the reasons
73
177034
1993
ve her alternatif için
03:11
for and against each alternative.
74
179027
3964
olumlu ve olumsuz nedenler bulmak için elimden geleni yaptım.
03:15
I remember thinking to myself,
75
182991
2244
Kendi kendime,
03:17
if only I knew what my life
76
185235
3087
keşke her iki kariyerde de
03:20
in each career would be like.
77
188322
1810
hayatımın nasıl olacağını bilebilsem diye düşündüğümü hatırlıyorum.
03:22
If only God or Netflix would send me a DVD
78
190132
3745
Keşke Tanrı veya Netflix bana iki olası kariyerimin olduğu
03:26
of my two possible future careers, I'd be set.
79
193877
3255
bir DVD gönderseydi, memnun olurdum.
03:29
I'd compare them side by side,
80
197132
2214
İkisini yan yana karşılaştırırdım,
03:31
I'd see that one was better,
81
199346
1795
birinin diğerinden daha iyi olduğunu görürdüm
03:33
and the choice would be easy.
82
201141
2562
ve seçmek kolay olurdu.
03:35
But I got no DVD,
83
203703
2023
Ama DVD'm yoktu,
03:37
and because I couldn't figure out which was better,
84
205726
2677
ve hangisinin daha iyi olduğuna karar veremediğim için,
03:40
I did what many of us do in hard choices:
85
208403
2817
çoğumuzun zor seçimler karşısında yaptığı şeyi yaptım:
03:43
I took the safest option.
86
211220
2878
En güvenli seçeneği seçtim.
03:46
Fear of being an unemployed philosopher
87
214098
3017
İşsiz bir filozof olma korkusu
03:49
led me to become a lawyer,
88
217115
2567
beni avukat olmaya yönlendirdi
03:51
and as I discovered,
89
219682
1905
ve kendimi keşfettikçe gördüm ki
03:53
lawyering didn't quite fit.
90
221587
1689
avukatlık bana uygun değildi.
03:55
It wasn't who I was.
91
223276
2264
Olduğum kişiyle uyuşmuyordu.
03:57
So now I'm a philosopher,
92
225540
1805
Şimdi bir filozofum
03:59
and I study hard choices,
93
227345
1709
ve zor seçimler üzerine çalışıyorum
04:01
and I can tell you that fear of the unknown,
94
229054
3462
ve size şunu söyleyebilirim ki bilinmeyenden korkmak,
04:04
while a common motivational default
95
232516
2890
zor kararlarla baş etmede
04:07
in dealing with hard choices,
96
235406
2484
genel bir motivasyon hatası,
04:10
rests on a misconception of them.
97
237890
2313
bu kararlar hakkında bir yanılgı oluşturuyor.
04:12
It's a mistake to think that in hard choices,
98
240203
2797
Zor kararlarda
04:15
one alternative really is better than the other,
99
243000
3225
bir alternatifim diğerinden daha iyi olduğun
04:18
but we're too stupid to know which,
100
246225
1828
ama hangisinin daha iyi olduğunu bilemeyecek kadar aptal olduğumuzu düşünmek
04:20
and since we don't know which, we might as well
101
248053
1707
ve hangisinin daha iyi olduğunu bilmediğimiz için
04:21
take the least risky option.
102
249760
2704
en az riskli seçeneği seçmek bir hata.
04:24
Even taking two alternatives side by side
103
252464
2743
Her iki alternatifi kapsamlı bilgilerle
04:27
with full information, a choice can still be hard.
104
255207
4685
yan yana getirsek bile seçim yine de zor olabilir.
04:32
Hard choices are hard
105
259892
2151
Zor seçimler zordur,
04:34
not because of us or our ignorance;
106
262043
2136
bizim yüzümüzden veya cehaletimizden değil
04:36
they're hard because there is no best option.
107
264179
4323
zordurlar çünkü en iyi seçenek diye bir şey yoktur.
04:40
Now, if there's no best option,
108
268502
2154
Şimdi, eğer en iyi seçenek diye bir şey yoksa,
04:42
if the scales don't tip in favor of one alternative
109
270656
3919
eğer tartı bir alternatife
04:46
over another,
110
274575
1245
diğerine göre daha ağır basmıyorsa
04:48
then surely the alternatives must be equally good.
111
275820
3977
o zaman gerçekten her iki alternatif de eşit derecede iyi olmalı.
04:51
So maybe the right thing to say in hard choices
112
279797
1854
Yani belki de zor seçimler yaparken
04:53
is that they're between equally good options.
113
281651
3119
iki eşit derecede seçenek arasında olduğumuzu söylemek daha doğru.
04:56
But that can't be right.
114
284770
1185
Bu doğru olamaz.
04:58
If alternatives are equally good,
115
285955
1608
Eğer alternatifler eşit derecede iyiyse,
04:59
you should just flip a coin between them,
116
287563
2335
seçmek izin yazı tura atmalısınız
05:02
and it seems a mistake to think,
117
289898
1726
ve iki kariyer arasında karar verirken
05:03
here's how you should decide between careers,
118
291624
2923
veya yaşayacak yer, evlenilecek kişi seçerken
05:06
places to live, people to marry: Flip a coin.
119
294547
3960
böyle yapmak hata gibi görünüyor: yazı tura at.
05:10
There's another reason for thinking
120
298507
1800
Zor seçimlerin
05:12
that hard choices aren't choices
121
300307
2300
eşit derecede iyi seçenekler arasında olmadığını
05:14
between equally good options.
122
302607
3333
düşünmek için bir neden daha var.
05:18
Suppose you have a choice between two jobs:
123
305940
3280
Varsayalım ki iki iş arasında bir seçim yapmalısınız:
05:21
you could be an investment banker
124
309220
3207
bir yatırım bankeri
05:24
or a graphic artist.
125
312427
2518
veya grafik sanatçısı olabilirsiniz.
05:27
There are a variety of things
that matter in such a choice,
that matter in such a choice,
126
314945
2946
Böyle bir seçimde önemli olan pek çok şey vardır,
05:30
like the excitement of the work,
127
317891
2199
işin verdiği heyecan gibi,
05:32
achieving financial security,
128
320090
2286
veya ekonomik güvenceye ulaşmak gibi
05:34
having time to raise a family, and so on.
129
322376
2374
ya da aileye ayıracak zaman bulabilmek gibi.
05:36
Maybe the artist's career puts you
130
324750
2795
Belki sanat kariyeri size
05:39
on the cutting edge of new forms
131
327545
2438
görsel ifade adına
05:42
of pictorial expression.
132
329983
1740
yepyeni bir bakış açısı sağlıyor.
05:43
Maybe the banking career
133
331723
1749
Belki bankacılık kariyeri
05:45
puts you on the cutting edge
134
333472
1398
size finansal idare konusunda
05:47
of new forms of financial manipulation.
135
334870
4367
yeni formlar sağlıyor.
05:51
Imagine the two jobs however you like
136
339237
3079
Her iki işi de tam istediğiniz gibi hayal edin,
05:54
so that neither is better than the other.
137
342316
2973
ikisi de birbirinden daha iyi değil.
05:57
Now suppose we improve one of them a bit.
138
345289
3092
Şimdi birini biraz geliştirmemiz gerekecek.
06:00
Suppose the bank, wooing you,
139
348381
2494
Varsayalım ki banka, size kur yapmak için,
06:03
adds 500 dollars a month to your salary.
140
350875
3389
maaşınıza fazladan 500 dolar ekliyor.
06:06
Does the extra money now make the banking job
141
354264
3772
Fazladan para bankacılık işini
06:10
better than the artist one?
142
358036
2592
sanatçılıktan daha iyi yaptı mı?
06:12
Not necessarily.
143
360628
2202
Öyle olmak zorunda değil.
06:15
A higher salary makes the banking job
144
362830
2168
Daha yüksek bir maaş bankacılık işini
06:17
better than it was before,
145
364998
1965
eskiden olduğundan daha iyi hale getirdi,
06:19
but it might not be enough to make
146
366963
2177
ama bir bankacı olmayı
06:21
being a banker better than being an artist.
147
369140
3971
bir sanatçı olmaktan daha iyi hale getiremeyebilir.
06:25
But if an improvement in one of the jobs
148
373111
2654
Ama eğer işlerden birindeki gelişme
06:27
doesn't make it better than the other,
149
375765
1809
onu diğer işten daha iyi yapmıyorsa
06:29
then the two original jobs
150
377574
1172
o zaman en başta bahsettiğimiz iki iş
06:30
could not have been equally good.
151
378746
2799
eşit derecede iyi olamaz.
06:33
If you start with two things that are equally good,
152
381545
1982
Eğer eşit derecede iyi şeylerle başlarsanız
06:35
and you improve one of them,
153
383527
1858
ve birini geliştirirseniz
06:37
it now must be better than the other.
154
385385
2895
o seçenek diğerinden daha iyi hale gelmeli.
06:40
That's not the case with options in hard choices.
155
388280
4622
Zor seçimlerdeki seçeneklerde durum bu değil.
06:45
So now we've got a puzzle.
156
392902
2718
Şimdi elimizde bir bulmaca var.
06:47
We've got two jobs.
157
395620
1676
İki işimiz var.
06:49
Neither is better than the other,
158
397296
1960
Hiçbiri diğerinden daha iyi değil,
06:51
nor are they equally good.
159
399256
2022
ama eşit derecede iyi de değiller.
06:53
So how are we supposed to choose?
160
401278
2306
Peki nasıl seçim yapacağız?
06:55
Something seems to have gone wrong here.
161
403584
4635
Burada bir şeyler yanlış gitmiş gibi görünüyor.
07:00
Maybe the choice itself is problematic
162
408219
2471
Belki de seçimin kendisi problemli
07:02
and comparison is impossible.
163
410690
3270
ve karşılaştırma mümkün değil.
07:06
But that can't be right.
164
413960
1560
Ama bu doğru olamaz.
07:07
It's not like we're trying to choose between
165
415520
1808
Karşılaştırılamayan iki şey arasında
07:09
two things that can't be compared.
166
417328
2379
seçim yapmaya çalışıyor değiliz ki.
07:11
We're weighing the merits of two jobs, after all,
167
419707
3131
Sonuçta iki işin faziletlerini değerlendiriyoruz,
07:15
not the merits of the number nine
168
422838
1780
dokuz numaranın ve bir tabak patates kızartmasının
07:16
and a plate of fried eggs.
169
424618
3181
faziletini değil.
07:19
A comparison of the overall merits of two jobs
170
427799
3291
İki işin faziletlerini karşılaştırmak
07:23
is something we can make,
171
431090
2004
yapabileceğimiz bir şey
07:25
and one we often do make.
172
433094
3962
ve çoğunlukla yapıyoruz da.
07:29
I think the puzzle arises
173
437056
2205
Bence sorunu ortaya çıkaran
07:31
because of an unreflective assumption
174
439261
2319
değer hakkında yaptığımız
07:33
we make about value.
175
441580
2320
düşüncesizce bir varsayım.
07:36
We unwittingly assume that values
176
443900
3056
Farkında olmadan
07:39
like justice, beauty, kindness,
177
446956
2555
adalet, güzellik, naziklik gibi
07:41
are akin to scientific quantities,
178
449511
3114
değerlerin uzunluk, kütle, ağırlık gibi
07:44
like length, mass and weight.
179
452625
4380
bilimsel niceliklere benzer olduğunu varsayıyoruz.
07:49
Take any comparative question not involving value,
180
457005
2920
İçinde değer barındırmayan herhangi bir karşılaştırma sorusunu düşünelim,
07:52
such as which of two suitcases is heavier.
181
459925
3664
mesela hangi bavul daha ağır?
07:55
There are only three possibilities.
182
463589
2685
Sadece üç olasılık var.
07:58
The weight of one is greater, lesser
183
466274
3124
Birinini ağırlığı diğerinden ya daha az
08:01
or equal to the weight of the other.
184
469398
2896
ya daha fazla ya da ağırlıkları eşit.
08:04
Properties like weight can be represented
185
472294
2292
Ağırlık gibi nitelikler
08:06
by real numbers -- one, two, three and so on --
186
474586
2875
reel sayılarla ifade edilebilirler -- bir, iki, üç vs. --
08:09
and there are only three possible comparisons
187
477461
3067
ve herhangi iki reel sayı arasında
08:12
between any two real numbers.
188
480528
2543
sadece üç olası karşılaştırma vardır.
08:15
One number is greater, lesser,
189
483071
2393
Bir sayı diğerinden büyüktür, küçüktür
08:17
or equal to the other.
190
485464
2735
veya diğerine eşittir.
08:20
Not so with values.
191
488199
2787
Değerler ise pek öyle değildir.
08:23
As post-Enlightenment creatures,
192
490986
2305
Aydınlanma sonrası yaratıklar olarak
08:25
we tend to assume
193
493291
1843
dünyada önemli olan her şeyin anahtarının
08:27
that scientific thinking holds the key
194
495134
2454
bilimsel düşünmekte yattığını
08:29
to everything of importance in our world,
195
497588
3252
varsaymaya eğilimliyiz
08:33
but the world of value
196
500840
1457
ama değerler dünyası
08:34
is different from the world of science.
197
502297
2077
bilim dünyasından daha farklıdır.
08:36
The stuff of the one world
198
504374
1714
Bir dünyadaki şeyler
08:38
can be quantified by real numbers.
199
506088
1852
reel sayılarla ifade edilebilir.
08:40
The stuff of the other world can't.
200
507940
3433
Diğer dünyadakiler edilemez.
08:43
We shouldn't assume
201
511373
1451
Uzunluklar ve ağırlıklardan dünyasının
08:45
that the world of is, of lengths and weights,
202
512824
2633
ne yapmalıyız dünyasıyla
08:47
has the same structure as the world of ought,
203
515457
3028
aynı yapıya sahip olduğunu
08:50
of what we should do.
204
518485
2051
varsaymamalıyız.
08:52
So if what matters to us --
205
520536
2314
Yani eğer bizim için önemli olan şeyler --
08:55
a child's delight, the love
you have for your partner —
you have for your partner —
206
522850
3408
bir çocuğun mutluluğu, partnerinize duyduğunuz aşk --
08:58
can't be represented by real numbers,
207
526258
2741
reel sayılarla ifade edilemez,
09:01
then there's no reason to believe
208
528999
2005
yani sadece bir alternatifin diğerinden daha iyi,
09:03
that in choice, there are only three possibilities --
209
531004
3498
daha kötü veya diğerine eşit olduğu
09:06
that one alternative is better, worse or equal
210
534502
3625
üç olasılığın olduğuna
09:10
to the other.
211
538127
1980
inanmak için bir neden yok.
09:12
We need to introduce a new, fourth relation
212
540107
4073
Zor seçimlerde neler olup bittiğini tarif etmek için
09:16
beyond being better, worse or equal,
213
544180
3651
daha iyi, daha kötü veya eşit olmanın ötesinde
09:20
that describes what's going on in hard choices.
214
547831
3713
yeni, dördüncü bir bağıntı ileri sürmemiz gerek.
09:23
I like to say that the alternatives are
215
551544
2158
Alternatiflerin "aynı kulvarda"
09:25
"on a par."
216
553702
1449
olduğunu belirtmeliyim.
09:27
When alternatives are on a par,
217
555151
1600
Alternatifler aynı kulvarda olduğunda
09:28
it may matter very much which you choose,
218
556751
3175
ne seçtiğinizi çok çok önemli olabilir
09:32
but one alternative isn't better than the other.
219
559926
3293
ama bir alternatif diğerinden daha iyi değildir.
09:35
Rather, the alternatives are in
220
563219
2162
Bunun yerine, alternatifler
09:37
the same neighborhood of value,
221
565381
2278
aşağı yukarı aynı değerde,
09:39
in the same league of value,
222
567659
1999
değerleri aşağı yukarı aynı düzeyde
09:41
while at the same time being very different
223
569658
2525
ama aynı zamanda da
09:44
in kind of value.
224
572183
1778
farklı çeşitlerde değere sahip.
09:46
That's why the choice is hard.
225
573961
3478
Seçimin zor olmasının nedeni bu.
09:49
Understanding hard choices in this way
226
577439
2362
Zor seçimleri bu şekilde algılamak
09:52
uncovers something about ourselves we didn't know.
227
579801
4050
kendimiz hakkında bilmediğimiz bir şeyi açığa çıkarıyor.
09:56
Each of us has the power
228
583851
2354
Her birimiz
09:58
to create reasons.
229
586205
3538
gerekçeler üretme gücüne sahibiz.
10:01
Imagine a world in which every choice you face
230
589743
3207
Karşı karşıya kaldığınız her seçimin
10:05
is an easy choice,
231
592950
1690
kolay bir seçim olduğu bir dünya hayal edin,
10:06
that is, there's always a best alternative.
232
594640
2392
her zaman diğerlerinden iyi bir alternatif var.
10:09
If there's a best alternative,
233
597032
1748
Eğer en iyi alternatif varsa,
10:10
then that's the one you should choose,
234
598780
1442
o zaman bu seçmeniz gereken alternatiftir,
10:12
because part of being rational
235
600222
2010
çünkü mantıklı olmanın bir parçası da
10:14
is doing the better thing rather than the worse thing,
236
602232
2590
kötü şeydense iyi şeyi yapmak,
10:17
choosing what you have most reason to choose.
237
604822
3216
seçmeye en çok sebebiniz olan alternatifi seçmektir.
10:20
In such a world,
238
608038
2062
Böyle bir dünyada,
10:22
we'd have most reason
239
610100
2366
pembe çoraplar yerine siyah çoraplar giymek için,
10:24
to wear black socks instead of pink socks,
240
612466
2480
donut yerine mısır gevreği yemek için,
10:27
to eat cereal instead of donuts,
241
614946
1915
kırsaldansa şehir içinde yaşamak için,
10:29
to live in the city rather than the country,
242
616861
1605
Lolita yerine Betty'yle evlenmek için
10:30
to marry Betty instead of Lolita.
243
618466
2202
en çok nedenimiz olurdu.
10:32
A world full of only easy choices
244
620668
3118
Kolay seçimlerle dolu bir dünya
10:35
would enslave us to reasons.
245
623786
3894
bizi gerekçelerin kölesi ederdi.
10:39
When you think about it,
246
627680
2567
Düşündüğünüz zaman,
10:42
it's nuts to believe
247
630247
2600
size, yaptığınız hobileri yapmak için,
10:45
that the reasons given to you
248
632847
3097
içinde yaşadığınız evde yaşamak için,
10:48
dictated that you had most reason to pursue
249
635944
4989
çalıştığınız işte çalışmak için
10:53
the exact hobbies you do,
250
640933
2758
en çok nedene sahip olduğunuza dair
10:55
to live in the exact house you do,
251
643691
2279
verilen gerekçelerin
10:58
to work at the exact job you do.
252
645970
3236
sizi bunları yapmaya zorladığına inanmak delice.
11:01
Instead, you faced alternatives
253
649206
2528
Bunun yerine, aynı kulvarda olan
11:03
that were on a par — hard choices —
254
651734
3415
alternatifleri karşılaştırdınız, zor seçimler
11:07
and you made reasons for yourself
255
655149
2771
ve o hobiyi, o evi veya o işi seçmek için
11:10
to choose that hobby, that house and that job.
256
657920
4622
kendinize gerekçeler uydurdunuz.
11:14
When alternatives are on a par,
257
662542
2541
Alternatifler aynı kulvarda olduğu zaman
11:17
the reasons given to us, the ones
258
665083
1730
bize verilen gerekçeler,
11:19
that determine whether we're making a mistake,
259
666813
2768
bir hata yapıp yapmadığımızı belirleyecek gerekçeler
11:21
are silent as to what to do.
260
669581
3060
en az ne yapmamız gerektiği kadar etkisiz.
11:24
It's here, in the space of hard choices,
261
672641
3363
Burası, kendinizi kırsal yaşama şehir hayatına göre
11:28
that we get to exercise
262
676004
2481
daha uygun olan bir insana
11:30
our normative power,
263
678485
2679
dönüştürmek için,
11:33
the power to create reasons for yourself,
264
681164
2451
kendi kuralcı gücünüzüi
11:35
to make yourself
265
683615
1769
kendinize gerekçe üretmekte
11:37
into the kind of person
266
685384
2646
kullandığınız gücü
11:40
for whom country living
267
688030
2233
test ettiğiniz
11:42
is preferable to the urban life.
268
690263
2733
bir zor seçimler diyarı.
11:45
When we choose between
269
692996
1738
Aynı seviyede olan
11:46
options that are on a par,
270
694734
1699
seçenekler arasında seçim yaptığımızda
11:48
we can do something really rather remarkable.
271
696433
3773
gerçekten kayda değer bir şey yapabiliriz.
11:52
We can put our very selves behind an option.
272
700206
3723
Kendimizi o seçimin arkasına koyabiliriz.
11:56
Here's where I stand.
273
703929
2817
Burası olduğum yer.
11:58
Here's who I am. I am for banking.
274
706746
3386
Bu, olduğum kişi. Ben bankacılık için doğmuşum.
12:02
I am for chocolate donuts.
275
710132
3636
Çikolatalı donut istiyorum.
12:05
This response in hard choices
276
713768
2543
Zor seçimler de bu karşılık
12:08
is a rational response,
277
716311
2088
mantıklı bir karşılık,
12:10
but it's not dictated by reasons given to us.
278
718399
2918
ama bize gösterilen gerekçeler tarafından dikte ettirilmiyor.
12:13
Rather, it's supported by reasons created by us.
279
721317
6448
Onun yerine, bizim tarafımızdan yaratılmış nedenlerle destekleniyor.
12:19
When we create reasons for ourselves
280
727765
2405
Kendimiz için şunun yerine bu insan olmak için
neden ürettiğimizde
12:22
to become this kind of person rather than that,
281
730170
3314
bütün kalbimizle
12:25
we wholeheartedly become the people that we are.
282
733484
3733
o insana dönüşüyoruz. Kendi hayatımızın yazarlarına
12:29
You might say that we become the authors
283
737217
2456
dönüştüğümüzü söyleyebilirsiniz.
12:31
of our own lives.
284
739673
3086
Yani zor seçimlerle karşı karşıya kaldığımızda,
12:34
So when we face hard choices,
285
742759
2452
hangi alternatifin daha iyi olduğuna karar vermeye çalışırken
12:37
we shouldn't beat our head against a wall
286
745211
2222
kafamızı duvarlara vurmamalıyız.
12:39
trying to figure out which alternative is better.
287
747433
2497
En iyi alternatif diye bir şey yok.
12:42
There is no best alternative.
288
749930
2439
Dışarıda gerekçeler aramak yerine,
12:44
Instead of looking for reasons out there,
289
752369
2519
burada nedenler aramalıyız:
12:47
we should be looking for reasons in here:
290
754888
2586
Ben ne olacağım?
12:49
Who am I to be?
291
757474
2679
Pembe çorap giyen, mısır gevreği seven,
12:52
You might decide to be a pink sock-wearing,
292
760153
3156
kırsalda yaşayan biri olmaya karar verebilirsiniz
12:55
cereal-loving, country-living banker,
293
763309
3688
ve ben de siyah çorap giyen, şehirde yaşayan,
12:59
and I might decide to be a black sock-wearing,
294
766997
3576
donut seven bir sanatçı olmaya karar verebilirim.
13:02
urban, donut-loving artist.
295
770573
3457
Zor seçimler karşısında ne yaptığımız
13:06
What we do in hard choices is very much
296
774030
2807
her birimize özel.
13:09
up to each of us.
297
776837
3983
Zor seçimler sırasında kuralcı güçlerini uygulamayan insanlar
13:13
Now, people who don't exercise their
normative powers in hard choices
normative powers in hard choices
298
780820
4651
avareler.
13:17
are drifters.
299
785471
1615
Hepimiz böyle insanlar tanıyoruz.
13:19
We all know people like that.
300
787086
2082
Ben kendimi avukat olarak buluverdim.
13:21
I drifted into being a lawyer.
301
789168
2150
Avukat olmak için canla başla çalışmadım.
13:23
I didn't put my agency behind lawyering.
302
791318
2091
Avukatlık bana uygun değildi.
13:25
I wasn't for lawyering.
303
793409
2680
Avareler, hayatlarının hikayesini
13:28
Drifters allow the world
304
796089
2931
dünyanın yazmasına izin verir.
13:31
to write the story of their lives.
305
799020
2224
Ödül ve ceza mekanizmalarının --
13:33
They let mechanisms of reward and punishment --
306
801244
3903
tebrik, korku, bir seçeneğin kolaylığı --
13:37
pats on the head, fear, the easiness of an option —
307
805147
3840
ne yaptıklarını belirlemesine izin verirler.
13:41
to determine what they do.
308
808987
2671
Yani zor seçimlerden alacağımız ders:
13:43
So the lesson of hard choices:
309
811658
2476
ne için canla başla çalışabileceğinize,
13:46
reflect on what you can put your agency behind,
310
814134
4475
neyi istediğinize kafa yorun
13:50
on what you can be for,
311
818609
2390
ve zor seçimler aracılığıyla
13:53
and through hard choices,
312
820999
2770
o insana dönüşün.
13:55
become that person.
313
823769
2777
Istırap ve korku kaynağı olmaktan çok uzakta,
13:58
Far from being sources of agony and dread,
314
826546
3178
zor seçimler
14:01
hard choices are precious opportunities
315
829724
3570
insanın koşulları hakkında
14:05
for us to celebrate what is special
316
833294
1931
özel olan şeyleri kutlamak,
14:07
about the human condition,
317
835225
1833
doğru veya yanlış,
14:09
that the reasons that govern our choices
318
837058
2630
seçimlerimizi yöneten nedenleri
14:11
as correct or incorrect
319
839688
1983
bazen tükendiğini
14:13
sometimes run out,
320
841671
1662
ve burada, zor seçimler dünyasında
14:15
and it is here, in the space of hard choices,
321
843333
3223
özgün bir insan olmak için
14:18
that we have the power
322
846556
1689
kendi nedenlerimizi üretecek gücümüzün olduğunu
14:20
to create reasons for ourselves
323
848245
2512
anlamamız için çok değeri fırsatlar.
14:22
to become the distinctive people that we are.
324
850757
3578
Bu nedenle zor seçimler bir lanet değil
14:26
And that's why hard choices are not a curse
325
854335
2620
Tanrı'nın bir lutfü.
14:29
but a godsend.
326
856955
1650
Teşekkürler.
14:30
Thank you.
327
858605
2671
(Alkış)
14:33
(Applause)
328
861276
3295
ABOUT THE SPEAKER
Ruth Chang - PhilosopherRuth Chang asks why some choices are so hard — and what that means for the human condition.
Why you should listen
When Ruth Chang graduated from college, she was presented with a choice: Should she pursue a career in philosophy, or a career in law? Soon after finishing Harvard Law School and dipping her toe in the legal world, she regretted her decision and switched paths. She went off to Oxford University to study philosophy and has been a philosopher studying choice, freedom, value and action ever since.
Chang's research focuses on decision-making and the human condition: How do we exercise our freedom through the choices we make? She studies the relationship between reason and value, and how we navigate the sea of pros and cons as we make decisions that shape our lives.
Ruth Chang | Speaker | TED.com