TED2015
Manuel Lima: A visual history of human knowledge
Manuel Lima: İnsan bilgisinin görsel bir tarihi
Filmed:
Readability: 5.4
1,916,809 views
Bilgi nasıl büyür? Bazen bir sezgi ile başlar ve birçok dalda büyür. İnfografik uzmanı Manuel Lima, bilgi ağaçlarını kullanarak - dillerden ailele kadar - haritalama verilerinin bin yıllık tarihini inceliyor. Bu, büyüleyici bir tarih görselleştirmesi ve ayrıca insanlığın, bildiklerini haritalama dürtüsüne bir bakış.
Manuel Lima - Data visualization researcher
Manuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data. Full bio
Manuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Over the past 10 years,
0
1126
1295
Geçtiğimiz 10 yıl boyunca,
00:14
I've been researching the way
people organize and visualize information.
people organize and visualize information.
1
2445
4569
insanların bilgiyi düzenleme ve
görselleştirme biçimlerini araştırdım.
görselleştirme biçimlerini araştırdım.
00:19
And I've noticed an interesting shift.
2
7786
2039
İlginç bir değişim fark ettim.
00:22
For a long period of time,
3
10166
1720
Uzun bir zaman boyunca,
00:23
we believed in a natural ranking order
in the world around us,
in the world around us,
4
11910
4428
çevremizdeki dünyada, büyük
yaradılış zinciri olarak da bilinen ve
yaradılış zinciri olarak da bilinen ve
00:28
also known as the great chain of being,
or "Scala naturae" in Latin,
or "Scala naturae" in Latin,
5
16362
4745
Latince'de "Scala naturae" olarak bilinen,
normalde en tepede Tanrı ile başlayıp
normalde en tepede Tanrı ile başlayıp
00:33
a top-down structure that normally starts
with God at the very top,
with God at the very top,
6
21131
4175
melekler, soylular, halk,
00:37
followed by angels, noblemen,
7
25330
2405
hayvanlar ve diğerleriyle devam eden
00:39
common people, animals, and so on.
8
27759
3013
yukarıdan aşağı bir yapıya inandık.
00:43
This idea was actually based
on Aristotle's ontology,
on Aristotle's ontology,
9
31999
4275
Bu düşünce esasen Aristoteles'in,
arkamda gördükleriniz gibi
arkamda gördükleriniz gibi
00:48
which classified all things known to man
in a set of opposing categories,
in a set of opposing categories,
10
36298
4444
insanoğlunun bildiği her şeyi
karşılıklı kategorilerle sınıflandıran
karşılıklı kategorilerle sınıflandıran
00:52
like the ones you see behind me.
11
40766
1722
ontolojilerine dayandırılır.
00:56
But over time, interestingly enough,
12
44687
2747
Fakat zaman içinde, gerçekten ilginç,
00:59
this concept adopted
the branching schema of a tree
the branching schema of a tree
13
47458
4146
bu kavram en eski bilgi
ağacı olarak da kabul edilen,
ağacı olarak da kabul edilen,
01:03
in what became known
as the Porphyrian tree,
as the Porphyrian tree,
14
51628
2873
Porfir ağacı olarak bilinen,
01:06
also considered to be
the oldest tree of knowledge.
the oldest tree of knowledge.
15
54525
3642
dallara ayrılan ağaç şemasını edindi.
01:11
The branching scheme
of the tree was, in fact,
of the tree was, in fact,
16
59238
2174
Ağacın dallara ayrılan şeması
01:13
such a powerful metaphor
for conveying information
for conveying information
17
61436
2949
aslında bilgiyi iletmede
o kadar güçlü bir metafordu ki,
o kadar güçlü bir metafordu ki,
01:16
that it became, over time,
an important communication tool
an important communication tool
18
64409
3270
zaman içinde çeşitli bilgi
sistemlerini haritalandırmak için
sistemlerini haritalandırmak için
01:19
to map a variety of systems of knowledge.
19
67703
2274
önemli bir iletişim aracı hâline geldi.
01:22
We can see trees being used
to map morality,
to map morality,
20
70648
3083
Ağaçların, popüler fazilet ağaçlarıyla,
ahlaksızlık ağaçlarıyla,
ahlaksızlık ağaçlarıyla,
01:25
with the popular tree of virtues
and tree of vices,
and tree of vices,
21
73755
2849
gördüğünüz gibi Orta Çağ
Avrupa'sına ait güzel görsellerle
Avrupa'sına ait güzel görsellerle
01:28
as you can see here, with these beautiful
illustrations from medieval Europe.
illustrations from medieval Europe.
22
76628
3792
ahlakı haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:32
We can see trees being used
to map consanguinity,
to map consanguinity,
23
80825
3088
Ağaçların, insanların kan
bağlarını, soy ağaçlarını
bağlarını, soy ağaçlarını
01:35
the various blood ties between people.
24
83937
2244
haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:39
We can also see trees being used
to map genealogy,
to map genealogy,
25
87110
3096
Ayrıca ağaçların, belki de en
ünlü ağaç diyagramı örneği olan
ünlü ağaç diyagramı örneği olan
01:42
perhaps the most famous archetype
of the tree diagram.
of the tree diagram.
26
90230
2810
genleri haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:45
I think many of you in the audience
have probably seen family trees.
have probably seen family trees.
27
93064
3316
Sanırım, çoğunuz bu aile
ağaçlarından görmüştür.
ağaçlarından görmüştür.
01:48
Many of you probably even have
your own family trees drawn in such a way.
your own family trees drawn in such a way.
28
96404
3705
Hatta çoğunuz, bu şekilde,
aile ağacınızı çizmişsinizdir.
aile ağacınızı çizmişsinizdir.
01:53
We can see trees even mapping
systems of law,
systems of law,
29
101158
2911
Hukuk sistemlerinde, çeşitli
kararnamelerde, kral ve yönetici
kararnamelerde, kral ve yönetici
01:56
the various decrees and rulings
of kings and rulers.
of kings and rulers.
30
104093
3851
idarelerinde bile haritalandırma için
ağaçlar kullanılabiliyor.
ağaçlar kullanılabiliyor.
02:01
And finally, of course,
also a very popular scientific metaphor,
also a very popular scientific metaphor,
31
109785
3758
Son olarak, elbette çok
popüler bir bilimsel metafor olarak
popüler bir bilimsel metafor olarak
02:05
we can see trees being used
to map all species known to man.
to map all species known to man.
32
113567
3560
ağaçların, bilinen türlerin haritalarında
kullanıldığını görüyoruz.
kullanıldığını görüyoruz.
02:11
And trees ultimately became
such a powerful visual metaphor
such a powerful visual metaphor
33
119177
3906
Sonunda ağaçlar çok güçlü
bir görsel metafor hâline geldi,
bir görsel metafor hâline geldi,
02:15
because in many ways,
they really embody this human desire
they really embody this human desire
34
123107
2868
çünkü çoğu açıdan insanların
sıralama, denge, birleştirme
sıralama, denge, birleştirme
02:17
for order, for balance,
for unity, for symmetry.
for unity, for symmetry.
35
125999
3036
ve simetriye olan eğilimlerini
gerçekten cisimleştiriyorlar.
gerçekten cisimleştiriyorlar.
02:21
However, nowadays we are really facing
new complex, intricate challenges
new complex, intricate challenges
36
129999
4323
Bununla birlikte, bugünlerde,
sadece basit bir ağaç diyagramı ile
sadece basit bir ağaç diyagramı ile
02:26
that cannot be understood by simply
employing a simple tree diagram.
employing a simple tree diagram.
37
134346
4190
anlaşılamayan yeni, karmaşık,
kompleks zorluklarla karşılaşıyoruz.
kompleks zorluklarla karşılaşıyoruz.
02:32
And a new metaphor is currently emerging,
38
140037
3242
Son zamanlarda yeni bir metafor
ortaya çıkıyor ve çeşitli bilgi
ortaya çıkıyor ve çeşitli bilgi
02:35
and it's currently replacing the tree
39
143303
2150
sistemlerini görselleştirme konusunda
02:37
in visualizing various
systems of knowledge.
systems of knowledge.
40
145477
2563
ağacın yerini almak üzere.
02:40
It's really providing us with a new lens
to understand the world around us.
to understand the world around us.
41
148064
4252
Bu gerçekten bize, etrafımızdaki dünyayı
anlamamız için yeni bakış açısı sağlıyor.
anlamamız için yeni bakış açısı sağlıyor.
02:45
And this new metaphor
is the metaphor of the network.
is the metaphor of the network.
42
153495
3199
Bu metafor, ağ metaforu.
02:49
And we can see this shift
from trees into networks
from trees into networks
43
157511
3311
Bilginin birçok alanında, ağaçlardan
02:52
in many domains of knowledge.
44
160846
1640
ağlara doğru geçişi görebiliriz.
02:54
We can see this shift in the way
we try to understand the brain.
we try to understand the brain.
45
162510
4189
Beyni anlamaya çalıştığımız
zaman da bu değişimi görebiliriz.
zaman da bu değişimi görebiliriz.
03:00
While before, we used
to think of the brain
to think of the brain
46
168453
2038
Önceden beyni,
belirli bir alanın hareket
belirli bir alanın hareket
03:02
as a modular, centralized organ,
47
170515
1991
ve davranışlar dizisinden sorumlu olan,
03:04
where a given area was responsible
for a set of actions and behaviors,
for a set of actions and behaviors,
48
172530
4038
modüler, merkezi bir
organ olarak düşünürdük;
organ olarak düşünürdük;
beyin hakkında daha fazla bilgi edindikçe,
03:08
the more we know about the brain,
49
176592
1739
03:10
the more we think of it
as a large music symphony,
as a large music symphony,
50
178355
3286
onu yüzlerce ve binlerce müzik aletiyle
03:13
played by hundreds
and thousands of instruments.
and thousands of instruments.
51
181665
2610
çalınan bir müzik senfonisi
gibi düşünmeye başladık.
gibi düşünmeye başladık.
03:16
This is a beautiful snapshot
created by the Blue Brain Project,
created by the Blue Brain Project,
52
184299
3676
Bu, on bin nöron ve otuz
milyon bağlantıyı görebileceğiniz
milyon bağlantıyı görebileceğiniz
03:19
where you can see 10,000 neurons
and 30 million connections.
and 30 million connections.
53
187999
4063
"Blue Brain Project" tarafından
çekilmiş, güzel bir fotoğraf.
çekilmiş, güzel bir fotoğraf.
03:24
And this is only mapping 10 percent
of a mammalian neocortex.
of a mammalian neocortex.
54
192736
3888
Bir memeli neokorteksinin sadece
%10'luk kısmını haritalandırmış.
%10'luk kısmını haritalandırmış.
03:30
We can also see this shift in the way
we try to conceive of human knowledge.
we try to conceive of human knowledge.
55
198815
4160
Bu değişimi insan bilgisini
kavramaya çalıştığımızda da görebiliriz.
kavramaya çalıştığımızda da görebiliriz.
03:36
These are some remarkable trees
of knowledge, or trees of science,
of knowledge, or trees of science,
56
204062
3148
Bunlar birkaç göze çarpan
bilgi ağaçları, bilim ağaçları;
bilgi ağaçları, bilim ağaçları;
03:39
by Spanish scholar Ramon Llull.
57
207234
2221
İspanyol bilim adamı Ramon Llull
tarafından yapıldı.
tarafından yapıldı.
03:41
And Llull was actually the precursor,
58
209999
1810
Llull aslında öncü,
03:43
the very first one who created
the metaphor of science as a tree,
the metaphor of science as a tree,
59
211833
3714
bilim metaforunu bir
ağaç biçiminde yaratan ilk kişi,
ağaç biçiminde yaratan ilk kişi,
03:47
a metaphor we use
every single day, when we say,
every single day, when we say,
60
215571
2968
"Biyoloji, bilimin
bir dalıdır" dediğimizde
bir dalıdır" dediğimizde
ya da "Genetik, bilimin bir dalıdır"
03:50
"Biology is a branch of science,"
61
218563
1665
03:52
when we say,
62
220252
1153
dediğimizde bu metaforu
03:53
"Genetics is a branch of science."
63
221429
1933
her gün kullanmış oluyoruz.
03:56
But perhaps the most beautiful of all
trees of knowledge, at least for me,
trees of knowledge, at least for me,
64
224283
3595
Fakat belki de, en azından
benim için, bilgi ağaçlarının en güzeli
benim için, bilgi ağaçlarının en güzeli
03:59
was created for the French encyclopedia
by Diderot and d'Alembert in 1751.
by Diderot and d'Alembert in 1751.
65
227902
4452
1751'de, Diderot ve d'Alembert tarafından
Fransız ansiklopedisi için yapıldı.
Fransız ansiklopedisi için yapıldı.
04:04
This was really the bastion
of the French Enlightenment,
of the French Enlightenment,
66
232378
2635
O gerçekten de Fransız
Aydınlanması'nın kalesiydi ve
Aydınlanması'nın kalesiydi ve
04:07
and this gorgeous illustration
was featured as a table of contents
was featured as a table of contents
67
235037
3825
bu görkemli görseller, ansiklopedinin
04:10
for the encyclopedia.
68
238886
1571
içerik tablosu olarak kullanıldı.
04:12
And it actually maps out
all domains of knowledge
all domains of knowledge
69
240481
4187
Aslında ağacın ayrı dalları olarak,
04:16
as separate branches of a tree.
70
244692
2118
bilginin bütün
alanlarını haritalandırıyor.
alanlarını haritalandırıyor.
04:19
But knowledge is much more
intricate than this.
intricate than this.
71
247866
2333
Fakat bilgi, bundan çok daha karmaşık.
04:22
These are two maps of Wikipedia
showing the inter-linkage of articles --
showing the inter-linkage of articles --
72
250794
4640
Bunlar, makaleler arası bağlantıları
gösteren iki Vikipedi haritası,
gösteren iki Vikipedi haritası,
04:27
related to history on the left,
and mathematics on the right.
and mathematics on the right.
73
255458
3890
tarihle ilgili olanlar solda,
matematikle ilgili olanlar sağda.
matematikle ilgili olanlar sağda.
04:31
And I think by looking at these maps
74
259966
1739
Bence, bu ve diğer Vikipedi
04:33
and other ones that have been
created of Wikipedia --
created of Wikipedia --
75
261729
2544
haritalarına bakarak,
-- insanoğlu tarafından yapılmış
-- insanoğlu tarafından yapılmış
04:36
arguably one of the largest rhizomatic
structures ever created by man --
structures ever created by man --
76
264297
3392
en geniş kökten gövdeye yapılar --
insan bilgisinin nasıl çok daha
insan bilgisinin nasıl çok daha
04:39
we can really understand
how human knowledge is much more intricate
how human knowledge is much more intricate
77
267713
3822
karmaşık ve tıpkı
bir ağ gibi birbirine bağlı
bir ağ gibi birbirine bağlı
04:43
and interdependent, just like a network.
78
271559
2436
olduğunu gerçekten anlayabiliriz.
04:47
We can also see this interesting shift
79
275455
2163
İnsanlar arası sosyal bağları
04:49
in the way we map
social ties between people.
social ties between people.
80
277642
2700
haritalandırırken de, bu
ilginç değişimi görebiliriz.
ilginç değişimi görebiliriz.
04:53
This is the typical organization chart.
81
281524
2295
Bu tipik kuruluş şeması.
04:55
I'm assuming many of you have seen
a similar chart as well,
a similar chart as well,
82
283843
2794
Sanırım, çoğunuz, şirketinizde
veya başkalarının şirketinde
veya başkalarının şirketinde
04:58
in your own corporations, or others.
83
286661
1746
buna benzer bir şema gördünüz.
05:00
It's a top-down structure
84
288431
1485
Bu normalde tepede
05:01
that normally starts
with the CEO at the very top,
with the CEO at the very top,
85
289940
2861
CEO ile başlayıp, en altta
bireysel işçiye kadar erişim
bireysel işçiye kadar erişim
05:04
and where you can drill down all the way
to the individual workmen on the bottom.
to the individual workmen on the bottom.
86
292825
3960
sağlayabileceğiniz, baş aşağı bir yapı.
05:09
But humans sometimes are, well, actually,
all humans are unique in their own way,
all humans are unique in their own way,
87
297634
4848
Ama insanlar bazen, pekâlâ, aslında,
bütün insanlar kendi yollarında eşsizdir
bütün insanlar kendi yollarında eşsizdir
05:14
and sometimes you really don't play well
under this really rigid structure.
under this really rigid structure.
88
302506
4698
ve bazen bu sabit yapının altında
çok da iyi oynayamayabilirsiniz.
çok da iyi oynayamayabilirsiniz.
05:20
I think the Internet is really changing
this paradigm quite a lot.
this paradigm quite a lot.
89
308711
3110
Sanırım internet, bu
paradigmayı oldukça değiştiriyor.
paradigmayı oldukça değiştiriyor.
05:23
This is a fantastic map
of online social collaboration
of online social collaboration
90
311845
3365
Bu, Perl geliştiricileri arasındaki
çevrimiçi sosyal işbirliğinin
çevrimiçi sosyal işbirliğinin
05:27
between Perl developers.
91
315234
1629
fantastik haritası.
05:28
Perl is a famous programming language,
92
316887
2088
Perl ünlü bir programlama dilidir, burada
05:30
and here, you can see
how different programmers
how different programmers
93
318999
2723
farklı yazılımcıların dosyaları nasıl
05:33
are actually exchanging files,
and working together on a given project.
and working together on a given project.
94
321746
3827
değiş-tokuş ettiklerini ve bir projede
nasıl beraber çalıştıklarını görüyoruz.
nasıl beraber çalıştıklarını görüyoruz.
05:37
And here, you can notice that this is
a completely decentralized process --
a completely decentralized process --
95
325597
4178
Fark edebileceğiniz üzere, bu
tamamen merkezsiz bir süreç ve
tamamen merkezsiz bir süreç ve
05:41
there's no leader in this organization,
96
329799
2156
bu organizasyonun bir lideri yok,
05:43
it's a network.
97
331979
1157
bu bir ağ.
05:46
We can also see this interesting shift
when we look at terrorism.
when we look at terrorism.
98
334337
4705
Terörizme baktığımızda da
bu ilginç değişimi görebiliyoruz.
bu ilginç değişimi görebiliyoruz.
05:51
One of the main challenges
of understanding terrorism nowadays
of understanding terrorism nowadays
99
339613
3104
Günümüzde terörizmi anlamanın
ana zorluklarından birisi,
ana zorluklarından birisi,
05:54
is that we are dealing with
decentralized, independent cells,
decentralized, independent cells,
100
342741
3730
tüm süreci yürüten bir liderin olmadığı;
merkezsiz, bağımsız hücrelerle
merkezsiz, bağımsız hücrelerle
05:58
where there's no leader
leading the whole process.
leading the whole process.
101
346495
2822
uğraşıyor olmamızdır.
06:02
And here, you can actually see
how visualization is being used.
how visualization is being used.
102
350518
3298
Burada, görselleştirmenin aslında
nasıl kullanıldığını görebilirsiniz.
nasıl kullanıldığını görebilirsiniz.
06:05
The diagram that you see behind me
103
353840
1657
Arkamda gördüğünüz şema,
06:07
shows all the terrorists involved
in the Madrid attack in 2004.
in the Madrid attack in 2004.
104
355521
3818
2004 yılında Madrid saldırısına dâhil
olmuş tüm teröristleri gösteriyor.
olmuş tüm teröristleri gösteriyor.
06:11
And what they did here is,
they actually segmented the network
they actually segmented the network
105
359942
2927
Orada yaptıkları şey ise, ağı,
arkamda gördüğünüz dikey
arkamda gördüğünüz dikey
06:14
into three different years,
106
362893
1499
katmanlarda gösterilen
06:16
represented by the vertical layers
that you see behind me.
that you see behind me.
107
364416
3042
üç farklı yıla bölmüş olmalarıdır.
06:19
And the blue lines tie together
108
367482
1969
Mavi çizgiler ise yıllar geçtikçe o ağda
06:21
the people that were present
in that network year after year.
in that network year after year.
109
369475
3618
bulunan insanları birbirlerine bağlıyor.
06:25
So even though there's no leader per se,
110
373117
2028
Yani tek başına bir lider olmasa bile,
06:27
these people are probably the most
influential ones in that organization,
influential ones in that organization,
111
375169
3635
bu organizasyonda, bu insanlar
muhtemelen en etkili insanlar,
muhtemelen en etkili insanlar,
06:30
the ones that know more about the past,
112
378828
2008
bu hücrenin geçmişi, geleceği ve amaçları
06:32
and the future plans and goals
of this particular cell.
of this particular cell.
113
380860
2877
hakkında daha çok şey bilen insanlar.
06:37
We can also see this shift
from trees into networks
from trees into networks
114
385232
3006
Türleri sıralama ve sınıflandırma
biçimimizde de ağaçlardan
biçimimizde de ağaçlardan
06:40
in the way we classify
and organize species.
and organize species.
115
388262
2991
ağlara doğru olan bu değişimi görebiliriz.
06:45
The image on the right
is the only illustration
is the only illustration
116
393245
2829
Sağdaki resim, Darwin'in
"Türlerin Kökeni" adlı eserinde
"Türlerin Kökeni" adlı eserinde
06:48
that Darwin included
in "The Origin of Species,"
in "The Origin of Species,"
117
396098
3112
kullandığı bir illüstrasyon ve Darwin onu
06:51
which Darwin called the "Tree of Life."
118
399234
2261
"Hayat Ağacı" olarak adlandırıyor.
06:54
There's actually a letter
from Darwin to the publisher,
from Darwin to the publisher,
119
402098
2885
Darwin'in yayıncıya yazdığı, bu
şemanın önemini belirten
şemanın önemini belirten
06:57
expanding on the importance
of this particular diagram.
of this particular diagram.
120
405007
2656
bir mektup vardır.
06:59
It was critical for Darwin's
theory of evolution.
theory of evolution.
121
407687
2642
Darwin'in evrim teorisi
için bu çok önemlidir.
için bu çok önemlidir.
07:03
But recently, scientists discovered
that overlaying this tree of life
that overlaying this tree of life
122
411408
3567
Fakat son zamanlarda bilim adamları,
bu hayat ağacının üzerindeki
bu hayat ağacının üzerindeki
07:06
is a dense network of bacteria,
123
414999
2435
tabakanın, yoğun bir bakteri ağı olduğunu
07:09
and these bacteria
are actually tying together
are actually tying together
124
417458
2161
ve bu bakterilerin de aslında daha önce
07:11
species that were completely
separated before,
separated before,
125
419643
2172
tamamen ayrı olan türleri birbirine
07:13
to what scientists are now calling
not the tree of life,
not the tree of life,
126
421839
3080
bağladığını keşfettiler ve
buna hayat ağacı değil,
buna hayat ağacı değil,
07:16
but the web of life, the network of life.
127
424943
2856
hayat ağı, yaşam ağı diyorlar.
07:21
And finally, we can really
see this shift, again,
see this shift, again,
128
429489
2514
Son olarak, bu değişimi,
tekrardan, gezegenimizin
tekrardan, gezegenimizin
07:24
when we look at ecosystems
around our planet.
around our planet.
129
432027
2424
etrafındaki ekosistemlere
baktığımızda da görüyoruz.
baktığımızda da görüyoruz.
07:27
No more do we have these simplified
predator-versus-prey diagrams
predator-versus-prey diagrams
130
435599
3166
Artık okulda öğrendiğimiz,
basitleştirilmiş türden,
basitleştirilmiş türden,
07:30
we have all learned at school.
131
438789
1447
yırtıcı hayvan ve av şemaları yok.
07:33
This is a much more accurate
depiction of an ecosystem.
depiction of an ecosystem.
132
441201
2989
Bu, bir ekosistemin
daha doğru bir tasviri.
daha doğru bir tasviri.
07:36
This is a diagram created
by Professor David Lavigne,
by Professor David Lavigne,
133
444214
2904
Profesör David Lavigne'in
yarattığı bu şema, Kanada'da
yarattığı bu şema, Kanada'da
07:39
mapping close to 100 species
that interact with the codfish
that interact with the codfish
134
447142
3500
Newfoundland kıyısında morina balığı
ile etkileşimde bulunan 100'e yakın
ile etkileşimde bulunan 100'e yakın
07:42
off the coast of Newfoundland in Canada.
135
450666
2951
türü haritalandırıyor.
07:46
And I think here, we can really understand
the intricate and interdependent nature
the intricate and interdependent nature
136
454244
3937
Sanırım bu noktada, gezegenimizde
bol miktarda bulunan çoğu ekosistemin
bol miktarda bulunan çoğu ekosistemin
07:50
of most ecosystems
that abound on our planet.
that abound on our planet.
137
458205
2523
karışık ve bağımsız doğasını
gerçekten anlayabiliriz.
gerçekten anlayabiliriz.
07:54
But even though recent,
this metaphor of the network,
this metaphor of the network,
138
462442
3644
Ancak bu ağ metaforu,
güncel olmasına rağmen,
güncel olmasına rağmen,
07:58
is really already adopting
various shapes and forms,
various shapes and forms,
139
466110
3103
çeşitli biçimler ve
formlar edinmiş durumda
formlar edinmiş durumda
08:01
and it's almost becoming
a growing visual taxonomy.
a growing visual taxonomy.
140
469237
2463
ve büyüyen görsel bir
sınıflama hâline gelmekte.
sınıflama hâline gelmekte.
08:03
It's almost becoming
the syntax of a new language.
the syntax of a new language.
141
471724
2647
Yeni bir dilin söz dizimi
hâline bile gelmekte.
hâline bile gelmekte.
08:06
And this is one aspect
that truly fascinates me.
that truly fascinates me.
142
474395
2633
Bu, beni büyüleyen bir yön.
08:09
And these are actually
15 different typologies
15 different typologies
143
477678
2533
Aslında bunlar, zamanla
topladığım 15 farklı tipoloji
topladığım 15 farklı tipoloji
08:12
I've been collecting over time,
144
480235
2135
ve gerçekten, bu yeni metaforun da
08:14
and it really shows the immense
visual diversity of this new metaphor.
visual diversity of this new metaphor.
145
482394
4022
uçsuz bucaksız görsel
çeşitliliğini gösteriyor.
çeşitliliğini gösteriyor.
08:19
And here is an example.
146
487001
1222
İşte bir örnek.
08:20
On the very top band,
you have radial convergence,
you have radial convergence,
147
488818
3933
En üstteki çizgide, son beş yılda
gerçekten popüler bir hâl alan
gerçekten popüler bir hâl alan
08:24
a visualization model that has become
really popular over the last five years.
really popular over the last five years.
148
492775
3939
bir görselleştirme modeli
olan radikal yaklaşım var.
olan radikal yaklaşım var.
08:29
At the top left, the very first project
is a gene network,
is a gene network,
149
497198
4354
En üstte solda, ilk
proje bir gen ağı, ardından
proje bir gen ağı, ardından
08:33
followed by a network
of IP addresses -- machines, servers --
of IP addresses -- machines, servers --
150
501576
4009
-- makinelerin, sunucuların --
IP adreslerinin ağı geliyor ve sonra,
IP adreslerinin ağı geliyor ve sonra,
08:37
followed by a network of Facebook friends.
151
505609
2972
Facebook arkadaşlarının bir ağı var.
08:41
You probably couldn't find
more disparate topics,
more disparate topics,
152
509240
2508
Muhtemelen daha
farklı şeyler bulamazdınız,
farklı şeyler bulamazdınız,
08:43
yet they are using the same metaphor,
the same visual model,
the same visual model,
153
511772
3794
fakat hepsi, kendi konularının
bitmeyen karmaşıklıklarını haritalamak
bitmeyen karmaşıklıklarını haritalamak
08:47
to map the never-ending complexities
of its own subject.
of its own subject.
154
515590
3606
için aynı metaforu,
aynı görsel modeli kullanıyor.
aynı görsel modeli kullanıyor.
08:52
And here are a few more examples
of the many I've been collecting,
of the many I've been collecting,
155
520545
3124
Gitgide büyüyen ağ sınıflamasına
dair topladığım örneklerden
dair topladığım örneklerden
08:55
of this growing visual
taxonomy of networks.
taxonomy of networks.
156
523693
2738
birkaçı daha.
09:00
But networks are not just
a scientific metaphor.
a scientific metaphor.
157
528248
2865
Fakat ağlar yalnızca
bilimsel bir metafor değildir.
bilimsel bir metafor değildir.
09:04
As designers, researchers, and scientists
try to map a variety of complex systems,
try to map a variety of complex systems,
158
532192
5541
Tasarımcılar, araştırmacılar ve bilim
adamları karmaşık sistem çeşitliliğini
adamları karmaşık sistem çeşitliliğini
09:09
they are in many ways influencing
traditional art fields,
traditional art fields,
159
537757
2813
haritalamaya çalıştıkça;
resim ve heykel gibi geleneksel
resim ve heykel gibi geleneksel
09:12
like painting and sculpture,
160
540594
1402
sanat alanlarına ve birçok
09:14
and influencing many different artists.
161
542020
1993
sanatçıya ilham verirler.
09:16
And perhaps because networks have
this huge aesthetical force to them --
this huge aesthetical force to them --
162
544718
4042
Belki de, ağların, devasa
estetik güçleri olduğu için,
estetik güçleri olduğu için,
09:20
they're immensely gorgeous --
163
548784
1958
-- son derece görkemli oldukları için --
09:22
they are really becoming a cultural meme,
164
550766
2056
kültürel bir öge hâline geliyorlar ve
09:24
and driving a new art movement,
which I've called "networkism."
which I've called "networkism."
165
552846
4325
benim "ağcılık" olarak adlandırdığım, yeni
bir sanat hareketini de başlatıyorlar.
bir sanat hareketini de başlatıyorlar.
09:30
And we can see this influence
in this movement in a variety of ways.
in this movement in a variety of ways.
166
558544
3208
Bu hareketin etkisini
birçok biçimde görebiliriz.
birçok biçimde görebiliriz.
09:33
This is just one of many examples,
167
561776
1793
Bu, birçok örnekten yalnızca birisi,
09:35
where you can see this influence
from science into art.
from science into art.
168
563593
2725
burada, bilimden sanata
giden bu etkiyi görebilirsiniz.
giden bu etkiyi görebilirsiniz.
09:38
The example on your left side
is IP-mapping,
is IP-mapping,
169
566342
2871
Solunuzdaki örnek,
-- sunucu ve makinelerin --
-- sunucu ve makinelerin --
09:41
a computer-generated map of IP addresses;
again -- servers, machines.
again -- servers, machines.
170
569237
3659
IP adreslerinin, bilgisayarda
üretilen bir haritası.
üretilen bir haritası.
09:45
And on your right side,
171
573253
1205
Sağınızda, Sharon Molloy
09:46
you have "Transient Structures
and Unstable Networks" by Sharon Molloy,
and Unstable Networks" by Sharon Molloy,
172
574482
4618
tarafından üretilen "Geçici Yapılar
ve Değişen Ağlar" var ve bunu,
ve Değişen Ağlar" var ve bunu,
09:51
using oil and enamel on canvas.
173
579124
2094
tuval üzerinde yağ ve
emaye kullanarak yaptı.
emaye kullanarak yaptı.
09:53
And here are a few more
paintings by Sharon Molloy,
paintings by Sharon Molloy,
174
581870
3105
Birkaç Sharon Molloy resmi daha,
09:56
some gorgeous, intricate paintings.
175
584999
1932
birkaç muhteşem, karmaşık resim.
10:00
And here's another example
of that interesting cross-pollination
of that interesting cross-pollination
176
588375
3306
Bilim ve sanat arasındaki bu
ilginç çapraz-tozlaşmaya dair
ilginç çapraz-tozlaşmaya dair
10:03
between science and art.
177
591705
1404
birkaç örnek daha.
10:05
On your left side,
you have "Operation Smile."
you have "Operation Smile."
178
593475
2665
Solunuzda "Gülümseme Operasyonu".
10:08
It is a computer-generated map
of a social network.
of a social network.
179
596164
2889
Sosyal bir ağın, bilgisayarda
üretilmiş bir haritası.
üretilmiş bir haritası.
10:11
And on your right side,
you have "Field 4," by Emma McNally,
you have "Field 4," by Emma McNally,
180
599077
3726
Sağınızda ise, kâğıt üzerinde yalnızca
grafit kullanan Emma McNally tarafından
grafit kullanan Emma McNally tarafından
10:14
using only graphite on paper.
181
602827
2086
üretilen "4. Alan".
10:17
Emma McNally is one of the main
leaders of this movement,
leaders of this movement,
182
605374
3517
Emma McNally bu hareketin
liderlerinden biri ve geleneksel ağ
liderlerinden biri ve geleneksel ağ
10:20
and she creates these striking,
imaginary landscapes,
imaginary landscapes,
183
608915
2569
görselleştirmesinden
gelen etkiyi görebileceğiniz bu
gelen etkiyi görebileceğiniz bu
10:23
where you can really notice the influence
from traditional network visualization.
from traditional network visualization.
184
611508
4665
çarpıcı, hayali manzaraları yaratıyor.
10:30
But networkism doesn't happen
only in two dimensions.
only in two dimensions.
185
618324
3007
Fakat ağcılık, yalnızca
iki boyutta var olmuyor.
iki boyutta var olmuyor.
10:33
This is perhaps
one of my favorite projects
one of my favorite projects
186
621355
2278
Bu yeni harekette benim
favori projelerimden
favori projelerimden
10:35
of this new movement.
187
623657
1405
bir tanesi de bu.
10:37
And I think the title really
says it all -- it's called:
says it all -- it's called:
188
625086
2634
Sanırım başlık her şeyi
anlatıyor -- başlık şöyle:
anlatıyor -- başlık şöyle:
10:39
"Galaxies Forming Along Filaments,
189
627744
2167
"Galaksilerin, bir Örümcek
Ağının İplikleri
Ağının İplikleri
10:41
Like Droplets Along the Strands
of a Spider's Web."
of a Spider's Web."
190
629935
3332
İçerisindeki Damlacıklar
Gibi, Filamanlar Yaratmaları."
Gibi, Filamanlar Yaratmaları."
10:46
And I just find this particular project
to be immensely powerful.
to be immensely powerful.
191
634616
3080
Bu projeyi oldukça güçlü buluyorum.
10:49
It was created by Tomás Saraceno,
192
637720
1960
Bunu Tomás Saraceno üretti ve
10:51
and he occupies these large spaces,
193
639704
2698
bu büyük alanları alıp
yalnızca elastik ipler kullanarak
yalnızca elastik ipler kullanarak
10:54
creates these massive installations
using only elastic ropes.
using only elastic ropes.
194
642426
3342
bu büyük donanımları yaratıyor.
10:57
As you actually navigate that space
and bounce along those elastic ropes,
and bounce along those elastic ropes,
195
645792
3817
Alandan geçip elastik ipler
arasında zıpladığınız zaman,
arasında zıpladığınız zaman,
11:01
the entire network kind of shifts,
almost like a real organic network would.
almost like a real organic network would.
196
649633
4575
tüm ağ neredeyse değişiyor, tıpkı
gerçek, organik bir ağın değişeceği gibi.
gerçek, organik bir ağın değişeceği gibi.
11:07
And here's yet another example
197
655414
2032
Şimdi, tamamen başka bir seviyeye
11:09
of networkism taken
to a whole different level.
to a whole different level.
198
657470
2389
taşınmış olan ağcılıktan başka bir örnek.
11:12
This was created
by Japanese artist Chiharu Shiota
by Japanese artist Chiharu Shiota
199
660303
3213
Japon sanatçı Chiharu Shiota,
bunu "Sessizlikte"
bunu "Sessizlikte"
11:15
in a piece called "In Silence."
200
663540
1755
adlı bir parçada yarattı.
11:17
And Chiharu, like Tomás Saraceno,
fills these rooms with this dense network,
fills these rooms with this dense network,
201
665834
5355
Tıpkı Tomás Saraceno gibi, Chiharu da
bu odaları yoğun ağlarla, sıkı elastik ip
bu odaları yoğun ağlarla, sıkı elastik ip
11:23
this dense web of elastic ropes
and black wool and thread,
and black wool and thread,
202
671213
3762
ağlarıyla, siyah yün ve ipliklerle
dolduruyor ve bazen de,
dolduruyor ve bazen de,
11:26
sometimes including objects,
as you can see here,
as you can see here,
203
674999
2759
burada gördüğünüz gibi,
kurgularına nesneleri ve hatta
kurgularına nesneleri ve hatta
11:29
sometimes even including people,
in many of her installations.
in many of her installations.
204
677782
3022
insanları da dâhil ediyor.
11:35
But networks are also
not just a new trend,
not just a new trend,
205
683374
2691
Fakat ayrıca, ağlar yalnızca
yeni bir moda değil ve
yeni bir moda değil ve
11:38
and it's too easy for us
to dismiss it as such.
to dismiss it as such.
206
686089
2364
öyle zannedip gözden
kaçırmamız da kolay bir şey.
kaçırmamız da kolay bir şey.
11:41
Networks really embody
notions of decentralization,
notions of decentralization,
207
689029
3607
Ağlar gerçekten merkezsizlik,
11:44
of interconnectedness, of interdependence.
208
692660
3134
bağlantısızlık, bağımsızlık
kavramlarını somutlaştırırlar.
kavramlarını somutlaştırırlar.
11:48
And this new way of thinking is critical
209
696303
2476
Bu yeni düşünce biçimi
de, bizlerin günümüzde
de, bizlerin günümüzde
11:50
for us to solve many of the complex
problems we are facing nowadays,
problems we are facing nowadays,
210
698803
3730
karşılaştığı; insan beyninin
çözümlenmesinden, oradaki engin
çözümlenmesinden, oradaki engin
11:54
from decoding the human brain,
211
702557
1841
evrenin anlaşılmasına kadar, karmaşık
11:56
to understanding
the vast universe out there.
the vast universe out there.
212
704422
2403
problemler açısından çok önemlidir.
11:59
On your left side, you have a snapshot
of a neural network of a mouse --
of a neural network of a mouse --
213
707746
4489
Solunuzda, bir farenin sinirsel
ağının bir fotoğrafı var -- bu ölçekte,
ağının bir fotoğrafı var -- bu ölçekte,
12:04
very similar to our own
at this particular scale.
at this particular scale.
214
712259
2420
bizimkine çok benziyor.
12:07
And on your right side, you have
the Millennium Simulation.
the Millennium Simulation.
215
715500
2966
Solunuzda ise, Bin Yıl Simülasyonu var.
12:10
It was the largest
and most realistic simulation
and most realistic simulation
216
718490
2748
Bu, kozmik yapının büyümesine
ait olan en büyük ve
ait olan en büyük ve
12:13
of the growth of cosmic structure.
217
721262
1790
en gerçekçi simülasyon.
12:15
It was able to recreate the history
of 20 million galaxies
of 20 million galaxies
218
723490
4516
Ortalama 25 terabaytlık çıktı ile,
20 milyon galaksinin tarihini
20 milyon galaksinin tarihini
12:20
in approximately 25 terabytes of output.
219
728030
3090
yeniden yaratmayı başardı.
12:24
And coincidentally or not,
220
732081
1413
Tesadüfen ya da değil, ben,
12:25
I just find this particular comparison
221
733518
1873
bilginin en küçük ölçeği - beyin - ile
12:27
between the smallest scale
of knowledge -- the brain --
of knowledge -- the brain --
222
735415
2703
bilginin en büyük ölçeği
- evrenin kendisi - arasında
- evrenin kendisi - arasında
12:30
and the largest scale of knowledge --
the universe itself --
the universe itself --
223
738142
2829
yapılan bu karşılaştırmanın gerçekten
12:32
to be really quite striking
and fascinating.
and fascinating.
224
740995
2277
çok çarpıcı ve büyüleyici
olduğunu düşünüyorum.
olduğunu düşünüyorum.
12:35
Because as Bruce Mau once said,
225
743807
2634
Çünkü, Bruce Mau'nun da dediği gibi,
12:38
"When everything is connected
to everything else,
to everything else,
226
746465
2412
"Her şey, başka her şeyle
bağlantılı olduğu zaman,
bağlantılı olduğu zaman,
12:40
for better or for worse,
everything matters."
everything matters."
227
748901
2397
öyle ya da böyle, her şey önemli olur."
12:43
Thank you so much.
228
751322
1151
Çok teşekkürler.
12:44
(Applause)
229
752497
3802
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Manuel Lima - Data visualization researcherManuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data.
Why you should listen
Data expert Manuel Lima approaches intimidatingly dry stacks of bits with the eye of a designer. His website, VisualComplexity, is an encyclopedic and visually stunning catalog of the myriad paths artists take to illuminate the shadowy corners of stockpiled information, whether it’s a taxonomy of rap names or tracking oil money.
Lima’s passion for data has also driven him to become a historian. In The Book of Trees, he digs to the 12th-century roots of the tree diagram, one of humanity’s most powerful and ancient tools for visually representing knowledge.
More profile about the speakerLima’s passion for data has also driven him to become a historian. In The Book of Trees, he digs to the 12th-century roots of the tree diagram, one of humanity’s most powerful and ancient tools for visually representing knowledge.
Manuel Lima | Speaker | TED.com