TEDWomen 2017
Anushka Naiknaware: A teen scientist's invention to help wounds heal
Anushka Naiknaware: Phát minh của nhà khoa học tuổi teen giúp vết thương mau lành
Filmed:
Readability: 4.4
1,515,816 views
Làm việc trong garage, Anushka Naiknaware đã thiết kế ra một cảm biến có thể theo dõi quá trình lành vết thương, trở thành người thắng cuộc nhỏ tuổi nhất (13 tuổi) tại Hội chợ Khoa học Google. Phát minh đầy sáng tạo của cô bé giúp giải quyết thách thức trong việc điều trị vết thương mạn tính, loại vết thương không thể lành hoàn toàn do bệnh nhân có tiền sử bệnh như tiểu đường và tiêu tốn hàng tỉ đô la trên toàn thế giới. Cùng lắng nghe Anushka Naiknaware giải thích cách thức hoạt động của băng gạc thông minh và cách em chia sẻ câu chuyện của mình để truyền cảm hứng cho những người khác tạo ra điều khác biệt.
Anushka Naiknaware - Scientist
In 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed. Full bio
In 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Ever since I was a young girl,
I was always fascinated --
I was always fascinated --
0
841
3468
Từ khi còn nhỏ,
tôi đã luôn bị mê hoặc --
tôi đã luôn bị mê hoặc --
00:16
(Laughter)
1
4333
1157
(cười)
00:17
Oh!
2
5514
1151
Ồ
00:18
(Laughter)
3
6689
2100
(cười)
À ý tôi là khi
còn nhỏ xíu và thấp hơn
còn nhỏ xíu và thấp hơn
00:21
OK, I meant younger and more short.
4
9149
2334
00:23
(Laughter)
5
11507
1173
(cười)
00:24
If that's possible to imagine.
6
12704
2000
như vậy cho dễ hình dung.
00:27
But ever since I was a young girl,
7
15101
2071
Nhưng từ khi còn rất nhỏ,
tôi đã luôn bị mê hoặc bởi
cách thức mọi thứ vận hành.
cách thức mọi thứ vận hành.
00:29
I was always fascinated with how
the world worked exactly how it did.
the world worked exactly how it did.
8
17196
4540
00:34
So this, very early on,
9
22403
2468
Bởi vậy, ngay từ rất sớm,
00:36
led me to the fields
of mathematics and chemistry.
of mathematics and chemistry.
10
24895
3400
tôi đã được dẫn dắt đến với
hai lĩnh vực toán học và hóa học.
hai lĩnh vực toán học và hóa học.
00:41
I would keep going further and further,
and as I kept going,
and as I kept going,
11
29481
3747
Tôi tìm hiểu sâu hơn về chúng
và khi đó, tôi nhận ra
và khi đó, tôi nhận ra
00:45
I realized that all the fields
of science are interconnected.
of science are interconnected.
12
33252
3375
tất cả các lĩnh vực
của khoa học đều kết nối với nhau.
của khoa học đều kết nối với nhau.
00:48
And without one, the others
have little or no value.
have little or no value.
13
36950
3992
Nếu thiếu một, những thứ còn lại
sẽ giảm hoặc mất đi giá trị.
sẽ giảm hoặc mất đi giá trị.
00:54
So, inspired by Marie Curie
and my local science museum,
and my local science museum,
14
42188
4142
Được truyền cảm hứng từ Marie Curie
và bảo tàng khoa học nơi tôi ở,
và bảo tàng khoa học nơi tôi ở,
00:58
I decided to start asking
these questions myself
these questions myself
15
46354
3295
tôi tự hỏi
những câu hỏi này
những câu hỏi này
01:01
and engage in my own independent research,
16
49673
2825
và bắt đầu thực hiện bài nghiên cứu
của riêng mình
của riêng mình
01:04
whether it be out
of my garage or my bedroom.
of my garage or my bedroom.
17
52522
2703
ở ga-ra hoặc trong phòng ngủ.
01:08
I started reading journal papers,
18
56367
2040
Tôi bắt đầu đọc các tạp chí khoa học,
01:10
started doing science competitions,
19
58431
2277
tham gia các cuộc thi khoa học,
01:12
started participating in science fairs,
20
60732
2857
tham dự các hội chợ khoa học,
01:15
doing anything I could
21
63613
1876
làm mọi thứ có thể
01:17
to get the knowledge
that I so desperately wanted.
that I so desperately wanted.
22
65513
2889
để có được kiến thức
mà tôi hằng mong muốn.
mà tôi hằng mong muốn.
01:21
So while I was studying anatomy
for a competition,
for a competition,
23
69712
4159
Khi học về giải phẫu
cho một cuộc thi khoa học,
cho một cuộc thi khoa học,
01:25
I came across the topic
of something called chronic wounds.
of something called chronic wounds.
24
73895
4000
tôi tình cờ đọc được
một tiêu đề - vết thương mạn tính
một tiêu đề - vết thương mạn tính
01:30
And one thing that stood out
to me was a statistic
to me was a statistic
25
78371
4298
Và thứ đập vào mắt tôi ngay lúc đó
là con số thống kê,
là con số thống kê,
01:34
that said that the number of people
in the United States with chronic wounds
in the United States with chronic wounds
26
82693
5090
nói rằng số người
bị thương mạn tính ở Mỹ
bị thương mạn tính ở Mỹ
01:39
exceeds the number of people
with breast cancer,
with breast cancer,
27
87807
3580
cao hơn tổng số người mắc ung thư vú,
01:43
colon cancer, lung cancer
and leukemia, combined.
and leukemia, combined.
28
91411
5310
ung thư đại tràng, ung thư phổi
và ung thư máu cộng lại.
và ung thư máu cộng lại.
Đợi đã.
01:49
Hold up.
29
97966
1151
01:51
So what is a chronic wound?
30
99141
1531
Vậy vết thương mạn tính là gì?
01:52
(Laughter)
31
100696
1151
(cười)
01:53
And why haven't I heard
about a 5K walk for chronic wounds,
about a 5K walk for chronic wounds,
32
101871
3405
Và tại sao đó giờ
tôi chưa từng nghe về cụm từ này,
tôi chưa từng nghe về cụm từ này,
01:57
why haven't I even heard
about a chronic wound in general?
about a chronic wound in general?
33
105300
2951
tại sao tôi chưa từng nghe
về vết thương mạn tính nhỉ?
về vết thương mạn tính nhỉ?
02:00
(Laughter)
34
108275
2048
(cười)
02:04
So after I got past
those preliminary questions,
those preliminary questions,
35
112387
2968
Sau khi qua được những câu hỏi này,
02:07
and one that I will clarify for you,
36
115379
2293
và tôi sẽ làm rõ nó ngay sau đây,
02:09
a chronic wound is essentially
when someone gets a normal wound,
when someone gets a normal wound,
37
117696
3810
vết thương mạn tính là khi
một người có vết thương bình thường
một người có vết thương bình thường
02:13
except it fails to heal normally
38
121530
2658
nhưng nó không lành theo cách thông thường
02:16
because the patient has some kind
of preexisting condition,
of preexisting condition,
39
124212
3738
vì họ tiền sử bệnh nào đó trước,
02:19
which in most cases is diabetes.
40
127974
2133
đa số là bệnh tiểu đường.
02:25
So more staggering statistics
were to be found
were to be found
41
133613
3024
Càng đào sâu nghiên cứu,
tôi tìm thấy thêm
tôi tìm thấy thêm
02:28
as I kept going on in this research.
42
136661
2424
nhiều số liệu thống kê
đáng kinh ngạc
đáng kinh ngạc
02:31
In the year 2010 alone,
43
139109
1804
Chỉ trong năm 2010,
02:32
50 billion dollars were spent worldwide
to treat chronic wounds.
to treat chronic wounds.
44
140937
6439
50 tỉ đô la đã được chi để chữa
vết thương mạn tính trên toàn thế giới.
vết thương mạn tính trên toàn thế giới.
02:39
In addition, it's estimated
that about two percent of the population
that about two percent of the population
45
147950
3468
Thêm vào đó, khoảng hai phần trăm dân số
02:43
will get a chronic wound
at some point in their lifetime.
at some point in their lifetime.
46
151442
2952
sẽ bị vết thương mạn tính
vào lúc nào đó trong đời.
vào lúc nào đó trong đời.
02:46
This was absurd.
47
154800
1332
Thật vô lí.
Do đó, tôi đã nghiên cứu thêm,
02:49
So as I started doing more research,
48
157244
1747
02:51
I found that there was a correlation
49
159015
1721
và tìm ra rằng có mối liên hệ
02:52
between the moisture level
inside a wound dressing
inside a wound dressing
50
160760
2619
giữa độ ẩm bên trong vết thương
02:55
and the stage of healing
that the chronic wound would be at.
that the chronic wound would be at.
51
163403
3880
và giai đoạn lành vết thương hiện tại
của bệnh nhân có vết thương mạn tính.
của bệnh nhân có vết thương mạn tính.
03:00
So I decided, why don't I design something
52
168069
2588
Vì vậy, tôi quyết định,
sao không thiết kế một thứ
sao không thiết kế một thứ
03:02
to measure the moisture level
within the wound
within the wound
53
170681
2229
để đo độ ẩm bên trong vết thương
03:04
so this can help doctors and patients
treat their wounds better.
treat their wounds better.
54
172934
4308
giúp bác sĩ và bệnh nhân điều trị
vết thương loại này tốt hơn.
vết thương loại này tốt hơn.
03:09
And essentially, expedite
the healing process.
the healing process.
55
177696
3365
Về cơ bản là làm nhanh
quá trình lành vết thương.
quá trình lành vết thương.
03:13
So that's exactly what I set out to do.
56
181085
2600
Đó chính là thứ
tôi muốn làm.
tôi muốn làm.
Là một cô bé 14 tuổi làm việc
trong phòng thí nghiệm ga-ra,
trong phòng thí nghiệm ga-ra,
03:16
Being a 14-year-old working
out of her garage-turned-lab,
out of her garage-turned-lab,
57
184157
4174
03:20
I had a lot of constraints.
58
188355
2040
tôi gặp rất nhiều hạn chế.
03:22
Most being that I wasn't given a grant,
I wasn't given a lot of money,
I wasn't given a lot of money,
59
190419
3785
Chủ yếu là do không có đủ kinh phí,
không được cấp nhiều tiền,
không được cấp nhiều tiền,
03:26
and I wasn't given a lot of resources.
60
194228
2538
không được cấp
nhiều nguồn lực.
nhiều nguồn lực.
03:28
In addition, I had
a lot of criteria, as well.
a lot of criteria, as well.
61
196790
3515
Thêm vào đó, tôi cũng đặt ra
khá nhiều tiêu chí.
khá nhiều tiêu chí.
03:32
Since this product would be
readily interacting with the body,
readily interacting with the body,
62
200329
3691
Vì sản phẩm này sẽ tiếp xúc
trực tiếp với cơ thể
trực tiếp với cơ thể
03:36
it had to be biocompatible,
63
204044
2176
nên nó phải tương thích sinh học,
03:38
it also had to be low-cost,
64
206244
1937
và dĩ nhiên là rẻ,
03:40
as I was designing it
and paying for it myself.
and paying for it myself.
65
208205
2911
vì tôi tự thiết kế và tự chi trả.
03:44
It also had to be mass-manufacturable,
66
212157
2222
Nó cũng phải sản xuất được hàng loạt,
03:46
because I wanted it to be made
anywhere, for anyone.
anywhere, for anyone.
67
214403
3035
vì tôi muốn nó được tạo ra ở bất kì đâu,
cho tất cả mọi người.
cho tất cả mọi người.
Do đó, tôi phác thảo một sơ đồ.
03:51
Thus, I drafted up a schematic.
68
219442
2016
03:53
What you see on the left hand-side
is the early schematics in my design,
is the early schematics in my design,
69
221482
4492
Bên trái là sơ đồ cơ bản của thiết kế,
03:57
showing both a bird's-eye view
and also one stacking variant.
and also one stacking variant.
70
225998
5344
cho thấy sơ đồ hoàn chỉnh
và sơ đồ lắp đặt.
và sơ đồ lắp đặt.
Sơ đồ lắp đặt nghĩa là
04:03
A stacking variant means
71
231366
1175
04:04
that the entire product is consisted
of different individual parts
of different individual parts
72
232565
5190
cả sản phẩm gồm nhiều phần nhỏ
04:09
that have to work in unison.
73
237779
1790
và cần hoạt động đồng bộ với nhau.
04:11
And what's shown there
is one possible arrangement.
is one possible arrangement.
74
239593
3982
Và trong sơ đồ đó là
một cách lắp ráp hoàn chỉnh.
một cách lắp ráp hoàn chỉnh.
04:18
So what exactly is this?
75
246479
1568
Vậy dụng cụ này là gì?
04:20
So I had gone on to testing my sensors
76
248665
1999
Tôi đã kiểm tra các thiết bị cảm biến,
04:22
and as all scientists have
stumbles along their work,
stumbles along their work,
77
250688
3516
và cũng như mọi nhà khoa học
gặp trục trặc trong quá trình nghiên cứu,
gặp trục trặc trong quá trình nghiên cứu,
04:26
I also had a couple of problems
in my first generation of sensors.
in my first generation of sensors.
78
254228
3548
tôi cũng gặp một vài khó khăn
khi tạo ra cảm biến thế hệ thứ nhất.
khi tạo ra cảm biến thế hệ thứ nhất.
04:29
First of all, I couldn't figure out
79
257800
1705
Đầu tiên, tôi không biết cách
04:31
how to get a nanoparticle ink
into a printcheck cartridge
into a printcheck cartridge
80
259529
2969
đưa mực in nano và khay đựng mực
04:34
without spilling it all over my carpet.
81
262522
1928
mà không làm đổ ra thảm.
04:36
That was problem number one.
82
264799
1452
Đó là khó khăn thứ nhất.
Khó khăn thứ hai là
04:38
Problem number two was,
83
266792
1262
04:40
I couldn't exactly control
the sensitivity of my sensors.
the sensitivity of my sensors.
84
268078
3444
tôi không kiểm soát được
độ nhạy của cảm biến.
độ nhạy của cảm biến.
04:43
I couldn't scale them up or down,
85
271546
2507
Tôi không thể
tăng lên hoặc giảm xuống,
tăng lên hoặc giảm xuống,
04:46
I couldn't really do
anything of that sort.
anything of that sort.
86
274077
2080
tôi không làm gì được.
Do đó, tôi muốn một thứ có thể
giải quyết được vấn đề này.
giải quyết được vấn đề này.
04:48
So I wanted something to solve it.
87
276181
1638
04:49
Problem one was easily solved
by some scouting on eBay and Amazon
by some scouting on eBay and Amazon
88
277843
3091
Vấn đề thứ nhất được giải quyết đơn giản
bằng việc lướt eBay và Amazon
bằng việc lướt eBay và Amazon
04:52
for syringes that I could use.
89
280958
1745
để tìm ống bơm mực.
04:54
Problem two, however,
required a lot more thought.
required a lot more thought.
90
282727
3112
Tuy nhiên, khó khăn thứ hai
cần nhiều suy nghĩ hơn.
cần nhiều suy nghĩ hơn.
04:57
So this is where this factors in.
91
285863
2190
Đây là lúc đưa yếu tố này vào.
05:00
So what a space-filling curve does
92
288077
1640
Đường cong không gian - thể tích
được dùng để
được dùng để
05:01
is it aims to take up all the area it can
within one unit square.
within one unit square.
93
289741
4415
đưa tất cả khu vực mà nó có thể giữ được
trong một đơn vị diện tích.
trong một đơn vị diện tích.
05:06
And by writing a computer program,
you can have different iterations
you can have different iterations
94
294641
4273
Bằng việc viết một chương trình máy tính,
bạn có thể có các kiểu lặp lại
bạn có thể có các kiểu lặp lại
05:10
of the different curve,
95
298938
1520
của các đường cong khác nhau,
05:12
which increasingly get close
to one unit square,
to one unit square,
96
300482
2262
tiến tới gần hơn một đơn vị diện tích
05:14
but never quite reaches there.
97
302768
2000
nhưng không bao giờ đạt được.
05:18
So now I could control
the thickness, the size,
the thickness, the size,
98
306212
2441
Giờ, tôi có thể kiểm soát
độ dày, kích thước,
độ dày, kích thước,
05:20
I could do whatever I want with it,
and I could predict my results.
and I could predict my results.
99
308677
3361
tôi có thể làm mọi thứ mình muốn,
và dự đoán các kết quả thử nghiệm
và dự đoán các kết quả thử nghiệm
Nên tôi bắt tay vào xây dựng cảm biến
05:25
So I started constructing my sensors
100
313800
2143
05:27
and testing them more rigorously,
101
315967
2127
và kiểm tra nó nghiêm ngặt hơn,
05:30
using money that I had gotten
from previous science fair awards.
from previous science fair awards.
102
318118
3563
dùng số tiền có được
từ các hội chợ khoa học trước đó.
từ các hội chợ khoa học trước đó.
05:34
Lastly, I had to connect this data
in order to be read.
in order to be read.
103
322177
3888
Cuối cùng, tôi phải kết nối
để đọc dữ liệu.
để đọc dữ liệu.
Nên tôi giao tiếp với chúng
bằng một con chip bluetooth,
bằng một con chip bluetooth,
05:38
So I interfaced it with a Bluetooth chip,
104
326089
2469
05:40
which you can see here
by the app screenshots on the right.
by the app screenshots on the right.
105
328582
3253
bạn có thể thấy ở đây
trên ảnh chụp màn hình bên phải.
trên ảnh chụp màn hình bên phải.
05:44
And what this does is that anyone
can monitor the progress of their wound,
can monitor the progress of their wound,
106
332346
3795
Và thiết bị này cho phép mọi người
theo dõi được quá trình lành vết thương
theo dõi được quá trình lành vết thương
05:48
and it can be transmitted
over a wireless connection
over a wireless connection
107
336165
4414
và nó truyền thông tin
qua đường truyền không dây
qua đường truyền không dây
05:52
to the doctor, the patient
or whoever needs it.
or whoever needs it.
108
340603
3200
tới bác sĩ, bệnh nhân
hay bất kì ai cần nó.
hay bất kì ai cần nó.
05:57
[Continued Testing and Refinement]
109
345079
2002
(Tiếp tục thử nghiệm và Điều chỉnh)
05:59
So in conclusion, my design
was successful --
was successful --
110
347105
3754
Tóm lại, thiết kế của tôi đã thành công,
06:02
however, science never ends.
111
350883
2769
tuy nhiên, việc nghiên cứu
thì không bao giờ ngừng lại.
thì không bao giờ ngừng lại.
06:06
There's always something to be done,
something to be refined.
something to be refined.
112
354097
3059
Luôn có thứ gì đó cần được thực hiện,
cần được cải thiện.
cần được cải thiện.
06:09
So that's what I'm currently
in the process of doing.
in the process of doing.
113
357180
2833
Đó là điều mà tôi đang làm.
Tuy nhiên, điều mà tôi học được là
06:12
However, what I learned was
114
360776
2053
06:14
what's more important
than the actual thing I designed
than the actual thing I designed
115
362853
3296
thứ quan trọng hơn thiết bị
mà tôi thiết kế
mà tôi thiết kế
06:18
is an attitude that I had
taken on while doing this.
taken on while doing this.
116
366173
3533
là thái độ tôi có được
khi thực hiện nghiên cứu này.
khi thực hiện nghiên cứu này.
06:22
And that attitude was,
117
370180
2135
Thái độ đó là
06:24
even though I'm a 14-year-old
working in her garage
working in her garage
118
372339
3334
ngay cả khi là một cô gái 14 tuổi
làm việc trong ga-ra
làm việc trong ga-ra
06:27
on something that she doesn't
completely understand,
completely understand,
119
375697
3697
về một thứ mà bản thân cô
cũng chưa hiểu rõ,
cũng chưa hiểu rõ,
06:31
I could still make a difference
and contribute to the field.
and contribute to the field.
120
379418
3489
tôi vẫn có thể tạo ra khác biệt
và đóng góp cho khoa học.
và đóng góp cho khoa học.
Và đó là thứ truyền cảm hứng
cho tôi tiếp tục công việc của mình,
cho tôi tiếp tục công việc của mình,
06:35
And that's what inspired me to keep going,
121
383792
2420
06:38
and I hope it inspires many others
to also do work like this
to also do work like this
122
386236
3857
và tôi hi vọng sẽ truyền cảm hứng
cho nhiều người khác
cho nhiều người khác
06:42
even though they're not
very sure about it.
very sure about it.
123
390117
2603
vững tin với việc mình đang làm.
Tôi hi vọng đây là thông điệp
mọi người nhận được hôm nay.
mọi người nhận được hôm nay.
06:45
So I hope that's a message
that you all take on today.
that you all take on today.
124
393768
2564
06:48
Thank you.
125
396356
1183
Xin cảm ơn.
06:49
(Applause)
126
397563
6729
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Anushka Naiknaware - ScientistIn 2016, at age 13, Anushka Naiknaware was the youngest winner of the Google Science Fair, with her invention of a clever new bandage that tells caregivers when it needs to be changed.
Why you should listen
When Anushka Naiknaware was young, she would spend hours at the chemistry lab at the Oregon Museum of Science and Industry in Portland and not leave until she had finished every experiment available. Her early interest was chemistry and mathematics, but she quickly learned that every branch of science is connected, including physics, biology and computer science. In fact, her winning Google Science Fair project loops together materials science, fractal math and biology.
Naiknaware has won many awards in notable science and math competitions. She was the youngest winner of the Google Science Fair in 2016, and she won the first-place Mathematics STEM Award at Broadcom MASTERS (Math, Applied Science, Technology and Engineering Rising Stars), a premier competition run by the Society for Science and the Public. Naiknaware is inspired by Marie Curie, whose work contributed to major advances in modern medicine. Anushka admires her spirit and enthusiasm to continue her work in a time when women's contributions in science weren't appreciated.
Anushka Naiknaware | Speaker | TED.com